________________
[ ૧૪૦ ]
પ્રભાવિક પુરુષો :
વ્યતીત કરી. હજી પણ કેાઈ વાત રહી જતી હાય તેા વિના સ'કાચે કડી દ્યો.
“ પિતાની ઇચ્છા પૂરી કરવી એ પ્રત્યેક પુત્રની ફરજ છે. માતાપિતાના ઉપકારના બદલે નીતિકારા કહે છે તેમ પુત્ર, પાતાની ચામના જોડાં શીવડાવે તેા પણ વળી શકે નહીં. એ કથન પાછળના આશય સમજતાં એમાં જરા માત્ર અતિશકિત નથી જણાતી.
“ આપે કહેલ કાચમાં તા મારા પશ્ચિમ મામુલી લેખાય. આપના જ પરસેવાની લક્ષ્મી ઘરમાં ભરી પડેલી છે. આપના જ પાડેાશીએ કામ કરવા ખડે પગે તૈયાર છે. એમાં તે મારે કયા ભાગ આપવાના છે? મારા હૃદયમાં તમન્ના તા એવી વર્તે છે કે હું કાઇ એવું કાર્ય દુનિયામાં કરી જઉ કે જગુ ત્તના અન્ય જીવા એમાંથી પ્રેરણા મેળવે. અરે! જાત ઘસાય પણ એના દ્વારા સર્જિત થયેલ કામ ન ઘસાય. કદાચ વંશજના અભાવે આ ભાગ્યાધીન વંશવેલી કરમાય પણ જેને આધાર વંશજ પર નથી અને જેનું સ્થાન જનહૃદયમાં સ્થપાચેલ છે એ કાર્ય અમરતાને વરે-વર્ષો સુધી ગવાય. પૃથ્વી પરથી અદ્રશ્ય થયા પછી અને યુગોનાં વહાણાં વાયા પછી પણ એને સંભારનારા મળી આવે. '
દીકરા, તારી મહત્વાકાંક્ષા પ્રભુ પાર ઉતારે. મને હવે કાઇ વસ્તુની અભિલાષા નથી રહી. એક કવિએ કહ્યું છે કે
""
કહ્યાગરા છે દીકરા, શુવતી છે નાર; જેના ઘરમાં એ વસે, ધન્ય તેને અવતાર.