________________
આચાર્ય યશોભદ્રસૂરિ :
[ ૧૭ ] થોડા શ્રીમંત તે બીજા વળી તદન રાંક, કોઈના જન્મસમયે સાકર વહેંચાઈ હોય તે અમુકના જન્મકાળે ભાગ્યે જ પૂરા ચાર માનવી હાજર હોય! કમરાજાના પ્રપંચને પાર પૂર્ણજ્ઞાની સિવાય બીજે કઈ પામી શકતું નથી. આ સંસારરૂપી મુસાફરખાનામાં જુદી જુદી ગતિથી આવેલા જ પિતાની પૂર્વસંચિત મૂડીના પ્રમાણમાં બાંધેલ આયુષ્યની મર્યાદા મુજબ ઉછરે છે, મોટા થાય છે અને જાતજાતના વ્યવસાય આરંભે છે; પણ એ બધાને સમાગમ સમુદ્રમાં તરતાં લાકડાં જેવો છે.
यथा काष्ठं च काष्ठं च समेयातां महोदधौ । समेयातां व्यपेतां च तद्वत् भृतसमागमः ॥
મહાસાગરમાં પાણીના જે ભિન્ન ભિન્ન દિશામાંથી ધકેલાઈ આવેલ લાકડાંઓ એકઠાં થાય છે, થોડો સમય સાથે તરે છે અને પુન: પવનને ધકકો લાગતાં જુદી જુદી દિશામાં હડસેલાઈ જાય છે! તેવું જ પરિણામ મુસાફરખાનામાં ભેલા મુસાફરનું છે, અને તેવી જ દશા સંસારવાસી જીવડાઓની છે!
“થતાં દરબારને ડંકે, રહે નવ ગર્વ બેંકને !”
કર્મરાજનું ફરમાન છૂટયું કે બાજી અધૂરી મૂકી ચાલી નીકળવું જ પડે. આટલા સારુ જ્ઞાની પુરુષો વારંવાર ચેતવણી આપે છે કે
મહાનુભાવો! એમાં (સંસારના વિલાસોમાં) મૂંઝાયા વગર એને સદાને માટે અંત આણવાના ઉપાયમાં ચિત્ત લગા. જ્યાં સતત “જન્મવું અને મરવું” એ રૂપી અરહટ્ટઘટ્ટી ચાલ્યા કરે છે એનાથી છૂટકારો મેળવવો હોય તે આત્મ