________________
[ ૨૨ ]
પ્રભાવિક પુરુષો : છતાં આપ પ્રોજન જણાવશે તે મારી યાદદાસ્ત મુજબ ખબર આપીશ. માણસ વર્ષોના વર્ષો દેશાંતરમાં ગાળે છતાં ઓછા જ વતનને ભૂલી શકે? જનની ને જન્મભૂમિ તે સદાય હદયમાં રમતી હાય. તેની હુંફ જુદી જ છે. એનાં આકર્ષણ અનેરાં છે.”
મહાશય ! અમે નિથને તે અન્ય શા પ્રજન સંભવે ? પૂર્વે મગધમાં હતા ત્યારે આ તરફના એક વિક ભદ્રશંકરને મેળાપ થઈ ગયેલ. એ વેળા આ પ્રદેશ સંબંધી થોડી વાત સાંભળી હતી. વિહાર કરતાં આ તરફ આવવાનું બન્યું છે, તે ગુરુજીની ઈચ્છા પેલા વિપ્ર મહાશયને મળવાનો છે. બીજી વાત તો એ છે કે-નગરમાં અમારા જેવા શ્રમાણે માટે વસતી મળી શકે તેમ હોય તો આગળ વધીએ, નહિ તે આ સમિપવતી ઉદ્યાનમાં જ સ્થિર થઈએ. વૃક્ષોની શીળી છાયા શ્રમ માટે આશ્રયસ્થાનરૂપ હોય છે. ”
મહારાજઆપને વિપ્ર ભશંકર એ મારે લઘુ બાંધવ થાય. મારું નામ વરાહમિહિર. આ પુંવર્ધન નગર જ અમારી માતૃભૂમિ. પુરોહિત સોમશર્માના અમે પુગે. માતાનું નામ સમશ્રી. વાત એમ બની કે રાજ્યમાંથી પિતાશ્રીને સારી છવાઈ મળતી હોવાથી મેં શરૂનાં વર્ષે કેવલ મજવિલાસમાં જ વ્યતીત કર્યા. પિતાશ્રી કેટલી ય વાર દ્વિજકુળને શોભે એવાં અધ્યયન અને આચરણ માટે ધ્યાન ખેંચતા પણ મેં એ વાત કાન પર લીધી જ નહીં. મારા લઘુ બંધવને પિતાની ઈચ્છા આંખથી દૂર કરવાની ન હોવા છતાં માતાએ મગધમાં વસતા પિતાના ભાઈને ત્યાં અધ્યયન અર્થે મોકલ્યા. '