________________
પટ્ટધર બેલડી :
[ ૩૧૯ ] ટુકડી આવી પહોંચી. પ્રાધના પિશામાં સજજ બનેલ નોકરનું પ્રબોધ સમજી ખૂન કર્યું. શબને રફેડફે કરે તે પૂર્વે કેઈના પગલા સંભળાયા અને ટેળી ૨કુ ચક્કર થઈ. આવનાર રામચંદ્ર ચક્ષુ સામે દેખાવ જોઈ નાચી ઊઠ્યો! ચિરકાળની આશા પાર પડેલી નિરખી એને હર્ષ ઉભરાઈ ગયો! સમય–સ્થાનનું લય ચૂક્યા ! પ્રબોધના ગુમ થવાથી, પતિપરાયણા યશોદાના ઘરમાં રડારોળ મચી. વાત ગામમુખીના કાને પહોંચતાં જ તે પોલિસ સાથે નીકળી પડ્યો. અને પગીની દોરવણના આધારે આ ગુપ્ત સ્થાનમાં આવી ચડ્યો. પ્રબંધનું મુડદું ને નજીકમાં ઉભેલ હસતા મુખડાવાળો રામચંદ્ર! ખૂન અને ખૂની ! તરત જ હાથ કડી કરી, રામચંદ્રને લઈ સૌ યશોદાના ઘરમાં આવ્યા. આ દ્રશ્ય જોઈ, કૃણાની તે છાતી બેસી ગઈ ! યશોદા કપડાથી ઢાંકેલા મૃતક પાસે આવી. ખૂનીએ છરા મારી મુખ તો એવી રીતે છુંદી નાંખેલું કે જેથી ઓળખી શકાય નહી. આવું કરુણ મૃત્યુ જોયાં છતાં યશોદાના અંતરમાં આઘાત ન ઉદ્દભ. તેનું હૃદય પિકારી રહ્યું કે–પોશાક પતિને છે છતાં મારો પતિ આ ન હોય, મરણું ખરેખરૂં થયું હોય તે આવા સમયે મારી છાતી ચીરાઈ જાય. કુદરતી રીતે દેહમાં કોઈ અનેરું સંચાલન થાય. એમાંનું કંઈ જ બનતું નથી. હિંમતથી એ પોકારી ઊઠી કે-“આ મારા પતિ નથી. ” સૌ આશ્ચર્ય પામ્યા. રામચંદ્રને એકાએક યાદ આવે છે કે પ્રબોધના કપડા પોતે ઉતરાવ્યા હતા. એની સંભાળમાં મૂકેલ નોકર કયાં? સહજ શંકા ઉદ્દભવી. એ નેકરનું આ શબ હેય તે ! તેણે પોલિસને વાત કહી. એના બંધ ઢીલા કરી આગળ આણવામાં આવ્યું.