________________
[ ૧૨૬ ]
પ્રભાવિક પુરુષોઃ ગણાય. (૧૬) માતા કુબેરસેના જે અપેક્ષાએ શકય ગણાય અને એને પુત્ર કુબેરદત્ત એ મારે પણ એ અપેક્ષાથી પુત્ર ગણાય, તેની એ જ કુબેરસેના વહુ હેવાથી મારી પુત્રવધુ પણ કહેવાય. (૧૭) પતિ એવા કુબેરદત્તની માતા તેથી મારી સાસુ પણ લેખાય. (૧૮) પતિ કુબેરદત્તની કુબેરસેના બીજ પત્ની હોવાથી મારી શકાય પણ ગણાય.
સાધ્વી કુબેરશ્રીની નજરે ઉપર મુજબ અઢાર સંબંધ અપેક્ષાથી જેડી શકાય.
૪. નાલંદામાં આગમન
રોજ કરતાં નાલંદામાં આજે વધુ જાગૃતિ આવી હતી. સામાન્ય રીતે રાજગૃહી નગરીના આ શાખાપુરમાં (પરામાં) મોટા ભાગે વિદ્વાન–પંડિત અને જ્ઞાનપિપાસા જેમનામાં થનગની રહી છે એવા દૂર દેશથી આવેલા મુસાફરો તેમ જ ભારતવર્ષના જુદા જુદા ભાગમાંથી તેમ જ એની બહારના સમીપવતી પ્રદેશમાંથી જ્ઞાનાધ્યયન અર્થે આવેલા વિદ્યાથીઓની જ વસ્તી હતી. ભારતવર્ષમાં વિદ્યાના અજોડ સ્થાન તરીકે જે કેંદ્રો હતા તેમાં નાલંદાનું સ્થાન અપદે આવતું. વેદ, બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મના પ્રખર નિષ્ણાતે અહીં જોવા મળતા. ષટ્ટદર્શન પરત્વે જાતજાતની વિચારણાઓ-યુક્તિપુરસ્સરની ચર્ચાઓ-દલીલપૂર્વકના ખંડન–મંડન એ આ પ્રખ્યાત સ્થળને મુખ્ય વ્યવસાય હતે. વિવિધ પદવીધારી બ્રિજે, બૌદ્ધધમી ભિક્ષુકે અને ત્યાગી શ્રમણે અહીં સારા પ્રમાણમાં દષ્ટિગોચર થતા. એમના ગમનાગમન ચાલુ રહેતા.