________________
[ ૮ ]
પ્રભાવિક પુરુષ : કે “ત્યાં તે એક પણ સાધુ નથી !” આ શ્રવણ કરતાં જ માતાપિતાને ધ્રાસકે પડ્યો.
વાચકવર્ગને ઘડીભર આશ્ચર્ય થશે કે બકુમારના જીવનવૃત્તાન્તમાં ઉપર વર્ણવેલા પ્રસંગથી શા કારણે આરંભ કરે પડ્યો? અને તે પણ આ રીતે અધવચથી કેમ?
એના નિરાકરણમાં હાલ એટલી જ વાત કહેવાની કે– આ પ્રસંગ ઉક્ત કથાનાયકના જીવનમાં કેલના ચણતર સમાન છે. એ વાત વાર્તાપ્રવાહમાં આગળ વધતાં સહજ સમજાશે, એટલે હાલ તો ભવદત્ત સાધુ સાથે ભવદેવને માર્ગ કાપો મૂકી, બીજી તરફ ઘર આગળ નાગિલા તેમ જ સ્વજનવર્ગને ભવદેવની માર્ગ પ્રતીક્ષા કરતો રાખી, કથાના અંકડા જોડવાને પ્રયાસ કરીએ.
સુપ્રસિદ્ધ ભારતવર્ષના કીર્તિવંત મગધ દેશમાં સુગ્રામ નામનું એક નાનું છતાં ધન-ધાન્યથી ભરપૂર સુખી ગામ હતું. ગ્રામપતિ યાને ગામનાયક તરીકે આર્યવાન નામના એક સજજન હતા. એને રેવતી નામની સુલક્ષણે સ્ત્રી હતી. એ દંપતીને અનુક્રમે બે પુત્ર થયા. તેમના નામ ભવદર અને ભવદેવ. ઉભય ભાંડુઓ વચ્ચે વયનું અંતર અ૫ હવાથી બાલ્યકાળથી જ હરવા-ફરવા ને રમવામાં સજજડ નેહની જડ જામી હતી. વડિલ ભ્રાતા ભવદત્તને લઘુબંધવ ભવદેવ પ્રતિ અપાર પ્રેમ હતું, તેમ ભવદેવનો મોટા ભાઈ પ્રત્યેને વિનય પણ ઓછો ન હતે. ખાધેપીધે સુખી હોવાથી અને ગામના મુખીના લાડકવાયાં સંતાન હોવાથી દિવસને મોટો ભાગ આસપાસના સ્થળોમાં ભ્રમણ કરવામાં તેમજ કુંડ