________________
[ ૧૬૦ ]
પ્રભાવિક પુરુષા
એમના કાળિયા કરવા તૈયાર નથી. તે વિના આપની, હિંસાપિશાચિણીને ભક્ષ્ય ધરવાની આટલી હદની મહેનત નિરર્થક જાય ખરી ?
વર્ષોથી મારા મનમાં આ જાતના હિંસક કૃત્યામાં ધર્મ જેવી પવિત્ર વસ્તુને અશ સરખા પણુ ન હેાઇ શકે એવી માન્યતા બંધાઈ ચૂકી છે, એ ખાખતના મને પુરાવા પણ આછા નથી મળ્યા. એ માટે આપણા વિપ્રસમાજ તરફથી મને નાસ્તિક તરીકેનું ઉપનામ પણ પ્રાપ્ત થઇ ચુકયુ છે. એથી મને કંઇ ગુમાવવાનું નહાતુ. અજ્ઞાન જનતાના એવા બિરુદની મને કંઇ જ પરવા હતી નહીં અને આજે પણ નથી જ. અહિંસા જેવી અમાદ્ય વસ્તુ પ્રત્યેની મારી શ્રદ્ધા આજે પણ કાયમ છે અને એ વાત મારું અંતર જાણે છે તેમ મારે એક વિકમિત્ર પણ પિછાને છે.
,,
66
મરણપથારીએ પડેલ પિતાના આગ્રહ અને એ સત્વર પૂર્ણ કરવા સારું વહાલી એવી પ્રિયાના સતત ચાલતા ઉપદેશ ન હાત તે આ શય્યંભવ નાલદામાં આપની પાસે ન જ આળ્યેા હાત. મારે તેા વેદની આ હિંસાવિધિ સંબંધમાં આપ સરખા પડિતા સાથે ચર્ચા ચલાવવાના કેાડ હતા, એ દ્વારા નિચેાડ આણવાના અને જગતમાંથી આ મહામારીને હાંકી કાઢવાના અભિલાષ હતા. પણ એ તર્ક ભૂષણજી ! આપે મને પ્રથમથી જ બાંધી લીધેા-પહેલી મુલાકાતમાં જ મારી આશાને કિલ્લેા ધરાશાયી થઇ ગયા! જીવનભરના સંગ્રહેલે। અમૃત ભંડાર પળવારમાં લૂંટાઈ ગયા ! ખેર થવાનું થઇ ગયું ‘ તં ન રોયમ્ ’એ સૂત્રના સધિયારા લઇને એ બધું હું
66
