Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ --PRI HORI kAvyamAlA. 30. zrIvIranandiviracitaM candraprabhacaritam / mUlyaM 12 ANakAH /
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ KAVYAMALA. 30. THE CHANDRAPRABHA-CHARITA OF VIRANANDI, EDITED BY MAHAMAHOPADHYAYA PANDITA DURGAPRASAD AND WASUDEVA LAXMANA SHASTRI PANASHIKAR Third Revised Edition. PUBLISHED BY TUKARAM JAVAJI, PROPRIETOR" NIRNAYA-SAGAR" PRESS, 23, KOLBAAT LANE, BOMBAY 1912. Price 12 Annas.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Registered according to Act XXV of 1867.) All Rights Reserved. PRINTED BY B. R. GHANEKAR, AT THE "NIRKAYA-SAGAR" PRESS, 23, KOLBRAT LANE, BOMBAY,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA. 30. zrIdharanandiviracitaM candraprabhacaritam / jayapuramahArAjAzritena paNDitatrajalAlasUnunA mahAmahopAdhyAyapaNDitadurgAprasAdena, mumbApuravAsipaNazIkaropAlalakSmaNazarmAtmajavAsudevazarmaNA ca saMzodhitam / tRtIyaM saMskaraNam / tacca muMbayyAM tukArAma jAvajI ityetaiH khIye nirNayasAgarAkhyayantrAlaye bA0 rA0 ghANekaradvArA mudrayitvA prakAzitam / zAkaH 1834, khristAbdaH 1912. ( asya granthasya punarmudraNAdiviSaye sarvathA nirNayasAgaramudrAyantrAlayAdhipaterevAdhikAraH / ) mUlyaM 12 ANakAH /
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ candraprabhacaritasya viSayAnukramaNikA / 1 sargaH - maGgalAcaraNAni / sajjanadurjanavarNanam / maGgalAvatInAmno dezasya varNanam / tatra ratnasaMcayAkhyanagaravarNanam / ratnasaMcayAdhipateH kanakaprabhasya varNanam / tanmahiSyAH suvarNamAlAyA varNanam / tattanayasya padmanAbhasya varNanam / ekadA saudhazTaGgArUDho rAjA nikaTavartini palvale pAnIyapAnArthamAgatasya gokulasya madhye ekaM mahApaGkanimagnaM mriyamANaM jaradgavaM vilokya paraM nirvedamagAditi varNanam / rAjA rAjyaM padmanAbhAya vitIrya tapo'grahIditi varNanam / padmanAbho'pi nijAtmajAya suvarNanAbhAya yauvarAjyaM datvA rAjabhogAnanubabhUveti varNanam // -2 sargaH - rAjJo vanapAlamukhAcchrIdharAkhyasya munerAgamanazravaNam / munestatprabhAveNodyAnasya ca vibhUtivarNanam / saparikarasya rAjJo munidarzanArthe gamanavarNanam / munisamIpe saprazrayaM rAjJo jIvAjIvAdiviSayakaH praznaH / rAjAnaM prati munerupadezaH / punA rAjJo muniM prati pUrvajanmaviSayakaH praznaH / rAjAnaM prati muneruttaradAnam / tatra sugandhinAmno dezasya varNanam // 3 sargaH -- zrIpurAkhyanagaravarNanam / tannAyakasya zrISeNAkhyabhUpatervarNanam / tanmahiSyAH zrIkAntAyA varNanam / anapatyatayA devIkRtazokavarNanam / daivAyatte vastuni kaH zoka iti rAjoktivarNanam / kadAcidrAjJa udyAnagamanavarNanam / tatra viyato'kasmAdavatIrNe nAnantAkhyacAraNamuninA saha rAjJaH samAgamavarNanam / munistutiH| ' adyApi mama mAnasaM kimu zAnti nopagacchati' iti muniM prati rAjJaH praznaH 'yAvattava manasi sUnuspRhA jAgarti tAvanna viratiM yAsi' ityAdi munivAkyavarNanam / nandIzvarArAdhanamahimnA devI garbha dadhAreti varNanam / dohadavarNanam / bhAvitIrthakarasya zrIvarmaNo janmotsavarNanam // 4 sargaH - zrI varmaNo varNanam / tasya prabhAvatyA saha pariNayaH / tasmai yauvarAjyapadadAnam / rAjJo rAjyasaukhyAnubhavaH / kadAcidAkAzAtpatantImulkAmavalokya rAjA virakto babhUveti varNanam / viSayagarhaNam / yuvarAjaM prati rAjJa upadezaH / rAjA rAjyaM sUnave vitIrya zrIprabhAkhyamuneH pAdamUle tapastaptvA kaivalyamagAditi varNanam / zrIvarmaNo digvijayavarNanam / tasya zrIpuraM pratyAgamanavarNanam / mArge nAnAvastuvarNanam / purapravezaH / kadAcicchArada
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) jaladAvalokanena rAjJo nirvedaprAptiH / rAjA zrIkAntAkhyAya sUnave rAjyabhAraM samarpya samAcaritatapazcaryaH saudharme zrIdharAkhyo devo'janIti varNanam // 5 sargaH - dhAtakIkhaNDe iSukAragirirastIti kathanam / tatpUrvabharate'lakAkhyadezavarNanam / tatra kosalAkhyanagarIvarNanam / tadadhipaterajitaMjayAkhyasya rAjJo varNanam tanmahiSyA jitasenAyA varNanam / sa zrIdharAkhyo devo'jitasena iti saMjJayA tayoH putratvamagAditi varNanam / kumAravarNanam / tasmai z rAjA yauvarAjyapadavIM prAyacchaditi varNanam / pariSkRtAyAM saMsadi rAjJo'gre candrarucinAmnAsureNa yuvarAjo'pahRta iti varNanam / putraM prati rAjJo vilApavarNanam / tapobhUSaNAkhyasya yaterAgamanavarNanam / yatisamIpe rAjJaH putraprApticintAnivedanavarNanam / 'katipayaira hobhistava sUnurAgamiSyati' iti rAjAnaM prati munerAzvAsanam // 6 sargaH - asureNa muktasya yuvarAjasya manoramAkhye sarasi nipatanavarNanam / tata uttaraNavarNanam / paruSAkhyATavIvarNanam / parvatavarNanam / vanasImAntaparijJAnArthe tadupari yuvarAjArohaNam / tatra kenacitpuruSeNa sAkaM yuvarAjasya vivA`davarNanam / tayoryuddhavarNanam / yuvarAjena parAjitaH sa puruSo divyarUpamAsthAya 'ahaM hiraNyanAmA tridazo'smi' ityabhidhAya ' varaM vRNISva' ityavocaditi varNanam / tanmukhena candraruciyuvarAjayorvairakAraNavarNanam / yuvarAjo hiraNyaprabhAveNAtmAnaM vanasImni vyalokayaditi varNanam / tatra palAyamAnAJjanAndRSTvA tatkAraNaM kaMcitpRSTavAniti varNanam / tanmukhena 'ariMjayAkhye deze vipulAkhyapure jayavarmarAjJaH zaziprabhAbhidhAnAM kanyAM mahendrAkhyo bhUpatirbalAdapahartumAgataH' iti yuddhazravaNam / tatra gamanam / tatra mahendraM nihatya jayavarmaNA saha yuvarAjasya rAjabhavanapravezavarNanam / yuvarAje zaziprabhAyA anurAgavarNanam / tadAkarNya saMtuSTa jayavarmA yuvarAjAya vAcA kanyAM prAdAditi varNanam / vijayArdhagirerdakSiNata AdityAkhyasya nagarasya varNanam / tadadhIzvaro dharaNIdhvajAkhyakhecarendraH kadAcitsabhAyAM kaMcana kSullakamadrAkSIditi varNanam / tanmukhAcchaziprabhApariNetuH sakAzAdAtmano badhamazrauSIditi varNanam / tena jayavarmaNaH pattanaM ruddhamiti varNanam / jayavarmANaM pratyuddhavAkhyasya dUtasya preSaNam / dUtoktivarNanam / dUtavisarjanam / jayavarmasamIpe'jitasenasya dharaNIdhvajavadhapratijJAvarNanam / saMgrAmArthe divyarathAgamanavarNanam / saMgrAmavarNanam / dharaNIdhvajavadhaH / ajitasenasya zaziprabhayA saha
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariNayavarNanam / savadhUkasya tasya svapuraM prati gamanavarNanam / puraprApti varNanam // 7 sargaH-ajitasenasya lokottaraizvaryaprAptivarNanam / rAjyAbhiSekavarNanam / svayaM prabhAkhyasya jinapaterAgamanavarNanam / ajitaMjayasya muni prati jIvabandhamokSaviSayakaH prshnH| taduttaradAnam / ajitaMjayo'titarAM nirvedamadhigatya zravaNasevitaM padaM zizriya iti varNanam / ajitasenasya digjaitrayAtrAvarNanam / samRddhivarNanam / purapravezavarNanam / purastrIvarNanam / rAjyopabhogavarNanam // 8 sargaH-vasantavarNanam rAjamukhena vasantavarNanam // 9 sargaH-upavanayAtrAvarNanam / upavanavihAravarNanam / jalakelivarNanam // 10 sargaH-sAyaMkAlavarNanam andhakAravarNanam / candrodayavarNanam / rAtrikrI DAvarNanam / vaitAlikamukhena nizAvasAnavarNanam // 21 sargaH-rAjJaH sabhApravezavarNanam / gajakrIDAvarNanam / gajena nihataM kaMci dAlokya rAjA nirvedaM gatavAniti varNanam / viSayagarhaNam / tadaiva guNaprabhAkhyasya munIndrasyodyAnapAlamukhAdAgamanazravaNam / saparikarasya rAjJo munIndradarzanArtha gamanavarNanam / tatrAnekamunivarNanam / rAjamukhena munIndrastutiH / rAjJo munIndrasya ca saMvAdavarNanam / rAjA rAjyaM putrAya samal munIndrasakAzAttapo'gRhIditi varNanam / tapazcaraNavarNanam / rAjJo'cyutakalpalAbhavarNanam / sa evendrakalpAcyutvAtra ratnasaMcayapure suvarNamAlAkanakaprabhayostanUjaH padmanAbhastvamasi' iti kathanam / svajanmAntarANyAkarNya tatra saMdihAnaH padmanAbhastatpratyayArtha zrIdharamuniM punaH papraccheti varNanam / 'ito dazame'hni tava nagare yUthaM parityajya kazcideko gaja AyAsyati tatpratyayAttvamakhilaM maduktaM nizceSyasi' iti rAjAnaM prati muneruktivarNanam / vanakelinAno gajasyAgamanavarNanam / tadvazIkaraNavarNanam // 22 sargaH-gajArtha rAjAnaM prati preSitasya pRthivIpAladUtasyoktivarNanam / yuva rAjadUtayoruktipratyuktivarNanam / mantravicAravarNanam // 13 sargaH-jaitrayAtrAvarNanam / mArga prAptAyA jalavAhinyAkhyasarito varNanam // 14 sargaH-maNikUTAkhyasa girervarNanam / senAsaMnivezavarNanam / tatra sasainyasya pRthivIpAlanarapaterabhigamanam // 15 sargaH-saMgrAmavarNanam / pRthivIpAlarAjJo vadhavarNanam / tatra kRntaripuziroda rzanena rAjJaH padmanAbhasya nirvedaprAptivarNanam / padmanAbho nijatanUjAya suva
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) rNanAbhAya rAjyabhAraM vitIrya zrIdharamuneH sakAzAddIkSAmAdAya tapazcacAreti varNanam / sa tanUMM parityajyAnuttaravaijayante'hamindro babhUveti varNanam // 16 sargaH - pUrvadezavarNanam / tatra candrapurIvarNanam / tadadhipatermahAsenAkhyasya bhUbhujo varNanam / tanmahiSyA lakSmaNAyA varNanam / rAjJo digvijayavarNanam / purAgamanabarNanam / rAjJyAH svapnadarzanavarNanam / atha tasyAmahamindro garbha - tvenAvatIrNa iti varNanam // 1 17 sargaH - jinotpattivarNanam / atha zacI mAyAjanitaM tadanukRtirUpamarbhakaM mAtururasi vinivezya jinamujjahAreti varNanam / svarlokaM prAptasya jinasya sevAvarNanam / tatrAbhiSekavarNanam / puraMdaramukhena jinaprabhAvavarNanam / punastathaiva tasya mAtrutsaGgaprAptivarNanam / bAlakrIDAvarNanam / tadarthe kuberapreSitAbharaNavarNanam / vivAhakathanam / sAmrAjyalAbhavarNanam / prajAsvAsthyAdivarNanam / indrAjJayAgatasyAtivRddhavigrahadhAriNo dharmarucinAmnaH surasya rAjAnaM pratyuktivarNanam / rAjamukhena saMsArAsAratvavarNanam / rAjJastapograhaNavarNanam / divyaizvaryavarNanam // 18 sargaH - saMkSepato jinasiddhAntavarNanam || -- granthakartuH prazastiH // 0
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| mahAkavizrIvIranandipraNItaM candraprabhacaritam / prathamaH sargaH / zriyaM kriyAdyasya surAgame ntttsurendrnetrprtibimblaanychitaa| sabhA babhau ratnamayI mahotpalaiH kRtopahAreva sa voprajo jinaH // 1 // sa pAtu yasya sphaTikopalaprabhe prabhAvitAne vinimamamUrtibhiH / vididyute dugdhapayodhimadhyagairivAmarairvaH zaizilAJchano jinaH // 2 // anantavijJAnamanantavIryatAmanantasaukhyatvamanantadarzanam / bibhAta yo'nantacatuSTayaM vibhuH sa no'stu zAntirbhavaduHkhazAntaye // 3 // . jarAjaratyAH smaraNIyamIzvaraM khayaMvarIbhUtamanazvarazriyaH / - nirAmayaM vItabhayaM bhavacchidaM namAmi vIraM nRsurAsuraiH stutam // 4 // hitaM visaMvAdavivarjitasthiti parairabhedyaM pravitIrNanirvRtim / zaraNyabhUtaM zaraNaM jinAgamaM gato'smyahaM bhavyajanaikabAndhavam // 5 // guNAnvitA nirmalavRttamauktikA narottamaiH kaNThavibhUSaNIkRtA / na hArayaSTiH parameya durlabhA samantabhadrAdibhavA ca bhAratI // 6 // guNAnagRhansujano na nirvRtiM prayAti doSAnavaMdana durjnH| ciraMtanAbhyAsanibandhaneritA guNeSu doSeSu ca jAyate matiH // 7 // 1. agrajaH prathamajinaH zrIRSabhadevaH. 2. aSTamastIrthakaraH zrIcandraprabho yo'sminkAvye varNitaH. 3. SoDazastIrthakaraH. 4. jaraiva jaratI vRddhastrI tasyAH smaraNIyamaparokSam. sarvadA jarArahitasiti bhAvaH. 5. mokSalakSmyAH khayaMvarapatim. 6. antimaM tIrthakaram. 7. nivRtirmokSaH. 8. paraM kevalaM hArayaSTihAralataiva durlabhA duSprApA na, kiM tu samantabhadrAdibhavA bhAratI ca durlabhA. 9. akhIkurvan. 10. akathayan.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 kAvyamAlA / guNAnyathaivopadizanprazaMsayA gurutvabuddhyA sujano namasyate / tathaiva doSAndeizataH praNindayA kRtaH khalasyApi mayAyamaJjaliH // 8 // suduSkaraM yanmanute gaNAdhipo'pyavaiti vAgdevyapi bhAramAtmanaH / vidhitsurarhaccaritaM tadalpadhIrghuvaM na yasyAmi na hAsyatAM satAm // 9 // tathApi tasmingurusevAhite suduSpraveze'pi purANasAgare / ' yathAtmazakti prayato'smi portakaH pathIva yUthAdhipatipravartite // 10 // athAsti zRGgollikhitAmarAlayo dvipUraNadvIpagato gabhastibhiH / sRjannameghAM kalamAgrapiGgalaistaDicchriyaM vyomani pUrvamandaraH // 11 // vibhUSya taMtpUrvavidehamAtmanaH zriyA sthito nAkinivAsasaMnibhaH / samasti dezo bhuvi maGgalAvatItyabhikhyayA yaH prathito'rthayuktayA // 12 // nirantarairyatra zukAGgakomalaiH samAnasasyAGkurasaMcayaizvitAH / janasya cetAMsi haranti bhUmayo 'harinmaNitrAta vinirmitA iva // 13 // nizIkarAMzuprakarAcchavAribhirvinidranIlotpalarazmiraJjitaiH / cyutairnirAlambatayA vihAyaso vibhAti khaNDairiva yaH sarovaraiH // 14 // nizAsu zItAMzumaNisthalacyutaiH payaHpravAhaiH paripUritAntarAH / vahanti yasmiJjalarAziyoSito nidAghakAleSvapi kUlamudvajAH // 15 // sadayamasmapratipakSabhUtayA kRtAdhivAso dhanadhAnyasaMpadA | itIva yasminvihitAbhyasUyayA na jAtu loko vipadA vilokyate // 16 // vikAsavadbhiH zaradabhrapANDuraiH sitAtapatrairiva yaH prasAritaiH / samastadezAdhipatitvamAtmano vyanakti loke sthalanIrajAkaraiH // 17 // r 1. nirUpayan. 2. pratipAdayataH 3. gaNadhara H 4. api tu hAsyatAM yAsyAmyeva. 'nu' iti pAThe kAkuH * 5. gurava eva setavastairvAhite AcAryaparamparAprApite. 6. ka labhaH zrIvIranAthaprarUpite'pi purANasamudre zrIjinasenA disetunA prayato'smIti bhAvaH . 7. zikharodvaSTanAkaH. 8. dvayoH pUraNo dvitIyaH sa cAsau dvIpazca tadvataH dvitIyadvIpasthita iti bhAvaH 9 pUrvamerunAmA parvataH 10 tasya pUrvavidehastaM tatpUrvavidehamA - tmanaH zriyA vibhUSya maGgalAvatInAmako dezaH samasti vidyate. 11. marakatavinirmitA iva. 12. candrakaranikaranirmalajalaiH. 13. samudrayoSito nadyaH. 14. kUlaM rodha udrujanti uddharSayantIti kUlamudujAH. 15. ayaM dezaH. 16. sthalapadmAkaraiH.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sargaH] candrapramacaritam / samujvalAbhiH kanakAdiyonibhirvikAsinIbhiH khanibhiH samantataH / kRtAspadA yatra janarddhihetubhiryathArthanAmA vasumatyajAyata // 18 // zikhAvalIlIDhaghanAghanAdhvabhirbahiHsthitainUtanadhAnyarAzibhiH / vibhAnti yasminnigamAH kutUhalAdivopayAtaiH kulamedinIdharaiH // 19 // gataiH samAsattimivetaretarazriyAmananyatra bhuvAM didRkSayA / nirantarodyAnavitAnarAjitairmahAgRhaiyAmapuraurvabhAti yaH // 20 // vaNikpathastUpitaratnasaMcayaM samasti tasminnatha relasaMcayam / puraM yadAlAnitamattavAraNaurvabhAti hamyaizca samattavAraNaiH // 21 // gabhIranAdai: 'pratimAnipAtibhiH payodharairmandasamIraNeritaiH / jalebhayUthairiva saMkulAntarA virAjate yatparikhA prathIyasI // 22 // parItazRGgaiH sphuradaMzujAlakairnizAsu nakSatragaNaiH samantataH / vibhAti yasminparidhiH sthiraprabhairiva pradIpaprakaraiH 'prabodhitaiH // 23 // malImasaM bhRGganibhena lakSmaNA vilokyate yatra dhainAdhvamadhyagam / gRhairivA_lihazRGgakoTibhirnighRSTadehacchavi candramaNDalam // 24 // madAbhamambho visRjadbhirullasattaDillatAlaMkaraNairadhogataiH / zarIriNAM gopurazRGgavartinAM vitanyate yatra gaijabhramo dhanaiH // 25 // sugandhiniHzvAsamarunmanohare manobhuvA pANDuni kAminImukhe / samApatanrAhurivenduzaGkayA vilokyate yatra madhuvratavrajaH // 26 // nipAtayantI tarale vilocane saMjIvacitrAsu nivAsabhittiSu / navA vadhUryatra janAbhizaGkayA na gADhamAliGgati jIbitezvaram // 27 / / 1. kanakAdidhAtUtpattisthAnaiH. 2. AkaraiH. 3. pRthivI. 4. zikharacumbitameghamArgaH. 5. prAmAH. 6. kulaparvataiH. 7. sAMnidhyam. 8. na anyatra bhavatItyananyatrabhuvastAsAM parasparalakSmINAm. 9. sAndropavanasamUhazobhitaiH. 10.grAmANi ca purANi ca grAmapurANi taiH. 11. vipaNipujitaratnasamUham. 12. etanAmakaM nagaram. 13. stambhanibaddhamattagajaiH. 14. pragrIvakasahitaiH. 15. pratibimbitaiH: 16. vArivAraNasamUhairiva. 17. veSTitazikharaiH 18. prAkAraH. 19. prakAzitairdIpasamUhairiva. 20. AkAzagatam. 21. gopurazRGgApekSayA nIcaiH sthitaiH. 22. jIvacitrANi puttalikAvizeSAstatsahitAsu.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| zaMzAkakAntAzmamayordhvabhUmikAtpatatpayaH saudhacayAdvidhUdgame / zikhaNDinAM yatra payodazakinAM tanotyakANDe'pi vikAsi taannddvm||28|| nizAgame saudhazirodhirohiNo vadhUjanasyAmalagaNDamaNDalAt / abhinnadezo vidhurAnanAmbujAdvibhajyate yatra kalaGkalekhayA // 29 // samullasadbhiH zaradabhrapANDubhirdhvajAMzukairyadvinivAritAtapaiH / guhAgrabhAgollikhitasya nirmalairvibhAti nirmokalavairivoSNagoH // 30 // vizAlazAlopavanopazobhinaH ziraHsamuttambhitameghapatayaH / jinAlayAH siMhasanAthamUrtayo vibhAnti yasmindharaNIdharA iva // 31 // maidena yogo dviradeSu kevalaM vilokyate dhAtuSu sopaMsargatA / bhavanti zabdeSu nipAtanakriyAH kuceSu yasminkarapIDanAni ca // 32 // dvijihatA yatra paraM phaNAbhRtAM kuleSu cintAparatA ca yogiSu / nitambinInAmudareSu kevalaM 'daridratauSThepvadharatvasaMbhavaH // 33 // vibhAnti yasminbahudhojjvalopalapraNaddhabhittIni gRhANi sarvataH / nijeSu lInAni dadhatsu dIpratAM paisa~gasaMtApabhiyeva dhAmasu // 34 // sa na pradezo'sti na yo janAkulo jano'pyasau nAsti na yo dhneshvrH| dhanaM na tadbhogasamanvitaM na yanna yatra bhogo'pi sa yo na "saMtataH // 35 // viluptazobhAni vilocanotpalaiH sitetarANyamburuhANi yoSitAm / maruJcaladvIcini yatra zItale luThanti tApAdiva dIrghikAjale // 36 // 1. candrakAntamaNinirmitolavedikAt rAjaprAsAdasamUhAt. 2. protphullabaham. 3. na bhinno dezo yasya saH. gaNDamaNDalatulya ityarthaH. 4. vibhidyate. 5. saudhoparidezapraghRSTasya sUryasya kacukalezairiva dhvajAMzukairyatpuraM vibhAti. 6. zAlaH prAkAro vRkSavizeSazca 7. caityAni. 8. ekatra lepyanirmitakesaribhiraparatra sAkSAdeva. 9. madyAdijanitena garveNa ca. 10. upasargA upadravAH prAdayazva. 11. nipAtA vyAkaraNaprasiddhAH nipAtanaM ca mAraNam. 12. karo rAjagrAhyabhAgaH hastazca. 13. jihvAdvayayuktalaM pizunatA ca. 14. cintanameva cintA dhyAnam ; (pakSe) udvegaH. 15. kRzalaM nirdhanavaM ca. 16. adha. razabdavAcyatvaM hInajAtivaM ca. 17. sUryatApabhItyA. 18. mahaHsu. 19. anavarataH. 20. amburuhANAM tApaH parAjayajanitaH
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sargaH] candraprabhacaritam / mahAguNairapyaguNairmadojjhitairapi pravRttapremadairmahAjanaiH / adhiSThitaM yatpravibhAti nirbhayairapi prakAmaM pairalokabhIrubhiH // 37 / / sa yatra doSaH parameva vedikAziraHzikhAzAyini mAnabhaJjane / pa'tatkule kUjati yanna jAnate rasaM khakAntAnunayasya kAminaH // 38 // athAbhavadbhariguNairalaMkRto narezvarastasya purasya zAsitA / na kenacidyastulitadyutistathApyuvAha rUMDhyA kanakaprabhAbhidhAm // 39 // yazobhireNAGkakalAsamujvalaiH puraH prayAtairiva pUritAntare / vidhUpitArAtikulAni bhUtale na yasya tejAMsi mamurmahaujasaH // 40 // prayAsamuccaiH kaTakeSu bhUbhRtAM gaNeSu saMcAravazAdavApa yA / babhUva bhIteva tataH punazciraM sthirA jayazrIradhigamya yadbhujam // 41 // acintyamAhAtmyaguNo janAzrayaH svavikramAkrAntasamastaviSTapaH / zriyA sanAthaH puruSottamo'pyabhUnna yo vRSocchedavidhAyiceSTitaH // 42 // garIyasA yasya parArthasaMpado nisargajatyAgaguNena nirjitaiH / zuceva kalpopapadairmahIruherdadhe nitAntaM vimanaskavRttitA // 43 // kalAsamagro'pi janAbhinandyapi zriyaM dadhAno'pyabhibhUtaviSTapAm / pradoSasaMsargitayA yamujvalaM zazAka jetuM na kuraGgalAJchanaH // 44 // kulaM caritreNa vizuddhavRttinA yazobhirAzAH zaradabhravibhramaiH / vapurguNairyaH zravaNena zemuSIM vizeSayAmAsa jagadvizeSakaH // 45 // na bhUridAno'pi madena saMgatiM jagAma yaH sAdhitazatruSaDgaNaH / ahInasaMsargasamanvito'pi vA dvijihvasaMsargatayA na dUSitaH // 46 // 1. asya viSNorguNA iva guNA yeSu taiH. 2. prakRSTamadaiH pariNataharSezva. 3. paralokaH zatrujanaH pretyabhAvazca. 4. prAsAdoparibhUmikAzikharAmavAsini. 5. uddIpakasya pakSikUjitasya zravaNAdeva mAnanivRttiriti bhAvaH. 6. pakSisamUhe. 7. lokaprasiddhyA. 8. saMtApitazatrusamUhAni. 9. na mAnti sma. 10. parvatAnAM rAjJAM ca kaTakeSu nitambeSu zibireSu ca. 11. puruSottamo viSNurapi. 12. vRSo'riSTAsuro dharmazca. 13. kalpavRkSaH. 14. jaDatA. 15. rajanImukhaM prakRSTo doSazca pradoSaH. 16. zAstrAkarNanena. 17. alaMcakAra. 18. jagattilakaH. 19. 'kAmaH krodhazca harSazca mAno lobhastathA madaH / antaraGgo'riSar3argaH kSitIzAnAM bhavatyayam // '. 20. ahInaH sarparAjaH (pakSe) uttamaH. candra. 2
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA / nijaiH samastAnabhibhUya dhAmabhiH samuddhatAnmaNDalino'tiduHsahaiH / cakAra yo gAmapi sarvaviSTapapratItakIrtiH kairiNIM vasuMdharAm / / 47 / / nitAntavRddhena kaiMThoravRttinA sanItinA kaJcukineva tejasA / nirantaraM yasya vibhorvadhUriva vyadhIyata zrIzcapalApi nizcalA // 48 // dhairAzrayaH' saMtatabhUtisaMgamaH zazAGkakAnto dhRtanAganAyakaH / adhobhavadgopaitirIzvaro'pi sanbabhUva yo nAsamadRSTidUSitaH / / 49 // yadIyagAmbhIryaguNena nirmalaprasiddhinA luptayazomahAdhanaH / karoti pU~tkAramivAdhunApyasAvudastakallolabhujaH payonidhiH // 50 // narendravidyAdhigamAdvizuddhayA vimRzya kAryANi vidhitsato dhiyA / na yasya niHzeSitazatrusaMtaterajAyatA~STApadavRtticeSTitam // 51 // ratipradAnapravaNena kurvatA vicitravarNakramavRttimujvalAm / guNAnurAgopanatA kRtAyatiH prasAdhitA yena vadhUriva prajA // 52 // atItasaMkhyaiH parirabdhakIrtibhiH zarannizAnAthamarIcinirmalaiH / rurutsubhirdoSacamUmivAkhilairakAri yasminsamudAyitA guNaiH / / 53 // parAkramAkrAntamahIbhujo jagallalAmalakSmInilayIkRtorasaH / nRpasya tasyAtha nizAntanAyikA suvarNamAleti babhUva bhAminI // 54 // yadIyameNAGkamarIcihAriNA visAriNA kAntimayena vAriNA / nitAntanidhautamivArininditaM na jAtucicchIlamabhUnmalImasam // 55 // vahansarApANDukapolamaNDale zazAGkazaGkAmiva vakrapaGkaje / sahAsapheno vicakAsa yattanAvanUnalAvaNyamayaH payonidhiH // 56 // bhuvaH samuddharturadhiSThitAtmano bailena satyAnurataikacetasaH / babhUva lakSmIH puruSottamasya sA mRgekSaNA tasya nRpasya mandire / / 57 // 1. maNDalezAn. 2. hastinIma; (pakSe) karayuktAm. 3. kaJcakipakSe dAkSiNyavarjitena. 4. dharA bhUmidharazca parvataH. 5. gopatayo rAjAnaH; (pakSe) vRSaH. 6. dInAkrandamiva. 7. aSTApado hiMsro jantuvizeSaH. 8. ratiranurAgaH surataM ca. 9. varNA brAhmaNAdayaH zuklAdayazca. 10. senA khalu samudAyAbhAve jetuM na zakyate. 11. sakalAntaHpurakhAminI. 12. 'nirdhUta' kha. 13. parAkrameNa balarAmeNa ca. 14. satsaM tathyaM satyA ca satyabhAmA. 15. puruSottamaH zrIkRSNo'pi.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sargaH] candraprabhacaritam / prsprsnehnibddhcetsostyorbhuuddhaamnidhistnNdhyH| sa yena dadhe narakadviSA paraM na saMjJayArthena ca padmanAbhatA // 58 // kalAsanAthasya himadyuteriva himetarAMzoriva tIvratejasaH / na yasya niHzeSajanAnukampino babhUva bAlye'pi vivekariktatA // 59 // samAcaranyaH zizubhAvadurlabhAH kriyAH kRtajJo nayamArgazAlinIH / samastavidyAdhigamaprabuddhadhIrbabhUva vRddhaH pailitAGkurairvinA // 60 // gaeNlanmadasyonnatavaMzazAlino gRhItasamyagvinayasya sonnateH / gajAdhipasyeva garIyasaujasA yutasya yasyAbhavadaGkuzo guruH // 61 // vibhUSitaM yauvanarUpasaMpadA vikAravatyA dadhato'pi vigraham / pramAthibhiryasya jitAntaradviSo mano na jahe vyasanairmanakhinaH // 62 // sa bahupatyo'pi vizAmadhIzvaraH sutena tenaiva rarAja jiSNunA / virAjate'nekazakuntasaMkulo na rAjahaMsena vinA jalAzayaH // 63 // atha jAtu sa medinIpatirnijalakSmIparibhUSitaM puram / parihRSTamatirvilokayannavatasthe gurusaudhamUrdhani // 64 // vinipAtayatA yadRcchayA dRzamAsannatamaikapalvale / paripIya payaH samuttarandadRze tena tadA gavAM gaNaH // 65 // ghanapaGkanimamamakSamaM kila tatraikamasau jaradvam / mriyamANamavekSya tatkSaNAditi nirvedamagAdvicakSaNaH // 66 // kSaNabhaGguravRtti jIvitaM bhavabhAjAmiti nAtra vismayaH / tadihAdbhutametadIdRzaM yadevasyadbhirapi pramuhyate // 67 // . kSaNadRSTatirohitairjano viSayaiH khapna iva pratAryate / ratimeti tathApi teSvayaM jaDabuddhirdhiganAtmaveditAm // 68 // 1. padmanAbhaH kila narakasya daityavizeSasya dviT, ayamapi narakasya durgaterityanvarthatA. 2. sadasadvivecanazUnyatvam. 3. zuklakezaiH. 4. sravanmadasya madarahitasya ca. 5. vaMzaH kulaM pRSThavaMzazca. 6. garIyAn pitrAdizca. 7. zarIram. 8. narapatiH. 9. vRddhavRSam. 10. avasyadbhirjAnadbhiH. paNDitairiti yAvat. pustakadvaye'pi 'avazyadbhiH' iti pAThaH. 11. tatkAladRSTanaSTaiH.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA / prahataM maraNena jIvitaM jarasA yauvanameSa pazyati / pratijantu janastadapyaho svahitaM mandamatirna pazyati // 69 // yadatItamatItameva tatsukhamAgAmini ko vinizcayaH / samupaiti vRthA bata zramaM puruSastatkSaNa saukhya mohitaH // 70 // pariNAmahite samIhate pathi sadyaH sukhalipsayA na yaH / sa zivAdativiprekRSyate jvararogIva viruddhasevayA // 71 // dahanastRNakASThasaMcayairapi tRpyedudadhirnadIzataiH / na tu kAmasukhaiH pumAnaho balavattA khalu kApi karmaNaH // 72 // vapurapyatimAtramAntaraM tyajati prANinamAyuSaH kSaye / virahe khalu kosa vismayo bahiraGgairdhanamitrabAndhavaiH // 73 // sukhamiSTasamAgame yathA virahe tasya tathaiva cAsukham / ata eva saijanti nirvRtau sudhiyaH saGgasukhaikaniHspRhAH // 74 // hita~meva na vetti kazcana bhajate'nyaH khalu tatra saMzayam / viparItaruciH paro jagatribhirajJAnatamobhirAhatam // 75 // pariNAmasukhaM zarIriNAM jinavAkyaM na vihAya vidyate / sarujAmiva pathyamauSadhaM tardanAtmajJatayA na rocate // 76 // aart yathAvidhi zrutaM pratipadyottamasAdhusaMgamam / avayanrbhavaphalgutAmimAmaparaH ko'hamiva pramAdyati // 77 // sukhamAyatiduHkhaMmakSajaM bhajate mandamatirna buddhimAn / madhudigdhamukhAmamandadhIrasidhArAM khalu ko lilikSaiti // 78 // asukhaikaphalaM prabhajya yo 'resiti premamayaM na pallavam / 'praiviraktamatiH pravartate puruSaH zreyasi hA sa vaJcitaH // 79 // 1. prayatate. 2. dUrIkriyate. 3. apathya bhojanAdinA. 4. iSTasya 5. saktA bhavanti 6. nirvRtau mokSe. 7. kazcana mokSastatkAraNaM ca hitaM tadeva na vetti anyaH pumAn khalu zAstrokte tatra hite saMdehaM bhajate; paro'nyo viparItaruciH viparItA atadguNe taguNAbhA ruciH zraddhA yasya saH, evaMvidhaistribhirajJAnAndhakArairjagadAhataM bAdhitam 8. ja9. saMsArAsAratAM jAnan. 10. indriyajanyaM sukham 11. leDhumicchati. 12. 'jhaTiti' ka. 13. nirviNNaH . DatayA.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sargaH] candraprabhacaritam / iti viSayaviraktazchannayA karNajAhaM . khayamiva sa sametya vyAhRto muktidUtyA / nyavizata muMnimArge cetasA cArucetA bhavati hi matibhAjAM kAlalabdhirna vandhyA // 80 // prapRcchaya sutamAtmanastamaparedhurudhacchriyaM pramRjya ca tadakSiNI vigaladazruNI pANinA / munIndramavininditaM samabhivandya sa zrIdharaM __tapaH samadhizizriye nRpatibhiH samaM bhUribhiH // 81 // guruvirahabhavena padmanAbho bhRzamasukhena hatastadA taitAma / narapatipadamAsthito'pi lakSmIrbhavati mude nahi bAndhavairviyuktA // 82 // vipulamatibhirvRddhAmAtyaiH kRtapratibodhanaH pitRvirahajaM hitvA zokaM kiyadbhirasau dinaiH / nayanavigaladvASpApUrI sudhIH samabhAvaya prakRtimubhayIM khAmisnehAkulIkRtacetasam // 83 // etasyAnRjurayamaSTamImRgAko vyAkSipto vikaTalalATapaTTakena / saMjAtAnatibhiritIva tatra bheje bhUpAlairna kuTilatA nRpAsanasthe // 8 // tejonidhAvudayadhAmni suvarNanAbha nAmni pravartya tanaye yuvarAjazabdam / bhogArnavAsthita saMdAnubhavansa bhUpaH somaprabhAdazanajAtakiNAGkitauSThaH // 85 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye prathamaH sargaH / 1. zravaNasamIpam. 2. AhUta iva. 3. ratnatraye cetasA nyavizata tasthau. 4. zrIdharanAmakam. 5. caklAma. 6. amAtyAdirUpAM khabhAvarUpAM ca. 7. jitaH. 8. tasthau. 9. sarvadA nirvizan.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| athaikadAsthAnagataM pratIhAraniveditaH / vanapAlo mahIpAlamiti natvA vyajijJapat // 1 // deva devocitasthAne sugandhipavane vane / munirekaH samAyAtaH zabdArthAbhyAM manohare // 2 // bhuvanavyApinI bhavyapuNDarIkAbhinandinIm / dhatte zrIdhara ityAkhyAM yo bhAnuriva dIdhitim // 3 // dAruNaM yastapastejaH saumyAM ca dadhadAkRtim / samAhAreNa nivRttaH sUryAcandramasoriva // 4 // mokSasaMdhAnacittena guNamArgaNazAlinA / yena cApadhareNeva bhUtebhyo'dIyatAbhayam // 5 // trikAlagocarAnantaparyAyariniSThitam / pratibimbamivAda" jagadyadvacasIkSyate // 6 // suvarNairabhinirvRttA dattamuktottamAspadAH / yasyAzcaryakathAH karNapUrAyante vipazcitAm // 7 // bhramanti bhuvanAbhoge nizcalA api yadguNAH / asaMkhyeyAzca sarvatra vrajanti gaiNanIyatAm // 8 // ytpaadpaaNsusNprkaadlNkRtshiroruhaaH| nispRhA vAsacUrNeSu bhavanti nRsurAsurAH // 9 // bhAkhAnapi ca yaH sevyapAdo'bhUttApavarjitaH / vikAsayati cAzeSakumudaM kumudojjvalaH // 10 // munestasya prabhAveNa yA vibhUtirabhUbane / tAM vivakSyAmyahaM kiM tu vakraM noktaM karoti me // 11 // 1. mAlAkAre. 2. zabdena manoharanAmani arthena ca hRdayahAriNi. 3. mokSasya mukteH saMdhAnamekAgratA tatra cittaM yasya; (pakSe) mokSo vedhyam. 4. parikalitam. 5. gaNanIyatAM gaNanAviSayatAM; gaNena janavRndena nIyatAM prApyatAM ca. 6. sugandhicUrNeSu. 7. (pakSe) bhUmyAH pramodam. 8. vaktumicchAmi.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sargaH] candraprabhacaritam / vasantamanapekSyaiva tasyAtizayavismitAH / romAJcAniva muJcanti korakAMzdhUtapAdapAH // 12 // tatsaGgAdiva saMjAtazAntacittena puSpyatA / na visoDhamazokena kAminIpAdatADanam // 13 // bakulA api dRSTvA tamaNuvratamivAzritAH / yadvadhUrmadhugaNDUSAnanAdRtyaiva puSpitAH // 14 // tilaikastilakaM pRthvyAstaM dRSTvA vyakasatkSaNAt / svapakSadarzanAtkasya na prItirupajAyate // 15 // taddharmazravaNajjAtavibodhA iva campakAH / na manAgapyajAyanta malinAlisamAzrayAH // 16 // yathA palAzAstatreza zobhante na ca kiMzukaiH / tathaiva jambUtaravo virAjante na kiM zukaiH // 17 // jayazabdaM vayaH zabdaiH kurvatyAH kAnanazriyaH / dantAvalirivAbhAti kundakulasaMhatiH // 18 // hAsAniva vimuJcantaH saMtoSAtkusumodgamAn / zikhaNDitANDavATopaM tanvanti kuTajadrumAH // 19 // bhayAtpalAyamAnasya kAmasya galitA karAt / bANAvalirivAbhAti bANAvaliritastataH // 20 // cisaGgAdvikAso me kazcAto'pi muneH zuciH / itIva manyamAnAgAdvikAsaM navamallikA // 21 // kadambaiH sahasA nAtha vikasatkusumotkaraiH / romAJcakaJcukAdhAnAdahamAtmasamIkRtaH // 22 // tirazcAM saMhatistatra parasparavirodhinI / virodhaM sahajaM hitvA bandhubhAvena vartate // 23 // 11 1. madyakuralakAnU. 3. bANAkhyavRkSapaGktiH. 4. zucirnirmalo jyeSThamAsazca. 2. uttamanAyikayA vilokitastilavRkSaH puSpito bhavati.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 kaavymaalaa| iti zrutvA sa tadvANIM munivRttAntazaMsinIm / khAGge'pi na mamau harSAdudvela iva vAridhiH // 24 // satkRtya sa khakIyaistaM bhUSaNaiH pAritoSikaiH / vanapAlamathAnyaizca kRtArthamakaroddhanaiH // 25 // yasya devasya gantavyaM sa devo gRhamAgataH / ityuktiM ghoSayannuccharudasthAdAsanAdasau // 26 // dizi tasyAmavasthAya yatrAsau paramezvaraH / baddhA lakSyamasau bhUmAvainaMsIttasya pAdayoH // 27 // vyAnaze'tha tadAdezAtpuraM paTahaniHkhanaH / munivandanayAtrAyAM kurvansaMketinIH prajAH // 28 // paJcaSAnapi kRtvAgre pattInprAptairnarAdhipaiH / kramazaH saMmilallokairakSubhyadrAjagopuram // 29 // sapauraH sasuhRdvargaH sakalatraH sabAndhavaH / satanUjaH sasAmantaH sa cacAla sasainikaH // 30 // gacchaMllAvaNyasaMkrAntadidRkSunayano vanam / nandanAbhimukhIbhUtazakrazobhA babhAra sH|| 31 // kSaNAdazokasaMyuktaM punAgaparivAritam / vanamAtmasamaM prApya pipriye pRthivIpatiH // 32 // vAyunA vidadhe kiMcitsaMjAtAdhvaparizramaH / vanalakSmIviniHzvAsasamena viparizramaH // 33 // senApatiM samAdizya senAmAvAsayeti saH / praviveza mahAnAgAdavatIrya mahAvanam // 34 // rAjalIlAM parityajya cImarAdiparicchadAm / vinItaH ziSyavadbheje dezaM munisamAzritam // 35 // - 1. uttaraGgaH, 2. udatiSThat. 3. nanAma. 4. vyApnoti sma. 5. saMketayuktAH . 6. jagAma. 7. lAvaNyena saMkrAntAni pratibimbitAni didRSaNAM draSTumicchUnAM nayanAni yatra saH. 8. tuSTaH. 9. vigatakhedaH. 10. cAmarAdiparikaropetAm.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 sargaH] candraprabhacaritam / : dadRze ca munistena sthito nIlazilAtale / zeratprasanne zItAMzurivAkAzaikamaNDale // 36 // triH parItya praNamya tristrirjayeti nigadya saH / triruktamakhilaM kRtvA nya~vikSata muneH puraH // 37 // nRpatermukulIkurvansa karAmbhoruhadvayam / zItagutvaM vyanakti sma svakIyaM munipuMgavaH // 38 // bhuvaH zobhAbhavadyogAdyA jinendrasurendrayoH / tayoH saMgatayorAsItsA narendramunIndrayoH // 39 // zaunte jayajayetyuccairbhavya kolAhale tataH / dattAzIrmuninA tena jagAda jagatIpatiH // 40 // nirAloke jagatyasminnadRSTa zivavartmani / sanmArgadarzanAnnAtha tvamAloka ivodgataH // 41 // puSpaM tadahaM manye bhuvane sacarAcare / divyajJAnamaye yanna sphuritaM tava cakSuSi // 42 // tato'vagantumicchAmi tvattastattvaM jagatprabho / saMdigdhaM hi parijJAnaM gu~rupratyayavarjitam // 43 // keciditthaM yataH prAhurnAstikAgamamAzritAH / na jIvaH kazcidapyasti padArtho mAnagocaraH // 44 // ajIvazca kathaM jIvApekSastaM syAtyaye bhavet / anyonyApekSayA tau hi sthUlasUkSmAviva sthitau // 45 // kathaM ca jIvadharmAH syurbandhamokSAdayastataH / sati dharmiNi dharmA hi bhavanti na tadatyaye // 46 // tasmAdupaplutaM sarvaM tattvaM tiSThatu saMvRtam / prasAryamANaM zatadhA zIryate jIrNavastravat // 47 // 13 1. varSAntanirmale. 2. triH pradakSiNIkRtya. 3. upaviSTavAn 4. candratvan. 5. uparate. 6. guruvizvAsa riktam. 7. cArvAkasiddhAntam 8 pramANaviSayaH 9. jIvAbhAve - 'jIvaH kathaM vaktuM yujyate, jIvAjIvayoH sApekSatvAt. 10. bAdhitam 11. aprasAritam. jIvo nAsti ajIvo'pi nAsti tatastattvamupaplutameveti tattvopaplavavAdinaH.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 kAvyamAlA / jIvamanye prapadyApi taddharme prati vAdinaH / vidante prabandhena vividhAgamavAsitAH // 48 // kUTasthanityatAM kecitkeciMdAhurakartRtAm / anye tu jaDatAmainye cittasaMtatirUpitAm // 49 // ityAdyanekasiddhAntargahane gahane sthitaH / yAtu digbhramasaMbhrAntaH puruSaH kena vartmanA // 50 // ityuktvA vAcamuccArthI virarAma narezvaraH / bhAratImatha gambhIrAM jagAda paramezvaraH // 51 // tvayaivaM bruvatA sUktaM nRpa satyamidaM kRtam / uparyupari buddhInAM carantIzvarabuddhayaH // 52 // jIvAjIvAdi yatpRSTamaspRSTaparadUSaNam / yathA bhavati tatsarvaM tathAhaM kathayAmi te // 53 // jIvo nAstIti pakSo'yaM pratyakSAdinirAkRtaH / tatra hetumupanyasyankuryAtkaH khaviDambanAm // 54 // pratijantu yato jIvaH svasaMvedanagocaraH / sukhaduHkhAdiparyAyairAkrAntaH pratibhAsate // 55 // necAsvaviditaM jJAnaM vedyatvAtkalazA divat / svAtmanyapi kriyAdRSTerdIpAdeH khaprakAzanAt // 56 // 1 mithyA jalpanti. 2. sAMkhyAH 3. mImAMsakAH. 4. naiyAyikAH. 5. bauddhAH . 6. duSpraveze vane. 7. paropakalpitadUSaNasaMparkarahitaM yathA syAt. 8. jIvo nAstIti cArvA - kairupanyasyate. prasiddho dharmI pakSaH tatra cArvAkAprasiddhasya jIvasya pakSatvakaraNe khaviDambanAM kaH kuryAt ? prasiddhapakSasya hetuviSayatvaM kriyate. athavA jIvo nAsti anupalabdheriti bhavatAnupalambhaviSayIkriyamANo jIvaH pakSaH pratyakSeNopalambhena svasaMvedanalakSaNenaiva nirAkRta iti 9. na cedaM svasaMvedana gocaratvamasiddhaM sukhaduHkhAdiparyAyairAkrAntatvAt. 10. askhaviditaM jJAnaM na bhavati vedyatvAt, yadvedyaM tadakhaviditaM yathA kalazA diriti na vAcyam, svAtmanyapi kriyAdarzanAt dIpAdeH svaprakAzanavat, yathA dIpaH svaM prakAzayannevArtha prakAzayati tathA jJAnaM svaM vidannevArthaM vettIti.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 sargaH] candraprabhacaritam / viSayAntarasaMcAro na ca syAdakhavedinaH / aparAparabodhasya vedanIyasya saMbhavAt // 57 // anavasthAlatA ca syAnnabhastalavisarpiNI / yadevAviditaM teSu tanna pUrvasya vedakam // 58 // tasmAdviSayavijJAnamapratyakSamavasthitam / tadapratyakSatAyAM ca viSayasyApi sauM gatiH // 59 // parokSAdapi cejjJAnAdarthAdhigatiriSyate / pareNa vidito'pyarthastathA khavidito bhavet // 60 // tasmAtkhavedane siddhe pratyakSe sati yuktitaH / pratyakSabAdhA na bhavetkathaM nAstitvavAdinAm // 61 // jIve siddhe'pi garbhAdimaraNAnte khavedanAt / prAgUz2a ca kathaM siddhistasyeti yadi manyase // 62 // sadakAraNavattvena siddhA tatrApyanAditA / anantatA ca vAyvagnipRthivIpayasAmiva // 63 // (yugmam) na cAsiddhamahetutvaM hetoH kasyApyayogataH / bhUtAnAM ca na hetutvaM saha pratyekapakSayoH // 64 // pratyekapakSe jIvAnAM bhUtasaMkhyA prasajyate / . sahapakSe'pyasaMvibhyastebhyaH syAncetanaH katham // 65 // sajAtIyaM hyupAdAnaM dRSTaM ghaTapaTAdiSu / mRdAdInAM hi hetUnAM ghaTAdyanugamekSaNAt // 66 // 1. akhavedinaH svaparijJAnarahitasya viSayAntare cetanAcetanAntare saMcAro na syAt. 2. anyonyaparijJAnasya. 3. aparAparabodheSu yadevAviditaM tadeva pUrvasya khasya vedakaM na syAt. 4. tatparokSatve viSayasyApi parokSatvameva. 5. ataH syAdvAdamatApekSayA jIvaH khakIye kAye svasaMvedanapratyakSasiddhaH parakIye cAnumAnAdilakSaNAtparokSAditi bhAvaH. 6. adhyakSeNa jIvamapaDhuvAnAnAM teSAM pratyakSameva jIvavyavasthApakaM bhavediti bhAvaH. 7. akAraNavattvam. 8. nanu ca bhUtAni hetava iti cenna, saha pratyekapakSayoH krameNa yugapadvA bhUtAnAM hetutvaM kAraNatvaM na. 9. ekaikAdbhatAjIvotpattau. 10. acetanebhyaH.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| yujyate vyabhicAro'pi na zRGgAdeH zarAdinA / tatrApi pudgalatvena sajAtIyatvasaMbhavAt // 67 / / vijAtibhyo'pi bhUtebhyo jAyate yadi cetanaH / payaso'pi bhavetpRthvI tenna tattvacatuSTayam // 68 // na cAnyadastyupAdAnaM bhUmyAdivyatirekataH / bhUtAnAM saMhatiryena kalpyeta sahakAriNI // 69 // na copAdAnadharmo'pi kAye ko'pyavalokyate / zarIre tadavasthe'pi jIve vikRtidarzanAt // 70 // ghaTAdikAraNeSvetanmRdAdiSu na cekSyate / tato'numAnabAdhAdi pekSaM vyAghrIva vIkSate // 71 // hetuzcAnupalambhAdirasiddho'bhAvasAdhane / tasya khavedanAdhyakSAdupalambhasya saMbhavAt // 72 // na cAtmabhUtayoraikyaM cidcidruupbhedtH| vibhinnapratibhAsitvA dalakSaNasaMbhavAt // 73 / / itthamAtmani saMsiddhe'nityatvaikAntakalpanA / tasyAnyaiH kriyate te'pi pratyakSeNaiva bAdhitAH // 74 // yataH khavedanAvAtyA sukhaduHkhAdiparyayaiH / vivartamAnA satataM pratiprANi prakAzate // 75 // sukhaduHkhAdiparyAyA jIvAnna ca vibhedinaH / tasyAmI itisaMbandhakalpanAnupapattitaH // 76 // nityasyAnupakAritvAtsamavAyo na yujyate / upakArAzrayA sarvA saMbandhasamavasthitiH // 77 // 1. pudgalatvajAtyA. 2. evaM ca tattvasaMkaraH syAt. 3. tanu bhUtAnAM caitanyotpattau sahakAritvameveti cena, upAdAnAntarAbhAvAt. 4. vividhAkRtyavalokanAt. 5. yathA pratyakSeNa pakSabAdhA tathAnumAnenApIti bhAvaH. 6. svasaMvedanasya tadbhAvasAdhakatvAt. 7. cidacitoH pratibhAsabhedAt.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 sargaH] candraprabhacaritam / upakArospi bhinnatvAttasyeti kathamucyate / upakArAntarApekSA vidadhyAdanavasthitim // 78 // syAdabhinnastato jIvaH sukhaduHkhAdiparyayaiH / tathApi pariNAmitvAtkathaM kUTasthanityatA // 79 // etena jaDatAM tasya bruvANA vinivAritAH / cidrUpasukhaduHkhAdiparyAyairaikyasaMbhavAt // 80 // na cApyakartRtA tasya bandhAbhAvAdidoSataH / kathaM hyakurvanbadhyeta kuzalAkuzalakriyAH // 81 // bhuktikriyAyAH kartRtvaM bhoktAtmeti khayaM vadan / tadevApahuvAnaH sankiM na jiti kApilaH // 82 // acetanasya bandhAdiH pradhAnasyApyayuktikaH / tasmAdakartRtA pApAdapi pApIyasI matA // 83 // cittasaMtatimAtratvamapyayuktaM prakalpitam / saMtAnivyatirekeNa yataH kAcinna saMtatiH // 84 // vyatireke'pi nityatvaM saMtAnasya yadISyate / pratijJAhAnidoSaH syAtkSaNikaikAntavAdinAm // 85 // kSaNikatve'pi saMtAnipakSanikSiptadUSaNam / kRtanAzAdikaM tasya sarvameva prasajyate // 86 // naiM ca vyApakatA tasya ghaTanAmupaDhaukate / khasaMviditarUpasya bahirdehAdavedanAt // 87 // tasmAdanAdinidhanaH sthito dehapramANakaH / kartA bhoktA cidAkAraH siddho jIvaH pramANataH // 88 // 17 1. asti nityasyopakAritvamiti cet tasmAdupakAro'bhinno bhinno vA / abhinnazcettatsamaH bhinnazcetsaMbandhAsiddhiH / upakArAntaramapekSya saMbandhakaraNe'navasthiti: syAt. 2. pariNAmitvenaikyaghaTanAt. 3. cittasaMtatimAtramAtmetyeke. 4. saMtAninaH sakAzAt. 5. saMtAnasya. 6. tasya vyApakatvena kRtanAzAderabhAva iti cenna ... candra0 3
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ . kaavymaalaa| ye'pyajIvAdayo bhAvAstadapekSA vyavasthitAH / te'pi saMprati saMsiddhAstanna tattvamupaplutam / / 89 // jIvAjIvAdiSaDvarga pratipadyApare punH| ... mokSe vipratipadyante mImAMsApakSapAtinaH // 90 // teSAmapyanumAbAdhA paridhAvati pRSThataH / yataH karmakSayo mokSaH sa ca siddho'numAnataH // 91 // tathAhi kvacidapyasti puMsi kRtsnAvRtikSayaH / tatkAryasakalajJatvasyAnyathAnupapattitaH // 92 // sarvajJatvaM na cAsiddhaM kasyacidvAdhakAtyayAt / . sarvatra bAdhakAmAvAdeva vastuvyavasthitiH // 93 // na tasya bAdhakaM tAvatpratyakSamupapadyate / tasyAkSajatvAdaityakSe na vidhina niSedhanam // 94 // na cAnumAnaM tadbAdhAM vidhAtuM bhavati kSamam / talliGgaM puruSatvAdi vyabhicAri yato'khilam // 95 // yathAhi puruSatve'pi vedArthajJAnagocaraH / kasyApyatizayastadvatsarvArthajJAnagocaraH // 96 // rAsabho na yathA zRGgI dezakAlAntare'khilaH / tathA pumAnna sarvajJo dezakAlAntare'khilaH // 97 // ityAdi nopamAnaM ca yuktmissttvighaattH| tathA hi khacarAdInAM na syAtkhagamanAdikam // 98 // tasmAnnaravizeSo'sau yasya sA skljnytaa| tathA kharavizeSazcediSTA tasyApi zRGgitA // 99 // na cArthApattirapyasti sarvajJAbhAvasAdhanI / ko hyartho 'saMbhavI tene vinA yastaM prakalpayet // 10 // 1. AvRttikSayaH kArya sarvajJatvaM kAraNam. 2. atIndriye. 3. yathAvatyedAnItanAH puruSAH khagAmino na tathA dezAntare kAlAntare ca naivetISTavighAtaH. 4. anutpadyamAnaH. 5. sarvajJabhAvena. 6. sarvajJAmAvA.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 sargaH] candraprabhacaritam / nApyAgamena sarvajJaH kRtakenetareNa vA / bAdhyate kartRhInasya tasyAtyantamasaMbhavAt // 101 // kerturasmaraNAdibhyaH kartrabhAvo na sidhyati / ajJAta kartRkairvAkyairvyabhicArasya saMbhavAt // 102 // na ca kazvidvizeSo'sti pauruSeyeSvasaMbhavI / atIndriyArthasaMvAdaH sarvajJokte'pi saMbhavet // 103 // vivAdaviSayApannaM tataH zAstraM sakartRkam / dRSTakartRkatulyatvAdakalaGkAdizAstravat // 104 // tasmAdakartRkaM zAstraM nAsti sarvajJabAdhakam / kRtakaM ca dvidhAbhinnaM sairvajJeta rahetukam // 105 // asarvajJakRtaM tAvanna pramANamatIndriye / sakalajJapraNItaM tu tasya pratyuta sAdhakam // 106 // prastutasyAnumAnasya sAdhakatvena saMbhavAt / pramANapaJcakAbhAvo'pyakhilajJaM na bAdhate // 107 // tasmAdazeSavitkazcidastItyAgamasaMbhavAt / pramANaM bAdhakAbhAvAdbuddhirakSAdibuddhivat // 108 // tato mokSo'pi saMsiddho latrayanibandhanaH / jIvAjIvAzravairbandhanirjarAsaMvaraiH samam // 109 // vacobhiriti tattvArthazaMsibhimbakairiva / sa zalyamiva saMdehamAcakarSa mahIpateH // 110 // yaduktaM sUriNA tena tattatheti prapadyaH saH / papraccha punarAtmIyAnbhavAnmuditamAnasaH // 111 // muninA vaktumArebhe tasmai bhavaparamparA / cakre bhavyasabhA cittamavadhAnaparaM parA // 112 // 19. 1. Agamasya. 2. akartRka evAgamaH karturasmaraNAt. 3. sarvajJakartRkama sarvajJakartRkaM ceti. 4. pratyakSAdinirAkRtiH. 5. pratyakSAdijJAnavat. 6. ratnatrayaM nibandhanaM kAraNaM yasya. 7. cumbaka pASANairiva.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| dvIpe nRpa tRtIye yo vidyate pUrvamandaraH / krIDatkinarasaMkIrNalatAbhavanasundaraH // 113 // tasyAparavidehe'sti sugandhiriti nAmataH / dezo vibhUSya zItodAnadyuttarataTaM sthitaH // 114 / / bibhrANairvRhaduddaNDapicchacchatrAvalizriyam / rAjante rAjavadyasya pradezAH kramukadrumaiH // 115 // sugandhi kusumAmodaiH sugandhayati yo dizaH / sarvato'pi nijAmAkhyAM kartumarthavatImiva // 116 / / akRSTapacyasasyAbye nirItau niravagrahe / yatra nityapramodinyo mokSaprAptA iva prajAH // 117 / / grAmaiH kukkuTasaMpAtyaiH sarobhirvikacAmbujaiH / sImabhiH sasyasaMpannairyaH samantAdvirAjate // 118 // artha dharmAya sevante kAmaM saMtAnavRddhaye / yatra na vyasanAllokAH paraloka kriyodyatAH // 119 // ysminnirntraaraamvishraamairvidhutshrmaaH| manyante'dhvAnamadhvanyA gRhaprAGgaNasaMnibham // 120 // yathAbhilaSitaM vastu zazvatsaMpAdayannRNAm / jigISatIva yaH kalpapAdapairmaNDitAM mahIm // 121 // vidyutazcaJcalA yatra khabhAvena na saMmadaH / kRSNAni prAvRDabhrANi caritAni na dehinAm // 122 / / kvacidrodhanahuMkArairikSuyantrAravaiH kvacit / kacicchikhaNDinAM nAdainigemA yasya sundarAH // 123 // majatsImantinIsArthakucasaMkrAntakuGkumaiH / raktAMzukairivAbhAnti yasmiJjaladhiyoSitaH // 124 // mahAvibhavasaMpannaM tatrAsti zrIpuraM puram / lokapuNyaiH samutpannaM triviSTapamivAparam // 125 // 1. kukkaTasaMpAte vasantIti taiH. atisaMnikRSTairiti yAvat. 2. prAmAH. 3. nadyaH.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 sargaH candraprabhacaritam / 21 prAsAdazRGgasaMlamaralopalamarIcibhiH / sadaivAntaritA yatra jyotirgaNavibhAbhavat // 126 / / candrakAntasruteryatra sUryakAntodbhavAmitaH / mimIte sAlasaMruddharavicandrodayaM janaH // 127 / / yatprAsAdazirolamapadmarAgAMzubhirnabhaH / bhinnaM karotyakANDe'pi saMdhyAzaGkAM zarIriNAm // 128 / / vAsarAdhipatistuGgapratolIzikharaM zanaiH / yatrAdhiruhya pUrvAhne prapUrNakalazAyate // 129 / / prAkArazikharAsannastAratArakadambakaiH / yatra dIpotsavabhrAntistanyate'nudinaM nizi // 130 / / prAkAraH parito yatra zRGgaruttambhitoDubhiH / nAkAvalokanotkaNThAM bibhrANa iva bhAsate // 131 / / mAnonnatA mahAbhogA maittavAraNazAlinaH / bahubhUmiyutA yatra prAsAdAH pArthivopamAH // 132 // ambunA ghanakiMjalkacchAditena nirantaram / svIkurvANA kacillakSmI hiraNyakhacitakSiteH // 133 / / tIrajaistarusaMtAnaiH payasi pratibimbitaiH / potAlopavanArekA kurvatyanyatra patriNAm // 134 / / bibhratI kAzasaMkAzapakSavikSepazobhinaH / haMsAnkvApi marullolAnphenapuJjAnivAtmanaH // 135 // taTapAdapasaMruddhairniSkampasalilAnilaiH / mugdhastrINAM vitanvAnA kApi sphaTikabhUbhramam // 136 / / 1. ratnapASANakiraNaiH. 2. jAnIte. 3. tamoharoDusamUhai. 4. sthagitatArakaiH 5. mA. nena parimANenAvalepena ca. 6. paripUrNatAsahitA gariSThabhogAzca. 7. pragrIvarAjamAnAH prabhinnagajazobhinazca. 8. suvarNanirmitabhUmeH. 9. pAtAlavanabhrAntim.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ sara , kAvyamAlA / majjapuraMghridhammillagaladujvalamallikA / .... : yatra tArakiteva dyauH sarvato bhAti khAtikA // 137 / / .(paJcabhiH kulakam ) tIkSNatvaM kevalaM yatra bodhe na vacane nRNAm / kaThinatvaM kucadvandve kAminInAM na mAnase // 138 / / bhaGgaH kuceSu nArINAM vrateSu na tapakhinAm / virasatvaM kukAvyeSu mithuneSu na kAminAm // 139 / / virodhaH paJjareSveva na manaHsu mahAtmanAm / nAbhiSveva ca nIcatvaM nAcAreSu kuTumbinAm // 140 // prakAraparikhAvapraiH paritaH pariveSTitam / pariveSatrayAnvItacandravadyadvirAjate // 141 // prasiddhenAviruddhena mAnenAvyabhicAriNA / vaNijastArkikAzcApi yatra vastu praiminvate / / 142 / / vApIvanAyatanasaudhataDAgaramya ___ vargAbhibhAvivibhavodayavardhamAnam / zakyeta tanna guruNApi puraM yathAva dAkhyAtumalpamatinA kimu madvidhena // 143 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye dvitIyaH sargaH / __ tRtIyaH srgH| tatrAbhinanditanijAkhilabandhupadmo - nyaayaaNshujaalnihtaapnyaandhkaarH| saMkocitArivanitAsyanizAkarazrIH zrISeNa ityajani bhAnunibho narendraH // 1 // . ' 1. vairaM pakSirodhazca. 2. prAkAreNa, parikhayA khAtikayA, vapreNa dhUlizAlena. 3. mAnena prasthAdinA pramANena ca. 4. pramANaviSayIkurvate.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 sargaH] candraprabhacaritam / yasya pratApadahanena vilaGgyamAna- ....... ___ mUrtinirantaramarAtigaNaH samastaH / / draSTuM dizaM na vidizaM cakitaH prabhUSNu. dhUkopamaH samabhavaddirigahvarasthaH // 2 // yasya sphuradbhiranurAgakarairyazobhi rudbhAsitAsu sakalAsu digaGganAsu / tanmAtrakAryakaraNapravaNAya lokaH zItAMzave na nitarAM spRhayAMbabhUva // 3 // saMpUrNazAradanizAkarakAntakIrti- ... vallIvitAnapariveSTitaviSTapAntaH / yaH poSaNAdvinayanAdhyasanApanodA tvAmI guruH suhRdabhUdakhilaprajAnAm // 4 // yatra prazAntasakalavyasane vinIte svAbhAvikaM matimahAtizayaM prapanne / cakrurnivAsamakhilA naranAthavidyAH paryutsukA iva parasparadarzanasya // 5 // tuGgatvamaMdripatinA hariNezvaratvaM zItAMzunA subhagatA vaizitA munIndraiH / zaurya mRgAdhipatinA guruNA manISA __ gAmbhIryamambunidhinA tulitaM yadIyam // 6 // nAgAH paidAtivRSabhAsturagA rathAzca zobhAnimittamabhavankhalu yasya sarve / Akramya maNDalapatInakhilAnsa yasmA sau 'bubhoja vasudhAM nijatejasaiva // 7 // 1. samarthaH. 2. prakAzamAtrakAryakaraNasamarthAya. 3. pariveSTitaM viSTapAntaM yena. 4. vuddhimAhAtmyam. 5. meruNA. 6. indreNa. 7. jitendriyatA. 8. bhRtyapradhAnAH, padAtayo vRSabhAzca vA.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. kAvyamAlA ye kacidguNagaNo gatavAnsahaiva vRddhiM mayA nRpatireSa punarna jAne / mAM dveSTi zaMsati zamaprabhRtInitIva yo jAtanirbhararuSA mumuce madena // 8 // vakSaH zriyo bhujayugaM varavIralakSmyAH kAnteH zarIramakhilaM hRdayaM kSamAyAH / yasyAspadaM mukhamajAyata vAgvibhUte rnatvAzrayAya sakalasya satAM prayAsaH // 9 // bheje nitAntamaijalospi nadInabhAvaM yazcAbhavadvasumatItirleko'pyaizokaH / doSAkarazca na babhUva kalAdharo'pi sarva hi vismayakaraM mahatAM kharUpam // 10 // dharmo'rthasaMcaya nimittamudAramarthaH kAmasya heturitaraH sukhayonirete / yatra trayo'pyavirataM na parasparasya jainezvarA iva nayA vijahurvyapekSAm // 11 // vAJchadbhirAzrayavizeSamivAtmayogyamaudAryadhairyavinayAdiguNairazeSaiH / abhyarthitaH satatamAdaravadbhireSa bedhAH sasarja nRpamAlayabhUtamenam // 12 // bhAnurbhavedyadi manAgiha, saumyarUpa stejakhitAmupagato mRgalAJchano vA / dhAmAdhiko vidadhadeSa janAnurAgaM tenopaimAnapadavIM prabhurudvaheta // 13 // 1. yasminkasmiMzcitpuruSe. 2. jalarahitaH ajaDa: paNDitazca. 3. samudrabhAvaM dInabhAvaM dInatvaM ca na. 4. vRkSavizeSo lalAmabhUtazca 5. vRkSavizeSaH zokarahitatha. 6. sUryeNa candreNa ca
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 sargaH] candraprabhAcaritam / - 25 zrIkAntayA sarasijAkarasaMnivAsi zrIkAntayA sakalalokamanobhirAmaH / devyA khakIyavapuravyatiriktayApa yogaM zazIva kalayAmalayA sa bhUpaH // 14 // lAvaNyasaMpadamalAmbhasi saMnimajjya dehaM khamujvalamivAtitarAM vidhAtum / zlAghyaH zaradvizadacandragabhastigauro yasyAstanau samuditaH sakalo guNaughaH // 15 / / zIlakSamAvinayarUpaguNairmahArghA muccitya yAmakhilaviSTapasundarISu / bharturmano ramayituM khasahAyabhUtAM lakSmIrivAdaraparA svayameva vave // 16 // candrojvalena yazasA kathitaM surANA___ mIzasya saMsadi perItavatA trilokIm / rUpaM grahItumanasaH spRhayanti yasyA .. devyo divovataraNAya tapAMsi kartum // 17 // doSAnubandharahitA tamasA vimuktA __ ramyA nijodayavikAsitabandhupadmA / prAbhAtikI dyutirivAmbujabAndhavasya yA kAntimoSadhipateH paribhUya tasthau // 18 // dharmArthayoravidadhatsavizAmadhIzo __bAdhA vidhUpamayazodhavalIkRtAzaH / sAdhaiM tayA praNayakopakRtAntarANi devyA sukhAnyanubhavandivasAnninAya // 19 // kRtvAparedhuraikhilAvasaraM sa yAva dantaHpuraM vrajati kiMnaragItakIrtiH / 1. prAptavAn. 2. veSTitavatA. 3. snehakaSAyavihitAvakAzAni. 4. nikhilakRtyam. .
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 kAvyamAlA / tAvatkarAya viniviSTakapolamUlAM devImudazrunayanAM sahasA dadarza // 20 // tAM tAdRzIM samavalokya samAnaduHkho duHkhaM vibhaktumiva tanmanasi pravRttam / sa vyAkulena manasA tvaramANavRttiH papraccha hetumatizokasamudbhavasya // 21 // durvAravIrya ripunirdahanapravINe pRthvItalaprasRtadurviSahapratApe / padmAyatAkSi mayi jIvati jIviteze saMbhAvyate parabhavo na parAbhavaste // 22 // saMtApamUlasuhRdaM virahaM visodu munmeSamAtramapi tAvakaprabhUSNoH / matto'pi mattagajagAmini nizcayena jAnIhi saMbhavati na praNayasya bhaGgaH // 23 // tvatpAdapadmazaraNe tvadadhInavRttau - tvatprema nighnamanasi tvadabhinnadehe | zAThyaM manAgapi mRgAGkamukhi tvadIye saMbhAvayAmi sarale na sakhIjane'pi // 24 // chandAnuvartiSu padAtiSu bAndhaveSu dAsyaM gateSu ca nizAntavadhUjaneSu / bhrUbhaGgamAtramapi soDhumazaknuvatsu saMjAyate na tava tanvi nidezabhaGgaH // 25 // eteSu satkhaparitoSanibandhaneSu kiM kAraNaM kathaya devi zucastavAsyAH / pRSTeti sA kSitibhujA trapayA na kiMci - dUce paraM mukhamalokata bAlasakhyAH // 26 // 1. kathaya kathayeti zIghravartanaH 2. asamarthAt 3. tvadAyattajIvane. 4. asamartheSu.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 sargaH] candrapramacaritam / sA hIvazAdatha girA kimapi skhalantyA stasyAH sakhIti nijagAda parejitajJA / satyaM na saMbhavati deva parAbhavAdi rasyA bhavatpraNayabhAramahArghikAyAH // 27 // kiM tvatra kAraNamabhUdaparaM viSAde daivaM vihAya na yadanyajanasya sAdhyam / devasya tatsakalameva nivedayAmi kartavyavastuni punarniyatiH pramANam // 28 // eSA puraM tvadanubhAvavivRddhazobhaM draSTuM mayAdya saha mandiramadhyarukSat / cekrIDato nijakarAhatakandukena tatraikSoDhyapRthukAnpRthukAntiyuktAn // 29 // tAnindusundaramukhAnavalokayantI cintAmagAditi viSaNNamukhAravindA / dhanyAH striyo jagati tAH spRhayAmi tAbhyo yAsAmamIbhiraphalA tanayairna sRSTiH // 30 // yA madvidhAH punarasaMcitapUrvapuNyAH puSpaM sadA phalavivarjitamudvahanti / tAH sarvalokaparininditajanmalAbhA vandhyA latA iva bhRzaM na vibhAnti loke // 31 // yA styAnadharmiNi puraMthrijane prasiddha ___ strIzabdamudahati kAraNaniyaMpekSam / sA hAsyabhAvamupayAti janeSu yadva dandhaH sulocana iti vyapadezakAmaH // 32 // 1. anubhAvaH prabhAvaH. 2. dhanikakumArAn. 3. garbhadhAraNadharmavati. styAnaM garbhadhAraNamucyate.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. kAvyamAlA | candrojjhitAM raviralaMkurute ghanAnA vIthIM sarojanikaraH sarasImahaMsAm / putraM vihAya nijasaMtatibIjamanyo na tvasti maNDanavidhiH kulaputrikANAm // 33 // tenojjhitAM nijakulaikavibhUSaNena saubhAgyasaukhyavibhavasthira kAraNena / mAM zaknuvanti paritarpayituM vipuNyAM na jJAtayo na suhRdo na patiprasAdAH || 34 // kRtvA viSAdamiti duHsthitacittavRtti rduHkhaM nivedya mayi talpatale nyapaptat / saMbodhitApi na mayA bahubhiH prakAraiH zokaM vimuJcati manAgapi deva devI || 35 // saMkhyA mukhAditi nizamya viSAdahetuM niHzvasya kiMcidatha bhUmipatirbabhASe / zokaH zarIrahRdayendriyazoSahetu yukto na devi tava vastuni daivasAdhye // 36 // duHkhena te prathamamasmyahameva duHkhI madduHkhato bhavati sarvajanasya duHkham / itthaM samastajanatAparitApaheto rmA gAH kRpAvati zuco vazamuddhatAyAH // 37 // janmAntare zubhamathApyazubhaM yadeva yairarjitaM svapariNAmavazena karma / tadyogyameva phalamiSTamanIpsitaM vA taiH prApyate kimiti zocasi hetuhInam // 38 // atyantadurghaTamidaM nahi vastuno'sya niSpattirityalasagAmini mAvamaMsthAH / 1. daivamityarthaH.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 sargaH] candraprabhacaritam / saMpatsyate tava manoratha eSa zIghra__ mekAntato yadi bhavenna vidhirvipakSaH // 39 // santyeva kevaladRzo'vadhilocanAzca tIrthe jinasya munayo vividhairddhiyuktaaH| jAgratsvapatpracaladapracalacca vizvaM yeSAmidaM karatalasthitavaccakAsti // 40 // tebhyo'dhigamya tava saMtatilopahetu___ mabhyudyataH pratividhAtumahaM yatiSye / kairvacobhiriti lokapatiH priyAyAH zokApanodamakarotkaradIkRtAzaH // 41 // yukto'nyadA kSitipatiH sa nijaiH suhRdbhi rAliGgitaM samadhigamya vasantalakSmyA / krIDAvanaM samavalokitumabhyayAsI duddAmakautukarasaprasarapraNunnaH // 42 // nRtyacchikhaNDini mRdukkaNadanyapuSTe sukhAdusundaraphale sumanaHsugandhau / tasminvane ziziramandamarutpracAre sarvendriyotsavakare vijahAra bhUpaH // 43 // atrAntare pRthutapaHzriyamunnatazrI__ runmIlitAvadhidRzaM suvizuddhadRSTiH / tArApathAdavatarantamanantasaMjJa maikSiSTa cAraNamuniM sahasA narendraH // 44 // romAJcacarcitatanU rabhasena gatvA . bhUpastamAlatarumUlagatasya tasya / 1. sarvathA. 2. nAnAbuddhyAdilabdhisahitAH. 3. manoharaiH. 4. komalakUjatkokile. 5. ambarAt. 6. romaharSacarcitabArIraH.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 kAvyamAlA / mUrdhnA nanAma gurubhaktibharAnatena saMsArasindhutaraNau caraNau maharSeH // 45 // so'pyAtmanaH parisamApya samAdhiyogamAzIrvacAMsi nipapATha vizuddhapAThaH / saMkhApayannarapatiM kumudojvalena dharmAbhiSekapayaseva nijasmitena // 46 // kRtvA karAvatha sa sakuMcadajakAntI saprazrayAmiti jagAda giraM kSitIzaH / dantAvalIvizadarazmivitAnakena limpanmunIndracaraNAviva candanena // 47 // gatvA sudUramapi yasya vilokanIyau pAdau pavitrarajasau rejasaH kSayAya / tasyAgame tava munIndra na heturanyo muktvA mamAnyabhavasaMcitapuNyapAkam // 48 // zreyastanoti parivardhayate vivekamunmUlayatyaghamudIrayate vibhUtim / tvaddarzanaM sucaritAkhilabhadrahetu rnAlpIyaso bhavati gamyamidaM zubhasya // 49 // yadbhAvi bhUtamathavA muninAtha tatte bAhyaM na vastu kathayedamataH prasIda | saMsAravRttamakhilaM parijAnato'pi nAdyApi yAti viraitiM kimu mAnasaM me // 50 // zrutveti tadvacanamevamuvAca cintAM cetogatAM sa nRpaterrevabudhyamAnaH / yAvattava sphurati cetasi sUnuvAJchA tAvanna yAsi viratiM nRpapuMgava tvam // 51 // 1. mukulitau 2. pApasya 3. vairAgyam. 4. parijAnan.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 3 sargaH] candraprabhacaritam / sA ca praNazyati na tAvadasau na yAva putro bhavatyarikulonmathanaikavIraH / putrodaye'pi bhavato'sti vibandhahetu ranyo bhavAntaragataM zRNu taM bravImi // 52 // eSA tavAgramahiSI puTabhedane'bhU datraiva pUrvamabhinanditasarvabandhoH / devAGgadasya vaNijastanayA sunandA zrIkukSijA guNagaNAbharaNAbhirAmA // 53 // sAnyAM vilokya navayauvana eva nArI garbheNa pIDitatanuM galitAGgazobhAm / janmAntare'pi vayasi prathame'hamIha DmA bhUvamityakRta mandamatirnidAnam // 54 // sAgAradharmaniratA pratipadya kAlaM saudharmakalpamupagamya babhUva devI / cyutvA tataH punarabhUdiha puNyazeSA duryodhanasya duhitA bhavatazca patnI // 55 // tasmAdbhavAntarabhavAdazubhAnnidAnA dasyA vayo navamagAdanapatyameva / kaizciddinaiH prazamamIyuSi tasya doSe niHsaMzayaM tava bhaviSyati putrajanma // 56 // tasinmRgAGka iva sarvamanobhirAme sUnau nidhAya pRthudhAgni dhuraM dharitryAH / saMpatsyase tvamadhigamya jinendradIkSAM siddhAlayAtithiraizeSitakarmabandhaH // 57 // 1. antarAyakAraNam. 2. nagare. 3. pratIkSya. 4. nirastakarmabandhanaH.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 kAvyamAlA | saMkSepato giramimAmabhidhAya samyagAnandya bhUmipatimiSTenibandhanena / dhAmepsitaM muniragAnnRpatizca rAjadhAnImaNuvratavibhUSaNabhUSitAGgaH // 58 // puMsAM puropacitapuNyanibaddhamiSTa mityAkalayya nibabandha matiM sa dharme / tatronmukhaM bhavati bhAgyavatAM hi ceto yatsaMpadAM niyatamaMGgamanAgatAnAm // 59 // dAnena saMyamijanasya jinArcanena tasya prabhoravirataM nayato dinAni / prakSobhitAkhilasurAsuranAgalokaM nAndIzvaraM paramaparva samAsasAda // 60 // tasminvidhAya mahatImupavAsapUrvI pUjAM jagadvijayino jinapuMgavasya / snAnaM samIhitanimittamadhastadIya bimbasya sa pravidhe sahito'gradevyA // 61 // prahlAdanaM vidadhatI zazinaH kaleva saMpAdayantyabhimataM kuladevateva / garbhe kiyadbhiratha sA divasairbabhAra muktAphalaM paramamambudhizuktikeva // 62 // kiMcidvapuH zithilatAmagamattadAnI - mApANDuraM vadananIraruhaM babhUva / garbhastha bAlaguNa bhUribharAdivAgA mandApi mandataratAM gatirAyatAkSyAH // 63 // nIlAnaM prasRtapANDima dhArayantI vakSoruhadvayamadhaHkRta candrakAnti / 1. abhilaSitaprarUpaNena. 2. pradhAnaM kAraNam. 3. AjagAma.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 sargaH] candraprabhacaritam | gandhAndhaSaTcaraNa cumbitapadmayugmAmambhojinImanucakAra cakoracakSuH // 64 // sarpatkucadvayavipANDuratAguNena hAro hatadyutirivAsya mukhe cakAra / saMgharSaNena malayojanikAM kuto'pi nirmatsaro hi virala guNinAM guNeSu // 65 // jRmbhAbhavatsatatasaMnihitA sakhIva nAntaM mumoca varamitramivAlasatvam / lajjAbharaH samamagAdudareNa vRddhi mabhyudyamaH saha nanAza balitrayeNa // 66 // nIlotpalAni nijayA vijitAni tAva tkAntyA N mayA saha jayAsaha puNDarIkaiH / spardhe'dhunAnvahamitIva vicintya tasyA netradvayaM dhavalatAmagamatkRzAGgayAH // 67 // garbhasthitasya jananAntarabIjabandhaM bAlasya tasya vacanena vinA vaidanti / tasyAH zirISasukumAratanorbabhUvu rekAntato'pi jinapUjanadaurhRdAni // 68 // prApte prasUtisamaye'tha tithau zubhAyAmuccasthiteSu sakaleSu zubhagraheSu / sA bhAvitIrthakaramujjvaladehadIpti pradhvaMsitAndhatamasaM suSuve kumAram // 69 // zubhraM nabho'bhavadaibhISumatIva tasmi - nabhyudgate paramadhAmanidhAnabhUte / lakSmIH saraHkamalinI sahasAbhyananda dAzAGganA malinimApagamAdvirejuH // 70 // 1. spardhayA. 2. samIpam. 3. abhyasUye. 4. bruvANAni. 5. sUrye. 33
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA / niHzeSamambudharadhIragabhIranAdai -stUryairbabhUva mukharaM naranAthavezma / pauro janastvaritameva nije nije'sau gehe mahotsavamakArayata prahRSTaH / / 71 // khasmAbahirbhavanataH prakaTaM niritya nRtyAnyatanvata gaNo gaNikAjanAnAm / labdho'dhunA vasumati prabhuradvitIyo ___ nanda tvamityajani janmavatAM praghoSaH // 72 // tuSTayA dadatvasutajanma nivedayanyo deyaM na deyamidamityathavA kssitiishH| . nAjIgaNaMtpramadavihvalacittavRtti vikSiptavRtti hi mano na vicAradakSam // 73 // gAyatpranRtyadabhito rabhasena valga dunmattatAmiva jagAma puraM samastam / tatrAbhavanna khalu ko'pi sa yasya nAnta __ jajJe vikAsi hRdayaM sahasA dviSo'pi // 74 // sarvajJaM kanakamayaiH samarcya puSpaiH kalyANe'hani saha tena vaMzavRddhaiH / zrIvarmetyavanibhujAtha tasya nAma zrIzabdAnugatamakAri maGgalAya // 75 / / vidadhadakhilAstejastIvrAnparAnanatAnnatA navanimamitAmojobhiH vazaM vivazAM nayan / nidhizatamahAlAbhairbhUbhRcchataprahitairdhanai rudayanilaye jAte tasminnananda sa nandane // 76 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye tRtIyaH sargaH / 1. nirgatya. 2. prANinAm.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 sargaH] 35 candraprabhacaritam / caturthaH srgH| atha prajAnAM nayanAbhirAmo lakSmIlatAliGgitasundarAGgaH / vRddhiM sa padmAkaravatprapede dinAnusAreNa zanaiH kumAraH // 1 // vrajatsahaivonnatimujvalAbhiH kalAbhirAnanditasarvalokaH / sa kAntimAMzcandramasA tadAnIM janairupAmIyata rAjaputraH // 2 // gurUngurUnsamyagupAsya tebhyo vidyopavidyA vidhinA viditvA / tadvedino'sau gaNitairahobhiradho vyadhAddIdhitimAniveddhaH // 3 // janAdazeSAdvayasA laghIyAnapi pravRddhaiH sa mahAnbabhUva / kalAguNairujvalarazmijAlairiva khakIyairmaNirAkarotthaH // 4 // dhanurdharaiH khaGgibhirazvavAraigajendrazikSAdhikRtaizca lokaiH / khaM khaM guNotkarSamasAvavAptuM sadAbhiyuktairupajIvyate sma // 5 // tuSArarazmi bhajate nizAyAM dinAgame yAti sarojakhaNDam / iti prakRtyA capalApi lakSmIriyeSa moktuM na tanuM tadIyAm // 6 // vadAnyatAM tasya vilokya gurvI tadvadbhiratyAji vRthAbhimAnaH / gatasya loke parato'bhibhUtiM na mAnino rAjati mAnayogaH // 7 // tadIyasaGgAdakhilo'pi bhIruranyo janaH zUrataro babhUva / / mahAtmanastasya punarmahIyaH svAbhAvikaM zauryamiva dvipAreH // 8 // tyAgazca zaurya ca tathaiva satyaM mahAguNA nItividAmabhISTAH / trayo'pyamI tasya tanau vivRddhiM spardhAdivAnyonyakRtAtprajagmuH // 9 // pUrayandhAnyadhanairazeSa niyojayaMzcApi mahAguNeSu / patiH sa evAjani nitinetro guruH sa evAzrayiNAM janAnAm // 10 // na kevalaM sarvaguNAzrayeNa praharSitastena bhRzaM svapakSaH / kiM tu dviSanto'pi khalakhamAvAstannAsti yatpuNyavatAmasAdhyam // 11 // trailokyazobhAbhibhavapravINaM nUnaM vidhistasya vilokya rUpam / yayAvatRptazcaturAnanatvaM nAnyadvayaM kAraNamatra vidmaH // 12 / / 1. mahata upAdhyAyAna. 2. bhAsuraH. 'induH' ityapi pAThaH. 3. sevAparairupajIvanaviSayIkRtaH. 4. vadAnyatAyuktaiH. 5. siMhasya. 6. IrSyAvizeSAt. 7. poSayan.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 kAvyamANa / sa saMpadAmAyatanaM jayazrI samAzrayaH sarvamanobhirAmaH / bheje na corasekamanUnanItirmadaM bhajante na mahAnubhAvAH // 13 // nirastaSeDDurgariSuH kRtajJo guNAdhikAnAM dhuri vartamAnaH / sa matsareNeva samaM guNaughairna paspRze doSagaNaiH kumAraH // 14 // piturnidezAdatha sundarAGgIM sa rAjakanyAM vidhinopayeme / prabhAvato dehagataprabhAyAH prabhAvatIti prathitAbhidhAnAm // 15 // taM yauvarAjye pariNItabhArya niyojya dhairya vazinAM tanUjam / sa rAjyasaukhyaM vigatAntarAyaM nizcintacitto'nubabhUva bhUpaH // 16 // bhogaiH sa vAnchAkRtasaMnidhAnairmanoharaimahitacittavRttiH / kAlaM na gacchantamapi prajajJe prajJAM hi mohaH zithilIkaroti // 17 // sthito'tha harmye sa nRpaH kadAcidulkAM vilokyAmbarataH patantIm / viraktabuddhirviSayeSu cintAmagAditi protakAlalabdhiH // 18 // samastamevaMvidhameva puMsAmazAzvataM jIvitayauvanAdi / tathApi jAnAti na mandabuddhirasmAdRzaH putrakalatramUDhaH // 19 // nagApagAtoya taraGgalolairvilobhyamAno viSayairvarAkaH / nArambhadoSAngaNayatyanantaduHkhapradAnmohavazena jIvaH // 20 // kSaNakSayiNyAyuSi mUDhabuddhiH sthirAbhimAnaM yadi naiSa kuryAt / na karmapAzairvivazIkRtAtmA yonipvanantAsu saheta duHkham // 21 // muhuH praNaSTA muhureva dRSTAH samAgamAH svapnasamAgamAbhAH / vizvAsamRcchatyata eva vidvAnna teSu saMyoganibandhaneSu // 22 // yA duHkhasAdhyA capalA durantA yasyA viyogo bahuduHkhahetuH / tasyAH kRte janturupaiti lakSmyAH parizramaM pazyata mohamasya // 23 // vihAya ye nirvRtimavyapAyAM bahuvyapAyAM vRNute vibhUtim / hitvA himaM te zucicandanAmbhaH pibantyapo mUDhadhiyaH sapaGkAH ||24|| 1. garvam. 2. 'kAmaH krodhazca harSazca mAno lobhastathA madaH / antaraGgo'riSaDurgo nRpatInAM bhavatyayam // ' 3. mukhyayam. 4. putrakalatrAdayaH. 5. gacchati.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 4 sargaH ] candraprabhacaritam / mamedamasyAhamiti graheNa grasto varAkaH kathameSa jantuH / aNupramANasya sukhasya hetorduHkhaM girIndropamamabhyupaiti // 25 // na kAkatAlIyamidaM kathaMcitklezakSayAnmAnuSajanma labdhvA / yukta pramAdaH khahite vidhAtuM saMsAravRttAntavidA nareNa // 26 // iti prajAnAmadhipaH khacitte vicintayansaMsRtiphalgubhAvam / jagAma vairAgyamapetarAgo buddheH phalaM yAtmahitapravRttiH // 27 // anyedyurAhUya yuvezamIzaH kRtapraNAmAJjalimityuvAca / mandIbhavatpremarasAnubandhAM tadIyavakre vinivezya dRSTim // 28 // vAtyeva yAvanna vapuHkuTIrametajjarA jarjarayatyupetya / pravardhamAnaM timiraM vihantuM yAvanna vA darzanazaktimISTe // 29 // yAvanna tIrthopagamapravINau pAdau nijaprasphuraNaM jahItaH / kAlena yAvadbhajate'vasAdaM na ca zrutirdharmakathAvasaktA // 30 // vayonurUpeNa vivardhamAno yAvatsmRtiM bhraMzayate na mohaH / yAvacca zAstrAdhyayanapravINA pravartate praskhalituM na vANI // 31 // tAvadbhavAnmocayituM prayatnAdAtmAnamicchAmyai sukhAnalArtam / jinendradIkSAvidhinAtra kArye tvayA na bhAvyaM paripanthinA me // 32 // puraiva saMsAraparamparAyA hetoH zriyazcittamapetameva / apekSamANo'nudinaM tvadIyamevodayaM rAjyapade'vatiSThe // 33 // bhavAnapAstavyasano nijena dhAmnAbdhimaryAdamamAmidAnIm / mahImazeSAmapahastitArivargodayaH pAlayatu prazAntaH // 34 // yathA bhavatyabhyudite jano'yamAnandamAyAti nirastakhedaH / sahasrarazmAviva cakravAko vRttaM tadevAcara cAracakSuH // 35 // 3 vAJchanvibhUtIH paramaprabhAvA modvIvijastvaM janamAtmanInam / janAnurAgaM prathamaM hi tAsAM nibandhanaM nItivido vadanti // 36 // samAgamo nirvyasanasya rAjJaH syAtsaMpadAM nirvyasanatvamasya / vazye khakIye parivAra eva tasminnavazye vyasanaM garIyaH // 37 // 1. yuvarAjam. 2. duHkhadAvapIDitam 3. udvegaviSayaM mA kRthAH. 4. kAraNam.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| vidhitsurenaM tadihAtmavazyaM kRtajJatAyAH samupaihi pAram / guNairupeto'pyaparaiH kRtaghnaH samastamudvejayate hi lokam // 38 // dharmAvirodhena nayasva vRddhiM tvamarthakAmau klidossmuktH| yuktyA trivarga hi niSevamANo lokadvayaM sAdhayati kSitIzaH // 39 / / vRddhAnumatyA sakalaM khakArya sadA vidhehi prahatapramAdaH / vinIyamAno guruNA hi nityaM surendralIlAM labhate narendraH // 40 // nigRhNato bAdhakarAnprajAnAM bhRtyAMstato'nyAnnayato'bhivRddhim / kIrtistavAzeSadigantarANi vyApnotu bandistutakIrtanasya // 41 // kuryAH sadA saMvRtacittavRttiH phalAnumeyAni nijehitAni / gUDhAtmamantraH paramantrabhedI bhavatyagamyaH puruSaH pareSAm // 42 // tejakhinaH pUrayato'khilAzA bhUbhRcchiraHzekharatAM gatasya / dinAdhipasyeva tavApi bhUyAtkaraprapAto bhuvi nirvibandhaH // 43 // iti kSitIzaH saha zikSayAsau vizrANayAmAsa sutAya lakSmIm / so'pi pa~tIyeSa gurUparodhApituH suputro hyanukUlavRttiH // 44 // tataH sa putrArpitarAjyabhAraH pRssttaakhiljnyaatirpaastsnggH| tapvA tapaH zrIprabhapAdamUle samAsadatsiddhivadhUvaratvam // 45 // zrIvarmarAjo'pi piturniyogAdinAni bhUtvA katicitsazokaH / saMbodhito mantrisuhRtsamUhaiviniryayau sAdhayituM dharitrIm // 46 // vidhAya maulaM balamAtmamUle sa nItimAnATavikaM bahiHstham / madhye ca sAmantabalaM balIyazcacAla cUlAmaNibhAsitAzaH // 47 / / samucchalattasya turaMgamotthaM senArajo rAsabharomadhUmram / paraM dizAmeva malImasAni nAsyAni cakre ripuyoSitAM ca // 18 // sainyadhvajairapratikUlavAtavyAdhUnanaprollasitaistadIyaiH / nAntardadhe kevalameva sUryaH zatruprabhAvasya mahAprabhAvaiH // 49 // pryaannkaalprbhvairudaaraistdiiymaatnggmdprvaahaiH| pAMsupratAnaH zamayAMbabhUve na kevalaM dhAma ca zAtravIyam // 50 // 1. parivAram. 2. bRhaspatinA vRddhena ca. 3. dattavAn. 4. jagrAha. 5. zrIprabho nAmamuniH.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 sargaH] candraprabhacaritam / mUrcchandarINAM vivareSu tasya prasthAnazaMsI paTahapraNAdaH / na pAtayAmAsa paraM taTAni kSoNIdharANAM dviSatAM ca cetaH // 51 // pauraiH samAgatya gRhItaratnasthAlaiH sudUrAnnatapUrvakAyaiH / pradarzitAnekapayovikAraiH pratyudyaye yAmamahattaraizca // 52 // nizamya tasyAtulapuNyazakteH prasthAnamAviSkRtavikramasya / mahAbhayavyAkulamAnasAnAM dviSAmabhUvanniti ceSTitAni // 53 // dArAnsutAnapyanapekSya kecitkhadeharakSAM bahumanyamAnAH / tatsainyasaMcAravimardabhItA bhejurdigantAnhariNaiH sahaiva // 54 // kaThoradhAraM vinivezya kaNThe kuThAramanye bhayavihvalAGgAH / satAM zaraNyaM zaraNaM tamIyurjinaM yathA mAnamapohya bhavyAH // 55 // saMnaya sainyaiH saha zauryazauNDaireke mahAmAnagajAdhirUDhAH / tadIyazastrAgnizikhAvalISu prapedire'bhyetya pataGgavRttim // 56 // patraM dhanaM dhAnyamazeSaratnAnyupAyanIkRtya nirastadarpAH / himartuvRkSA iva zAtitAGgAH svajIvitAnyeva rarakSuranye // 57 // baddhAJjalInkhaNDitamAnazRGgAngRhItasArAnatha tAnvidhAya / nyayuGkta sa sveSu padeSu bhUyaH satAM hi kopo namanAvasAnaH // 58 // nipAtitAnAM raNamUrkSyarINAmupeyuSaH kaNThakuThAravRttyA / so'nvagrahI dArdramanA stanUjAnyuktaiva dIneSu kRponnatAnAm // 59 // gatAvalepaiH pravizadbhiretya dattAbhayairmaNDalinAM samUhaiH / dine dine tatkaTakaH samantAdavardhatAmbhodhijigISayeva // 60 // gaNDasthalAmodahRtadvirephairmadAmbuvikleditabhUrajobhiH / tattoraNadvAramabhUddArairna jAtucicchannamupAyanebhaiH // 61 // gajendradantaizcamarIkacaughairmRgendrazAvairapi paJjarasthaiH / taM pArvatIyAH samupetya bhItAH siSevire sevakavRttyabhijJAH // 62 // vastUpadIkRtya vicitrarUpaM dvIpodbhavaM dvIpapatInupetAn / saMbhAvayAmAsa sudRSTidAnaizcetaH prabhUNAM nahi nocitajJam // 63 // 1. pratigRhitaH 2. vAhanam . 39
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 kaavymaalaa| yAtena muktA raviNeva sAbhUdaGgAriNI zatrucitAbhirAzA / pradhUmitA yAM ca cakAGkSa yAtuM palAyamAnAricamUrajobhiH // 64 // kallolahastaiH sphuradaMzujAlaM muktAphalaughaM vikiraMstaTeSu / velAvanaprAptabalasya tasya bhayAdivArAtkaramarNavo'pi // 65 // dvIpeSu durgeSvatha maNDaleSu vidikSu dikSu pratikUlitAjJaH / na ko'pi tasyAjani puNyarAzerdaive'nukUle kimu nAnukUlam // 66 // saMspRzya pUrva paritaH kareNa nItA punastena ratiM samAnAm / vadhUrivAmbhonidhivArivastrA babhUva vazyA sakalA dharitrI // 67 // iti prasAdhyAkhilabhUtadhAtrIM dhAtrI caturvAridhivArisImAm / sa vandivRndairabhivandhamAnaH zrImAnpunaH zrIpuramAsasAda // 68 // navodayaM prasphuritapratApaM prasAdhitAzeSadigantarAlam / pratyAgataM bhAnumiva praNantuM tamaghahastA janatA nirIyuH // 69 // manoharaiH saMhatakacchavATaibahirbhuvAM zyAmarucaH pradezAn / vilokayanarAjagajAdhirUDhaH sa gopurasyAbhimukho babhUva // 70 // bharakSamakSmAruhamUlabaddhaskandhAnmadAndhAnalizobhikumbhAn / vyalokatAsau dhanataH zirodhIkRtapraNAmAniva vAraNedrAn // 71 // kalaM nandantI parikhAtaTeSu niSeduSI zaGkhasitA samantAt / haMsAvalistasya jahAra cittaM sahaiva gatyA gamanotsukasya // 72 // sa khAtikAyAH payaso viniryatkutUhaleneva vilokanasya / dadarza pAThInakulaM samantAtsarojajaiH piJjaritaM rajobhiH // 73 // gavAkSanikSiptamukhAravindAH paurAGganAstaM nayanAbhirAmam / saMbhUya netrAJjalibhiH pibantyo na sasmaruH khaM zlathanIvibandham // 74 // samadhikanavayauvanodayazrIrvidadhadadhaH zazinaM zarIrakAntyA / sa nRpatiravizatpuraM purAntargatavanitAhRdayaM ca paJcabANaH // 75 // saha zazisamakAntyA zIlasaubhAgyavatyA vidhRtavimalamUrtyA kAmazaktyeva devyA / 1. raviNA muktA digaGgAriNItyucyate, gantavyA tu pradhUmiteti. 2. pRthivIm.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 sargaH ] candraprabhacaritam | ratisukhamasamAnaM mAnayankhairvilAsai rakRta nikRtazatrustatra rAjyaM sa bhUpaH // 76 // dRSTvA kadAcidatha zAravamabhravRndamutpattyanantaravinAzi vinAzitAriH / nirvedamApa sahasA sa bhavasthitijJaH santaH prayAnti viSayeSu hi nAtisaktim // 77 // zrIkAntAya samarpya rAjyamakhilaM natvA munizrIprabhaM pravrajya prazamAnuraktahRdayastaptvA tapo duzcaram / saudharme paramodayaH pramudito dyabdhipramAyuH sthiti - * deva : zrIdhara ityabhUtsa vibudhastrInetranityotsavaH // 78 // iti zrIvIranandikRtAvudayA candraprabhacarite mahAkAvye caturthaH sargaH / paJcamaH sargaH / 41 atha dhAtakItyupapadena yutAmabhibhUSya yAmyadizi khaNDabhuvam / pravibhAsamAnavapurasti guruH surasevyasAnuriSukAragiriH // 1 // api tasya pUrvabharate bharatapramukhakSitIzvarakRtAvatare / kavivedhasAM zrutipathAviSayo viSayo'laketi dadhadastyabhidhAm // 2 // kamalAnanA madhukarInayanA navanAladaNDatanubAhulatAH / hRdayaMgamA vahati yaH paritastaruNIriva sthalasaroruhiNIH // 3 // vitatAkhilakSititalAH pRthavaH zikharAvalIvalayalIDhaghanAH / samatAM yadIyanigamAntagatA dharaNIdharairdadhati dhAnyacayAH // 4 // vimalAkRtIraparidRSTatalA vihitAdarairapi gabhIratayA / prabibharti yaH sakalalokamatA mahatA matIriva mahAsarasIH // 5 // jaladIrghikA janavigAhyajalAH saritaH zakuntaravaramyataTAH / pravibhAti yaH paridadhatparitaH sarasIzca paGkajavanAbharaNAH // 6 // kharazItamArutarajorahite samayocitoSNahimavarSasukhe / nivasankadAcidapi nAkulatAM sakalartuSu vrajati yatra janaH // 7 // candra0 5
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| sikatAsthalojvalabRhajaghanA bhramanAbhikAruciramadhyabhuvaH / supayodharA vahati yo'GkagatA nijavallabhA iva mahAsaritaH // 8 // na navaM vayo vyasanavargahataM na jarA matismRtivimohahatA / na hatA guNA malinadoSagaNairna ca yatra mRtyurapamRtyuhataH // 9 // niravagrahainavanavaiH paritaH paripUrNayA vividhasasyacayaiH / pratanoti vo'khilajanasya bhuvA nayanotsavaM surakurUpamayA // 10 // tarurAjayaH sakusumAH kusumaM phalavatphalaM madhuratAnugatam / nahi tatra kiMcidapi vastu na yajanatAmudaM pravidadhAtyathavA // 11 // atha kozaleti bhuvanatritayaprathitAsti tatra viSaye nagarI / alakeva bhUrivibhavAnugataiH parivAritA pracurapuNyajanaiH // 12 // tanukukSayo'pyatanudhAramapo visRjanti yatra zaradAgamane / atituGgasaudhazikharAvatatipravidAritodarabhuvo'mbudharAH // 13 // maNidIpakaprakaTanivRtaye kSipatI zikhAsu nijamAlyarajaH / dayitena yatra navamugdhavadhUravahasyate natamukhI trapayA // 14 // vividhAsu dhanyajanaharmyatatermaNibhUmiSu pratimayA nipatan / nizi yatra kundasadRzaH kusumaprakarAyate grahagaNo nikhilaH // 15 // asatIjanaM jigamiSu bahulakSaNadAmukheSu dayitAvasatham / nija eva vighnayati yatra muhurmukhacandramAH smitavibhinnatamAH // 16 // rajanISu yatra guruharmyazikhAgatanIlaratnarucivicchuritaH / himadIdhitirbhavati kRSNavapuH purayoSitAmiva mukhairvijitaH // 17 // zikharANi yatra paridheH paritaH parivAritAni shrdbhrlvaiH| ravivAjinAmiva vilaGghayatAM zramajaivibhAnti mukhaphenacayaiH // 18 // sati mAnase'pyakaluSAmbhasi yadgRhadIrghikA niratahaMsakulaiH / na vimucyate satatasaMnihitairiva sundarIgatizizikSiSayA // 19 // atulprtolishikhraaprgtsphttikoplaaNshucysNvlitH| bhajate sahasrakiraNatvamuDuprakaro'pi yatra rajanIsamaye // 20 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 sargaH ] candraprabhacaritam | surasundarIsamazarIralatAH pravidhAya yatra yuvatIrvidhinA / samapAdi saMkarabhiyeva bhidA sanimeSalocanayugena punaH // 21 // tridazAdhivAsajiti yatra sadApyaguNaH samasti parameSa mahAn / nipatanmukhe kamalazaGkimanA yadupadravatyaligaNaH sumukhIH // 22 // atha tatra zaktyupacayAnugato nRpazekharIkRtapadAmburuhaH / nayavikramArjitajagajjayavAnajitaMjayo'jani narAdhipatiH // 23 // bisatantu nirmalata mairjanatA paritApanodibhiratItatulaiH / karaNairivoDupatinAtmaguNairdhavalIkRtA jagati yena dizaH // 24 // mama kaH pratApamavajetumalaM jagatItyudeti samadaH prathamam / pravilokya dhAma pRthu yasya punA ravireti lajjita ivAstamayam ||25| mahimA nisargavinayena yathA na tathA zriyApyajani yasya sataH / na nimittamatra vibhavaH puruSaM guNasaMpadeva gurutAM nayate // 26 // bhuvanAtigena yazasA kathitaM pravidhArya yasya guru dhairyaguNam / lavaNodadhirnijayazobhibhavAdiva kAlimAnamavahadvapuSi // 27 // dahanena yena ripuvaMzatateH suhRdAnanAmbujavikAsakRtA / na jitaH paraM dinamaNirmahasA zazilAJchano'pi kamanIyatayA // 28 // gururIzvaro narakaviddhanadaH kamalAlayaH ziziraguzca budhaH / sugatazca sansakaladevamayaH samapAdi yo vasumatIvalaye // 29 // nijazauryavahnihatazatrugaNe guNaraJjitAkhilamahIvalaye / pRthudhAni rakSitari yatra sadA nirupadravA vivavRdhe dharaNI // 30 // ripusundarIvitatabASpajalaiH zamitoruvairadahanasya sataH / ravidhAma yasya sasahAyamabhUdurutejasAkhilamaTadbhuvanam // 31 // nijavikramAhitaraNaikaraso madahaptakesarikizora iva / dviSatAM bale vipulatejasi yaH prababandha kITakadhiyaM pradhane // 32 // atulapratApaparibhUtatamoripudhAni yatra kRtadigvijaye / nijanAma sarvabhuvanaprathitaM dadhurarthazUnyamadhipAH kakubhAm // 33 // 4 3
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA / jayazAlinaH sahajabhadratayA paribhUSitasya guruvaMzabhRtaH / ajaniSTa yasya na manAgapi dikkariNo'pi kIrtinilayasya madaH ||34|| vasudhAM payonidhipayovasanAM parighAkRtau dadhati yasya bhuje / gurubhArabhugnamahirAjazironikurumbamunnatimavApa cirAt // 35 // nijarUpavibhramamanoramayA jitasenayA sakulaputrikayA / prajagAma yogamavanItilako rajanImukhe vidhurivAtmarucA // 36 // yadabhUtsurAsuravadhUsamiterupapAdane mahadatIvatarAm / prakaTaM vidhAtumiva tadvidhinA nijakAryakauzalamajanyatayA // 37 // ratirUpasaMpadabhibhUtikarairlalitairnijasya vapuSo'vayavaiH / 2 zubhalakSaNaiH parivibhUSitayA vibhavAya bhUSaNa maMbhAri yayA // 38 // zazilAJchane'stamitavatyapi satyagamadyadIyamukha candramasA / smitacandrikojjvalataradyutinA jagatItalaM sarajanIkaratAm // 39 // sa tayorguNAbharaNabhUSitayorvivudhaH sametya suralokabhuvaH / bhuvanAtizAyikamanIyatanustanubhUrabhUdajitasena iti // 40 // janatAnurAgaparivRddhikaraH subhagAkRtirvayasi yaH prathame / zaradauSadhIpatirivAmalinAstilakaH kSiterupacikAya kalAH // 41 // guNanirmitaiH surabhibhiH kumudairiva yadyazobhiranurAgakaraiH / pravibhAsite jagati zItarucerudayo janairavavaye viphalaH // 42 // dhruvamasya rUpavibhavena jitastrapayA vilIya samabhUdatanuH / madanastadIyatanudAkarI haralocanArciriti vaoNrtamadaH // 43 // nayamindralAghavaka vibhavo vibhavaM ca yasya sahajo vinayaH / tamalaMcakAra paramaprazamaM prazamaM parAkramaguNo guNinaH // 44 // guNasaMpadA sakalameva jagallaghayantamAtmatanayaM tamasau / mumude mahIpatirudIkSya bhRzaM zazinaM samagrakalamabdhiriva // 45 // iti ca vyacintayadalAbhi na kiM nijajanmanaH phalamamuSya mayA bhuvi yasya bhAnusadRzastanayo'pi dadhAti dhAmabhirazeSadizaH // 46 // 1. adhAri. 2. gatavati. 3. upacayaM nItavAn. 4. bubudhe. 5. phalgu. 44
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 sargaH] candraprabhacaritam / malasaGgavarjitamitaM pRthutAmudayAspadaM sakaladhAmavatAm / ghanavartma zItarucineva karairmama dIpitaM kulamanena guNaiH // 47 // kusumAdyathA viTapino vapuSo navayauvanAcchrutavataH prazamAt / puruSAnvayasya jagatIha tathA na suputrataH paramalaMkaraNam // 48 // aparedyurenamavanItilakaM mahatotsavena nRpacakrayutaH / nRpatirnyavIvizada nindyatame jagato hitAya yuvarAjyapade // 49 // zrutazuddhadhIradharitendrapadaM padamAsthitaH piturudAratamam / sa kalAdharaH sakalabhUmibhRtAM mukulIcakAra karapadmavanam // 50 // nayanAbhirAmamakalaGkatanuM navamAdadhAnamudayaM janatA / zirasA dRzorgatamamuM viSayaM praNanAma bAlamiva candramasam // 51 // sa kadAcanAtha yuvarAjayutaH sadupAyanAnugatamaNDalinAm / pravilokayannivahamAsta mudA nRpatirmanoharasabhAbhavane // 52 // prathito'tha candrarucirityasurastadazeSameva parimohA sadaH / kRtapUrvavairamavagamya sutaM tamilApaterapajahAra ruSA / / 53 / / pratibuddhamAnasuramohanajaM kSaNamAtrakena paridhUya tamaH / sakalaM sasaMbhramamilAdhipatiH sutazUnyamaikSata sabhAbhavanam // 54 // idamindrajAlamuta dhAtugatA vikRtirmanaH kimuta viplava me / avalokayAmi yadahaM yuvarAkilAmimAM nijasabhAM paritaH // 55 // atha mAyinAnyabhavavairavazAdrajanIcareNa dRDhabaddharuSA / asureNa vAzu sadRzastanubhUrakRpeNa kenacidahAri sa me // 56 // iti tarkayanvikalamaGgabhuvA gaNayannaraNyamiva jIrNamasau / sakalaM sado dayitayA sahitaH pralalApa muktakaruNArtaravam // 57 // pravihAya mAmazaraNaM sahasA va madaGkadurlalita hAsi gataH / laghu dehi darzanamahaM hi vinA bhavatAvalambitumasUnanalam // 58 // adhisUnu lAlanavidhAvahite'pyamanoharaM tava mayAbhihitam / na kadAcidapyasadRzapraNaye kimakAraNaM mayi viraktimagAH // 59 // 45.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 kAvyamAlA | vacanAmRtaiH sukharasajJamidaM kuru pUrvavacchravaNayoryugalam / anibandhanAkuzalazaGkitayA kimupekSase pitaramAkulitam // 60 // yadi vA kutazcidapi kAraNato mayi vatsa te'jani nirAdaratA / animittameva rahitA kimimAM jananIM prati prakRtivatsalatA // 61 // guNinaM manorathazatAdhigataM nijavaMzavAridhividhuM vidhinA / haratA bhavantamakRpeNa mama kSatamakSiyugmamupadarzya nidhim // 62 // padavImatItya tamasAM tapatA bhuvanodayAcalazikhAmaNinA / rahitAstvayA svajanavatsala me timirAvRtA iva vibhAnti dizaH // 63 // dinamadya me gatamanutsavatAM zaraNojjhito'dya mama bandhujanaH / bhavadIyaduHsaha viyogabhavattanudehayaSTirahamadya mRtaH // 64 // yazasaH sukhasya vibhavasya tathA mahasastvameva mama heturabhUH / trajatA tvayA bhuvanabhUSaNa tadvyapahastitaM sakalamekapade // 65 // lalitalocanayugaM vadanaM tuhinadyutidyuti vaco madhuram | bhavadIyamaGga tadazeSamagAnmama pApmabhiH smaraNagocaratAm // 66 // api tadbhaveddinamapuNyavataH paramotsavaM punarapIha mama / viSayatvameSyati vilocanayostava vatsa yatra mukhapaGkaruham || 67 || kimabhUdamISvapi na vatsalatA khasuhRtsu kAcana kaThoradhiyA / manotsukena saha pAMzuratA yadi me tvayA dayita nApitAH // 68 // nijabhartRdurvyasanaduHkhacitaM zaraNojjhitaM pravilapantamimam / sapadi pradarzitapadAmburuhaH sukhinaM kuruSva nRpabhRGgacayam // 69 // yadasahyazokaghanakAlabalapravivRddhamasya samupetya punaH / bhava vatsa bAndhavajanAzrudhunIpayaso nidAghasamayaH sahasA // 70 // sutazokazaGku parividdhamanAH pralapanniti prabalabAppajalaH / kSaNamAdhimantarayituM jagRhe parimUrchayA sa kRpayeva nRpaH // 71 // athezvarazcandanasecanAdyaiH kSaNAdupAyairapanItamUrcchaH / vyalokayaccAraNamantarikSe yatiM tapobhUSaNanAmadheyam // 72 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 sargaH] candraprabhacaritam / dadhAnamindoH parivezabhAjastulAmatulyAGgarucA parItam / tadA tamudrImudIkSamANA sarvA sabhA vismayanAjagAma // 73 // pralApinI karuNArdrabhAvaM bimbaM kimetadgatamuSNarazmeH / vitarkamevaM janayaJjanAnAM javena jajJe sa nRpAMtavartI // 74 // saMdarzanAdeva tadA maharSestapomayena jvalato'GgadhAmnnA / 47 sa bhUbhRtaH putraviyogajanmA jagAma zokaH sahasA kRzatvam // 75 // na yAvadadyApi pavitrapAMsU niSIdatastaccaraNau dharitryAm | sasaMbhramaM tAvadupetya bhUpaH prasArayAmAsa nijottarIyam // 76 // arghAdikAM samyagavApya pUjAM sasaMbhrameNopahitAM janena / svahastadattaM nRvareNa pazcAdalaMcakAronnatamAsanaM saH // 71 // na tasya tAvAnasusaMnibhasya sUnorviyogena babhUva zokaH / yAvAnbhuvo bharturabhUtapUrvo munIzvarAbhyAgamanena toSaH // 78 // aspRSTapAMsU api khecaratvAtkRtAdaraH zAntyudakArthameva / prakSAlayAmAsa munIndrapAdau nRpaH payobhiH pramadAzrumizraiH // 79 // tasminnadhItAziSi sAdhumukhye saprazrayAM vAcamuvAca bhUpaH / intAMzubhiH kundadalairivAsau samarcayanpAdayugaM tadIyam // 80 // jAto'hamadyendusamAnakIrtirdhanyaH kRtArtho jagatazca mAnyaH / yadabhyupeto madanugrahArthI manorathasyApi bhavAnabhUmiH // 81 // na kAcidIhA kRtakRtyabhAvAnna ca kvacitprema zamatvayogAt / iyaM hi kalyANakarI pravRttirjagaddhitAyaiva bhavAdRzAnAm // 82 // nimajjato me parimUDhabuddherevaMvidhe bandhuviyogaduHkhe / manaH samucchrAsi kRtaM tvayaiva tvaM bAndhavebhyo'pi yato'si bandhuH // 83 // iti zrutihAdivaco bruvANaM mahIpatiM bhaktibharAvanamram / jagAda bhavyAmburuhaikabhAnurmunirmanohAribhiruktibhedaiH // 84 // narAdhipa tvAM priyaviprayuktaM vilokya divyena sulocanena / guNAnurAgAdahamAgato'smi guNeSu keSAM na mano'nuraktam // 85 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 kaavymaalaa| zrutAnvitasyAntyazarIrabhAjastattvAvabodhakramamANabuddheH / . bhavasthitiste vinivedyamAnA zatakrato kakatheva bhAti // 86 // aniSTayogapriyaviprayogau sAdhAraNau sarvazarIrabhAjAm / ityAtmabuddhyA vigaNayya vidvAnna khedayatyAtmamano viSAdaiH / / 87 / / arhasyatastvaM pravidhAtumenaM zarIrasaMtApakaraM na zokam / / vipatsu daivopanibandhanAsu prakhidyate kAtaradhIna dhIraH // 88 // vizaGkamAno'kuzalaM tanUje khedaM mahImaNDana mA sma yAsIH / saMyujyase tvaM divasaiH kiyadbhiH samRddhibhAjA nijanandanena // 89 // iti giramabhidAya nizcitArthI gatavati tatra nijAzramaM munIndre / sa nikhilamakRtAhikaM vidheyaM prahitanarendraniyogimantrivargaH // 90 // dinairalapaireva prathitaguNarAzestanubhuvo viditvA saMyogaM paramamudayaM cogramahasaH / paThadvandivAtastutazazikalAzubhrayazasA sukhaM tasthe rAjJA munivacanavizvastavacasA // 91 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye paJcamaH sargaH / SaSThaH srgH| atha tena paribhramayya muktaH saruSAsAvasureNa rAjasUnuH / nipapAta manoramAbhidhAne sarasi pronmiSadugranakacakre // 1 // gaganAtpatitasya tasya ghAtAdapaviddheSu payaHsu sarvadikkam / jaladhAma tadA sthalIbabhUva sthalamAsIcca jalAzayo muhUrtam // 2 // paritaH paricUrNayannupetAnmakarAdInghanamuSTipANighAtaiH / prakaTIkRtapUrvapuNyazaktistaTamApa pravilaya vAri doAm // 3 // dhavalAruNakRSNadRSTipAtaiH kakubhaH karburayansarontikasthaH / sa dadarza samaM tato'pi vIraH paruSAkhyAmaTavImagamyarUpAm // 4 // pRthutuGganirantaraistarUNAM nivadazchannasamastadiGmukhAyAm / nipatanti na yatra tigmarazmerapi pAdA iva darbhasUcibhItyA // 5 //
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 sargaH] . candraprabhacaritam / mRgarAjavidAritebhakumbhacyutamuktAphalapatayaH samantAt / patitA iva tArakA nabhastastaruzAkhAskhalanena bhAnti yasyAm // 6 // atiraudrakirAtabhallabhinnapriyakAsrAruNitA dadhAti bhuumiH| ruciratvamaraNyadevatAnAM caraNAlaktakacarciteva yasyAm // 7 // zabarAhatapuNDarIkayUthairviTapAlambibhirekato'paratra / harihiMsitasAmajAsthikUTairjanasaMtrAsakarI purIva mRtyoH // 8 // madagandhiSu saptaparNakeSu pracuraprAntalatAndhakAriteSu / karizaGkitayA kramaM dadhAnA harayo yatra bhavanti vandhyakopAH // 9 // satataprasRtairapoDhazItAH zaiyuniHzvAsacayoSNitairmarudbhiH / gamayanti mahIdharAdhirUDhAH ziziratu plavagAH sukhena yasyAm // 10 // ghanapAdapasaMkaTAntarAle gahane yatra sa jAtadikpramohaH / vinicAyya cirAvanecarANAM padavIM nirbhayamAnasaH pratasthe // 11 // guruvaMzamathApramANasattvaM sthitimatyunnatizAlinIM dadhAnam / rucirAkRtimekamAluloke khasamAnaM sa nagaM gajendragAmI // 12 // bahunAgamanekakhagisevyaM tamilAnAthamiva prasAdhitAzam / gaganaspRzamAruroha zailaM vanaparyantabubhutsayA kumAraH // 13 // sphuradoSThatalaH karAlavakro bhujadaNDabhramitapracaNDayaSTiH / sahasAvirabhUtpuro'sya tasminpuruSaH prAvRSijAmbuvAhanIlaH // 14 // pratinAditasarvazailarandhraH sa sametya tvarayA samIpadezam / vacanaiH paruSAkSarAviSayairiti taM tarjayati sma rAjaputram // 15 // kimu ko'pi baloddhatastvamuccairuta vidyAtizayaM dadhAsi kaMcit / yadakAri manastvayA madIyAM bhuvamAkrAntumimAmananyabhogyAm // 16 // tridazo yadi vA ditestanUjo na madAjJAmanavApya ko'pi zaktaH / parirakSitamasmadIyado* girimAkrAntumimaM vizAlazRGgam // 17 // jalanirjharasaGgazItavAte dharaNIdhe ziziratvamAdadhAnAH / pratapanti na yatra tigmarazmeH kiraNAH kAraNamatra matpratApaH // 18 // 1. priyakA mRgabhedAH. 2. puNDarIko vyAghraH. 3. zayurajagaraH.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA / idamAtmavadhAya madviruddhaM vidadhAno budha kena vipralabdhaH / athavA na gataH zrutiM tavAhaM nahi vidvAnasamIkSitaM vidhatte // 19 // iti tasya nizamya garvagarbhA sa giraM marmanikRntanImiveSum / kupitaH kRtasauSThavaM babhASe jayalakSmInilayo narendrasUnuH // 20 // bhajate bhayamebhirarthazUnyairvacanaiH kApuruSo na dhIracetAH / ahamasmi surAsuraikamallo gaNanA kaiva bhavadvidhe nRkITe // 21 // tadalaM paribhASitairamIbhirbahubhiH sasmitabhASiNo hi santaH / yadi pauruSamasti muJca ghAtaM na bhavatyeSa madIyamuSTipiSTaH // 22 // iti vadani tatra rAjaputre tarasApAtayadAyasIM sa yaSTim / tamasAvapi vaJcitaprahAraH khabhujAbhyantaravartinaM cakAra // 23 // itaretarabAhupIDitAGgau militau lokapatI ivAjikaNDDA / nibhRtAbhi raNyadevatAbhirdadRzAte tarujAlakAntareNa // 24 // karaNairvividhairazeSabandhaizcaraNAbhyAhatibhirbhujaprahAraiH / 50 kramajAtajayaM pracaNDazaktyozciramaGgena tayorbabhUva yuddham // 25 // atha bhUpatisUnunA karAbhyAM sa samutphAlya nabhastale vimuktaH / kRtaSoDazabhUSaNAbhibhUSaM vapurAdarzayati sma divyarUpam // 26 // iti cAbhidadhe hiraNyanAmA paramArddhastridazo'smi nAloke / abhivandya jinAlayAnsurAdrau subhaga krIDitumAgato'tra zaile // 27 // kRtakapradhanena rUpamanyatsamupAdAya mayA parIkSito'si / amunA tava sAhasena cetaH paratantrIkRtametadasmadIyam // 28 // vibhRto'si yayAmbujAkSa kukSau jananI dhanyasamA tavaiva saikA / kRtinaH sasurAsure'pi loke caritaM yasya camatkRtiM vidhatte // 29 // hRdayAbhimataM varaM vRNISvetyabhidhAtuM trapayA na me'sti zaktiH / nahi puNyavatAM bhavadvidhAnAM pairaniSThaM bhuvane samasti kiMcit // 30 // tadapi vacana prayatnasAdhye viSaye'haM manasi tvayA vidheyaH / na sahAyavinAkRtA kadAcitpuruSasyodyamazAlino'pi siddhiH // 31 // 1. yuddha kaNDUtyA. 2. parAdhInam.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 sargaH] candraprabhacaritam / aparaM ca nivedayAmyahaM te zRNu janmAntaravRttamekacittaH / abhavastvamito bhave tRtIye nRpatiH zrIpurabhuksugandhideze // 32 // gRhiNau zazisUryanAmadheyAvatha tatraiva kRSIvalAvabhUtAm / aparedhurupetya dattakhAtaH sakalaM sUryadhanaM zazI jahAra // 33 // avagamya nipAtitastvayAsau khadhanena pratiyojitazca sUryaH / parivRtya bhave prabhUtayonAvasurazcandraruciH zazI babhUva // 34 // samupArjitapUrvapuNyalezAdabhavaM sUryacarastvahaM hiraNyaH / ajaniSTa tataH sa pUrvavairAttava hartA ripurasmyahaM ca mitram // 35 // madhurAkSarahAriNI sa vANImabhidhAyeti tirobabhUva devaH / naranAthasuto'pi tatprabhAvAtsahasAtmAnamalokayadvanAnte // 36 // kimidaM paramAdbhutaM mayA yadvanamuttIrNamadarzi kAnanAntaH / manaseti vicintayaMstadA taM mahimAnaM sa hiraNyajaM viveda // 37 // gahanAntamathApahAya rASTra nagarapAmanirantaraM praviSTaH / sakalAkhapi dikSu jAtabhItiM viluloke sa janaM palAyamAnam // 38 // upasRtya pumAMsamekamArAdbhayaromAJcitasarvagAtrayaSTim / upajAtakutUhalaH kumAraH paripapraccha palAyanasya hetum // 39 // pRthivIpatiputrapRcchayAsAviti nirviNNamanA jagAda vAcam / gaganAtpatito'si kiM prasiddhaM na vijAnAsi yadetamapyudantam / / 40 // prathito'yamariMjayAbhidhAno dhanadhAnyADhyajanAkulo jainAntaH / vijahAti sadA na yatra zobhA navasasyAGkurazAdvalA dharitrI // 41 // vipulaM vipulAbhidhAM dadhAnaM puramastyuttamamasya nAbhibhUtam / pravibhAti yaduccasaudhazRGgairvilikhatkhaM khacarAdhivAsakalpam // 12 // jayavAJjayavarmanAmadheyo nagaraM tatpRthivIpatiH prazAsti / yadatIvrakarApanItatApA nirapekSA vasudhodaye himAMzoH // 43 // dinanAthavibheva pUritAzA smarapatnIva vitIrNakAmasaukhyA / raNalabdhajayazriyo jayazrIrabhavattasya vadhUrvidhUpamAsyA- // 44 // 1. mAritaH. 2. ullasitama masUra-zAna.....
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 kaavymaalaa| udapAdi tayoH zaziprabhAkhyA duhitA sarvajagallalAmabhUtA / taratIva zazAGkacAru yasyA nijalAvaNyapayonidhau zarIram // 45 / / atha tAmaparo mahendranAmA jayavarmANamayAcata kSitIzaH / vitarannaicirAyuSe tanUjAM kila tasmai sa nimittinA niSiddhaH // 46 // sa nirasyamanorathastadAnIM saha saMbhUya samastarAjalokaiH / jayavarmabalaM nihatya yuddhe puramAvRtya vitiSThate tadIyam // 47 // tadayaM khavinAzamIkSamANaH sakalo rASTrajanaH prayAti bhanaH / giramityavagamya tasya hRSyanyuvarAjo vipulaM prati pratasthe // 48 // dadRze ca gatena tena tasminnagaraM tadripusainikaiH parItam / zizirAMzusamudgame pravRddhairiva velAvanamambudhestaraGgaiH // 49 // avikampitadhIrasaMstutatvAtpratiSiddho'pi nRpAjJayA pragacchan / karikIrNapathAM pratipratolImiti taiH so'bhidadhe mahendrayothaiH // 50 // zirasA na nijena te'sti kArya parinirviNNamatiH svajIvite vA / nRpazAsanamaprasahyamanyairyadatikramya pathaiSi nirvizaGkaH // 51 // sa tadIyavacaHpravRddhamanyurdhanurekasya karAjahAra dhiirH| khanRpeNa sahaiva rakSatAsUnyadi zaktirbhavatAmiti bruvANaH // 52 // nagatuGgamataGgajogranake pavanaspardhituraGgavIcicakre / vicaraMzcaturaGgasainyasindhau dadRze mandaravatsa pauralokaiH // 53 // viSavahnizikhAmiveSumAlAM kSipataH saMtatadhAramekavatram / vidadhadvimukhAnbhaTAnivAhInsa garutmeva mahendramApa kopAt / / 54 // pralayAhimadIdhiterivolkA sRjato mArgaNasaMhatiM kumaarH| savilAsanipAtitakabANo vidhavAM tasya cakAra rAjyalakSmIm // 55 // tamakAraNabAndhavaM tato'sau samupAdAya vipakSakakSadAvam / praviveza samutsavairmahadbhirjayavarmA nagaraM kRtAdRzobham // 56 // puranAthapuraHsaraH kumAraH pravizanrAjaniketamutpatAkam / vidadhe vividhAnvadhUjanAnAM hRdayonmAdavidhAyinaH sa bhAvAn // 57 / / 1. AsannamRtyave.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 sargaH] candraprabhacaritam / vapuSA jayatAmarendralakSmImitarAsaMbhavinA ca pauruSeNa / . parisUcanayA vinApi rAjJA bubudhe jAtikulonnatistadIyA // 58 // nivasankRtasatkRtiH sa tasminvinamayyAvanipAnnijapratApaiH / vipulAdhipatezcakAra vazyAM surarAjopamavikramo dharitrIm // 59 / / saha vallabhayA patiM prajAnAM zayanIyasthitamekadA sametya / vihitapraNatiH paregitajJA nijagAdeti sakhI zaziprabhAyAH // 60 // naranAtha yuvA yadA sa dRSTo bhavato dehajayA mahendramardI / vidadhAti tataH prabhRtyanAsthAM khazarIre'pi vimuktagandhamAlyA // 61 // parizUnyamanA vicintayantI kimapi kSAmavipANDugaNDalekhA / parivArasamAhRte'nnapAne jvarahInApi dadhAtyarocakatvam // 62 // himadagdhasaroruhopamAGgayA hRdi tasyA vinipatya tatkSaNena / kathatA nayanAmbunAntaraGgaH paritApaH parigamyate garIyAn // 63 // . zvasitairahimainitAntadIrdheriva dhUmaprasarairviyogavahnaH / sarasIruhazaGkayA mukhe'syA nipatadramudasyate'livRndam // 64 // muSitA vadanazriyA mama zrIranayetIva ruSopajAtamUrchAm / vidadhAti muhurmuhurmaMgAkSI viSaniHsyandibhiraMzubhiH zazAGkaH // 65 // paritApavinAzanAya zayyA kriyate yA navapallavaiH sakhIbhiH / davavahnizikhAvalIva sApi jvalayatyambujakomalaM tadaGgam // 66 // vidadhAtu bhujaMgasaGgabhAjo rasasekaH khalu candanasya tApam / pravibhAti mahattadatra citraM yadamUM plaSyati dakSiNo'pi vAtaH // 67 // nitarAM parikopito manobhU ratirUpaM dhruvametayA harantyA / vidadhAti vinAzahetumasyAH kimasAdhAraNamanyathA prayatnam // 68 // sapadi pravidhIyatAM tadatra pravidheyaM guNavadvimRzya buddhyA / hariNAyatacakSurIza yAvaddazamI yAti dazAM na puSpaketoH // 69 // zrutavAniti tadriM garIyaH pramadodyatpulako babhUva bhUpaH / duhiturvigaNayya cittavRttiM sadRzImAtmana eva cittavRtteH // 70 // candra. 6
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| apareyurapRcchadAhatAtmA sahasAhUya nimittinaM narendraH / vidadhe ca zubhe zarIrajAyA divase tatpratipAdite pradAnam // 71 // sa tataH prabhRti pratItatejA nijapANigrahavAsaraM kumaarH| gaNayansmarabANabhinnamarmA dayitAsaGgasamutsuko'vatasthe // 72 // girirastyatha khecarAdhivAsaH zikharottambhitatArakAsamUhaH / vijayArdha iti prasiddhanAmA nijavistAraniruddhadigvibhAgaH // 73 // kaladhautamayo'khilAsu dikSu prakiranyaH zazizubhramaMzujAlam / pravibhAti vizAlamedinIkaH zucinirmoka ivAmbaroragasya // 74 // pRthu dakSiNato'sti tatra ramyaM puramAdityapurAbhidhAM dadhAnam / rajatAcchatayeva devalokAtpratibimbaM patitaM manobhirAmam // 75 // dharaNIdhvaja ityabhUprazAstA balavAMstasya purasya khecarendraH / amarendra ivoddhatAnvyadhAdyaH sakalAnkhecarabhUbhRto vipakSAn // 76 // atha sa priyadharmanAmadheyaM paramANuvratapAlanaprasaktam / yaticihnadharaM sabhAntarasthaH sahasA kSullakamAgataM dadarza // 77 // pratipattibhirarthapUrvikAbhiH khayamutthAya tamagrahItkhagendraH / matayo na khalUcitajJatAyAM mRgayante mahatAM paropadezam // 78 // prvisrjitsrvpaadsevaagtvidyaadhrbndhumntrivrgH|| guruviSTaramAsthitena tena mitapUrva sa kRtAziSA babhASe // 79 // khacarAdhipa yogino'pi kAmaM kimapi snihyati mAnasaM na jAne / tvayi bAndhavavatsale mamAho balavAnsarvajagatsu moharAjaH // 80 // tava mAnadhanAkhilaprakAraiH pravidhAtuM priyamIhate matirme / tamimaM zRNu yo mayA munIndrAttvadudanto viditaH sudharmanAmnaH // 81 // vipulAkhyamariMjayAbhidhAne puramastIndrapuropamaM janAnte / tadapAstasamastavairivargo jayavarmeti bhunnakti bhUmipAlaH / / 82 // mRgadRSTirapi bhramaprahINA zazabhRtkAntiralAJchanaprasaGgA / karadIkRtamaNDalasya jiSNostanayA tasya zaziprabhAbhidhAnA // 83 // 1. duhituH. 2. varNinam. 3. saparyAbhiH. satanAma
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 sargaH] candraprabhacaritam / pariNeSyati tAM ya eva dhanyo madanasyeva dhanurlatAM natAGgIm / sa bhaviSyati puNyarAzirekastava hantA bharatasya ca prabhoktA // 84 // iti vAcamadRSTamudrAbhAM sahasA tasya nizamya khecarendraH / hRdaye viSasAda sAdhvasodyatpracurakhedajalaplutAGgayaSTiH // 15 // guNavatsala mA gamastvamasminviSaye mAmakacintayAkulatvam / kamapi pratikAramatra yogyaM pravidhAsyAmyahamapramattacittaH // 86 // iti dezayati nabhazcarANAmadhipastaM visasarja namramauliH / avadhArya ca kRtyamAtmacitte tamanaiSIdivasaM nigUDhabhAvaH ||87||(yugmm) aparecurazeSasainyayuktaH sa vimaanairmnnikingkinniikraalaiH| jayavarmapuraM rurodha gatvA sabhayaiH paurajanairvilokyamAnaH // 88 // prajighAya ca dUtamuddhatAkhyaM vacanazaM viniveditAbhisaMdhim / sa sabhAmupagamya sUcitAtmA jayavarmANamidaM vaco babhASe // 89 // dharaNIdhvaja ityamoghanAmA prathitaH khecaracakracakravartI / vadatIti bhavantamakSatAjJo nRpa madvakranivezitairvacobhiH / / 90 // tava kApi zaziprabhAbhidhAnA duhitAstyarthasamanvitena nAmnA / bhavatA kila sA videzakAya pravitIrNeti mayA zrutaM janebhyaH // 91 // tadidaM zaradabhrazubhrakIrtestava yuktaM na kulonnatasya kartum / bhavato bhavati hyakIrtirevaM sati gurvI pRthivItale samaste // 92 // vidadhAti matiM sutAvimohAgRhajAmAtari yadyapIha ko'pi / abhijAtiravazyameva tenApyabhimRgyA nanu sA vareSu mukhyA // 93 // bhavato nanu puNyamatra heturyadavijJAtakulena tena noDhA / tadiyaM skhakareNa dIyatAM me haThakAraH kriyate mayA na yAvat // 94 // iti tadvacanairviruddhacetA vacanaM bhUpatirabhyadhAtsamAsAt / matimAnapi dUta kovidastvaM na manAgapyasi laukikakriyAyAm // 95 // kulajo'kulajo'thavAstu so'smai na hi dattA tanayA bhvtydttaa| yadi ko'pi balAdrahItumIzastvarito'bhyetu vilambate kimartham // 16 // 1. kathitAbhiprAyam. 2. kulam. 3. abhyAgacchatu.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| iti dUtamasau visRjya rAjAjitasenAya tadAkhyadAzu kAryam / racitabhrukuTistadA sa kopAdidamUce zvazuraM vilokya bAhU // 97 / / tava tAta na yuktamAkulatvaM mayi tisstthtyrimstkaikshuule| tvamimaM pravilokayAdya mRtyorvadane duSTanabhazcaraM vizantam // 98 / / iti cittamamuSya dhIrayitvA hRdi sasmAra dRDhasmRtirhiraNyam / smRta eva puro'bhavadgRhItvA sa rathaM ropitadivyazastrajAlam // 99 // adhiruhya sa tatra vismitAsyaiH puralokaizca paraizca dRzyamAnaH / surasArathirutpapAta zatrorabhisainyaM zarasaMhatIvimuJcan // 100 // tamudIkSya kharAMzuvahurIkSyaM prabhulajjAvivazIkRtAH prahartum / zarazaktirathAGgakuntahastAH saha saMbhUya DuDhaukire nabhogAH // 101 // nikhilAnamitAnalakSamokSaiH samamakSatradhiyAgatAnpRSatkaiH / samakocayadaprakampadhairyaH kumudAnIva karaiH sarojabandhuH // 102 // tamasAdhyamavetya mAnuSAstrairavalokya svabalaM vihanyamAnam / mumuce dharaNIdhvajena kopAdarimohaprabalena tAmasAstram // 103 // timirapravidhAyi dhAvamAnaM sa tadudvIkSya tirohitAkhilAzam / suradattavisarjitena sadyastapanAstreNa nivArayAMbabhUva / / 104 / / bhujagAngaruDena vahnimabdaiH kulizenAcalamudyamena tandrAm / pavanena payodharAnsa zatro rurudhe vighnavinAyakena siddhim // 105 / / sa tato hatahetiruprakopAdasimudyamya samApataJjavena / . vigatAsurakAryamoghazaktyA hRdi nirbhidya zaziprabhApriyeNa // 106 // nihatapramukha tato'risainye nagamuDDIya gate samaM vayobhiH / pravisRjya hiraNyamakSatAGgaH sa puraM paurakRtotsavaM viveza // 107 // atha puNyadine muhUrtamAtrAnmilitAzeSaparicchado mahecchaH / guruNA niravartayadvivAhaM jayavarmA duhiturmahotsavena // 108 // vidhinA pariNIya rAjaputrIM yuvarAjaH katicidinAnyuSitvA / zvazurAnumato jagAma zIghraM vapurImutsukasarvabandhulokAm // 109 // 1. ekasyopari bahUnAmAgamane kSAtravRtti sti. 2. bANavizeSeNa,
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 7 sargaH] candraprabhacaritam / atidUrataro'pi tena so'dhvA janakAzvAsanalolamAnasena / divasairatisaMmitairlalace janayatyutsukatAM na kasya bandhuH / / 110 // zrutvA taM sakalatramuddhRtaripuM bhUtyA mahatyAgataM _ bibhrANaH pramadodayAnnijatanuM puSpyatkadambAkRtim / nirgatyAnugataH pitA parijanaiH pauraizca jAtotsavai rAnandAzrutaraGgitekSaNayugaH prAvezayatpattanam // 111 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye SaSThaH sargaH / saptamaH srgH| pUrvajanmakRtapuNyakarmaNaH pAkazAsanasamAnatejasaH / cakraratnamatha tasya khaNDitArAticakramudapAdi cakriNaH // 1 // razmijAlajaTilIkRtAkhilavyomaduHsahanirIkSyavigraham / yayabhAvyata vilokya mAnavairbhAnubimbamiva sevayAgatam // 2 // trAsitArirudabhUnnijadyutidyotitadyuvivaro mahAnasiH / dRzyajihva iva tena cakriNaM chadmanA khayamasevatAntakaH // 3 // vajrapAMsujaladharmavAraNaM jAtaminduruci dharmavAraNam / vyaJjituM kamalayA khasevanaM pANipadmamiva saMpradarzitam // 4 // sindhutoyataraNAdiSu kriyAsUpayogagamanena garvitam / puNyavaibhavavazIkRtaM vibhozcarmaratnamagamadvidheyatAm // 5 // jyotirujvalamanalpamaNDalaM yadyarAjadavanau prasAritam / cakrabhRnmahimanirjitaM namaH saMprakucya tamivAzrayaM gatam // 6 // vRttimadrikulizAdibhedanaprAyakarmasu dadhatpaTIyasIm / daNDaratnamabhavadbhavAntaropArjitorjitazubhAbhyudIritam // 7 // yadrarAja nijabhAsuraprabhAbhAsitAkhilanabhodigantaram / tadbhayAdhigatavepathozcyutaM vAsavasya kulizaM karAdiva // 8 // bhAskarAdirugagocarIbhavaddhAntapATanavidhau paTIyasI / kiMkaratvamabhajatsamujvalA tArakAdhipakaleva kAkaNI // 9 // 1.chatram.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 kAvyamAlA / prodbabhUva navameghamecakaprAntavartitimirakSatikSaNaH / ratnadarpaNa iva zriyaH sphuraddIpabhAsurazikhaH zikhAmaNiH // 10 // syandamAnamadanirjharazcalaccArucAmara virAjito gajaH / tadgurutvaguNanirjitazchalAcchailarADiva yayAvupAnatim // 11 // askhaladgati bRhadbalAnvitaM vAjiratnamasidhanmanojavam / tannibhena vidadhe samIpagastasya vAyuriva paryupAsanam // 12 // zatrudurviSahazaktibhISaNastejasA vijitatArakAdhipaH / zaurya bhUraribhiyAmabhUrabhUtkArtikeya iva vAhinIpatiH // 13 // devamAnavazubhetaragrahaprApitApadepahastanakSamaH / dehabaddha iva puNyasaMcayaH saMbabhUva bhavane purohitaH // 14 // tatkSaNAbhilapitAmarAdhipAvAsakalpasadanAdisAdhakaH / brahmaNA sakalazilpakarmaNA saMnibhaH sthapatirapyajAyata / / 15 / / citrapaTTalikhitavyayAgamo nityakRtyagRhakAryakovidaH / lokavRttavidudAradhIradhIsaMgato gRhapatiH samudyayau // 16 // prAsidhanniti zaziprabhAnvitA ratnazabdagaditAzcaturdaza / tasya bhAgyabhavanasya bhUpaterdurlabhaM kimathavA zubhodaye // 17 // nityasaMnihitadeha devatAdattacintitavicitravastavaH / ratnavacca nidhayaH sukarmaNastasya sadmani navopatasthire // 18 // teSu mASacaNakAtasItilavrIhizAliyavamudgakodravAn / pANDukaH satatamevamAdikAnkSunmayAmayaharAnvyaizizraNat // 19 // kAntakuNDalamanojJamudrikAtArahAramaNimekhalAdikam / ratnarazmiruciraM vibhUSaNaM cittavAJchitamadatta piGgalaH // 20 // vRkSagulmalatikAsamudbhavaM cittahAri sakalartugocaram / puSpapallavamathottamaM phalaM tasya kAlanidhirIpsitaM dadau // 21 // 1. dUrIkaraNe. 2. sidhyanti sma. 3. adAt. 4. etannAmako nidhiH.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 sargaH] candraprabhacaritam / rendhanaddhanibiDAdibhedato bhidyamAnavapuruttamottamam / vAdyavastu sukhakAri karNayostasya zaGkhanidhinA vyatIryata // 22 // citranetrapaTacInapaTTikAralakambalapaTIpaTAdikam / vastrajAtamakhilaM mahAguNaM cittahAri vitatAra padmakaH // 23 // kamratAmratapanIyanirmitaM trApuSaM rajatalohasaMbhavam / mandiropakaraNaM dadau mahAtAlanAmanidhirevamAdikam // 24 // prAsasAyakarathAGgamudgaraM zaktizaGkataravAritomaram / zastrajAlamidamAdi mANavaH zAtravaghnamadadAduruprabham // 25 // sopadhAnazayanAsanAdiyaddeha nirvRtividhAyi mArdavam / tatsamastamajaniSTa tasya naipUrvasarpanidhisaMprapAditam // 26 // citraratnakiraNaiH pravartayanvyomanIndradhanurudbhavAM zriyam / sarvaratnanidhirasya sarvadA sarvavAJchitaphalaprado'bhavat // 27 // nokti sa madapravartinIM tAdRzImapi vilokya tAM zriyam / dharma eSa hi satAM kramAgato yanna yAnti vibhavena vikriyAm // 28 vItarAgacaraNau samarcya sadgandhadhUpakusumAnulepanaiH / saMpadA paramayA sabAndhavaH sa vyadhatta nidhiratnapUjanam // 29 // cakravartivibhavocitotsavaM tasya pArthivasamUhasaMgataH / paTTabandhavidhimanyadA svayaM saMnidhAya niravartayadguruH // 30 // kevalaM tadabhiSekavAribhirdUramucchrasadabhUnna bhUtalam / harSasAgara vivartavartinAM sarvabandhusuhRdAM ca mAnasam // 31 // saprasAdasavikAsatArakaM nirmalAmbaratayA manoharam / 59 kevalaM na puralokayoSitAM maNDalaM samabhavaddizAmapi // 32 // labdhasaurabha guNairmadhutratatrAtacumbitavikAsikesaraiH / paryapUri kusumotkaraiH paraM bhUmijairna divijairapi kSitiH // 33 // 1. randhrA vaMzyAdayaH, naddhA murajAdayaH, nibiDAstatryAdayaH. 2. naisarpanidhinA dattam * 3. garva na kRtavAn.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 kAvyamAlA / saMtatotsavaniviSTacetasAM saMbabhUva suhRdAM na kevalam / vidviSAmapi bhaviSyadApadAM sarvato'pyuditaketu mandiram // 34 // prApa vAravanitApravartitairgItanRtyavidhibhirmanojJatAm / medinI vihitalokavismayaidyazca kiMnaravadhUsamudbhavaiH // 35 // peTuretya naTagAyanAdayo maGgalaM nRpatimandirAGgaNe / tumbaruprabhRtayazca kokilAlApakomalagiro nabhoGgaNe // 36 // vArikairmRdujalacchaTodyataiH kevalaM na khalu rAjavartmasu / vAridairapi manAkpravarSibhiH pAMsavaH prazamamAzu ninyire // 37 // kevalaM na maNibandhubhAsuraM tena puNyajayinA nRpAsanam / cakrire gurujanAziSo'pyadhastanmanorathapathAtigazriyA // 38 // prApya cakradhararAjyasaMpadAM saMgamaM gurukRtAbhiSecanaH / so'dhikaM sahajadIdhitirbabhau sUryakAnta iva sUryarociSA // 39 // antare'tra nakhacandracandrikAcumbitatridazarAjamastakaH / bhavyalokanivahaM prabodhayannAyayau jinapatiH svayaMprabhaH // 40 // siMhaviSTaraniviSTamacyutaM taM nizamya nikaTavyavasthitam / nirjagAma rabhasena vandituM cakravartisahito'jitaMjayaH // 41 // tIrthabhUtamurubhaktibhAvitastaM praNamya munihaMsasevitam / mastakasthakarakuDmalo'malaM praznamityakRta bandhagocaram // 42 // badhyate kathaya karmabhiH kathaM nAtha janturiha mucyate'thavA / deva saMzayaviparyayAkulaM tiSThate tvayi jagadyato'khilam // 43 // vastutattvamadhigantumicchato bhAratImiti nizamya bhUbhRtaH / yojanapramitayA girAdharaspandavarjitamuvAca tIrthakRt // 44 // sapramAdahRdayaH kaSAyayugyogavAnvirativarjitAzayaH / samyagIkSaiNavirpayayasthitaH karmabandhamupayAti cetanaH // 45 // 1. zatrupakSe u ityavyayamAzcarye, ditaketu khaNDitadhvajam . 2. vAriNi niyuktaiH . 3. mithyAdarzanasthitaH.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 sargaH] candraprabhacaritam / tena sa khavazabhAvamAhRtaH karmaNASTavidhabhedabhAginA / saMsaratyazaraNo bhavAmbudhau lohakAntamaNikRSTalohavat // 46 // karmabhiH paravazIkRtAtmano bhrAmyato bahuvidhAsu yoniSu / khalvabilvavidhinA pramAdato jAyate manujajanmasaMgamaH // 47 // prAptamAnavabhavo'pi kRcchrataH putrabAndhavakalatramohitaH / karma tatkimapi saMcinotyasau yena gacchati punaH kuyoniSu // 48 // ityavetya bhavaduHkhabhIravaH saMgamaM vidadhate sumedhasaH / karmabandhanavipakSabhUtayA jJAnadarzanacaritrasaMpadA // 49 // jJAnamartha paribodhalakSaNaM darzanaM jinamatAbhirocanam / pApakAryaviratikhabhAvakaM kIrtitaM caritamAtmavedibhiH // 50 // saMgataM trayamidaM prajAyate kRtsnakarmavinivRttikAraNam / paGgulocanavihInavadbhavedekakaM na punararthasAdhakam // 51 // jJAnamAgamanirodhikarmaNo bhAvinazcaritamarjitAsanam / dRSTirAcarati puSTimetayoritthametadupayogavatrayam // 52 // jJAnamAtramiha saMsRtikSaye kalpitaM yadabudhairna tattathA / bheSajaizca viditairyataH zamaM vyAdhireti kimanuSThitairvinA // 53 // zuzruvAniti sa bandhamokSayoH kAraNaM jinamukhAravindataH / tatkSaNAdupayayau viraktatAM zreyasi tvarayate hi bhavyatA // 54 // sa prahAya zamazaktamAnasaH prema bandhusutadAragocaram / dehajArpita paricchadaH paraM zizriye zramaNasevitaM padam // 55 // cakravartyapi gRhItadarzanaH kAyavAGmanasazuddhisaMyutaH / triH praNamya jinamarcitaM satAM prAvizatpuramudAragopuram // 56 // anyadA nRpativRndaveSTitaH saMniyojya sa puraH prayANake / vAhinIpatimatejasaM nirjagAma dazadigjigISayA // 57 // chatramullasitaphenapANDuraM nirbabhAvupari tasya gacchataH / dharmavAraNamiSeNa sevituM candramaNDalamivAgataM khayam // 58 // 1. khalvATabilvaphalavat. 61
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 kAvyamAlA / citraratnaparipUrNakukSayo mandragarjitakRto'rNavA iva / saMcariSNuratha rUpadhAriNaH svaM vikRtya nidhayaH pratasthire // 59 // svasvakRtyakaraNodyatAzayaM vyantarAmarasahasrarakSitam / sarvamadhvani rathAGgapUrvakaM tasya ratnamabhavatpuraHsaram // 60 // . tasya vAjikhurajai rajazcayairucchritaistapana vartmarodhibhiH / pUritAH karabhayAdiva svayaM bhejire bhRzamadRzyatAM dizaH // 61 // citrametadatidUravartinApyasya sainyarajasA prasarpatA / yannirantaramarAtiyoSitazcakrire vigaladazrulocanAH || 62 // siddharamavagamya saMmukhIbhUtamapratimapauruSAzrayam / mUrdhadeza nihitAgrapANayaH prAbhRtaistamupatasthire nRpAH // 63 // nAmayannatuladaiva pauruSAnsiddhazaktyupacitAnsa pArthivAn / prApa vAridhitaTaM samucchalatkIrtibhAsitasamastadiGmukhaH // 64 // tatkSaNakSubhitasiMhaviSTaraH saMnikRSTamavagamya cakriNam / taM pravAsavibudhaH kRtAJjalirdivyaratnanikarairapUjayat // 65 // etyaDhaukita vicitrabhUSaNo deva nanda jaya rakSa medinIm / taM vacobhiriti sAJjaliH stuvanmAgadho'pyajani stymaagdhH||66|| dvI sindhuvividhAkarodbhavaiH prAbhRtairvaratanurmanoharaiH / taM vinamramukuTaH kuTumbivatparyupAsta madamAnavarjitaH // 67 // prAgaprAgvaruNadigvyavasthitAnAnamayya nRpakhecarAmarAn / vyoma saMcaraNagarvitAnasau nirjigAya vijayArdhavAsinaH // 68 // zaktibhistisRbhiranvito'bhavadyaH samastavijayasya bhAjanam / tasya kaH khalu jitAMzumayutervismayo'tra vijayArdhasAdhane // 69 // sAdhayanvividharatnamaNDitAM medinImadharitArivikramaH / vardhamAnavibhavo'nuvAsaraM so'bhavatsakalalokavatsalaH // 70 // pratyahaM dviguNaSoDazAvanImukhyapArthivasahasramUrdhasu / tasya saMsadi gatasya cakrire vAsacUrNarucimaGgireNavaH // 71 //
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 sargaH] candraprabhacaritam / pUrvajanmakRtapuNyakarmaNA so'janiSTa bhuvnaativrtinaa| SaNNavatyacirarocirujjvalastrIsahasramukhapadmaSaTpadaH // 72 // tasya mantharacatuSTayAdhikAzItilakSakaridArnakaidamaH / mandirAGgaNamabhUdanArataM duSpralayamadhanAgameSvapi // 73 // tasya mArutavilolamUrtibhirnivottamaturaMgakoTibhiH / kSubhyati sma paritazcamUcayo vIcipatibhirivApagApatiH // 74 // zuddhakundadalarociSAM gavAmAcitAstisRbhirasya koTibhiH / rejire gahanabhUmayo dizaH zAradIbhiriva meghapaGktibhiH // 75 // tasya vArinidhivArimekhalA medinI mdnsNnibhaakRteH| sasyasaMpadamasUta vAJchitAmekasaMkhyahalakoTivAhitA // 76 // sainyanATyanidhiratnabhojanAnyAsanaM zayanabhAjane puram / vAhanena samamityabhIpsitaM bhogamApa sa dazAGgamIzvaraH // 77 // so'dhigamya vasudhAvizeSakaH SoDazAmarasahasrasevyatAm / nAkanAyaka iva khatejasA duHsahena vitatAna rodasI // 78 // saMkulaM naranabhazcarAmarairAkaraizca bahuralayonibhiH / mlecchakhaNDasahitaM sa saMmitairAryakhaNDamanayadvazaM dinaiH // 79 // paTkhaNDamaNDitamakhaNDabalaH pracaNDa kodaNDakhaNDitaripurbharataM prasAdhya / pratyAjagAma jagatItilakaH sa samrA DutkaNThamAnanijabandhujanAmayodhyAm // 80 // tasyAM vaNikpathakRtAdhikasaMskriyAyAM dvArapradezavinivezitatoraNAyAm / taM kAmakalpavapuSaM pravizantamuccai cukSobha vIkSya nivahaH purasundarINAm // 81 // prAvezikAnakaninAdavibodhitasya bhUpAlamArgamabhidhAvanatatparasya /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| yoSidgaNasya guNavAnapi saMbabhUva zroNyA sahAnabhimataH kucakumbhabhAraH // 82 / / tadrUpalokanavilobhitalocanAyAH ___ kasyAzcidudrathitanIvi nitambabimbe / saMsaktaminduruciraM dadhadantarIyaM khedAmbubuddhimadiva skhalitaM rarakSa // 83 // kAcidvihAya gRhabhittigataM vicitraM citraM gavAkSavadanAbharaNIkRtAkSI / tadrUpadarzanasamudbhavamanyadeva citraM khacetasi cakAra cakoranetrA // 84 / / kasyAzcidanyajanasaMkulamArgagAyA dharmodabindurucire kucakumbhamadhye / jAtatrapeva parabhAgamanaznuvAnA tutroTa hAralatikA sahasA kRzAGgayAH / / 85 / / ArdradattanavayAvakamaNDanena kAcidvikAsirucirAdharapallavena / tadrUpadarzanasamutthamamAntamanta rbabhrAma rAgamatiriktamivodgirantI // 86 // anyonyasaMhatakarAGguli bAhuyugma manyA nidhAya nijamUrdhani jRmbhamANA / taddarzanAtpravizato hRdaye smarasya -- mAGgalyatoraNamivotkSipatI rarAja // 87 // saMbhAvitaikanayanA rucirAJjanena tadriktameva dadhatIkSaNamanyadanyA / lokasya sasmitavilokanakAriNo'rdha nArIzvarasmaraNakAraNatAM jagAma // 88 //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 sargaH ] candraprabhacaritam / vastraM galadvigatanIvitayA dadhAnA romodgamopacayagADhatayA rujantI / visrastakezaniyamAkulitAgrapANe dveSyA priyA ca samabhUdrazanA parasyAH // 89 // kAdambarImada ivAzaya saMpramohaM saMskAranAza iva ca smRtivipramoSam / kurvanprabhaJjana ivAkhiladehabhaGga cikrIDa tAsu madano grahatulyavRttiH // 90 // itthaM nArI: kSaNarucirucaH kSobhayannItidakSaH kSINakSobhaH kSapitanikhilArAtipakSo'mbujAkSaH / kSoNInAtho vinihitamahAmaGgaladravyazobhaM prApattejovijitatapano mandiradvAradezam // 91 // pravizya bhavanAntaraM kSaNacatuSkamadhyasthitaH pratIkSya jaratIkRtaM kuzalamaGgalAropaNam / namannapi sa pAdayorgurujanasya baddhAJjali - rbabhUva bhRzamunnato yadidamadbhutAdadbhutam // 92 // kRtacaraNanamaskriyAstadAjJAM saha mukuTena zirobhirudvahantaH / nRpakhacaragaNA yathAyathaM te yayurapare'hni rathAGganA visRSTAH // 93 // divyAndivyA kArakAntAsahAyo bhogAnbhogI nirvizannirvizaGkaH / rAjyaM rAjyabhraMzitArAtilokazcakre cakrI pUrvapuNyodayena // 94 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye saptamaH sargaH / aSTamaH srgH| tatra zAsati mahIM janatAyAstrAtari masarojanatAyAH / modayanmadhurabhUnmadhupAnAM saMtatiM kRtagalanmadhupAnAm // 1 // 65 1. cittabhramaH. 4. kRtapatanmakarandAkhAdanAm.. candra0 7 2. maGgalastrIbhirviracitaM svastikam. 3. caraNakamalapraNatAyAH*
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 kAvyamAlA | saMhatiM navanavAGkuralInAM nekSituM taruSu zekuralInAm / sAzrubhirvirahiNo ramaNIyairlocanairapahRtA ramaNI yaiH // 2 // asmaratpatati campakareNau vallabhAM kusumacApakare'Nau / adhvago vidhuradhIramarANAM kAminImiva menoramarANAm // 3 // bibhratI madhukaraM kailikAlaM nAgakesarataroH kalikAlam / manmathArtimakarodvanitAnAM cittanAthabasatAvainitAnAm // 4 // puSpamamburuhanAma dhunAnA bhRGgapaditI madhu nAnA / kAminIjanamano'bhinadantaH kokilAzca parito'bhinadantaH // 5 // vIkSya jAtamukulaM sahakAraM kAminI praNayinA saha kAram / paJcasAyakazarairvitatA na prItikAri surataM vitatAna // 6 // zItalo vanabhuvAmanilo'laM strIjanaM dayitadhAmani lolam / utkayanpravikasatkamalAsyaM pallavaM pravidadhe kamalAsyam // 7 // tApakRtkurabakaH stabakena hetunA na namitastava kena / pravaso ya iti no kila nIMdaH pAnthamabhyadhita kokilanAdaH // 8 // yo'bhavapriyatamaiH saha mAnastaM puraMdhinivaho 'sahamAnaH / vAyunAmrarajasA zabalena pratyabAdhyata 'retIzabalena // 9 // yAH prasUnavigalanmadhurAgAstenire madhuliho madhurA gAH / proSitasya sakalaM viSamAbhirhRdyavastu vidadhe viSamAbhiH // 10 // apyanAratataponiyatInAM tAnyajAyata dinani yatInAm / mAnasaM pravikasatkusumeSuvIkSiteSu surabheH kusumeSu // 11 // mandadhUtabakulopavanena spRzyamAnavapuSAM pavanena / subhruvamavadhinA vikalena paJcamena samabhAvi kalena // 12 // 1. kAmajanake sUkSme. 2. manoharazabdAm. 3. kaliyugazyAmalam. 4. aprAptAnAm. 5. bhakSayantI. 6. bhinatti sma 7. kUjantaH 8 kA aramatyartham . 9. kAmazarairvyAptA. 10. yatsvaM prAvasaH proSito'bhavaH priyAM parityajyeti zeSaH 11. na adaH vacanam. 12. pAnthasahAyena. 13. bhramaravizeSaNam. 14. viSaM AbhiH. 15. anavaratataponiSTAnAm. 16. prApyeti zeSaH. 17. maryAdayA rahitena.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 sargaH] candraprabhacaritam / mAgrahaM sakhi bhajakha sa mAyA yatkaroti dayitaH khasamAyAH / gopyate tava kathaM tanu tena puSThimaGgakamidaM tanute na // 13 // nAsti tasya mayi yanmamatApi tena mAnasamidaM mama taapi| tanmamAstu sakhi tannamanena nAsukhapratividhAnamanena // 14 // yo'parAdharacanAsu khalezastena kaH praNayinA sukhalezaH / tadvaraM vidadhataM mahimAnaM yuktameva vidadhImahi mAnam // 15 // tApahAri vapuSo vidhurasya candanAmbu na na vA vidhurasya / gantumapriyakRtau niyatehaM na priyaM tadapi dhAgni yate'ham // 16 // yAnyadAsta vacanAni vadantI dUtikAmiti mahAniva dantI / mAdhavo'kRta vaze madhurasya tAM priyasya dhutakAmadhurasya // 17 // . (paJcabhiH kulakam) tvAzI paTurakAri vayasyA macchubhaiya'hapateriva ysyaaH| mUrtirutsavakarI sakalasya sajjanasya savikAsakalasya // 18 // tatpragamya dayitaM rucitAbhirvAgbhirAli nigaderucitAbhiH / yattriyaikavacasAmaparasya jAyate na tadasAmaparasya // 19 // kiMkarI tava bhavAmi sadAhaM manmanaH suratakAmi sadAham / hAdaya priyatamAnayanena tvaM kSamAtra na mRgInayane na // 20 // tApayanti mama mAnini tAntaM mAnasaM madhudinAni nitAntam / tadvidhehi dayitaM dayamAnaM sAmabhirmama mahodayamAnam // 21 // kAcidutpalatulAsahanetrA rantumutsukamanAH saha netroM / dUtikAmiti jagau vinayena duHkhamudbhavati bhAvi na yena // 22 // (paJcabhiH kulakam) kA kSatA hRdayabhUzabarasya sAyakairna vinanAza varasya / - saMsmarantyanupamAsahitasya proSitasya madhumAsahitasya 23 // . 1. anena duHkhapratIkAro na bhavati. 2. atidurjanaH. 3. candraH. 4. aniSTakaraNe niyataceSTam. 5. darzanIyasya. 6. candrasya. 7. vadeH. 8. vastu 9. nAyakena. 10. kAmavyAdhasya. 11. priyasya saMsmarantI. 12. anupamasya. ..
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 kAvyamAlA / prINitAhi naradeva kulAni prollasanti nitarAM bakulAni / nIrariktajalavAhasitAnAM sAmyamApurabalAhasitAnAm // 24 // kAJcanArakusume dyutimattA pitAmalinavidyutimattA / kurvatI dhvanimetAramatAraM kAlinI na sarasAramatAram // 25 // di zazAGkariNA vihanti manmathazca nayakovida hanti / pIDitAM nijamanaHkamalena tvadviyogabhavazokamalena // 26 // zItadagdhanalinIsamadehAM vallabhAM cyutavilAsamadehAm / pAsitAM yadi guNo bhavato'yaM dehi vA jitamanobhava toyam 27 yaH pravizya hRdaye rajanISu sthairyavAnratipatereMjanISuH / subhruvaH sa tava saMgamanena noddhRto vrajati saGgamanena // 28 // gaccha tatsubhaga sArarmaMyatvaM saMprahAya dayitAM ramaya tvam / maeNnmathavyasanalAvirahasya na kSamenduvadanA virahasya || 29 // dUtiko miti ko'pi nikAmaM zuzruvAnmanasi kopini kAmam / tatkSaNAdupayayau parameNa dIrghamAnakaluSo parameNa // 30 // (paJcabhiH kulakam ) karNikAramaMdhavAjanitAntaM cAru gandhaguNato'jani tAntam / sarjane hi vidhiraMpraMtimohastasya yuktaghaTanAM prati mohaH // 31 // vRkSapatiyuvateradhareNa cArutAparamapAradhareNa / kiMzukena zuzubhe samayo'sau binduneva savilAsamayo'sau // 32 // gAyaneSvalivadhUnikareSu jAtavatsu zamahAnikareSu / puSpareNukRtapAMsulatAnAM nartako marudabhUtsulatAnAm // 33 // kaintunA bhavadazokabalena mRtyuneva sakalo'kaivalena / prasyate sma virahI pramadAyAH saMsmaranmuhura kampramadAyAH // 34 // 3. satilaM jalAJjalim. 1. zaranmeghazubhrANAM hasitAnAm 2 mandaM mandam. 4. ajani iSuH . 5. tava saMgamanena uddhataH anena hRdayena saGga na vrajati. 6. lohamayalaM kaThinatvaM vihAya. 7. he kAmavyathAcchedakarahasya. 8. vidhavAnAM janito'nto yena. 9. ritam. 10. anupamatarkaH 11. asau khaDne bindunA tilakena ayo lohamiva. 12. kAmena. 12. prAsakramaM vinA yugapadeva grasyate sma .
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 sargaH] candraprabhacaritam / prAgatIva manasA samudA yastasthivAnvirahiNIsamudAyaH / so'tiduHsahamanobhavadUno mAdhave sukhitayAbhavadUnaH // 35 // kAmazokajaladheruditAni saMharAli satataM ruditAni / merubhUdharasadRkSamamuktaM dhairyamApadasanakSamamuktam / / 36 // yastavAvadhirakAri vasantaH preyasA nijaguNairiva santaH / yatra bhAnti kusumairamalAbhaiH zAkhino janamanoramalAbhaiH // 37 // viprayogakRzadArahitena cetasA kaThinatArahitena / utsuko nahi vikAsamayantaM so'tivartitumalaM samayaM tam / / 38 // rakSa tadvapuridaM niyamena mA vidhehi laghuhAni yamena / ramyase'lpadivasaiH saha tena sa tvadIyavirahaM sahate na // 39 / / mandadIptirasukhAvahamAnA jIvite zithilatAM vhmaanaa| / dUradikpatirapohitamAlyA kAcaneti jagade hitamAlyA // 40 // (paJcabhiH kulakam ) dAruNA viracanA bhRkuTInAM sAmyamAvahati subhra kuTInAm / bibhrati priyatame tava dAsyaM kopanaM kimiti jAtavadAsyam // 41 // kA dhRtistava ratena vinA me nodyatAJjalirahaM na vinAme / kiM vRthaiva mayi mAnamamAne saMtanoti bhavati namamAne // 42 // kAntivAriNi nabhovadanante magnamambujanibhaM vadanaM te / pAtumutsuka iva bhramaro'haM jAyamAnabahuvibhramaroham // 43 // manmanaH sutanu bhImaMdanena bAdhyamAnamanizaM madanena / vartate bhaja ruSastanimAnaM muJca pIvaratarastani mAnam // 44 // kAciditthamuditA dayitena prema sArdhamakRtodayi tena / kaM vacAMsi rasabhAracitAni prINayanti na budhai racitAni // 45 // (paJcabhiH kulakam ) 1. ApannivAraNasamartham. 2. vidvAMsa iva nijaguNaiH. 3. yamena zIghranazvaraM vapurmA vidhehi. 4. dUradizi patiryasyAH. 5. karkazA kASThena ca. 6. jAtaM mukham. 7. prahvIbhAve. 8. AkAzavadanante lAvaNye. 9. bhayayuktam. 10. udayayuktaM prema.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| kaMdarArkhanukRtAhimavantaM dhvAntarAzimacalaM himavantam / bhAnurApa zazizuddhanadAyAM bhAti yo dizi vasaddhanadAyAm // 46 // lInaSaTpadakulA tilakAlI yadvikAsamagamattilakAlI / ... prApa tena manasA~pamudAraM mAninI madanatApamudAram // 47 // saMniSevya satataM kamalinyA rAgakAri madhu sAkamalinyA / yAmi cakruralayo dhvanitAni ke nizamya yayuradhvani tAni // 48 // zItalA iti vibhAvya janena pAtitAH sasalilavyajanena / ko na jAtaviraho'tanutApaH kvAthitAmbursadRzo'tanutApaH // 49 / / vIkSya jAtaruDivAsamahAni padmakhaNDamavikAsamahAni / tigmagurvihitavAnahimAni bhAkhatAM na hRdayaM nahi mAni // 50 // itthaM madhau madhukarImukharIkRtAze - vyAjRmbhite makaraketunisargabandhau / na bhUyaH pravizya muditaH sahasA nizAntaM visrabdhamityabhidadhe'GkagatAM sa devIm // 51 // pazya priye parabhRtadhvanitacchalena ___ mAmeSa darzayitumAhvayatIva caitraH / prAdurbhavattilakapatravicitrazobhAM sImantinImiva puropavanasya lakSmIm // 52 // saMbhAvayAmi tadahaM tamanaGgabandhu ___ gatvA vane malayamArutanRttazAkhe / tatra tvamapyavanatAGgi tirohitAnAM netrotsavaM kuru gatA vanadevatAnAm // 53 // hIto vihAya mama locanahAri nRttaM gantuM zikhI sumukhi tatra yadi vyavasyet / .. 1. sarpavatkRSNamandhakArasamUham. 2. tilavatkAlI kRSNA. 3. apamudA vigataharSeNa manasA. 4. kRtavAn jalAni. 5. jAtakrodhaH. 6. asadRzahAniyuktam. 7. dinAni. 8. azizirANi. uSNAnIti yAvat.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 sargaH ] candraprabhacaritam / kAryastvayA smaranivAsanitambacumbI cInAMzukena pihito nijakezapAzaH // 54 // mAdhuryamicchuratizAyi parigrahItuM cUtAGkuragrasanajAtakaSAyakaNThaH / mUkIbhavanparabhRtAM nivaho'pi nUna mAkarNayiSyati tavAnatagAtri vANIm // 55 // tatra tvadIyacaraNAmbujatADyamAnau dvau yAsyataH suvadane sadRzImavasthAm / sadyo vahanmukulajAlamazokazAkhI romAJcakaJcukitamUrtirahaM dvitIyaH // 56 // gatyA nisargaparimantharayA bhramantIM tvAM saMnirIkSya nivasadvanadIrghikAsu / ha~sIkulaM na hariNAkSi janiSyate na tvacchiSyabhAvagamane spRhayAlu manye // 57 // hastena sundara muhurvinivArito'pi bhRGgastavAdharale navavidrumAbhe / dhAvannazokanavapallavazaGkicetAH smeraM kariSyati na kasya mukhaM vanAnte // 58 // paryantajAtatarujAlanirudhyamAna bhAkhatkareSvapi vanAntalatAgRheSu / tvadvatracandrarucibhiH pratihanyamAno mugdhAkSi naH paribhaviSyati nAndhakAraH // 59 // dRSTermadAliSu latAsu zarIrayaSTe rUrvorvicitrakadalISvadharasya bimbe / saMvAhitAGghriyugalA khasakhIjanena sAdRzyaminduvadane viharekSamANA // 60 // 9 71
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'kAvyamAlA / kSaNamiti madhurAbhirbhUpatirbhAratIbhiH - sa rahasi ramayitvA vallabhAM baddhabhAvAm / nijanagaraniveze lokamAnandayantI vanaviharaNayAtrAghoSaNAmAdideza // 61 // diGAgAnpratidantizaGkimanasaH zyotatkaTAnkopaya mbhaHpUrNapayodarekihRdayAnutkaNThayankekinaH / nAgAnutphaNayaMzcamatkRtibhRto bhUbhRttaTAMzcAlaya nvyoma vyApa mRdaGgabhUrudayavAnprasthAnazaMsI dhvaniH // 62 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye'STamaH sargaH / navamaH srgH| madhuvinihitavibhramAbhirAmAM madakalakokilanAdinIM narendraH / parijanaparivArito vanAntazriyamabalAmiva vIkSituM pratasthe // 1 // lalitaghanatamAlakA manojJadvijasubhagAstilakAhitoruzobhAH / stanajaghanabharAlasaM pracelustulitavanAvali vibhramA ramaNyaH // 2 // praNaditakalakAJcinUpurotthaM dhvanimanubadhnati rAjahaMsayUthe / sadRzagatikutUhalena dRSTirmuhurapatadvanitAjane ca yUnAm // 3 // sulalitagamano na rAjahaMsaH kalabhapatirna ca mantharaprayAtaH / alasagatiSu vAmalocanAnAM gururajaniSTa nijo nitambabhAraH // 4 // gaganamubhayataH prapUryamANaM hariNadRzAM caTulaiH kttaaksspaataiH| pavanavidhutanIlanIrajaughavyatikariNaH saraso babhAra lakSmIm // 5 // lalitatilakamaNDanAni mugdhe racayitumeSa vRthA tava prayAsaH / mukhakamalamalaMkaroti yatte patadalinIkulameva padmamohAt // 6 // viracayasi yamAdareNa hAraM tamapi tavAhamavaimi zuddhabhAram / kamalamukhi payodharAntarAle zramajalabinduvibhUSite vrajantyAH // 7 // 1. sajalajaladharazaGkimanasaH.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 sargaH] - candraprabhacaritam / zravaNataTavilambi saMvidhatte nayanayugaM na kimetadIyazobhAm / / varatanu viphalakriyaM vidhAtuM yadasitamutpalamudyatAsi karNe // 8 // cirayasi parameva nikSipantI rasamatisAndramalaktakasya kAnte / / nanu kisalayabhAsi rAgabandhastava padapadmatale nisargasiddhaH // 9 // laghu jigamiSuNeti kAcidUce khavapuralaMkaraNAkulA priyeNa / pratipadamavagacchatA tadIyaM jaghanamahAbharavinitaM prayAtam // 10 // sakRdabudhatayA kRte'parAdhe bhavati tato vinivRttireva daNDaH / tadahamapi na taM punarvidhAsye sutanu taveti sa vallabho bravIti // 11 // api ca suvadane naro na doSAdviramati zikSayate na yAvadanyaH / sa ca kusumazareNa zikSitastvadvirahasakhena ninISuNA vinAzam // 12 // na ca sakhi susahastvayApi tAvapriyavirahaH kSayaheturaGgayaSTeH / kathayati hi tavoSThabimbamuSNazvasitavirUkSatamAntaraGgamAdhim // 13 // tyaja mama viraho'dhuneva pazcAdapi na rujAkara ityapi khamAnam / nahi bhavati yathAsthiraM kriyAdAvadhikRtanirvahaNe tathaiva cetaH // 14 // iti hitamadhurairivAhimantrairapahRtamAnaviSA sakhIvacobhiH / dayitamanujagAma mandamandaM nihitapadA kila necchatIva kaacit||15|| (kulakam) smaraparavazabuddhiraMsapRSThapragamitapANidhRtapriyAkucAgraH / gajapatiriva manthareNa kazcitsamupajagAma zanaiH padakrameNa // 16 // kRtamanasijavegamUruyugmaM pathijaparizramanodanApadezAt / muhuralasagateH spRzanpriyAyAH samupayayAvaparo'lpake'pi mArge // 17 // iti kRtavividhaprakAraceSTA manasizayAkulacetasaH sabhAryAH / vivizurupavanaM puraH prayAtakSitipatisevitakRtrimAdri paurAH // 18 // tttvittpshikhaavskthstaashcirmnupaattnimessnetryugmaaH| phalakusumasamRddhimIkSamANA hariNadRzo vanadevatA ivAbhuH // 19 // sati nijakarajAruNAMzubhinne jaraThapalAzacaye mahIruhANAm / samajani vanitAjanasya heturmadimaguNo navapallavAvabodhe // 20 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 kaavymaalaa| pragamitamaravindalocanAyAH praNayavatA zravaNAvataMsabhAvam / khayamativihitAdareNa zokaM vyataradazokamapi pratIpapatyAH // 21 // kusumakisalayaM vicetukAmAM viTapini satyapi namranamrazAkhe / tarumanayata tuGgameva bhartA bhujayugamUladidRkSayA mRgAkSIm // 22 // tilakamiti yadatra pUrvamAsIdbhuvi viditaM khalu nAmamAtrakeNa / kuvalayanayanAbhiruttamAGge nihitamavApa yathArthatAM tadAnIm // // 23 // vapuSi kanakabhAsi campakAnAM sudati na de parabhAgameti mAlA / stanataTamiti saMspRzanpriyAyA hRdi ramaNo bakulasrajaM babandha // 24 / / sphuTamiha kamanIyamanyathA vA na kimapi bhAvakRtastvayaM vibhAgaH / samajani yadazokataH palAzaM priyamavataMsitamIzvareNa vadhvAH // 25 // RtujanitarucirvadhUsamUhairavacitapuSpacayazca yastarUNAm / mudita iva parArthayAtmalakSmyA pavanadhutairnavapallavainanata // 26 // iti vanavihRtiprasaGgakhinnaM nikhilamavetya janaM khamapyadhIzaH / sarasi zucijale mamajja sajjIkRtajalakeliparicchadaprapaJcaH // 27 / / hRSitatanuruhAzcireNa bhIruprakRtitayAmbhasi nAbhimAtrake'pi / priyakaradhRtapANayo ramaNyaH pravivizurAhitamandamandapAdAH // 28 / / tadakhilamapi vAri nikSipantyaH kaThinapayodharapIDanaiH purastAt / pRthutaranijakumbhanunnatoyA vanakariNIranucakrurajanetrAH // 29 / / jalamakaluSamantarAnubadhnanyuvatimukhapratimAM payojabuddhyA / zramamaphalamavApa mattabhRGgo na khalu hitaM madamUDhadhIravaiti // 30 // saralanavamRNAlanAlabAhuzcapalazilImukhalocanA kRzAGgI / nijatanumanukurvatI kayAcitsarabhasamambujinI samAliliGge // 31 // apahRtavasanA vadhUstaraGgaiH pRthuni nitambataTe niviSTadRSTim / priyatamamavalokya jAtalajjA kaluSayati sa jalaM viloDanAbhiH // 32 // payasi samavatIrya nAbhidanne vilulitakezakalApabandhanAyAH / samajani rabhasotkaTaM tarantyAH stanayugameva taraNDakaM taruNyAH // 33 // 1. plavaH.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 sargaH] candraprabhacaritam / janabhayaparividrute'pi patyau yuvatighanastanabimbamohitAyAH / ... salilagatavimugdhakokavadhvA virahabhavavyathayA na saMbabhUve // 34 // iyamiha puline nisargaramye cakitatayA sthiratAmanacavAnA / gatimiva parizikSituM tvadIyAM sutanu karoti gatAgatAni haMsI // 35 // ayamapi madhurakharo'bhisarpanmadhu madhupaH parihRtya padminIjam / ahamiva paripAtumAnanaMte sumukhi nisargasugandhi vAJchatIva // 36 // ayamanabhimukhIM sukezi kokaH samanunayanbahucATubhiH khajAyAm / prakupitadayitAprasAdahetUnupadizatIva mamApi cATukArAn // 37 // iyamapi zapharI samutpatantI gaganamitaH salilAdanekavArAn / dhruvamapahRtavibhramA bhavatyA nayanayugena natAGgi pUtkaroti // 38 // idamidamiti darzayannazeSa salilanivAsimanojJasattvavRttam / aramayata yuvA cakoranetrAM sarasi tadaMsavilambivAmabAhuH // 39 // mukhamasadRzavibhramairviditvA subhagatanoraravindamadhyagAyAH / sarasijamidamityupetya zAThyAdaviditatattva ivAparazcucumba // 40 // sarasijarajasAruNe sapalyAH stanayugale nakhazaGkayA kRterthyo / kimapi na dayitaM jagAda kAcitparamavadhItparibhaGguraiH kaTAkSaiH // 41 / / nijamadhuravilAsazobhitAnAM salilavihArajuSAM vilAsinInAm / vadanazazijitAmbujAnumamlau daramalinA nu mRNAlinI janaudhaiH // 42 // adharadalagataM nidhAya rAgaM skhavapuSi yAvakasaMbhRtaM vadhUnAm / vidadhati hRdayaM sa rAgamAsAM vinimayavRttimazizriyaJjalAni // 43 // kaThinakucavicUrNitopyapaptaddhRdi muhurUrmicayo vilAsinInAm / brajati khalu budho'pi vipramohaM yuvatiSu kaiva kathA jlaatmkaanaam||44|| kRtadayitavivaJcanA muhUrta yadakRta vAriNi majjanaM mRgAkSI / sphuTamajani tadaMgarAgagandhAdupari paribhramatAlinIkulena // 45 // brajati mama jalakriyA samAptiM varatanu tAvaka eva kAntitoye / kimaparamadhikaM jalairvigATairiti dayitAM dRDhamAliliGga kazcit // 46 // 1. pUtkaraNamArtavyAharaNam.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 kaavymaalaa| mukhamidamaravindasundaraM naH prakRtibhavaM muSitaM na paGkajinyAH / iti payasi ciraM nimajya nAryoM daduriva divyvishuddhimiishvraay||47|| vicakRSuralakAnvilAsinInAmadhiruruhurjaghanAnyurAMsi jaghnuH / anavaratanipAtinastaraGgA nipuNamivAbhyasituM bhujaMgavRttim // 48 // madanarasamivAtiricyamAnaM mukhagatavAripadena vikSipantI / priyatamamabhi kAcidAbabhAse smitarucirAjitamugdhavakracandrA // 49 / / 'nipatati kucamaNDale ramaNyAH priyaracitaH salilAJjalirna yAvat / hRdayamabhiSiSeca tAvadeva pratiyuvaternayanAmbunaH pravAhaH // 50 // sitakusumacayaizcyutaiH kabaryA viyadiva tArakitaM babhau yadambhaH / samajani mRgamugdhalocanAyA vadanasaroruhameva tatra candraH // 51 / / udakakaNacitairnitambinInAM nayanayugaiH sarasazca kRSNapadmaH / upahitamativibhramA babhUvuH kacidapi na sthitizAlino dvirephaaH||52|| kSaNamaruNitalocanA ramaNyaH salilavihAramapAsya jAtakhedAH / mamurupari nipatya kautukinyo nijajaghanairalaghUni saikatAni // 53 // ayamudakahato vyathiSyate tvAM yadi vidadhe na mukhAnilena sekam / iti kRtakRtakazciraM sa dantatraNamadharaM dayitaH papau priyAyAH // 54 / / animiSakulasaMkule vizadbhiH payasi nijapratimAnibhena netraiH / dhruvamabhilaSito vilAsinInAM calazapharIkulavibhramApahAraH // 55 // vanajavanagatAH kareNa lIlAkamalamudUDhazilImukhaM vahantyaH / zriyamanuvidadhunarendrajAyA jalakaNamaNDitapInapANDugaNDAH // 56 // nijabhujayugalairudasya jAyA jaghanabhareNa pade pade skhalantIH / kRtamudamudatArayaMstadIyastanaparimarzanalolupA yuvAnaH / / 57 / / kuvalayanayanAbhirasyamAnAnyanupulinaM sarasAni rAgavanti / mumucuriva zucAzruNaH pravAhaM sravaNapadena purAtanAMzukAni // 58 // vizrAntyartha samanusarati prasthamambhodharAdhva bhrAntyudbhUtazrama iva ravau pazcimasyAcalasya /
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sargaH ] candraprabhacaritam / gatvA bhUyaH puramudayavAMstyaktatoyAvagAha va kRtsnaM saha parijanairannapAnAdikRtyam // 59 // iti zrIvIranandikRtAvudayA candraprabhacarite mahAkAvye navamaH sargaH / 1-77 dazamaH sargaH / itareSu janeSu kA kathA na sureSvapyudayA niratyayAH / iti sUcayituM zarIriNAM ravirastAdrimathAdhizizriye // 1 // priyasaGgasamutsukAGganAnayanaprAntazarairiva kSataH / tanumAvahati sma bhAnumAnaruNAmbhoruhabhArasaMnibhAm // 2 // divasAdhipavallabhAgame varuNAzA parilohitAnanA / svayameva sametya kuGkumaiH kRtacarceva rarAja saMdhyayA // 3 // parakRtyavidhau samudyataH puruSaH kRcchragato'pi pUjyate / zirasAstamaye'pyadIdharadyadazItadyutimastabhUdharaH // 4 // mayi pazyati mAbhibhUyatAM tamasedaM malinAtmanA jagat / iti tarkayateva maNDalaM dinabhartrAntaradhIyatAtmanaH // 5 // balavAnvidhireva dehinAM na sahAyA na matirna pauruSam / tamasA sa tathA pratApavAndinanAtho'pi yadbhyabhUyata || 6 || viSaye guNavRddhivarjite guNahInAH prabhavanti kA gatiH / gaganaM hi tamobhirAvRtaM malinairastamite dinAdhipe // 7 // kRtadIptaravairvihaMgamairnijanIDAbhimukhaiH samAkulAH / viyutA iva padmabandhunA pravilApaM vidadhurdigaGganAH // 8 // kakubho malinAtmanAkhilaM tamasA vyAptamavetya viSTapam / yayurastamupAgate vAviva vidhvaMsabhayAdadRzyatAm // 9 // avabhAsya jagadbhuhaM karai ravidIpe viratiM gate tamaH / prasaraddadRze zanaiH zanairiva tatkajjalamambare janaiH // 10 // tamasAkhilameva kurvatA nijasaGgena jaganmalImasam / iti devatAM sphuTIkRtaM guNadoSAH sadasatprasaGgajAH // 11 // candra0 8
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| vinivRttanijAhnikakriyaM vigatAlokamupAttasaMbhramam / parivRttimagAdivAkhilaM bhuvanaM saMtamasAvaguNThitam // 12 // na jahAti pumAnkRtajJatAmasubhaGge'pi nisarganirmalaH / raviNA gamitaH samunnatiM saha tenAstamiyAya vAsaraH // 13 // guNavAnsamupaiti sevyatAM guNahInAdaparajyate jnH| divasApagame malImasaM kamalaM pazya samujjhitaM zriyA // 14 // kakubhAM vivareSu tArakA vihatadhvAntalavAzcakAsire / galitA iva mitraviplave gaganasyograzuco'zrubindavaH // 15 // galitAzrubhirAtaniHkhanairbahaladhvAntamaSImalImasaiH / virahAnaladhUmadhUsarairiva cakrAhvayugairvyayujyata // 16 // visaranbisatantunirmalo vivabhAse'tha nabhaH payonidhau / nikaro rajanIpate rucAmiva muktAphalarociSAM cayaH // 17 // prasRtAlakatulyalAJchanAtiradyantaritArdhamaNDalaH / brajati ma lalATapaTTatAM kSaNamAtraM balabhidizaH zazI // 18 // vidadhattimiraM tirohitaM karajAlaigaganAntagAmibhiH / abhavadrajanIkaraH kramAdudayAdrIndraziraHzikhAmaNiH // 19 // udayAdriziraH zritaH zazI zazamantargatamAjighAMsunA / tamasA zabareNa sAyakairiva viddho'dhijagAma raktatAm // 20 // dhanavIthirathaM kSapApatAvadhirUDhe dhRtadhAmadhanvani / upabhuktanizaM tamo bhayAtparadAragrahajAdivAdravat // 21 // vigalattimirAvaguNThanAmuDudharmodakabindu saMbhRtAm / dadRzuH zizirAMzusaMgame suratasthAmiva zarvarIM janAH // 22 // bhavatIha vinApi hetunA ghaTanA kasyacideva kenacit / vikasadbhiriti sphuTIkRtaM kumudaireva nizAkarodaye // 23 // pravikAsini yannyalIyata bhramarANAM kumudAnane kulam / tilakaM tadabhUprasAdhanaM kumudinyAstuhinAMzusaMgame // 24 //
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sargaH] candraprabhacaritam / - 79 apahanti naro nisargajAnapi doSAnguNavantamAzritaH / nabhasA hi himAMzusaMgamAdapanItaM malinatvamAtmanaH // 25 // uditena payodhirindunA paramAM kottimniiytonnteH| mahatAM hi paropakAritA sahajA nAdyatanI manAgapi // 26 // vikasatkumudAkaraM saraH prakaToDaprakaraM nabhaHsthalam / dvayamApa parasparopamAM karajAle zazinaH prasarpati // 27 // rajanI tamasAntyajAtinA parimRSTA ghanavartmavartmani / pravidhAtumivAtmazodhanaM pravivezendumahomahAhade // 28 // timirebhamadurna hiMsituM zazisiMhAya guhAzritaM nagAH / zaraNAgatarakSaNaM satAM nahi jAtu vyabhicArameSyati // 29 // vibabhAvadhirohadambare vidhubimba kSaNamudgamAruNam / janayaddharidigvadhUjapAkusumApIDavitarkamaGginAm // 30 // samabhUtsukhicakravAkayomithunaM saMgamahRSTamahi yat / nizi tadvirahArtivihvalaM ghigimAM dagdhavidherviDambanAm // 31 // yadadhuH priyakopadhUpite hRdi mAnagrahacalyamaGganAH / vidhuruddharati ma durdharaM karasaMdaMzakatADanena tat // 32 // himarazmikarApasArita timire kANDapaTasphuTopame / ruruce'mbarakuTTimaM sthitaiH sitapuSpaprakarairiva grahaiH // 33 // rajanIpatinA pratarjitaM karakuntairbhuvanAntavarti yat / praviveza viyoginImanaHkhiva mUrchAkRtakena tattamaH // 34 // kSaNadAnilabhAsurIbhavadvirahAmijvalitena cetasA / vanitAbhiracinti cittabhUzarazANAkRti candramaNDalam // 35 // zizirAMzukarAbhimarzanAdrajasAvirbhavatA samantataH / makarandamayena nirbabhAviva niryatpulakA kumudatI // 36 // rajanIpatibimbadarzanApriyasaGgatvaramANacetasAm / parivRddhimiyAya yoSitAM hRdaye kAmapi rAgasAgaraH // 37 //
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA / suhRdarthaparairmahAtmabhirna punaH svArthaparairudIyate / yadabhUdrajanIkarodayaH parivRddhyai smarazaktisaMpadaH // 38 // babhurauSadhayaH samantataH zikhare bhUmibhRtAM jvalacchikhAH / kSaNadAGganayeva dIpikA hariNAGkAbhigame pradIpitAH // 39 // nijadhAmavivRddhikAriNI na paraM candramasA vibhAvarI / kumudinyapi bhAsitA satAM nirapekSA hi paropakAritA // 40 // pariNAmini yAminImukhe hariNA ca kaThoratejasi / jagRhe'tha viviktamAspadaM rataye rAgibhiraGganAsakhaiH // 41 // virahe tanutAmatIva dadhuraGgAvayavA natabhruvAm / ye priyasaMgamajanmabhiryayuH pulakaiste punareva pInatAm // 42 // haThakAriNi yAvadaGganAH pratikUlaM kSaNamAcaranpriye / nijazAsanabhaGgaserSyadhIriva tAvaddhanurAdade smaraH // 43 // navasaMgamajanmanA hriyA natamUrdhnAmaravindacakSuSAm / bhayamizramapIyatAdharo haThavRttyunnamitAnanaiH priyaiH // 44 // patiraGganayA nyaSedhi yatparirambhe'dharapIDane'pi vA / viparItatayA manobhuvastadabhUdrAgavivRddhaye'khilam // 45 // hatadRkprasarA nirantarastanabhAreNa dadarza nAGganA / vasanaM cyutamapyadhaH patatpriyadRSTyAnvamimIta kevalam // 46 // sahasApahRtAgharAMzukaH kila yAvajjaghanaM kutUhalI / paripazyati tAvadaGganA priyamAsaJjayati sma cumbane // 47 // karatADanamAsyacumbanaM parirambho dazanacchadagrahaH / vividheti vilAsinAM kriyA madanAmerabhavaddhRtAhutiH // 48 // hRdaye hariNIdRzAM priyaprathamAliGganagADhapIDite / pulakaiH pramadAGkurairivAnavakAzaiH padamAdadhe bahiH // 49 // anurAgaparApi bibhratI hriyamAsannagate sakhIjane / mukhacumbanalolupaM priyaM parirambheNa vadhUraMjIgamat // 50 // 1. vilambayati sma. 80
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 sargaH] candrapramacaritam / virahazvasitoSNanIrasAdharabimbA vanitA samIyuSe / na dadau kSaNamAsyacumbanaM dayitAyAnyakathApravartinI // 51 // bahuzaH praNipatya bodhitA priyavAgbhiH praNayena mAninI / smarakAtaramAtmavallabhaM parirebhe zlathabAhubandhanam // 52 // parirambhabhavo vadhUvapuHparipuSTiM vidadhadvilAsinAm / bahula: pulakodgamo'gamatsacivatvaM dRDhanIvimokSaNe // 53 // parirambhiNi jIvitezvare vigalatsvedapadena saMtataH / sudRzAM hRdayeSvasaMbhavanniva zRGgAraraso viniryayau // 54 // dayitAmatipIvarastanI parirabdhaM dRDhabandhamakSamaH / spRhayAlarabhUtsamAkulo bhujadairdhyAtizayAya kazcana // 55 / / priyacATuSu kovido'paro dadhatIM mAnakaSAyamaGganAm / parisAntvya rasaistadoSThajairmadanAgniM manasi vyadidhyapat // 56 / / adayaM dayitena pAtitairapi kAThinyaguNena yoSitAm / navakuGkumakesarairivopari tasthe stanayornakhakSataiH // 57 // karatADanamoSThakhaNDanaM nakhapAtaprasaraH kacagrahaH / ajanISTajane'pi kAminAM caritaM vAmamaho manobhuvaH // 58 // truTitApyatimAtrasaMstavAnmaNimAleva guNairvilAsinAm / ramaNImaNitairmanoharaiH suratecchA punareva saMdadhe // 59 / / subhagAkRtisItkRtaM kalakkaNitaM cATumanoharaM vcH| dayitAsurateSu zRNvatA bahu mene tridivo na kAminA // 60 // iti vRddhimite ratotsave ramayitvA kSitipaH zaziprabhAm / sukhanidramazeta komale zayane tadbhujapAzaveSTitaH // 61 // prakSubhya kSaNamatha maGgalaikahetau vizrAnti samupagate prabhAtatUrye / yAminyA viratimiti pravizya sUtA bhUbhartuH sapadi nivedayAMbabhUvuH // 62 // yAtyeSAM nRvara vibhAvarI vikIrNa saMvRtyAMzukamiva dhAma tArakANAm / candre'staM jigamiSati tvadAnanendu zobhAyai jagata iva prabodhayantI // 63 // 1. vidhyApayati sma.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ . kaavymaalaa| sindUradyutiriva pUrvadikpuraMdhyAH sImantAntaravisRtA vibhAti saMdhyA / muzcorvIpriya zayanaM tava mitena vyAmizrAM dadhatu ruciM vibhAtadIpAH // 6 // etacca pravikasadambujAbhimukhyaM gacchadbhirbhamaragaNairvimucyamAnam / brahmANDaprasRtabhavadyazocitathi saMkocaM kumudavanaM zuceva dhatte // 65 // piGgatvAdiva virahAnalapraliptamautsukyAtsarasi miladrathAGgayugmam / vakSojadvayamiva nAtha kuGkumAktaM kAminyAstava hRdayasthale vibhAti // 66 // dharmIzorudayamahIdhraruddhamUrteH kuntAGgariva kiraNAGkuraiH praNunnam / saMzliSyadvanagirigahvareSu vRttiM dhvAntaM tvaviSadanuzIlatAM dadhAti // 67 // pratyUSodbhavahimabindubhiH patadbhirmuktAbhairavaniruhAH pariSkRtAGgAH / ratyutthazramasalilo bhavAnivaite lakSyante taruNalatAvadhUpagUDhAH // 68 // gacchantI kSititalaropitaikapAdA zayyAsthaM yadatirasena cumbatIzam / pAtheyaM dharaNipate vadhUbhruvaM tagRhIte guruvirahAdhvalaGghanAya // 69 // khinnaM te vapuranapAyinAmunaiva mAreNonnatijayinaH kucadvayasya / muJcemaM sutanu vRthaiva roSabhAraM no kiMcitphalamatibhagnapIDanena // 70 // natvAhaM virahabhayAdbhaNAmi yasmAdduSTApi tvamasi hRdi sthitA sadA me / kiM tvambhojamukhi tavaiva dehatApI kopo'yaM niyatamamaGgalAvasAnaH // 71 // kAlapyaM tyaja bhaja tuGgamArdrabhAvaM kaH kopaH praNayini cakravAkavRttau / ityevaM nijavirutairnizAntazaMsI vakti tvAmiva muhureSa tAmracUDaH // 72 // kAThinyaM tava hRdaye stanadvayasya sAMnidhyAnna khalu sukezi kalpayAmi / kiM jAtu tyajati mahAmRtasya vRkSo mAdhurya viSavanamadhyasaMprasUtaH // 73 / / ko'pItthaM praNayaruSA vivRttya suptAM premAndhaH priyavacasAnunIya kAntAm / saMpUrNAdhigatalatopamAnabhAvAmAliGgannakhapadapallavairvidhatte // 74 // saptInAM ruciranavAtapaplutAnAmajJAtvAtizayamaraJjitetarebhyaH / tigmAMzorvidadhati vAjibhUSakAMste prauDhatve karakRtakuGkumAH pratIkSAm // 75 // zaknotIkSitumadharIkRtapratApI bhUpAlo na khalu mamopari prayAtam / rociSmAniti bhavatobhayAdivAyamAkAzapraNayi zanaiHkaroti bimbam // 76 //
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 sargaH] candrapramacaritam / 83 vandibhyo lalitapadakramAbhirAmAM saMzRNvanniti dayitopamAM sa vANIm / niHsyandocchrasadudaraprasuptabhRGgairambhojaiH samamabhajannRpaH prabodham // 77 / / atha kathamapyapAsya dayitAbhujapAzamasA varuNarucA prasAdhayati pUrvadizaM tapane / ratikalahaprasaGgagalitojjvalahAramaNi prakaracitaM payonidhimiva vyamucacchayanam / / 78 // dvArAgragrathitAmalAruNamaNijyotirmirutsarpibhi bhinnAGgAvayavaH svabhAvamahatA dIpto vapustejasA / dharmAzorudayAcalendrazikharAdabhyudhiyAsoH zriyaM bheje bhUmipatiH sa vAsabhavanAnniryaJjanAnanditaH // 79 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye dazamaH sargaH / ____ekAdazaH srgH| atha pravRddhe divase vizAMpatirvidhAya sa snAnapuraHsarAH kriyAH / gRhItavastrAbharaNo'dhizizriye sabhAgRhaM kalpitasiMha viSTaram // 1 // tametya sarvAvasaravyavasthitaM prdhaandauvaariksuucitaagmaaH| mahItalAzliSTazikhena maulinA nRpAH praNemuH praNataikavatsalam // 2 // tataH pratIhArakRtapravezane yathAyathaM sabhyajane vyavasthite / vilokayAmAsa sa sevayAgataM sabhAjire rAjagajaM prajApatiH // 3 // analpasattvaM guruvaMzazAlinaM pralambahastaM khamivAvalokya tam / mataGgajaM krIDayituM kutUhalAdacUcudadvIranarAnnarAdhipaH // 4 // tadAjJayaikaH samupetya dhIradhIrjaghAna muSTyA ghanapIvare kare / tameti yAvatsa javena pRSThatastutoda tAvadbhuzaMmArayAparaH // 5 // nivRtya yAvatkila pRSThavartinaM pratipradhAvatyatikopadIpitaH / nipatya tAvannijalAghavAtparazvakAra pArthe ghanaloSTatADanam // 6 // vinIyamAno nRpazAsanAnnaraiH kRtakriyairitthamasau mataGgajaH / pradhAvituM kaMcidazaktamuddhataH kareNa jagrAha puraH prasAriNA // 7 // 1. lohasUcIvizeSeNa.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyamAlA | hAtaM taM madamUDhamAnaso janasya hAheti raveNa pazyataH / tathA samAsphAlayati sma bhUtale yathA sa sarvAvayavairvyayujyata // 8 // vilokya taM zAradameghavatkSaNAdvilInamaGgena ca jIvitena ca / kRpAGganAliGgitatuGgamAnaso jagAma nirvedamiti kSitIzvaraH // 9 // aho narANAM bhavagartavartinAmazAzvatIM pazyata jIvitasthitim / yayAtidUreNa jitAH khacApalAttaDidvilAsAH zaradambudaiH samam // 10 // gadena mukto'zaninA kaTAkSyate tadujjhitaH zastraviSAgnikaNTakaiH / anekamRtyUdbhavasaMkaTe naraH kiyadvarAkazcirameSa jIvati // 11 // vapurdhanaM yauvanamAyuranyadapyazAzvataM sarvamidaM zarIriNAm / tathApyayaM zAzvatameva manyate janaH pramohaH khalu ko'pyayaM mahAn // 12 // idaM karomyadya paruddinevidaM parAryadazca pravidheyamityayam / anekakartavyazatAkulaH pumAnna mRtyumAsannamapIkSituM kSamaH // 13 // bibheti pApAnna satAmasaMmatAnna manyate durmatiduHkhamuddhatam / vilobhyamAno viSayAmiSAzayA karotya kartavyazatAni mAnavaH // 14 // madAndhakAntAnayanAntacaJcalAH sadA sahante na sahAsituM zriyaH / jvalajjarAvajrahavirbhujo jaye kiyacciraM sthAsyati yauvanaM vanam // 15 // kriyAvasAne virasairmukhapriyaiH svayaM vihAsyairviSayairvinAzibhiH / vilekhyate kAlamarIcimAlinaH karairhataM hA himasaMnibhaM vapuH // 16 // zanairvihAsyanti gatazriyaM na mAM na bAndhavA baddhadhanarddhibuddhayaH / phalaprasUna pralaye hi kokilA bhavanti cUtAvanijaM jihAsavaH // 17 // prapitsu saMpakkaphalopamAnvitaM jagatyaho jIvitamatra jIvinAm / vilIyamAnA nicayAH kSaNakSayAH zubhAzubhaM naMSTumanIzvaraM param // 18 // kaSAyasArendhanabaddhapaddhatirbhavAmiruttuGgataraH samutthitaH / na zAntimAyAti bhRzaM parijvalanna yadyayaM jJAnajalairniSicyate // 19 // durAtmakAdeva bhavAdbhayaMkarAdbhavantyanarthA vadhabandhanAdayaH / na te syurutkhAtatalaH sa cedbhavedahetukAH kvApi na kAryasaMpadaH 20 // 84
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 sargaH] candraprabhacaritam / naro vivadhyeta sarAgatAM gato na karmabhistadviparItabhAvanaH / nirantaraM muJcati vAri vAride vigAhituM dhUliralaM hi naambrm||21|| carAcare nAsti jagatyabhoji yanna jantubhirjanmapayodhimadhyagaiH / kimeSa loko viSayAndhalocanaH parAGmukho rUpati moksssaadhnaat||22|| durantabhogAbhimukhAM nivartayenna zemuSIM yaH sukhleshlobhitH| kathaM kariSyatyuparUDhimAgatAmimAM sa janmavratati vinAzinIm // 23 // manuSyajanmedamavApya durlabhaM kSayAtkathaMcinmalinasya karmaNaH / bhavAmburAzau punarApadAM pade patanti te ye na hite vijAprati // 24 // yadIdamAgantukaduHkhakAraNaM prazasyate saMsRtisaukhyamajJakaiH / tadA prazaMsApadametadapyaho viSAnvitasyAstu guDasya bhakSaNam // 25 // nihatya nUnaM zamakhaDgadhArayA vibandhakAnadya kaSAyavidviSaH / varItumicchormama siddhikAminI vibandbhumISTe jagatIha kaH paraH // 26 // samuddhatAnpAparipUnhaniSyato vazaM khakarma prakRtIzca nessytH| tapovanaM prAptavato'pyakhaNDitaM tadeva rAjyaM mama siddhibhAginaH // 27 // tvameva bhogAmiSalobhyalokayaH kadarthanIzcitta ciraM caturgatIH / prazAntimAyAhi mamAdhunApi kiM kariSyasi klezamataHparaM param // 28 // vivekino janmavipattibhIravo nirApadAM saMpadi baddhacetasaH / apIndriyAnIkajaye yadIzate na madvidhAH siddhivadhUrabhartRkAH // 29 // nivartitAtmA viSayebhya ityasau punarbhaviSyadbhavabhArabhIlukaH / cakAra cittaM caturastapovane hitAnna yo'paiti sa eva paNDitaH // 30 // vihartumatrAvasare samAgataM mahIpatirbhUriguNaM guNaprabham / savRndamajJAnatamastamoripuM munIndramudyAnacarAdabuddha saH // 31 // nizamya tasyAgamanaM sa pAvanaM zivaMkarodyAnamupetya tasthuSaH / mudAbhyudasthAdacireNa viSTarAtkRtI kRtArtho'hamiti bruvanvacaH // 32 // janena paureNa vRtaH purAdasau niritya taddhAma jagAma bhUpatiH / pracAlayandharmakathAM samaM nRpaiH samanvitaiH saMsRtiduHkhabhIrubhiH // 33 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| gatasya tasyopavane mahIpatirnidarzayAmAsa smutkcetsH| viviktamatyantamajantukaM zuciM mahAmunerAzramamAzritaM zriyA // 34 // gRhItayogaM tapasA kRzIkRtaM dadarza kaMcinmunimAtapasthitam / divAkarAMzuprakaraikalakSyatAM prayAntamunmUlitamohavidviSam // 35 // prabhAvanAyAM jinavama'no rataM vizuddhasiddhAntapayodhipAragam / samudyataM dharmakathApravartane yatiM dharitrIpatirekSatAparam // 36 // nayapramANAMzubhirujjvalAtmabhiH pravAdi khadyotacayaM parAbhavam / nayantamuddayotitalokamaikSata prajApatiH kaMcana sAdhubhAskaram // 37 // trikAlamadhyasthamananyagocaraM parokSavastUpadizantamaJjasA / khamArgamAhAtmyanidarzanodyataM vyalokatAnyaM sa nRpastapodhanam // 38 // anekaceSTairiti paryupAsitaM tapasvivRndairavinindyavRttibhiH / narezvarastaM praNipatya yoginAmadhIzvaraM stotumiti pracakrame // 39 // manakhibhirnAtha bhavAnbhavAntakRdvicintyate yaiH kSaNamAtmavedibhiH / vrajanti te'pyAttazubhAH kRtArthatAM kRtArtha dRSTe tvayi kA vicAraNA40 jaganmahAmohatamaHpaTAvRtaM kudRSTisevAparivRddhavibhramam / kathaM vibudhyeta tavAMzumAlino na saMcareyuryadi vAGmarIcayaH / / 41 // nirAzrayANAM patatAmadhogatAvasi tvamAlambanamIza dehinAm / tvameva sopAnapathaH sthirazriyo vimuktisaudhAgrabhuvaM yiyAsatAm // 42 // khabhAvajaiH kSAntidayAdamAdibhiH parisphuTatkundasamAnakAntibhiH / prakAzitaM vizvamameyatAM gataistvayA guNaizcandramasA ca razmibhiH // 43 // jagatyamupmindivasAdhipopama tvadIyavAgbhAsurarazmibhAsite / na mArgazuddhihatakairalambhi yairna tairna ghUkAyitamatra jantubhiH // 44 // vibhindato hArdamanekajanmajaM tamastavAzeSajagadguro na yaiH / vilokitaM vakramapUrvabhAkhato vRthaiva teSAM bata janma janminAm // 45 // apAyamuktAM padavIM pare na yAM cirAdapi prApayituM parikSamAH / tvadAzrayastAmacireNa lambhayankaroti nazvetasi nAtha vismayam // 46 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ taka matastasya satAM saraspRho guNAH pArthiva 11 sargaH] candraprabhacaritam / kaSAyanAmnAM vijayena vairiNAmanazvarazrIpratibandhakAriNAm / taveza yaH prAdurabhUnmahodayo bhavAdRzAmeva girAM sa gocaraH // 47 // stutiM vidhAyeti munermanoharAM puro niSaNNe vinayena bhUpatau / savigrahaprazrayapuJjazaGkinAM nipeturakSINi samaM tapobhRtAm // 48 // pravRttasaMbhASaNayormithastayorudaMzudantadyutidIpitAzayoH / dhRtaikacandradyujigISayA khayaM mahI tadA dvInduriva vyajAyata // 49 // mahIbhRtastasya satAM praNAyakaH sa dharmavRddhiM parighuSya pAvanIm / vilokitAzeSamukhenduraspRho guNAnurAgAdrimityupAdade // 50 // nimittabhAvena madasya bhUyaso nisargataH pArthivatA vyavasthitA / mahAnubhAve punaratra sAnyathA pravartate pazyata pazyatAdbhutam // 51 // nayeNa nRNAM vibhavena nAkinAM gataspRhANAM vinayena yoginAm / mahIbhujAmeSa nijena tejasA tanoti citte satataM camatkRtim // 52 // tulAM vyatIto vinayaH ka cedRzaH kva sArvabhaumIprabhuteyamIdRzI / niSevyate sarvaguNo guNairayaM parasparaprItimupAgatairiva // 53 // na tAdRzIkhe vibhave na bAndhave na cApi saMsAramukhe manohare / yathAsya cintA paralokasAdhane hitAnubandhyAcaritaM mahAtmanAm // 54 // vadantamevaM tamuvAca bhUpatiH samAsataH prazrayanamramastakaH / pipAsatastAvakameva dhAma me tvadAgamaH pUrvakRtaiH kRtaH zubhaiH // 55 // padAtipUrvA vibhavAzca bAndhavA bhavanti pAte zaraNaM na durgatau / samAkalayyeti mama pravartate tvadIyasevAspRhameva mAnasam // 56 // prasIda nastadvaradAtmadIkSayA yataH prasAdo bhavataH kiyAnapi / zubhaM tanotyAzu nihanti cAzubhaM karoti kiM vA na staamnugrhH||57|| niveditAntaHkaraNasya bhUbhujaH parIkSituM sAhasikasya sAhasam / tadIyavAJchAvinivartanocitaM patirmunInAM punarityavocata // 58 // tapo vapurbhiH kaThinaiH suduSkaraM yadarpitaM sAdhujanena mAdRzA / kathaM saheransukumAramUrtayo bhavAdRzAH kuGkumalepalAlitAH // 59 //
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 kAvyamAlA | dayAvato dharmadhanasya dhImatAmanindyavRttasya parArthasaMpadaH / caritrametagRhamedhino'pi te tapobhRtAMmAcaraNAnna bhidyate // 60 // dayAparaH sAdhurataH paratradhIratastvametAmanuzAdhimedinIm / samuddharaMllokamanAthamAyugaM kimasti dInoddharaNAtparaM tapaH // 61 // udIritAyAmiti vAci sUriNA patiH prajAnAmacalAntarAzayaH / samAhitaH zreyasi pakSamAtmanaH punardRDhIkartumathopacakrame // 62 // ziraH samabhyarcyamapIza laGghayate mayA yadetadbhavato'nuzAsanam / vihAya janmavyasanAni vidyate munIndra naivAparamatra kAraNam // 63 // bahuprakArA yadi na syuraGginAmaniSTayogAdikRtA durAdhayaH / jinendracandrAcaritaM suduHsahaM saheta kaH satyamidaM mahAvratam // 64 // vicitraduHkhA bhavamRtyusaMtatiH pralIyate cegRhamedhinAmapi / bhavAdRzAmeva vivekacakSuSAM bhavethA tarhi tapaH parizramaH // 65 // iti bruvantaM tamudAraceSTitaM jinendradIkSAnihitaikamAnasam / 'vinizcitaikAntatadIyanizcayo vizAmadhIzaM muniranvamanyata // 66 // tataH sa tenAnumato mahIpatirvitIrya rAjyaM jitazatru sUnave / tapo'grahItsaMyamabhArabhUSaNaM vimuktaye muktaparigrahagrahaH // 67 // tapazcaranghoramaghoramAnasaH sthiraikaparyaGkakRta sthitirbahiH / ninAya nistriMzahimAnilAhato nizA dhRtiprAvaraNaH sa haimanIH // 68 // bibhISaNolkAzatapAtaduHsahe ghanAgame ghoraghanAndhakAriNi / sa vAridhArA musalAkRtIH kRtI kSapAsu sehe tarumUlamAsthitaH // 69 // tape'bhisUryapratimaM vyavasthitaH sa taptasUcIsadRzai raveH karaiH / na tudyamAno'pi cacAla yogataH sthirA hi santaH karaNIyavastuni // 70 // mano dadhadvAdazasu pratikSaNaM sa bhAvanAsu dhruvamadhruvAdiSu / kSudAdibhiH kSuNNamado na bAdhituM parISahairjAtucidapyazakyata // 71 // itthaM vidhAya vividhaM sa tapastapazrI - vyAliGgitaH pariNatojjvaladharmalezyaH /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 sargaH ] candraprabhacaritam / dhyAyangurUnguNagurUnhRdayena paJca prANAnsamAdhimaraNena munirmumoca // 72 // prApyAcyutaM sapadi kalpamathAcyutendro' bhUtvA sarojanayano nayanAbhirAmaH / samyaktvaratna ruciro'nubhavansa tasthau divyaM sukhaM dyadhikaviMzatisAgarAyuH // 73 // cyutvA tato vigalitAyurasAvihAbhU stvaM ratnasaMcayapure nRpa padmanAbhaH / putro jagadvijayinaH kanakaprabhasya mAtA ca te janamanojJa suvarNamAlA || 74 // janmAvalImiti yathAvadasau nigadya tUSNImabhUnmunipatirmunivandyapAdaH / rAjApi pUrvabhavakIrtanahRSTaromA baddhAJjalirmunivRSaM punarityuvAca // 75 // janmAntarANi bhagavanbhavataH prasAdAjjJAtAni saMzayamupaiti tathApi cetaH / tatpratyayaM kamapi nAtha kuruSva yena niHsaMzayA bhavati dhIrmama saMzayAnA // 76 // tadbhAratImiti nizamya jagAda bhUpaM saMdehapaGkamapahastayituM munIndraH / yUthaM tvadIyanagare dazame'hni hitvA dantI madAndhamatireSyati kazvidekaH // 77 // tatpratyayAtsvayamidaM na cireNa rAja nizceSyasi tvamakhilaM vacanaM maduktam / pratyakSamanyadathavA jagati pramANaM saMvAdakaM matimatAM sakalaM pramANam // 78 // candra0 9 89
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. kaavymaalaa| prahAdineti vacasA vadatAM varasya nirdhUya saMzayamalaM viratasyai sAdhoH / pAdau praNamya zirasA vratabhUSitAGgaH pratyAyayau nijapuraM prati padmanAbhaH // 79 // AkasmikodgatabRhatparacakrazaGkA trasyajjanoktakimidaMdhvanipUryamANaH / tasminmunIndrakathite'tha dine turaMgA nutkarNayankalakalo'timahAnbabhUva // 80 // kiM kiM kimetadupayAhi vilokayeti saMpraSTari kSitibhuji tvaritaM pragatya / kazcinnivRtya punarityavadadvacakhI nirNItalokaviSayAkulatAnimittaH // 81 // ko'pi kSaratkaraTabhittirupetya deva dantI kuto'pi suradantisamAnasattvaH / hantyuddhataH sakalameva purAbahiHsthaM lokaM tvadIyabhujarakSitamAraTantam // 82 // niSkAmati pravizati prakaTo'tha vA yaH sarvaH sa ttkrpraahticuurnnitaanggH| digbhyo balirbhavati kiM bahunA janAnAM saMhArakAla iva sa dviparUpadhArI // 83 // ityAgamaM karaTino munisUcitasya zrutvA jaharSa hRdaye'dhipatirdharitryAH / bheje viSAdamapi kiMcidudArabuddhi 1HsAdhyatAM parimRzanmanasA tadIyAm // 84 // tasmAnna duSTakariNo yadi pauralokaM rakSAmi tanmama vRthA kSitipAlazabdaH /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 sargaH] .. candraprabhacaritam / saMcintayanniti sa bAhubaladvitIyo ___ nirgatya tasya baliMno'bhimukhIbabhUva // 85 // bavA dRDhaM parikaraM vinivArya dUre sAmantalokamibhamAjuhuve tamekaH / so'pyunnamayya karamunnatapUrvakAya statsaMmukhaM pracuraroSavazAdadhAvat // 86 // tasyAyataH karivadhUjjhitamUtrasiktaM cikSepa vastramabhivakramasau kareNoH / yAvatsa zaktimupagacchati tatra tAva tpArce nipatya lakuTena javAjaghAna // 87 // yAvatpunaH sa valate'bhimukhaM javena tAvababhUva vasudhApatiranyapArthe / tatrApi vAhayati yAvadasau vivRtya hastaM talena niriyAya sa tAvadIzaH // 88 // pazcAtpuro'pyubhayatazca gajAdhipasya babhrAma tasya sa tathA nijalAghavena / sarvairyathA paridhisaudhatalAdhirUDhaiH sarvAsu dikSu yugapaddadRze janaudhaiH // 89 // niHspandaM gajamiti saMvidhAya tasya skandhe'sau vidhRtasRNiH samAruroha / tuSTenAmaranivahena lolabhRGgaiH puSpaudhairdivi divijaivikiirymaannH|| 90 // anupamabalavIryaiH saMmukhIbhUya sarvaiH karipatirurudhairyaH suraipyasAdhyaH / tamakuruta sa vazyaM lIlayA cArulIlo nahi jagati narANAM puNyabhAjAmasAdhyam // 91 // yasmAtkelimasAvuvAsa vidadhallabdhodayaH sadvane tasmAttaM vanakelirityavitathaM nAnA prapoSyAmunA /
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| prAvikSatkSitipo mahena mahatA caJcatpatAkaM puraM ___ zRNvanpaurajanaiH prahRSTahRdayairudgIyamAnaM yazaH / / 92 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvya ekAdazaH sargaH / dvAdazaH srgH| atha kazcidupetya zAsanAnnijabharturviditaH sabhAgatam / tamilAdhipatiM kuzAgradhIridamUce vacanaM vacoharaH // 1 // raviNeva nijena tejasA kaThinAMstApayatA mahIbhRtaH / vihitAH saha mitrabAndhavai ripavo yena mahApadAzritAH // 2 // parayA prabhuzaktisaMpadA parirakSansakalAM vasuMdharAm / nayati prathitaM yathArthatAM pRthivIpAla iti khanAma yaH // 3 // nayavikramazaktizobhito matimAnyo dvitayena mAnadaH / praNateSu dadAtinAbhavaddayatinA tadviparItavRttiSu // 4 // parirabhya dRDhaM sa matprabhurmayi saMkrAmitavAkyapaddhatiH / vadatIti bhavantamakSatapraNayaM dUtamukhA hi pArthivAH // 5 // mahatAmatidUravArtano'pyanurAgaM janayanti te guNAH / zaradabhranibhA gabhastayaH kumudAnAmiva kaumudIpateH // 6 // tava kIrtibhireva sarvadigvitatAbhirvinayaikavRttitA / sumanobhirivAnumIyate phalasaMpanmahatI mahAtaroH // 7 // vidhinA dravarUpatAmbudhervihitA mUlata eva zAntaye / tava dhairyajitena lajayA dravatA nAbhibhavo yadIkSitaH // 8 // vivRNoti manogatAmiyaM nayavRttirbhavataH suzIlatAm / anukUlatayA prakAzate nijanetuH kariNo hi bhadratA // 9 // guNavAnapi sa tvamIdRzo madanizcetanadhIrivekSyase / kiyatApi purAtanaM kramaM yadatikramya viceSTase'nyathA // 10 // praNamanti madanvayodbhavaM tava vaMzyA iti pUrvajasthitiH / kariNeva madasratArgalA bhavatA sA sakalApi lajitA // 11 //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 sargaH] candraprabhacaritam / 93 kariNo madamUDhacetasaH paripazyankhayameva bandhanam / bhajate madavRttimAtmavAnka ivAnAtmahitapravartinIm // 12 // madamUDhamatirhitAhitaM na hi jAtyandha ivAvalokate / paripazyati so'thavA dhiyA na madAndhastu dhiyA na cakSuSA // 13 // SaDamI ripavaH zarIrajA nayavidbhirgaditA madAdayaH / nijacetasi yaH puraiva tAnnRpatiH zAsti sa zAsti medinIm // 14 // kSamate nijameva rakSituM ripuSaDargahataM mano na yaH / paribhUtibhayAdivAtmanastamapAsyApasaranti saMpadaH // 15 // zaThatA bhavato'GkuzakriyA dviradeneva myaavdhiiritaa| . cirakAlamiyaM tvayAdhunA vihito yo'panayaH sa duHsahaH // 16 // vanakeliriti dvipAdhipaH svayamAgatya tavAvizatpuram / sa dhRto bhavateti satvarairmama nizcitya carairniveditam // 17 // khayameva kila prahepyasi dviradaM taM nanu naSTavastu me / sa punarbhavatAtmasAtkRto madapekSArahitena vAraNaH // 18 // iti te viniveditaM mayA kuru jAnAsi yadAtmazAntaye / hitamajJajano hi ziSyate na bhavAnItisamudrapAragaH // 19 // tadavetya vacaH prabhoridaM bhava namro'rpaya taM mataGgajam / na bhavanti hi jAtucinnadA jaladhau tiSThati ratnabhAjanam // 20 // aparAnapi yacchati dvipAnamunaikena vibhuH prasAditaH / parikupyati cetsa dAruNo na tavAyaM bhavitA na cApare // 21 // pravihAya jigISutAmimAM bhava gatvA prbhupaadvtslH| . adhikaM tava lAbhamicchato nanu tanmUlamapi praNazyati // 22 // kSamate vinayAtilaGghanaM sa yathA te gaditAsmi te tathA / nanu tatra bhavatyasaMzayaM mama vAkyena payo'pi gorasaH // 23 // hitamicchasi cedakaitavAM kuru madvAcamatha priypriyH| rahasi vraja tiSTha bhASayaJjaya jIveti giraH khayoSitaH // 24 //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 kAtryamAlA | iti bhASiNa eva bhAratIM ripudUtasya sagarvamAkSipan / naranAthadRzA kaTAkSito yuvarAjo giramityudAharat // 25 // vinayaprazamaikabhUSaNaM paramanyAyasamarthanodyatam / pravihAya bhavantamIdRzaM vacanaM vaktumupakrameta kaH // 26 // sacivairadhunA bhavadvidhaiH paramedhodyamayogyatAnvitaiH / sahitasya kathaM bhavetprabhostava bhUtiH pracurA na mandire // 27 // vinayai kara tirmahAguNaH sakale'sminbhuvane sa gaNyate / nRpatiH pravininditaM satAmucitaM tasya vidhAtumIdRzam // 28 // yadi bhAgyavazena vAraNo gRhamasmAkamayaM vyagAhata / iyataiva kimakSamA prabhoH paravRddhiSvasatAM hi matsaraH // 29 // iha tAvadadAtumicchatAM nijamasmAkamayaM kilAkramaH / paravastu jigISatAM punarbhavatAmeSa kimucyate kramaH // 30 // vacanaM kva khalUpayujyate prabhurasmi kramato'hamityadaH / nanu khaDgabalena bhujyate vasudhA na kramasaMprakAzanaiH // 31 // kariNIpatiranyadeva vA kRtapuNyaM samupaiti vastu yat / balinA tadapAsya te balAnnahi loke kvacidIdRzaH kramaH // 32 // atha sapraNayena yAcate kariNInAthamanAthavatsalaH / iti te viniveditaM mayetyabhidhatte bhayadarzi kiM vacaH // 33 // kimu tasya na santi vAraNA bahavo'nye parapakSavAraNAH / amunA sa padena mandadhIrSuvamasmAnabhiyoktumicchati // 34 // balavAnahamityahaMkriyA nahi sarvatra bhavetprazAntaye / adhikakramataiva mRtyave nanu siMhasya ghanaM lilaGghiSoH // 35 // balagarvitayaiva niSphalaM pravidhitsurmahatAmatikramam / svayameva khalaH sa bhokSyate kaTuno yanmadhurasya cAntaram // 36 // zayitasya hareH prabodhanAmitikurvantamupetya matprabhuH / sahasaiva hinasti kiM na taM yadi na syAtkSamayA nivAritaH // 37 //
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 sargaH] . candrapramacaritam / abhiyujya nihanti yo ripUnabhiyuktaH sa punarvizeSataH / jvalituM khayamutsukaH zikhI sutarAM mArutasaMpradhukSitaH // 38 // kSayavAnvijigISyate parairvyasanI daivavivarjito'thavA / kalitA vada tatra ke vayaM prasabhaM tvatprabhuNA jigISatA // 39 // bhavati priyamiSTasAdhakaM mahati kSudrajane haThakriyA / iti kiM na sa vetti mUDhadhIrathavA ko vibhavaiH sacetanaH // 40 // na bhavAnkimavaiti yaddalAtkurute rAjyamasAvakaNTakam / praharanti na sAMkhyapUruSaM nanu taM matprabhuzaGkayArayaH // 41 // iti tasya nizamya bhAratI ripudUtaH parivRddhamatsaraH / nyagadIdgurugarvagaddAmabhisarpangiramagrato'grataH // 42 // khahitaM khadhiyaiva budhyate puruSaH satyudaye sukarmaNaH / avidheyavidhirna budhyate svadhiyA nApi pareNa bodhitaH / na nimittamihopadezako na ca zAstraM na ca sAdhusaMgatiH / kuzalAkuzalA ca jAyate dhiSaNA daivavazena dehinAm // 44 // avabhAti nijaM sa pauruSaM kathayannivahate tathaiva yaH / nijavikramagarviNo raNe hasanIyA bahavo mayekSitAH // 45 // pravicintyamudetumicchatA prathamaM vasya parasya cAntaram / parimRzya kRto na hi kramaH zarabhasyeva vipAkadAruNaH // 46 // adhamena samena vAdhikAmadhigacchannijabhAgyasaMpadam / matimAnvidadhAtu vigrahaM balavadbhiH saha ko'sya vigrahaH // 47 / / bahubhiH parivArito'khilaM hatabuddhirjitameva pazyati / avagacchati nedamudgate gurukArye mama nAtra kazcana // 48 / / khayamaikSi yato nadIrayAtpatanaM stabdhavatastaTItaroH / abhavatkhalu tena saMmataH praNipAto viduSAM balAdhike // 49 // bahusattvayutau sthirAzayAvavilakyau yadi nAma tAvubhau / mahadeva tathApi dUrato nadabhartuzca nadasya cAntaram // 50 // 1. akiMcitkaram.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 kAvyamAlA / priyavAdapareSu vizvasItkubhaTeSveSu vRthaiva mA bhavAn / parivAritamapyagairnagaM kSubhitaH plAvayituM kSamo'mbudhiH // 51 // vayametadudAhRtaM mayA pradhane tatprakaTaM bhaviSyati / . sphuTatAmupayAti kasyacidrasabhedo nahi jihvayA vinA // 52 // ahitasya hitopadezanairathavA kiM mama kurvabhIpsitam / pratikUlajane hyupekSaNaM hitazikSAnugataikavRttiSu // 53 // sasutaH samupetya tatsabhAM kSitimabhyarcaya muktamatsaraH / praNatiM gamitaiH zirombujai raNabhUmImathavA galacyutaiH // 54 // kSubhitAmiti tasya bhASitairyuvarAjapramukhAmasau sabhAm / paravAganuvAdino'sya kaH khalu doSaH prabhurityavArayat // 55 // vraja yogyagRhAsanAdikaM vyavahArocitamasya kAraya / abhidhAya niyuktamityasAvudatiSThatpra visarjitAkhilaH // 56 // atha mantragRhe sa mantravitsamamAhUya samastamantriNaH / yuvarAjasamanvito'bhyadhAditi vAcaM vacane vicakSaNaH // 57 // vayamapyagamAma kauzalaM nayamArge yadayaM bhavadguNaH / avabhAsayate'khilaM jagaddivaso'yaM mahimA raverasau // 58 // parivadharyati khakauzalaiH kuzalaM zAstyavati pramAdataH / jananI janikeva tatphalaM kurute naH sakalaM bhavanmatiH // 59 // api merusame samudgate mama kA vyAkulatA prayojane / abhijAgrati yasya sarvato guravaH kAryavidhau bhavadvidhAH // 60 // dviradAniva madvidhAnsadA madamUDhAnskhalataH pade pade / apathAdvinivartayeta ko guravazcenna bhaveyuraGkuzAH // 61 // kramate'riSu matparAkramo bhavatAmeva dhiyA puraskRtaH / nahi dhAmadhano'pyasArathirnabhasaH pAramupaiti bhAskaraH // 62 // svayameva bhavadbhirAhitazrutibhiH kiM na sabhAgataiH zrutam / nijadUtamukhena niSThuraM mayi yattena zaThena bhASitam // 63 //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ canda 12 sargaH] candraprabhacaritam / paruSaM mama zRNvatastathA sahasA kSobhamupavrajanmanaH / kimamantri gRhaM tadIyamityapavAdena janasya vAritam // 64 // bhajate gadavanna vikriyAmudayanneva ripuzcikitsitaH / iti vakramatiH sa kaitavAdrutamasmAnabhihantumIhate // 65 // ata eva ca daNDavarjitaH sadupAyo'smi na tasya siddhaye / vadatAsmi sa ceprakRSyate matirAsarvavido hi dehinAm // 66 // abhidhAya giraM sa sauSThavAmiti tUSNIM nRpatAvavasthite / nyagadIditi nItimadvacaH purubhUtiH purubhUtikAraNam // 67 // abhavAma bhavatprasAdato vayamRddhezca matezva bhAjanam / ata eva bhuvi tvameva no gururIzaH suhRdekabAndhavaH // 68 // tava kAryavido'bhijalpituM purato dRSTaparamparasya ca / nayazAstralavaikaliptadhIH parijiheti kathaM na mAdRzaH // 69 // nahi kAryavipazcitaH puro nigadanarAjati zAstrapaNDitaH / sakalaM puruSasya lakSaNaM nanu saMdigdhamalakSavedinaH // 70 // adhikArapade sthitaistathApyanuziSyaH prabhurAtmazaktitaH / tuSarAzikaNakramAdbhavedapi bAlAdviralaM subhASitam // 71 // puruSeNa jigISuNA sadApyavalambyau nayavikramadrumau / nahi tAvapahAya vidyate phalasiddheraparaM nibandhanam // 72 // nayavikramayornayo balI nayahInasya vRthA parAkramaH / pravidAritamattakuJjaraH zabareNApi nihanyate hariH // 73 // balavAnapi jAyate ripuH sukhasAdhyaH khalu nItivartinAm / madamantharamapyupAyato nanu badhnanti gajaM vanecarAH // 74 // nayamArgamamuJcataH khayaM vighaTetApi yadi prayojanam / puruSasya na tatra dUSaNaM sa samasto'pi vidheH parAbhavaH // 75 // nayazAstranidarzitena yaH satataM saMcarate na vartmanA / zizuvatsa kubuddhirulmukaM khayamAkarSati kRcchramAtmanaH // 76 // 1. amarmajJasya.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| tvamataH prathamo vivekinAM sahasA daNDamarau prayuGva maa| sa hi zAmyati sAmamAtrataH pRthivIpAla nRpo'bhimAnavAn // 77 // abhimAnadhano hi vikriyAM vrajati pratyuta daNDadarzanaiH / prazamaM na tu yAti jAtucitparinirvAti kimagniraminA // 78 / / prathamaM dviSi sAma buddhimAnatha bhedAdi yunakti siddhaye / gurudaNDanipIDanA riporiyamantyA hi vivekinAM kriyA // 79 // prabhudoSazataM pramArjitaM puruSasyaikamapi priyaM vacaH / payasaiva janasya vallabhA nanu vajrAdimucaH payomucaH // 80 // dhanahAnirupapradAnato balahAnirniyamena daNDataH / ayazaH kapaTIti bhedato bahubhadraM nahi sAmataH param // 81 / / praNigadya nayAnvitaM vacaH purubhUtAviti maunamAsthite / yuvarADatha pauruSAzrayAmiti sAsUyamudAharadgiram // 82 / / paThitavyamihAnyathA sthitaM karaNIyapratipattiranyathA / nahi pRSThabhare niyujyate halasaMbhAvitayogyataH pazuH // 83 // anirUpitakRtyayAnayA hiyate kaH khalu kuurcshobhyaa| nanu bIjapade vyavasthitaM phalamanyaH padavAkyaDambaraH / / 84 // paravRddhinibaddhamatsare viphaladveSiNi sAma kIdRzam / sutarAM sa bhavetkharaH priyairavibhAvyaprakRtirhi durjanaH // 85 // viSaye khalu saMniyojitaH sadupAyaH phalavAnna cAnyathA / nahi vajradharAyudhocite kramate grAvaNi lauhamAyudham / / 86 // madabhAji parApamAnatApravaNe daNDamuzanti sUrayaH / upayAti sukhena vazyatAM kimanavAnapanAthanAsikaH // 87 // puruSastapanIyavadgururna paryAvadasau nigRhyate / tulitastu sa eva tatkSaNAttRNarAzau nipatatyasaMzayam // 88 // zivaheturudAhRtA kSamA vatinAmeva na medinIbhujAm / bahunA nanu viprakRSyate padavI saMsRtimuktidhAmaNoH // 89 //
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 sargaH] candrapramacaritam / abhivAJchati pAdasaGgamapyakhilaH kartumatigmadIdhiteH / tapanaM na dRzApi vIkSituM mahimA nanvakhilaH sa tejasaH // 90 // kRpaNasya parAnuvartanaiH satatArtasya dhigastu jIvitam / anunIya paraM nijocitailalitairjIvati kiM na maNDalaH // 91 // anugacchati yaH zaThaM priyaiH pravihAyocitamAtmasauSThavam / sa nijAM vivRNotyasAratAmapavRSTirninadannivAmbudaH // 92 // mRta eva vilIna eva vA varamaprAptabhavaH puraiva ca / na pumAnparibhUtijIvitaH sahate kaH khalu mAnakhaNDanam // 93 / / rahitaH sahajena tejasA pazuvatkena balAnna vAhyate / mahatAmata eva vallabhA nanu vRttirmugarAjasevitA // 94 // avagAcyutanIti mA bhavAnidamekAntata eva madvacaH / ahamIza yato bravImyadaH sakalaM kAlabalavyapekSayA // 95 // khayameva na vetti kiM prabhuH sa yathA kSINabalo balAhave / sasuhRdvyasanazca vartate vigRhItaM kulajairmahAbalaiH // 96 // abhiyAtumataH prayujyate bhavato vRddhimataH kSaye sthitaH / prabhavetkhalu bhAgyasaMpadA sahitaH sthAnagato'pyarAtiSu // 97 // avadhArya suvarNanAbhajAmiti vANI karaNIyapezalAm / bhavabhUtirudAharadvacaH prabhuNA snigdhadRzAvalokitaH // 98 // nikhile vidhivadvivecite yuvarAjena vidheyavastuni / aparo'tra yadAha so'khilaH pratizabdaH zukazArikAdivat // 99 // vizadAmasamujjhitAnvayAM nayasArAmavihInasauSThavAm / girameSa kadAcidIdRzImabhidadhyAdathavA bRhaspatiH // 10 // na tathApyanuvartanAmahaM sahasAsya prvidhaatumutshe| na vimuhyatu madvidhaH kathaM gahane kRtyavidhau vidherapi // 101 // suvicArya karoti buddhimAnathavA nArabhate prayojanam / rabhasAtkaraNaM hi karmaNAM pazudharmaH sa kathaM nu mAnuSe // 102 / / 1. kukkaraH.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 kaavymaalaa| praviceSTitamevameva cedubhayorapyavivekapUrvakam / pazumAnuSayostadA bhavetkimRte zRGgayugAdvibhedakam // 103 // yuvarANmatamastu kiM tu naH pratipAlyaH samayaH kiyAnapi / viditAribalAH prayuJjate nanu SADguNyamudArabuddhayaH / / 104 // sakalaM pravigAhyataM carai ripusarvasvamupetya srvtH| khaparapravibhAgavedane khayamastUdyatadhIrbhavAnapi // 105 // tarasobhayavetanairvazIkriyatAM bhRtyagaNo yathocitam / kRtakagrathitaizca zAsanaiH paridRSyA ripusAmavAyikAH // 106 // vinivedyamidaM prayojanaM sakalaM bhImarathasya raMhasA / sa na tiSThati lekhadarzanAtsamaduHkho'sti suhRnna tAdRzaH // 107 // tanayaH sa tanoti yaH kulaM sa suhRyo vyasane'nuvartate / sa nRpaH paripAti yaH prajAM sa kaviryasya vaco na nIrasam 108 tamananyasamAnatejasaM samanuprApya sahAyamUrjitam / saviteva ghanAtyaye bhavAnbhavitA bhAsuradhAmaduHsahaH // 109 // kariNaM pradizAmi nizcitaM samaraM vAhani mAsapUraNe / bhavate'hamiti prahIyatAM ripudUto vacanairdvayAzrayaiH // 110 // hitamiti vacanAni mantrimukhyAditi sakalAbhimatAnyasau nizamya / analasamatirarthato'nutasthau guruvacanaM hRdayaiSiNAmalaGghayam // 111 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye dvAdazaH sargaH / trayodazaH srgH| atha sa vikramavAnnayabhUSaNo militabhImarathapramukhaH prabhuH / niragamatpratizatru jigISayA prazamitaprakRtivyasano nRpaH // 1 // sakalalokamanoramamullasatkumudapANDu vibhAvitadiGmukham / pathi rarAja dhRtaM dharaNIpateH khayazasA samamAtapavAraNam // 2 // jaladavIthivizAlamuraH prabhoH pRthulahAralatAmaNibhirbabhau / mukhasarojamupAsitumAgatairuDugaNairiva jAtazazibhramaiH // 3 // 5
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 sargaH] candrapramacaritam / . prasRtayA babhaturvarakuNDalagrathitavArijarAgamaNitviSA / sarasagairikapaGkapariSkRtau karikarAviva bhUmibhujo bhujau // 4 // mukuTaratnacayena parasparavyatikarollasitAmalarociSA / jaladakAla ivendradhanuHzriyaM pravitatAna mahIpatirambare // 5 // paribhavatyarinirjayanirgato nikhilamANDalikAnanatAnayam / iti bhayena tadIyabhujadvayaM zaziravI iva bhejaturaGgade // 6 // zikhigalAkRtinA razanAzmanAM rucicayena nirantarapUritam / kSitipaterakhilAM yamunAhradazriyamalumpata nAbhisaroruham // 7 // gurumatAbhiratAmalamAnasaM vihitadivyazarIraparigraham / tridivanAthamiva tridivaukasastamavanIpatayo nRpamanvayuH // 8 // turagavArakaThorakaradvayIdhRtakazAguNapIDitakaMdharaiH / pathi bhayApasaracchizusaMkule skhalitavegamagAmi turaMgamaiH // 9 // turagiyatnaniruddhamahAjavairharibhiru patitai ladonmukhe / gagananIranidhinikhilastadA samajanIva taraGgitavigrahaH // 10 // calitavadbhirajIyata vAjibhistvaritamabhyadhikena nijaujasA / kRtapadainikhile'pi mahItale yadanilaH kimivAtra mahAdbhutam // 11 // niravadhi prasRtairvasudhAtale nRpabalairmahimA mama khaNDitaH / iti nabhastrapayeva tirobhavadrajasi vAjikhurAhatibaMhite // 12 // sataDidAbharaNAH pravitanvate dhRtajalA jaladA divi yAM zriyam / . sphuritaratnakuthairalikomalaiH pracalitairbhuvi sA vidadhe gajaiH // 13 // pathiSu hastipakAhataDiNDimadhvanitanaSTajaneSu yadRcchayA / kupitadhIravivartitadRSTibhiH padamadIyata mattamataGgajaiH / / 14 // nRpatirekaka eva kulaM dviSAM kSapayituM kSama eSa kimatra vaH / jaguritIva ravairbata dantinAM zritamadAkaTA madhuliGgaNAH // 15 // yamavanIzagamAvasare madaM jagRhire kariNo jayazaMsinaH / rajasi tena turaGgakhurotthite prazamite dadRzuH padavIM janAH // 16 // candra0 10
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 kAvyamAlA | khuranipAtavidAritabhUmibhiH prajavibhisturagairviSamIkRte / pathi pariskhalanena samucchalaccaraNayA calitaM rathakaTyayA // 17 // na sahate karapAtamayaM nRpo vijayavAnaparasya mahItale / raviritIva rathadhvajacIvarairaviralairvidadhe'ntaritaM vapuH // 18 // nRpaparAkramabIjavivapsubhiriva rathairyadakRSyata bhUtalam / madapayobhirapUryata tanmadhutratakulAkulagaNDatalairgajaiH // 19 // calitazailacayena garIyasA balabhareNa nipIDitadehayA / badhiritAkhiladiprathamaNDaladhvanipadairiva niHkhanitaM bhuvA // 20 // katipayAni na yAvadayuH padAnyanucarai rabhasena vinirgatAH / katipayaiH pathi tAvadupetya tAnbhaTagaNA nRpatInparivatrire // 21 // parihitAyasakakamecakaM pihitabhUmi padAtikadambakam / narapaterarucaccharaNAgataM timirazatrubhayAdiva tAmasam // 22 // kRtasamunnatavaMzaparigrahA guNavizeSavibhUSitavigrahA / kulavadhUriva muSTigatA mudaM vyadhita yodhajanasya dhanurlatA // 23 // ghanaghaTAsadRzISu kRtAsanA gajavadhUSvavarodhapuraMbhrayaH / vipulakAntipariplutavigrahA vidadhire zriyamAcirarociSIm // 24 // tadakhilaM puTabhedanamudbhaTaiH sphuTadivAbhavadAtta kutUhalaiH / na niratairyadavekSitumIzvaraM dazatayISvapi dikSu janairmame // 25 // paricite bahuzo'pyavanIzvare kamalinI kusumairiva bhAskare / 'vicakase nayanaiH purayoSitAM na ramaNIyamapohati kautukam // 26 // 'janaravAtrasato nipatantyadhastaralavegasarAdavarodhikA / yuvajanaM vidadhe galadambaraprakaTitAvayavA sukutUhalam // 27 // kRtakaTukharamAyatakaMdharaM sapadi bhANDamapAsya palAyitaH / karibhayAtkaTake samapUpuSannaTa ivAdhika hAsyarasaM maiyaH // 28 // pathi vRSaiH karisUtkRtividrumairbhRditadhUrdvitaye zakaTe sati / vipulalAbhakRte vaNijosTato ghRtaghaTairmanasA saha pusphuTe // 29 // 1. uSTraH.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 sargaH ] candraprabhacaritam / aviditAgatavAraNabhIbhavatpatanabhagnabRhaddadhipAtrayA / nivavRte kSaNazocitanAzayA nRpapathAtkila ballavayoSitA // 30 // gurubharagraha kubjitavigrahaizciratarAJcalitairapi cakrire / kaTakinaH prathamaM kRtanirgamAH sapadi vaivadhikairanuyAyinaH // 31 // nRpavadhUjanayAnavitAna kairalaghubhiH kaTakaM nicitAntaram / tamavalokya janairna sa sasmare pracurapotacitaH saritAMpatiH // 32 // sarabhasairnaranAthavinirgame kSitibhujAM pratipAlayatAM balaiH / rurucire nicitAH puravIthayo gurutaraGgacayairiva nimnagAH // 33 // turagaroha karAgrasamutpatattaralatuGgaturaMgataraGgayA / bahumukhairjaladheriva velayA kSubhitayA prasRtaM nRpasenayA // 34 // paTahajena paTudhvaninA muhurmuhurivAyatA pratiniHkhanaiH / kSitipatIzvara nirgamazaMsinA sakalasainikasadmasu babhrame // 35 // adhikamedhitayA muditairjanaiH suhRtadRSTimanAH purazobhayA / kSitipatiH sahasaiva savismayo rathamalokata zAlatale nijam // 36 // kRtaparasparavAjivighaTTanAnamitavAraNarohazirodharA / 103 vyadhita tiryagupAhitaketanA nirayaNaM puragopuratazcamUH // 37 // vidhutako madhupAyinAmiva khairvidadhatparibhASaNam / vasumatIdayitaM parirabhya taM suhRdivAsukhayatparikhAnilaH // 38 // vikasitAmburuhANi saroruhANyakaluSAzca payonidhiyoSitaH / pathi vilokayataH spRhaNIyayA kSitibhujo'jani zAradayAtrayA // 39 // hRdayahRdvayaso vimalAmbarAH pRthusamunnatapANDupayodharAH / naravareNa punaH punarAdarAddadRzire dayitAsadRzo dizaH // 40 // rucirarallakarAjitavigrahairvihitasaMbhramagoSThamahattaraiH / pathi purodadhisarpirUpAyanAnyupahitAni vilokya sa pipriye // 41 // kucabharAdasahAMzukavAraNe kalamagopavadhUmavalokayan / smitamukhaH samacintayadityasau kacidatIva guNo'pyaguNAyate // 42 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 kaavymaalaa| bRhadalAbukagauravavAmanAM vRtimuparyupari prasRtaiH ppe| satRSitairiva gokulayoSitAM vipulakAntijalo nayanairnRpaH // 43 // samadhigamya samastasamIhitAmavanatairmahatIM phalasaMpadam / kSitibhRtaH kalamairavalokitaiH smRtirajAyata sajjanagocarA // 44 // kSaNamupAsya parAM priyamAgataM sarasi haMsavadhUmavajAnatIm / samavalokya viveda sa bhUpatiH sahajameva puraMdhriSu kaitavam // 45 // zazikarAGkuranirmalagUnbahiHkRtakhalAnnijasImapariSkRtAn / budhanibhAnnigamAnsa vilokayannajani hRSTamanA vasudhAdhipaH // 46 // anupadAya bisaM praNayArpitaM sarati caJcudhRtaM parikopitAm / anunayantamatho hRdayezvarImabhinananda sa kokamilAdhipaH // 47 // jaladanAdagabhIramathidhvanizravaNajAtasamutsukamAnasam / naTadudIkSya kulaM bhujagadviSAmabhizazaMsa sa gokulavAsitAm // 48 / / kalamagopakavaMzaravAhitazruti kuraGgakulaM pRtanAcaraiH / hatamudIkSya janairiti so'dhyagAdviSayiNo niyataM vipadAM padam // 49 // sugatigAmini bhAvitamAnase vimalapakSatayA paribhUSite / na sa zazAka nivartayituM dRzau khasadRze nRpahaMsakule nRpaH // 50 // phalitasasyasamUhanirantarAkhatimanoramalAGgalarAjiSu / kSitiSu gauriva gaurjagatIbhujazcirataraM vicacAra niraGkuzA // 51 / / janamanaHzayane zayitaM manobhavamiva pratibodhayatA kRtaH / / samadahaMsakulena kaladhvanirnRpatinAvahitazruti zuzruve // 52 / / parimitairgamanaiH kuthavAhinIM pathisu vizramayangajavAhinIm / jaladhidhIrajalAM jalavAhinIM vasumatIpatirApa sa vAhinIm // 53 / / vividhabhaGgataraGgaziraHsthitaistuhinanirmalaphenakadambakaiH / vasumatIva virAjati yA sariddhanaghanAghanaruddhamahIdharA // 54 // samavagADhavatAM vanadantinAM kaTataTAdgalitasya madAmbhasaH / upari saMcaratAmalinAM kulaiH satilakAbharaNeva vibhAti yA // 55 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sargaH ] kRtaparasparakelibhirucchalanmadhuragItaravAnuganiHkhanaiH / ubhayakUlagataiH patatAM kulairnija vinodakarairiva bhAti yA // 56 // taTagatAmalanIlazilAtalollasitadIdhitiraJjitanIrayA | candraprabhacaritam / 105 patitayA satatAyatavartmanaH pratimayeva vibhAti mahI yayA // 57 // makarasUtkRtadUrasamucchalatsalilabindubhirindumaNiprabhaiH / satatamambudharAdhvani tArakAkulakRtA kriyate'bhiruciryayA // 58 // pulinabhUmiSu yatra taTadrumavyavahitAMzumadaMzuSu mArutaH / suratajazramavArikaNAnpibatramayate mithunAni nabhaH sadAm // 59 // ghanatarairUparaJjitavAribhiH surabhitAkhiladigvalayAntaraiH / parimalairuparisthitakhecarIsalilakelimadho vivRNoti yA // 60 // dAnAmbhobhirbhUribhirvAraNAnAM zrAntyudbhUtairvAjinAM vakraphenaiH / cakre puNyatsrotasaM tulyanAma prItyevAsau vAhinI vAhinIM tAm // 61 // saMsarpattaTagatakarkaTAM samInAmunmajjanmakaravirAjamAnamadhyAm / tIrtvA tAmudayasamanvito jagAma kSoNIbhRtsaritamivAmbuvAhavIthIm // 62 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye trayodazaH sargaH / caturdazaH sargaH / maNiprabhAbhirmaNikUTamadriM sadIpamucairdRSadaM dadarza / cyutaM divo'nyonyavighaTTanena taDitvatAM vArimucAmivaugham // 1 // vicitraratnaiH kaTakaiH khakIyairivAdvitIyAM vahato vibhUSAm / nizAkaro yasya nizAsu zobhAM karoti cUDAmaNimAtrajanyAm // 2 // paryantacaryaH kanakojjvalAsu yanmekhalA sUccatarAsu tArAH / parisphuraddIdhitibhAsurANAM kurvanti kRtyaM maNikiGkiNInAm // 3 // dhUmodgamairAguravaiH surastrIpravartyamAnaiH paTavAsahetoH / sadAmbare yatra tapAntalakSmIrvitanyate baddhapayodavRndaiH // 4 // dattazrutiH kiMnarakAminInAM gIteSu mUrcchAgatanizcalAGgaH / mRgatrajo yatra sajIvazilpazaGkAM vidhatte gaganecarANAm // 5 //
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 kaavymaalaa| nivArayanto'pi darImukhasthAH karapravezaM savituH pyodaaH| taDitprabhAdarzitavallabhAsyA vrajanti yatra dyusadAM priyatvam // 6 // prabhAvato labdhamaharddhikasya prabhAvato yogijanasya yasmin / naro gato ramyavizAlazRGge na rogato gacchati ko'pi pIDAm // 7 // nitambavApyaH khacarAGganAnAmadhaHpravarSiSvapi vArideSu / vicchindate yatra na toyakeliM parisravannirjharapUryamANAH // 8 // parisrutAnIndumaNipratAnAtpayAMsi pIyUSavadApibantaH / nityaprasUtAbhinavapravAlA bhajanti yatrAjaratAM drumaughAH // 9 // mahauSadhIgandhagataprabhAvAnnirvIryakRSNAhiSu candanAnAm / vaneSvanAzaGkitazemuSIkAH krIDanti kAntaiH saha yatra kAntAH // 10 // zilAtale yasya ghanAyamAne ghanAyamAne kamanIyabhAvam / virAjate dehavibhA surANAM vibhAsurANAmacirAMzudezyA // 11 // gantuM pataGgopalavahitaptAdapArayantyaH sahasA pradezAt / dviSanti yasminnijameva tujhaM turaMgavatrAH kucakumbhabhAram // 12 // samudgataiAvatale patitvA jaDIkRto nirjhrvaaripuuraiH|| na tApitAyomayapiNDatulyastape'pi yatrottapate pataMgaH / / 13 // prabhaJjanaH khecarasundarINAM ratizramApohakRtopakAraH / yasminyugandhIkriyate tadAsyazvAsairiva pratyupakartukAmaiH // 14 // kAntairvicitrojjvalacandrakAntai rUDhalatAnAM nivahaiH prarUdvaiH / yasya dyutiH kekibhirakSayasya tene taTe zAkhitirohitena // 15 // madhvAsavApAnamanojJagAnAH samunnayanto manaso vikAram / sakopakAntAnunayeSu yUnAM sAhAyakaM yatra bhajanti bhRGgAH // 16 // zrutvA ghanadhvAnanibhaM naTantaH zikhaNDino nirbharavArinAdam / kurvanti yatsAnugataM suraughaM divyAGganAnRtyavidhau vitRSNam // 17 // guhodare dhyeyahime himatu nidAghamabyantriSu gahvareSu / sAnuSvadhogAmighaneSu varSAH sukhena yasmingamayanti siddhaaH|| 18 // 1. niHzaGkamatiH. 2. ghanA nibiDA ayamAne nIyamAne. 3. jalayantrayukteSu.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sargaH ] candraprabhacaritam / jayanrucA nistamasau saMmutkaH zItetarAMzUtamasau samutkaH / - draSTuM ca~mUnyA jagadekapAlI balena sAkSAjjagade kaeNpAlI // 19 // niSevyavivaro baro vividhanirjharAlaMkRtaH 107 sadanticamaro'maroparitamAdhavImaNDapaH / vikAsikamalo'malopalavicitrabhAbhAsuro na vismayamayaM nagaH pravidadhAti kasyekSitaH // 20 // tuhinapANDuratIrajasaikatAM kamalajena gatAM rajasaikatAm / vahati sindhumayaM sarasAmalaMkRta dizAM ca cayaM sarasAmalam // 21 // surayuvatijanasya sAnubhAjo vadanasaroruhamaNDanodyatasya / vigalitatimirAsu saMprasarpanbhavati nizAkhiha darpaNo mRgAGkaH // 22 // na mahIruhAH parihRtAH kusumairmaNidIpakairvirahitA na guhAH / na nitambabhUH surajanairvikalA na saraH samujjhitamihAmburuhaiH // 23 // iha gaganacaraiH kaMdarAgocaraiH surabhizucipaTaiH kAminIlampaTaiH / avasitasurataiH sAnusevArataiH samadhukararutaH sevyate mArutaH // 24 // alinInikurumbacumbitAmaiH zikhare'sya sthalapuNDarIkakhaNDaiH / bhavatIva vikAsazAlibhidyauruditAne kasalAJchanendubimbA // 25 // vidhyA te'pyanilavazena maGgalArthe dIpAnAmiha nikare latAgRheSu / vIkSante gaganacarA mahauSadhInA muddyotai ratiSu vadhU khAmbujAni // 26 // matvAnupaplavazikhAniha ratnadIpA - gatyantaravyapagamAtpidadhatkareNa / netre nitambagatavastrahRtAM priyANAM prItyai bhavatyadhiguhaM khacarAGganaughaH // 27 // bimbitapuSpagucchanicitavratatiSu nipata - nnasya taDillatAnukaraNakSamaruciSu gireH / kAJcanamedinISu janayati dhiSaNAM nIladalopahAraviSayAM madhukaranikaraH // 28 // 1 saharSaH 2. sutarAmutkaNThitaH 3. senAnyA. 4. IzvaraH.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 kaavymaalaa| taTagatAsitaratnaviniHsRtairaviralaiH parito nikarai rucAm / iha kadAcanamecakitatviSo nijaruciM na bhajanti zaraddhanAH // 29 / / mAnonmAdavyapanayacaturAzcaitrArambhe vidadhati madhurAH / yUnAmasminghaTitayuvatayo dUtIkRtyaM parabhRtarutayaH // 30 // dhvanannitambAvani tAramante gItvA priyANAM vanitA ramante / ihAdRtehemamahI nabhogainiSevyate kAmamahInabhogaiH // 31 // vyomnA yAtaH patriNo'tra praviSTaM ratnakSoNyAM vanyamArjArapotaH / bimba laulye nAnubadhnAna datte divyastrINAM gantumanyatra dRSTeH // 32 // ayaM munighano'dhanodanasahaH sahastimacaro'marocitataTaH / surAdrisadRzo dRzo'mbarasadA sadAJcitavibho vibho ramayate // 33 // nIlopalollasitalolamarIcijAla sAndrIkRtAndhatamaseSviva gahareSu / krIDAtirohitatanUryuvatIH patInAM tacchAsasaGgasurabhirvivRNoti vAyuH // 34 // . tIreSvetAH kusumitavAnIrAlIrAlInAlIranilarayodbhUtAntAH / tAntA ghabhairaviratamUlApAtIH pAtIhAyaM prasRtanadInIraughaH // 35 // ghAtinirmathanalabdhakevalA yogino'tra parinirvivAsavaH / kurvate pratarapUraNAdibhiH karmaNAM samabalatvamAyuSA / / 36 / / zikharamaNizilAnAM zAkhizAkhAntarAlaiH prasRtaravikarANAmullasanrocirodhaH / taDidanukRtikArI zaGkitAmbhodakAlA nmadayitumalamasminnIlakaNThAnakAle // 37 // taTaruhakuTajAvanIruhANAmatimahatISu zikhAsu saktabimbaH / janayati rajanISu tArakANAmiha kusumastabakazriyaM samUhaH // 38 // nikarai rucAM timirahAnikarairamitai raveviyadapAramitaiH / vihataiH sphuranmaNirucAviha tai rajanISviva grahapaterajani // 39 //
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sargaH] cndrprbhcritm| 109 niSkrAntaiH zikharacayAnnirantarAlairAlIDhAH sarasijarAgarazmijAlaiH / zrImattAM dadhati dizo dazApyamuSminnIraktairiva vasanaiH pariSkRtAGgAH // 40 senApateriti vaco lalitaikavarNa___ mAkarNya bhUmipatiraprativAryavIryaH / tasminnudIrNamaNirociSi zailarAje __ rantuM kiyantyapi dinAni babandha buddhim // 11 // saMpazyatA kusumavAsitadigvibhAgA rAjIgireranutaTaM vividhadrumANAm / madhyAhnavartini ravAvuditazrameNa prApe nRpeNa pRtanAvinivezadezaH // 42 // gharmodabindubhirupAhitabhUrizobhA __ gaNDasthalIH pathi vilokayataH priyANAm / bAdhAkaro'pi shishiretrrshmiraasii| tasyAvanItalabhujo'bhimatastadAnIm // 43 // drAdhIyasIraviralaM racitA vaNigbhi__ ra gataiH paTamayApaNarAjitAntAH / pazyankrayAkulajanAH kSitipo'TTavIthI. ruttuGgatoraNamiyAya nijaM nivAsam // 44 // yAntIbhirAtmanilayAya turaGgiNIbhiH sAmantasaMhatibhirIzavisarjitAbhiH / velAbhiruddhatataraGgavibhaGgurAbhi rakSubhyadambudhiriva dhvajinInivezaH // 45 // rAjAdhirAjavasaterhayamandurAyAH paNyAGganApariSado vipaNidhvajasya / paryAkalayya parito vinivezadezaM khAvAsabhUmiranuvAsijanena jajJe // 16 //
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 kAvyamAlA / vezyAgaNAH paricitAnupacArahetoradhvazramAturatanUnanupAlayantaH / dvAri sthitAH paTamayakhanivAsapaGkevastavyavaddadRzire pRtanAjanena // 47 // prAptazcirAduruparizramakhinnajaGghaH paryuhituM nijanivAsa padAnyazaktaH / babhrAma mugdhadhiSaNaH paritaH svavargya - vyAhAranAdanihitazravaNo janaughaH // 48 // pratyayapAka vitataM surabhIkRtAza mAtrAya cittaharamindurikAdigandham / paryAkulaM kaTakibhiH samupavrajadbhiH kSutkSAmakukSibhirajJAyata dhAma kandvAH // 49 // zailAnilaH zithilakampitadevadAru racchAcchanirjhara payaHkaNasaGgazItaH / mArgazramavyayapaTuH paTamaNDalasyai rnidrAlasairvasumatIpatibhiH siSeve // 50 // prasvedaphenalava vicchuritAGgarekhairuttIrNapalyayana bhUribharaisturaGgaiH / bhUvellanAya paritaH parivartamAna vartavAniva babhau zibirAmburAziH // 51 // anyonyadarzanasamuccha litena bhUyaH saMmUrcchatAdrivivare hayaheSitena / senAcarairbadhiritazrutibhirmuhUrta mUkairiva prakRtavastukathAsu tasthe // 52 // madhye jalaM prakaTacaJcalapRSThabhAge pAnAya saptinikare parito'vatIrNe / 1. pustakadvaye'pyayaM chandobhaGgadUSitaH pAThaH; 'ajJAyata jJAtam' iti ca TIkA.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 sargaH] candraprabhacaritam / / 111 saMcArimAdrisadRzaiH salilAzayAnAM prAcuryavadbhiriva vIcicayairbabhUve // 53 // pItAmbhasaH zramalavAniva vAribindu vyAjena vAjinivahAH sapitAH kSarantaH / saMyemire yugapadeva samApatantaH kSiptopalAkhatha kathaMcana mandurAsu // 54 // toyAvagAhacakitairalinIladehai___ rutsAritadhvajakuthAbharaNAstrabhAraiH kalpAntamArutaparikSubhitairivAdri kUTai rarAja vasudhA varavAraNendraiH // 55 // yAni dvipendranivaho nijapuSkarANi saMjAtatuSTirudamImiladambumamaH / tAnyeva sainikaviluNThitavArijeSu raktAmbujazriyamadhuH salilAzayeSu // 56 // kurvanti yAmanukRtAcalatuGgazRGgAH saMdhyAruNAnivahA nabhasastaTeSu / sA zrIhradeSu saritAM vidadhe vizadbhiH ___ sindUrarAgarucirAvayavairgajendraiH // 57 // jajJe payaH pravizataH sutaraM yadeva ___ bhUbhRtsaritsu pRtanAkariNAM kulasya / gaNDasthalapravigalanmadapUrapUrNa mAsIttadeva suduruttaramuttitIrNoH // 58 // kRtvA kSaNaM janakutUhalakAri yuddhaM darpoddhatai lagajairjitakAzinaste / jagmuH salIlamadamandapadaM kareNu pAzcAtyabhAganihitAtmakarAH karIndrAH // 59 //
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 112 kaavymaalaa| vanyebhagaNDakaSaNAhitadAnagandhe nItastarau niyamanAya karI niyntraa| roSAdvabhaJja nijatApanudo'sya zAkhA na zreyase khalu bhavatyapade'pi kopaH // 60 // AnIlanIradanibhaiH suvizAlavaMzai na gaiH pravRttamadanirjharavAripUraiH / reje samunnatamahIruhamUlabaddhai stairjaGgamairiva nijAvayavairgirIndraH // 61 // yatsallakIkisalayaM rucaye rucijJA prAsAntareSu dadire khalu hstipaalaaH| tatpratyutAhitavanasmRti vAraNendraM sAvajJameva kavalagrahaNe cakAra / / 62 / / uttIrNabhAralaghavaH parito mahokSAH ___ pItAmbhasaH zramabhidA naganimnagAnAm / kUlAni babhramurudAraravAH khanantaH zAntyai bhavatyupakRtaM ka khalapriyeSu // 63 // chAyAsu yatkSitiruhAM tRNatoyatRptai romanthatatparamukhairvRSabhairbabhUve / tannUnamadhvajaparizrama eva tena vyAjena tairalasanetrayugaizcacarve // 64 // vicchinnakarNasukhakRnnijakAkalIka mazrAvi kiMnaragaNaiH kaTu kaMdarasthaiH / bhArAvatArasamaye rasitaM mayAnAM ramyaM kutUhalakaraM na yathA hyapUrvam // 65 // kSudretarakSitiruhAM karabhaiH pravAla jAle bhRzAyatazirodhibhirasyamAne / 1. uSTrANAm.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ CLAI 15 sargaH] candrapramacaritam / kSIrApadezamagalatpramadAzru nUnaM yuktaH parArthaghaTane mahatAM pramodaH // 66 // candrAkArasthalamamalinottuGgaDiNDIrapiNDa shvnycdvaajivrjmvirtodbhaantkllolmaalH| sarpanmattadvipamabhisarannakacakro jayettaM skandhAvAraM yadi kathamapi syAdapAraH payodhiH // 67 // iti tatra girau niviSTasainyaM caravAdavagamya padmanAbham / khabalena samaM sametya kopAtpRthivIpAlanRpo'ntike babhUva // 68 // tayordvayorapi nRpayoH pratApinovilokituM balamiva jAtakautukA / samAyayau sapadi zazAGkabhUSaNA vibhAvarI vikasitatArakekSaNA // 69 // tasyAM rakSAM zrutaparabalaH saMvidhAya khasainye kiMcitkRtvA saha nijabhaTai visaGgrAmacarcAm / zritvA zayyAM zayanabhavane bhAsurAM padmanAbha stasthau dhIraH samadavanitAliGganAdyairvinodaiH // 70 // bhuvanabhavanadIpIbhUtabimbe niyatyA gatimudayaviruddhAM nIyamAne mRgAGke / mukulitatanutArAlocanA locayantI virahamiva tadIyaM sA vililye triyAmA // 71 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye caturdazaH srgH| paJcadazaH srgH| dvayeSAmapyatha prAtaH sthAvaretarabhUbhRtAm / udasthAtkaTakakSobhI saMnAhapaTahadhvaniH // 1 // tasminnambudagambhIre digantaravisarpiNi / prakampaM bhUrapi prApadAstAM ripupatAkinI // 2 // . mado madoddhatAkArairdikuJjarakulairapi / tatyaje trastacetobhirarikITeSu kA kathA // 3 // candra0 11 .
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 kaavymaalaa| bhaTAnAM bhAvisaGgrAmabhavadutsAhazAlinAm / manAMsyAnazire haSi pulakodgamaiH // 4 // hRSyadaGgatayA sadyaH sphutttpuurvrnnvnnaiH| vIrairvIrarasAviSTaiH saMnadbhumupacakrame // 5 // kazcittanucchadaM yogyaM samare samarekhakam / dehe hRSyatyaparyAptaM nAmuJcannAmucatpunaH // 6 // tava saMnahanaM nAtha laghubhUtamivAdhunA / ityUce khakarasparzAtpuSTAGgaH ko'pi kAntayA // 7 // zRGgAradviguNIbhUtairamAti pulakaistanau / saMnAhe'nyasya caturA kSaNamantardadhe priyA // 8 // ripuroSAruNIbhUtacchavicchuritakaNTakaiH / reje saMdhyAghanAkArairbhISitArighaTaiTaiH // 9 // bhUribhairavadhIrAyA ruSTaiH pratigajazruteH / bhUribhairavadhIrAyAH samadAnaiH khapANinA // 10 // puNyaiH kavacitasyAsya kiM kRtyamaparaM mayA / itIva nRpateraGge saMnAho'niSThayAvizat // 11 // jayalakSmIpariSvaGgavyavAyena mamAmunA / kimityAsIDhyuveSasya saMnAhenAtigauravam // 12 // tejo mUrtamivAtmIyaM sudurbhedamarAtibhiH / babhau bhImaratho bibhratkavacaM vikacAnanaH // 13 // abhUdvaimaratheraGge samarotkarSazAlinaH / dvitIya iva saMnAho ghanakaNTakitacchavau // 14 // dInAnAthakRtotsargaH sa jayazrIsamutsukAn / prasAdaiH pUjayAmAsa sAmantAtraNadIkSitAn // 15 // 1. bahubhayAnakagabhIrAyAH. 2 bhUH ibhaiH avadhi tADitA / irAyAH surAyAH samAnamadajalaiH.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sargaH] candrapramacaritam / bhImaM bhAsuravAsobhiH subhImaM mnnikrnnaiH| mukuTena mahAsenaM senaM mauktikamAlayA // 16 // cUDAratnena citrAGgaM prAlambena paraMtapam / ratnakaNThikayA kaNThaM kuNDalAbhyAM sukuNDalam // 17 // anarghamaNinA bhImarathaM hAreNa hAriNA / mahIrathaM khAbharaNaizcaturaH saJcakAra saH // 18 // ( kulakam ) anyo'pi yasya yo yogyaH sa vAhasturago rathaH / vAraNo vA vizeSajJastatsAdakRta taM nRpaH // 19 // senA senA yatI baddharAjirAjisamutsukA / cakre cakreSukhaDgAstrasArA sArAtisAdhvasam // 20 // sajjIkRtaM mahAmAtrai ropitAstraM purodhasA / vanakelimathAruhya niragAdabhizatru saH // 21 // rathinA yuvarAjena so'nusane narAdhipaH / airAvatasamArUDho raviNeva surAdhipaH // 22 // nagottuGgaM samAruhya nAgendra raNavigraham / tamanvagAdbhImarathaH pratApa iva pUSaNam // 23 // parijvalanmahAstraughaM rathaM sArathisajjitam / manorathamivAsthAya nirjagAma mahIrathaH // 24 // paritaH parivatrustamanye'pyetya narAdhipAH / caturaGgabalopetAzcaturambudhivizrutAH // 25 // prayANatUryanirghoSasaMmilatsarvasainikAH / sAsIhahAdisaMkhyeva vyakteyattA na vAhinI // 26 // visakhAna zivA tasya vAmataH zivazaMsinI / tAmeva dizamAzritya rarAsa mRdu rAsabhaH // 27 // bhAradvAjaH kuto'pyetya parIyAya pradakSiNam / kSIriNaM vRkSamAruhya vavAze valgu vAyasaH / / 28 // ....
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| * sahasaiva samudbhidya susruve kariNAM kaTaiH / bheje ko'pi mahotsAho romAJcakavaTaiH // 29 // iSTairiSTArthapizunaiH paritoSitasainikaiH / zakunairebhiranyaizca sa vaktavya (vyaktavi) jayo'bhavat // 30 // ityutthitaM tamAkarNya padmanAbhaM sarAjakaH / saMnahya pRthivIpAlo'pyamarSAdabhiniryayau // 31 // dakSiNaM gaNayAmAsa nAzivaM sa zivArutam / kSutaM na paunaHpunikaM na mArgamahikhaNDitam // 32 // na kaNTakadrumasthasya kAkasya paruSaM ravam / na vAjipucchajvalanaM na cArtaruditaM kharam // 33 // na prAtikUlyamatyantaM manaH pavanagocaram / nAsRkpravarSamAkAze krodhAntaritacetanaH // 34 // kSayAnilacalatpUrvapazcimArNavatulyayoH / tayorbabhUva saMghaTTaH sainyayorubhayorapi // 35 // anyonyAlokanodbhUtatvarAMsturagasaMbhavaH / pAMsurnivArayAmAsa kRpayeva kSaNaM bhaTAn // 36 // mAdyaddantimadotsekacchannapAMsau raNAjire / valgatyanyonyamuddizya rarAja bhaTasaMhatiH // 37 // heSAsaktahaye garjadgaje pradhvanadAnake / tasminbaladvaye zabdamayamAsIdivAkhilam // 38 // rairorA rairairerI roro rorurrerriH| ru(u)rUrUrururUrUrorArArIrairuroraram // 39 // 1. areH ariH zatroH zatruH Ara ADhaukati sm| kiMviziSTaH / rairorAH rAyaM dravyaM rAti dadAti rairo dhanadastadvaduro hRdayaM yasya / tyAgazIla ityarthaH / rairarairerI rAyaM rAtIti rairo dhanadAtA sa cAsau rairo dhanadazca rairairo dhanavyayakartA dhanada iti tamIrayati paribhavatIti / kiMviziSTasyAreH / roroH / zabdaM kurvataH / 'ha zabde' / kiMviziSTaH / roruH zabdaM kurvan / kiMviziSTaH / urUrUruH sthUlasthUloruH / kiMviziSTasya / urUrUroH / Ara / arIraizvaRkSepaiH / uromhtH| aramatyartham.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sargaH] cndrprbhcritm| turaGgiNAM padAtInAM rathinAM gajarohiNAm / yasya yena samA kakSA sa tamAhvAsta vItabhIH // 40 // yuddhamArgavido yoddhumArabhanta mahAbhaTAH / prANairasthAsnubhiH sthAsnu yazazcetumabhIpsavaH // 41 // khAmiprasAdamAsIdyo mukharAgaH pratIcchatAm / teSAmasUtsa evArizarajAlaM pratIcchatAm // 42 // nijeSuracitasphAramaNDapotsAritAtapAH / tatra nAjJAsiSuryodhAH praharantaH parizramam / / 43 // khAmisaMmAnayogyaM yadyatvasaMbhAvanocitam / yaccAnnAyasamaM tatte smAraMsmAraM DuDhaukire // 44 // zastraprahArairgurubhiH samudA yena yo jitaH / tenAmarSAtpunaH so'sasamudAyena yojitaH // 45 // kasyApyazvagatasyebhakumbhaM nirbhindato'sinA / tataH patantyabhAtpuSpavRSTivanmauktikAvaliH // 46 // yodhAH zastrakSatAH peturbhUritApA raNAzayAH / bhUtairbubhukSitaiyuddhabhUritA pAraNAzayA // 47 // bhane cApe guNe chinne riktIbhUte ca bANadhau / kasyApyAsIviSA dIrgha daNDAdaNDi kacAkaci // 48 // dhIradhIrArirudhirairurudhArAdharairairam / dharA dharAdharAdhArA rurudhe'dho'dharAdharA // 49 // ye tatra jajJire'srANAM praguJjanninadA nadAH / teSvAsanmUlani nAH kariNAM makarAH karAH // 50 // kazcidAlohanirmamaiH pratyaGgaM pUritaH shrai| babhAvabhyari niSkampaH sapraroha iva drumaH // 51 // .. 1. dhIradhIrA atidhIrA niSkampA arayaH zatravasteSAM rudhirANi tairevorudhArAdharaihanmedhaiH athavA gariSThadhArayA patamAnaiH / aramatizayena / dharAdharAH ta evAdhAro'kTambhI yasyAH sA adhaHpradeze adharAdharA nimnanimnA dharA bhUmiH ruruSe pUritA.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 kAvyamAlA / kenaM tatrasurAlokaM gatena pretavartinA / ke na tatra surA lokaM tyaktvA khaM kautukAgatAH // 52 // jajJe mAMsopadaMzAmRgAsavonmattacetasAm / DAkinInAM naTantInAM kabandhairnATyasUribhiH // 53 // nirantaranipAtISujAlapracchannamUrtinA / bhayAdiva kuto'pyAsIdbhAnunApi palAyitam // 54 // yodhAnAmAyudhacchinnairvireje raNaraGgabhUH / zirobhiH zatapatrauSairiva vyomasarazcyutaiH // 55 // 'yenako'pi jitaH zlAghyaH svAminAmA na nA nRtA / babhUva tasya na kRtA khAminA mAnanAnRtA / / 56 // na papAta raNe tAvadvIracchinne'pi mUrdhani / tatkAlodgIrNakha na ripuryAvanna pAtitaH // 57 // pANibhirgalitAstraughAzcaraNaizchinnapANayaH / chinnAGmayo durvacanaiH prajaguH zauryazAlinaH // 58 // dantino dantibhirbhinnAH pattayaH pattisAditAH / petU rathA rathicchinnAsturagAsturagikSatAH // 59 // kvacitpatitapattyazvaM kacidbhagnamahAratham / kvacidbhinnebhamAsIttaduHsaMcAraM raNAjiram // 60 // bhaGgaM gRhatyathAtmIye sainye'rizarajarjare / pRthivIpAlasenAnIruttasthau candrazekharaH / / 61 // bhaTAH kiM prapalAyadhvaM mArgo'yamucito na vaH / daivAdupasthite kRcchre zUrANAM vikramakramaH // 62 // 1. pretavartinA mRtakasaMbandhinA kena mastakena AlokaM dRSTigocaratAM gatena khaM lokaM tyaktvA tatra kautukAgatAH surAH ke na tatrasutrastAH. 2. khAminAmA prabhuzabdavAcyo nA pumAn yena ko'pi na jitaH tasya nRtA puruSatvaM na babhUva / khAminA prabhuNA ca tasyAnRtA asatyA mAnanA na kRtA.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sargaH] candraprabhacaritam / ..1 saMbhramaM mA vRthA kRva rUDhe raNadhurAM mayi / adRSTapUrva bhavatAM nanu pRSThamarAtibhiH // 63 // prANairasthAsnubhiH sthAsnu yazazcedadhigamyate / kriyate khAmikArya ca nAkRtyaM maraNaM raNe // 64 // iti saMdhIrayannAtmasainyaM raNaparAGmukham / DuDhauke caNDadordaNDakRSTakodaNDadAruNaH // 65 // zarapaJjarasaMchannasamastagaganodaraH / cakAra kSaNamAtreNa sa zatrukulamAkulam // 66 // taM rathasthaM rathArUDhaH kharbhAnuriva bhAskaram / bhImaH kaTAkSayAmAsa padmanAbhacamUpatiH // 67 // tribhiH kulakam (vizeSakam) tayorbabhUva tumulaM raNadhUrdharayo raNam / vyomavyApISusaMpAtairdUramutsAritAmaram // 68 // parasparAstrasaMghaTTaprocchaladbhutabhukchikham / tIkSNaropaparikSepakhaNDitAnyonyaketanam // 69 // pradhvanaddhanurArAvaroSitakSIbakuJjaram / prahAravigaladraktadhArAracitadurdinam // 70 // randhra prApyArdhacandreNa tato bhImasya bhAsuram / kirITaM pAtayAmAsa sacihna zazizekharaH // 71 / / bhImenApi hataH zaktyA krodhAdariruraHsthale / nipapAta vamannataM saha khAmijayAzayA // 72 // puraHpatitamAlokya taM pratApamiva prabhoH / ketuH keturivottasthau trAsayannakhilaM janam // 73 / / sa kruddhena subhImena sphuradarpamahAviSaH / tAyeNAzIviSa iva nirviSIkRtya tarjitaH // 74 // rathasthena samuttasthe bhane ketau suketunaa|| puraH pradarzitAtmIyamaruccaJcalaketunA // 75 // ..
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| taM mahAstrairmahAsenazcakAra zatazarkaram / durdharapralayAmbhodavacairiva mahIdharam // 76 // vIkSya tArkSyamiva cchinnapakSaM taM patitaM raNe / virocana ivAsahyadhAmAdhAvadvirocanaH // 77 // taM gajasthaM gajArUDhaH senaH senAsamanvitaH / saMmukhairvimukhaM bANairvidadhe puruvikramaH // 78 // dhanurmahArathenAtha dudhuve dhairyazAlinA / khapakSavyasanAlokasamuddIpitacetasA // 79 // namazrAvitanAmAsau baddhabhrukuTibhISaNaH / vavarSa zaradhArAbhirabhi zatrupatAkinIm // 80 // kkAsau bhImaratho yasya balena kila jeSyati / padmanAbho naTatkrUrakabandhAmarivAhinIm // 81 // garvagadgadamityuktvA cihnoddezena saMmukham / dhAvanpratyavatastheriH zarairbhImarathena saH // 82 // ciramakSatadehau tau zarairaprAptakhaNDitaiH / yuyudhAte mahAvIrau vismitAmaravIkSitau // 83 / / kakupparyantavizrAntatadbANabhayavihvalam / . nUnaM vyoma tadA hyAsInmuktamUrtiparigraham // 84 // vIrAbhilASAtsarpantI samIpamubhayormuhuH / gatAgatapariklezaM na jayazrIrajIgaNat / / 85 / / mantreNeva tataH zatroH zaGkanA mUrdhni tADitaH / mUrchA bhImaratho bhImabhujaMgama ivAgamat // 86 // kSaNaM pratIkSate yAvatkSAtradharmAzrayAdariH / uttasthau dazanaistAvatsa dazandazanacchadam // 87 // krodhastadaGge yaH pUrva manAksupta iva sthitaH / gADhArAtiprahAreNa sa prabuddhaH kSaNAdabhUt // 88 //
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sargaH] candraprabhacaritam / sa roSAdviguNotsAho dantinA prerya dantinam / pratIcchansurasenaughaM jIvagrAhaM tamagrahIt // 89 // tataH piturgrahAmarSAtsamuttejitasArathiH / rathI sUryaratho'dhAvaddhIradhvanidhvanaddhanuH // 90 // samAyAntaM samAlokya pituH zrAntasya saMmukham / mahIrathastamAhvAsta dattvA kharathamantarA // 91 // prahRtya ca ciraM caJcaccArucAmIkaracchavau / nicakhAna tadIyoraHsthalasthAle zilImukham // 92 // saprahAraM tamAdAya sArathirvavale ble| suramuktAni puSpANi peturmAhIrathe rathe // 93 // tataH kalakalArAvabadhirIkRtadiGmukham / DuDhauke dharmapAlena pRthivIpAlasUnunA // 94 // vapuH kopAruNaM bibhrddhRtdivyshraasnH| sa varSazaradhArAbhirdhanaH sAMdhya ivAbabhau // 95 // saMbhUyAbhimukhIbhUtaM balinastasya rAjakam / zaravarghanasyeva saMcukoca gavAM kulam // 96 // kRtsnamAyAsitaM dRSTvA sAmantakulamAkulam / suvarNanAbho'bhimukhIbabhUva ripughasmaraH // 97 // taM vAhitarathaM vIkSya dharmapAlo jvalankrudhA / vivyAdheti vacobANairadhikSepaviSokSitaiH // 98 // apasarpa prayAhItaH kiM puro dhRSTa tiSThasi / bhavadvidhe na mabAhuH prahartumayamicchati // 99 // nUnamicchati no jetuM bhavataiva bhavatpitA / tvanmatenAnyathA kasmAtkarotyasamavigraham // 10 // kastvaM bhImarathaH ko vA kiyanmAtraH sa te pitA / saMbhUya me'grataH sarve yadi zaknutha tiSThatha // 101 //
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 kaavymaalaa| nIcocitAM samAkarNya tadIyAmiti bhAratIm / jagAda yuvarADitthaM dhanurdhyAmAmRzanmuhuH // 102 // kimebhiradhamAlApairmAtuzcApalasUcanaiH / asti ko'pyabhimAnazceDaukakhAlaM vilambanaiH // 103 // gadituM yujyate'smAkaM na bhavadbhASitaM vacaH / tulayanti mahAnto hi nAtmAnamadhamaiH samam // 104 // khaireva durnayaiH pApAH pacyante yena durjanAH / vibhASamANAnsujanastena tAnavamanyate // 105 // ityAlAparyuvezasya mAnavAnapamAnitaH / alakSyamokSasaMdhAnAnsaroSAdamucaccharAn // 106 // ardhamArgagatAmeva tadIyAmiSusaMhatim / so'pyacchinadavicchinnai ropai ropitakArmukaH // 107 // zilImukhakSaye prAsaiH kuntaiH prAsaparikSaye / kuntakSaye'sibhirvIrau sArvakampau prajahatuH // 108 / / dvAvapyatulasAmathryo dvAvapyasvakRtazramau / na jAnImo jayaH keti samazeta baladvayam / / 109 // cirayuddhaparizrAntaH prahRtya sa tato'sinA / daH suvarNanAbhena pRthivIpAlanandanaH // 110 // bandibhiH stUyamAnastaM bandIkRtya sudurjayam / harSAsAvilanetrasya ninAya piturantikam // 111 // paraMtapastaDidvakaM citrAGgaH siMhavikramam / vijigye varuNaM kaNThazcandrakIrti sukuNDalaH // 112 / / anye'pi ripupakSasthA rAjAno ye DuDhaukire / te padmanAbhasAmantaiH kRtA bhagnamanorathAH // 113 // atrAntare kaMdhAdhAvatsvayameva mahAbalaH / pRthivIpAlabhUpAlaH karAlIkRtalocanaH // 114 //
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sargaH] candraprabhacaritam / 123 tamasAdhAraNaizcihaiH pratyabhijJAya mantriNaH / padmanAbhamiti sthitvA karNamUle vyajijJapan // 115 // deva ko'pyayamatyantamamAnuSabalaH khalaH / stUyate pRthivIpAlaH samastakapaTAlayaH // 116 // tadasminnapramattena prahartuM khayamutthite / yoddhavyaM khAminA nAyamavajJAviSayo ripuH // 117 // iti mantrigiraM kRtvA hRdaye dayitAmiva / babhUva saMmukhaM zatroH sajIkRtazarAsanaH // 118 // pAdarakSasamUhena parivAritakuJjarau / tAvabhIyaturanyonyamananyasamavikramau // 119 // ubhAvubhayamAyoddhaM niSidhya balamudyatam / darpAdekAkinAveva pArebhAte mahAhavam // 120 // zilImukhazataizchannAstayostiryagvisarpibhiH / adRzyanta digAbhogAH patadulkotkarA iva // 121 // tacchastrakauzalAlokavinizcalavilocanam / bhuvi bhUmibhujAM sainyaM tasthau divi divaukasAm // 122 // calanairvalanaiH sthAnairvalganairmarmavaJcanaiH / tayorabhUddhanuyuddhaM dRptadordaNDacaNDayoH // 123 // yAnyAnamuJcatArAtiraniSThitazaraH zarAn / ropairardhAgatAneva padmanAbho lulAva tAn // 124 // zilImukhairajayyo'yaM dhanurveda vizAradaH / iti matvAkSipatprAsAnsa prayAsavivarjitaH // 125 // khaNDayAmAsa tAnardhacandrazcandrojvalAnanaH / guruH suvarNanAbhasya suvarNAcalanizcalaH // 126 // sa cakrANi vicikSepa kSepeNa rahito ruSA / tAni sauvarNamAlazca cUrNayAmAsa mudgaraiH // 227 //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| zaktiM zaktitrayAkrAntaviSTapo visasarja saH / gadAbhighAtaistAM vandhyAM vyadhAdanasurAdhipaH // 128 // parazuM vAhayAmAsa kRtvAsannaM sa dantinam / vanakelidhareNAsau vajramuSTyA kaNIkRtaH // 129 // tato mumukSataH zaGku tasya somaprabhApriyaH / caJcaccakreNa ciccheda kadalIkandavacchiraH // 130 // vidrute vidviSAM sainye vilokya patanaM prabhoH / raNaM saMzodhayAmAsa vanakeliziraH spRzan // 131 // yuddhamUrdhni zavIbhUtAnbandhUnuccitya bAndhavAH / saMskAra praapyaamaasurindhniikRtsaaykaaH|| 132 // atha kenacidAnIya sevakena kRtaM puraH / pazyanniti ziraH zatronirvedamagamannRpaH // 133 // dhikkaSTamIdRzaM karma karoti kathamIritaH / lakSmIkulaTayA lokaH kSaNaraktaviraktayA // 134 // vipatsaMpadi jAgarti jarA jAgarti yauvane / mRtyurAyuSi jAgarti viyogaH priyasaMgame // 135 // nAviyogaH suhRtsaGgo na janmAmRtyudUSitam / yauvanaM nAjarAgrastaM zrI padakaTAkSitA // 136 // rakSAyai prajayA dattaM SaSThAMzaM vetanopamam / gRhNanbhRtakavanmUDho rAjAhamiti manyate // 137 // krodhAdibhirayaM jIvaH kaSAyaiH kaluSIkRtaH / tatkiMcitkurute karma yatvasyApi bhayAvaham / / 138 // bhrAtRRnhanti pitRRnhanti bandhUnapi nirAgasaH / hantyAtmAnamapi krodhAddhikodhamavicArakaH // 139 // hantA yathAhamasyAtra paratraiSa tathaiva me / saMsAre hi vivartante balavIryavibhUtayaH // 140 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sargaH] candraprabhacaritam / bhogAndhigdhigdhanaM dhigdhigdhigdhigindriyajaM sukham / dhigdhikparopaghAtena yadanyadapi jAyate / / 141 // hA kathaM vaJcitaH pApaH paapairindriygocraiH| . vijJAtAkhilasaMsAraduravasthitirapyaham // 142 // na paraM bandhanaM premNo na viSaM viSayAtparam / na kopAdaparaH zatrurna duHkhaM janmanaH param // 143 // tasmAtkaromi tatkiMcinnRjanmani sudurlabhe / chinani karmaNA yena gatAgataparizramam // 144 // tribhiH kulakam (vizeSakam) dauHsthityamiti saMcitya saMsArasya nreshvrH| vitIrya yuvarAjAya rAjyaM sapuravAhanam // 145 // AjJAM suvarNanAbhasya kustiSTha pituH pade / sAntvayitveti zokAta pRthivIpAlanandanam // 146 // padAnatAnavajJAya sAmantAnsaha sUnunA / sa zrIdharamunerante zizriye zramaNazriyam // 147 // jJAnardhAvupajAtAyAM sahaiva vrataropaNaiH / dIkSAsamaya evAsya zikSAsamayatAM yayau // 148 // dvAdazAGgazrutAdhAro dvAdazAdityabhAsuraH / pratyahaM bRMhayAmAsa sa dvAdazavidhaM tapaH // 149 // vidhibhirvividhAkAraiH siMhaniSkrIDitAdibhiH / karmaNA saha tasyAsIttanustanuratandriNaH // 150 // trayodazavidhaM tasya cAritraM jaratazviram / tIrthakRtkAraNAnIti samapadyanta SoDaza // 151 // samyagdarzanasaMzuddhiH shngkaadiprivrjitaa| . sa dharmiNi gurau vRddhe zrute ca vinayo'dhikaH // 152 // vrateSvahiMsAprabhRtiSvaticAraviparyayaH / tadaneSu ca zIleSu krodhasaMtyajanAdiSu // 153 / / candra.12
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 kAvyamAlA / jJAnopayogaH satatamupadhAnAdipUrvakaH / saMvego ghorasaMsAraduHkhabhIrutvalakSaNaH // 154 // tyAgazcAbhayadAnAdipravibhedasamanvitaH / tapazcAgUDhasAmarthyazarIraklezalakSaNam // 155 // samAdhistapaso vine kutazcitsamupasthite / guNinAM duHkhasaMpAte vaiyAvRttyasamudyamaH // 156 // bhaktiyogo'rhadAcAryeSvanurAgaikalakSaNaH / bahuzruteSu cAzeSazAstrArthagranthavediSu // 157 // zrute ca dvAdazAGgAdibahubhedasamanvite / SaNNAmavazyakAryANAM kriyANAmaparicyutiH // 158 // mArgaprabhAvanAjJAnatapaH prabhRtikAraNaiH / tathA darzanavAtsalyaM saddharmasnehalakSaNam // 159 // iti zivasukhasiddhyai bhAvayanSoDazaitA rahitasakalasaGgo bhAvanAH zuddhabhAvaH / parahitakara caryAbaddhabuddhirvabandha vrataniyamasamRddhastIrthakRnnAmakarma // 160 // saMnyasya saGgamakhilaM niravadyavRttirArAdhya hakkaraNabodhatapAMsyapAMsuH / tyaktvA tapobharatanuM vatanuM sa dhIro bheje surAlayamanuttaravaijayantam // 169 // phullanmallIkumumasadRzA modamAmoditAzaM ratnajyotsnAruciramacirAddehamAsAdya sadyaH / divyaiH puNyodayapariNataistatra bhUtvAhamindro reme bhogaistrayasamadhikatriMzadabdhipramAyuH // 162 // iti zrIvIranandikRtAvudayA candraprabhacarite mahAkAvye paJcadazaH sargaH /
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 sargaH] candraprabhacaritam / . 127 SoDazaH sargaH / lakSmIvAniha bharate sarojakhaNDairuddaNDairatha vidhudIdhitiprakAzaiH / khaizvikairiva parito virAjamAno dezAnAmadhipatirasti pUrvadezaH // 1 // bhAreNa stanakalazadvayasya yasminnutthAtuM muhurasahA vidagdhagopyaH / gItena sphuTakalamAmaJjarINAM luNThAkaM hariNagaNaM vimohayanti // 2 // cItkArAravabadhirIkRtAkhilAzairyatrAhAmiva vidadhadbhirikSuyantraiH / vyAkRSTAH sarasarasAmRtaM pibantaH pAnthaughA na pathi parizramaM vidanti // 3 // saMtApaprasaramuSaH samAzritAnAM tuGgatve sati phalasaMpadA namantaH / sacchAyAH sarasatayA sadaiva yatra sAdRzyaM dadhati mahIruhA mahadbhiH // 4 // nIrandhairvipulaphalairakRSTapacyaiH saMpannaM surakuruvatsamastasasyaiH / na spraSTuM yamalamavagrahA gRhotthA nirdoSa naramiva durjanApavAdAH // 5 // saMgItadhvanimukharairvirAjamAnA prAsAdaiH zazadharabimbacumbanokaiH / tatrAsti tridazapurIva rAjadhAnI vikhyAtA trijagati candrapuryabhikhyA // 6 // vistIrNonnatazikharAvalIkarAgraruttambhAmiva vidadhannirAzrayasya / kAruNyAtpavanapathasya bhAti yasyAM prAkAro dhvajaramaNIyagopurAnaH // 7 // kAcAdripratimavilolavIcinAmbhaHkhAtenAparimitakukSiNA nijena / yA zobhA vahati samantataH parItA tadratAnyabhilaSatA payodhineva // 8 // yatrorvIruhanicayaH paraM viyogI sarpAdiH samajani kevalaM vilaapii| vairasyaM paramatipIDitekSudaNDe saMgrAme paramabhavadgadAbhighAtaH // 9 // pAtAlodaramiva sevitaM saharI gAnAM hRdayamivoru sajjanAnAm / zAkyAnAM matamiva yatra bhUmikAbhirbahvIbhiH sthitamavabhAti rAjavezma // 10 // prakhyAtaH prazamarataH pratAparAzistatrAsIdavanipatirmahAdisenaH / yaH kAntAkhilabhuvanairguNairudArairikSvAkoH kulamamalairalaMcakAra // 11 // kundendudyutinikarAvadAtayAnyAnnyakurvaJjagati mahIbhRtaH svakIyA' / kalyANaprakRtitayA na kevalaM yaH sthairyeNApyanuvidadhe surAcalendram // 12 // 1. uttambhanam. 2. nIlaparvataH. 3. kalyANaM suvarNamapi.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 * kAvyamAlA / lAvaNyaM bhRzamadadhAdabhUdagAdho ratnAnAmapi paramAlayo bahUnAm / anvetuM tadapi zazAka yaM mahecchaM nAmbhodhiH pralayaparAkRtavyavasthaH // 13 // zauryaM nAtizayi samujjhitaM nayena na kSAntyA rahitamudArayA prabhutvam / yasyAsIdvinayavinAkRtA na vidyA vittaM nAnavaratadAnabhogahInam // 14 // tasyovavilayavizeSakasya rAjJaH paryAptAnanuguNavarNaneyataiSa / saMsArArNavamathanasya bhavyabhAnoryadbheje sakalajagadgurorgurutvam // 15 // tasya zrIriva kamalAlayAdupetA pAtAlAdiva parinirgatAhikanyA / puSpeSo ratiriva lakSmaNeti jAyA sarvAntaHpuraparamezvarI babhUva // 16 // sacchAyA vipulamahAtarorlateva meghAnAmiva padavI satAratArA / cApazrIriva varavaMzalabdhajanmA yA reje sukavikatheva cAruvarNA // 17 // lolatvaM nayanayuge na cittavRttau mandatvaM gatiSu na sajjanopakAre / kArkazyaM kucayugale na vAci yasyA bhaGgo'bhUdalakacaye na cApi zIle // 18 // saubhAgyaM kaciditaratra rUpamAtraM kApi syAdvinayaguNo'paratra zIlam / yasyAM tatsamuditameva sarvamAsItprAyeNa prabhavati tAdRzI na sRSTiH // 19 // sarveSAmapi tamasAM sthitaH parastAttIrthasya kSatarajaso'STamasya kartA / yadgarbhe guNanidhirAtmanAdhizizye kastasyA guNagaNanAM vidhAtumIzaH // 20 // tAM kSoNImiva caturarNavAvasAnAmAyAtAM tanumanukRtya mAnavIyAm / prApyorvIpatirakhilendriyArthasArAmAtmAnaM sa kalayati sma sArvabhaumam // 21 // vyAsaktastadadharapallave sa rAjyazrIcintAmapi zithilIcakAra bhUpaH / prAyeNa sthiramatayo'pi vipramohaM nIyante madanaphalairivendriyArthaiH // 22 // nirmamaM viSayasukhAmbudhAvagAdhe taM mandodyamamavadhArya rAjakArye / svAtantryaM yayurakhilAni maNDalAni mandatvaM bhavati na kasya vAbhibhUtyai // 23 // vyutthAnaM sacivamukhAnnizamya rAjJAM rAjendro nijamabhinindya ca pramAdam / nirjetuM sa daza dizo'nyadA pratasthe sAmantaiH parikaritaH sahasrasaMkhyaiH // 24 // prAkpUrvI dizamupasRtya dhUtadhanvA kRtvAtha khazarazaravyamaGgarAjam / kAruNyAtpraNatipare rarAja rAjyaM tatsUnau vidadhadupAyanIkRte // 25 // 9 1. aSTamastIrthakaraH.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 sargaH ] candraprabhacaritam | proddAmadviradaradaprabhedaniryadyodhAsRkplutarathacakracakravAle / tenAjau pravidhi kaliGgabhartuH kAminyo valayavihIyamAnahastAH // 26 // pAdAbjadvitayazilImukhAyamAnaM khagrIvAnihita kuThAramekavIraH / paJcAlAdhipatimasau vyayukta ratnairna prANaiH praNatakRpAlavo mahAntaH // 27 // saMchannAkhilakakubho ghanAnivogrAnnirdhUmAyudhajanitAcirAMzuzobhAn / cedIzaM drumamiva nighnataH samUlaM tasyAsInmarudanukArakAri vIryam // 28 // saMprAptastaTabhuvi pUrvavArirAzerudvelaH kSititalapAlino balaudhaH / protkhAtadviSadavanIruhapratAno jajJe'sAvaparapayodhi saMgamAbhaH // 29 // kallolocchalitavidIrNazuktimuktAM te muktAvalimanuvelamindugaurIm / gacchantImiva ripukIrtimabdhipAraM gRhNantaH kSitipati sainikA virejuH // 30 // 129 pItvA praharaNadhAriNAmarINAmAyurbhiH saha zucinAlikeranIram / velAntarvaNavivareSu tasya yodhAH kaGko (llo) lAnilavihatazramA vavalguH // 31 // sa stambhaM jayakakudaM niSUditArirvelAdreH zirasi nikhAnayAMbabhUva / prabhrAntAkhilakakubhaH khakIya kIrtervizrAntyAspadamiva nAkamArurukSoH // 32 // bhUbharturdizamabhidakSiNAM yiyAsoH sainyotthairatha pathi saikatai rajobhiH / kurvadbhiH sitamuDuvartma tasya kAyai zatrUNAmiva samadhAryatAnaneSu // 33 // tatrAsau samupagataH samudyatAsirAndhrINAM raNavinipAtitapriyANAm / saMpUrNa tulitakalaGkagaNDabhitti vyAlambAlakamakRtAnanendubimbam // 34 // yatkAceSviva bhRzamanyapArthiveSu na vyaktiM vyapagatadhAmasu prapede / karNATeSvajani parisphuTaM tadIyaM tadbhAnoriva tapanopaleSu tejaH // 35 // sAmantopacitacamUpayuktatoyA riktatvaM yayuracireNa yAH sarasyaH / tAstatra dramilavadhUviyogajAzrusrotobhiH sa punarapUrayatpravRddhaiH // 36 // gharSadbhirmalayagirau mahAgajAnAM graiveyairakRSata candaneSu ye'GkAH / tasyorvItalatilakAyamAnakIrteste'pAcIpravijayasAkSiNo babhUvuH // 37 // paNyastrImiva samupAttapatrapUgaistairbhuktvA malayajabhUSitAmapAcIm / saMsarpatparimalakuGkumAbhirAmA tadyodhairdrutamakaTAkSi pazcimAzA // 38 //
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 kAvyamAlA / bhUpAle vijitasamastadakSiNAze yatrAbhUpratihatazaktirantako'pi / kastatra tvamiti maruccalaiH pracakre taccikairiva varuNopasArasaMjJaH // 39 // lATInAM kaThinabRhatpayodharAgrasaMghaTTapratihatijarjare puraiva / lATIye hRdayataTe pataMstadIyaH zastraughaH paramajaniSTa kIrtibhAgI // 40 // tattejo vihitavipakSakakSadAhaM lezenApyajani na vADavAvihInam / gambhIre sthitimati sattvabhAji sindhunAthe'pi jvalitumalaM yato bbhuuv||41|| darpAndhAJjhaTiti haThena pArasIkAnvaitasyA vinataripurvinIya vRttyA / tairdattAM bahuvidharatnagarbhadaNDavyAjenAdita gurudakSiNAmivAsau // 42 // bhUbhartuH kusumazarAnukArikAnteH saMparka samupagatA kareNa sadyaH / sA valgatturagakhurotthareNurUpAtromAJcAnamucadivoccakaiH pratIcI // 43 // saMprAptaistaTamaparAmbudherbalebhaiH saMrambhAdabhipatato nihatya muktAn / velAntocchritataruSUdalambayatsa vakhyAtismRtikaraNakSamAJjalebhAn // 44 // latrAzAmabhicalite kuberaguptAM saMcchannaM turagakhurotthitai rajobhiH / vyomAsIddalabharapIDyamAnamUrdhAmucchAsairiva phaNinAM rasAtalotthaiH // 45 prAptasyottaradizameti tIvrabhAvaM tigmAMzorapi na vinA krameNa tejaH / vyAkSepakSaNamanapekSya sadya eva sa tvAsIdarijanaduHsahapratApaH // 46 // tasyorvIvalayabhujaH samastadikkaiH sAmantaiH samupagataiH prabRMhitebhyaH / sainyebhyaH paridadatAvakAzadezaM khAnantyaM prakaTitamuttarApathena // 17 // tatrendUpalazakalojvalaiH samantAtsarpadbhirnabhasi kareNuzIkaraughaiH / kauberyA iva nijanAyakAbhibhUtiM zavinyAH pravigaladazrubhizcakAze // 48 / / hRtvApi draviNamasAvabhogavRddhaM TaikkAnAM vadhakaraNodyatAsirAsIt / nAjJAsIttadapahRtervidhAnamAtrAdevAmUnkhayamasubhirvimuktadehAn // 49 // kAzmIraprabhaviSu bhUmibhRtsu vajrIbhUyAsau pRthukaTakAnviteSu bhUpaH / kIrINAmabhinavayauvanoddhatAnAM lAvaNyazriyamaniSTa zocanIyAm // 50 // kApotAGgaruha vidhUsaraH samantAdyaH pAMsurnabhasi sasarpa taccamUtthaH / saMtrAsodayaparikampamAnapakSe saMjajJe khaMzamazake sa eva dhUmaH // 51 // 1. aSTamastIrthakaraH. 2 uttaradezodbhavAnAM bhillAnAm. 3. cakAra. 4. khazA uttaravAsinaH kecana janAH.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 sargaH] candraprabhacaritam / kastUrImRgasurabhau himAcalendre pracyotatpayasi nivezitAtmasainyaH / kharvINAkalitakaraiH sa kiMnarAdyaiH zuzrAvenduruci yazaH pragIyamAnam // 52 // ityAzAH samadavadhUriva kSitIzaH saMkSepAtkaramilitAH sa saMvidhAya / saMtuSTAkhilajanavardhitotsavAyAM pratyAgAdatulaparAkramaH svapuryAm // 53 // bhUpAnAM vasanayugAdisatkRtAnAM saMghAtaM sapadi yathAyathaM visaya' / saMpazyanmukhakamalaM sa lakSmaNAyAH sAmrAjyaM samanubabhUva dIrghakAlam // 54 // prAgeva pramuditadhIrjinAvatArAdralAnAmamucadahidviSA pryuktH| koTyadhaiM pratidivasaM trikoTiyuktaM SaNmAsAnatha dhanadastadIyagehe // 55 // aSTau ca tridazapaternidezavAkyAttasyAntaHpuramupagamya dikkumAryaH / vyAnamrAH svamabhinivedya lakSmaNAyAH kartavyaM vyadhiSata garbhazodhanAdi 56 saudhotsaGge tuGgapalyaGkasuptA kalyANAGgI yAminIpazcimArdhe / cihnIbhUtAjjainajanmAnumAne svapnAnetAnsAtha devI dadarza // 57 // zailendrAbhaM zubhramaindraM gajendraM dapotsekodrekamANaM gavendram / nAgendraughaM drAvayantaM mRgendraM lakSmI hastanyastalIlArarAvendAm // 58 // mAlAyugmaM prAntavibhrAntabhRGgaM sAndrajyotsnaM pArvaNaM zItabhAnum / bhAnuM bhAsA bhAsitAzAntarAlaM mInadvandvaM krIDadanyonyaraktam // 59 // kumbhAvambhojAvRtAvambupUrNau zubhrAmbhojodbhAsitoyaM taDAgam / vIcIcakraizcambitAkAzamabdhi siMhavyUDhaM viSTaraM zailatuGgam // 60 // divyaM devaiH sevyamAnaM vimAnaM nAgAvAsaM nAgakanyAbhirAmam / sarpattejomaNDalaM ratnarAziM dhUmatyAgAdujvalaM dhUmaketum // 61 // khapnAnetAnbhUrikalyANahetUnagatvA prAtaH prItivistAritAkSI / sA bhUbhartuH sUcayAmAsa devI cakre tenApIti sA tatphalajJA // 62 // brUte nAgaste trilokaikamukhyaM kalyANAsye sUnumukSA gabhIram / siMhaH siMhodAradurlaGghayavIrya lakSmIdevendrAbhiSekaikayogyam // 63 // dAmadvandvAtsuzru so'nantakIrtirbhAvI candrAttRptihetuH prajAnAm / mohadhvAntadhvaMsakastigmabhAsaH pAThInAbhyAM sarvazokairvimuktaH // 64 // 1. nadantam.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 kaavymaalaa| kumbhAlokAlakSmaNaiH pUrNadehastRSNAvahnicchitsarovIkSaNena // yAdonAthAtkevalajJAnabhAgI labdhA siddhehemasiMhAsanena / / 65 / / khargAdetA devi devAlayena nAgAvAsAddharmatIrthasya kartA / krIDAzailo ratnapuJjAdguNAnAM dhakSyatyugraM vahninA karmakakSam / / 66 / / phalaM khapnAvalyAH sakalamiti nizcitya dayitA____ dadhAnA romAJcaM prakaTamaparaM kaJcakamiva / pramodaM sA bheje kamapi vacanAnAmaviSayaM mude keSAM na syAdabhilaSitasaMprAptirathavA // 65 // athAhamindraH sa tato'vatIrya khAyuHkSaye'nuttaravaijayantAt / kukSau prazaste'hani lakSmaNAyA viveza zuktAmiva vAribinduH // 68 // tasmingarbhAvatAraM kRtavati bhuvanakSobhasaMpAdipuNye sarvATopena gatvA kSitipatibhavane sAsurendrAH surendrAH / kRtvA kalyANamuccairhatapaTupaTahA veNuvINAbhirAmaM . nRtyantaH khaM nivAsaM kRtajinajananIpAdapUjAH prajagmuH // 69 // zrIhIdhRtyAdibhiH khAnvapuSi varaguNAkAntilajjAdirUpA ndevIbhistanvatImiH satatamanupamaprItibhiH sevyamAnA / zyantI ratnavRSTiM khayamudayavatIM pratyahaM khargimuktAM mAsAngarbhaprabhAvAnnava nalinamukhI sA sukhenaiva ninye // 70 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye SoDazaH sargaH / saptadazaH srgH| atha sA prasUtisamayena jinamiva didRkSuNeritA pauSamalinadazamIkSayajAM tithimApya sundaramajIjanatsutam // 1 // kakubhaH prasedurajaniSTa nikhilamamalaM nabhastalam / tasya jananasamaye pavanaH surabhirvavau surabhayandigaGganAH // 2 // viyataH patadbhiratihRSTahRdayasuravRndavardhitaiH / divyakusumanikarairarucatkSitimaNDalaM bhramarabaddhamaNDalaiH // 3 //
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 sargaH] candrapramacaritam / maNighaNTikAH sadasi reNuMrakarahati kalpavAsinAm / jyotiramarasadane sahasA prajagarjusarjitaravaM gajArayaH // 4 // praNanAda bhAvanagRheSu jaladapaTuzaGkhasaMhatiH / vyantarasurabhavaneSvahatAH paTahAH pratidhvanimucaH pradadhvanuH // 5 // iti hetubhiH pracalitaizca samasamayamAtmaviSTaraiH / jJAtajinapatibhavAH parito gaganaM prapUrya vibudhAH pratasthire // 6 // pracalatsurAsurakirITakiraNanikurumbaraJjitAH / maNDanamiva jagRhuH kakubho'pyathavA na kasya jinajanma vRddhaye // 7 // adhunA vyanakti jina eva bhuvanamidamatra kiM mayA / kRtyamiti suravimAnacayaistrapayeva bhAnurabhavattirohitaH // 8 // surapaGkirAnRpatigehamarucadamarAlayAtatA / antaramakalayatA dyubhuvoriva mAnarajjurudatAri vedhasA // 9 // sa caturvidho'pi nRpasadma vividhamaNiratnabhAsuraH / prApa bhRtasakalabhUmitalo jalarAzivatsuragaNaH savAsavaH // 10 // atha mAyayA janitamAtratadanukRtirUpamarbhakam / mAtururasi vinivezya zacI jinamujjahAra gurubhaktibhAvitA // 11 // tamudIkSya bhAsuramazItarucimiva zacIsamAhRtam / padmavanamiva vikAsamagAdyugapatsahasramapi cakSuSAM hareH // 12 // surabRMhite jayajayeti bhuvanamabhisarpati dhvanau / hastadhRtavapuSamAtmagajaM tamaropayatprathamakalpanAyakaH // 13 // itare ca taM paramabhaktibharanatakirITakoTayaH / bhejuramarapatayo'ntagatA vibhRtAtapatrakalazAbdacAmarAH // 14 // surayoSito vividhadhUpabalikusumaruddhapANayaH / maGgalamukharamukhAmburuhAH kariNIgatAH samupatasthire'prataH // 15 // calite'bhimeru suranAthanivahaparivArite jane / neduratha vibudhahastahatAH paritaH prayANaparizaMsimerikAH // 16 // 1. karatADanaM vinA zabdaM cakruH. 2 abdo darpaNa iti TIkA.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 kAvyamAlA / surapeTakaiH paTu naTadbhiratilalita gItavAditaiH / nRttamayamiva tadA sakalaM sadigantaraM samabhavannabhastalam // 17 // bhuvanAtizAyijinarUpavinihitavilocanotpalaiH / laGghitamapi bubudhe vibudhairna surAdrivartma tadupAttavismayaiH // 18 // atha te parItya surazailamururucira caityamandiram / pANDukadRSadi surapramukhA hariviSTare sukhamatiSThayaJjinam // 19 // surapaGktimAzu viracayya kRtavitatimA payombudhaH / cakruramalataradugdhaghaTairabhiSecanaM tridazalokanAyakAH // 20 // abhiSicya taM lalitanRttamadhuraravagItavAditaiH / vajramayanizitasUcikayALAvevidhuryugaM zravaNayoH surezvarAH // 21 // maNikuNDalAGgadakirITakaTakarazanAdibhUSaNaiH / divyakusumavasanaizca surAstamabhUSayaMstribhuvanaikabhUSaNan // 22 // pravidhAya te samayamekamamarapatayaH kRtotsavAH / candrasamarucirayaM bhagavAniti candrapUrvamamumAhvayanprabhum // 23 // atha bhaktitaH prathamakalpapatiritaravAsavAnvitaH / stotumiti viracitAJjali taM sahajatribodhasahitaM pracakrame // 24 // sakalAvabodhamakalaGkamanupamamacintyavaibhavam / janmarahitamajarAmaraNaM jitamatsaraM jinamabhiSTuve'STamam // 25 // stutizaktirasti na mameza tadapi hitakAGkSayA stuve / zakyamidamidamazakyamiti pravicArabAhyamatayo hi kAryiNaH // 26 // hariviSTarasthitamazeSajananayanahAri te vapuH / kAntiruciramudayAdvizirogatamindumaNDalamivAvabhAsate // 27 // jina yaH samAzrayati mArgamakhilajanavatsalasya te / tasya na bhavabhayamasti punaH kimu nausthito jalanidhau nimajjati // 28 // tava nAtha yazcaraNayugmamavicalitabhakti sevate / tasya kimu khalu karoti yamo nahi bAdhate tuhinamagnisevinam // 29 //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 sargaH] candraprabhacaritam / tava darzanaM jagadadhIza vidadhadajarAmaraM jagat / kasya na kathaya rasAyanavadviduSAmabhavyamapahAya rocate // 30 // sukhamAzritAya jinanAtha vitarasi yadicchayA vinaa| . zaktiriyamanagha te sahajA kimu vinasA zramaharaM na candanam // 31 / / sa kRtI kRtArthamapi tasya jagati kalayAmi jIvitam / / yasya hRdayasarasi sphurati prativAsaraM jina tavAbhipaGkajam // 32 // surapUjya yaH satatameva vahati hRdayena nAma te / mantrakuzalamiva zAkinikAH prabhavanti na cchalayituM tamApadaH // 33 // matimAtanoti harate'dhamupanayati sarvasaMpadaH / kiM tadadhipa vidadhAti na yadbhavadaGgripaGkaruhasevanaM nRNAm // 34 // sakalo'pyapekSya kimapIza parahitarataH prajAyate / na kacidiyamupalabdhacarI tava nirvyapekSa bhuvanopakAritA // 35 // harayo'bhiSekamupagamya vidhadati zacI prasAdhikA / vAri vahati nivaho dyusadAmaparasya kasya mahimA jinedRzaH 36 // pazavo'pi saMnidhimavApya tava jina bhavanti bhAktikAH / mAnuSatanurapi yastu matiM tvayi nAtanotu sa pazuH pazorapi // 37 // bhayarogazokamaraNAni bhvbhyvicitrvednaaH| tAvadabhava bhajate bhavabhRttvayi yAvadasya hRdayaM na lIyate // 38 // nama ityapi tvayi jinendra vinigaditamakSaradvayam pApamakhilamapahanti nRNAmaparastu vAgvibhava eva vAgminAm // 39 // iti saMpradhArya bhuvaneza bhavati vinutiH prabanatA / siddhanutikRtaphalena mayA na vitanyate jina tato namo'stu te // 40 // tamiti praNutya gurubhaktibharanatatanuH purNdrH| sotsavamanayata candrapurI parivAritaH suragaNena nRtyatA // 41 // pravidhAya tatra punareva muditahRdayA mahotsavam / bhejuramaranivahAH svabhuvaM vinivedya taM janavayorjinArbhakam // 42 // 1. svabhAveneti TIkA.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| khakarAGgulInijamukhena vibudhptiyojitaamRtaaH| prItivikasitamukhaH sa lihanna cakAra mAtRkucayoratispRhAm // 13 // vidadhajjitasphaTikakAntirakhilajanalocanotsavam / vRddhimabhajata jinAdhipatiH pratipacchazAGka iva so'nuvAsaram / / 44 // tamarIramatsurakumArasamitirabhigamya sundaram / paurajanahRdayahRSTikaraiH karakandukaprabhRtibhirvinodanaiH // 45 // prakRtisphuTaM grahagaNasya gamanamiva cApalaM zizoH / krIDanamakRta pRthagjanavatpratibaddhabuddhirapi yajinezvaraH // 46 / / vicaransa kuTTimamahISu parijanakarAGgulIH zritaH / mandanihitacaraNo ruruce sarasISu haMsa iva vAsaradyutiH / / 47 // zuzubhe karAtkaratalAni sakalasuhRdAM sa saMcaran / dIdhitiruciravapurvaNijAmavibuddhamUlya iva vAridhermaNiH // 48 // maNimudrikAkaTakahAravasanarasanAdibhUSaNam / tasya surapatigirA dhanadaH prajighAya sarvamapi zaizavocitam // 19 // sa kumArayogyajalakeligajaturagarohaNAdibhiH / karmabhiratizayitAnyajanairanayatkiyantamapi kAlamUrjitaH // 50 // haripIThamAsthitavato'tha nikhilanijapArthivAnvitaH / tasya viracitavivAhavidhirakarotpitA nRpatipaTTabandhanam // 51 // prazazAsa pUjyavacanasya sa pituruparodhato mahIm / muktisukhavinihitaikamatairnahi tasya kApi viSayAbhilASitA // 52 // vasudhAmavatyatuladhAni caturudadhivArimekhalAm / tatra bhRzamabhinananda jano janavRddhiheturudayo hi tAdRzAm // 53 / / na babhUva kasyacidakAlamaraNamakhileSu jantuSu / jAtucidapi na janAkulatAM vyadadhAdavRSTirativRSTireva vA // 54 // na samIraNaH zravaNabhediparuSaravadAruNo vavau / nAspadamalabhata rogagaNaH samapAdi nAtihimamuSNameva vA / / 55 / /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 sargaH ] candraprabhacaritam / na vibAdhanaM janapadasya samajani kadAcidItibhiH / krUramRgasamudayo'pyabhavanna pure ca hiMsanaviSaktamAnasaH // 56 // tamupAyanaiH samupagamya sadasi paracakrapArthivAH / dvAHsthakathitanijanAmakulAH zirasA praNemuravanItalaspRzaH // 57 // rajanImahazca sa vibhajya vibudhanutabuddhiraSTadhA / karmabhiranayata sarvajagannayamArgadarzanaparo yathocitaiH // 58 // tamupetya zakravacanena narapatisahasramadhyagam / bhejuramaravanitA vividhaiH prativAsaraM lalitagItanartanaiH // 59 // kamalaprabhAprabhRtidivyanijayuvativRndaveSTitaH / bhogasukhamiti yathAbhimataM ciramanvabhUtsa jagadekanAyakaH // 60 // aparedyurunnamitabAhuradhikajarayA nipIDitaH / tasya sadasi samupetya zanaiH zritayaSTirityakRta ko'pi pUtkRtim // 61 // suravRndavandya karuNArdra zaraNagatalokavatsala / trAtarakhilajagatAM kRpaNaM bhayabhItamastabhaya rakSa rakSa mAm // 62 // kathito nimittipuruSeNa rajanisamaye sametya mAm / mRtyuravihatagatiprasarastava pazyato'dya jagadIza neSyati // 63 // kSamase tato yadi na pAtumasi jina vRthAntakAntakaH / vAcamiti samabhidhAya puraH sahasA tirohitavapurbabhUva saH // 64 // vada deva ko'yamiti sabhyajanavacanamAruteritaH / dRSTanikhilabhuvano'vadhinA bhagavAnhasanniti jagAda kAraNam // 65 // mama kartumeSa viSayeSu viratimamarAdhipAjJayA / dharmaruciriti surastridivAtsamupAyayau vikRtavRddhavigrahaH // 66 // vinivedya sabhyanivahasya kRtaparamavismayasya tam / bhogaviratahRdayaH sa bhavasthitimityacintayadacintyaceSTitaH // 67 // dhanayauvanaprabhRti sarvamanugatamidaM zarIriNAm / na kSaNamapi bhavati sthitimannijapUrvajanmakRtapuNyasaMkSaye // 68 // candra0 13 137
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 kAvyamAlA / viSayeSu zatrusadRzeSu vividhaparitApahetuSu / saktimaviratamatiH kurute hatabuddhireva na tu bodhabhAsuraH // 69 // vividhAsu yoniSu vapUMSi vividharacanAni dhArayan / indriyasukhalavalubdhamatirnaTavatprayAti tanumAnviDambanAm // 70 // vapurAdadhapravijahacca vividhamiha yairvivaJcitaH / karmabhirahamadhunA tapasA kSipayAmi tAni nikhilAni mUlataH // 71 // iti cintanAkulamupetya sadasi jagadantikAmarAH / cintitamakhilahitaM bhavatA jina sAdhu sAdhviti tmbhynndyn||72|| vimalAbhidhAnazibikAsthamamarapatiretya sAmaraH / prApadatha sakalartuvanaM tamurUtsavena kRtadundubhidhvaniH / / 73 // pravitIrya rAjyamavadAtacaritavaracandrasUnave / SaSTha(?)yugabhihitasiddhanutiH sa tapo'grahIddazazatairmahIbhujAm // 74 // maNibhAjane samadhiropya vibudhapatirAtmabhaktitaH / kSIrajalanidhijale nidadhe dRDhapaJcamuSTibhirapAkRtAnkacAn // 75 // pravidhAya tatra paTuvAdyaninadaramaNIyamutsavam / kSobhitasakalamhIvalayaM prayayuH punaH suragaNA yathAyatham // 76 // atha somadattanRvarasya nalinapurapAlino gRhe / paMJcavasunipatanaprabhRtInyakRtAdbhutAni sa gRhItapAraNaH // 77 // prazamAdibhiH sa caturo'pi caturamatirUrjitairguNaiH / nAzamanayata keSAyaripUnviharaMstapakhijanayogyadhAmasu // 78 // na parISahAstamasahanta dhRtikavacinaM prabAdhitum / kSuttRDavanizayanapramukhA yudhi saMvRtAGgamiva zatrupatriNaH // 79 // aparAparaiH sa samupetya samayagatatattvagocaram / saMzayamalamapahastayituM pratibAsaraM munijanairasevyata // 80 // 1. ramapuSpagandhodakavRSTayaH, surabhimRdupavanaH, devadundubhizceti pazcavasUni. 2. krodho mAno mAmA lopazceti kaSAya iti sarvadarzanasaMgrahaH.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 sargaH ] candraprabhacaritam / prakRtIrnayaMstanutaratvamatanutapasAmakarmaNAm / tatra punarapi jagAma vane samapAdi yatra nijameva dIkSaNam // 81 // munibhiH sthitaH sahasametya talabhuvi sa nAgazAkhinaH / dhyAnamatulamavalambya sitaM hataghAtikarmaripurApa kevalam // 82 // tasminkAle saha parijanairyakSarAjena gatvA zakrAdezAtsamavazaraNaM nirmame tasya bhartuH / jainAdAdyAtsamavazaraNAyojanAdhardhahAnyA sAdhanyaSTau yadanugaditaM yojanAnyAgamajJaiH // 83 // dhUlIsAlo valayasadRzastasya babhrAma pArzve mAnastambhAzcatasRSu mahAdikSu tasyAntarasthAH / catvAryUrdhva vikacakamalAmbhAMsi tebhyaH sarAMsi tebhyazca vividhakusumA khAtikA vArikarNA // 84 // nAnApuSpA samajani tataH puSpavATI vizAlA prAkAro'syA viracitacaturgo puro'bhyantarAle / dvArAdvArAtparamubhayato dve zubhe nATyazAle catvAryAsannamaranicitAnyUrdhvamAbhyAM vanAni // 85 // catvAro'rvai ruciravapuSo yAgavRkSA vaneSu tisrastisro maNimayatarairmaNDitAsteSu vApyaH / tatraivAsanbahuvidhasabhAmaNDapAH krIDazailA dhArAyantrairabhivRtalatAmaNDapairbhrAjamAnAH // 86 // tebhyo'pyUrdhvaM maNimayacatustoraNA vedikAbhUdyasyAbhoge samajani pare ketupatirvicitrA / tasyAzcordhvaM maNimayacaturgopurI hemasAlo ramyaM kalpadrumavanamato'bhUtparasminvibhAge // 87 // 139 1. tasminkevalotpattisamaye. 2. sabhAvizeSaH 3. paJcavarNamaNicUrNaprAkAraH. 4. arvAH pratimAH. 5. dhvajamAlA.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 kaavymaalaa| tasmAjjajJe punarapi caturgopurA hemavedI ___ tasyA rejurdaza dazaparANyullasattoraNAni / teSAM stUpA nava nava babhurmadhyadezeSu sarve ___ tatraivAsanmunijanasabhAmaNDapAstuGgazRGgAH // 88 / / prAkAro'cchasphaTikaghaTito'bhUtpurastAcca tebhyaH ___ koSThAstasya sphuritarucayo dvAdazAnte babhUvuH / tebhyaH sthAnaM paramanupamaM gandhakuTyAkhyamAsI jajJe tatra sphuradurumaNibhrAjitaM siMhapITham // 89 // tasyopari sphuritabhAsuraratnarazmeH sa prAtihAryaparibhUSitadivyamUrtiH / nirbAdhavIrvasukhabodhanidhirjinendra ___ stattvopadezakathanAbhimukho'vatasthe // 90 // dattAdyA munibhiH samaM gaNadharAH kalpastriyaH sajjitA jyotiya'ntarabhAvanAmaravadhUsaMghAstato bhAvanAH / vanyA jyotiSakalpajAzca vibudhAH khasyodayAkAGkSiNa stasthuAdazasu pradakSiNamamI koSTheSu mAM mRgAH // 91 // iti zrIvIranandikRtAvudayAGke candraprabhacarite mahAkAvye saptadazaH sargaH / aSTAdazaH srgH| sarvabhASAkhabhAvena dhvaninAtha jagadguruH / jagAda gaNinaH praznAditi tattvaM jinezvaraH // 1 // jIvAjIvAzravA bandhasaMvarAvatha nirjraa|| mokSazceti jinendrANAM sapta tattvAni zAsane // 2 // bandha eva praviSTatvAdanuktiH punnypaapyoH| tayoH pRthakca pakSe ca padArthA nava kIrtitAH // 3 // cetanAlakSaNo jIvaH kartA bhoktA svakarmaNAm / sthitaH zarIramAnena sthityutpattivyayAtmakaH // 4 // 1. madhye.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sargaH] candraprabhacaritam / bhavyAbhavyaprabhedena dviprakAro'pyasau punaH / narakAdigaterbhedAccaturghA bhedamaJjate // 5 // saptadhA pRthivIbhedAnnArako'pi prabhidyate / adholokasthitAH sapta pRthivyaH parikIrtitAH // 6 // AdyA ratnaprabhA nAma dvitIyA zarkarAprabhA / sikatAdiprabhAnyA ca parA paGkaprabhA matA // 7 // dhUmaprabhA tato jJeyA parA tasyAstamaH prabhA / mahAtamaHprabhA ceti tAsAM nAmAnyanukramam // 8 // prathamAyAM pRthivyAM ye nArakAsteSu kIrtitAH / utsedhaH sapta cApAni trayo hastAH SaDaGgulAH // 9 // dviguNo dviguNosnyAsu pRthivISu yathAkramam / dvitIyAdiSu vijJeyo yAvatpaJcadhanuHzatIm // 10 // ekastrayastataH sapta daza saptadaza kramAt / dvAviMzatistrayastriMzattAkhAyuH sAgaropamam // 11 // dazavarSasahasrANi jaghanyaM prathamakSitau / dvitIyAdau jaghanyaM tatprathamAdau yaduttamam // 12 // triMzannara kalakSANi prathamAyAM tataH param / paJcaviMzatiruddiSTAstataH paJcadaza kramAt // 13 // daza trINi tato hInaM paJcabhirlakSamIritam / tataH paJcaiva narakAzcaramAyAM prakIrtitAH // 14 // bahvArambhAdisaMbhUtaiH pApaiH paravazIkRtAH / tatra jIvAH prapadyante duHkhaM bhUtvaupapAdikAH // 15 // iti nArakabhedena kRtA jIvasya varNanA / tiryaggatikRto bhedaH sAMprataM varNayiSyate // 16 // 141 1. dvitIyotsedhaH 15 cApAni, 2 hastau, 12 aGgulAni / tRtIyotsedhaH 31 cA0, 1 ha0, 0 a0 / caturthotsedhaH 62 cA0, 2 ha0, * a0 / paJcamotsedhaH 125 cA0, 0 ha0, a0 / SaSThotsedhaH 250 cA0, 0 0, 0 a 0 / saptamotsedhaH 500 cA0, * ha0, 0 a0. 0
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| trasasthAvarabhedena tiryagjIvo dvidhA smRtaH / tatra dvIndriyamArabhya trasaH paJcendriyAvadhi // 17 / / sthAvarAH kAyabhedena paJcadhA prikiirtitaaH| pRthivIkAyikAH kecitkecidapkAyikAH smRtAH // 18 // . tejaHkAyabhRtaH kecidapare vAyukAyikAH / syurvanaspatikAyAzca sarve'pyekendriyAH smRtAH // 19 // sahasraM mAnamutkarSAdyojanAnAM prakIrtitam / paJcendriyazarIrasya tadevaikendriye'dhikam // 20 dvIndriye dvAdazaiva syuryojanAni yathAgamam / trikoSaM trIndriye proktaM yojanaM caturindriye // 21 // sparzanaM rasanaM ghrANaM cakSuH zrotramitIndriyam / vardhanIyaM kramAdeteSvekaikaM dvIndriyAdiSu // 22 // saMvatsarasahasrANi dvAviMzatirudAhRtam / / pRthivIkAyikeSvAyurutkarSeNa jinAgame / / 23 tAnyakAyiSu sapta syustrINi mArutakAyiSu / vanaspatau dazoktAni tejaHkAyiSvahastrayam // 24 // varSANi dvAdazaivAyurvIndriyANAM prakIrtitam / dinAnyekonapaJcAzatrIndriyeSu zarIriSu // 25 // SaNmAsapramitaM proktaM caturendriyadehiSu / paJcendriyeSu pUrvANAM koTyekA parikIrtitA // 26 // tiryagAdiprabhedasya kramo'yaM sNprdrshitH| kIrtyante sAMprataM kecidbhedA naragaterapi // 27 // bhogakarmabhuvo bhedAnmAnuSA dvividhAH smRtAH / devagurvAdibhedena syustriMzadbhogabhUmayaH // 28 // madhyottamajaghanyena kramAtredhA vyavasthitAH / SaTsahasrANi cApAnAmuttamAsu nRNAM pramA // 29 // 1. dvIndriyAH zaGkhagaNDolaprabhRtayaH.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sargaH ] T candraprabhacaritam / madhyamAsu ca catvAri dve jaghanyAsu kIrtite / trINi palyopamAnyAyuddhe caikaM tAkhanukramAt // 30 // madyAGgAdibhidAbhinnaM dazakalpadrumodbhavam / pAtradAnaprabhAveNa bhuJjate tatra te phalam // 31 // Aryamlecchaprabhedena dvividhAH karmabhUmijAH / bharatAdibhidA paJcadaza syuH karmabhUmayaH || 32 // zatAni paJca cApAnAM karmabhUminivAsinAm / paJcaviMzatiyuktAni mAnamutkRSTavRttitaH // 33 // pUrvakoTipramANaM ca teSAmAyuH prakIrtitam / vRddhihAsau videhena bharatairAvateSviva // 34 // bharatairAvate vRddhihAsinI kAlabhedataH / utsarpiNyavasarpiNyau kAlabhedAvudAhRtau // 35 // sAgaropamakoTInAM daza koTyo'vasarpiNI / pramANaM tAvadevAhurutsarpiNyAzca tadviduH // 36 // suSamopapadA proktA suSamAsuSamA tataH / duHSamA suSamAdyAnyA suSamAntA ca duHSamA // 37 // paJcamI duHSamA jJeyA SaSThI cAtyantaduHSamA / pratyekamiti SaDbhedAstayoruktA dvayorapi // 38 // sAgaropamakoTInAM catasraH koTayaH smRtAH / pUrvA tisro dvitIyA ca dve tRtIyA prakIrtitA // 39 // dvAcatvAriMzatA varSasahasraiH parikIrtitA / ekA koTI ca koTInAM caturthI parikIrtitA // 40 // paJcamI ca sahasrANi varSANAmekaviMzatiH / SaSThI tAvatpramANaiva jinaiH kAlakalAH smRtAH // 41 // mlecchekhaNDaprabhedena paJcadhA parikIrtitAH / mlecchakhaNDA yataH paJca kathyante karmabhUmiSu // 42 // 143 1. pustakAntare 'Sa' ityasya sthAne 'kha' iti kavargadvitIyavarNo dRzyate. 2. pustakadvaye'pi 'mlecchAkhaNDa' iti pATho'sti,
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 kaavymaalaa| AryAH SaTurmabhedena SoDhA bhedamupAgatAH / te guNasthAnabhedena syuzcaturdazadhA punaH // 43 // mithyAsAsAdanavidhau mizrA viratidarzanau / pradezaviratastasmApramattaviratastataH // 44 // syAdapramattaviratastato'pUrvakriyaH smRtaH / anivRttikriyastambhAttataH sUkSmaH prakIrtitaH // 45 // zAntatIkSNakaSAyau ca sa yogaH kevalI smRtH| ayogakevalI ceti guNasthAnAnyanukramam // 46 // iti mAnuSabhedena kRtA jIvanirUpaNA / sAMprataM devabhedena kurve kiMcitrapaJcanam // 17 // caturNikAyabhedena smRtA devAzcaturvidhAH / asurAhikumArAdyA dazadhA teSu bhAvanAH // 48 // kiMnarAdiprabhedena vyantarAzcASTadhA smRtAH / sUryacandrAdibhedena jyotiSkAH paJcadhA smRtAH // 49 vaimAnikA dvidhA proktAH kalpAtItAzca klpjaaH| saudharmAdiSu kalpeSu kalpajAH parikIrtitAH // 50 // nava aveyakAdisthAH kalpAtItAH pravarNitAH / sarvArthasiddhiparyantAH samRddhAvadhicakSuSaH // 51 // tatrAsurakumArANAM pramANaM paJcaviMzatiH / dhanUMSi daza cApAni zeSANAM bhavanakSitAm // 52 // dazasaptadhanurmAnA vyantarA jyautissaamraaH| saudharmezAnayormAnaM sapta hastA divaukasAm // 53 // sanatkumAramAhendrakalpayoH SaT prakIrtitAH / brahmakApiSThayoH paJca tanmadhyagatayorapi // 54 // catvAraH zukramArabhya hastAH prAgAnatAH smRtAH / Anate prANate cApi trayaH sArdhAH pravarNitAH // 55 //
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sargaH] candraprabhacaritam / AraNAcyutayohastAstrayaH samanuvarNitAH / adhograiveyakeSUktau triSu dvAvardhasaMyutau // 56 // dvAravannI samAnAtau madhyapraiveyakatraye / ardhena sahito ranirUva'traiveyakatraye // 57 // aveyakavimAnebhyaH pare hastapramAH surAH / sAgaropamamutkarSAdAyubhavanavAsinAm // 58 // adhikaM vyantarANAM tu palyopamamudAhRtam / dazavarSasahasrANi jaghanyamubhayeSvapi // 59 // jyotiSkANAM tu devAnAmadhikaM palyamIritam / palyasyaivASTamo bhAgo jaghanyena prakIrtitaH // 60 // jinaiH sAkSAtkRtAzeSatrijagadvastubhiH smRtam / dvau sAgaropamAvAyuH saudharmezAnakalpayoH // 61 // sanatkumAramAhendrakalpayoH sapta kiirtitaaH| brahmabrahmottare kalpe dazaiva parivarNitAH // 62 // smRtA lAntavakApiSThakalpayozca caturdaza / tataH zukramahAzukrakalpayoH ssoddshoditaaH|| 63 // aSTAdaza zatAre ca sahasrAre ca saMmatAH / Anate prANate cApi viMzatiH samudIritAH // 64 // AraNAcyutakalpe ca dvaaviNshtirnusmRtaaH| ekaikena tato vRddhiryAvatriMzatrayAdhikAH // 65 // iti gatyAdibhedena kRtA jIvanirUpaNA / kurve saMpratyajIvasya kiMcidrUpanirUpaNam // 66 // dharmAdharmAvathAkAzaM kAlaH pudgala ityapi / ajIvaH paJcadhA jJeyo jinAgamavizAradaiH / / 67 // etAnyeva sajIvAni SaDdravyANi pracakSate / kAlahInAni paJcAstikAyAstAnyeva kIrtitAH // 68 / / 1. astikAyazabdo jainaparibhASAyAM tattvaparyAyaH. tatra 'asti' iti tiGantapratirUpakamavyayam.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaavymaalaa| jalavanmastyayAnasya tatra yo gatikAraNam / jIvAdInAM padArthAnAM sa dharmaH parivarNitaH // 69 // lokAkAzamabhivyApya saMsthito mUrtivarjitaH / nityAvasthitisaMyuktaH sarvajJajJAnagocaraH // 70 // dravyANAM pudgalAdInAmadharmaH sthitikAraNam / loke'bhivyApakatvAdidharmo dharmo'pi dharmavat // 71 // nityaM vyApakamAkAzamavagAhaikalakSaNam / carAcarANi bhUtAni yatrAsaMbAdhamAsate // 72 // dharmAdharmaikajIvAnAmasaMkhyeyAH prkiirtitaaH| pradezAH sakalajJAnomAnantapradarzakam // 73 // vartanAlakSaNaH kAlaH sa khayaM pariNAminAm / pariNAmopakAreNa padArthAnAM pravartate // 74 // kriyAM dinakarAdInAmudayAstamayAdikAm / pravihAyAparaH kAlo nAstItyeke pracakSate // 75 // tanna yuktaM kriyAyAM hi loke kAla iti dhvaniH / pravRtto gauNavRttyaiva vAhIka iva godhvaniH // 76 // na ca mukhyAhate gauNakalpanA narasiMhavat / tasmAdrvyakhabhAvo'nyo mukhyaH kAlo'sti kazcana / / 77 // rUpagandharasasparzazabdavAH pudgalaH smRtaH / aNuskandhaprabhedena dvikhabhAvatayA sthitaH // 78 // pRthivyAdivarUpeNa sthUlasUkSmAdibhedataH / chAyAtapAdirUpeNa bahudhA sa vibhidyate // 79 // zarIrendriyarUpeNa prANApAnAdiparyayaiH / prANinAmupakArAya sa sarveSAM pravartate // 80 // viraktamityajIvasya rUpamAgamavarNitam / saMpratyAzravatattvasya kiMcidrUpaM nirUpyate // 81 //
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sargaH ] candraprabhacaritam / karmaNAmAgamadvAramAzravaM saMpracakSate / sa kAyavAGmanaHkarmayogatvena vyavasthitaH // 82 // zubhaH puNyasya pApasya viparItaH prakIrtitaH / sakaSAyo'kaSAyazca tasya dvau khAminau smRtau // 83 // tatrAsAdanamAtsaryagurunihnavanAdayaH / jJAnAvRtidRgAvRtyorAzravatvena varNitAH // 84 // paridevanasaMtApazokAkrandavadhAdayaH / asAtAvedanIyasya karmaNaH samanusmRtAH // 85 // sarAgasaMyamo dAnaM zaucaM kSAntyanukampane / ityevamAdayo jJeyAH sAtavedyasya karmaNaH // 86 // kevalizrutadharmANAM devasya ca gaNasya ca / avarNavadanaM dRSTimohanIyasya kIrtitam // 87 // yaH kaSAyodayAttItraH pariNAmaH prajAyate / cAritramohanIyasya karmaNaH so'nuvarNitaH // 88 // nArakasyAyuSo jJeyo bArambhaparigrahaH / mAyA bahuvidhAkArA tairyagyonasya kIrtitAH // 89 // mAnuSasyAvagantavyaH khalpArambhaparigrahaH / sarAgasaMyamatvAdidaivasya parivarNitam // 90 // visaMvAdanamatyantayogavakratvamityapi / nAno'zubhasya vijJeyaM viparItaM zubhasya ca // 91 // vijJeyAstIrtha lAmo hakzuyAyAdha SoDaza / khaprazaMsAnyanindAdi nIcairgotrasya varNitam // 92 // svanindAnyamazaMsAdirucairgotrasya varNitam / dAnAdiviprakaraNamantarAyasya kIrtitam // 93 // ityAzravapadArthasya sattvaM samupavarNitas / adhunA bandhasattvasya kharUpaM vyAkariSyate // 94 // 147
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 kAvyamAlA / asamyagdarzanaM yogAviratezca viparyayaH / pramAdAzca kaSAyAzca paJca bandhasya hetavaH // 95 // sakaSAyatayA jantoH karmayogyairnirantaram / pudgalaiH saha saMbandho bandha ityabhidhIyate // 96 // vibhedAtprakRtisthityoranubhAgapradezayoH / jinAgamanadIsnAnairvijJeyaH sa caturvidhaH // 97 // jJAnadRSTyAvRtIvedyaM mohanIyAyuSI tathA / nAmagotrAntarAyAzcetyaSTau prakRtayaH smRtAH // 98 // bhedAH paJca nava dvau ca viMzatizvASTasaMyutAH / caturdvicatvAriMzadvau paJca tAsAmanukramam // 99 // jJAnAvRtidRgAvRtyorvedanIyAntarAyayoH / sAgaropamakoTInAM koTyastriMzatparA sthitiH // 100 // saptatimahanIyasya viMzatirnAmagotrayoH / AyuSazca trayastriMzatsAgaropamasaMmitAH // 101 // muhUrtAvedanIyasya dvAdazaivAparA sthitiH / syAnnAmagotrayoraSTau zeSAzcAntarmuhUrtakam // 102 // karmaNAM yo vipAkasta bhavakSetrAdyapekSayA / so'nubhAvaH samAmnAto jinaiH kevalalocanaiH // 103 // yogabhedAdanantA ye pradezAH karmaNaH sthitAH / sarveSvAtmapradezeSu sa pradeza iti smRtaH // 104 // evameSa caturbhedabhinno bandho nirUpitaH / saMvarasyAdhunA rUpaM kiMcidudyotayiSyate // 105 // Azravasya nirodho yaH saMvaraH sa nigadyate / karma saMviyate yenetyevaM vyutpatisaMzrayAt // 106 // cAritraguptyanuprekSAparISahajayAdasau / dazalakSaNadharmAcca samitibhyazca jAyate // 107 //
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sargaH] candraprabhacaritam / iti saMvaratattvasya rUpaM saMkSipya kIrtitam / idAnIM kriyate kiMcinnirjarAyA nirUpaNam // 108 / / yathAkAlakRtA kAcidupakramakRtAparA / nirjarA dvividhA jJeyA karmakSapaNalakSaNA // 109 // yA karmabhuktiH zvabhrAdau sA yathAkAlajA smRtA / tapasA nirjarA yA tu sA copakarmanirjarA // 110 // sthitaM dvAdazabhirbhedainirjarAkaraNaM tapaH / bAhyamAbhyantaraM ceti mUlabhedadvayAnvitam // 111 // upavAsAvamodarye vRtisaMkhyA rasopsanam (1) / viviktavAsanA kAyaklezazceti bahirbhavam // 112 // khAdhyAyo vyAvRtirdhyAnaM vyutsargo vilayastathA / prAyazcittamiti jJeyamAntaraM SaDDidhaM tapaH // 113 // vAdhyAyAnasa(za)nAdInAM vyaktatvAdaprapaJcanam / kriyate durvibodhatvAdhyAnasyaiva prapaJcanam // 114 // Atai raudraM ca dharma ca zuklaM cApi caturvidham / dhyAnamAkhyAtamarhadbhiH zubhAzubhagatipradam // 115 // aniSTasaMgame tasya viyogaparicintanam / viprayoge manojJasya samAgamavicintanam // 116 // rogAdijanitAyAzca vedanAyA muhuH smRtiH| nidAnaM ceti catvAro bhedAH pUrvasya kIrtitAH // 117 // raudraM hiMsAnRtasteyaviSayapratipAlanaiH / caturbhirjAyamAnatvAtkAraNaiH syAccaturvidham // 118 // AjJA vipAkavicayAvapAyavicayastathA / saMsthAnavicayazceti dharmadhyAnaM caturvidham // 119 // pRthaktvAdivitarkAntaM zuklamAdyamudIritam / ekatvAdi vitarkAntaM dvitIyamanugadyate // 120 // 1. narakAdo. candra0 14 -
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 kAvyamAlA / anyasUkSmakriyApUrve pratipAtyantamucyate / caturthe pratipAtyantaM samucchinnakriyodakam // 121 // kathitetisamAsena nirjarA saMnibandhanA / sAMprataM mokSatattvasya rUpaM vyAvarNayiSyate // 122 // kRtsnakarmakSayo mokSo bhavyasya pariNAminaH / jJAnadarzanacAritratrayopAyaH prakIrtitaH // 123 // tattvaprakAzakaM jJAnaM darzanaM tattvarocakam / pApArambhaparityAgazcAritramiti kathyate // 124 // saMsAravyAdhividhvaMse bhAvyamAnamidaM trayam / heturekAGgavikalo na heturiva bheSajam // 125 // kevalaM na yathAjJAnaM rucitaM samanuSThitam / auSadhaM dhvaMsayedvyAdhiM tathA tattvaM ca saMsRtim // 126 // yathA samyakparijJAnaM rucitaM samanuSThitam / auSadhaM dhvaMsayedvyAdhiM tathA tattvaM ca saMsRtim // 127 // karmaNAM pratipakSatvAnmukterjJAnAdi kAraNam / jJAnAdInAM vivRddhyA hi rAgAdikSayadarzanam // 128 // rAgAdezca kSayAtkarmaprakSayo hetvabhAvataH / tasmAdralatrayaM heturvirodhAtkarmaNAM kSaye // 129 // kSINakarmA tato jIvaH khadehAkRtimudvahan / UrdhvaM svabhAvato yAti vahnijvAlAkalApavat // 130 // lokAgraM prApya tatrAsau sthiratAmavalambate / gatihetorabhAvena dharmasya parato gatiH // 131 // iti tattvopadezena prahlAdya sakalAM sabhAm / bhavyapuNyasamAkRSTo vyaharadbhagavAnbhuvi // 132 // nikhedatvAdibhistasya sahajairdazabhirguNaiH / babhAse bhuvanodbhAsi vapurbhAskarabhAsuram // 133 //
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sargaH] candraprabhacaritam / 151 vyaharadyatra yatrAsau tatra tatra subhikSatA / ajAyata janaprItyai yojanAnAM zatadvaye // 134 // gagane gamanaM tasya sarveSAmapi hRssttye| babhUva prANinAM prANivirodhena vivarjitam // 135 // tasya bhaktyupasargAbhyAM manAgapi na paspRze / zItetarakarasyeva cchAyAvirahitaM vapuH // 136 // caturAnanatArUpamahAtizayazAlinaH / caturA na natA tasya kAbhyutthAya vayaM prajA // 137 // pakSmaspandavinirmukte babhatustasya locane / nIlotpale ivAtyantanirvAtasthAnasaMsthite // 138 // sarvavidyezitustasya yathAsthAnakhamUrdhajam / asAdhAraNatAM tasya vapurvaktumivAbhavat // 139 // sa ghaatikssyjairebhirprairdshbhirgunnaiH|| rarAja rajasA mukto muktisaMgamanotsukaH // 140 // sarvabhASAtmikA tasya sarvatattvAvabodhinI / mAgadhI yA babhau bhASA maitrI cAkhilagocarA // 141 // jajJe vihAratastasya sarvartuphalazAlinI / kRtaraktavinirmANA bhUrdarpaNatalopamA // 142 // pAdau virejatustasya hemAjarucipiJjarau / jitena rAgamallena bhayAdiva samAzritau // 143 // ityevamAdibhizcAnyaiH sa caturdazabhirjinaH / didyute'tizayairdevanikAyaparikalpitaiH // 144 // prAtihAryaizca so'STAbhiH zuzubhe zubhaceSTitaH / chatratrayAdibhiH sarvajagadaizvaryazaMsibhiH // 145 // 1. caturAnanatA caturmukhatA, sA rUpaM yasya saH, sa cAsau mahAtizayazca, tena zAlate iti vigrahaH.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 kAvyamAlA / navatiyadhikA tasya sabhAyAM gaNino'bhavan / dve tIkSNatarabuddhInAM sahasre pUrvadhAriNAm || 146 // zikSakANAmubhe lakSe caturbhiradhikaiH zataiH / avadhijJAninAmaSTau sahasrANi mahAdhiyAm // 147 // daza kevalanetrANAM sahasrANyamalAtmanAm / caturdaza sahasrANi vikriyarddhimupeyuSAm // 148 // manaH paryayiNAmaSTau sahasrANi satejasAm / saha SaDbhiH zataiH sapta sahasrANi ca vAdinAm // 149 // varuNAdyAryikANAM ca vizuddhataracetasAm / azItizca sahasrANi lakSamekaM kSatainasAm // 150 // zrAvakANAM ca lakSANi trINi samyaktvazAlinAm / lakSANi paJca pUtAnAM zrAvakANAM vratAdibhiH // 151 // itthaM vihRtya bhagavAnsakalAM dharitrImadhyAsito gaNadharairmunivRndavandhaiH / dharmopadezajalavardhitabhavyasasya saMmedazailazikharaM sa samAsasAda // 152 // tatrAsau parimuktamAsavihatiH pakSe site saptamI - tithyAM bhAdrapade sthitaH pratimayA sArdhaM munInAM gaNaiH / nirbAdhaM daza pUrvalakSaparimANasyAyuSaH prakSaye zukladhyAna nirasta kRtsnakaluSaH siddheH padaM zizriye // 153 // saMzliSTAmatha tasya bhUdharapatezcaityAlayodbhAsinaH pUte mUrdhani sArdha kArmukazatotsedhAM tadIyAM tanum / saMskRtyAgurucandanaprabhRtibhiH prAptorupuNyodayAH kalyANaM pravidhAya paJcamamaguH khaM khaM padaM khargiNaH // 154 // iti zrIvIranandikRtAvudayA candraprabhacarite mahAkAvye'STAdazaH sargaH /
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ candraprabhacaritam / granthakartuH prazastiH / babhUva bhavyAmbujapadmabandhuH patirmunInAM gaNabhRtsamAnaH / sadagraNIrdezigaNAgragaNyo guNAkaraH zrIguNanandinAmA // 1 // guNagrAmAmbhodheH sukRtavasatermitra mahasA masAdhyaM yasyAsInna kimapi mahIzAsituriva / sa tacchiSyo jyeSThaH zizirakarasaumyaH samabhavapravikhyAto nAmnA vibudhaguNanandIti bhuvane // 2 // munijananutapAdaH prAstamithyApravAdaH - sakalaguNasamRddhastasya ziSyaH prasiddhaH / abhavada bhayanandI jainadharmAbhinandI svamahimajitasindhurbhavya lokaikabandhuH // 3 // bhavyAmbhojavibodhanodyatamaterbhAkhatsamAnatviSaH ziSyastasya guNAkarasya sudhiyaH zrIvIranandItyabhUt / svAdhInAkhilavAGmayasya bhuvanaprakhyAtakIrteH satAM saMsatsu vyajayanta yasya jayino vAcaH kutarkAGkuzAH // 4 // zabdArthasundaraM tena racitaM cArucetasA / zrIjinenduprabhasyedaM caritaM racanojjvalam // 5 // yaH zrIvarmanRpo babhUva vibudhaH saudharmakalpe tatastasmAccAjitasenacakrabhRdabhUdyazcAcyutendrastataH / yazcAjAyata padmanAbhanRpatiryo vaijayantezvaro yaH syAttIrthakaraH sa saptamabhave candraprabhaH pAtu naH // 6 // iti granthakartuH prazastiH / 153
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ candraprabhacaritasthazlokAnAM suucii| sa0zlo0 pR0 sa0 zlo. pR. akRSTapacyasasyAvye 2117 20 atha somadattanRvarasya nali 17 77130 acintyamAhAtmyaguNo ja 1 42, 5 athAbhavadbhariguNairalaMkRto | 1| 39 8 acetanasya bandhAdiH | 2 83, 17 athAsti zRGgollikhitAmarA| 1| 11 ajIvazca kathaM jIvApekSa | 2 45/ 13 athAhamindraH sa tato'vatI 16 ata eva ca daNDavarjitaH 12) 66 97 athezvarazcandanasecanAdyaiH / atidUrataro'pi tena so athaikadAsthAnagataM pratIhAra 2 atiraudrakirAtabhallabhinna adayaM dayitena pAtitai atItasaMkhyaiH parirabdhakI adhamena samena vAdhikAma 12 atulapratApaparibhUtatamo adharadalagataM nidhAya rAgaM 9 43, 72 atulapratolizikharAgragata / 5, 20 42 adhikaM vyantarANAM tu pa 10 59/145 atyantadurghaTamidaM nahi / adhikamedhitayA muditairjanai 13 36108 atrAntare krudhAdhAvatva 15114/122 adhikArapade sthitaistathA 12 71 93 atrAntare pRthutapaHzriya | 3 44 29/ adhigamya yathAvidhi zrutaM 1 77 5 atha kathamapyapAsya dayitA 10 78 83 adhiruhya sa tatra vismitA 6100 atha kazcidupetya zAsanAnni 12 192 adhisUnu lAlana vidhAvahi 5 59 46 atha kenacidAnIya sevakena 15/133 124 adhunA vyanakti jina eva 178 atha kozaleti bhuvanatrita 5/ 12, 42 anantavijJAnamanantavIryatA 1 3 1 atha jAtusa medinIpatini 1 64 anardhamaNinA bhImarathaM . 15 18 atha tatra zaktyupacayAnuga 5/ 23| 43 analpasattvaMguruvaMzazAlinaM 11 4 83 atha tAmaparo mahendranAmA 52 anavasthAlatA ca syAnabha 2, 58 15 atha tena paribhramayya muktaH 6 1 48 animiSakulasaMkule viza 9, 55, 76 atha te parItya surazailamu 17 19134 anirUpitakRtyayAnayA 12 84 98 atha dhAtakItyupapadena yutA 5/ 1 41 aniSTayogapriya viprayogau / 587 48 atha puNyadine muhUrtamAtrA 6108 56 aniSTasaMgame tasya viyoga 18116149 atha prajAnAMnayanAbhirAmo 4 1 35 anugacchati yaH zaThaM vipraiH 12 92 99 atha pravRddhe divase vizAMpa 11 183 anupadAya bisaM praNayArpitaM 13, 47104 atha bhaktitaH prathamakalpapa 17/ 24134 anupamabalavIyaiH saMmukhIbha 11 91 91 atha bhUpatisUnunA karAbhyAM 6 26 | 50 anurAgaparApi bibhratI 10 50 80 atha mantragRhe sa mantravi 12 57 96 anekaceSTairiti paryupAsitaM 1139 86 atha mAyayA janitamAtrata 17/ 11133 antare'tra nakhacandracandri] 7 40 60 atha mAyinAnyabhavavairavazA| 5, 56 | 45 anyatsUkSmakriyApUrva prati 18121150 atha sapraNayena yAcate 12 33 94 anyadA nRpativRndaveSTitaH / 7 57 61 atha sa priyadharmanAmadheyaM / 6 77 54 anyeArAhUya yuvezamIzaH | 4 28 37 atha sa vikramavAnnayabhUSaNo 13 1,100 anye'pi ripupakSasthA rA 15113/122 atha sA prasUtisamayena ji 17/ 1132/ anyonyadarzanasamucchali 14 52110
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa0 lo0 pR.| sa0 zlo00 anyonyasaMhatakarAGguli |7 87 64 avagAcyutanIti mA bhavA 12 bhanyonyAlokanodbhUtatva 15 36116/ avadhArya suvarNanAbhajA 12/ anyo'pi yasya yo yogyaH 15/ 19115/avabhAti nijaM sa pauruSaM 12/ 45 aparaM ca nivedayAmyahaM te 6 32 51 avabhAsya jagadgRhaM karai 10 10 aparAnapi yacchati dvipA |12| 21/ 93 avikampitadhIrasaMstutatvA 6 aparAparaiHsa samupetya samaya 15 80/138 aviditAgatavAraNabhIbhava |13, 30 apareArapRcchadAdRtAtmA | 6 71 54 aSTAdaza zatAre ca saha 18 64 apareyurazeSasainyayuktaH 88 55 aSTauca tridazapatenidezavA 16 apareArunnamitabAhuradhika 17 61137 asatIjanaM jigamiSu bahula 5 16 42 apareyurenamavanItilakaM 5 49 45 asamyagdarzanaM yogAvirate |18 apasarpa prayAhItaH kiM 15 99121 asarvajJakRtaM tAvanna / 2106 apahanti naro nisargajA 10 79/ asukhaikaphalaM prabhajya yo / 1 apahRtavasanA vadhUstaraGgaiH | 9 askhaladgati bRhadbalAnvitaM 7 apAyamuktA padavIM pare na 11 46 86 aspRSTapAMsU api khecara 5 api ca suvadane naro na / 9 73/ asmaratpatati campakareNau | api tadbhaveddinamapuNyavataH 5 46 ahitasya hitopadezanai 13 api tasya pUrvabharate bharata 5 41 aho narANAM bhavagartavati 11, 10 84 api merusame samudgate 12/ 96/AkasmikodgatabRhatparaca 11/ 80 90 apyanAratataponiyatInAM / 8 11 66 AjJA suvarNanAbhasya 15/146 125 abhavAma bhavatprasAdato 12/ 68 97 AjJA vipAkavicayAvapAya 18119149 abhidhAya giraMsa sauSThavAmi 12 67 97AdyA ratnaprabhA nAma dvi 18 7141 abhimAnadhano hi vikriyAM 12/ 78 98 AnIlanIradanibhaiH suvi 14 61112 abhiyAtumataH prayujyate 12/ 97 99/ AraNAcyutakalpe ca dvA 18 65145 abhiyujya nihanti yo ri 12/ 38 95 AraNAcyutayorhastAstrayaH 18 56145 abhivAJchati pAdasaGgama 12 90 99/Ata raudraM ca dharma ca zuklaM 18115149 abhiSicya taM lalitanRtta 17 21134 ArdradattanavayAvakamaNDane 7 86 64. abhUdvaimarathe raGge samaro 15 14114 Aryamlecchaprabhedena dvividhA 18 32.143 ambunA ghanakiMjalka 2133/ 21 aryAH SaTkarmabhedena SoDhA 18 43 144 ayamanabhimukhIM sukezi | 9 37 75 Azravasya nirodho yaH 18106 148 ayamapi madhurasvaro'bhisa | 9 36 75 itare ca taM paramabhaktibhara 17 14133 ayamudakahato vyathiSyate / 9 54 76/ itaretarabAhupIDitAGgau 6 24 50 ayaM munighano'ghanodanasaha 14 33108 itareSu janeSu kA kathA na 10 1 77 arghAdikAM samyagavApya pU 5 77 47 iti kRtavividhaprakAraceSTA, 9 18 73 artha dharmAya sevante 2119/20 iti kSitIzaH saha zikSayA 4 44 38 ardhamArgagatAmeva tadI 15107122/ iti gatyAdibhedena kRtA 1866145 bhahasyatastvaM pravidhAtumenaM | 5 88 48 iti giramabhidhAya nizci 5 90 48 alinInikurumbacumbitA 14 25107 iti ca vyacintayadalAbhi 5 46, 44 avagamya nipAtitastvayA 6 34i 51iti cAbhidadhe hiraNyanA 6 27 50
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa0 zlo0 pR0| sa0 zlo0 pR0 iti cittamamuSya dhIrayi / 6 99 56 ityAdi nopamAnaM ca 2/ 98 18 iti cintanAkulamupetya 17 72138 ityAdyanekasiddhAntagahane - 2, 50 14 iti tattvopadezena prahlAdya 18132/150 ityAlApairyuvezasya mAna 15106 122 iti tatra girau niviSTasai |14| 68113/ ityAzAH samadavadhUriva kSi 16 53 131 iti tadvacanairviruddhacetA 6 95 55 ityAzravapadArthasya tattvaM 18 94147 iti tarkayanvikalamaGgabhuvA 5/ 57 45 ityuktvA vAcamuccArthoM | 2 51 14 iti tasya nizamya garvaga 6 20 50 ityutthitaM tamAkarNya / 15 31116 iti tasya nizamya bhAratI 12 42 85 ityevamAdibhizcAnyaiH sa 18144151 iti te viniveditaM mayA 12 19 93 idaM karomyadya paruddineSvidaM 11 13 84 iti dUtamasau visRjya rA 6, 97 56 idamAtmavadhAya madviruddhaM / 6 19 50 iti dezayati nabhazcarANA 6 87 55 idamidamiti darzayanazeSaM | 9 39 75 iti nArakabhedena kRtA / 18 16141 idamindrajAlamuta dhAtuga | 5 55 45 iti prajAnAmadhipaH svaci 4 27 37 iyamapi zapharI samutpata / 9 iti prasAdhyAkhilabhUtadhA / 4 68 40 iyamiha puline nisagarramye 9 iti bruvantaM tamudAraceSTitaM 11 66 88 iSTairiSTArthapizunaiH pari 15 iti bhASiNa eva bhAratI 12/ 25/ 94 iha gaganacaraiH kaMdarAgoca |14 24107 iti mantrigiraM kRtvA 15/118 123 iha tAvadadAtumicchatAM 12 iti mAnuSabhedena kRtA 18 47144 uttIrNabhAralaghavaH parito 14 iti vanavihRtiprasaGgakhinnaM 9 27 74/ udakakaNacitairnitambinI | 9 iti vAcamadRSTamudgarAbhAM sa 6 85 55 udapAdi tayoH zaziprabhA | 6 45 iti vAdini tatra rAjapu 6 23, 50/udayAdiziraHzritaH zazI 10 20 iti viSayaviraktazchannayA | 1 80 9/uditena payodhirindunA 10 26 iti vRddhimite ratotsave 10 61 81 udIritAyAmiti vAci sU 11 62 iti zivasukhasiddhayai bhAvaya 15 160 126/ upakAro'pi bhinnatvAtta / 2 78 17 iti zrutihAdivaco bruvANaM 5 84 47/ upavAsAvamodaryevRtisaMkhyA 18112/149 iti zrukhA sa tadvANIM / 2 24 12 upasRtya pumAMsamekamArAdbha6 39 51 iti hitamadhurairivAhimantrai 9 15/ 73/ ubhAvubhayamAyoddhaM ni 15120123 iti hetubhiH pracalitaizca 176133/ RtujanitarucirvadhUsamUhaira | 9 26 74 iti saMvaratattvasya rUpaM 18 108149] ekatrayastataH sapta daza sa 18 11141 iti saMdhIrayannAtmasainyaM 15 65/119 etacca pravikasadambujAbhi |1065/ 82 iti saMpradhArya bhuvaneza bhava 17 40135/ etasyAnRjurayamaSTamImRgA | 184 9 itthaM vidhAya vividhaM sa | 88 etAnyeva sajIvAni SaD 1868145 itthaM vihRtya bhagavAnsaka 18 152/152 etena jaDatAM tasya | 280 17 itthaM nArIH kSaNarucirucaH 7 91 65 eteSu satvaparitoSaniba itthamAtmani saMsiddhe 74 16 etyaDhaukitavicitrabhUSaNo itthaM madhau madhukarImukharI 8 51 70 | evameSa caturbhedabhinno ba 18105148 ityavetya bhavaduHkhabhIravaH / 7 49 61 eSA tavAgramahiSI puTabheda 3, 53, 31 ityAgamaM karaTino muni 11/ 84/ 90 eSA puraM tvadanubhAvavivRddha 3, 29/ 27 75
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ | sa0| zlo0 pR0 |sa0 zlo0 pR0. kakupparyantavizrAntata kakubhaH prasedurajaniSTa ni 17 15 84 120 kaSAyasArendhanabaddhapaddhati 11 1984 2132 kastUrI mRgasurabhau himAca 16 52 131 1015 78 kastvaM bhImarathaH ko vA 15101121 7 85 64 8 23 67 16 8 10 | 48 kakubhAM vivareSu tArakA kakubho malinAtmanAkhilaM 10 977 kasyAzcidanyajana saMkula kaThinakucavicUrNito'pyapa 9 44 75 kasyApyazvagatasyebhakumbhaM 15 46117 kaThoradhAraM vinivezya kaNThe 4 55 39 kA kSatA hRdayabhUzabarasya katipayAni na yAvadayuH pa 13 21 102 kAcAdripratimavilolavI kathaM ca jIvadharmAH syu 2 46 13 kAciditthamuditA dayite kathitetisamAsena nirjarA 18 122 150 kAcidutpalatulAsahanetrA kathito nimittipuruSeNa 17 63 137 kAcidvihAya gRhabhittigataM kadambaiH : sahasA nAtha 2 22 11 kAJcanArakusume dyutimattA kantunA bhavadazokabalena 8 34 18 kAThinyaM tava hRdaye stana kaMdarAsvanukRtAhimavantaM 46 70 kAdambarImada ivAzaya kamalaprabhA prabhRtidivyani 17 60 137 kA dhRtistava ratena vinA kamalAnanA madhukarInayanA 5 3 41 kAntakuNDalamanojJamudrikA kamratAtratapanIyanirmitaM 59 kAntivAriNi nabhovadana karaNairvividhairazeSabandhaizca 50 kAntairvicitrojvalacandra karatADanamAsyacumbanaM 80 kApotAGgaruha vidhUsaraH sama karatADanamoSThakhaNDanaM 10 58 81 kAmazokajaladhe ruditAni kariNaM pradizAmi nizcitaM 12 110 100 kAluSyaM tyaja bhaja tuGgamA kariNIpatiranyadeva vA 12 32 94 kAzmIraprabhaviSu bhUmibhR kariNo madamUDhacetasaH 12 12 93 kiMkarI tava bhavAmi sadA karNikAramadhavAjanitAntaM 8 31 68 kiM kiM kimetadupayA hi karturasmaraNAdibhyaH 2102 19 kiMcidvapuH zithilatAma karmaNAM yo vipAkastu 18 - 03 148 kiM tvatra kAraNamabhUdaparaM karmaNAmAgamadvAramAzravaM saM 1882 547 kiMnarAdiprabhedena vyantarA karmaNAM pratipakSatvAnmukte 18128 150 kimabhUdamISvapi na vatsala karmabhiH paravazIkRtAtmano 7 47 61 kimidaM paramAdbhutaM mayA ya kaladhautamayo'khilAsu 6 74 54 kimu ko'pi baloddhatastva kalaM nadantI parikhAtaTeSu 4 72 40 kimu tasya na santi vAra kalamagopakavaMzaravAhitazru 13 49 104 kimebhiradhamAlApairmAtu kalAsanAthasya himadyuteri 159 7 kucabharAdasahAM zukravAraNe 13 42103 kalAsamospi janAbhina 1 44 5. kundendudyuti nikarAva dAta 16 12 127 kallolahastaiH sphuradaMzujA 4 65 40 kumbhAlokAlakSmaNaiH pUrNade 1665 132 kallolocchalita vidIrNazu 16 30 129 kumbhAvambhojAvRtAvambupU 1660 131 kazcittanucchadaM yogyaM 15 6 114 kuryAH sadA saMvRtacitta 4 42 38 kazcidAlohanirmagnaiH pratya 15 51117 kurvanti yAmanukRtAcalatu 14 57111 kaSAyanAmnAM vijayena vai 11 47 87 kulaM caritreNa vizuddhavRtti | 1| 45| | 15103 122 7 24 6 25 8127 8 45 69 8 22 67 7 84 64 825 68 10 73 82 7 90 65 8 42 69 7 20 58 843 69 14 16 15 106 51130 8 36 69 10 72 82 |16 50 130 8 20 67 11 81 90 3 63 32 3 28 27 1849 144 7 5 68 46 6 37 51 6 1649 12 34 94
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa0 zlo0 pR. sa0 zlo0 pR0 kulajo'kulajo'thavAstu / 6 96 55/kSaNadAnilabhAsurIbhava / 10 35 79 kuvalayanayanAbhirasyamAnA| 9 58 76 kSaNadRSTatirohitairjano 1/68 7 kusumakisalayaM vicetukA / 9 22 74 kSaNabhaGguravRtti jIvitaM 1 67 7 kusumAdyathA viTapino va 5, kSaNamaruNitalocanAramaNyaH 9/ kUTasthanityatAM kecit / 2 49 14 kSaNamupAsya parAM priyamAga 13 45 kRtakaTusvaramAyatakaMdharaM 13 28102/kSaNaM pratIkSate yAvatkSAtra 15/ 87120 kRtakapradhanena rUpamanyat / 6 28 50 kSaNAdazokasaMyuktaM punAga 2, 32 kRtacaraNanamaskriyAstadA / 7 kSaNikatve'pi saMtAni 2 86 17 kRtadayitavivaJcanA muhUrta | 9 45 75 kSaNimiti madhurAbhirbhUpati 8 61 72 kRtadIptaravairvihaMgamairnija 10 8 77 kSamate nijameva rakSituM 12, 15 93 kRtaparasparakelibhirucchala 13 56105 kSamate vinayAtilaGghanaM 12 23 92 kRtaparasparavAjivighaTanA 13, 37103 kSamase tato yadi na pAtuma 17 64137 kRtamanasijavegamUruyugmaM 9 17 73 kSayavAnvijigISyate parai 12/ 39 95 kRtasamunnatavaMzaparigrahA 13 23/102 kSayAnilacalatpUrvapazci kRtvA karAvatha sa saMkucada 3, 47 30 | kSINakarmA tato jIvaH 18130 150 kRtvA kSaNa janakutUhala 14, 59111 kSudretarakSitiruhAM karabhaiH 14 66112 kRtvApareArakhilAvasaraM / 3. 2025 kSubhitAmiti tasya bhASi 12 55 96 kRtvA viSAdamiti duHsthi | 3. 35, 28 khacarAdhipa yogino'pi kRtsnakarmakSayo mokSo bha18123150 khaNDayAmAsa tAnardhacandra kRtsnamAyAsitaM dRSTvA sAma 15 97121 khapuSpaM tadahaM manye bhuvane kRpaNasya parAnuvartanaiH 12, 91 99/ kharazItamArutarajorahite keciditthaM yataH prAhu2 44 13, khinnaM te vapuranapAyinA 10 70 82 . kena tatrasurAlokaM gatena 15 52/118 khuranipAtavidAritabhami 13 17102 kevalaM tadabhiSekavAribhi / 7 31, 59 gaganamubhayataH prapUryamANaM kevalaM na maNibandhabhAsuraM 7 3860 gaganAtpatitasya tasya ghA. kevalaM na yathAjJAnaM ruciraM 18126/150 gagane gamanaM tasya sarveSA 18135/151 kevalizrutadharmANAM devasya 18 87/147 gacchaMllAvaNyasaMkrAntadidRkSu 2/31 ko'pi kSaratkaraTabhittiru 11 82 90/gaccha tatsubhaga sAramayatvaM 8 29 ko'pItthaM praNayaruSA vivR 10 74 82/ gacchantI kSititalaropita 10 kramate'riSu matparAkramo 12/62 96 gajendradantaizcamarIkacaudhai 4 kriyAM dinakarAdInAmuda 18 75146 gaNDasthalAmodahRtadvirephairma4 kriyAvasAne virasairmukhapri 11 16 84 gatasya tasyopavane mahIpa 11 krodhastadaGge yaH pUrva manA 15 88120/gatAvalepaiH pravizadbhiretya | 460 krodhAdibhirayaM jIvaH15138124 gataiH samAsattimivetaretara 1200 kvacitpatitapattyazvaM kaci 15/60118 gatyA nisargaparimantharayA 8 57/ kvacidgodhanahuMkArairikSu 2123, 20 gatvA sudUramapi yasya . . 3, 48 kAsI bhImaratho yasya 15/ 81120 gadituM yujyate'smAkaM na 15/104122 kSaNakSayiNyAyuSi mUDhabuddhiH 42136 gadena muko'zaninA kaTA 11/11/ 84 ykh `m 3 w mh wh lh w sh r w
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 sa0 zlo0 pR0 sa0 zlo0 pR. gantuM patajhopalavahnitaptA 14 12 106 ghanapAdapasaMkaTAntarAle 6 11 49 gabhIranAdaiH pratimAnipAti 1 22 3 ghanavIthirathaM kSapApatAvadhi 10 21 78 garIyasA yasya parArthasaMpado 1 43 5/dharmAzorudayamahIdhraruddhamUrteH 10 67 82 garbhasthitasya jananAntara 3 68 33/ dharmodabindubhirupA hita 14 43 garvagadgadamityuktvA 15 81 120 gharSadbhirmalayagirau mahAgajA 16 37 129 galitAzrubhirAtaniHsvanai 10 16 78 ghAtinirmathanalabdhakevalA 14 36108 gavAkSanikSiptamukhAravindAH 4 74 40 cakravartivibhavocitotsavaM / 7 30 59 galanmadasyonnatavaMzazAli 61 7 cakravartyapi gRhItadarzanaH / 7 56 61 gahanAntamathApahAya rASTra 6 38 51 caturAnanatArUpamahAtizaya 18137151 gAyatpranRtyadabhito rabha / 3 74 34 caturNikAyabhedena smRtA 18 48144 gAyaneSvalivadhUnikareSu catvAraH zukramArabhya hastAH 18 55144 girirastyatha khecarAdhivAsaH 6 catvAro'rvA ruciravapuSo 17 86 139 guNagrAmAmbhodheH sukRtavasa pra.ma. candrakAntanuteryatra | 2127 21 guNanirmitaiH surabhibhiH ku 5 42 candrAkArasthalamamalino 14 67113 guNavatsala mA gamastvama 6 86 candrovalena yazasA | 3 17 25 guNavAnapi sa tvamIdRzo 10 10 92/candrojjhitAM raviralaMkurute 3 33 28 guNavAnsamupaiti sevyatAM 10 carAcare nAsti jagatyabho 11 22, 85 guNasaMpadA sakalameva jaga 5 44/ calanaivelanaiH sthAnaivalga 15123 123 guNAnagRhNansujano na ni | 1 71calitavadbhirajIyata vAji 13 11101 guNAnyathaivopadizanprazaMsayA 1 8 2calitazailacayena garIyasA 13 20102 guNAnvitA nirmalavRttamau / 16 1calite'bhimeru suranAthani 17 16 guNinaM manorathazatAdhigataM 5 62 46 cAritraguptyanuprekSAparISaha 18107 gurubharagrahakubjitavigrahai 13 31103/ cittasaMtatimAtratvama gurumatAbhiratAmalamAnasaM 13, 8101 citranetrapaTacInapaTTikA gururIzvaro narakaviddhanadaH / 5 29 43 citrapaTTalikhitavyayAgamo / 7 16 guruvaMzamathApramANasattvaM 6 12 49/ citrametadatidUravartinA 7 62 62 guruvirahabhavena padmanAbho 1 82 9/citraratnakiraNaiH pravartayaH / 727 59 gurUngurUnsamyagupAsya 4 3 35/ citrrtnpripuurnnkukssyo| 7 59 62 guhodare dhyeyahime himatuM 14 18106 ciramakSatadehau tau zarai 15/83120 gRhiNau zazisUryanAmadheyA 6 33 51 cirayasi parameva nikSipa | 9 9 73 gRhItayogaM tapasA kRzIkR 11 35 86 cirayuddhaparizrAntaH pra 15110 122 grahAgataM taM madamUDhamAnaso 11 8 84 cItkArAravabadhirIkRtAkhi 16 3127 grAmaiH kukkuTasaMpAtyaiH sa / 2118 20 cUDAratnena citrAGgaM prA. 15/ 17 125 praiveyakavimAnebhyaH pare 18 58145/ cetanAlakSaNo jIvaH kartA 18 4140 ghaTAdikAraNeSvetanmRdA / 2/ 71 16 cyutvA tato vigalitAyu 11 74 49 ghanaghaTAsadRzISu kRtAsanA 13, 24102 chatramullasitaphenapANDuraM |7 58 61 ghanatarairuparajitavAribhiH |13| 60105/chandAnuvartiSu padAtiSu ghanapaGkanimanamakSamaM kila | 1/66 chAyAsu yatkSitiruhAM tRNa 14 64112 8 8 8 8 .
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa0 zlo0 pR.| sa0/zlo0 pR. jagatyamuSmindivasAdhipo 11/ 44 86 jJAnamAgamanirodhikarmaNo | 7 52 61 jaganmahAmohatamaHpaTAvRtaM |11) 41/ 86 jJAnamAtramiha saMsRtikSaye | 7 53 61 jajJe payaH pravizataH sutaraM 14 58111 jJAna vupajAtAyAM sahaiva 15/148 125 jajJe mAMsopadaMzAsRgAsa 15/ 53 118 jJAnAvRtigAvRtyorveda 18100 jajJe vihAratastasya sarva 18/142/151 jJAnopayogaH satatamupa / 15/154|126 janatAnurAgaparivRddhikaraH / 5 41 44 jyotirujjvalamanalpamaNDa janabhayaparividrute'pi pa 9 34 75/ jyotiSkANAM tu devAnA 18 60145 janamanaHzayane zayitaM ma 13 52104 taM yauvarAjye pariNItabhArya 4 16 36 janaravAtrasato nipatantyadha 13 27102/taM rathasthaM rathArUDhaH svarbhA 15 67119 janAdazeSAdvayasA laghIyA 4 4 35/taM vAhitarathaM vIkSya dharma 15 98121 janena paureNa vRtaH purAda 11 33 85 taM gajasthaM gajArUDhaH 15 78/120 janmAntarANi bhagavanbha 11 76 89 tacchastrakauzalAlokavi 15122/123 janmAntare zubhamathApyazubhaM 3 38 28 taTagatAmalanIlazilAtalo 13 57105 janmAvalImiti yathAvadasau 11 75 89 taTagatAsitaratnaviniHsRtaiH 14 29/108 jayanrucA nistamasau samu 14 19107 taTapAdapasaMruddhairniSkambha | 2136 21 jayalakSmIpariSvaGgavyavA 15 12/114 taTaruhakuTajAvanIruhANA |14 38108 jayavAJjayavarmanAmadheyo / 6 43 51 taTaviTapazikhAvasaktahastA | 9 19 jayazabdaM vayaHzabdaiH 2 18 11 tataH kalakalArAvabadhirI |15/ 94 jayazAlinaH sahajabhadratayA 5 34 44| tataH piturgrahAmarSA !mu. 15/ 90 jarAjaratyAH smaraNIyamIzva 1 4 1 tataH pratIhArakRtapravezane 11, 3 jaladanAdagabhIramathidhvani 13 48 104 tataH sa tenAnumato mahIpa 11 67 jaladavIthivizAlamuraH pra 13 3100 tataH sa putrAApatarAjyabhA jaladIrghikA jana vigAhyaja 5/6 41 tato mumukSataH zakuM tasya |15/130 jalanirjharasaGgazItavAte 618 49] tato mokSo'pi saMsiddho | 2/109 jalamakaluSamantarAnubadhnan 9 30 74/ tato'vagantumicchAmi nalavanmatsyayAnasya tatra 1769146 tatkSaNakSubhitasiMha viSTaraH jAto'hamadyendusamAnakI | 581/ 47 tatkSaNAbhilaSitAmarAdhipa 7 15 jina yaH samAzrayati mArga 17 28134/ tattejo vihitavipakSakakSa 16 41/130 jinaiH sAkSAtkRtAzeSatri 18 61145 tattvaprakAzakaM jJAnaM darzanaM 18 24/150 jIvamanye prapadyApi | 2, 48 14 tatpragamya dayitaM rucitAbhi / jIvAjIvAdi yatpRSTam | 2, 53, 14 tatpratyayAtvayamidaM na 11 jIvAjIvAdiSaDvarga 2 90 18 tatra tvadIyacaraNAmbujatA 8 56, 71 jIvAjIvAzravA bandhasaMva 18 2140 tatra zAsati mahIM janatAyA 8 jIve siddhe'pi garbhAdi 2 62 15 tatrAbhinanditanijAkhila 3 jIvo nAstIti pakSo'yaM | 2/ 54 14 tatrAzAmabhicalite kuberagu 16 45/130 jRmbhAbhavatsatatasaMnihitA | 3. 66 33/ tatrAsAdanamAtsaryagurunihna 1884147 jJAnadRSTyAvRtIvedyaM 18 98148 tatrAsurakumArANAM pramANaM |18 52/144 jJAnamarthaparibodhalakSaNaM / 7 50 61tatrAsau parimuktamAsaviha 18153 152 candra0 15 83 tu 67
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ |sa0|0 pR0 16 tatrAsau samupagataH samudya tatrendUpalazakalojjvalaiH |16 tatsaGgAdiva saMjAtaH tathApi tasminguru setu vAhi tathAhi kacidapyasti tadakhilamapi vAri nikSipa 34 129 tayorbabhUva tumulaM raNadhU 48 130 tarasobhaya vetanairvazIki 1 2 9 | sa0 zlo0 | pR0 15 68 119 12106 100 2 13 11 tarurAjayaH sakusumAH kusu 5 11 42 10 92 29 6, 81 54 6 92 55 tasmAtsvavedane siddhe 8 2 | 11 77 2108 19 2 47 13 2 tava kApi zaziprabhAbhidhA 691 55 18 tava kAryavido'bhijalpituM 12 69 97 74 tava kIrtibhireva sarvadigvi 12 7 92 tadakhilaM puTabhedanamudbhaTaiH 13 25 102 tava tAta na yuktamAkulatvaM 698 56 tadapi kvacana prayatnasAdhye 31 50 tava darzanaM jagadadhIza vida 17 30 135 tadayaM svavinAzamIkSamANaH 6 48 52 tava nAtha yazcaraNayugmamavi 17 29 134 tadalaM paribhASitairamIbhi 6 22 50 tava mAnadhanAkhila prakArai tadavetya vacaH prabhoridaM 12 20 93 tava saMnahanaM nAtha laghu tadasminnapramattena praha 15117 123 tasmAjjajJe punarapi caturgoM tadAjJayaikaH samupetya dhIradha 11 5 83 tasmAtkaromi tatkiMcinna tadidaM zaradabhrazubhrakIrte tadIyasaGgAdakhilospi bhI 4 taddharmazravaNAjjAtavibodhA 2 13 tadbhAratImiti nizamya tadrUpalokana vilobhitaloca 7 83 tanayaH sa tanoti yaH kulaM 12 108 tanukukSayo'pyatanudhAramapa 5 13 tana yuktaM kriyAyAM hi tapazcaranghoramaghoramAnasa: 11 68 tape'bhisUryapratimaM vyavasthi 11 88 tasminkAle saha parijanairya 17 83139 tapo vapurbhiH kaThinaiH sudu 1159 87 tasmingarbhAvatAraM kRtavati 16 69 132 tamakAraNabAndhavaM tato'sau 3 56 52 tasminnadhItAziSi sAdhu tamananyasamAnatejasaM 12109 100 tasminnambudagambhIre diga tamarIramatsurakumArasamiti 17 45 136 tasminmRgAGka iva sarvamano tamasA khilameva kurvatA ni 1011 77 tasminvidhAya mahatIm tamasAdhAraNaizcihvaiH pratya 15115123 tasya bhaktyupasargAbhyAM tamasAdhyamavetya mAnuSAstrai 6 103. 56 tasya mantharacatuSTayAdhikA tamiti praNutya gurubhaktibha 17 41135 tasya mAruta vilola mUrtibhi tamudIkSya kharAMzuvaddurIkSyaM 6 101 56 tasya vAjikhurajai rajazcayai tamudIkSya bhAsuramazItaruci 17 12/133 tasya vArinidhivArimekhalA 76 63 tamupAyanaiH samupagamya sada 17 57 137 tasya zrIriva kamalAlayAdu 16 16 128 tamupetya zakravacanena narapa 17 59 137 tasyAM rakSAM zrutaparabalaH | 1470 113 tametya sarvAvasara vyavasthitaM 11 283 tasyAM vaNikpathakRtAdhika taM mahAstrairmahAsenazcakAra 15 76 120 tasyApara vide tayordvayorapi nRpayoH pratA 14 69113 tasyAyataH karivadhUjjhita 11 87 91 35 tasmAdakartRkaM zAstraM 11 tasmAdanAdinidhanaH sthito| 89) tasmAdazeSavitkazcida 64 tasmAdupaplutaM sarvaM tattvaM 100 tasmAdbhavAntarabhavAdazubhA 42 tasmAdviSaya vijJAnamapratyakSa 1876 146 tasmAnna duSTakariNo yadi 88 tasmAnnara vizeSo'sau 56 31 259 15 11 85 90 2 99 18 70 580 47 15 2113 357 31 361 32 7 61 62 7 81 63 2114 20 15 7 114 1788 140 15 144125 2 61 15 2105 19 88 17 18 136151 7 73 63 7 74 63
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ na m sa0 zlo0 pR0|| sa.|zlo0 pR. tasyopari sphuritabhAsura 17 90140 tebhyo'dhigamya tava saMtati 3 tasyovilayabhujaH samasta 16/ 47130 tebhyo'pyUz2a maNimayacatu 17 87139 tasyorUvalaya vizeSakasya 16 15128 teSAmapyanumAbAdhA pari 2 91 18 tAM zazAGkakiraNA vidaha / 826 68 teSu mASacaNakAtasItila tAM kSoNImiva caturarNavAva 16 21128 toyAvagAhacakitairalinI 14 55/111 tAnindusunduramukhAnava 330 27 tyaja mama viraho'dhuneva pa 9 14 73 tAM tAdRzIM samavalokya 3 21 26 tyAgazca zaurya ca tathaiva satyaM | 4 9/35 tAnyakAyiSu sapta syustrI 1824142 tyAgazcAbhayadAnAdipravibhe 15/155/126 tApakRtkurabakaH stabakena | ega trayodazavidhaM tasya cAritraM 15/151/125 tApayanti mama mAnini tA 821 6 // trasasthAvarabhedena tiryagjI 18 17142 tApahAri vapuSo vidhurasya | 81667trAsitArirudabhUnijAti / 7357 tAvadbhavAnmocayituM prayatnA 4 32 37 triMzannarakalakSANi prathamA 18 13/141 timirapravidhAyi dhAvamAnaM 61.4 56 triH parItya praNamya tri | 2/ 37 timirebhamadurna hiMsituM za |10|2979|trikAlagocarAnantaparyA | 2/ tirazcAM saMhatistatra para / 2, 23, 11 trikAlamadhyasthamananyago 1138 tiryagAdiprabhedasya kramo 18 27/142 tridazAdhivAsajiti yatrasa tilakamiti yadatra pUrvamA | 9/ 23/ 74/ tridazo yadi vA ditestanU 6 tilakastilakaM pRthvyAstaM / 2 15/ 11/truTitApyatimAtrasaMstavA 10 tIkSNatvaM kevalaM yatra / 2138 22/ trailokyazobhAbhibhavapravINaM 4 tIrajaistarusaMtAnaiH payasi | 2134/ 21 vatpAdapadmazaraNe bada / tIreSvetAH kusumitavAnI 14 35108tvamataH prathamo vivekinAM 12 tIrthabhUtamurubhaktibhAvita / 7 42/ 60 tvameva bhogAmiSalobhyalo 11 tuGgatvamadripatinA hariNe / 3 | 6|23| tvayaivaM bruvatA sUktaM nRpa turagarohakarAgrasamutpatatta 13 | 34/103 tvAdazI paTurakAri vayasyA 8 turagavArakaThorakaradvayI 13/ 9/101) | dakSiNaM gaNayAmAsa nA 15 turagiyatnaniruddhamahAjavairha 13 10101 dattazrutiH kiMnarakAminInAM 14/ turaGgiNAM padAtInAM rathinAM 15, 40117 dattAdyA munibhiH samaM gaNa 17 tulAM vyatIto vinayaH kva 11 53 87 dadRze ca gatena tena tasmi 6 tuSArarami bhajate nizAyAM 4 6 35/ dadRze ca munistena sthitI 2/ tuSTyA dadatvasutajanma 3.73/ 34/ dadhAnamindoH parivezabhAja5/ 73 tuhinapANDuratIrajasaikatAM 14 21107/dantino dantibhirbhinnAH 15/ 59/118 tejaHkAyabhRtaH kecidapare 18 19142/ dayAparaH sAdhurataH paratradhI 11/ 61 tejakhinaH pUrayato'khilA| 4 43/ 38 dayAvato dharmadhanasya dhIma 11/ 60 88 tejonidhAvudayadhAni suva. 1 85 9dayitAmatipIvarastanI 10 55/ 81 tejo mUrta mivAtmIyaM su 15 13 114 dandhiAJjhaTiti haThena pA 16 42130 tena sa khavazabhAvamAhRtaH, 7 46 61/daza kevalanetrANAM sahasrA 18148/152 tenojjhitAM nijakulaikavi | 3 34/ 28 daza trINi tato hInaM pa 18 14141 te pItvA praharaNadhAriNAm 16/ 31/129 dazavarSasahasrANi jaghanyaM pra18 12/141 s ` 14 1 47
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa0 zlo0 pR.| sa0 zlo0 pR. dazasaptadhanurmAnA vyantarA 18 53144 dviguNo dviguNo'nyAsu 18 10141 dahanastRNakASThasaMcayairapi | 1 72 8 dvijihvatA yatra paraM phaNA | 1| 33, 4 dahanena yena ripuvaMzatateH / 5/ 28 42 dviradAniva madvidhAnsadA 12/ 61 96 dAnAmbhobhirbhUribhiraNA 13 61105/ dvIndriye dvAdazaiva syuryo 18 21142 dAnena saMyamijanasya ji | 360 32 dvIpasindhuvividhAkarodbhavai / 767 62 dAmadvandvAtsubhra so'nanta 16/64131/ dvIpe nRpa tRtIye yo vidyate| 2113, 20 / dArAnsutAnapyanapekSyakeci 4 54 39 dvIpeSu durgeSvatha maNDaleSu 4 66 40 dAruNaM yastapastejaH / 10|dhanayauvanaprabhRti sarvamanuga 1768137 dAruNA viracanA bhRkuTInAM 8 41 69/dhanahAnirupapradAnato 12 81 98 diGgAgAnpratidantizatimana 862 72 dhanurdharaiH khanibhirazvavArairga | 4 5 35 dinanAthavibheva pUritAzA | 6 / 51 dhanurmahArathenAtha dudhuve 15 79 120 dinamadya me gatamanutsavatAM 5 46 dharaNIdhvaja ityabhUtprazAstA, 6 76, 54 dinairalpaireva prathitaguNarAze 5 48 dharaNIdhvaja ityamoghanAmA 6 90 55 divasAdhipavallabhAgame 103 | dharAzrayaH saMtatabhUtisaMgamaH 1 49 6 divyaM devaiH sevyamAnaM vi 16 61131 |dharmAdharmAvathAkAzaM kAla: 18, 67 divyAndivyAkArakAntAsa | 7 94 65/dharmAdhamaikajIvAnAmasaMkhye 18 73/146 dizi tasyAmavasthAya 2/ 27 12/dharmArthayoravidadhatsa 3 1 21 dInAnAthakRtotsargaH sa 15, 15114 dharmAvirodhena nayakha vRddhi | 4 39 38 duHkhena te prathamamasmyahame 3. 37 28 dharmo'rthasaMcayanimitta / 3 11/ 24 durantabhogAbhimukhAM nivarta 11/ 23 85/dhavalAruNakRSNadRSTipAtaiH / 6 4 48 durAtmakAdeva bhavAdbhayaMkarA 11 2084dhikaSTamIdRzaM karma karoti 15134|124 duravIrya ripunirdahanapravI 3/ 22 26 dhIradhIrArirudhirairurudhArA 15 49/117 dUtikoktamiti ko'pi ni 8 30 68 dhUmaprabhA tato jJeyA parA 18 8141 dRSTemaMdAliSu latAsu zarI | 860 71 dhUmodgamairAguravaiH surastrI 14 4105 dRSTvA kadAcidatha zAradamabhra 4 77 41 dhUlIsAlo valayasadRza 17 84| deva ko'pyayamatyantamamA 15116123/ dhruvamasya rUpavibhavena jita 5 43 deva devocitasthAne sugandhi 2 2 10 dhvananitambAvanitAramante 14 31/108 devamAnavazubhetaragrahaprApi / 714 58na kaNTakadrumasthasya kAka |15 33 doSAnubandharahitA tamasA. 3, 18 25/na kAkatAlIyamidaM kathaM / 4 26 37 dauHsthityamiti saMcintya 15/145125/na kAcidIhA kRtakRtyamA 5 82 47 dravyANAM pudgalAdInAmadharmaH 18 71146 na kevalaM sarvaguNAzrayeNa | 4 11 35 drAdhIyasIraviralaM racitA 14 44109 nagatuGgamataGgajogranake dvayeSAmapyatha prAtaH sthAvare 15 1113/ nagApagAtoyataraGgalole dvAcatvAriMzatA varSasahasraiH 1840143 nagottuGgaM samAruhya nAge 15 23.115 dvAdazAGgazrutAdhAro dvAda 15/149125/ namazrAvitanAmAsau baddha 15 80/120. dvAravanI samAnAtau madhya 18 57145 na ca kazcidvizeSo'sti / 2103/ 19 dvArAgragrathitAmalAruNamaNi 10 79 83 na ca mukhyAte gauNaka 18 77146 dvAvapyatulasAmathyauM dvAva 15/109/122na ca vyApakatA tasya ! 2 87 17
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12101 85139 salo pR01 sa0zlo0 pR. na ca sakhi susahastvayApi, 9/13/ 73 naro vivadhyeta sarAgatAM ga 11 21 25 na cAtmabhUtayoraikyaM 273/16/nava aveyakAdisthAH kalpA 18 51144 na cAnumAnaM tadbAdhAM | 2/ 95 18 navatikhyadhikA tasya sabhA 18146 152 na cAnyadastyupAdAnaM / 2/69 16/navasaMgamajanmanA hriyA 10 na cApyakartRtA tasya 2 81 17na vivAdhanaM janapadasya sama 17 56137 na cArthApattirapyasti 2100 18 navodayaM prasphuritapratApaM pra 4 69 40 na cAsiddhamahetutvaM hetoH | 264 15/na samIraNaH zravaNabhediparu 17 55136 nacAsvaviditaM jJAnaM ve / 2/ 56 14 na sahate karapAtamayaM nRpo 13/ 18102 na copAdAnadharmo'pi | 16 nahi kAryavipazcitaH puro 12/ na jahAti pumAnkRtajJatA | 78 nAgAH padAtivRSabhA 3/ na tathApyanuvartanAmahaM / 99/ nAnApuSpA samajani tataH 17 na tasya tAvAnasusaMnibhasya | 5/ 78 47 nApyAgamena sarvajJaH 2/101 na tasya bAdhakaM tAvatpra / 2 94 18 nAmayannatuladaivapauruSAnsi | 7 na tAdRzI khe vibhave na 11 54 87 nArakasyAyuSo jJeyo bahvA 18 89 natvAhaM virahabhayAdbhaNAmi 10 71 82 nAviyogaH suhRtsaGgo na 15136 na navaM vayo vyasanavargahataM 5 9 42 nAsti tasya mayi yanmama | na nimittamihopadezako 12/ 44 95 niHzeSamambudharadhIragabhIra 3/ 71 / na papAta raNe tAvadvIra 15/ 57118 niHspandaM gajamiti saMvi 11 9011 na paraM bandhanaM premNo na 15/143 125 nikarai rucAM timirahAni 14 19 na parISahAstamasahanta dhRti 17 79 138 nikhilAnamitAnalakSamo / na prAtikUlyamatyantaM manaH 15 34116, nikhile vidhivadvivecite 12 na babhUva kasyacidakAlamara 17 54136| nigRhNato bAdhakarAnprajAnAM 4 na bhavAnkimavaiti yadalA 12 41 95, nijadhAmavivRddhikAriNI 10 na bhUridAno'pi madena saM 1 46 5/nijabhartRdurvyasanaduHkhacitaM nama ityapi tvayi jinendra 17 39135/najabhujayugalairudasya jAyA na mahIruhAH parihRtAH kusu 14 22/107/nijamadhuravilAsazobhitA nayanAbhirAmamakalaGkatanuM 551 45/nijarUpavibhramamanoramayA nayapramANAMzubhirujjvalA 11 86 nijavikramAhitaraNaikaraso | nayamArgamamuJcataH svayaM 12 97/nijazauryavahni hutazatrugaNe 5 30 43 nayamindralAghavakaro vibhavo | 5 44nijeSuracitasphAramaNDapo |15 43/117 nayavikramayornayo balI 12 nijaiH samastAnabhibhUyadhA | 1 47 6 nayavikramazaktizobhito 12 92 nitambavApyaH khacarAGganA 14 8106 nayazAstranidarzitena yaH 12 | nitarAM parikopito mano (Ete 53 na yAvadadyApi pavitrapAMsU 5, 76 nitAntavRddhena kaThoravRtti | nayena naNAM vibhavena nAki 11 52 nityaM vyApakamAkAzamava 18 72/146 naranArtha yuvA yadA sa dRSTo / 6 61 53. nityasaMnihitadehadevatAdatta |7 18 58 narAdhipa tvAM priyaviprayuktaM nityasyAnupakAritvAtsama narendravidyAdhigamAdvizuddha | 1/51 6 nipatati kucamaNDale rama | 9, 50 76 w w
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0zlo0 pR.] sa0lo00 nipAtayantI tarale vilo 127 3 nRpavadhUjanayAnavitAnakaira 13 32103 nipAtitAnAM raNamUyarINA, 4 59/ 39 nodasikta sa madapravartinI / 7 28 59 nimajjato me parimUDhabuddhere | 5/83 47 pakSmaspandavinirmukte babha 18/138151 nimittabhAvena madasya bhUya 11 51/ 87 paJcamI ca sahasrANi varSA 18 41/143 'nirantaranipAtISujAlapra 15/ 54110/paJcamI duHSamA jJeyA SaSThI 18 38/143 nirantaraiyaMtrazukAGgakomalaiH 1 13, 2 paJcaSAnapi kRtvAne patrI | 2, 29 12 niravagrahainavanavaiH paritaH / 5/ 1042/paTahajena paTudhvaninA muhu 13/ 35/103 niravadhi prasRtairvasudhAtale 13/ 12101 paThitavyamihAnyathA sthita 12/ 83, 98 nirastaSaDaripuH kRtajJo | 4 14 36paNyatrImiva samupAttapatrapU 16 38129 nirAloke jagatyasminna / 2 41 13 patiraGganayA nyaSedhi yatpa 10 45 80 . nirAzrayANAM patatAmadhoga 11, 42 86patraM dhanaM dhAnyamazeSaratnAnyu 4 57 39 nirmagnaM viSayasukhAmbudhAva 16 23128 pathi vRSaiH karisUtkRtivi 13/ 29102 nivartitAtmA viSayebhyaitya |11| 30 85 pathiSu hastipakAhataDiNDi 13/ 14101 nivasankRtasatkRtiH sa ta / 6 59 53 padavImatItya tamasAMtapatA 5/63| 46 nivArayanto'pi darImukha 14 6106 padAtipUrvA vibhavAzcabAndha 11 56 87 nivRtya yAvatkila pRSThavati 11 6 83 padAnatAnavajJAya sAmantA 15/547125 niveditAntaHkaraNasya bhUbhu 11 58 87 payasi samavatIrya nAbhidanne 9, 33 nizamya tasyAgamanaM sa pA 11 32 85/parakRtya vidhau samudyataH 10 4 nizamya tasyAtulapuNyaza | 4 53 39/paraMtapastaDidvakra citrAGgaH 15/112/122 nizAkarAMzuprakarAcchavAri | 1/14 2/parayA prabhuzaktisaMpadA 12/ 3 92 nizAgamesaudhazirodhirohi 1 29 4paravRddhinibaddhamatsare vipha 12 85 98 nizAsu zItAMzumaNisthala | 1| 15/ 2/parazuM vAhayAmAsa kRtvA sa 15/129124 niSevyavivaro varo vividha 14 20107 parasparasnehanibaddhacetasoH / 158 7 niSkrAntaiH zikharacayAni 1440109 parasparAstrasaMghaTTaprocchala 15, 69119 niSkAmati pravizati praka 11 83 90 parAkramAkrAntamahIbhujo ja 1 54 6 nikhedatvAdibhistasya saha 18133 150 | paricite bahuzo'pyavanIzva 13/ 26 nihatapramukhe tato'risainye 6107/56 parijvalanmahAtraughaM rathaM 15, 24 nihatya nUnaM zamakhagadhArayA 11 26 85/pariNAmasukhaM zarIriNAM / 1 76 8 nIcocitAM samAkarNya 15102 122 pariNAmahite samIhate pathi 1 nIrandhairvipulaphalairakRSTapa 16 5127 pariNAmini yAminImukhe 10 nIlAnanaM prasRtapANDima | 3 64 32 pariNeSyati tAM ya eva dha nIlotpalAni nijayA 3 67 33 paritaH paricUrNayannupetA 6 3 48 nIlopalollasitalolamarI 14 34|108 paritaH parivatrustamanye'pye 15/ 25/115 nUnamicchati no jetuM 15100 121/ paritApavinAzanAya zayyA 666 53 nRtyacchikhaNDini mRdu / 3, 43. 29paridevanasaMtApazokAkanda 1885147 nRpatirekaka eva kulaM 13 15/101 paribhavatyarinirjayanirgato 13/6101 nRpatermukulIkurvansa karA | 2 38 13/ parimitairgamanaiH kuthavAhinIM |1353104 nRpaparAkramabIjavivapmubhi |13| 19102/ parirabhya dRDhaM sa matprabhurma |12. 5 92 102 115
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 parirambhabhavo vadhUvapuH pari parirambhiNi jIvitezvare parivardhayati svakauzalaiH parizUnyamanA vicintaya 0 pR0 10 9 17 7 133 689 55 17 (sa0 / zlo0] | sa0 zlo0 | pR0 10 53 81 pRthu dakSiNato'sti tatra ra 6 75 54 10 54 81 peThuretya naTagAyanAdayo 1259 96 pauraiH samAgatya gRhItaratna 6 62 53 prakRtisphuTaM grahagaNasya ga 17 parisutAnIndumaNipratAnA 14 9 106 prakRtIrna yaM stanutaratvamatanu 17 parihitAya sakaJcukamecakaM 13 22 102 prakSubhya kSaNamatha maGgalaika he parItazRGgaiHsphuradaMzujAlakai 1 23 3 prakhyAtaH prazamarataH pratApa 16 paruSaM mama zRNvatastathA 12 64 97 pragamitamaravindalocanA parokSAdapi cejjJAnA 2 60 15 pracalatsurAsura karITa kira paryantacaryaH kanakojjvalAsu 14 3 105 prajighAya ca dUtamuddhatAkhyaM paryantajAtatarujAlanirudhya 8 59 71 praNaditakalakAJcinUpurotthaM 9 pazavo'pi saMnidhimavApya 17 37 135 praNanAda bhAvanagRheSu jala pazcAtpuro'pyubhayatazca gajA 11 89 91 praNamanti madanvayodbhavaM pazya priye parabhRtadhvanita 8 52 70 praNigadya nayAnvitaM vacaH pANibhirgalitAstraughAzcaraNai 15 58 118 pratijantu yato jIvaH pAtAlodaramivaM sevita saha 16 10 127 pratinAdita sarvazailarandhraH pAdarakSasamUhena parivArita 15119 123 pratipattibhirarthapUrvikAbhiH pAdAnadvitayazilImukhAya 16 27 129 pratibuddhavAnasuramohanajaM pAdau virejatustasya hemA 18 143151 pratyagrapAkavitataM surabhI piGgatvAdiva virahAnalapra 10 66 82 pratyahaM dviguNaSoDazAvanI piturnidezAdatha sundarAGgI pItAmbhasaH zramalavAniva puMsAM puropacitapuNya nibaddha puNyaiH kavacitasyAsya puraH patitamAlokya taM pra puranAthapuraHsaraH kumAraH puruSastapanIyavagururna parai puruSeNa jigISuNA sadA puraiva saMsAraparamparAyA pulinabhUmiSu yatra taTadruma 13 59 105 prapRcchya sutamAtmanastamapa 1 81 9 puSpamamburuhanAma dhunAnA 8| 5 66 prabhaJjanaH khecarasundarINAM 14 14 106 pUrvakoTipramANaM ca teSAM 18 34 143 prabhAvato labdhamaharddhikasya 14 7 106 pUrvajanmakRtapuNyakarmaNaH 157 prabhAvanAyAM jinavartmano 1136 86 pUrvajanmakRtapuNyakarmaNA 7 72 63 prabhudoSazataM pramArjituM pRthaktvAdivitarkAntaM zukla 18 120 149 prayANakAlaprabhavairudAraista pRthivIpatiputra pRcchayAsA 6 40 51 prayANatUryanirghoSasaM mila 'pRthivyAdisvarUpeNa sthUla 1879 146 prayAsamuccaiH kaTakeSu bhUbhR pRthutuGganirantaraistaruNAM 48|| pralayAhimadIdhite rivolkAM | 6| 55/ 52 71 62 4 15 36 pratyUSodbhava himabindubhiH 10 6882 14 54 111 pratyekapakSe jIvAnAM bhUta 359 32 prathamaM dviSi sAma buddhimAna 15 11 114 prathamAyAM pRthivyAM ye nA 15 73 119 prathito'tha candraruciritya 6 57 52 prathito'yamariMjayAbhidhA 12 88 98 pradhvanaddhanurArAvaroSita 15 12 72 97 prapitsu saMpakkaphalopamAnvi 11 18 4 33 37 prapUrayandhAnyadhanairazeSaM 4 10 35 7 12 80 98 50 38 4 15 26 115 41 | 1| 7 36 60 452 39 46 136 81 139 62 81 11 127 21 74 12 12 2 6 6 14 49110 6 uu 3 72 5 133 1192 82 98 55 14 15 49 78 54 54 45 265 15 79 98 12 18 5 6 9 141 53 45 41 51 70 | 119 84
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 . 8 8 sa0 zlo0 pR0|| sa0/lo pR0 pralApinIze karuNAIbhAvaM / 5/74 47 prAptasyottaradizameti tIvra 16, 46130 pravikAsini yanyalIyata 10 24 78 prApte prasUtisamaye'tha tithau 3, 69 33 pravicintyamudetumicchatA 12 46 95 prApya cakradhararAjyasaMpadAM | 7 39 60 praviceSTitamevameva cedu 12103100 prApyAcyutaM sapadi kalpa 11 73 89 pravitIrya rAjyamavadAta 17 74 38 prAvezikAnakaninAdavibo | 7 82 63 pravidhAya tatra paTuvAdyani 17 prAsasAyakarathAGgamudgaraM pravidhAya tatra punareva mudi 17 42135 prAsAdazRGgasaMlagnaratnopala pravidhAya te samayamekama 17 prAsidhaniti zaziprabhAnvi praviza bhavanAntaraM kSaNaca | priyacATuSu kovido'paro pravisarjitasarvapAdasevAgata | priyavAdapareSu vizvasItku 12/ pravihAya jigISutAmimAM 12 priyasaGgasamutsukAGganAna 10 pravihAya mAmazaraNaM sahasA | 5/ 58 45] prINitAhinaradevakulAni | 8 pravRttasaMbhASaNayomithastayo 11 49 87 prodAmadviradaradaprabhedanirya 16, 26129 prazamAdibhiH sa caturo'pi 17 78 138 prodbabhUva navameghamecakaprA | 7 1058 prazazAsa pUjyavacanasya sa 15 52136/ phalaM khapnAvalyAH sakalami 16 67132 prasiddhanAviruddhena mAnenA / 2142 22 phalitasasyasamUhanirantarA 13, 51104 prasIda nastadvaradAtmavIkSayA 11 57 87 phullanmallIkusumasadRzAmoda 15/162 prasRtayA babhaturvarakuNDalagra 13 4101 bakulA api dRSTvA tamaNu / 2 14 11 amRtAlakatulyalAJchanA 10 18 78 baddhAJjalInkhaNDitamAnazU | 4 58 39 prastutasyAnumAnasya | 19 baDA dRDhaM parikaraM vinivA 11 86 91 prasvedaphenalavavicchuritAMga 14 51110 badhyate kathaya karmabhiH kathaM 7 43 60 prahataM maraNena jIvitaM jara 1 69 8 bandibhiH stUyamAnasta ba 15/111122 prahRtya ca ciraM caJcaccAru 15 92121 bandha eva praviSTatvAdanuktiH 18 3 prahlAdanaM vidadhatI zazinaH | 3 62 32 babhurauSadhayaH samantataHzi 10 39 80 prahlAdineti vacasA vadatAM 11 79 90 babhUva bhavyAmbujapadmabandhuH pra.ma. 1 prAkAraH parito yatra 2131 21 balagarvitayaiva niSphalaM 12 26 prAkAraparikhAvapraiH paritaH | 2141 22 balavAnapi jAyate ripuH 12 prAkArazikharAsannaistAra | 2130 21 balavAnahamityahaMkriyA 12 prAkAro'cchasphaTikaghaTi 17 89/140 balavAnvidhireva dehinAM 106 77 prAkpUrvI dizamupasRtya dhUta 16 25128/bahunAgamanekakhabhisevyaM / 6 prAgatIva manasA samudA ya | 8 3569/bahuprakArA yadi na syuraGgi 11 prAgapAgvaruNadigvyavasthi / 768 62 bahubhiH parivArito'khilaM 12 48 prAgeva pramuditadhIrjinAvata 16 55/131 bahuzaH praNipatya bodhitA 10 52 81 prANairasthAsnubhiH sthAsnu 15 64119/ bahusattvayutau sthirAzayA 12 prAtihAryezca so'STAbhiH bahvArambhAdisaMbhUtaiH pApaiH 18 prApa vAravanitApravartita bibhISaNolkAzatapAtaduHsa 11 69 88 prAptazcirAduruparizramakhinna 14 48110 bibheti pApAna satAmasaMma 11 14 84 prAptamAnavabhavo'pikRcchrataH | 7 48 61/bibhratI kAzasaMkAzapakSa | 2/135 21
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 21 sa.zlo0 pR. sa0 zlo0 pR. bibhratI madhukaraM kalikAlaM | 8 466 bhuvanAtizAyijinarUpavi 17 18134 bibhrANabRhaduddaNDapiccha / 2/115/ 20bhUpAnAM vasanayugAdisatkR |1654131 bimbitapuSpagucchanicitavra 14 28/105bhUpALe vijitasamastadakSi |16/ 39/130 bisatantunirmalatabhairjanatA | 5/ 24 43| bhUbhartuH kusumazarAnukAri 16/ 43/130 bRhadalAbukagauravavAmanAM 13, 43104/bhUbhaturdizamabhidakSiNAM yi 16, 33/129 brUte nAgaste trilokaikamu 1663131 bhUribhairavadhIrAyA ruSTaiH15/ 10/114 bhaktiyogo'haMdAcAryeSva 15157126 bheje nitAntamajalo'pi / 3.10 24 bhanne cApe guNe chinne ri 15/ 11/bhedAH paJca nava dvau ca 18 99/148 bhaGgaH kuceSu nArINAM bhogakarmabhuvo bhedAnmAnuSA 18 28142 bhaGgaM gRhNalyathAtmIye sainye bhogAndhigdhigdhanaM dhigdhi 15/141 125 bhajate gadavanna vikriyAmu bhogaiH sa vAJchAkRtasaMni bhajate bhayamebhirarthazUnyairva bhramanti bhuvanAbhoge | 2/ 810 bhaTAH kiM prapalAyadhvaM mA 15/ 62118 bhrAtRnhanti pitRnhanti 15/139/124 bhaTAnAM bhAvisaGgrAmabhava 15, 4114 makarasUtkRtadUrasamucchala 13, 58105 bhayarogazokamaraNAni bhava 135/majjapuraMdhridhammillagala | 2137/ 22 bhayAtpalAyamAnasyakAmasya 11majjatsImantinIsArthakuca | 2/124/ 20 bharakSamakSmAruhamUlabaddha 4 71 40 maNikuNDalAGgadakirITaka 17 22/134 bharatairAvate vRddhihAsinI 35/143 maNighaNTikAH sadasi reNu 17 4 bhavati priyamiSTasAdhakaM 40 95 maNidIpakaprakaTanirvRtaye / 5. 14 bhavatIha vinApi hetunA 10 23, 78 maNiprabhAbhirmaNikUTama i14 1 bhavato nanu puNyamatra hetu | 94 55 maNibhAjane samadhiropya 17/75/138 bhavAnapAstavyasano nijena | 4 34 37 maNimudrikAkaTakahAravasa bhavyAbhavyaprabhedena dviprakA 18 5141 matimAtanoti harate'dhamupa 17/ bhavyAmbhojavibodhanodyata 4153 matvAnupaplavazikhAniha bhAnurbhavedyadi manAgiha 13 24 madagandhiSu saptaparNakeSu bhAradvAjaH kuto'pyetya 15 28115madanarasamivAtiricyamAnaM bhAreNa stanakalazadvayasya 16, 2127madabhAji parApamAnatA bhAskarAdirugagocarIbhava | 7 9 57 madamUDhamatirhitAhitaM 12/ bhAvAnapi ca yaH sevya / 2 10 10madAndhakAntAnayanAntaca |11| 15/84 bhImaM bhAsuravAsobhiH su 15 16115madAbhamambho visRjadbhirulla 1 25/ 3 bhImenApi hataH zaktyA 16 72/119 madena yogo dviradeSu kevalaM 1 bhuktikriyAyAH kartRtvaM / 2 82 17 mado madoddhatAkArairdiku 15/ 3113 bhujagAngaruDena vahnimabdaiH |6105/ 56 madyAzAdibhidAbhinnaM daza 18 31143 bhuvaH zobhA bhavadyogAdyA | 2/ 39 13 madhurAkSarahAriNI sa nANI 6, 36, 51 bhuvaH samuddharturadhiSTitAtma | 1 576madhuvinihitavibhramAbhirA | 9, 1/ 72 bhuvanabhavanadApIbhUtabimbe 15 71113 madhyamAsu ca catvAri dve 18 30143 bhuvanavyApinI bhavyapuNDa | 2, 3, 10madhyejalaM prakaTacaJcalapRSTha 14 53/110 bhuvanAtigena yazasAkathitaM 5, 27 43 madhyottamajaghanyena kramAne 18 29142 MAP GoWWW.AWWW /14/
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 | 0 | lo0 pR0 6 62 53 4 22 36 18 102 148 4 51 39 6 83 54 6 49 12 93 99 70 madhvAsavApAnamanojJagAnAH 14 16 106 muSitA vadanazriyA mama manaHparyayiNAmaSTau saha 18 149 152 muhuH praNaSTA muhureva dRSTAH manastribhirnAtha bhavAnbhavA 1140 86 muhUrtAvedanIyasya dvAdazai manuSyajanmedamavApyadurlabhaM 11 24 85 mUrcchandarINAM vivareSu tasya mano dadhadvAdazasu pratikSaNaM 1171 88 mRgadRSTirapi bhramaprahINA manoharaiH saMhatakacchavATai 6 4 mRgarAjavidAritebha kumbha mantreNeva tataH zatroH za 86120 mRta eva vilIna eva vA 40 69 mokSasaMdhAna cittena guNa mandadIptirasukhAvahamAnA mandadhUtabakulopavanena_ 8 12 66 mlecchakhaNDaprabhedena paJcadhA manmanaH sutanu bhImadanena 844 69 yaH zrIvarmanRpo babhUva vibu mama kaH pratApamavajetumalaM 25 43 yaH kaSAyodayAttItraH pari mama kartumeSa viSayeSu vira 66 137 yaH pravizya hRdaye rajanISu mamedamasyAhamiti graheNa 25 37 yataH svavedanAvAtyA mayi pazyati mAbhibhUyatAM 10 malasaGgavarjitamitaM pRthutAmu 5 47 malImasaM bhRGganibhena lakSma 1 24 mahatAmatidUravartino'pya 12 6 mahAguNairapyaguNairmadojjhitai 137 5 yatra prazAntasakalavyasane 4 5 77 yatkAceSviva bhRzamanyapA 45 yatpAdapAMsusaMparkAdalaMkRta 3 yatprAsAdazirolagnapadma 92 yatra kvacidguNagaNo gatavA mahAvibhavasaMpannaM tatrAsti 2125 20 yatroruhanicayaH paraM vi mahimA nisargavinayena yathA 5 26 43 yatsallakI kisalayaM rucaye mahIbhRtastasya satAM praNAya 1150 87 yathAkAlakRtA kAcidupa mahauSadhIgandhagataprabhAvAnni 14 10 106 yathA palAzAstatreza zobha mAgrahaM sakhibhajakha samA 8 13 67 yathA bhavatyabhyudite jano' mAdyaddantimadotse kacchanna 15 37 116 yathAbhilaSitaM vastu mAdhuryamicchura tizAyi pari 8 55 71 yathA samyakparijJAtaM ruci mAnuSasyAvagantavyaH sva 18 90 147 yathAhi puruSatve'pi mAnonnatA mahAbhogA 2132 21 yadatItamatItameva tatsukha mAnonmAdavyapanayacaturA 14 30 108 yadadhuH priyakopadhUpite_ mArgaprabhAvanAjJAnatapaHprabhR 15 159 126 yadabhUtsurAsuravadhUsamiteru mAlAyugmaM prAntavibhrAnta 16 59 131 yadasahya zokaghana kAlabala mithyAsAsAdanavidhau mizrA 18 44 144 yadi bhAgyavazena vAraNo mukuTaratnacayena paraspara 5101 yadi vA kutazcidapi kAra mukhamasadRza vibhramairviditvA mukhamidamaravindasundaraM naH munijananutapAdaH prAsta muninA vaktumArebhe tasmai munibhiH sthitaH sahasametya munestasya prabhAveNa yA 13 1 15 5 17 16 |sa0|zlo0 | pR0 graHpra. 2 18 pra.ma. 5 10 42 143 6 153 1888 147 8 28 68 2 75 16 |16| 35 129 9 10 2128 21 8 24 23 9 127 b w 16 14 | 62112 18109 149. 2 17 11 4 35 37 2121 20 18 127150 2 96 18 1 70 8 10 32 79 5 37 44 70 46 12 29 94 5 61 46 6 40 75 yadIdamAgantukaduHkhakAraNaM 11 25 85 9 47 76 yadIyagAmbhIryaguNena nirma 3153 yadIyameNAGkamarIcihAriNA 2112 19 yaduktaM sUriNA tena ta 17 82139 yadbhAvi bhUtamathavA muninA 11 | 10 | yadrarAja nijabhAsuraprabhA 1 50 155 2111 19 50 30 57
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ |sa0 zlo0 | pR0 | sa0 lo0 pR0 yamavanIza gamAvasare madaM 1316 101 rajanIpatinA pratarjitaM kara 1034 79 yazasaH sukhasya vibhavasya 5 65 46 rajanIpatibimbadarzanAtpriya 10 3779 yazobhireNAGkakalAsamujva 1 40 5 rajanImahazca sa vibhajya vi 17 58 137 yastavAvadhirakAri vasantaH 8 37 69 rajanISu yatra guruharmyazi 5 17 42 yasmAtkelimasAvuvAsavida 1192 91 ratipradAnapravaNena kurvatA yasminnirantarArAma vizrAmai 20 ratirUpasaMpadabhibhUtikarai yasya devasya gantavyaM sa 1 52 6 5 38 44 2 120 2 26 12 rathasthena samuttasthe bhane 15 75 119 23 rathinA yuvarAjena so'nu 3 2 15 22 115 3 3 23 randhranaddhanibiDAdibhedato 722 59 66 randhraM prApyArdhacandreNa tato 15 71 119 12 2 92 8 97 18 17 67 rAsabho na yathA zRGgI 15 124123 ripuroSAruNIbhUtacchavi 15 9 | 114 yasya pratApadahanena vila yasya sphuradbhiranurAgaka yAH prasUna vigalanmadhurAgA yA karmabhuktiH zvabhrAdau sA yAtena muktA raviNeva sAbhU yAtyeSA nRvara vibhAvarI vi yA duHkhasAdhyA capalA du yAni dvipendranivaha nija yAntIbhirAtmanilayAya yAnyadAsta vacanAni vada yAnyAnamuJcatArAtirani yA madvidhAH punarasaMcita 3 31 27 ripusundarIvitatabASpajalaiH 5 31 43 yAvatpunaH sa valate'bhimu 1188 91 rucirarala karAjita vigrahai yAvanna tIrthopagamapravINau 4 30 37 rUpagandharasasparzazabdavAH yA styAnadharmiNi puraMdhi 32 27 rairorA rairairairerI roro roru yukto'nyadA kSitipatiH 3 42 29 rogAdijanitAyAzca vedanA yujyate vyabhicAro'pi 2 67 16 romAJcacarcitatanU rabhasena yuddhamArgavido yoddhumAra 15 41117 raudraM hiMsAnRta steyAveSaya yuddhamUrdhni zavIbhUtAnbandhU 15 132 124 lakSmIvAniha bharate saroja 16 yuvarANamatamastu kiM tu naH 12 104 100 laghu jigamiSuNeti kAci ye tatra jajJire'srANAM 15 50 117 labdhasaurabha guNairmadhutrata yenaiko'pi jitaH zlAghyaH 15 56 118 lalitaghanatamAlakA mano ye'pyajIvAdayo bhAvA | lalitatilakamaNDanAni yogabhedAdanantA ye pradezAH 18 104 148 lalitalocanayugaM vadanaM yodhAH zastrakSatAH petu 15 47 117 lATInA kaThina bRhatpayodha yodhAnAmAyudhacchinnairvireje 15 55 118 lAvaNyaM bhRzamadadhAdagA yo'parAdharacanAsu khaleza 8 15 67 lAvaNyasaMpadamalAmbhasi yo'bhavatpriyatamaiH saha mAna 8 9 66 lInaSaTpadakulA tilakA rakSa tadvapuridaM niyamena 8 39 69 lokAkAzamamivyApya saM rakSAyai prajayA dattaM SaSThAMza 15 137 124 lokAgraM prApya tatrAsI 18131150 rajanI tamasAntyajAtinA 10 28 79 lolatvaM nayanayuge na citta | 16 | 18|128 |18 118149 1127 9 1073 733 59 9 2 72 9 2 89 18 mu 6 72 5 66 46 1640 130 16 13 128 3 15 25 8 47 70 70 | 146 10 8 18 110 4 64 10 4 14 14 63 23 149 ra viNevaM nijena tejasA 40 razmijAlajaTilIkRtAkhi 81 rahitaH sahajena tejasA 36 rAgAdezca kSayAtkarmaprakSayo 56 111 rAjalIlAM parityajya 45 109 rAjAdhirAjavasa te 7 2 57 12 94 99 18 129 150 2 35 12 15 46109 2 13 | 41103 18 78 146 15 39 116 18 117 149. 3 45 29 18
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 11 18. |sa0 | lo0 | pR0 7 1747 136 3 9 24 vikasatkumudAkaraM saraH 12 31 94 vikasitAmburuhANi saroru 5 60 46 vikAsavadbhiH zaradabhrapANDu 117 2 2110 19 vigalatti mirAvaguNThanAmuDu 102278 4 57 vicakRSuralakAnvilAsinI 9 48 76 121 3) vicaransa kuTTima mahISu pari 65 137 vicitraduHkhA bhavamRtyusaMta 87 vicitraratnaiH kaTakaiH khakI 35 vicchinna karNasukhakRnnija 93 vijAtibhyo'pi bhUtebhyo 76 vijJeyAstIrtha kRnnAna 83 vitatAkhilakSititalAH pR 65 88 55 2 105 65 112 2 68 16 vakSaH zriyo bhujayugaM vara vacanaM kva khalUpayujyate vacanAmRtaiH sukharasajJamidaM vacobhiriti tattvArtha vajrapAMsujalagharmavAraNaM vaNikpathastUpitaratnasaMcayaM vada deva ko'yamiti sabhya vadantamevaM tamuvAca bhUpatiH vadAnyatAM tasya vilokya vanake liriti dvipAdhipaH vanajavanagatAH kareNa lI vandibhyo lalitapadakramA vanyebhagaNDakaSaNAhitadAna 14 60 112 vidadhajjitasphaTikakAnti 17 44 136 vapuH kopAruNaM bibhraddhRta 15 95 121 vidadhattimiraM tirohitaM ka -vapurapyatimAtramAntaraM 1 / 73 8 vidadhadakhilAMstejastItrA purAdadhatpravijacca vivi 17 71138 vidadhAti matiM sutAvimo purdhanaM yauvanamAyuranyada 11 12 84 vidadhAtu bhujaMgasaGgabhAjo vapuSA jayatAmarendralakSmI 6 58 53 vidyutazcaJcalA yatra svabhA vapuSi kanakabhAsi campa 9 24 74 vidrute vidviSAM sainye vi cayamapyagamAma kauzalaM 12 58 96 vidhAya maulaM balamAtmamUle cayanurUpeNa vivardhamAno 4 31 37 vidhitsurenaM tadihAtmavazyaM varuNAdyAryikANAM ca | vidhinA dravarUpatAmbudhe vartanAlakSaNaH kAlaH sa kha 18 74 146 vidhinA pariNIya rAjaputrIM varSANi dvAdazaivAyudvandri 18 25142 vidhibhirvividhAkAraiH siMha 4 7 12 17 9 56 10 76 | 1892 147 5 4 41 10 1978 | 18|150 152 17 7 2 12 11 vidhutapaGkaruho madhupAyinA 53 136 vidhyAte'pyanilavazena 35 44 vinaya prazamaikabhUSaNaM parama 44 60 vinayai kara tirmahAguNaH 4 63 39 vinipAtayatA yadRcchayA 7 89 65 vinivRttanijAhnikakriyaM 156 | 6 vinivedyamidaM prayojanaM 3 12 24 vinivedya sabhya nivahasya kR 37 vinIyamAno nRpazAsanAnna 4 29 37 vipatsaMpadi jAgarti jarA 2 143 22 vipulaM vipulAbhidhAM dadhAnaM 2 33 12 vipulamatibhirvRddhAmAtyaiH kR 737 60 vipulAkhyamariMjayAbhidhAne 2/129/ 21 viprayogakRzadAra hitena vasantamanapekSyaiva tasyA vasudhAmavatya tuladhAmni catu vasudhAM payonidhipayovasanAM vastutattvamadhigantumiccha vastUpadIkRtya vicitrarUpaM vastraM galadvigatanIvitayA vahansmarApANDukapolamaNDa vAJchadbhirAzrayavizeSami vAJchanvibhUtIH paramaprabhA 4 36 vAtyeva yAvanna vapuH kuTIra vApIvanAyatanasaudhataDAga vAyunA vidadhe kiMci vArikairmRdujalacchaTodyataiH vAsarAdhipatistuGgapratolI sa0 [ zlo0 pR0 10 27 79 13 39 103 11 14 14 3 76 34 693 55 6 67 53 2122 20 15131124 447 38 4 38 38 12 8 92 6 109 56 16 150 125 1338 103 14 26 107 12 26 94 12 28 94 7 1 65 10 12 12107 100 78 67 137 7 83 | 15|135124 6 42 51 183 682 54 38 69 17 11
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIrAni 40 38 . 14/ 110 . 35 sa0 zlo0 pR. sa0 zlo0 pR0 vibabhAvadhirohadambare vidhu 10 30 79 vIkSya jAtamukulaM sahakAra 8666 vibhAnti yasminbahudho | 1 34 4| vIkSya jAtaruDivAsamahAni | 8 50 70 vibhindato hArdamanekajanma 11/ 45/ 86/ vIkSya tAya miva cchinna 15/ 77120 vibhUSitaM yauvanarUpasaMpadA | 1/62/ 7/vItarAgacaraNau samarcya sa | 7/ 29/ 59 vibhUSya tatpUrva videhamAtma 15, 75/120 vibhRto'si yayAmbujAkSa | vRkSagulmalatikAsamudbhavaM / 7 vibhedAtprakRtisthityoranu 18 97 | vRkSapatiyuvateradhareNa | 8 32 68 vimalAkRtIraparidRSTatalA | vRttimadrikulizAdibhedana vimalAbhidhAnazibikA 17 | vRddhAnumatyA sakalaM svakA viyataH patadbhiratihRSTahRdaya 17 vezyAgaNAH paricitAnupa viraktamityajIvasya rUpa 18 vaimAnikA dvidhA proktAH 18 50144 viracayasi yamAdareNa hAraM 9/ vyatireke'pi nityatvaM / 2 85 17 virahazvasitoSNanIrasAdhara |10 51 vyaharadyatra yatrAsau tatra 18134151 virahe tanutAmatIva ye 10 vyAnaze'tha tadAdezAtpu / 2 28 12 virodhaH paJjareSveva na 2 vyAsaktastadadharapallave sa rA 16 22/128 viluptazobhAni vilocano 1 vyutthAnaM sacivamukhAniza |16/ 24128 vilokya taM zAradameghava 11 9 84 vyomnA yAtaH patriNo'tra 14 32/108 vivAdaviSayApannaM tatara 2104 vrajati mama jalakriyA sa | 9 46 vividhabhaGgataraGgaziraH sthitai 13/ bajatsa haivonnatimujvalA 4 2 vividhAsu dhanyajanaharmya / 5 vraja yogyagRhAsanAdikaM vividhAsu yoniSu vapUMSi 17 vrateSvahiMsAprabhRtiSvati vivRNoti manogatAmiyaM 12/ zakiM zaktitrayAkrAnta vivekino janmavipattibhI 11 zaktibhistisRbhiranvito vizaGkamAno'kuzalaM tanUje 5 zanAtIkSitumadharIkRtapratA 10 76 vizadAmasamujjhitAnvayAM /12/2 zaThatA bhavato'Gkuza kriyA 12, 16 vizAlazAlopavanopazobhi / zatAni paJca cApAnAM karma 18 33 vizrAntyartha samanusarati pra zatrudurviSahazaktibhISaNa viSayAntarasaMcAro na ca / 2 zanevihAsyanti gatazriyaM 11 17 viSaye khalu saMniyojitaH 12 zabarAhatapuNDarIkayUthai viSaye guNavRddhivarjite zabdAthasundaraM tena racitaM ma.pra. 5153 viSayeSu zatrusadRzeSu zayitasya hareH prabodhanAmi 22 37 viSavahnizikhAmiveSumAlAM | zarapaJjarasaMchannasamastagaga 15/66/119 visaMvAdanamatyantayoga 18 zarIrendriyarUpeNaprANApAnA 18 80146 visaranbisatantunirmalo 10 | zazAGkakAntAzmamayolabhU 1 visavAna zivA tasya vA 15, 27115 zazikarAGkurAnarmalagUnbahi 13 vistIrNonnatazikharAvalI 16 7127 zazilAJchane'stAmata 5 vihartumatrAvasare samAgataM 11 31 85 | zastraprahArairgurubhiH samudA 45117 vihAya ye nivRtimavyapAyAM| 4/ 24 36 zAntatAkSaNakaSAyauM ca sa 46144 candra0 16 . 2 3143 || 17 84 5300 28 4 610
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 49/ 70 sa0 zlo0 pR0 sa0 zlo0 pR0 zAnte jayajayetyuccaibhavya | 2, 40 13 zrute ca dvAdazAGgAdibahubhe 15/158/126 zikSakANAmubhe lakSe catu 18147152 zrutvA dhanadhvAnanibhaM naTa |14| 17 zikharamaNizilAnAM zA 14 37/108 zrutvA taM sakalatramRddhatari | 6111 zikharANi yatra paridheH pa 5/ 18 42 zrutveti tadvacanamevamuvAca 3 51 zikhAvalIlIDhaghanAghanAdhva 1/19/ 3/zreyastanoti parivardhayate / 3, 49 zikhigalAkRtinArazanA 13/ 7101|zvasitairahimainitAntadIdhaiM ziraHsamabhyaya'mapIza la 11 63 88 SaTkhaNDamaNDitamakhaNDabala 780 zirasA na nijena te'sti / 6 51 52 SaDamI ripavaH zarIrajA 12) 14 zilAtale yasya ghanAyamAne 14 11/106 SaNmAsapramitaM proktaM catu 18 26142 zilImukhakSaye prAsaiH kuntaiH 15108122 | saMvatsarasahasrANi dvAviM18 23 zilImukhazataizchannAstayo 15/121123 |saMzliSTAmatha tasya bhUdharapa 18154 4/152 zilImukhairajayyo'yaM dhanu 15/125/123 |saMsarpattaTagatakarkaTAM samI 13/12 zivaheturudAhRtA kSamA |saMsAravyAdhividhvaMse bhAvya 18125150 zizirAMzukarAbhimarzanA |saMspRzya pUrva paritaH kareNa 467 40 zItadagdhanalinIsamadehAM 27 68| saMhatiM navanavAGguralInAM zItalA iti vibhAvya ja sa kadAcanAtha yuvarAjayutaH 5/ 52, 45 zItalo vanabhuvAmanilo sakalaM pravigAhyatAM carai 12105100 zIlakSamAvinayarUpaguNai sakalalokamanoramamullasa 13, 2100 zucisaGgAdvikAso me sakalAvabodhamakalaGkamanu 17 25134 zuddhakundadalarociSAM gavA sakalo'pyapekSya kimapIza 17 35135 zubhaH puNyasya pApasya sakaSAyatayA jantoH karma 18 6/148 zubhraM nabho'bhavadabhISuma sa kumArayogyajalakeliga 17/ zuzubhe karAtkaratalAni sa sa kRtI kRtArthamapi tasya zuzruvAniti sa bandhamokSa sakRdabudhatayA kRte'parAdhe| 9 zRGgAradviguNIbhUtairamAti sa kruddhena subhImena sphura 15/ zailAnilaH zithilakampi sa khAtikAyAH payaso vi 4 zailendrAbhaM zubhramaindraM gaje sakhyA mukhAditi nizamya 3 zaurya nAtizayi samujjhitaM sa ghAtikSayajairebhiraparai 1 zravaNataTavilambi saMvidhatte / saMkulaM naranabhazcarAmarai / zrAvakANAM ca lakSANi trI saMkSepatogiramimAmabhi / zriyaM kriyAdyasya surAgame / saMgataM trayamidaM prajAyate zrIkAntayA sarasijAkara | 3/14 25 saMgItadhvanimukharairvirAjamA 16 zrIkAntAya samarpya rAjya 478 41 // | sa cakrANi vivikSepa kSe 15/127 zrIvarmarAjo'pi piturniyo / sa caturvidho'pi nRpasadma 17 10133 zrIhrIdhRtyAdibhiH khAnvapu 16 70132 sacivairadhunA bhavadvidhaiH . 12) 27 94 zrutavAniti tadgiraM garIyaH / 70 | sacchAyA vipulamahAtarola 16 17128 zrutazuddhadhIradharitendrapadaM / 5 50 45 sajAtIyaM yupAdAna dRSTaM / 2/ 66 15 zrutAnvitasyAntyazarIrabhA | 5 86 48 sajjIkRtaM mahAmAtrairopi 15/ 21115 222226 & R uni A A- 222.0 s 0/136 135 1173 m m h h h h 63 h
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa.lo0 pR. sa0/zlo0 pR. saMchannAkhilakakubho ghanA 16 28129 samavagADhavatAM vanadantinAM 13, 55/104 sataDidAbharaNAH pravitanva 13/ 13101 samastamevaMvidhameva puMsAma | 4 19/ 36 sa tataH prabhRti pratItatejA 6, 72 54 samAgamo nirvyasanasya rA 4 37 37 satataprasRtairapoDhazItAH 6 49| samAcaranyaH zizubhAvadurla| 1 60 7 satato hatahetiruprakopArdha 6 | samAdhistapaso vighne kuta 15/156126 sa tadIyavacaHpravRddhamanyu 52 samAyAtaM samAlokya pituH 15/ 91/121 sa tayorguNAbharaNabhUSitayo 5 44/samucchalattasya turaMgamotthaM | 4 48 38 sati nijakarajAruNAMzubhi 73 samujjvalAbhiH kanakAdi / 1/18 3 sati mAnase'pyakaluSAmbha 42 samudgataiAvatale patitvA 14 satkRtya sa svakIyaistaM | 12| samuddhatAnpAparipUnhaniSya |11 sadakAraNavattvena siddhA | 15/ samupArjitapUrvapuNyalezAda | 6 35/ 51 sadAyamasmatpratipakSabhUtayA 16/ 2 samullasadbhiH zaradabhrapANDu 1 sanatkumAramAhendrakalpayoH 18 54144 saMpazyatA kusumavAsitadi 14 sanatkumAramAhendrakalpayo 18 62145 saMpUrNazAradanizAkarakAnta 3 sa na pradezo'sti na yo 135, 4/saMprAptastaTabhuvi pUrvavArirA 16/ 29 sa nirastamanorathastadAnIM 6 47 52 saMprAptaistaTamaparAmbudherbale 16 saMtatotsavaniviSTacetasAM |saMbhAvayAmi tadahaM tamanaGga saMtApaprasaramuSaH samAzritA 16 |saMbhAvitaikanayanA rucirA | 7 88 64 saMtApamUlasuhRdaM viraha saMbhUyAbhimukhIbhUtaM balina 15/ 96/121 santyeva kevaladRzo'vadhi | 3, 40 29 |saMbhramaM mA vRthA kRddha 15/63/119 saMdarzanAdeva tadA maharSesta 5/75/ 47 samyagdarzanasaMzuddhiH zaGkA |15/152/125 saMnA sainyaiH saha zauryazau 4 sa yatra doSaH parameva vedi 1/38 5 saMniSevya satataM kamali 8 | 70 sarabhasainaranAthavinirgame 13/ 33/103 saMnyasya | saralanavamRNAlanAlabAhuzca| 9/ 31 74 sapadi pravidhIyatAM tadatra / 6 69/ 53 sarasijarajasAruNesapatnyAH , 9/ 41 75 sa pAtu yasya sphaTikopa | 1 2 1 sarAgasaMyamodAnaM zaucaM 18 sapauraH sasuhRdvargaH sakala / 2/30 12 sa roSAdhiguNotsAho da15/ 89 saptatirmohanIyasya viMzati 18101148 sarpatkucadvayavipANDuratA | 3, 65 saptadhA pRthivIbhedAnnA 186141 sarvajJaM kanakamayaiH samarthya saptInAM ruciranavAtapaplutA 10 75/ 82 sarvajJatvaM na cAsiddha kasya sapramAdahRdayaH kaSAyayugyo 7 45, 60 sarvabhASAtmikA tasya sarva 18141151 saprasAdasavikAsatArakaM / 7 32, 59 sarvabhASAkhabhAvena dhvani 18 1 sa prahAya zamasakamAnasaH 7 55 61 sarvavidyezitustasya yathA 18139/151 saprahAraM tamAdAya sArathi 15 93/121 sarveSAmapi tamasAM sthitaH/16 20 sa bahvapatyo'pi vizAma | 1/63/ 7sa saMpadAmAyatanaM jayazrI | 4 13, 36 samadhikanavayauvanodayazrI | 4 75/ 40 sasutaH samupetya tatsabhAM |12/ 54 96 samadhigamya samastasamIhi 13, 44104 sa stambhaM jayakakudaM niSU 16/ 32/129 samabhUtsukhicakravAkayo 10 31/ 79/saha vallabhayA patiM prajA 6/60 53
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 sa0 zlo0 | pR0 4 76 40 suvarNairabhinirvRttA datta 10 47 80 suvicArya karoti buddhimA 29 116 suSamopapadA proktA suSamA 20 142 suhRdartha parairmahAtma 12102 99 37 143 15 18 18 10 38 80 saha zazisamakAntyA zIla sahasApahRtAdharAMzukaH sahasaiva samudbhidya susruve sahasraM mAnamutkarSAyoja sAgaropamakoTInAM catasraH 18 sAgaropamakoTInAM daza 18 sAgAradharmaniratA pratipadya sA ca praNazyati na tAvada sAdhayanvividharatnamaNDitAM sAnyAM vilokya navayauvana sAmantopacitacamUpayukta 16 36 129 sopadhAnazayanAsanAdiya 3 27 27 so'pyAtmanaH parisamApya 7 41 39 143 senApatiM samAdizya senA 2 34 12 36 143 senApateriti vaco lalitai 14 55 31 senA senA yatI baddharAji 41109 3 15 20 115 3 52 31 sainyadhvajaira pratikUlavAta 4 49 38 7 70 7 77 63 62 sainyanATyanidhiratnabhojanA 354 31 so'dhigamya vasudhAvizeSa 7 78 63 7 26 59 3 46 30 87 17 26 134 18 18 142 sAhrIvazAdatha girA kima siMhaviSTaraniviSTamacyutaM 60 sodhotsaGge tuGgapalyaGkamuptA 1657 131 sikatAsthalojjvalabRhajja 8 42 saubhAgyaM kvaciditaratra rU 16 11128 sitakusumacayaizcyutaiH kaba 951 76 stutiM vidhAyeti munermano 1148 siddharatnamavagamya saMmukhI 7 63 62 stutizaktirasti na mameza sindUraghutiriva pUrvadikpU 10 64 82 sthAvarAH kAyabhedena paJca sindhutoyataraNAdiSu kriyA 6 5 57 sthitaM dvAdazabhirbhedairnirjarA 18111149 sukhaduHkhAdiparyAyA jIvA 2 76 16 sthito'tha harmya sa nRpaH ka 418 36 sukhamAyatiduHkhamakSajaM 78 8 sparzanaM rasanaM ghrANaM cakSuH 18 22 142 sukhamAzritAya jinanAtha 17 31 135 sphuTamiha kamanIyamanyathA sukhamiSTasamAgame yathA 1 74 | 8 sphuradoSThatalaH karAlavako sugatigAmini bhAvitamAna 1350 104 smaraparavazabuddhiraM sapRSThapraga sugandhikusumAmodaiH 2116 20 smRtA lAntavakApiSThaka sugandhiniHzvAsamarunmanoha 126 3) syandamAnamadanirjharazcalaca sutazokazaGku parividdhamanAH 71 46 syAdapramattaviratastato'pU 1845 144 suduSkaraM yanmanute gaNAdhi 1 9 2 syAdabhinnastato jIvaH subhagAkRtisItkRtaM kala 106081 khakarAGgulIrnijamukhena vi surapaGktimAzu viracayya kR 17 20 134 svanindAnyaprazaMsAdirucai surapatirAnRpatigehamaru 17 9 133 svapnAnetAnbhUri kalyANa hetU surapUjya yaH satatameva vaha 17 33 135 svabhAvajaiH kSAntidayAda surapeTakaiH paTu nadbhirati 17 17134 svayametadudAhRtaM mayA surabRMhite jayajayeti bhuva 17 13 133 svayameva kila pri surayuvatijanasya sAnubhAjo 14 surayoSito vividhadhUpaba 17 suravRndavandya karuNAI za 17 surasundarIsamazarIralatAH sulalitagamano na rAjahaMsaH 7 11 58 5 2 79 17 |17 43 136 1893 147 1662131 11 4386 |12 52 96 12 1893 22 107 svayameva na vetti kiM prabhuH 12 96 99 15 133 svayameva bhavadbhirAhita | 12 63 96 62 137 svayamaikSi yato nadIrayA 12 49 95 21 43 svargAdetA devi devAlayena 16 66132 72 | svasmAdbahirbhavanataH prakaTaM 3) 72 34 sa0 [ zlo0 pR0 2 10 9 25 74 6 14 49 9 1673 |18 63145
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa0 zlo0 pR0|| khakhakRtyakaraNodyatAzayaM / 76062 hitaM visaMvAdavivarjitasthi | 1/ 51 khahitaM vadhiyaiva budhyate 12 43/ 95/ hitamiti vacanAni mantri 12/111100 khAdhyAyAnasa(za)nAdInAM 18114149 hitamicchasi cedakaitavAM 12/ 24 93 khAdhyAyo vyAvRtirdhyAnaM 18113/149 hitameva na vetti kazcana | 1] 758 khAmiprasAdamAsIdyo mukha 15 42/117 himadagdhasaroruhopamAGgayA | 6| khAmisaMmAnayogyaM yadya 15 44|117 himarazmikarApasArite ti 10/ 33 khaireva durnayaiH pApAH pacya 15105/122 hRtvApi draviNamasAvabhoga |16| haThakAriNi yAvadaGganAH 10 43 80 hRdayahRdayaso vimalAmbarAH 13, 40103 hatadRkprasarA nirantarasta 10 46 80 hRdayAbhimataM varaM vRNISve | 6 30 50 hantA yathAhamasyAtra para 15140 124 hRdaye hariNIdRzAM priya harayo'bhiSekamupagamya vi 17 36/135/ hRSitatanuruhAzcireNa bhIru 9 haripIThamAsthitavato'tha 17/ 51136 hRSyadaGgatayA sadyaH sphuTa 15/ 5/114 hariviSTara sthitamazeSajana 17 27/134 hetuzcAnupalambhAdirasiddho | 2/ 72/ hastena sundari muhurvini | 858 71 heSAsaktahaye garjadgaje pradhva 15/ 38116 hA kathaM vazcitaH pApaH pA |15/142/125,hrIto vihAya mama locana 8 54 70 hAsAniva vimuzcantaHJ2 19 11) - - -
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRtanUtanapustakAni / zrImadbhagavadgItA | ( vyAkhyASTaka 8 maNDitA / 1 zAMkarabhASyeNa 2 Ananda girivyAkhyAyujA sahitA 3 nIlakaNThI 4 madhusUdanI 5 bhAgyotkarSadIpikA 6 zrIdharI 7 abhinavaguptapAdAcAryavyAkhyAyutA tathA 8 gUDhArtha - tatva lokAkhyena madhusUdanIvyAkhyAvivaraNena zrIdharmadattazarma (prasiddhabaccAzarma) maithilapraNItena sahitA ca / mUlyaM 8 rU. mA. vya. 1 rU. pAtaJjalamahAbhASyam / ( navAhnikaM prathamaM khaNDam / ) kaiyaTapraNItapradIpena nAgezakRtoyotena pAyaguNDekRta chAyayA ca parivRtam / mU. 4 rU. mA. vya. | ( vidhizeSarUpaM dvitIyaM khaNDam | ) prathamAdhyAya dvitIyapAdAdidvitIyAdhyAyAntam / kaiyaTa praNItapradIpena nAgezakRtoyotena ca parivRtam / idamapi navAhnikavat suvibhaktamudraNaparipATyaiva pUrvapakSi - siddhAntyekadezi - siddhAntyuktibhistadantargatairavAntaraviSayaizca saMvibhajya saMyojya ca yathAkhaM zirolekhye - (heDiGge) na saMvibhaktaviSayasUcakena vibhUSya ca kRtasaMvibhAgapradIpoddayotayoradhastATTippaNasaMnivezanena mudritam / yenAsyAnatizi - kSitA api rahasyamavagaccheyuH. mU. 4 // rU. mA. vya.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhgvdgiitaa| shNkraanndiivyaakhyaashitaa| iyaM vyAkhyA paramahaMsazrImacchaMkarAnandakhAmipraNItA suvistRtA gItAhRdyArthadyotinyastIti suprasiddhameva / asyA mUlyametAvatparyantaM 5 ru. AsIt , saMprati tu grAhakasaukaryAyAdhunikarItyA padavAkyacchedaparasavarNAdi vidhAya yathA zIghramarthAvagamaH syAditi vyavasthayA parizodhya pustakaM (bukasAIja ) tathA sundarAyasAkSarairuttamapatreSvAnaGkaya sudRDhapuTabaddhasyApyasya rUpyakadvayamAtrameva mUlyaM sthApitamasti. mU. 2 ru. Ta. .. bhgvdgiitaa| (zrIdharIvyAkhyAsahitA) iyaM vyAkhyAtIva sulabhA nAtivistRtApi gItApadapadArthabodhane'tyantaM sahAyakAriNyastItyasyAH sarveSAM saulabhyena lAbhArthamasmAbhirmudvitA. mU. .. Ta.62 assttaaviNshtyupnissdH| ( guTakA, upaniSadaH 28) asmin Iza, kena, kaTha, prazna, muNDaka, mANDUkya, taittirIya aitareya, chAndogya, bRhadAraNyaka, zvetAzvatara, kaivalya, jAbAla, garbha, nArAyaNAtharva, nArAyaNa, bRhajjAbAla, kauSItakI, sUrya, kRSNa, hayagrIva, dattAtreya, rudrAkSa, mahAvAkya, kalisaMtaraNa, jAbAli, baDhca, mukti ityetA upaniSadaH santi. mU. * // . Ta. 60 shivgiitaa| __ lakSmInaraharisUnukRtayA bAlAnandinITIkayA, zaMkarAcAryakRtakAlabhairavASTakena ca sahitA. mU. 1 Ta. 6. tukArAma jAvajI, nirNayasAgaramudraNAlayAdhyakSaH.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirNayasAgarayantrAlaye vikreyAni saMskRta pustakAni / -+case +prmeykmlmaartnnddH| zrIcandraprabhAcAryaviracitaH / ayaM jainadarzanasyApUrva uccakoTiko nyAyagrantho'sti / zrImANikyanandyAcAryapraNItasya parIkSAmukhanAmnaH suprasiddhagranthasya vRttirUpatvenAyaM samulla. sati / prAyaH zrIbhojarAjakAlIno'sya praNetAsIdityanumAnato'STazata 800 navazata 900 parimitakAlo'sya janmana AsIditi nizcIyate / jainadharmIyasarvamAnyasiddhAntAnAM pANDityenAtra nirUpaNaM tathA kRtamasti yathA prabalayuktibhiranyamatasiddhAntAnAM khaNDanaM syAt / zrIharSapraNItakhaNDanakhaNDakhAdyagranthasaraNisadRkSyevAsyApi saraNiriti pANDityaprakarSAtsarvanaiyAyikairavazyamAdaraNIyoyam / .... .... 4 // prbhaavkcritm| . ayaM jainagranthaH / atra granthe jinamArgAvalambinAM mahAprabhAvANAM kaviratnAnAM prAdurbhAvapUrvakaM jIvanasamaye teSAM vidyArjana-sabhApANDitya-vidvatparAjaya-granthapraNayanorjakhitvAdinA yazaHzrIsaMpAdanAdigIrvANavANyA gadyapadyobhayarUpeNa yathAvadvarNitam / .... .... 1 // .. pANDavacaritam / zrImaladhAridevaprabhasUriviracitam / granthakRtA mahAzayena zrImahAbhAratatAtparya manasi kRtyAtra sarvANyapi caritrANi vistRtaiH 18 aSTAdazasagairnAtisaMkSepavistarANi manoharaiH padyaireva lalitatarANi gumphitAni santi. ........ / tukArAma jAvajI, nirNayasAgaramudraNAlayAdhipatiH /