Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
“વત્ર -9-9૭’ થી ધ્યનું પ્રત્યય. “ાિતિ ૪-રૂ-૧૦” થી વલ્ ના આ ને વૃદ્ધિ ના આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વાઘમુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - બોલવા યોગ્ય. અનુપવિત્યેવ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઉપસર્ગથી ભિન્ન જ નામથી પરમાં રહેલા વત્ ધાતુને વધુ અને
પ્રત્યય થાય છે. તેથી પ્ર ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા વત્ ધાતુને આ સૂત્રથી વધુ કે ય પ્રત્યય ન થવાથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ધ્ય[ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પ્રવાઘમુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - સારી રીતે બોલવા યોગ્ય. ઉપા
. હત્યા - પૂર્વ ભાવે પાછારૂ દા.
ઉપસર્ગને છોડીને અન્ય નામથી પરમાં રહેલા નું અને દૂ ધાતુને ભાવમાં વધુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય કરીને હત્યા અને મૂય નામનું નિપાતન કરાય છે. વ્રશ્ન + ઇનું ધાતુને આ સૂત્રથી સ્ત્રીલિંગ- ભાવમાં વધુ પ્રત્યય. હજૂ ધાતુના ? ને આ સૂત્રથી 1 આદેશ. સ્ત્રીલિંગમાં “માતું ર૪-૧૮' થી બાપુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વૃદ્મહત્યા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - બ્રાહ્મણને મારવું તે. ટેવ + ધાતુને આ સૂત્રથી નપુંસકભાવમાં ૫ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી ટેવમૂર્વ તિ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દેવત્વ પ્રાપ્ત કર્યું. ભાવ રૂતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઉપસર્ગથી ભિન્ન નામથી પરમાં રહેલા ટ્રમ્ અને પૂ ધાતુને ભાવમાં જ વધુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય કરીને હત્યા અને મૂય નામનું નિપાતન કરાય છે. તેથી શ્યન્ + ધાતુને કર્મમાં આ સૂત્રથી વધુ પ્રત્યય ન થવાથી “ઝવ. -૧-૧૭ થી ધ્યપ્રત્યય. “ઝિતિ. ૪-રૂ૧૦૦” થી હનું ધાતુને ઘાત્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી શ્ચાત્યા ના આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - કુતરાથી મરાવવા યોગ્ય તે સ્ત્રી. રૂદ્દા
૨૩
