Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 177

આદેશ થાય છે. બા+ર્વે ધાતુને આ સૂત્રથી સન્ પ્રત્યય. ‘તું૦ ૪-૨9 થી રૂવે ના ઇ ને આ આદેશ. વા ને આ સૂત્રથી ૩ આદેશ. ૩ ને
નામિન) ૪-રૂ-9” થી ગુણ નો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી નાહવો યુધમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- યુદ્ધ. યુદ્ધ તિ ?િ = આ. સૂત્રથી યુદ્ધ અર્થમાં જ ઉપર જણાવ્યા મુજબ આ+વે ધાતુને ભાવ અને કભિનકારકમાં તે પ્રત્યય અને ત્યારે વા ને ૩ આદેશ થાય છે. તેથી યુદ્ધ અર્થ ન હોય ત્યારે +વે ધાતુને આ સૂત્રથી સત્ પ્રત્યય. વગેરે કાર્ય ન થવાથી “માવાક--૧૮' થી ઘણું પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ ! ને આદેશ. ‘નાત છે૦ ૪-૩-૧રૂ' થી મા ને છે આદેશાદિ કાર્ય થવાથી વીઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્ધ- બોલાવવું ૪૩
आहावो निपानम् ५।३।४४॥
નિપાન અર્થમાં સાર્દુ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા સૂવે ધાતુને ભાવ અને કતૃભિનકારકમાં પ્રત્યય તથા +વે ધાતુને ઉમાહીવું આદેશનું નિપાતન કરાય છે. લ+ષ્ટ્ર ધાતુને આ સૂત્રથી એ પ્રત્યય અને સાહીવું આદેશાદિ કાર્ય થવાથી લાહવો વીનામુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થપશુ વગેરેને પાણી પીવા માટેની પાણીની કુંડી વગેરે.૪૪||
— भावेऽनुपसर्गात् ५।३।४५॥
ઉપસર્ગરહિત રૂવે ધાતુને ભાવમાં ૩ પ્રત્યય થાય છે. અને હું ધાતુના વા ને ૩ આદેશ થાય છે. સૂર્ય ધાતુના , ને ‘તું૪-૨-૧’ થી ૩ આદેશ. હુવે ધાતુને આ સૂત્રથી સત્ પ્રત્યય અને વા ને ૩ આદેશ.
ને નામનો ૪-૩-૧' થી ગુણ હો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી હવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- બોલાવવું. માવતિ ?િ - આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અનુપસર્ગક ટુ ધાતુને ભાવમાં જ ન્ પ્રત્યયાદિ
૧૭૨