Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ધાતુને આ સૂત્રથી પ્રત્યય. રૂ ધાતુના રૂ ને “વામિનો ૪-૩-૧૦” થી વૃદ્ધિ છે આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી તવ પર્યાયો મોકુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તારો, ખાવાનો વારો . ૫ રૂતિ વિમુ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ મ ના જ વિષયમાં પર ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા રૂણ ધાતુને ભાવમાં અને કર્નાભિન્નકારકમાં ઘમ્ પ્રત્યય થાય છે. તેથી ક્રમનો વિષય ન હોય ત્યારે પર + [ ધાતુને આ સૂત્રથી ય પ્રત્યય ન થવાથી “યુવ--થી પ્રત્યય. “નામનો૦ ૪-૩-9 થી ના રૂ ને ગુણ ઇ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી પર્યયો ગુનો: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ગુરુનું અતિક્રમણ. I૭૬I
व्युपात शीङः ५।३७७॥ ..
વિ અને ૩૫ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા શી (શ) ધાતુને ક્રમના વિષયમાં ભાવ અને કર્નભિન્નકારકમાં ઘ૬ () પ્રત્યય થાય છે. વિ + શી અને ૩૫ + શી ધાતુને આ સૂત્રથી પગ પ્રત્યય. શી ના છું ને નામિનો ૪--૧૧' થી વૃદ્ધિ છે આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી તવ રગવિશાય: અને મમ રાનો શાય આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃક્રમે કરીને; તારું રાજાની પાસે સૂવાનું. મારું રાજાની પાસે સૂવાનું. મ ફત વિમુઃ= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ક્રમના જ વિષયમાં વિ અને ૩પ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા શરૃ ધાતુને ભાવ અને કભિનકારકમાં ઘનું પ્રત્યય થાય છે. તેથી વિ + શી ધાતુને ક્રમનો વિષય ન હોય ત્યારે આ સૂત્રથી ઘમ્ પ્રત્યય ન થવાથી “યુવfo -રૂ-૨૮' થી સન્ પ્રત્યય. શિ ના કું ને “વામિનો૦ ૪-૩-૧' થી ગુણ ઇ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વિશય આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - શંકા કરવી. I૭૭ળા
૧૮9
