Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
अहे तृच् ५।४॥३७॥
યોગ્ય-કઈ હોય તો ધાતુને તૃત્ પ્રત્યય થાય છે. મવાનું ન્યાયા વોઢા અહીં વદ્ ધાતુને આ સૂત્રથી તૃવું પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વોઢા (ફૂ.નં. -રૂ-૪રૂ જુઓ) આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - આપ કન્યાના પાણિગ્રહણ માટે યોગ્ય છો. “શર્વે ૧-૪-રૂ” થી વિહિત સપ્તમીના પ્રત્યયના કારણે તૃવું પ્રત્યાયનો બાધ ન થાય - એ માટે આ સૂત્રથી વૃદ્ પ્રત્યયનું વિધાન છે. llફળી
आशिष्याशीः-पञ्चम्यौ ५।४॥३८॥
શિપુ અર્થમાં ધાતુને શ૬ નો અને પૂછ્યમી નો પ્રત્યય થાય છે.' નિ ધાતુને આ સૂત્રથી શિ૬ નો વત્ પ્રત્યય. “
રીā૦ ૪-રૂ૧૦૮' થી નિ ધાતુના રૂ ને દીર્ઘ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી નીયા, આવો પ્રયોગ થાય છે. તેમ જ નિ ધાતુને આ સૂત્રથી પશ્ચમીનો તુવું પ્રત્યય. તુવું ને “શિપિ૪-૨-999 થી તાતિસ્ (સાત) આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી નવતતું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - જય પામો.
શિષીતિ વિ= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ શિ૬ અર્થમાં જ ધાતુને શિપુ અને પૃથ્વી નો પ્રત્યય થાય છે. તેથી પિાં નીતિ. ૌત્ર: અહીં આશિષ અર્થ ન હોવાથી આ સૂત્રથી ની ધાતુને આશિષ નો અને પશ્ચમી નો પ્રત્યય થતો નથી. પરંતુ વર્તમાનમાં “તિ ૧-૨-૧૨ થી વર્તમાના નો તિવું પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થાય છે. અર્થ મૈત્ર ઘણું જીવે છે. ભરૂા .
माझ्ययतनी ५।४।३९॥
મામ્ (T) ઉપપદ હોય તો ધાતુને અઘતની નો પ્રત્યય થાય છે. માં
૨૪૮.
