Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 234

ઉપપદ ન હોવાથી ભવિષ્યદર્થક પણ ગુણ ધાતુને આ સૂત્રથી અનદ્યતન શ્વસ્વનીના પ્રત્યયનો નિષેધ થતો નથી. જેથી કનને રૂ-૧ થી શ્વતનીનો તામહે પ્રત્યય થાય છે. અર્થ - જે આ જવાનો માર્ગ છે તેના વલભીની પૂર્વે અમે બે વાર ભાત ખાઈશું.
સમા તિ ક્િ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ દેશના અવધિનું વાચક પદ ઉપપદ હોય તો તે દેશના પૂર્વ જ ભાગમાં (પર ભાગમાં નહિ) થનાર ભવિષ્યકાલીન ક્રિયાર્થક ધાતુને અનદ્યતનમાં વિહિત પ્રત્યયનો નિષેધ થાય છે. તેથી યો ડમથ્વી જેન્તવ્ય કી. शत्रुञ्जयात् तस्य यत्परं वलभ्यास्तत्र द्विरोदनं भोक्तास्महे म. du६२ પૂર્વ ભાગમાં થનાર ભવિષ્યકાલીન ક્રિયાર્થક મુન્ ધાતુ ન હોવાથી તેને આ સૂત્રથી અનદ્યતન - સ્તનીના પ્રત્યાયનો નિષેધ થતો નથી. જેથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ શ્વસ્તીનો તામહે પ્રત્યય થાય છે. અર્થ - જે આ શત્રુંજય સુધીનો જવાનો માર્ગ છે તેના વલભીથી પરભાગમાં અમે બે વાર ભાત ખાઈશું. II૬/
कालस्या 5 नहोरात्राणाम् ५।४७॥
કાલના અવધિનું વાચક પદ ઉપવેદ હોય તો તે કાલના પૂર્વભાગમાં થનાર ભવિષ્યકાલીન ક્રિયાના વાચક ધાતુને અનદ્યતનમાં વિહિત (શ્વસ્તની) પ્રત્યય થતો નથી. પરંતુ તે કાલનો પૂર્વભાગ અહોરાત્ર સમ્બધી ન હોવો જોઈએ. થોડયHITIની સંવત્સરસ્વસ્થ
વરગ્રહાયથાતંત્ર જિનપૂનાં રિણામ: અહીં કાલાવધિવાચક સંવત્સર પદ ઉપપદ હોવાથી તેના પૂર્વ ભાગમાં થનાર ભવિષ્યદર્થક વૃક્ર ધાતુને “નદ્યત-રૂ-૨' થી વિહિત શ્વસ્વનીના પ્રત્યયનો આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી “વિષ્યન્તી -રૂ-૪ થી “ભવિષ્યન્તી' નો સામનું પ્રત્યય થાય છે. અર્થ - જે આગામી વર્ષ છે, તેની માગસર સુદ પૂનમની પૂર્વે અમે શ્રી જિનપૂજા કરીશું. નદોરાત્રી નિતિ વિમુ?= આ સૂત્રથી ઉપર
૨૨૯