Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
રૂ-' થી જીિ પ્રત્યય. “તુ ૪-૪-૧૦” થી તા ને વહુ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી તત્તિઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દાન. 99ના
જિાર-કચ-દરને પારાશા
nિ પ્રત્યયાન્ત ધાતુને તેમ જ વિદ્ બાજુ શ્ર અને વત્ ધાતુને સ્ત્રીલિંગમાં ભાવ અને કભિનકારકમાં મન પ્રત્યય થાય છે. વારિ ( + Tળા) વિદ્દ () { ન્યૂ ઘટું અને વર્ ધાતુને આ સૂત્રથી
ન પ્રત્યય. “નિટિ ૪-રૂ-૮રૂ' થી વાર ના રૂ નો લોપ. “નો૦ ૪રૂ-૪” થી વિદ્ ધાતુના ડું ને ગુણ , આદેશ. રપ વેન શાસન વગેરે નામને સ્ત્રીલિંગમાં બાપુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી અનુક્રમે વાર, વેના, માસના, શ્રન્થના, ના, અને વન્દના આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- કરાવવું. જાણવું. બેસવું. ખોલવું.સંઘર્ષ. વંદના. ll૧૧૧
इषोऽनिच्छायाम् ५।३।११२॥
ઈચ્છા અર્થથી ભિન્નઅર્થવાળા રૂદ્ ઘાતુને સ્ત્રીલિંગમાં, ભાવ અને કતૃભિન્નકારકમાં મન પ્રત્યય થાય છે. મનુ + ૩૬ ધાતુને આ સૂત્રથી અને પ્રત્યય. ‘તયો, ૪-રૂ-૪ થી ૩૬ ધાતુના ડું ને ગુણ ઇ આદેશ. અન્વેષ નામને સ્ત્રીલિંગમાં “બા ૨-૪-૧૮' થી ના પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી અન્વેષTI આવો પ્રયોગ થાય છે. નિયતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઈચ્છાર્થથી ભિન્નઅર્થવાળા જ રૂષ ધાતુને સ્ત્રીલિંગમાં ભાવ અને કભિનકારકમાં સન પ્રત્યય થાય છે. તેથી ઈચ્છાર્થક રૂદ્ ધાતુને આ સૂત્રથી મન પ્રત્યય ન થવાથી ‘ત્રિયાં જિ: -રૂ-૨૧' થી જીિ પ્રત્યય. “તવ. ૧--૬૦” થી %િ ના તુ ને ટુ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી રૂe: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ઈચ્છા. બહુલાધિકારથી પ્રાપ.... વગેરે પણ થાય છે. 1992
૨૦૫ .
