Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
કારકમાં શું પ્રત્યય થાય છે. સંગ્રાહી મચ અહીં સમુwદ્ ધાતુને આ સૂત્રથી ઘનું પ્રત્યય. “િિત.૪-રૂ-૧૦” થી પ્રત્ ધાતુના ૩ ને વૃદ્ધિ મા આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સંગ્રા: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થમલ્લની મુષ્ટિની દૃઢતા. મુષ્ટાવિતિ ઝિમ્?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ મુષ્ટિવિષયક જ ધાત્વર્થ હોય તો સદ્ ધાતુને ભાવમાં અને કત્તને છોડીને અન્યકારકમાં ઘમ્ પ્રત્યય થાય છે. તેથી સંગ્રઃ શિષ્યસ્ય આ અર્થમાં આ સૂત્રથી સમ્+પ્રત્ ધાતુને ધમ્ પ્રત્યય ન થવાથી યુવfo -રૂ-૨૮' થી 4 પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થાય છે. અર્થ- શિષ્યનો સંગ્રહ કરવો. ૧૮ .
યુ-ટુ-દ્રોઃ વારા?
સન્ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા યુ ટુ અને ટુ ધાતુને ભાવ અને કતૃભિન્નકારકમાં ગુ () પ્રત્યય થાય છે. સ+], સન્ + ૩ અને સમુ+ધાતુને આ સૂત્રથી ઘગુ પ્રત્યય. “નામનો૦ ૪-૩-૧' થી ૩ ને વૃદ્ધિ થી આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સંથાવ: સંદ્રાવ: અને સંદ્રાવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ- સારી રીતે મેળવવું. સારી રીતે પીગળવું. સારી રીતે પીગળવું. ////
नियश्चानुपसर्गाद् वा ५।३।६०॥
ઉપસર્ગરહિત ની | હું અને ધાતુને ભાવ અને કભિન્નકારકમાં વિકલ્પથી ધન્ પ્રત્યય થાય છે. ની અને ટુ ધાતુને આ સૂત્રથી ઇન્ () પ્રત્યય. “નામનો ૪-રૂ-૨9' થી હું ને વૃદ્ધિ છે અને ૩ ને વૃદ્ધિ ગૌ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે નાય: વાવ: રાવ: અને દ્રાવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી પ્રત્યય ન થાય ! ત્યારે યુવfવે -રૂ-૨૮' થી ૩ પ્રત્યય. “નામનો ૪--૧' થી હું ને
૧૭૯
