Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વવાતી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- વેદ બોલનાર. Hl9૧દા.
વISSમળે પછાણા
વ્રત અને અર્થ ગમ્યમાન હોય તો નામમાત્રથી પરમાં રહેલા ધાતુને નિમ્ પ્રત્યય થાય છે. શાસ્ત્રાનુસાર નિયમને વ્રત કહેવાય છે. અને વારંવાર અર્થને આપી કહેવાય છે. ઉત્તર ત (હિતે વર્તત) ધાતુને આ સૂત્રથી ળિનું પ્રત્યય. ‘તયોપ૦ ૪-રૂ-૪ થી વૃત ધાતુના ને ગુણ આ આદેશ. યુજં૦ રૂ-૧-૪૬' થી તપુરુષ સમાસ આદિ કાર્ય થવાથી દિવર્તી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - નિરવઘ ભૂમિમાં રહેનાર વતી. ર + (પુનઃ પુનઃ ક્ષાર પિન) ધાતુને આ સૂત્રથી જિનું પ્રત્યય. ‘ત છે:૦૪--૧રૂ’ થી ૫ ના વા ને છે આદેશ. વોત્તર૦ ર-રૂ-૭૧' થી ળિનું ના ને | આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી હરપ િવશના: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - વારંવાર દુધ પીનારા ઓરિસાના માણસો. 19૧છા
करणाद् यजो भूते ५1१1१५८॥
કરણવાચક નામથી પરમાં રહેલા ભૂતકાલાઈક વૈ3 ધાતુને (કત્તમાં) બિન પ્રત્યય થાય છે. નિર્દો + નું (કનcોનેટવીન) ધાતુને આ સૂત્રથી નિ પ્રત્યય. “તિ ૪-રૂ-૧૦” થી થનું ના. ૩ ને વૃદ્ધિ આદેશ. ‘કુયુ તા -૧-૪૨' થી તપુરુષસમાસાદિ કાર્ય થવાથી
નોમયીની આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - અગ્નિના સમુદાયથી યજ્ઞ કર્યો. 9૧૮l.
૮૨.
