Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
રુનું વિશ અને સૃશ ધાતુને આ સૂત્રથી વગ (1) પ્રત્યય. “ક્ઝિતિ ૪રૂ-૧૦’ થી ઉપન્ય ને વૃદ્ધિ પા આદેશ. “ઘોષા૪-રૂ-૪ થી ઉપા– ૩ રૂ અને ઝને ગુણ નો 9 અને 1 આદેશ. “Sનિટ ૪૧-999 થી રુનું ના 7 ને શું આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે પદ્રિ: રો:; વેશ: અને સ્પર્શ આ પ્રમાણે પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમ - પગ. રોગ. પ્રવેશ કરનાર. વ્યાધિવિશેષ. ૧દ્દા.
સઃ સ્થિર - ધ - વરુ - મત્સ્ય પારાશા
5 ધાતુને સ્થિર વ્યાધિ વરુ અને મત્સ્ય સ્વરૂપ કત્તામાં ઘમ્ પ્રત્યય થાય છે. કૃ તિ+; કૃ અને વિ+વૃ ધાતુને અનુક્રમે સ્થિર વ્યાધિ બલ અને મત્સ્ય સ્વરૂપ કત્તામાં આ સૂત્રથી ઘ– (૩૫) પ્રત્યય. “નાનિનો ૪૩-૫૧' થી ઋ ને વૃદ્ધિ સામ્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે સાર: સ્થિર, સતીસારો વ્યાધિ; સા રુમ્ અને વિસારી મા: આવો પ્રયોગ થાય છે. ગતિ ના ડું ને અહીં “ઘચુ૫૦ રૂ-૨-૮૬’ થી દીર્ઘ આદેશ થયો છે. અર્થક્રમશઃ- સ્થિર. અતીસાર નામનો રોગ. બલ. માછલી. આવા
भावाऽकोंः ५।३।१८॥
ભાવમાં અને છ ભિનકારકમાં ધાતુને ઘમ્ () પ્રત્યય થાય છે. સામાન્યથી ધાત્વર્થમાત્રને માવ. કહેવાય છે. સાધ્યતાપનભાવ ધાતુથી અભિધીયમાન હોય છે જે ત્યાદ્રિ કે તુમ્ વગેરે પ્રત્યયથી જણાય છે. સિધતાપનભાવને જણાવવા ધાતુને ઘણું વગેરે પ્રત્યયો વિહિત છે. જયાં લિગ્નસંખ્યાનો અન્વયે ઉપપન હોય છે. ઈત્યાદિ બૃહદ્ઘત્તિથી જાણવું. પર્ કચ્છ અને ૨ ધાતુને આ સૂત્રથી ગુ પ્રત્યય. પણ્ ના આ ને “ઝિતિ ૪-રૂ-૧૦” થી વૃદ્ધિ ૩ આદેશ. ૬ ને “નિરં૦ ૪-૭૧૧૧ થી ૬ આદેશ. “નામનો ૪-૩-૧૭’ થી ના ઝને વૃદ્ધિ પામ્
૧૫૯
