Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
'
અતિશય વહનશીલ. અતિશય ચલનશીલ. અતિશય પડવાના
સ્વભાવવાળો.રૂ૮।।
સન્નિ-પતિ-ધિ- અગ્નિ - ભિઃ ૧/૨/૩/૫
अ
શીરુ ધર્મ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક સૃ છું થા જ્ઞા અને નમ્ ધાતુને દ્વિત્પાદિ કાર્ય દ્વારા ઙિ (૩) પ્રત્યયાન્ત સગ્નિ પત્રિ ષિ જ્ઞિ અને મિ આ નામનું અનુક્રમે નિપાતન કરાય છે. સૢ હૈં ધા જ્ઞા અને નમ્ ધાતુને આ સૂત્રથી દ્વિ પ્રત્યય; તેમ જ ધાતુને દ્વિત્વ. અભ્યાસમાં યથાપ્રાપ્ત અનાદિવ્યજનનો વ્યગ્નન૦૪-૧-૪૪' થી લોપ. ‘ઋતોડતુ ૪-૬-૨૮' થી અભ્યાસમાં ને આદેશ. ‘શ્વગ્ ૪-૧-૪૬' થી અભ્યાસમાં ને ર્ આદેશ. દ્વિતીય૦ ૪-૧-૪૨’ થી અભ્યાસમાં ધ્ ને ૢ આદેશ. ‘ઙે ૪-૩-૧૪’ થી ધાતુના અન્ય જ્ઞા નો લોપ. આ સૂત્રથી નર્ ધાતુના અ ને ૬ આદેશ તથા દ્વિત્વનો નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે સગ્નિ: પતિ: ધિ: નજ્ઞિઃ અને નૈનિઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- સરકવાના સ્વભાવવાળો. કરવાના સ્વભાવવાળો. ધારણ કરવાના સ્વભાવવાળો. જાણવાના સ્વભાવવાળો. નમવાના સ્વભાવવાળો. નર્ ધાતુને આ સૂત્રથી દ્વિ પ્રત્યય. ધાતુને દ્વિત્પાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન નનનૢ + ઙિ આ અવસ્થામાં ‘મહત્ત૦ ૪-૨૪૪' થી નન્ ના ૬ નો લોપ... વગેરે કાર્ય થવાથી પણ નજ્ઞિઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- ઉત્પન્ન થવાના સ્વભાવવાળો. ।।૩૬।।
U
શુ - મ - મ - ન - કૃષ - મૂ - શ્ય હવ્ યારા૪૦ની
શીહ ધર્મ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક શૂન્ ગમ્ હનુ વૃષુ મૂ અને સ્થા ધાતુને પણ્ (3) પ્રત્યય થાય છે. शु कम् બા+ગમ્ હનું વૃષુ મૂ અને સ્થા ધાતુને આ સૂત્રથી ૩[ પ્રત્યય.
૧૧૮
