Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 151

કાર્ય થવાથી અનુક્રમે નેત્રમ્ સત્રનું શસ્ત્રમ્ ગોત્રમ્ યોત્રમ્ સ્તોત્રમ્ તોત્રમ્ ક્ષેત્રનું ક્ષેત્રમ્ મેદ્રમ્ પત્રમ્ પાત્રી અને નદી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- આંખ. દાતરડું. હથિયાર. મેળવવાનું સાધન. યોગનું સાધન. સ્તોત્ર. પીડવાનું સાધન- પરોણો. દોરી. સિંચવાનું સાધન. મૂત્રક્રિય. પાંખ કે વાહન. પ્યાલો વગેરે. દોરી I૮૮
ઈ-wોડાSSચે યુવઃ પારાશા,
હૃઢ અને શોર્ડ ના મુખ સ્વરૂપ કરણમાં વર્તમાનાર્થક દૂ ધાતુને ત્રદ્ (2) પ્રત્યય થાય છે. પૂ ધાતુને આ સૂત્રથી ત્ર પ્રત્યય. “નામનો ૪રૂ-9” થી 5 ને ગુણ ગો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પોત્રમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- હળનો અગ્રભાગ અથવા ભુંડનું મુખ.ll૮૬ .
તંત્રઃ પારાવા
વર્તમાનાર્થક વંશ ધાતુને કરણમાં ત્ર પ્રત્યય થાય છે. હંશુ ધાતુને આ સૂત્રથી ત્ર પ્રત્યય. “નિવૃM૦ ર-૧-૯૭’ થી શું ને ૬ આદેશ. ‘તfo 9-રૂ-૬૦” થી ત્ર ના તુ ને ? આદેશ. ઢં,નામને સ્ત્રીલિંગમાં લાતું ર૪-૧૮' થી વધુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી દંષ્ટ્રા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- દાઢ ./૧૦ના
धात्री ५।२।९१॥
વર્તમાનાર્થક થે (વે) અને ઘા ધાતુને કર્મમાં ત્રર્ પ્રત્યય થાય છે. ઘત્તિ તામતિ આ અર્થમાં બે ધાતુને અને તથતિ તો મૈષાર્થમિતિ આ અર્થમાં ઘા ધાતુને આ સૂત્રથી ત્રર્ (2) પ્રત્યય. ‘કાતું હ૦ ૪-૨-૧' થી ઘે ધાતુના ને ના આદેશ. ધાત્ર નામને સ્ત્રીલિંગમાં “વળગે. ર-૪
૧૪૬