Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
થાય છે. તેમજ અહીં સૂત્રમાં વિરુશ પદથી વિશ્ સામાન્યનું (૧૨૭૬ અને ૧૬૬૭) ગ્રહણ હોવાથી વિવિ ગણના (૧૨૭૬) વિષ્ણુ ધાતુને સૂ.નં. ૬-૨-૪૪ થી સત્ત પ્રત્યય થતો નથી...૬૮॥
ઉપસર્જાતુ સેવ-વૈવિશઃ ||૬||
શીખ઼ ધર્મ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા વેટ્ટ (વવું) વૈવિ (વિવૂ+ િવુ+ળિ) અને શુ ધાતુને ખ પ્રત્યય થાય છે. ગહેવું; ર+રેવિ અને શ્ ધાતુને આ સૂત્રથી ા (બ) પ્રત્યય. ‘ખેનિટિ ૪-૩-૮૩’, થી લેવિ ધાતુના રૂ નો લોપ. ‘પોરૢ૦ ૪-૩-૪' થી ગ્ ધાતુના ૩ ને ગુણ લો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી આવેવ: દેવઃ અને સાòશ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- રમવાના સ્વભાવવાલો. રમાડવાના અથવા શોક કરાવવાના સ્વભાવવાલો. આક્રોશ કરવાનાં સ્વભાવવાલો. ।।૬।।
વૃકૢ - મિક્ષિ-સુષ્ટિ-લ્પિ-દાદાઃ ૧/૨/૭૦ની
શીદ્ધ ધર્મ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક વૃક્ (વૃ ૧૯૬૭), મિક્ષ; છુટ્, નલ્લૂ અને છુટ્ટુ ધાતુને ટા (ગા) પ્રત્યય થાય છે. વૃ મિક્ષ્ છુટ્ નન્દ્ અને દ્ ધાતુને આ સૂત્રથી ટાજ પ્રત્યય. ‘નામિનો॰ ૪-૩-૧' થી વૃ ના ઋને ગુણ ર્ આદેશ. વરાજ નામને ‘ગળગે૦ ૨-૪-૨૦' થી સ્ત્રીલિંગમાં ઊ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી
અનુક્રમે વાવી, મિક્ષા:, છુટાદ, નત્પાદઃ અને છુટા : આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ વરવાના સ્વભાવવાલી. ભિક્ષા માંગવાના સ્વભાવવાલો. લૂંટારો. વક્તા. કુટવાના સ્વભાવવાલો. [૭૦]
૧૩૬
