Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
રેશ્વર રોડ પરા ૧૪
શી ઘર્ષ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક વિ અને પ્ર ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલા ટુ ધાતુને વિન[ (ડુ) પ્રત્યય થાય છે. વિ+ઠું અને પ્રક્ ધાતુને આ સૂત્રથી નિષ્ણુ પ્રત્યય. “નામનો ૪-રૂ9' થી અન્ય ૩ ને વૃદ્ધિ થી આદેશ.... વગેરે કાર્ય થવાથી વિદ્રાવી અને પ્રદ્રાવી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- વિદ્રવણ (પીગળવું) શીલ. ભાગી જવાના સ્વભાવવાલો. I૬૪||
વિ -પર-સર્વે પારાવાપી
શરુ ઘર્ષ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો. વર્તમાનાર્થક વિ રિ અને પ્ર ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલ પૃ ધાતુને વિન[ પ્રત્યય થાય છે. વિ+j, પર+કૃ અને પ્રસ્તૃ ધાતુને આ સૂત્રથી વિન પ્રત્યય. “નામનો૦ ૪-રૂ-9” થી ને વૃદ્ધિ સારુ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે વિસારી પરિસારી અને પ્રસારી આવો પ્રયોગ આવો થાય છે. અર્થક્રમશઃધસવાના અથવા જોશથી આગળ ચાલવાના સ્વભાવવાળો. ચારે તરફ ચાલવાના સ્વભાવવાળો. પ્રસરણશીલ //al
"
તમે પૃવું - ગરઃ પારાદા.
શરુ ઘર્મ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક સમ્ ઉપસર્ગથી પમાં રહેલા પૃવું (૧૪૮૨) ધાતુને અને ક્વન્ ધાતુને વિન[, પ્રત્યય થાય છે. સમ્ + પૃવું અને સમુગ્ધ ધાતુને આ સૂત્રથી વિનમ્ પ્રત્યય. “થો૦૦ ૪-૩-૪ થી ધાતુના ઝ ને ગુણ કમ્ આદેશ. ક્ઝિતિ ૪-રૂ-૧૦” થી ૬ ધાતુના ઉપાજ્ય જ ને વૃદ્ધિ સા આદેશ. “ડ૦િ ૪-૧-999’ થી પૃદ્ ધાતુના ૬ ને ૬ આદેશ. વગેરે કાર્ય
૧૨૯
