Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
- વરુ - શિલાર્મિત પારારૂા.
શી ઘર્મ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક – અકર્મક (કર્મની અવિવક્ષામાં) ચલન છે અર્થ જેનો અને શબ્દ છે અર્થ જેનો એવા ધાતુને મન પ્રત્યય થાય છે. વર્ અને ૪ ધાતુને આ સૂત્રથી સન પ્રત્યય. “મિ૪-રૂ-9” થી ધાતુના ૩ ને ગુણ નો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વન અને રવી: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશચાલવાના સ્વભાવવાલો. બોલવાના સ્વભાવવાળો. ગવર્નાવિતિ ફિ...? - આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ શીલાદિ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક અકર્મક (કર્મની અવિવક્ષામાં) જ વઢનાર્થ અને શબ્દાર્થ ધાતુને મન પ્રત્યય થાય છે. તેથી પડતા વિદ્યામુ અહીં શબ્દાર્થક સકર્મક પદ્ ધાતુને આ સૂત્રથી મન પ્રત્યય ન થવાથી તૃન શીવ -ર-ર૭ થી ડ્રન પ્રત્યય. તેની પૂર્વે “તાશ૦ ૪-૪-રૂ૨ થી ત્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી કિતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- વિદ્યા ભણવાના સ્વભાવવાલો.જરા ,
* રૂ-ડિતો ચક્કના ડૉાત વારા૪૪
શી ઘર્ષ અને સાધુ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક વ્યજન છે આદિમાં અને અન્તમાં જેના એવા ડું અનુબન્ધવાલા અને ટુ અનુબન્ધવાલા અકર્મક (કર્મની અવિવક્ષામાં) ધાતુને મન પ્રત્યય થાય છે. ઘ(૭૪ર) અને વૃત્ (૧૬) ધાતુને આ સૂત્રથી સન પ્રત્યય. “વોટપા૪-રૂ-૪' થી વૃત્ ના ઝ ને ગુણ ૩૬ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સ્પધનઃ અને વર્તનઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- સંઘર્ષ કરવાના સ્વભાવવાલો. રહેવાના સ્વભાવવાળો. ઝનાન્તિાવિતિ વિમુ= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ શાતિ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો વર્તમાનાર્થક વ્યજનાદ્યન્ત જ અકર્મક રૂ કે ટુ અનુબંધવાલા ધાતુને સના
૧૨૧
