Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
૭’ થી થાય છે. વસ્ + ચામણું આ અવસ્થામાં વસુ ના હું ને “સસ્તઃ તિ ૪-૩૯૨ થી તુ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી વલ્યા: આવો પ્રયોગ થાય છે. મુન્ + ચામદે આ અવસ્થામાં ‘વોરપ૦ ૪-૩-૪' થી ૩ ને ગુણ ગો આદેશ. “વન: રુમ્ ર-૧-૮૬’ થી ૬ ને " આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી મામદે આવો પ્રયોગ થાય છે. +મુગુ+હિ આ અવસ્થામાં “રઘાં સ્વર૦ રૂ-૪-૮૨ થી ૬ ની પૂર્વે જ વિકરણ. ૧ ના ૩ નો “જ્ઞાત્યો ૪-૨-૨૦’ થી લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી અમુદિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- યાદ છે, મિત્ર! આપણે કાશ્મીરમાં રહ્યા હતા અને ત્યાં ભાત ખાધા હતા. ૧૦
कृताऽस्मरणाऽतिनिह्नवे परोक्षा ५।२।११॥
કરેલાનું ચિત્તવિક્ષેપાદિના કારણે અસ્મરણ અથવા પ્રયોકતાને યાદ હોવા છતાં તે અત્યન્ત છુપાવતો હોય તો તન ભૂતકાલીનાર્થક ધાતુને પરોક્ષાનો પ્રત્યય થાય છે. સુતો : હું હિટ વિસ્ટાપ અહીં શયનકત્તનિ ચિત્તના વિક્ષેપ(અન્ય વિષયાસક્ત) ના કારણે રોવાનું સ્મરણ ન હોવાથી આ સૂત્રથી વિમ્ ધાતુને પરીક્ષા વિભકતિનો વુિ() પ્રત્યય થાય છે. વરિપુ બ્રાહ્મણો હતત્ત્વયા? નારં ત્રિનું નામ અહીં બ્રાહ્મણ હનનના પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રયોફતા ત્યાં હું ગયો જ નથી.' એમ કહીને સ્વગમનાદિને અત્યન્ત છુપાવે છે. તેથી આ સૂત્રથી નમ્ ધાતુને પરોક્ષાનો નવું પ્રત્યય વગેરે કાર્ય (જુઓ ખૂ. નં. -ર-૮) થાય છે. અર્થક્રમશઃ - ખરેખર સૂતાં એવા મેં વિલાપ કર્યો. કલિંગદેશમાં તે બ્રાહ્મણને માયો? હું કલિંગદેશમાં ગયો નથી. ૧૧
ર પારાશા
અનદ્યતન પરોક્ષ ભૂતકાલાઈક ધાતુને પરીક્ષા વિભતિનો પ્રત્યય
૧૦૩
