Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 84

વિશ્વમસમક્ષ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- કાચું માંસ ખાનાર. પાકું માંસ ખાનાર. I૧૫૧
त्यदायन्य - समानादुपमानाद् व्याप्ये दृशः टक्-सकौ च ५।१।१५२॥
સર્વાઢિ ગણપાઠમાંના વ્યાપ્યવાચક ત્યય્ તત્ ર્ વગેરે (જુઓ સૂનં. ૧-૪-૭) તેમજ અન્ય અને સમાન - આ ઉપમાનવાચક નામથી પરમાં રહેલા ગ્રંશુ ધાતુને ઉપમેય સ્વરૂપ વ્યાપ્ય-કર્મ અર્થમાં ટ૬ અને વિશ્વ પ્રત્યય થાય છે. એ રૂવ દૃશ્યતે આ અર્થમાં ત્ય + દૃશ ધાતુને,
अन्य इव दृश्यते ॥ अर्थमा अन्य + दृश् धातुन तेम४ समान इव દૃશ્યતે આ અર્થમાં સમાન + દૃશ ધાતુને આ સૂત્રથી ટ (ક) પ્રત્યય.
ચત રૂ-ર-૧ર થી યદું નાકું ને અને અન્ય ના અન્ય સ્ત્ર ને મા આદેશ. “કૃ-કૅશ-રૃક્ષે રૂ-૨-99’ થી સમાજ ને ન આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી ક્રમશઃ યાદૃા. કન્યાદૃશ: અને સા: આવો પ્રયોગ થાય છે. આ સૂત્રથી ટહું પ્રત્યાયના બદલે તે પ્રત્યય (ત પ્રત્યય) થાય ત્યારે યનકૃન ૨-૧-૮૭’ થી દૃશ ધાતુના શું ને ૬ આદેશ. “દો: -9દુર’ થી ને આદેશ. “નાખ્યા. ર-રૂઝ' થી સ ના તુ ને ૬ આદેશ... વગેરે કાર્ય થવાથી વૃક્ષ વાવૃક્ષ અને વૃક્ષ: આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે આ સૂત્રથી ટ અને તે પ્રત્યયની જેમ જ્યારે વિશ્વ પ્રત્યય થાય ત્યારે “૦િ ૨-૧-૬ થી દૃષ્ય ના શું ને આદેશાદિ કાર્ય થવાથી અનુક્રમે ત્યારૅ કૃિષ અને સટ્ટઆવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- તેના જેવો દેખાય છે.) બીજા જેવો. દેખાય છે.) સમાન જેવો દેખાય છે.) અહીં તે બીજો અને સરખો - એ ઉપન સ્વરૂપ વ્યાપ્ય- કર્મ છે. અને જે દેખાય છે. તે વ્યાપ્ય સ્વરૂપ કર્મ ઉપમેય છે.
વ્યાપ તિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વ્યાપ્ય વાચક જ ત્યદાદિ તેમજ અન્ય અને સમાન આ ઉપમાનવાચક નામથી પરમાં
૭૮