Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 06

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 55

કરનાર. લાકડીને ધારણ કરનાર. શકતિ - અસ્ત્રવિશેષને ધારણ કરનાર. ગદાને ધારણ કરનાર. ઘડાને ધારણ કરનાર.રી
સૂત્ર થાળે પાછારા,
સૂત્ર સ્વરૂપ કર્મવાચક નામથી પરમાં રહેલા ગ્રહણ કરીને ધારણ કરવાર્થક પ્રત્ ધાતુને એવું પ્રત્યય કત્તમાં થાય છે. સૂત્ર કૃણાતિ (સૂત્રમુપાવાય ઘારતિ) આ અર્થમાં સૂત્ર પ્રત્ ધાતુને આ સૂત્રથી નવું પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી સૂત્રગ્રહે પ્રાઃ સૂત્રધારો વા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - વિદ્વાનું અથવા નાટકનો સૂત્રધાર. ધારા રૂતિ વિ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ગ્રહણ કરીને ધારણ કરવાર્થક જ પ્રમ્ ધાતુને; તે જો કર્મવાચક સૂત્ર નામથી પરમાં હોય તો એવું પ્રત્યય થાય છે. તેથી માત્ર પ્રહણાર્થક સૂત્રપ્રન્ ધાતુને કત્તમાં નવું પ્રત્યય આ સૂત્રથી ન થવાથી ધર્મળ ગળુ -9-૭૨' થી [ પ્રત્યય. “ઝિતિ ૪-રૂ૧૦” થી ૬ ધાતુના ૩ ને વૃદ્ધિ મા આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સૂત્રો: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- સૂત્ર ભણનાર. (ભણીને ધારણ નહિ કરનાર.)ll રૂા.
आयुधादिभ्यो धृगो ऽ दण्डादेः ५।१।९४॥
ગ્વાઢિ ગણપાઠમાંના ડું... વગેરે નામોને છોડીને અન્ય; ગાયુધ પૃથ્વી ... વગેરેના વાચક એવા કમવાચક નામથી પરમાં રહેલા છૂ ધાતુને (કત્તમાં) મદ્ પ્રત્યય થાય છે. ઘનુષ+ઠુ અને મૂ+થુ ધાતુને આ સૂત્રથી
() પ્રત્યય. “નામનો ૪-૩-૧' થી ઘૂ ધાતુના ને ગુણ ૩૬ આદેશ. “યુરૂ--૪૬ થી તપુરુષ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી ઘનુર્ધરઃ અને મૂઘરઆવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- ધનુષ્યને ધારણ કરનાર. પૃથ્વીને ધારણ કરનાર. વડાિિત ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જંણાવ્યા
૫૦