Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद १७ सू० ५ पृथ्वीकायिकादीनां समवेदनादिनिरूपणम् ४३ पृथिवी कायिकाः किं सर्वे समवेदना भवन्ति ? भगवानाह-'हंता, गोयमा ! सव्वे समवेयणा' हे गौतम ! हन्त-सत्यम् पृथिवीकायिकाः सर्वे समवेदना भवन्ति, गौतमः पृच्छति'से केणटे णं भंते ! एवं वुच्चइ-पुढविकाइया सव्वे समवेयणा?' हे भदन्त ! तत्-अथ केनाथेन-कथं तावद् एवम्-उक्तरीत्या उच्यते-पृथिवीकायिकाः सर्वे समवेदना भवन्ति ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'पुढविकाइया सव्वे असन्नी असन्निभयं अणियय वेयणं वेयंति' पृथिवीकायिकाः सवे असंज्ञिनो मिथ्या दृष्टयोऽमनस्का वा भवन्ति, असंज्ञि भूताम् अनियतां वेदनां वेदयन्ति; वेदना मनुभवन्तोऽपि न पूर्वोपात्ताशुभकर्मपरिणतिरियमित्यवगच्छन्ति, तेषां मिथ्यादृष्टिखाद अमनस्कत्वाद्वेति भावः । प्रकृतमुपसंहरन्नाह-'से तेण. टेणं गोयमा ! पुढविकाइया सवे समवेयणा' हे गौतम ! तत्-अथ तेनार्थेन पृथिवीकायिकाः सर्वे समवेदना भवन्ति, गौतमः पृच्छति-'पुढ विकाइया णं भंते ! सव्ये समकिरिया !' हे भदन्त ! पृथिवीकायिकाः खलु सर्वे किं समक्रियाः- समानक्रिया भवन्ति ? भगवानाह'हंता, गोयमा !' हे गौतम ! हन्त-सत्यम् 'पुढविकाइया सव्वे समकिरिया' पृथिवीकायिकाः सर्वे समक्रिकाः भवन्ति, गौतमस्तत्र पृच्छति ‘से केपट्टेणं एवं वुच्चइ-पुढविकाइया सव्वे
भगवान्-हे गौतम ! हां, सभी पृथ्वीकायिक समान वेदनावाले होते हैं।
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! किस कारण से ऐसा कहा गया है कि सब पृथ्वीकायिक समान वेदनावाले हैं ?
भगवान्-हे गौतम ! सभी पृथ्वीकायिक असंज्ञी अर्थात् मिथ्यादृष्टि अथवा अमनस्क होते हैं । वे असंज्ञिभूत और अनियत वेदना का बेदन करते हैं। तात्पर्य यह है कि वेदना का अनुभव करते हुए भी वे नहीं समझ पाते कि यह मेरे पूर्वोपार्जित अशुभ कर्मका परिणाम है, क्योंकि वे असंज्ञी और मिथ्या. दृष्टि होते हैं। ___ गौतमस्वामी-हे भगवन् ! क्या सभी पृथ्वोकायिक समान क्रियावाले होते हैं ?
શ્રી ભગવાન ગૌતમ! હા, બધા પૃથ્વી કાયિક સમવેદનાવાળા હોય છે
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! શા કારણે એમ કહ્યું કે બધા પૃથ્વીકાયિક સમવેદના पामा छ ?
શ્રી ભગવાન-હે મૈતમ! બધા પૃકાયિક અસંસી અર્થાત મિથ્યાદષ્ટિ અથવા અમનસ્ક હોય છે. તેઓ અસંસીભુત અને અનિયત વેદનાને અનુભવ કરે છે. તાત્પર્ય એ છે કે વેદનાને અનુભવ કરવા છતાં પણ તેઓ નથી સમજી શક્તા કે આ મારા પૂર્વે પાર્જિત અશુભકર્મોનું પરિણામ છે, કેમકે તેઓ અસંજ્ઞી અને મિથ્યાદિષ્ટ હોય છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્! શું બધા પૃથ્વીકાયિક સમાન કિયાવાળા હોય છે? શ્રી ભગવાન-હા, ગૌતમ! બધા પૃથ્વીકાયિક સમાન કિયાએવાળા હોય છે.
श्री. प्रशान। सूत्र:४
