Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
shrafter टीका श. १ उ. १ सू० १
अवतरणा ३५
तीर्थकरकृपया लब्धविविधलब्धिर्गुणनिधिः श्रीसुधर्मा स्वामी तदेव प्रवचनं स्वमनसि संकलय्य सर्वलोकोपकारार्थ स्वशिष्याय श्रीजम्बूस्वामिने समुपादिशत् । तत्र - जीवाजी वस्त्रसमयपरसमयादिवस्तुस्तोममरूपकसमवायाख्यचतुर्थाङ्गस्य नि पणं कृत्वा तदनुक्रममा 'विआहपन्नत्ती' इत्याख्यं ' भगवती - त्यपरनामकं पञ्चमाङ्गं प्ररूपयति । एतेनार्वाचीनवचनरूपे तादृशशब्दात्मकागमे लोकानां विश्वासो न भवेदिति शङ्कापि निराकृता, अर्थतस्तीर्थकरेणोपदिष्टतया तस्य विगतरागद्वेषस्य वचसां प्रामाणिकत्वात् ।
9
तरकी कृपासे विविध लब्धियां जिन्हें प्राप्त हुई हैं, और जो अनेक गुणोंके भंडार हैं ऐसे श्री सुधर्मास्वामीने उसी प्रवचनको अपने मनमें संकलित करके समस्त जीवोंका इससे उपकार हो इस निमित्त अपने शिष्य श्री जंबू स्वामीको इसका उपदेश किया। इसके पहिले उन्होंने जीव, अजीव, स्वसमय परसमय आदि वस्तुस्वरूपके प्ररूपक चौथे अङ्ग समवायाङ्गका निरूपण किया। बाद में क्रमप्राप्त 'विआहपन्नत्ती' नामक इस पंचम अङ्गका कि जिसका दूसरा नाम भगवती है, प्ररूपण किया है। इससे " अर्वाचीन वचनरूप तादृशशब्दात्मक आगममें लोकोंको विश्वास नहीं होगा " ऐसी शंका भी निर्मूल हो जाती है। क्योंकि इसके अर्थसे कर्त्ता तो तीर्थकर ही हैं। उन्होंने ही अर्धतः इसे उपदिष्ट किया है। उनके वचनोंमें किसी भी प्रकारसे रागद्वेष होता नहीं है, क्यों कि वीतराग निर्दोष होते हैं, इसलिये उनके वचनों में प्रामाणिकता मानी जाती है।
શ્રી તીર્થંકરની કૃપાથી વિવિધ લબ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરનાર અને ગુણાના ભંડાર એવા શ્રી સુધર્મો સ્વામીએ આ પ્રવચનને પોતાના મનમાં સકલિત કરીને સમસ્ત જીવેાના ઉપકારને માટે પેાતાના શિષ્ય શ્રી જખૂસ્વામીને તેના उपदेश साध्यो छे. ते पडेलां तेभो भव, अलव, स्वसमय (स्वसिद्धांत), પરસમય, પસિદ્ધાંત ) આદિ વસ્તુતેમના પ્રરૂપક ચાથા સમવાયાંગનું निइया यु तुं. त्यार पछी 'विआहपन्नत्ती' नामना पांथभां अगनी अ३पा उरी छे. तेनुं जीन्नु' नाम 'भगवतीसूत्र' छे. तेथी “अर्वाचीन वयनइय तादृश શબ્દાત્મક આગમમાં લેાકેાને વિશ્વાસ નહી રહે” એવી શકા પણ નિર્મૂળ થઇ જાય છે. કારણ કે તેના અથથી કર્તા તા તીર્થંકર જ છે. તેમણે જ સૌથી પહેલાં અથથી તેના ઉપદેશ આપ્યા છે. તેમનાં વચનામાં કોઇ પણ પ્રકારના રાગદ્વેષ હાતા નથી કારણ કે તી કર વીતરાગ-રાગદ્વેષથી રહિત હાય છે. તેથી તેમના વચનેામાં પ્રામાણિક્તા મનાય છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
