Book Title: Atma Avlokan
Author(s): Dipchand Shah Kasliwal
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Trust Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008212/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates HLACIF abhiAvata illull, , Illi wiIiILY IIIIIII : lekhaka : sva. paM. dIpacaMdajI zAha, kAsalIvAla : anuvAdaka : paM. amRtalAla ema. jhATakIyA : prakAzaka : vItarAga sat sAhitya prasAraka TrasTa 602, mANekavADI, bhAvanagara-364 002 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prApti sthAna :zrI di. jaina svAdhyAya maMdira TrasTa, sonagaDha. prathama AvRtti saMvata 2033 prata 2OOO Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Thanks & Our Request This shastra has been kindly donated by Jinendra Foundation (Jayantibhai D. Shah), London, UK who have paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of Aatmavalokan is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@ AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Version History Date Changes Version Number 001 20 May 2004 First electronic version Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * prakAzakIya nivedana * A "AtmAvalokana' graMthanA racayitA zrI dIpacaMdajI kAsalIvAla jaipurI che. teo AmeranA rahIza hatA, teo uccakoTInA AdhyAtmika vidvAn hatA. temaNe A graMtha uparAMta anubhava prakAza, civilAsa, anubhava vilAsa chaMda, paramAtmapurANa chaMda, svarUpAnaMda bRhat tathA laghu jJAna darpaNa, guNasthAnabheda, upadezara--chaMda, adhyAtma pacIsI chaMda vagere racelAM che. temanA samaya ane jIvana saMbaMdhI jANavAnA sAdhananA abhAve kAMI vizeSa lakhI zakAtuM nathI. paNa temanA lakhANa uparathI jaNAya che ke adhyAtma pariNata siddhAMta jJAnI hatA. A AtmAvalokana graMtha nAno hovA chatAM lekhake temAM ghaNo viSaya AvarI lIdho che. anuvAdake A bAbatamAM ghaNuM vistArathI viSaya pravezanuM lakhANa Apela hoI tenuM punarAvartana karavuM ucita nathI. svAnubhavathI vibhUSita, AtmajJasaMta pa. pU. sadagurudevazrI kAnajI svAmI dvArA adhyAtma jaina jagatamAM vartamAnamAM mahAna krAMti thaI che. ane tattvajJAnano pracAra pratidina vadhato rahyo che. tenI aMtaragata amArA TrasTamAM paNa aneka adhyAtmagraMthanuM prakAzana thaI rahyuM che. temAM A AtmAvalokanano gujarAtI anuvAda mumukSuo samakSa mUkatA AnaMda thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 4 A graMthano gujarAtI anuvAda prathama ja zrI amarelI nivAsI bhAI amRtalAla jhATakIyAe karI Apela che, te badala temano AbhAra mAnIe chIe. temaja rAdhezyAma prinTIMga presanA mAlika zrI rajanIkAnta paTele graMthanuM suMdara chApakAma jhaDapathI karI Apela che te mATe temano paNa AbhAra mAnIe chIe. je je mumukSuoe graMthanI kiMmata ghaTADavA 2mo Apela che. tenI sAbhAra nAmAvali anyatra Apela che. TrasTa taraphathI paDatara kiMmatanA 75% mulya nakkI karavAmAM Avela che. temAM ghaTADelI kiMmatamAM 30% DIskAunTa zrI digaMbara jaina svAdhyAya maMdira TrasTa sonagaDha taraphathI ApavAmAM AvatA vadhu ghaTADelI kiMmatathI vadhumAM vadhu mumukSuo lAbha laI zake te hetu badala zrI di. jaina svA. maM. TrasTanA AbhArI chIe. aMtamAM AvA adhyAtmagraMthano AtmalakSe mumukSuo svAdhyAya karI nija hita sattvare sAdho tevI bhAvanA sAthe..... tA. 22 juna 1977 TrasTIgaNa zrI vItarAga sat sAhitya prasA2ka Tra sTa bhAvanagara. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zrIsarvajJavItarAgAya nama: :: viSaya-praveza :: * * * sva. zAha paM. dIpacaMdajI kAcalIvAla kRta A (hiMdI) AtmAvalokana graMthanA saMpAdaka zrIpaMDita zreyAMsakumArajI zAstrI nyAyatIrtha che. A graMtha zrIpATanI di. jainagraMthamAlAmAMthI prakAzita thayela che. te pustakanA AdhAre ja akSarazaH A gujarAtI anuvAda karavAmAM Avela che. AtmArthI adhyAtmapaMDita zrIdIpacaMdajI kAlIvAlanuM prastuta pustaka "AtmAvalokana" saMkSipta ane mahatvapUrNa AdhyAtmika kRti che. adhyAtma rasika jIvone AtmAnuM mULa svarUpa samajAya ane zuddha AtmAno anubhava thAya tevI ucca koTinuM upayogI pustaka che. graMthAdhirAja zrIsamayasAranA AdhyAtmika rahasyano temAM sacoTapaNe nicoDa Avelo che. A pustikAne zrIsamayasAranA adhyAmika bhAvone samajavAnI ane ukelavAnI cAvIrUpa kahIe to kaMI khoTuM nathI. prastuta graMthanI bhASA DhaMDhArI ane tuTaka che. tethI anuvAda karavAmAM muzkelI naDe te svAbhAvika che. tethI bhASAMtaramAM kyAMya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates truTi rahI gayelI jaNAya to vAcakavarga mULa sAthe meLavIne sudhArIne vAMce tevI vinaMtI che. sauthI prathama, devagurudharma vizenI traNa gAthAmAM eka vItarAgabhAvanuM ja samarthana karIne graMthakAre vAraMvAra eka vItarAgatAnI ja bhAvanA bhAvavAno nirdeza karyo che, pachInI 11gAthAmAM ekAdazavAda darzAvyo che. te 14 gAthA upara saMskRtamAM TUMkuM vivecana Apela che ane hiMdImAM saheja vistRta vivaraNa karela che. tyAra pachI zrIsamayasAranA krama pramANe jIva, ajIva, kartA-karma, puNa-pApa, Azrava, baMdha, saMvara, nirjarA ane mokSanuM vivaraNa karela che. sarvavizuddhajJAnAdhikAramAM kunayAdhikAra varNavyo che. chevaTe potAnA zuddha svarUpane anubhavavAmAM siddhAMtane upadezabodharUpe darzAvI svarUpasaMbodhana karyuM che. e rIte siddhAntano yathArtha nirNaya karI potAnI zuddha Atmika dazA kaI rIte karavI teno AbehUba citAra teoe mumukSu samakSa rajU karyo che. AcAryakalpa nirbhayavaktA paMDita pravara zrIToDaramalajI sAhebe paNa potAnI rahasyapUrNa ciThThImAM AtmAvalokanagraMthano ullekha karyo che tethI A graMthanI prAmANikatA paNa siddha thAya che. A graMthathI AdhyAtmarasika mumukSuone yathArtha mUla AtmasvarUpano ane samyam ratnatrayasvarUpa mokSamArgano khyAla Avaze ane teo zuddha AtmasvarUpanI zraddhA karI AtmAnubhava karaze. jIva nijasvarUpamAM vaLe te mATe have graMthanA AdhAre 14 gAthAmAM AvatAM viSayonuM vihaMgAvalokana karIe. yathArtha vastu svarUpa-vastusthiti-samajavA mATe jemanI pAsethI samajavuM che evAM deva, guru, zAstra sAcAM koNa che? teno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prathama nirNaya karavo paDaze. kAraNake sAcA devaguruzAstra sivAya jemaNe vastunuM yathArtha svarUpa jANyuM nathI evAM khoTAM devaguruzAstra dvArA vastunuM sAcuM svarUpa samajavuM azakya che. sAcA deva to te ja kahevAya ke je nirdoSa hoya, je vItarAga ane sarvajJa hoya. sAcA guru ane sAcAM zAstra te ja kahevAya ke je vItarAganuM pratipAdana kare. (1) vItarAganI mUrti dekhatAM ema spaSTa pratIta thAya che ke rAgAdi kAMI AtmAno mULa svabhAva nathI. vikAra TaLatAM nija zuddha svabhAva pragaTe che tethI vItarAga pratimA ja saMsArI jIvane nijarUpa dekhADavAnuM nimitta che. bhagavAna vItarAga thayA te ema darzAve che ke teo prathama rAgI hatA. rAga TaLatAM prabhu thayA. ema ja A jIva zaktie temanA jevo hovAthI rAga TaLatAM avasthAe pote ja prabhu bane che. (2) vaLI jee kevala eka vItarAgapaNAno ja upadeza Ape te ja sAcA guru che. (3) kharekhara huM vItarAga, mAruM nija svarUpa ja vItarAga che ema bhavya jIva mAne che ane potAnuM nijasvarUpa pragaTapaNe pariNamatAM te potAnuM svarUpa vItarAgarUpe jANe dekhe-Acare che. (4) jIva nija jAtirUpa potAnA ja svarUpamAM pariName tene vidhivAda kahe che. jIvanI svarUpapariNati vidhiyogya che kAraNa ke jIva tethI sukhI thAya che. jIvanI svarUpa pariNati vidhiyogya che kAraNa ke jIva tethI sukhI thAya che. jIvanI azuddha pariNati avadhirUpa che kAraNake jIva tethI duHkhI thAya che. (5) jIvane jeTalA kAMI tIvra-maMda zubhAzubha pariNAma thAya che te badhAMya parAcaraNa che kAraNake maMda kaSAya ke tIvra kaSAya te jIvano vikArabhAva ja che, vikAra vagarano zuddha jIva svabhAva che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates (6) A jagatanI jevI sthiti che tevI sthitie ja te sadA rahe che. tene yathAsthiti kahe che. (7) vastuno je mULa svabhAva hoya te maryAdita na hoya, behada hoya. AtmAno svabhAva jANavAno che to te behada hoya. AtmAno svabhAva jANavAno che to te kone na jANe? badhAne jANe. samasta vastuono svabhAva prameyatva guNane lIdhe jaNAvA yogya che, to te paNa behada hoya. to jJAnamAM kaI vastu na jaNAya? badhI jaNAya. tethI AtmA pUrNa nirmaLa jJAna vaDe anaMta dharmoyukta vastunA samasta svarUpane jANe che ane pratyeka dravyamAM prameyatvaguNa hovAthI anaMta dharmoyukta pratyeka dravyanuM saMpUrNa svarUpa jJAnamAM jaNAya che. (8-9) A AtmA jema jema potAnI nijajAtirUpe pariName che tema tema azuddhabhAva ApoApa nAza pAme che tethI azuddhabhAva anitya che, heya che, svarUpAcaraNa pariNAma upAdeya che sarva paraalaMbana heya karavuM, nijasvarUpane ja avalaMbavuM te te upAdeya karavuM. (10) bheda pADavA te vyavahAranaya che. je bhAvano vyApyavyApaka ekameka saMbaMdha na hoya te vyavahAra nAma pAme. (11) anaMta guNano samudAya-anaMta guNanuM ekatva te vastu che. te vastune nizcaya kahevAmAM Ave che. nija vastu sAthe je bhAvano vyApyApaka ekameka saMbaMdha hoya tene nizcaya jANavo. (12) nizcayathI AtmAnA anaMta guNo jyAre sarvathA potAnI nija jAtirUpa thAya tyAre AtmAno paramasvabhAva kahevAmAM Ave che. AtmAnA dravyaguNaparyAya traNe sarvathA sAkSAt parama Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates svarUparUpa thAya tyAre A AtmAno dharma kevala nijajAti-svabhAvarUpa ja thAya che. (13) je kAle AtmAnAM guNo sarvathA parabhAvarUpa thAya tyAre bahirbhAva kahevAmAM Ave che kAraNake parabhAva kAMI potAnI vastumAM thato nathI paNa vastu samudAyathI bahArano uparibhAva thayo (14) je kAle AtmAnA guNo dharmAdharmarUpe (vikAraavikAra bhAve) pariName che tyAre AtmAno mizradharma kahevAmAM Ave A ekAdazavAda jANIne tathA samajIne potAnA AtmAne mATe zuM hitakara che, zuM ahitakara che, zuM heya che, zuM upAdeya che teno viveka karavo, paralakSa choDI, sva tarapha vaLI nija zuddha svarUpane ja avalaMbavuM. prathama, svaparanA viveka vinA bhedajJAna thayA vinA jIvano vikArabhAva koI anya upAyo TaLe ja nahi evI vastu sthiti che. "huM zuddha caitanya camatkAra mAtra AtmA chuM' evI zuddha AtmAnI pratIti thaye ja vikAra TaLe che. tethI bhedavijJAna thavA mATe jIvaajIvanuM, sva-paranuM jJAna hovuM Avazyaka che. te svaparanuM jJAna thavA mATe vAMcake A graMthamAM AgaLa AvatuM vivecana sUkSmatAthI vicArI levuM. have pachInA graMthanA viSayano vicAra karatAM pahelAM cha dravyanA svarUpanI sthiti bahu ja TUMkamAM jANI laIe. A jagata zenuM baneluM che te jANIe. A jagata cha dravyonuM sahaja ja ApoApa baneluM anAdithI cAlyuM Ave che. "evI sthiti" tyAM "ema kema ?' evA praznano avakAza ja raheto nathI. tyAM dareka vastu TakIne badale che, ema pratyakSa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 najare dekhavAmAM Ave che. tyAre ja jJAnarUpI vastu bhUtakAlamAM dekhelI vastune yAda karI zake ke jo te TakatI hoya. jo vastu eka samaya karatAM vadhAre samaya TakatI dekhavAmAM Ave che to "TakavuM" teno svabhAva da 22 Tharyo. " TakavuM " jeno svabhAva che te vastu pahelAM na hoya tema kema bane? Take che to te vastu che, che ne che ja, arthAt te traNe kAle Take ja. mATe A dravyo pahelAM na hatAM tevI kalpanA karavI te sAva nirarthaka ja che. vastu svayaM sat che. abhAvamAMthI (zUnyamAMthI, na hoya temAMthI ) koI paNa vastu navI upaje nahi. satno (hoya teno ) vinAza hoya nahi, asatnI (na hoya tenI ) utpatti hoya. dravya che to te traNe kAle che. mATe cha e dravyo potapotAnA svarUpe anAdithI ja hayAtirUpe potAthI ja vartI rahyAM che. jIva, ajIva svayaM Take che evI jyAM sahaja vastusthiti che tyAM teo anAdithI kema hoya tevo prazna ja raheto nathI. koI paNa vastu potapotAnI avasthA vinA hoI zake nahi. vastu che to tenI avasthA hoya ne hoya ja. cha e dravyo potAnA mULa nitisvabhAvathI Take che ane temanI avasthA badale che. vastuja avasthAnuM ' badalavuM ' te vastuno svabhAva hovAthI jhaDapathI eTale ke eka ja samayamAM avasthA badale. e rIte cha dravyo TakIne badale che. A vastusvabhAvano mULabhUta siddhAMta che. tyAM jIva ane pudagala vikArUpe ke avikArarUpe pariName che tethI saMsAra ane mokSa bane che. jo jIva Takato na hoya to mokSamAM sukha koNa bhogave? jo jIvanI avasthA badalAtI na hoya to vikAra TaLI mokSarUpa avikArI dazA kyAMthI thAya ? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 11 jo mithyAtvI jIvamAM vikArI avasthA ja na thatI hoya to te jIvane du:kha vedAya che ne te zI rIte vedAya? mATe mithyAtvI jIvamAM vikArI avasthA thAya che tenuM tene duHkha vedAya che. A graMthanuM nAma "AtmAvalokana' che. teno uddeza e che ke AtmAnuM avalokana karavuM. to tyAM jIvanI avasthA vikArI, avikArI zI rIte thAya che? te pahelAM jANIe. jJAnano svabhAva sva ane para bannene jANavAno che. jJAnano jANavAno mULabhUta svabhAva hovAthI jJAnanA jANavAnA pariNAmamAM paravastuo jaNAya che. tyAM jJAnamAM paravastu jaNAtAM, parane para na mAnatAM ajJAnI jIva parane potArUpa mAnI le che. tyAre pote ja sukhasvarUpa che evuM bhAna na karatAM ajJAnane kAraNe vikArarUpe pariNamIne jIva paramAM iSTa ke aniSTa buddhi karIne sukhIduHkhI thAya che. parane potArUpa mAnavuM choDIne jJAnanA pariNAma jyAre kevala eka zuddha jJAnarUpe pariName tyAre jIvanI avasthA zuddha thatAM, kevalajJAna ane parama sukhAdi pragaTe. A rIte parane jANavuM te doSa nathI paNa parane potArUpa mAnI rAgI draSI thavuM te jIvano mahAna du:khadAyaka doSa che. A loka sthiti ja evI che ke temAM satyanuM bhAvana karavuM parama vikaTa che. racanA badhI asatyanA AgrahanI bhAvanA karAvavAvALI che. nimittanA sadabhAvamAM kArya thatuM dekhIne jIva miththAbuddhithI ema mAnI le che ke nimittathI kArya thayuM. kharI hakIkata to e che ke nimitta paravastunI avasthAmAM kAMI pheraphAra karI zakavA samartha nathI eTale ke nimitta paravastunI avasthAmAM pheraphAra karavAmAM akiMcitkara che. kAraNa ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 12 paravastu sAthe nimittano vyApyavyApakasaMbaMdha nathI. jyAM vyApyavyApakapaNuM hoya tyAM ekapaNuM hoya che. jyAM ekapaNuM hoya che tyAM kartAkarmapaNuM ekamAM Thare. jyAM ekapaNuM hoya che tyAM kartAkarmapaNuM ekamAM Thare. jyAM vyApyavyApakapaNuM na hoya tyAM judApaNuM Thare. judApaNAmAM kartAkarmapaNuM na Thare, nimitta naimittikapaNuM Thare. potapotAnI vastumAM kartAkarmakriyA vyApyavyApaka hoya che, paranI sattAmAM vyApyavyApaka hotA nathI. nimitte te upAdAnathI juduM che, te potAnI avasthAmAM ja svataMtrapaNe upAdAnathI jAdu pariName che; paravastunA kAryarUpe te pariNamI zakatuM ja nathI. jIva ane pudgalane potapotAno vikAra thavAmAM paraspara nimittanaimittika saMbaMdha che paNa kartAkarma saMbaMdha nathI. eTale ke AvuM jyAM nimitta hoya tyAM AvuM kArya thatuM dekhavAmAM Ave che paNa nimitta te kAryano utpAdaka nathI. kArya to svayaM potAnI vastumAM potAnA zaktinA balathI (potAnI zaktinA kAraNe ) ja thAya che, tyAM kArya thavAmAM nimitta tana akiciMtpara che. A mahAna siddhAMtano nirNaya karIne Astika karyA sivAya koI paNa jIva satya dharmane raste vaLI zake ja nahi kAraNa ke mithyA bhrAnti sevatAM vikAranuM TaLavuM azakya ja che. mATe vyApyavyApakano saMbaMdha na hovAthI jIva ane pudagala kevala sAva jAdA che ema sacoTapaNe A graMthamAM siddha karela che. A rIte nimittathI AtmAnuM bhinnapaNuM darzAvyuM che. jo nimitta paranI avasthAnuM parivartana thavAmAM kAMI paNa kAryakara nathI to zAstramAM nimitta darzAvavAnuM prayojana zuM che? te kahevAmAM Ave che. anAdikAlathI jIvanI pariNati azuddha thaI rahI che tyAM pudgalakarma nimitta che. pudagala vyApyavyApaka thaIne jIvane vikArI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 13 banAvatuM nathI, kAraNa ke koI dravya koI dravyamAM vyApyavyApaka thatuM nathI. jo eka dravya bIjA dravyamAM vyApyavyApaka thAya to banne dravyo eka thaI jAya. vaLI jIva puddagalakarmanA nimitta vinA ja vikArarUpe pariNamato hoya to vikAra jIvano nijasvabhAva thaI jAya mATe cittvikArUpe to jIva pote ja pariName che, tyAM karmanuM nimitta kahyuM. tyAM karmane nimitta kahevAnuM prayojana e che ke jIvano vikArIbhAva anitya che ema TharyuM, vikAra avastubhAva Tharyo, vikAra svabhAva na Tharyo, A rIte jIvane vikAra thavAmAM karmanuM nimitta che e kathana dvArA ema jANavuM ke jIvane je vikAra thAya che te parabhAva che, anitya che ane te jIvano svabhAva nathI; paNa jIvanI avasthAmAM vikAra thatI vakhate karmanA nimittano sadbhAva che te (nimitta) jIvanA vikArane upajAve che ema kahevAnuM zAstranuM prayojana nathI. vItarAga sarvajJanA zAstramAM vastusvarUpanI ayathArtha siddhi zI rIte saMbhave ? vastu jyAM svataMtrapaNe potAnA ahetuka svabhAvathI ja pariName che tyAre nimitta 52nA kAryane kare che ema kahevuM te vastunA mULa svabhAvano ja ghAta karavA jevuM che. A kartAkarmanuM rahasya samajIne jIve 52nuM parivartana karavAnI mAnyatA ane pa2nI avasthAmAM huM pheraphAra karI zakuM evI ahaMtAno, zuddha AtmAno bhAnapUrvaka, tyAga karavo joIe. kartAkarmakriyAno bheda je yathArtha jANe che te potAnI cetanA 52thI AdI jANe che ane potAnI pariNatinI zuddhatA pragaTa karI saMsArathI bhalI rIte virakta thAya che, te saMsArathI udAsIna thaI jAya che. puNya pApa vikArabhAvanA bheda che. tIvra kaSAya te pApanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 pariNAma che, maMda kaSAya te puNyanA pariNAma che paNa banne pariNAmo vikAra ja che. tethI jJAnI puNya-pAparUpI banneya vikArone heya ja jANe che. banneya baMdharUpa che tethI je puNya-pApanA pariNAmathI mokSa thavAnI IcchA rAkhe te ajJAnI che. je pote ja baMdhasvarUpa che tenAthI mokSa kema thAya? na ja thAya. AvI sIdhI sAdI vAtano paNa ajJAnI jIva svIkAra karato nathI. baMdhabhAva to vikArI avasthA che, jIvano mULa svabhAva nathI. saMvarapUrvaka nirjarA thatAM thatA jIvano guNavikAra ane jIvano pradezavikAra te sarvathA nAza thaI jAya che. jyAre vikArabhAva sarvathA nAza thAya tyAre mokSabhAva kahevAmAM Ave che. A navatattvarUpI citvikAramAM vyApyavyApaka to eka (kevala) jIva ja thayo che, bIjAM koI dravya thayuM nathI. jyAMsudhI A jIva vikArarUpe pravarte che tyAM sudhI jevA prakAranA vikAro pragaTe che te vikArathI jIva vyApya vyApaka che. te vikAra amUrtika ekalA jIvanA ja bhAvo che. jIvathI abheda che. tAtparya e che ke te badhA vikAra jIva janya che. jIva jyAre paryAyamAM vikArI thAya che tyAre jIvano mULa zuddha svabhAva nAza pAmato nathI, zaktipaNe kAyama rahe che. jIva ja te zuddha svabhAvabhAvane bhUlIne cetanavikArano kartA thAya che ane jIva ja te zuddha svabhAvano Azraya karIne cetanavikArane TALe che. daza prakAranA parigrahAdi je pudgalaskaMdho che temane A jIva kyAreya sparzato nathI. te pudgalo svayaM Ave che, svayaM jAya che. pudgalo pote ja khele che. paNa A jIva vikArarUpe pariNamIne "A sarva kAma meM karyo ema mAne che ke je pratyakSa jUThuM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15 tAtparya e che ke jJAnIne potAnA ane paradravyamAM kAMI paNa saMbaMdha dekhAto nathI. tethI A pudgalanATaka jevuM jaNAyuM tevI rIte nAco pote ja potAnI meLe UpasyuM, pote ja viNasya, pote Ave ne jAya. jJAnIne vastusvarUpanI daDha pratIti varte che ke huM A nATakane na rAkhI zakuM, na choDI zakuM kAraNa ke enA nATakane rAkhavA choDavAnI ciMtA karavAmAM Ave to te paNa japThI che, kAraNa ke te paravastu che, jIva ane pudgala sarvathA judA che. A rIte bhedajJAna thavAthI, parapadArthathI judo chuM evI jAdAInuM bhAna hovAthI, paranI sAthe mAre kAMI paNa saMbaMdha nathI evI yathArtha samajaNa hovAthI ane paranuM pariNamana potAne hAtha nathI evI akartApaNAnI buddhi hovAthI jJAnIne pratye niraMtara udAsInatA varte che. akartA rahe che huM jJAnadaSTA chuM evA potAnA jJAyakabhAvanuM bhAna jJAnIne niraMtara varte che. "va zuddha AtmasAmAnyanuM jora jJAnIne niraMtara hoya che, jJAnacetanA labdharUpe hoya tyAre paNa jJAnIne zuddhazaktirUpa akhaMDa mULazuddhacetanAmAtra vastuno Azraya hoya che, zrIsamayasAranI Azrava-adhikAra gAthA 180mAM paNa kahyuM che ke tyama jJAnIne paNa pratyayo je je pUrvakALanibaddha te bahuvidha bAMdhe karma, jo jIva zuddhanayapariTyuta bane. jo jJAnI daSTimAM AtmAnI zuddha zaktino Azrava choDe, jo jJAnI zuddha 1. zuddha AtmasvarUpanuM avalaMbana, zuddha AtmasvarUpano Azraya, zuddha AtmasvarUpa pratye sanmukhatA, zuddha AtmasvarUpa pratye valaNa, zuddha AtmasvarUpa pratye jhoka. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16 nayanA viSayabhUta AtmAnI zuddha zaktinA jorathI cUta thAya to te paNa mithyAtvI bane che. sarvapudgalapariNAma acetana jANavA. enAmAM cetanAno bhrama na karavo, samyajJAtA acetana pAradravyane potAthI jAdu ja jANe che, potAnuM cetanArUpa cetanadravya jAdu ja Acare che. he mitra! tuM paNa evI daSTi karIne nihALavAnuM kara, anya parayano doSa na jo. na jANo ke-parayonA sAnnidhyanuM nimitta mAtra dekhIne mAruM dravya ANe meluM karyuM. jaDakarme mane vikAra karAvyo evo, A jIva pote ja nimitta dekhIne, jadUTho bhrama kare che paNa tuM te para jJayane kadI sparyo ja nathI chatAM tuM tenA doSa dekhe che. tyAM tArI bhramaNA che, parano koI doSa nathI. A je ekakSetrAvagAhI pudgalaka vastunuM karmarUpI nATaka banyuM che tevuM ja parabhAvarUpa nATaka A jIvanuM banyuM che. paNa jJAnI pugalaka nATaka sAthe kAMI paNa saMbaMdha dekhato nathI kAraNa ke jo koI saMbaMdha hoya to jJAnI dekhe, jo na hoya to jJAnI kaI rIte dekhe ? AvI pratIti thatAM parathI lakSa chUTIne akartApaNAno kharo vairAgya jIvamAM uddabhave che. have atre A vikArane TALavAno upAya vicAratAM pahelAM sAdhaka sAdhyabhAvano vicAra karIe. sAdhakasAdhyabhAvanuM zAstramAM aneka apekSAthI kathana karavAmAM AvyuM che. tyAM apekSAno UMDo yathArtha AdhyAtmika vicAra karyA sivAya A sAdhakasAdhyano uparaTapaka rUDhIgata artha ghaTAvI levAmAM Ave to tenuM tAtparya samajavAmAM gerasamajaNa UbhI thAya te svAbhAvika che, A gerasamaja na thAya te mATe sAdhakasAdhyabhAvanuM nIcenuM tAtparya yogya vicArapUrvaka hRdayamAM barAbara nirNayapUrvaka besADIne dhArI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 17 rAkhavA yogya che ane ucita rIte jyAM je rIte ghaTatuM hoya tyAM te rIte lAgu pADavA yogya che. AvuM sAdhaka pravartatAM, AvuM sAdhya pravarte che ema jaNAya che paNa A sAdhaka sAdhyane upajAvatuM nathI ema atre sAdhakasAdhyanA udAharaNomAM samajavAnuM che. AnA marmane yathArtha jANanAra graMthakAre paNa temanuM mULabhUta prayojana upara pramANe ja darzAvyuM che. je bhAva pravaryA vinA uttara bhAva na pravarte eTale ke pUrva bhAva pravartatAM uttarabhAva avazya pravarte tyAM pUrvabhAvane sAdhakabhAva kahe che. vaLI koI ajJAnI ema mAne ke pUrvabhAva uttarabhAvane potAnI jorAvarIthI pravartAve che, to ema nathI. sAdhakabhAva eTalo ja ke te bhAva pravartatAM te kAle sAdhyabhAvanuM paNa pravartatuM thAya che. e rIte sAdhakabhAvanuM thayuM te sAdhyabhAva thavAmAM sAkSIbhUta to avazya che paNa sAdhaka sAdhyane utpanna karatuM nathI. have sAdhakasAdhyano bheda TALI ( vikalpa TALI) AtmAnubhava kevI rIte thAya che tenuM vivaraNa karavAmAM Ave che. jIvavastunI siddhi ATalI ja ke "mULacetanA mAtra.' mULacetanA mAtra kahetAM jIvanA anaMtaguNonuM akhaMDapaNuM-eka sattvadarzAvyuM" bhedavikalpathI mULajIvavastu akhaMDapaNe siddha thAya nahi. eka akhaMDa cetanAthI ja jIvavastunI siddhi thAya. jJAnadarzanAdi guNono samudAya ( jJAnadarzanAdi guNonI abhinnatA) te jIvadravya che. A jJAnAdi guNo to anAdithI jema che tema ja che. emAM to kAMI vadhaghaTa nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 vikArabhAvano doSa A jIvane anAdithI Upajyo che. tyAM te vikArI paryAyo te jIvanI avasthAo che, mULa vastu nathI. te vikArI paryAyamAM jIva tanmaya thAya che tethI tenI ajJAnadazA thaI rahI che. jIvamAM vikArarUpa parabhAva TaLe tyAre nijajAtisvabhAva pragaTe che. A parabhAvo jIvanA koI nijajAtisvabhAva nathI ja. A jIvano jJAnaguNa to ajJAnapravAhe karIne pariNamyo. jeTalI paravastu che te sarvane potArUpa jANe che, potAne pararUpa jANe che. zraddhAguNanI pariNati mithyAtvarUpe pravartA. svanI sva-rUpe pratIti nathI, paranI para-rUpe pratIti nathI. pote nathI" evA bhramarUpe pote thayo. cAritra vibhAvarUpa pravaryuM. tyAM cAritra nijavastusvabhAvanI sthiratA choDIne parapudgalanA vikArabhAvamAM ja sthiratA kare che. jyAre jJAnaguNa samyaka pariNamyo, kevala jANavArUpa pariNamyo. tyAre te svayajAtibheda judo jANe che, paraya jAtibheda jAdo jANe che. samyakatvano guNa, vikAra rahita thaIne potAnA zuddha zraddhAnarUpe thaI pravaryo tyAre svajAtinuM svajAtie karIne jAdu Astikya thayuM. cAritraguNa kevala nijarUpa thaI pravaryo, para choDayuM, nijasvabhAvamAM sthiratA karI. A samya bhedabheda vikalpathI samajAvyuM. A cetanA samyagraMthI abheda che. samyabhAva jIvane anya sarva vikalpathI judo darzAve che. potAnA sarva anaMtaguNono puMja tene vastu (-dravyadala). kahevAmAM Ave che. te vastune jJAna to jANe che, darzana to dekhe che (- zraddhA che ), cAritra to temAM sthira thaIne Acare che. zrI samAdhitaMtramAM kahyuM che ke AtmAnuM svarUpa bIjAothI sAMbhaLavA chatAM jyAMsudhI sva ane para bhinna che evI bhAvanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 19 jIva pote vAraMvAra na bhAve tyAM sudhI jIva mokSapAtra thaI zake nahi. zrImad paNa kahe che ke "AtmabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevala jJAna re' zI rIte AtmabhAvanA bhAvavI? to ke A rIte "huM dAdisvarUpa nathI, ane deha, strI, putrAdi koI paNa mArAM nathI, zuddha caitanyasvarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM, ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSano kSaya thAya. "jJAnI jIva A rIte vAraMvAra bhAvanA bhAve che. jJAnadarzana cAritrarUpa huM chuM, A vikArarUpa huM nathI. huM mArA eka svarUpane anubhavuM chuM A saMsArathI jAdo thayo chuM. have huM svayaM dekhuM-jANuM chuM. meM have samyabhAva judo karyo. huM amara chuM. e rIte aneka prakAre manamAM, vANImAM samyabhAvanI stuti upaje che. vAraMvAra potAnuM zuddha svarUpa ciMtave che paNa A badhuM ya manavacananA vikalparUpa cittavananuM pravartavuM che. manavacananA vikalpo che paNa samyabhAvanuM tAtparya ATaluM ja che-jJAnapariNAma to samyajJAna pariNAmarUpa pravarte che, cAritrapariNAma to kevala samyagdarzanapariNAmarUpa pravarte che, darzanapariNAma to kevala eka samya svabhogarUpa pravarte che. e rIte jJAnAdi pariNAma potapotAnA svabhAvarUpa sAkSAta pragaTa thatAM thakA pravarte che. tyAM eka cetanA ja e svabhAvarUpe pariName che. e samyambhAva TaMkotkIrNa nizcala rUpa dhAraNa karIne pariName che. AnAthI je koI anya prakAre kahevAmAM Ave che te badhAyamAM vikalpa upaje che. te samyambhAvanA pragaTa pariNamavAmAM bIjo koI vikalpa nathI ApoApa eka kevala svarUpapariNAma pravAha cAlyo jAya che. tyAM koI anya vAta nathI, anya koI vikalpa nathI, evI samyagdhArA samyagdaSTinA dravyamAM pragaTI che. tene to evuM ja pravarte Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates che. A rIte sAdhakasAdhyano bheda TALI abhedasvabhAvarUpa thatAM AtmAnubhava thAya che. kahyuM che ke-vastuvicArata dhyAvarte, mana pAve vizrAma; rasasvAdata sukha upaje, anubhau yAko nAma. samyagdaSTinI cetanA abuddhirUpa viSayakaSAyAdimAM pravarte che te samyam matizrutajJAnarUpa jAnyajJAnagocara thatA nathI tethI zaktimAM abuddhirUpa rAgadveSamoha vidyamAna che tethI abuddhirUpe cothAthI mAMDIne dazamAM guNasthAna sudhI kiMcitmAtra AzravabaMdha Upaje che. anekAMta dravyaguNaparyAyasvarUpa vastune-pramANabhUta yathArtha vastusvarUpane-prakAze che. jJAnI anekAMtadaSTiyukta samyagU ekAMtadaSTine sevyA kare che. AtmA anaMtaguNano dala che ema anekAMtadaSTithI jJAna dvArA jANIne jIva "zuddhacetanAmAtra' evI abheda svavastunI zraddhA kare che paNa jo anekAMtadaSTithI vastusvarUpano nirNaya karyA vinA jIva ekAMta daSTithI abhedavastunI zraddhA karavA jAya to tenI sAcI zraddhA banI zakatI nathI. tethI graMthakAra keTalIka khoTI mAnyatAno nyAyapUrvaka niSedha kare che. temAMthI be dAkhalA atre laIe. koI ajJAnI ekalI svasaMvedanazaktine ja saMpUrNa svabhAvarUpa jJAna thavuM mAne, anya sarva bhAvothI jIvane zUnya mAne to te ajJAnIe jJAnano nijasvabhAva svaparaya prakAzaka na jANyo, tethI te puruSane svaparanuM bhedajJAna UpajatuM nathI bhedajJAna UpajyA vinA vikArano nAza thato nathI. sarvathA ekalA svasaMvedanane mAnavAmAM Ave tyAM anya guNone na mAnyA. tyAM anaMtaguNayukta dravyane tevA yathArtha svarUpe na mAnyuM. A rIte mAtra ekalI svasaMvedananI mAnyatAthI sarva ekAMta sthApavAthI nAzanI paraMparA siddha thAya che, bIjuM kAMI sAdhya siddha thatuM nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates vaLI ajJAnI kahe ke jyAM sudhI jJAna jANe che tyAM sudhI jJAna meluM che. jyAre jJAnano jANavArUpa svabhAva maTI jAya tyAre ja jIva siddharUpa thAya che. tyAM ajJAnIe jJAnano jANavAno svabhAva mULathI ja jANyo nathI. te ema nathI jANato ke jJAna to tene kahevAya ke je " jANe.' jo te "jANavuM ja dUra thayuM to "jJAna" ema kaI rIte kahevAya? jJAnaguNanuM svarUpa ja jyAM yathArtha na mAnyuM tyAM bhramathI jJAnamAMthI vikAra kADhavAne badale parane jANavAnA jJAnasvabhAvane dUra karavA mathaze paraMtu svaparane jANavAno jJAnano svabhAva hovAthI jANavAno svabhAva to dUra thaze nahi paNa pote ja avaLI zraddhA poSIne parane jANavAnA potAnA jJAnasvabhAvane dUra karavAno kaSAyano zrama UThAvaze ane paramArtha vikalpa zAMta na thatAM tene avaLI zraddhAnA bhAvamAM tIvra kaSAyanI lInatAnI mUDhatAnuM prAbalyapaNuM vartaze. jJAnI pramANajJAnathI vastunA dravyaguNaparyAyasvarUpa saMpUrNa svarUpane jANe che, paNa zraddhAmAM to kevala eka akhaMDa zuddha mULa zuddha cetanA vastumAtrano viSaya ja che. jJAnI kevala eka akhaMDa mULacetanAvastumAtrane zraddhI AtmAno anubhava kare che. samyagdaSTi jIvane samyaphabodhadhArA niraMtara hoya che. huM zaktie zuddha chuM evI samyabodhadhArA jJAnIne niraMtara varte che. AvI samyagbodhadhArA ja jJAnIne rAgamAM ekAkArabuddhi thavA detI nathI. svaparane bhinna jANI te bhinna jJAyakarUpe rahe che. samyagdaSTine nizuddhasvarUpanuM bhAna akhaMDa rahe che, jyAre mithyASTinuM jJAna aneka khaMDamAM vaheMcAyeluM, judA judA prayojanavALuM ane pariNAme vikAra utpanna karanAruM banI rahe che. samyagdaSTi zeyane jANe tyAre te kAle ja tene svavastunuM yathArtha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 22 lakSa hoya che. jJAnIne parathI upekSAbuddhi ane akhaMDa AtmAnA jJAtAdAsvabhAvanuM bhAna yugapat niraMtara varte che. samyagdaSTi thatAM te jIvadravyamAM jJAnaguNanI je zakti sAkSAt pratyakSa thaI te A rIte pravartI ke A sthAnakamAM A jJAna, A AtmavastupramANa tAdAmya vyApyavyApakarUpa che. A jJAnazaktine jANavAnuM nAma svasaMvedana kahevAmAM Ave che. vaLI jJAnInuM jJAna paradravyane avalaMbe che paNa tenA jJAne te cetanasvabhAvanI jJAtAdaSTAlakSaNamaya mUrtinuM zaktirUpe pratyakSa Astikya karI rAkheluM che vaLI te jJAna paradravyarUpa zeyone dekhatAM-jANatAM jJAtAdAmaya cetanasvabhAvanI sUratane temAM meLavI detuM nathI, paradravyarUpa zeyonI sAthe ekamekarUpa karatuM nathI, cetanasvabhAvane jAduM rAkhe che. ahIM eka tAtparyanI vAta sAMbhaLI le. tArA kAryane sudhAravAnI vAta ATalI ja ke tuM cetana pariNAmane dekha, jANanArane dekha. tAdAbhyavyApyApakarUpe to nirmaLa kevala eka cetanavastuno ja piMDa (dala) che, temAM azuddhabhAva caMcamAtra maLyo nathI. ahIM tame eka vastu, vastunuM rUpa cho, chatAM jo tamane potAnuM paramAtmakArya sAdhI levAnI cAha hoya to tame sArarUpa ATaluM ja pravarte, anubhavo, sAdho. "A tamArA ekarUpa tAdAbhyarUpane pratyakSa dekho, jANo ane sthira raho." ATalI ja rIta tamane paramAtmArUpa thavAmAM kAryakArI che, anya vikalpajALa kAryakArI nathI, e rIte ni:zaMkapaNe jANo. paramAtmaprAptinI sakala rIti A che ema tame niHsaMdehupaNe jANo. tethI tamAre A rItimAM udhamavaMta thavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prabhutA potAnA gharamAM vase che, du:kharUpI dInatA pArakA gharamAM vase che. A pratyakSa svarUpa vicArIne potAnA cetana gharamAM raho. ajJAnI jIva sukhanI satata jhaMkhanA kare che, sukhanI prApti mATe potAnA paricayamAM AvatI paravastumAMthI sukha zodhavAno prayatna kare che. paramAMthI sukha maLaze evI jIvanI mAnyatA jIvane parAvalaMbana tarapha dorI jAya che paNa paramAMthI sukha zodhavAnI jIvanI dizA ulaTI che. svamAM sukha che, paramAM sukha nathI to paramAMthI sukha kevI rIte maLe ? parAvalaMbana duHkha che, svAvalaMbana sukha che. A pratyakSa lakSaNane oLakhIne sukhanA bhaMDArarUpa potAne avalaMbavuM. jJAnIne abhiprAyamAMthI parAvalaMbana buddhi sarvathA chUTI jAya che, ekalI svAvalaMbana buddhi ja rahe che. jJAnIne cAritramAM je kAMI parAvalaMbanapaNuM che te daSTinA jore svadravyane sparzatAM tUTatuM jAya che. jema sphaTikamaNi lAla lIlA kapaDAMthI lAla lIlo bhAse che chatAM te sphaTikamaNi te ja vakhate zaktie nirmaLa che tema bhAna thaI zake che tevI rIte vikArI avasthAmAM paNa te vakhate potAnI mULa zakti zuddha che tema bhAna thaI zake che. "mULa cetanA vastu mAtra AvI svAvalaMbanapratIti ja jIvane eka kAryakArI che, mULacetanAvastumAtra" nI pratIti ane temAM ja sthiratA te vikAra TALavAno ane zuddha AtmAne anubhavavAno eka amogha upAya che. A vAta jANIne zuM karavuM? te praznano uttara A che ke siddhAMtano nirNaya karIne tene upadezabodhamAM pariNAmabhAva, upadezabodha vaDa svarUpasaMbodhana kara. zI rIte ? to A rIte. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 24 eka dravya bIjA dravyanuM kartA-hartA nathI, to ANe mAruM bhaluM karyuM, ANe mAruM kharAba karyuM te mithyA mAnyatA choDa. te mithyA mAnyatA chUTavAthI tene ja zAMtino acUka anubhava thaze. "huM dhruva chuM, ekarUpa chuM, kRtakRtya chuM, mAre kAMI karavAnuM rahetuM nathI, huM parane ke zubhAzubhabhAvane pheravI zakato nathI, mAtra sAkSIrUpe teno jJAnadA chuM" AvI svAvalaMbana buddhi ja jIvane kAryakArI che. mATe zuddha AtmAnI vAraMvAra bhAvanA kara, pratIti kara ane zuddha AtmAmAM sthiratA kara. jema nadImAM prabaLa pUra AvyuM hoya ane temAM taNAto mANasa sthira jhADane bAtha bhIDI le to jhADa temane taNAvA, bacAvavAnA pariNAma karatuM nathI paNa tenA Azraye ApoApa te mANasa bacI jAya che, tema paramapariNAmika bhAvano Azraya karatAM, te paramapariNAmika bhAva baMdhamokSanA kAraNarUpe na pariNamavA chatAM, tenA AzrayathI (tenA taraphanA valaNathI ) jIva saMsAraparibhramaNamAM bhaTakato bacI jAya che. A kathanano uddeza e che ke pratyeka jIva AtmAbhimukha thaIne nijajAtisvabhAvano anubhava kare ane saMpUrNa sukhane prApta kare. graMthakAra ja A graMthanA sArarUpa karelA AmAvalokana stotramAM kahe che ke -ajJAnI jIva jJAnanI ughADa-avasthAne dekhe che paNa jemAMthI jJAnanI avasthA utpanna thAya che tevA akhaMDa AtmAne dekhato nathI. te ja jIvanI bhramaNA che. zaktinI vyaktatA thAya che evI gupta zaktinA camatkArano khyAla ajJAnI jIvane AvI zakto nathI. samayajJa zrImad rAmacaMdra kahe che ke "ame bahu vicAra karIne A mULatattva zodhyuM ke, - guta camatkAra ja sRSTinA lakSamAM nathI. zrIsamayasAra paramAgamamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 25 paNa kahyuM che ke sAmAnya jJAnanA AvirbhAva (pragaTapaNuM ) ane vizeSa (jJayAkAra) jJAnanA tirobhAva (AcchAdana) thI jyAre jJAnamAtrano anubhava karavAmAM Ave tyAre jJAna pragaTa anubhavamAM Ave che. topaNa jeo ajJAnI che, zeyomAM Asakta che temane te svAdamAM AvatuM nathI. 5. pU saddagurudeva kAnajIsvAmI svAnubhavapUrvaka antaranA jorathI bedhaDaka vAraMvAra kahe che ke-dareka jIva zaktie zuddha che, prabhu che. te zuddhazaktinI zraddhA-te zuddha zaktinuM jora-jJAnIne niraMtara va che. te zuddha zaktinA jore ja jJAnI saMpUrNa zuddhatA sAdhe che. jagatanuM svarUpa atisUkSma che. tenuM sUkSma yathArtha sUkSmI svarUpa eka sarvajJavItarAgadeva ja jANI zakyA che ane upadezI zakyA che. temaNe darzAvelA vastusvarUpanI tulanA karIne dekhatAM potAnA jJAnamAM paNa tevuM ja vastu svarUpa jaNAze. to he bhavya jIva! AtmasvarUpanI prApti mATe tame taddana nirAvalaMbana bano ane kevala eka AtmAmAM ja daSTi karIne kevala jJAtAdraSTA rahyA karo. kahyuM che ke " ego me sAsado appA nnaanndNsnnlkkhnno| sesA me bAhirA bhAvA savve saMno navaMITI artha - jJAnadarzana lakSaNavALo zAzvata eka AtmA mAro che; bAkInA badhA saMyogalakSaNavALA bhAvo mArAthI bAhya che. "eka dekhiye jAniye, rami rahiye Ika ThIra; samala vimala na vicAriye, yahai siddhi nahi aura. anuvAdaka. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 26 kama pRSTha 3-4 5-26 27-28 (1) (2) (3). 12 viSayAnukramaNikA viSaya prakAzakIya nivedana viSaya praveza anukramaNikA devAdhikAra guru adhikAra dharmAdhikAra vidhivAda caritAnuvAda yathAsthitivAda zeyavAda heyavyAkhyA upAdeyasvarUpavyAkhyAna vyavahAra varNana nizcayalakSaNa sAkSAt dharma bahirdharma mizra dharmakathana jIvAdhikAra varNana ajIvAdhikAra varNana 14 16 18 (4) (5) (6) (7) (8) (9). (10). (11) (12) (13) (14) (15) (16) O 2 3ra. 35. 38 58 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 68 (17) (18) (19) (20) (21) (22) (23) (24) (25) 78 (26) (27) (28) (29) (30) (31) 27 kartAkarmakriyA adhikAra varNana puNyapApAdhikAra 67 AzravAdhikAra baMdhAdhikAra saMvarAdhikAra saMvarapUrvaka nirjarAdhikAra mokSAdhikAra kunayAdhikAra samyabhAvanuM svarUpa jevuM che tevuM avalokana karavAno adhikAra samyaka nirNaya 86 have sAdhyakasAdhakabhAva kahevAmAM Ave che. CO mokSamArga adhikAra antarvyavasthA kathana samyagdaSTi sAmAnya vizeSAdhikAra amUrtika cetanabhAva saMsAramAM eka jIva ja vyApyavyApaka che teno adhikAra saMsArakartRtva adhikAra varNana 121 atha anubhava vivaraNa have je kAMI (svarUpa) kahevAmAM Ave che tene dAkhalAthI darzAvIe chIe. 138 have chadmastha jIvonI paramAtma prAptinI sala rIti ekAMtathI ATalI che atha AtmAvalokana stotra 155. 98 1 /1 1/2 (32) (33) (34) 127 (35) 149 (36) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 28 pUjya gurudeva zrI kAnajI svAmI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates aho! aho! zrI sadguru, karUNAsiMdhu apAra, A pAmara para prabhu karyo, aho ! aho! upakAra. parama pU. gurudeva zrI sAthe sva. vArIA vakIla virajIbhAI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates OM namaH vItarAgAya zrI paM. dIpacaMdajI zAha kAzalIvAlakRta AtmAvalokana (hindI uparathI gujarAtI anuvAda). devAdhikAra maMgalAcaraNa dappaNadaMsaNeNa ya sasaruvaM passadi kovi nnro| taha vIyarAyAyAraM divA sayaM rAye tamahaM hi / / 1 / / dapparNa darzanena ca sasvarUpai pazyati ko'pi naraH / tathA vItarAgAkAraM dRSTavA svayaM rAge tat ahaM hi / / 1 / / yathA ko'pi nara: dapparNadarzanena svasvarUpaM pazyati tathA rAge sati ca punaH vItarAgAkAraM biMbaM dRSTavA tat svayaM ahaM hi| Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana artha- jevI rIte koI puruSa darpaNane dekhIne vaLI ( A tarapha ) potAnA mukhanuM rUpa nizaMkapaNe dekhe che tevI rIte pote sarAgI hovA chatAM paNa vItarAga pratibiMbane dekhIne vaLI (A tarapha) nizcayathI te ja vItarAgasvarUpa potAmAM huM ja chuM ema nisaMdeha5Ne jANe che. bhAvArtha- darpaNanA daSTAMtathI ahIM ATalo bhAva levo ke darpaNane dekhatAM vaLI (A tarapha ) potAnA mukhanuM dekhavuM thAya che. te daSTAMtano ATalo bhAva levo. te daSTAMta A pramANe che ke :- A saMsAramAM koI puruSane darpaNane dekhavAthI vaLI (A tarapha) potAnA mukhanI barAbara pratIti thAya che- (te potAnA mukhane) nisaMde5Ne dekhe che. A daSTAMtanI mAphaka Asanna bhavyajIva ( nikaTabhavya jIva). paNa (nIce pramANe pratIti kare che :-). A je jIva che te jyAre je kALe sarvathA sarva kALe sarva prakAre vItarAgarUpa pariNAme che tyAre-te kALe pratyakSa padmAsana athavA kAyotsargarUpa jevI rIte A je pASANamUrtino AkAra che ke jenuM mastaka na kaMpe, palaka, bhramara, netra, nAsikA na kare, jIbha, dAMta, hoTha na kaMpe, khabhA, bhujA, hAtha, AMgaLI na kaMpe, hRdaya, peTa, jAMgha, piMDI, paga na kaMpe, roma na pharake, nakha na vadhe, vALa na vadhe, te na cAle na UThe, na bese, jema A pratyakSa pASANanI mUrti dekhavAmAM Ave che tevI ja rIte je samaye A jIva sarvathA vItarAgarUpa pariNAme che tyAre ja A deha paramaaudArika, kAyotsarga athavA padmAsana AkAre thaIne ja jaMgama (cetana) pratimA pASANapratimA samAna thAya che. pASANa ane parama audArika pratimAmAM kAMI taphAvata hoto nathI, banne vajanI mUrti che. vItarAga jIvanI AvI jaMgama mUrti athavA sthApanAmUrti e bannene Asannabhavya jIva dekhIne Ama manamAM lAve che-te vakhate Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates devAdhikAra tene Avo vicAra hoya che. te vicAra kevo hoya che? vItarAga to paramAtmadazA che-paramezvara che-tyAM to sarvajJa che. vItarAgano artha A pramANe che ke-vAta kahetAM gayuM che; rAga kahetA raMjita thavuM te, tanmayapaNe tevA thavuM te, evo bhAva jAya tene vItarAga kahevAmAM Ave che. tethI to Ama jANavAmAM AvyuM kepotAnI pUrva avasthAmAM to te puruSa rAgI hato kAraNa ke "gayo" evuM nAma to tyAre pAme ke jo te pahelAM) hoya, nahitara evuM nAma na pAme. tethI tene rAga hato, jyAre rAga gayo tyAre "vItarAga' paramezvara kahevAyA. ahIM bIjo eka vicAra Avyo ke je "jAya" te vastutva thI nIpajyo nathI. koIe vastune te doSa upajAvyo che. vaLI je vastutvathI nIpajyo hoya te kyAreya jAya nahIM e spaSTa vAta che paNa bIjI eka vAta che ke je A doSa che te, te vastutvane ja Upaje che, vastu vinA Upajato nathI to paNa te vikAra kAlapAmIne jAya che tyAre je kAMI te vastutvabhAva che te rahI jAya che, emAM saMdeha nathI. jevI rIte pANImAMthI uSNa vikAra dUra thayo tyAre zItala vastubhAva sahaja ja rahI jAya che. vaLI jema sonAmAMthI kAlimAkalaMka je samaye dUra thaI te samayeja soLavallo vastubhAva sahaja ja rahI jAya che tethI A vAta yogya che ke je bhAva jAya che te te vikAra che. vikAra jatAM, je kAMI vastubhAva che, te sahaja ja rahI jAya che. tethI bhalIrIte (barAbara, yathArtha, samyaka ) jANavAmAM Ave che ke jene jyAre rAga gayo tyAre to je vastutvabhAva te ja pratyakSa rahI jAya che. to te vastubhAva te ja pote, parapuruSa e (vikAra?) che, koI svavastu te ja che. je gayo te vikAraja hato. te ja puruSanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana koI bhUla-bhrama che. puruSano (AtmAno) mULa vastutvabhAva A ja che ke A bhUla jatAM je rahe. jyAre A vidhine sAcI karIne (samajIne) vItarAganI jaMgama sthAvara pratimA dekhatAM vicAra Avyo tyAre ja A tarapha potA saMbaMdhI paNa vicAra AvatAM zuM dekhyuM? potAne niHsaMdeha sarAgI dekhyo. e rIte potAne sarAgI dekhatAM A nirNaya thayo-jevI rIte A jIvo (pUrva) sarAgI hatA, (have) te vItarAga thaIne vastutvabhAvarUpe rahI gayA che, tevI rIte mAro paNa vikAra-rAga jaze tyAre huM paNa vastusvabhAvanA rUpane e pramANe pratyakSa bahAra kADhIza (pragaTAvIza). | niHsaMdeha to huM, mULa vItarAga je vastutvabhAva che te ja huM chuM. te vastubhAvathI abheda chuM, huM ja chuM. vaLI je A rAgAdi vikArano prasAra che, te vikAra che, kAMI vastutvabhAvanI aMdara to te nathI. (paNa mAtra) vastutvabhAvanI upara upara koI doSa Upajyo che. mULa to huM te ja chuM ke A vikAra jatAM je rahI jAya che, te ja niHsaMdeha huM chuM vaLI A vikArano badho prasAra kALa pAmIne jAya to jAo paraMtu huM mULa vatarAgarUpa svabhAva chuM to A rIte vItarAganI pratimA dekhatAM potAne ja vItarAgathI abheda samyagU jANavAnA pariNAma thAya che tethI, jevI rIte darpaNanuM darzana mukhanA darzanane darzAve che tevI rIte vItarAganI jaMgama-sthAvara pratimAnuM je darzana che te darzana paNa saMsArI jIvane vastutvabhAva darzAve che-dekhADe che tethI A pratimAne devatva nAma prApta thayuM kAraNa ke A vItarAganI pratimAne dekhatAM nisyadehu te saMsArIne jIvanuM nijarUpa dekhADavAnuM nimitta che tethI e rIte pratimAne devatvanuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates devAdhikAra kathana prApta thayuM che. AvuM devatva anya sthAne hotuM nathI. to AvA ja deva te nIcalI vyavahAra-avasthAmAM AvA (vItarAganija) pariNAmonuM nimitta che. nA Iti deva-adhikAra: | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates - guru adhikAra viyarAyaM viyarAyaM, jiyassa Niya sasaruo viyarAyaM / muhu muhu gaNadi viyarAyaM so gurupayaM bhAsadi sayA / / 2 / / vItarAgaM vItarAgaM jIvasya nijasvasvarUpo vItarAgaM / muhurmuhurguNanAti vItarAgaM, sa gurupadaM bhAsati sadA / / 2 / / vItarAgaM vItarAgaM jIvasya nijasvarUpo vItarAgaM muhurmuhurguNanAti puruSa gurupadaM sthAnaM bhAsati zobhate kathayati sa sadA / artha- jIvanuM nijasvarUpa je che te vItarAga che ema vAraMvAra je kahuM te ja gurupadavIe sadA zobhe che, (tene ja gurunI padavI sadA zobhe che). bhAvArtha- jeo aThThAvIza mUlaguNa, bAvIza pariSaha, paMcAcAra AdithI mAMDIne birAjamAna che, jemane paramANumAtra bAhyaparigraha nathI ane aMtaraMgamAM paNa paramANumAtra parigrahanI IcchA nathI, jeo aneka udAsIna bhAvasahita birAjamAna che ane je ninjAtirUpanuM sAdhana kare che, sAvadhAna thaIne samAdhimAM vyApta thAya che (lIna thAya che), jeNe saMsArathI uparAMvaTA (udAsIna, parogamukha) pariNAma karyA che evA je jainanA sAdhu che, teo manane sthira karIne potAne to vItarAgarUpa anubhave che ane jyAre teo koIne upadeza paNa Ape Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates guru-adhikAra: che tyAre teo bIju badhuM dUra karIne jIvanuM eka nijasvarUpa "vItarAga' tene ja vAraMvAra kahe che. temane bIjo kazoya abhyAsa nathI, A ja abhyAsa che. pote paNa aMtaraMgamAM potAne vItarAgarUpa abhyAse che. vaLI bAhyamAM paNa jyAre bole che tyAre "AtmAnuM" vItarAgasvarUpa" A ja bola bole che. Avo "vItarAga" no upadeza sAMbhaLatAM ja Asanna bhavyane nisaMdehapaNe vItarAga nijasvarUpanI sUdha (bhAna ) thAya che-emAM saMzaya nathI. tevA sAdhunejemanI vANImAM AvuM vItarAga" nuM ja kathana che-te jaina sAdhune ja -Asannabhavya guru kahe che kAraNa ke bIjo koI puruSa AvA tattvano upadeza kaheto nathI, tethI A puruSane ja gurunI padavI zobhe che, anyane zobhatI nathI, ema ni:saMdehapaNe jANavuM. To iti guru- adhikAraH | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 0 ; dharmAdhikA2 | C ahameva vIyarAyaM mama Niya sasaruvo viyarAyaM khalu / tamhA hi vIyarAyattaM, phuDa NiyadhammasahAvo tappadi / / 3 / / ahameva vItarAgaM mama nija svasvarUpo vItarAgaM khalu / tasmAt hi vItarAgatvaM, sphuTaM nijadharmasvabhAvo tapyati / / 3 / / ahaM eva vItarAgaM khalu mama nijasvarUpo vItarAgaM tasmAt sphuTaM nijadharmasvabhAvo hi vItarAgatvaM tapyati / artha- nizcayathI huM "vItarAga' vaLI; nizcayathI mAruM nijasvarUpa je che te "vItarAga' che. tethI pragaTa ninjAtivastusvarUpa je svabhAva che, te nizcayathI vItarAgabhAvathI dedIpyamAna che. bhAvArtha- anAdikAlathI bhramaNa karatAM karatAM bhavya jIva jyAre kAlabdhi pAmyo tene potAnuM nija svasvarUpa vyaktarUpa 1. jyAM jyAM "kAlalabdhi Ave tyAM mokSamArgaprakAzaka a. 9 ( gujarAtI-AvRtti-) pAna 311nA anusAre Avo artha samajAvo. prazna- mokSano upAya kAlalabdhi AvatAM bhavitavyAnusAra bane che ke mohAdikano upazamAdi thatAM bane che ke potAnA puruSArthathI udhama karatAM bane che te kaho. jo pahelAM be kAraNo maLatA bane che to tame amane upadeza zA mATe Apo cho ? ane jo puruSArthathI bane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gharmAdhikAra pariNamyuM tyArathI te potAnuM jIvanuM rUpa "vItarAga' jANe-dekheAcare che. te "vItarAga' ne jIvano nija dharma anubhave che, anya sarva bhAvane azuddha, bhinna, adharma jANe che. To iti dharmAdhikAra: || che to upadeza sarva sAMbhaLe che chatAM temAM koI puruSArtha karI zake che tathA koI nathI karI zakatAM tenuM zuM kAraNa? uttara - eka kArya thavAmAM aneka kAraNo maLe che. mokSano upAta bane che tyAM to pUrvokta traNeya kAraNo maLe che tathA nathI banato tyAM e traNeya kAraNo nathI maLatA. pUrvokta traNa kAraNo kahyAM temAM kAlalabdhi vA honahAra to koI vastu nathI, je kALamAM kArya bane te ja kAlalabdhi tathA je kArya thayuM te ja honahAra. vaLI karmanA upazamAdika che te to pudagalanI zakti che, teno kartAhartA AtmA nathI, tathA puruSArthathIya udhama karavAmAM Ave che te to AtmAnuM kArya che mATe AtmAne puruSArthapUrvaka udhama karavAno upadeza ApIe chIe tyAM A AtmA ja kAraNathI kAryasiddhi avazya thAya te kAraNarUpa udhama kare, tyAM to anya kAraNo avazya maLe ja ane kAryanI siddhi paNa avazya thAya ja tathA je kAraNathI kAryasiddhi thAya athavA na paNa thAya te kAraNarUpa udyama kare, tyAM anya kAraNa maLe to kAryasiddhi thAya, na maLe to kAryasiddhi na thAya. have jinamatamAM je mokSano upAya kahyo che tenAthI to mokSa avazya thAya ja. mATe je jIva zrI jinezvaranA upadeza anusAra puruSArthapUrvaka mokSano upAya kare che tene to kALalabdhi vA honahAra paNa thaI cUkyAM tathA karmanA upadamAdi thayA che tyAre to te Avo upAya kare che mATe je puruSArtha vaDe mokSano upAya kare che tene to sarva kAraNo maLe che ane avazya mokSanI prApti thAya che evo nizcaya karavo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 vidhivAda artha :- nizcayathI vastunI A sAcI rIti che ke jIvavastu nija jAtirUpa potAnA svarUpamAM potAnA ja svarUparUpe Upaje che, tene jinavANI-dvAdazAMgavANI-vidhivAda kahe che. sahAvaM kuNodi davvaM paraNamadi Niya sahAvabhAveSu / tamayaM davvassa vihiM vidhivAdaM bhaNai jinavANI / / 4 / / svabhAvaM karoti dravyaM pariNamati nijasvabhAva bhAveSu / tamayaM dravyasya vidhirvidhavAdaM bhaNati jinavANI / / 4 / / khalu nizcayena jIva dravyasya vastuno ayaM pratyakSavidhirartha yathArthayuktiH, nijasvabhAvabhAve svajAti svarUpaviSaye madhye jIvadravyaM vastusvabhAvaM svasvarUpaM karoti, utpadyate vA athavA pariNamiti, evaM jinavANI divyadhvanitvaM svarUpapariNamanaM vidhivAdaM vasturItayuktikathanaM bhaNati kthyti| bhAvArtha :- A dvAdazAMgamAM eka to AvuM kathana cAle che, te zuM? ke-jIva potAnuM ja svarUpa je jJAnadarzanacAritra te rUpe pariNAme che, te rUpa pariNamatAM karmano ja saMvara thAya che, karmanI ja nirjarA thAya che ane karmano ja mokSa thAya che. tyAM paramAnaMdarUpa nija sukha Upaje che. jIvanI AvI svarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates vidhivAda pariNati jIvane vidhiyogya che (vidhirUpa che ) kAraNa ke (tyAre) jIva sukhI thAya che ane jIvanI je parabhAvarUpa azuddha pariNati che te pariNatirUpe pariNamatAM karmano ja Asrava thAya che ane Atmapradezo sAthe paraspara eka kSetrAvagAhathI karmanoja baMdha thAya che, puNya pApano vipAka thAya tyAre jIva duHkhI thAya che. to jIvanI AvI azuddha pariNati jIvane avidhirUpa che ayogya che; kAraNa ke (tyAre) jIva duHkhI thAya che tethI A jIvane paramAnaMdarUpa sukha thavAmAM svarUpapariNati vidhiyogya che. tethI jyAre tethI jyAre te svarUpapariNatirUpa pariNAme che tyAre tenA pariNAmathI avidhipariNati sahaja ja rahI jAya che. (thaMbhI jAya che, aTakI jAya che, naSTa thaI jAya che.) vaLI vacanavyavahArathI paNa Ama kahevAmAM Ave che ke- "svarUpapariNatirUpe pravarte. A pravartana tamane yogya che. || iti vidhivAda: | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 12 T ) Da caritAnuvAda | GS 20 rAyadAhabhAvANaM udiyabhAvANaM kahAkahaNaM jhaa| taM cariyANu vAyaM hi jiNasamaya NididaM tahA / / 5 / / rAgadoSabhAvAnAM, udIkabhAvAnAM kathAkathanaM yathA / taM caritAnuvAdaM hi, jinasamaye nirdiSTaM tathA / / 5 / / hi satyena yathA yena prakAreNa rAgadvoSabhAvanAM parAcaraNabhAvAnAM vA udIkabhAvAnAM duHkhAsvAdabhAvanAM kathAkathanaM svarUpakathanaM taM kathanaM caritAnuvAdaM-caritravAdaM-jinasamaye dvAdazAMgairnirdiSTaM kthitm| artha :- nizcayathI je je prakAre parAzaraNabhAvanuM ja athavA zubha-azubha svAdabhAvanuM ja je svarUpakathana che te kathanane dvAdazAMgamAM caritAnuvAda' evI saMjJAthI kahyuM che. bhAvArtha :- pudgalasvAmItvarUpa mithyAtva te para-AcaraNanuM kathana che ane ucca sthAnathI paDavuM, te paDavuM paNa parAcaraNa ja darzAve che. ajJAnIno sthUlabaMdha ane jaghanya jJAnIno abudhapUrvaka (abuddhi pUrvaka) sUkSmabaMdha e prakAre baMdhamAtranA bhAva te paNa parAcaraNanI prasiddhatA che; jIvano sarAgIbhAva te paNa parA caraNanI prasiddhatA che; evA evA bhAvonuM je kathana te kevala, parAcaraNanuM cAritra che. vaLI A pudgalodaya rasano bhoga, anaMtAnubaMdhI ke apratyAkhyAna ke pratyAkhyAna ke saMjavalana krodha-mAna-mAyA-lobha, nokaSAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates caritAnuvAda 13 e sarva saMbaMdhI pudgalodayarasano bhoga, gati saMbaMdhI pudgalano ja (bhoga), jogasaMbaMdhI pudgalano ja (bhoga), IndriyaviSaya AvaraNa saMbaMdhI pudagalano ja (bhoga), anaMtarAya saMbaMdhI pugalano ja (bhoga) indriya viSaya saMbaMdhI pudgalano ja (bhoga), puNya pApasaMbaMdhI pudgalano ja (bhoga) e rIte sarvapudgalodayarasano bhoga-AvA bhoga hotAM jIvane krodhI kahIe, mAnI kahIe, mAyAvI kahIe, lobhI kahIe, manuSya kahIe, deva kahIe ane puNyazAlI kahIe, pApI kahIe, duHkhI kahIe; e rIte je badhuM jIvanuM ja kathana kahevAmAM Ave che te sarva ( anusAre?) pudgalavipAkanA bhogabhAvanA anekavidha caritrathI (pudgalano) darasAva che. e rIte A banne parAgaraNa audayika bhAvo je anekavidha rUpathI temano (jIva ane pulano) darasAva (rUpo) kahevAmAM Ave teo pragaTa thAya che evI rIte A bannenA sarva bhAvo te sarvane cAritrasaMzA kahevAmAM Ave che. AvuM caritrakathana paNa te dvAdazAMgamAM cAle che. nA iti caritAnuvAda che - - - - - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 yathA sthitivAda ahamajjhauDDhaloyA, loyAloyA hi svvdvvaanni| sAsayaM viTThati jahA jahA ThiyetaM bhaNai smye||6|| adhamadhyaUrdhvalokA ,lokA lokA hi [ SaT ] srvdrvyaanni| sAsvataM tiSThaMti yathA, yathAsthitaM bhaNati smye||6|| adhamadhyaUrdhyarvalokA, trailokyalokAlokAvA SaT sarvadravyANi hi sphuTaM yathA yena yena prakAreNa sAsvataM nityaM tiSThanti taM yathA sAsvataM bhAvaM samaye paramAgame yathAsthitaM bhaNati / artha - je pAtAlaloka (adholoka), mRtyuloka ane svargaloka che tathA je lokaloka che ane je chae dravya che te badhuM je je prakAre potapotAnI zAzvata sthitithI sthita che te zAzvata sthitine jinAgamamAM yathAsthiti' kathana kahevAmAM Ave che. bhAvArtha - sAta narakanI jevI zAzvata sthiti che, asaMkhyAta dviIpasamudranI jevI zAzvata sthiti che, soLa svarga, nava raiveyaka, nava anudiza, (vijyAdi) pAMca paMcotera (anuttara) vimAna, siddhazilA ane sarva-traNeya-vAtavalaya, -emanI jevI zAzvata sthiti, tevI sthiti sadAzAzvata rahe che. vaLI lokAkAzanI jevI sthiti che, tevI zAzvata sthiti che, alokAkAzanI jevI sthiti Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates yathA sthitivAda 15 che tevI zAzvata sthiti che. jIva, pudgala, dharma, adharma AkAza, kAla e chae dravyo-sadA zAzvata chae dravyo -potapotAnA jevA guNo te vaDe, potapotAnA jevA jevA paryAyo te vaDe zAzvata sthitithI sthiti che, potapotAnI bhinna bhinna sattAthI potapotAnI jevI jevI sthiti che tevI tevI sthiti kyAreya calita thatAM nathI, sadA jevA ne evA ja rahe, tenuM nAma "yathAsthitibhAva" kahevAya che. AvuM yathAsthitibhAvanuM kathana paNa dvAdazAMgamAM cAle che. To Iti yathA sthitivAda | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16 jJeyavAda NANasya jAva visayA, saparasavvadavvaguNA tipajjAyA / sahAvavibhAvabhAvA, NeyaM havadi taM khalu samaye / / 7 / / jJAnasya yAvadviSayAH, svaparasarvadravyaguNAH triparyAyAH / bhAvavibhAvabhAvAH jJeyaM bhavati taM khalu samaye / / yAvadviSayA: padArthA te tAvat jJAnasya jJeyaM jJAtuM yogyaM matiA te che? svaparasasarvadravyamuLA, atIta-anAta-vartamAnA: trayaparyAyAH, svabhAvavibhAvA, nijavastujAtibhAva, paravikArabhAva khalu sphuTaM taM jJeyaM samaye Agame bhnnitN| artha :- jeTalI koI vastu che te badhI jJAnane jANavA yogya hoya che. te kaI ? jeTalA koI nijadravyaguNa-52dravyaguNa che ane jeTalA koI dravyanA atIta-anAgata-vartamAna paryAyo che ane jeTalA koI nija-nijabhAvo, parabhAvo che te badhAne pragaTa AgamamAM zeyabhAva (jJeya ) kahyA che. , bhAvArtha :- he bhavya ! A je jJAna arthAt 'jANavuM' che, te jANavAmAM jeTaluM kAMI jANavuM che te badhuM 'zeya ' nAma pAme che. te zuM zuM che? ' jANavuM' je guNa che, te nija dravyasattAne jANe che, eka nija dravyanA je anaMtaguNo temane jANe che, te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates zeyavAda 17 eka eka nijaguNanI anaMtazakti temane jANe che. vaLI nijadravyaguNanA traNe kALanA pariNamanane jAduM jAduM jANe che. vaLI pote 'jANavuM' che, potAnA 'jANavuM' rUpane paNa jANe che. A rIte, te paradravyane jAduM juduM jANe che; eka eka paradravyanA anaMtaguNane jANe che, eka eka guNanI anaMtazaktine jANe che, vaLI te paradravyaguNanA traNe kALanA pariNama ne jAduM jAduM jANe che, vaLI chae dravyanA, guNaparyAyanA nijjAtisvabhAvarUpa bhAvane judA jANe che. vaLI te jIvanA 52bhAvane judA jANe che, puddagalanA parabhAvane judA jANe che, saMsA2pariNatine jANe che, muktipariNatine jANe che. bhAvArtha :- jeTalA dravya-guNa-paryAyabhAva che, teTalA badhAyane te sAkSAt jANe che. evuM je kAMI che, te badhAyanuM jJAnaguNanA jANavAne gocara thavuM, te thavuM badhuMya jJeya nAmapAme che. AgamamAM jJAnagocarane zeyanA nAmathI kathana cAle che ema jANavuM. / / iti zeyavAdaH / / Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 jaha sasahAve pariNamadi, taha vibhAvo sayaM sahayeNa hIyadi / taM tattha heyabhAvaM heyabhAvamiNayaM jiNaNidiveM / / 8 / / yathA svasvabhAve pariNamati, tathA vibhAvo svayaM sahajena hIyati / taM tatra heyabhAvaM heyabhAvamidaM jinanirdiSTaM / / 8 / / svasvabhAve jJAnadarzanacAritrAtmani nijajAtisvarUpe yathA yena yena krameNa pariNamati carati tiSThati vA anubhavati vA vizrAmati, tathA tena tena krameNa vibhAvo vikArabhAvaH tatra tasmin kAle sahajena ayatnapUrvakena svayaM hIyati nazyati vilayaM yAti taM heyabhAvaM nAstibhAvaM idaM jinanirdiSTaM jinkthitN| artha - A AtmA jema jema potAnA ninjAtirUpe pariName che, vizrAma le che, tema tema te kALe je azuddha bhAva che te yatna vinA ja ApoApa ja kyAMya nAza thaI jAya che. je azuddha bhAva che, anitya bhAvarUpa che, tene jinavacanamAM "heya' bhAva kahyo che. bhAvArtha :- he bhavya! A cAritraguNa jema jema nijasvarUpane prApta thAya che. jema jema sthira vizrAma le che, tema tema, te te kALe, sarvaguNonI azuddhatA vikArabhAva-anityabhAva -kSaNabhaMgura Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates heyAkhyAyAna 19 bhAva, te ApoApa ja nAsti (nAza) thato jAya che-vilaya thaI jAya che. tethI tene jinadeve haiyabhAvarUpe varNavyo. evuM yabhAvanuM kathana jinaAgamamAM cAle che ema jANavuM. || iti heyAkhyAyAna: Io Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 20. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 upAdeyasvarUpavyAkhyAna ma D 0 0/ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 /O OOOO - - 00 0 0 0 sasamayassa samayapatto, NiyasaruvamAyarai pariNAmehiM / pariNamadi vA sasarUpaM tamuvAdeyaM bhaLai jINo / / 9 / / svasamayasya samayaprATatau, nijasvarUpamAcarayati pariNAmaiH / pariNamati vA svasvarUpaM, taM upAdeyaM bhaNati jinaH / / 9 / / samayaprAptau kAlalabdhiprAptau sati svasamayasya cAritrasya nija-svarUpasya pariNAmai: Acarayati vyApnoti vA athavA evaM svarUpaM pariNamati vA svasvarUpaM upAdeyaM AcaraNaM jina bhnnit| artha :- jema jema kAlalabdhinI prApti AvatI jAya che tema tema te kAlalabdhinI prApti vize AtmacAritraguNanuM -nijarUpaAtmAnuM-AcaraNa te pariNAmo vaDe ja vyakta vyApe che athavA ema paNa kaho ke te svarUpAcaraNa rUpe ja pravarte che. te ja svacaraNa pariNamanane (svarUpAcaraNa pariNamanane) "upAdeya' saMjJAthI jinadeva kahe che. bhAvArtha :- svacAritranI je je zakti vikArarUpa thaI rahI che te te zakti, jema jema kAlalabdhi AvatI jAya tema tema te svacAritranuM nijarUpa pariNAmonA pariNamanarUpe thAya che, te svarUpagrahaNa (nuM kathana che), vaLI koI A rIte kahe ke te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates upAdeyasvarUpavyAkhyAna 21 svacAritranuM svarUpa pragaTa thaI pravarte che te paNa svarUpagrahaNanuM ja kathana che. e rIte je prAptirUpa svarUpanuM pariNamana tene jinadeve upAdeyasaMjJA kahI che. AgamamAM tene upAdeya jANavuM. To Iti upAdeyasvarUpavyAkhyAna / saMsAra pariNatinuM nAstipaNe te heya jANavuM ane je svarUpanI zuddhatAnuM pragaTa thavuM te upAdeya jANavuM. eka ja kAle banne thatuM jAya che. e pramANe upAdeya jANavA. vyavahArathI parapariNati-rAga, dveSa, moha, krodha, mAna, mAyA lobhAdisarva avalaMbana heya karavuM. saMsArIjIvane ekacit--AtmapiMDa mAM ja avalaMbavuM, vairAgyatA, udAsInatA, saMvara upAdeya karavA-evo upadeza karavo. e pramANe vyavahArahayaupAdeya jANavo. 1. saMvara, nirjarA ane mokSa paryAya pragaTa karavAnA arthamAM upAdeya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 22 * vya562 pani * pajjAyabhAvanA savve, savve bheyakaraNA ca jogakhiraNAhi / sasahAvadoNNakadhaNA, taM vyavahAraM jinabhaNidaM / / 10 / / paryAyabhAvanA sarve, sarvebhedakaraNA ca jogakSaraNAhi / svabhAvato'nyakathanA taM vyavahAraM jina bhaNitaM / / 10 / / sarve paryAyabhAvanA sarveparyAyajAtA bhAvA vyavahAraM bhavaMti hi phuttN| sarve bhedAkaraNA bhAvA vyavahAraM bhvNti| ca puna: jogakSarabhAve baMdhamokSa vyavahAraM bhavaMti, punaH svAbhAvAtaH anyakathanA anyavAdA vyavahAraM bhavaMti, taM vyavahAraM jinabhaNitaM kthitN| artha - paryAyanA jeTalAya bhAvo che te badhA vyavahAranAma pAme vaLI jeTalA ekanA aneka bheda karIe te te sarva vyavahAranAma pAme. vaLI baMdhAvuM, chUTavuM, evA paryAyanA jeTalA bhAva teTalA badhAya vyavahAranAma pAme. vaLI svabhAvathI je anya bhAvo che te badhA vyavahAra nAma pAme. teneja jinAgamamAM vyavahAra kahyo che. bhAvArtha :- AkAzamAM sarvadravyanuM rahevuM, jIvapudgalane dharmadravyanuM gati vaDe, adharmadravyanuM sthiti vaDe sahakArI thavuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates vyavahAra varNana 23 athavA sarva dravyanA pariNAma pariNamavAmAM kAlanI vartanAnuM sahakArI thavuM, vaLI pudgalAdinI gati vaDe kAladravyanA pramANanuM parimANa upajAvavuM chae paraya jJAna viSe, jJAna chae parajJaya viSe, jJAnadarzanaguNanI eka eka zakti eka eka svapara zeyabheda pratye lagAvI evA evA bhAvo, vaLI paraspara sarvadravyonA meLApa thavAevA evA paryAyanA bhAvo, vaLI vikAra Upajyo, svabhAvano nAza thayo, vaLI svabhAva Upajyo, vikArano nAza thayo, jIva Upajyo, jIva maryo, A pudgalo skaMdharUpa thayAM ke karmarUpa thayAM ke avibhAgI pudgala thayAM, saMsArapariNati nAza pAmI, siddha pariNati upajI, vaLI moha, aMtarAyakarmanI rukAvaTa nAza pAmI, anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasvacAritra, anaMtavIrya khUlyAM, mithyAtva gayuM, samyakatva thayuM, azuddhatA gaI, zuddhatA thaI, pudgalathI jIva baMdhANo, jIvanuM nimitta pAmIne pudgala karmarUpa thayuM, jIve karmano nAza karyo, A A UpasyuM, A A viNasyuM, te UpasyuM, te viNasyuM-evA evA paryAyanA bhAvo, -evA evA UpajatA viNasatA paryAyanA bhAvo-sarva vyavahAra nAma pAme. vaLI eka AkAzanA loka-aloka bheda karavA, kAlanI vartanAnA atIta, anAgata, vartamAna bheda karavA, e pramANe anya (vastunA bheda karavA) vaLI eka vastunA dravya, guNa ane paryAyathI bheda karavA, eka sanA utpAda, vyaya, dhrauvyathI bheda karavA, eka vastunA kartA, karma, kriyAthI bheda karavA, eka jIvavastunA bahirAtmA, aMtarAtmA, paramAtmA evA bheda karavA, eka dravyasamUhanA asaMkhyAtA ke anaMta pradezathI bheda karavA, eka dravyanA anaMtaguNathI bheda karavA, ekaguNanA anaMtazaktithI bheda karavA, eka paryAyanA anaMtapariNAmathI bheda karavA, eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 24 AtmAvalokana vastunI atirUpa vidhithI ane nAsirUpa avidhithI bheda karavA, eka vastunAM dravya, sattva, padArtha, guNI, paryAyI, anvayI, artha, nitya evA evA nAmabheda karavA. eka jIvanA AtmA, paramAtmA, jJAnI, samyakatvI, cAritrI, sukhI, vIryamAna, darzanI, siddhavata cetana, cidAnanda, cit-darzana-jJAna-cAritra, kevalI, sarvajJa, sarvadarzI, sukhI, matijJAnI, zrutajJAnI, e rIte nAmabheda karavA, jJAna, bodha, jJapti evA jJAnanA nAmabheda karavA, samyakatva, Astiya, zraddhAna-niyatapratIti-yat (je), tat (te), etat (A) evA samyakatvanA nAmabheda karavA, ane cAritra, AcaraNa, sthira-vizrAma, samAdhi, saMjama, saMyama, ekAntamagna, sthagita anubhavana, pravartavuM evA cAritranA nAmabheda karavA sukha, Ananda, rasa, svAda, bhoga, tRpti, saMtoSa evA sukhanA nAmabheda karavA, vIryabala, vIryazakti, upAdAna, teja, oja (pratApa) evA vIryanA nAmabheda karavA, vikAra, vibhAva, azuddha, samala, parabhAva, saMsAra, Azrava, raMjakabhAva, kSaNabhaMga, bhrama evA eka azuddhanA nAmabheda karavA, e pramANe anya koI ekamA evA nAmamAtrathI bheda karavA (e sarvabhedabhAva vyavahAra nAma.) . eka jJAnanA mati-zruta-avadhi-mana:paryaya-kevalaparyAyathI bheda karavA. e rIte anya guNonA bheda karavA. jJAna, darzana, cAritra vagere eka eka guNanA katipaya, thoDuM, jaghanya, utkRSTathI pariNatibheda karavA, ekanA anekathI bheda karavA, eka vastunA nizcayavyavahArapariNatithI bheda karavA-evI evI rIte ekanA bheda karavA, te sarva bhedabhAva vyavahAranAma pAme. guNa baMdhAyo, guNa chUTayo, dravya baMdhAyuM, dravya chUTayuM, evA evA sarva bhAvone paNa vyavahAra kahevo. vaLI vikAra kAlabhAvanA vaze Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates vyavAra varNana 25 svabhAvane choDI dravya-guNa-paryAyane anya bhAve kahevA. jJAnIne ajJAnI, samyatvIne mithyAtvI, svasamarIne parasamaNI, sukhIne duHkhI, anaMtajJAna-darzana-cAritra-sukha-vIryane katipayarUpe (aMzarUpe, alparUpe ) kahevuM. - (e sarva vyavahAranAma pAme.) jJAnane ajJAna, samyakatvane mithyAtva, sthirane capala, sukhane du:kha, upAdeyane heya, amUrtikane mUrtika, paramazuddhane azuddha, ekapradezI pudgalane bahupradezI, pudgalane karmapaNuM, eka cetanarUpajIvane mArgaNAguNasthAnAdi yAvat pariNatithI nirUpavAM vaLI eka jIvane puNya-pApa-Azrava-saMvaranirjarA-baMdha-mokSapariNatithI nirUpavo. vaLI jeTalA koI vacanapiMDathI kathano che, te sarva vyavahAra jANavo. vaLI je AtmAthI, je anya (nokhuM), te badhAyane vyavahAra kahevo. evI evI rIte svabhAvathI je anyabhAva dekhAya, jaNAya te sarva vyavahAra nAma pAme. vaLI eka sAmAnyathI-sammacayathI vyavahArano ATalo artha jANavo ATalo ja vyavahAra jANavo ke "vastu sAthe je bhAvano avyApakarUpa saMbaMdha hoya, vyApyavyApaka ekamekasaMbaMdha na hoya, te vyavahAra nAma pAme." AvuM vyavahArabhAvanuM kathana dvAdazAMgamAM cAle che, te jANavuM. || iti vyavahAra || Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 26 nizcaya lakSaNa jesiM guNANaM paMcayaM, NiyasahAvaM ca abhevabhAvaMca / dravyapariNamanAdhInaM, taM Nicchaya bhaNiyaM vavahAreNa / / 11 / / yeSAM guNAnAM pracayaM nijasvabhAvaM ca abhedabhAvaM ca / dravyapariNamanAdhInaM taM nizcayaM bhaNitaM vyavahAreNa / / 11 / / yeSAM guNAnAM pracayaM ekasamUhaM taM nishcyN| punaH eSA dravya-guNaparyAyANAM nijasvabhAvaM nijajAtisvarUpaM taM nizcayaM / punaH yeSAM dravyaguNAnAM guNazaktiparyAyANAM yaM abhedabhAsaM ekaprakAzaM taM nishcyN| punaryeSAM dravyANAM yaM dravyaparidRmanAdhInaM tasya dravyasva pariNAma AzrayaM mAvaM taM nizcayaM, etAdRzaM nizcayaM vyavahAreNa vacanadvAreNa bhaNitaM vrnnitN| artha :- je je nija anaMtaguNo, temano Apa ApasamAM je eka ja samUhapUMja, tene nizcayanuM rUpa jANavuM. vaLI nijanija dravya guNa ane paryAyanuM ja je kevala nija jAtisvarUpa, tene paNa nizcayanuM rUpa jANavuM. je eka dravyanA anaMtaguNone, eka guNanI anaMtazaktiparyAyonA je eka ja svarUpe bhAva pragaTa thAya che, tene paNa nizcayabhAva jANavo. vaLI je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nizcaya lakSaNa 27 dravya-dravyapariNAmaneja pariNamavAne AdhIna je bhAva-te, teja dravyanA pariNAmarUpe pariName, anya pariNAmarUpe na pariName, tene nizcaya jANavo. evA evA bhAvone vacanadvArA nizcayasaMjJA kahI che. bhAvArtha - he saMta! je A nija nija anaMtaguNo maLI thayelo eka piMDabhAva (anaMtaguNonI ekatAthI-abhinnatAthI banelo ekapiMDabhAva) ekarUpa saMbaMdha (tAdAbhyasaMbaMdha) tene guNano paMja kahevAmAM Ave che. te guNapuMjana (anaMta guNanA eka akhaMDa sattvanedalane) "vastu" evuM nAma kahevAmAM Ave che. te A vastutvanAma guNonA puMja vinA bIjA kone kahevuM? A guNapuMjane vastu kahevAmAM Ave che. te A vastuttvane nizcayasaMjJA jANavI. vaLI, je je guNa, je je jevuM jevuM rUpa dhAraNa karI Upajyo che, te te guNa potapotAnuM tevuM tevuM rUpa dhAraNa kare, eka guNa bIjA guNathI to potAnA judArUpe anAdianaMta rahe che, AvuM je juduM rUpa, tene nijAti kahevAmAM Ave che. te ApoApa anAdinidhana che. te rUpa koI anya rUpanIsAthe na maLe. vaLI je rUpa te ja guNa ja rUpaAvuM je tAdAbhyalakSaNa paNa jo koI te rUpanI nAsti ciMtave, to teNe tevA guNanI nAti ciMtavI, evuM je potapotAnuM rUpa che, te rUpane ninjAtisvabhAva kahevAmAM Ave che. evA nijarUpane nizcayasaMjJA kahevAmAM Ave che. vaLI anaMtaguNono eka pUMjabhAva dekhavo, paNa guNane judA nA dekhavA, vaLI anaMtazaktivAna je guNa che, te eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 28 AtmAvalokana guNane ja dekhavo, te zaktione (te paryAyone ) na dekhavI. vaLI jaghanya, utkRSTa bheda na dekhavA, evuM je abhedadarzana eka ja rUpanuM darzana-che te abhedadarzanane paNa nizcayasaMjJA kahevAmAM Ave che. vaLI he saMta! guNanAM puMjamAM to koI guNa to nathI, A to nisaMdeha che, ema ja che. paraMtu (guNano pUMja ) te bhAvanA-te guNonA pariNAmane dhAraNa karIne pariName che; te bhAva te guNonA pariNAmathI jAdo nathI; te bhAvabharyApaNe pariName che mATe te (jAdoguNa ) kyAM rahyo ? jema puddagalavastumAM to skaMdhano karmavikAra koI guNa to nathI, paraMtu te puddagalavastunA pariNAma, te skaMdhanA karmavikArabhAvano svAMga dhAraNa karIne pariName che. vaLI dravyanA pariNAma A karmavikArabhAvane dhAraNa karIne pariName, (tyAM ) nisaMdeha (cokkasa, zaMkAvagara) A eka pudgala ja svAMga dhAraNa karIne varte che. vaLI A jIvavastunA pariNAma raMjaka, saMkoca, vistAra, ajJAna, mithyAdarzana, aviratAdi cetanAvikArabhAvarUpe thaIne pariName che, evo te cetanavikArabhAva jANavo. vaLI te (cetanavikArabhAva ) te cetanadravyanA pariNAma viSe ja to hoya che, kyAreya acetanadravyanA pariNAma viSe hotA nathI, A nisaMdeha che. to AvI rIte je vikArabhAva che, te potapotAnA ja dravyapariNAma viSe ja hoya che-te te dravyanApariNAmAzrita hoya che-te paNa nizcayasaMjJAnuM nAma pAme. / / iti nizcayaH / / Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nizcaya lakSaNa cakArathI bIjA paNa nizcayabhAva jANavA. jeTalI nijavastunI parimiti ( sImA, maryAdA) teTalI ja parimitimAM dravya, guNa, paryAya vyApyavyApaka thaIne varte che, te vastu parimitithI bahAra vyApyavyApaka nathI hotuM, potapotAnI sattAmAM vyApyavyApaka thaIne anAdianaMta rahe che, Ane paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. vaLI je bhAva je bhAvano pratipakSI-verI (virodhI che tenI sAthe te vera (virodha) kare, bIjA sAthe na kare tene paNa nizcaya jANavo. je pratijJA karavAmAM Ave cheniyama karavAmAM Ave che tene paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. vaLI je kAle jevuM, je thavAnuM hoya tevuM ja thAya, tene paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. vaLI je je bhAvanI jevI kevI rItithI pravartavuM che tevI tevI rIti pAmIne pariName tene paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. vaLI eka potAne-svadravyane -paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. vaLI eka prakAra A che ke eka guNanA rUpane mukhya laIe tyAre je anya sarva anaMta nija guNarUpa che te e guNarUpanA bhAva thAya che. 1. naM 1 mise ne vidALakha nami nizmiA NAdaM jiNeNa NiyadaM jammaM vA ahama maraNaM vaa|| 321 / / taM tassa tammi dese teNa vihANeNa tammi kaalmmi| che sa vAtevuM kuMvo vA vada niEivo vA rUrarA bhAvArtha - sarvajJadave je dezamAM, je kAlamAM, je vidhAnathI jIvanAM janma tathA maraNa upalakSaNa thI duHkha, sukha, roga daridrAdi jANyAM che ke AvuM ja niyamathI thaze, te ja prakAre, te prANIne, te ja dezamAM, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 30 AtmAvalokana bhAvArtha - kahevAmAM to eka jAduM rUpa laIne kahevAmAM Ave che paraMtu te ja eka guNarUpa che, te ja sarvarasarUpa che. vaLI jo koI Ama ja mAne ke eka rUpamAM bIjAM rUpa nathI, eka ja che, to tyAM anartha Upaje. jemake-eka jJAnaguNa che, te jJAnamAM anya guNanuM rUpa nathI, ema jo mAne to te puruSe te jJAnane cetana vagaranuM, astitva, vastutva, jIvata, amUrtAdi sarva vagaranuM mAnyuM, tema to mAno; paraMtu ema mAnatAM te jJAnaguNa kevI rIte rahyo? kema karIne rahyo? te na rahyo. tethI ahIM A vAta siddha thaI ke eka eka guNarUpa je che, te sarva svarasa che. e rIte sarva svarasane paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. vaLI koI dravya koI dravya sAthe na maLe, koI guNa koI guNa sAthe na maLe, koI paryAyazakti koI paryAyazakti sAthe na maLe, e rIte je amilanabhAva, tene paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. te ja kAlamAM, te ja vidhAnathI niyamathI thAya che, temane indra tathA jinendra tIrthaMkaradeva koI paNa nivArI (aTakAvI, TALI) zaktA nathI. sthAbhI krAti.kethInI pahADI (rAga mATha.) jo jo dekhyo vItarAgane so so hosI vIrA re| bina dekhyo hosI nahiM kyoM hI, kAhe hota adhIrA re / / 1 / / samayo eka baDhe nahiM ghaTasI, jo sukhaduHkhakI piiraare| tUM kyoM soca karai mana kUDo, hoya vajra jyoM hIrAre / / 2 / / brahma vilAsa, paramArthapada paMkti 22 mI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates nizcaya lakSaNa 31 nizcayano sAmAnya artha ATalo kahevo. nizcayano saMkSepathI ATaloja artha jANavo-"nija vastu sAthe je bhAvano vyApyavyApaka ekameka saMbaMdha hoya, tene nizcaya jANavo." kartAbhedamAM, karmabhedamAM paNa, kriyA bhedamAM paNa A traNe bhedamAM ekaja bhAva dekhavo, e traNeya eka bhAvanA nIpajyA che, evA eka bhAvane paNa nizcaya kahevAmAM Ave che. svabhAva guma che ke pragaTa pariName che, paNa tenI nAsti to nathI, evA te astitvabhAvane nizcaya kahevAmAM Ave che. AvA AvA bhAvone nizcayasaMjJA jANavI. ema jinAgamamAM kahyuM che. | iti nizcaya saMpUrNama | * * * * * * * * * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 3ra ... ... * sAkSAta dharma * . . . . . guNa NiyasahAvaM khalu pajjAyasasahAvadavvaM ca / appA kila paramappa dhammaM , taM dhammavAyaM hi bodhavvA / / 12 / / guNa nijasvabhAvaM khalu, paryAya svasvabhAvaM svabhAva dravyaM ca / AtmA kila paramAtmadharma taM dharmavAdaM hi jJAtavyAH / / 12 / / khalu nizcayena AtmA kila sarvathA anaMtaguNa nijasvabhAvaMnijajAtisvarUpaM-yaM jAtaM taM paramAtmadharmaM utkRSTakevalarUpaM puna: AtmA sarvathA paryAya svasvabhAvaM yaM yAtaM taM paramAtmadharmaM utkRSTasvabhAvaM punaH AtmA sarvathA svabhAvadravyaM yaM yAtaM taM paramAtma- dharma utkRSTasvabhAvaM, etAdRzaM utkRSTabhAvaM taM jinasamaye dharmavAdaMsvabhAvarUpakathanaM hi yathA syAttathA jnyaatvyaaH| artha :- nizcayathI AtmAnA anaMta guNo jyAre sarvathA potAnI ninjAtirUpa thayA tyAre AtmAno parama svabhAva kahevAmAM Ave che. vaLI jyAre AtmAnA paguNahAnivRddhithI paryAyo nijajAtirUpa sarvathA UpajyA tyAre AtmAno paramasvabhAva kahevAmAM Ave che. vaLI jyAre jyAre AtmAnuM dravya, pradezothI niHprakaMpa nijasvabhAvarUpe sarvathA UpasyuM tyAre to AtmAno paramasvabhAva kahevAmAM Ave che. e rIte dravya, guNa, paryAya kevala Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 33 sAkSAt dharma sarvathA svabhAvarUpe ja thayA. AvA bhAvanuM kathana jinAgamamAM jANavuM. bhAvArtha - anAdi kAlathI pudgalanuM nimitta pAmIne A AtmAnAM jJAna, darzana, samyakatva, svAcaraNa, vIrya, svabhogAdi guNo ajJAna, adarzana, mithyAtva, parAcaraNa, nirbala, parabhogAdi e rIte vikArarUpe parabhAva thayA, paNa jema jema kAlalabdhi pAmIne te parabhAva kSaya thato cAlyo, svabhAva pragaTa thato cAlyo, tema tema ema thatAM thatAM je kAle te parabhAva sarvathA nAza pAmI gayo, te samaye sarvathA anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtasukha, anaMtavIryAdi, anaMtaguNo kevala nijarUpe pragaTayA, sarvathA potAnA rUpe thayA, anyathA rUpa nAza thaI gayuM, guNonuM nijarUpa ja sarvathA sAkSAt rahyuM, vaLI kathaMcit anyano saMbaMdha gayo, sAkSAt nijajAtirUpa thayuM, tene AtmAnA evA guNono paramabhAva jANavo. vaLI te kAle sAkSAta te guNonuM pariNamana-paryAyo-eka samayanA sUkSma kAle paguNI hAnivRddhithI svasvarUpe thayA te paryAya sAkSAt kevalarUpa UpajyA. AvuM paguNahAnivRddhirUpa sUkSma paryAyanuM svasvarUpa tene paNa AtmAno paramasvabhAva kahevAmAM Ave che. vaLI, jyAre pudgalavargaNAnA UThavA-besavAnA nimittathI jIva dravyanA pradezonA kAyAdiyoga saMkoca-vistArarUpa kaMpatA hatA ane jyAre te kAyAdi pudgalavargaNAno sarvathA nAsti (abhAva) thayo tyAre jIvadravyanA pradezo vajavat sarvathA sAkSAta niprakaMpasvabhAvarUpa thayA, evo paNa AtmAno paramasvabhAva jANavo. evI rIte traNeya dravya, guNa, paryAya niSkala (saMpUrNa) sarvathA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 34 AtmAvalokana sAkSAt paramasvarUparUpa thayA tyAre A AtmAno dharma-nijasvabhAva ja kevala hoya che, eka-sarvathA-ninjAtirUpa, kevala eka svarUparUpa pravartavuM hoya che tethI A AtmAno dharma ema ja kahevAmAM che kAraNa ke tyAM te kALe nija rUpa ja che, anya koI bhAva nathI tethI dharma evo AtmA kahevAmAM Ave che. AvA sAkSAt te dharmanuM kathana jinAgama viSe jANavuM. || iti sAkSAt dharma che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 35 bahirdhama ke jattha guNavibhAvaM siya, pajjAya vibhAvaM ca davvavibhAvaM c| appA kila bahidhammaM, puNo taM adhammavAyaM nnaayvvaa||13|| yatra guNavibhAvaM syAt paryAya vibhAvaM ca dravyavibhAvaM c| AtmA kila bahidharma punaH taM adharmavAdaM jnyaatvyH||13|| yatra yasmin kAle AtmA guNavibhAvaM guNavikAraM yaM kila sarvathA syAt taM bahirdharmaM , punaH AtmA paryAyavibhAvaM yaM kila sarvathA syAt taM bahirdharmaM, AtmA dravyavibhAvaM yaM kila sarvathA syAt taM bahidharmaM etAdRzaM bahirdharma adharmavAdaM-asvabhAvavAda-parasvabhAvakathanaM jinAgame jnyaatvyH| artha :- je kAle AtmAnA guNo sarvathA parabhAvarUpa thAya che, te kAle AtmAno bahisvabhAva kahevAmAM Ave che. je kAle AtmanA paryAyo sarvathA vikArarUpa thAya che, te kAle A AtmAno bahirdharma kahevAmAM Ave che. vaLI je kAle AtmAnuM dravya sarvathA vikArarUpe thAya che te kAle te AtmAno bahirdharma kahevAmAM Ave che. AvuM adharmakathana jinAgamamAM jANavuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36 AtmAvalokana bhAvArtha :- ajJAna, adarzana, mithyAtva, parAcaraNa, avIrya, pararasabhoga ityAdi guNonA je vikArabhAva eka akSaranA anaMtamAM bhAganA vikAra choDIne bAkInA vikArarUpa sarvathA thayA, te vikArabhAvarUpe guNa sarvathA thayA, svabhAvarUpe jarA paNa na thayA, evo je sarvathA te guNavibhAva che tene bahirdharma kahevAmAM Ave che. vaLI ja guNoja sarvathA vikArarUpe thayA to temanA pariNAma-pariNamanabhAva sahaja ja sarvathA vikArarUpa thayA. jevI rIte pANI raMgAyuM to tenI lahero sahaja ja raMgIna thaI. AvA je vikAraparyAya tene zUlaparyAya kahevAmAM Ave che. te vikArapariNamana indriyajJAnathI kAMIka jANuM jAya che. te zuM che? ghaNA kAla sudhI te eka vikArabhAvanA pariNAma vahyA kare che ( pravaryA kare che) te (te eka vikArabhAvanA pariNAma) te sthUla kAla sudhI vahevAthI ( pravartavAthI) jANavAmAM Ave che. evA je vikAra che-guNanA vikArarUpa sarvathA sthUla paryAya che-te paNa AtmAno bahirasvabhAva che. vaLI jyAre guNaparyAya sarvathA vikArarUpe thayA tyAre dravya to svayaM sarvathA vikArarUpa siddha thayuM. jema ke jo sarva taMtuo raMgIna thayA to kapaDuM sahaja ja sarvathA raMgIna thayuM, (kAraNa ke) kAMI taMtuothI kapaDuM juduM na hatuM taMtuonA te meLApane to kapaDuM kahevAmAM Ave che. evI rIte dravya sarvathA vikArarUpa thayuM tyAre tene AtmAno bahirabhAva kahevAmAM Ave che. evA je dravya-guNa-paryAya sarvathA vikArarUpa che tene AtmAno bahi:svabhAva kahevAmAM Ave che kemake kAMI potAnI vastumAM (vastunI aMdara) bhAva thato nathI, paNa anya ja parabhAva-vikArabhAva-vastusamu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates bahirdharma 37 dAyathI bahArano uparIbhAva (upara uparano bhAva) thayo che, tethI ene bahirdharma kahevAmAM Ave che. vaLI A AtmAno dharma nathI tethI ene AtmAno adharmabhAva kahevAmAM Ave che. nA Iti bahirdharma nA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 38 _ * * guNa dhammAMdhammaM pariNamadi, davva pajjAyaM ca dhammAdhammaM phuDa / missadhammaM jayA appA, taM missadhamma bhaNai jiNo / / 14 / / guNa dharmAdharmaM pariNamati, dravyaM paryAyaM ca dharmAdharmaM sphuTaM / mizradharmaM yadA AtmAnaM mizradharmaM bhaNati jino / / 14 / / yadA yasmin kAle sphuTaM pragaTaM AtmA guNa dharmAdharma pariNamati, guNasvabhAva [guNasvabhAvo] vibhAvaM pariNamati yaM taM mizraM dharmaM vikArakalaGkanijasvabhAvaM, puna: tadA AtmaparyAyaM dravyaM dharmAdharmaM sahajena AyAtaM taM mizradharmaM etAdRzaM mizradharmaM jino bhaNati kthyti| artha :- je kAle AtmAnA guNa dharmAdharmarUpe pariName che, te kAle pragaTa AtmAno mizradharma kahevAmAM Ave che. vaLI jyAre AtmAnA guNo mizradharmarUpe thayA tyAre dravyarUpa AtmAne paryAyo to sahaja ja mizrarUpe thayA. AvuM ja che (Avo ja mizradharma che) tene jinadeve AtmAno mizradharma pragaTa kahyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mizrardhamakathana 39 bhAvArtha :- jyAre Asannabhavya jIva (nikaTabhavya jIva ) mithyAtvano paraveSa dhAraNa karIne pravartI rahyo hato te pravartavuM kAlalabdhi pAmIne pUruM thayuM te ja kAle te, nijasvabhAvikasvarUpe vyaktarUpa pravarto. te bhavyajIvane nijarUpa kevuM pragaTa thayuM, te kahevAmAM Ave cheH jIvano je eka samyaktvaguNa tenuM lakSaNa Astikaya; Astikaya eTale pratIti-daDhatA-e vAta ema ja (e vAta e rUpe ja che ), emAM halacala ( pheraphAra, mInamekha ) nathI, evI Astikyazakti te AstikyazaktinA be bhAva cheH eka nijjAtibhAva che, bIjo aupAdhika doSarUpa vikArabhAva che arthAt nijjAtithI anya (nyAro) evo te parabhAva che. te Askiyazaktino (nija) jAtibhAva to anAdithI gupta thaI rahyo che, te parabhAvano bheSa (veSa) pragaTa thaIne Astikyazakti pravartI, te 52bhAvarUpane dhAraNa kare che. Astikya zakti kevI che? jeTalI je kAMI vAta bhramarUpa che, jaTharUpa che ane mithyA che teTalI temanI ThIkatArUpa (barAbara hovAnI zraddhArUpa) pravarte che, temane ( Astikya kahe che, Astikyano evo parabhAva je rahe che te puddagalanA karmavikAranA rahevAthI rahe che. vaLI evo evo krama pravartatAM puddagalavipAkanA nAstinI (abhAvanI ) kAlalabdhi AvI tyAre puddagalavipAka to nAza pAmyo, to tyAre ja te kAle AstitryazaktinA parabhAvanuM pravartavuM nAza pAmyuM. kAraNa ke jema jema puddagalamithyAtva vipAkano nAza thayo tema tema te parabhAva ke je vipAkanA rahevAthI rahyo hato, te to gayo, tethI teno to sahaja ja nAza thayo, tyAre ja te A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 40 Atmaavalokana kAle AstiyazaktinA parabhAvano e rIte nAza thayo, te kAle Astikyazaktino je ninjAtibhAva zaktirUpa guma thaI rahyo hato, te jAtibhAva atizayapaNe vyakta-pragaTa-thayo. te jAti bhAvanuM kevuM rUpa che? nijavastujAtinI-nizcayavastuguNaparyAyanI, pratyakSa sattArUpa ane paradravyaguNaparyAyanI jAdI pratyakSa satyarUpa (sattArUpa) ThIkatA (tenI barAbarapaNAnI zraddhA) evI Astikyazaktino jAtibhAva che, te nitya ja che. eka samyakatvaguNanI evI Astikyazakti nijarUpa pariNamI vaLI te ja kAle Asanabhavya jIvano je eka jJAnaguNa che te jJAnaguNanuM lakSaNa "jANavuM." te jANavAnA paNa be bhAvaH- eka to vaibhAvika vikArarUpaaupAdhikarUpa parabhAva, bIjo, ninjAtirUpa-potArUpa-svabhAvabhAva jANavAno te (su) bhAva hato te to anAdithI zaktirUpa gupta thaI rahyo hato. vaLI te anya evA parabhAvarUpe jANavuM vyaktIrUpa pragaTarUpa pravarte, teNe parabhAvane dhAraNa karyo. kevuM jANavuM thAya che? te kahevAmAM Ave che. avastune vastu, avaguNane guNa, aparyAyane paryAya, parane sva, heyane upAdeya ityAdi je kAMI vAto (vasturUpa) nathI, tene jANavAne mithyAmati ja pravarte che. evo jANavAno parabhAva, te parabhAva pudagala-AvaraNa vipAkanA rahevAthI rahe che. vaLI e rIte anAdithI pravartatAM, pravartatAM, have te duSTa pudgala-AvaraNanA kaMIka vipAka -udayano nAzakAla (nAza thavAno kAla) Avyo, te AvatAM, kaMIka vipAkano nAza thayo, teno nAza thatAM, jANavAno je te duSTakRtsitaparabhAva hato te, te ja kAle nAza pAmyo, te samaye ja, kAMIka jANavArUpa nija Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 41 mizradharmakathana jAtisvabhAvabhAva te vyaktarUpe pragaTarUpe pariNamyo. te kevo pragaTayo? (te kahevAmAM Ave che:-) jIvanI ja ninjAtine-vastuguNaparyAyanI satya (sattArUpa) pratyakSa svajAtine jIvarUpa jANI ke jJAyakarUpa jANI ke darzanarUpa jANI ke upayogamaya jANI, cetanArUpa jANI ke vedakarUpa (anubhavanarUpa) jANI ke buddharUpa jANI ke zAMtamaya jANI, evI jIvanI nijAti haMmezA ema ja jANI. vaLI sarva parabhAvonI ane pAMca dravya-guNaparyAyonI, satya (sattArUpa) pratyakSajAtine ajIvarUpa jANI ke ajJAyakarUpa jANI ke adarzanamaya jAtirUpa jANI ke upayogarahita jAtirUpa jANI ke acetana jAtirUpa jANI, evA parabhAvonI jAti haMmezA ema ja jANI. vaLI dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala e pAMca vastunI ajIvajAti jANI ane vastubhAvane judo jANyo, avastubhAvane judo jANyo, yathArthane juduM jANuM, potapotAnI ninjAtirUpa jIvasattAne bhinna jANe che, parajIvasattAne, ajIvasattAne bhinna jANe che, mithyAtvane jAduM jANuM, yathArthane jAduM jANuM, mizrArthane jAdA jANe che. te jJAnaguNanI ninjAtirUpa bhAvazakti evI kaMIka samyagU pariNamievI kaMIka samyagU pragaTa thaI. vaLI te kAle te nikaTabhavya jIvane eka cAritraguNa che, te cAritraguNanuM lakSaNa "AcaraNa-pravartavuM" paNa te AcaraNanA be bhAvaH- eka to vibhAgarUpa-upAdhirUpa-vikArarUpa parabhAva, bIjo nijAtirUpa potArUpa-svabhAvarUpa te svabhAvabhAva. AcaraNano je te svabhAva hato te to anAdithI zaktirUpa gupta thaI rahyo hato Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 42. AtmAvalokana ane anya evA parabhAvarUpe te AcaraNa rUpe pragaTa thaI pravarte. te AcaraNe parabhAvane dhAraNa karyo. te kevuM pragaTayuM che? krodharUpa AcaraNa, mAna-mAyA-lobharUpa AcaraNa. hAsyaratiarati - zoka - bhaya - durgacchA, strIveda - napuMsakaveda -puMvedAdirUpa AcaraNa, raMjaka (raMjita) evA rAgarUpa pudgala parabhAvomAM caMcalarUpa vizrAmarUpa sthitirUpa pravartavuM te, parabhAvarUpa AcaraNa che. evuM te AcaraNa pararUpa che, te cAritramohakarmanA vipAkanA rahevAthI rahe che. vaLI ema ema pravartatA, pravartatAM kAlalabdhi pAmI, cAritramohakarmano kAMIka vipAka nAza thayo tyAre evuM banyuM ke parabhAvarUpa kutsita AcaraNa nAza pAmyuM ane anAdithI AcaraNano niphphAtirUpa-svabhAvazaktirUpa svabhAvabhAva-zaktirUpa je bhAva guNa thaI rahyo hato te bhAva tyAre ja koI vyaktarUpe thaI pragaTarUpe pariNamyo. te kevo pragaTayo che? je nitya, eka jAtirUpa, svajIvavastusvabhAva, te nijavastusvabhAvanI aMdara sthirarUpa thaIne, vizrAmarUpa, samAdhirUpa, sthitirUpa AcaraNa pravartatuM pariNamyuM, kevala nijavastusukhane svAdanuM pariNamyuM, evuM AcaraNa ninjAtirUpa svabhAve pariNamyuM, vyakta thayuM. je kALe bhavya jIvane e traNe mukhya guNo (samyakatva jJAna, cAritra) svabhAvabhAvarUpe e pramANe pariNamyAM. te kAle te vastu ja abhedarUpe svabhAvarUpa pariNamI. vastuno A nijajAtisvabhAvabhAva to, kutsita vipAkabhAvanA raMgarahita dedIpyamAna che. pragaTa che tethI ene vItarAgabhAva kahevAmAM Ave che. vaLI je parabhAva che te parabhAva pudgalavipAkanA raMgabhAvanA paDachaMdAthI (pratichAyAthI) vyApyo che. te pudgalaraMganA paDachaMdAno vinAza thatAM kAMI ja (parabhAva) raheto nathI. tethI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 43 mizradharmakathana jema jema, jeTalA pudgalavipAkabhAva kAlapAmIne pragaTatA jAya che tema tema te anusAreja-pudgalavipAkanI (vividhatAnI) rIti pramANe-A citvarabhAvanArUpanI rIti thAya che. vaLI je je prakAre pugalavipAkanI rItino nAza thAya che, te te prakAre citparabhAva paNa nAza pAme ja kharo. tethI A tAtparya nIkaLyuM-te pudgalavipAkanA astitvathI A parabhAvanuM astitva (che). vaLI te pugalakarmanA vipAkanI jevI thoDI ghaNI astinAsti thAya che, tevI parabhAvanI thoDI-ghaNI asti-nAsti jANavI. tethI parabhAvanuM rahevuM, pudagalakarmavipAkane AdhIna che. vaLI jethI A parabhAvanI rIti kevala pudgalakarmanA vipAkaraMganI rIti pramANe che, tethI parabhAva sarAgamaya che. vaLI te ninjAtirUpa jIvavastusvabhAvabhAva nijavastunI sattAne AdhIna che. te pote ja vastubhAva che. pulakarmavipAkanA nAzathI te svabhAvanuM pravartavuM che-te svabhAvanuM pragaTavuM che. tethI svabhAvabhAva, pudgalakarmanA vipAkanA raMgathI sahaja ja rahita che. tethI svabhAvane eka "vItarAga' e nAma paNa prApta thayuM. te svabhAvabhAva Asannabhavya jIvane pragaTa pariNamyo. bhAvArtha :- anAdithI jIvanI pariNati jevI rIte azuddha thaI rahI che, tevI rIte kahevAmAM Ave che - jIvanI citvikArapariNati thavAmAM anAdikAlathI pugala to nimitta thayuM, vaLI te citvikArapariNati pariNamatI thakI, te pugalane karmacpariNAma thavAmAM nimitta thAya che. A rIte, teo anAdikAlathI paraspara nimittanaimittika thaI rahyA che. te saMbaMdhamAM ahIM jIvanI pariNatinuM vyAkhyAna karavAmAM Ave che : jyAre A pudgala sahaja ja potAnI dravyazaktithI karmaudaya pariNatirUpe pariNamyuM tyAre ja te pudgalakarmatva pariNatinA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 44 AtmAvalokana pariNamananuM nimitta pAmIne A jIva pote citvikArarUpa thaI pariName che. jevI rIte savAre sUryano udaya pAmIne, A tarapha loko pote ja snAna, vyApArAdika kArya kare che. tevI rIte pudagalakarmaudayapariNatine pAmIne, jIva pote ja vikArarUpa pariName che. jo koI jANI bese ke -pudgala jIvane vikArarUpa pariNamAve che, to ema to kyAreya thavAnuM nathI (kAraNa ke, "anya dravya anyadravyanI pariNatinuM kartA hoya nahIM." vaLI jo koI ema jANI lya ke citvikArarUpe to jIva pariName che paraMtu tenA (citvikAra) thavAmAM A pudgala svaya ( potAnI meLe ) nimittano (karmano) kartA thAya che, jyAre A jIva vikArarUpe pariName che tyAre tenA mATe A pudgala svayaM (potAnI meLe) nimittano (karmano ) kartA thaI pravarte che, to ema to kyAreya thavAnuM nathI. jo e pramANe ja pudgala pote te citvikAra thavA mATe jANI jANIne karmanimittarUpe thAya che, to A pudgala jJAnavaMta thayuM. tema thatAM (nIce pramANe) anartha Upaje. (1) je acetana hatuM te cetana thayuM, eka to A dUSaNa. (2) vaLI A pudgalakarmanI karmatva vibhAvatA te pudgalane AdhIna thaze, pudgala svAdhInapaNe svayaM (potAnI meLe) karmavibhAvanuM kartA thaze. nimitta pAmIne karmanuM kartA nahi thAya, tyAre karma_vibhAva pudgalano svabhAva thaI jaze A bIjAM dUSaNa. (3) vaLI trIjuM dUSaNa A Ave ke jIvanA vikAra thavA mATe jo pudgala karmapaNA vaDe nimittarUpa thayA kare to A dUSaNa Upaje ke - "koI dravya koI dravyanuM verI hotuM nathI" Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 45 mizradharmakathana tyAre ahIM to, pudgala jIvanuM verI thayuM, A trIjAM dUSaNa. vaLI jo koI A pramANe kahe ke jIva to vikArarUpe pariNamato nathI, ema to kadI thavAnuM nathI. kAraNa ke :- jo pudgala vikArarUpe pariName che to pariNAmo, paraMtu (tyAM) jIvane to saMsAramukti thavAnuM to na AvyuM, jJAnI-ajJAnIthI koI anya dazA TharI. te anya dazA to dekhavAmAM AvatI nathI. vaLI jIvanA pariNAma saMsAramokSarUpe thatAM pratyakSa dekhavAmAM Ave che, tethI vikAra to jIvano Tharyo. have jo koI ema kahe ke jIva pote cit vikArarUpa pariNamato nathI paraMtu te pudgala sAthe vyApya-vyApaka thaIne pariName che, to ema to nathI; kema ke koI dravya, koI dravya sAthe vyApya-vyApaka thatuM nathI. jo thAya, to cetana dravyano nAza thaI jAya. etad artha (kahevAno A bhAva che). vaLI jo koI Ama kahe ke jIva citvikArarUpa pariName che, te pudgalakarmatva vikAranA thavAnA kAraNe ja, to ema to nathI. kAraNa ke koI dravya koI dravyanuM verI nathI." e pramANe niSedha. (e pramANe e vAtano paNa ahIM niSedha thayo.) vaLI jo koI ema kahe ke-jIva, pudgala, banne maLIne eka azuddha vikArapariNati upajI che, to ema to nathI. kAraNa ke "be dravyo maLIne eka pariNatirUpa thatAM nathI." ema mAnavAthI be dravyamAMthI koI (eka) dravya niHpariNAmI thAya che paraMtu ahIM to sarva dravya nija pariNAmI che. cetananA cetana pariNAma, acetananA acetana pariNAma che. evam niSedha. (e pramANe banne maLIne eka azuddha pariNati thavAno niSedha thayo) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 46 AtmAvalokana have je rIte A banne vikAranA UpajavAnuM rUpa che, te rIte ja kahevAmAM Ave che. pudgalanA karmatavikAra thavAnI AvI kathA che-A traNa lokamAM kArmaNajAtinA vargaNAskaMdho bharacaka bharelA paDelA che. jyAre je jIvane jevI jevI jAtino maMdatIvra citvikArarUpa rAgabhAva thAya che, te kAle te jIvanA rAganI cIkaNAInuM nimitta pAmIne (tevA prakAranI) yathAyogya karmavargaNA- te jIvanI samIpe rahelI AkAzapradezamAMnI pudgalavargaNA te jIvanA pradezomAM eka kSetrAvagAharUpe coMTe che arthAt baMdhAya che. ahIM paNa baMdhAIne tyAM te ja karmavargaNA, nija nija karmackAryarUpe vyakta thaIne pariName che. udayarUpa thAya che. tyAM rAgarUpa evo te citvikAra karmavargaNA-one vyaktarUpa karmavarUpe aneka prakAre pariNamavAmAM nimittamAtra che jemake teno dAkhalo (ApI samajAvIe chIe) jevI rIte koI puruSanA tela lagAvela gAtra che, te telanuM nimitta pAmIne anya (bhinna) dhULa to mela che paraMtu te telathI baMdhAIne dhULa vyaktarUpe elarUpa pariName che, topaNa te melathI melo (kahevAyo) dravyakarma7 thavAmAM ahIM evo eTalo ja rAgano bhAva nimittarUpe jANavo. "have vikAranI utpatti kahevAmAM Ave che." : je te karmavargaNA jIvasAthe ekatrAvagAharUpe coMTI hatI, te sahaja pote ja kAlalabdhi pAmIne vyakta karmacpariNAmarUpa thaIne pariName che, tyAre ja te kAle to te vargaNAonA vyakta karyatvaudayanuM nimittamAtra, eTaluM ja pAmIne vaLI (A tarapha ). A jIva citvikArabhAvarUpe pragaTa thaIne pariName che. nA Iti sAmAnya nirUpaNam | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 47 | (sAmAnya daSTAMta dASTata) vaLI ahIM eka TUMkuM daSTAMta jANavuM. jemake eka bilADI, loTaNa nAmanI jaDI, tenI jevI vAsanA (gaMdha) che, tevI vAsanA akAraNarUpa-sahaja ja-potAmAM (e loTaNa jaDImAM) pragaTa che. evI jaDInI vAsanAnuM nimittamAtra, eTaluM ja pAmIne, vaLI (A bIjAM) zANI-potAnI gatimAM pravINa evI bilADI, te jaDInI te vAsanAmAM potAnI sarva sUrata raMjita karatI thakI potAnI ceSTAnI sUrata visarI gaI. tyAre te bilADIne kevo vikAra Upaje che? te bilADI te jaDIne to jANyA kare che ane te jaDIne dekhyA kare che topaNa te jaDIthI tenuM mana khasatuM nathI, temAM te rAmyA kare che. evI rIte thaIne te bilADI te jaDInI AgaLa ALoTayA kare che. evI rIte A jaDInI vAsanAnuM nimitta mAtra eTaluM ja pAmIne, bilADI ALoTavAnI kriyA kare che, tevI rIte karmavargaNAnA vyaktakarmatva pariNatinuM nimittamAtra eTaluM ja pAmIne, A jIva pote ja citvikAranI kriyAne kare che. | iti sAmAnya daSTAnta dArdAnta | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 48 - have citvikAranuM varNana je ekatrAvagAhI te vargaNA che te vargaNA jyAre te kAle karmavarUpe vyakta thaIne poteja AkArarUpa thaIne pariNatirUpe pariName che tyAre ja, te kAle A jIva te pudgala karmacvyaktapravAhapariNAmapariNatinuM nimittamAtra, ATaluM ja pAmIne, vaLI (A tarapha) (A jIva-) vastRtara thAya che te zI rIte? koI A jIvamAM svarUpAcaraNarUpa - potAmAMja vizrAma levAnA bhAvarUpa - nija pariNatinI evI dhArA rahI gaI (aTakI gaI), te karmamalavyakta pariNAma pravAha-pariNatimAM-parAcaraNarUpa paramAM javizrAma levAnA bhAvarUpa evI pravAharUpa parapariNati pravarte che. te parakarmamAM parakarmata vyaktadhArAmAM raMjaka- (rajita) rAgarUpa jIva paravizrAmadhArApravAharUpe pravaryo, potAmAM vizrAma levo chUTI gayo, pugalamAM aspRSTa vizrAmabhAva karyo, tenuM nAma vavaMtara kahevAmAM Ave che. jyAre A jIva pote ja vavaMtara thayo tyAre A jIva evA vikArarUpe pote ja dhArArUpe pariName che. te kevo vikAra Upajyo? A jIvano jJAnaguNa to ajJAnarUpa pravAha rUpe pariNamyo. kevo che te ajJAna vikAra? krodha, mAna, mAyA, lobha, Indriya, mana, vacana, deha, gati, karma, nokarma, dharma, adharma, AkAza, kAla, pudgala, anya jIva-evI evI jeTalI kAMI paravastu che, teTalIne potArUpa jANe," "A che te huM ja chuM, huM emano kartA chuM, e sarva mArAM kAma che, huM chuM to e che, e che to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 49 mizradharmakathana huM ja chuM" evI rIte paravastune to potArUpa jANe, potAne pararUpa jANyo tyAre lokAloka jANavAnI zakti badhI ajJAnabhAvarUpa pariNamI. e rIte jIvanA jJAnaguNane ajJAnavikAra Upajyo. vaLI e ja pramANe jIvana darzanaguNa hato te paNa jeTalA paravastunA bheda che teTalA bhedane potArUpa ja dekhe che "A che, te huM ja chuM, potAne pararUpa dekhe che" lokAloka dekhavAnI jeTalI zakti hatI teTalI sarvazakti adarzanarUpa thaI. e rIte jIvana darzanaguNa vikArarUpa pariNamyo. vaLI jIvano samyakatvaguNa hato te jIvanA bhedomAM ajIvanI ThIkatA (tenA barAbarapaNAnI zraddhA) kare che, ajIvanA bhedomAM jIvanI ThIkatA kare che (te jIvanA bhedane ajIva mAne che ajIvanA bhedane jIva mAne che) cetanane acetana, vibhAvane su (sva) -bhAva, dravyane adravya, guNane avaguNa, jJAnane zeya, zeyane jJAna, e rIte svane para, parane sva e rUpe anya sarvanI viparIta ja ThIkatAAtithra-kare che. e rIte jIvano samyakatvaguNa mithyAtvarUpa thaIne vikArarUpe pariNamyo. vaLI jIvano je sva-AcaraNaguNa hato te, jeTalI eka kAMI paravastu che, te paramAM sva-AcaraNa karyA kare che, paramAM ja varyA kare, parane ja grahyA kare, potAnA cAritraguNanI sarvazakti paramAM ja lAgI rahI che. e rIte jIvano svacAritraguNa vikArarUpa thaIne pariName che. vaLI, A jIvano sarvasvarUpa pariNamavAnA balarUpa sarvavaryaguNa hato te paNa sarvavaryazakti ghaNI nirbalarUpa thaI pari Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 50 AtmAvalokana mI. svarUpapariNamananuM bala rahI gayuM (aTakI gayuM). paramAM nirbala thaI pariNamyo. e rIte jIvano vIryaguNa vikArarUpe thayo. vaLI A jIvano AtmasvarUparUpa rasa je paramAnanda bhoga guNa hato te sAtA-asAtA, puNyapAparUpa parapugalanA karmacvyakta udayarUpa pa2pariNAmanA prakAre citvikArapariNAmano ja rasa bhogavyA kare, rasa lIdhA kare, te paramAnaMdaguNanI sarvazakti parapariNAmano svAda lIdhA kare che, te parasvAda paramaduHkharUpa che. e rIte jIvano paramAnaMdaguNa duHkhavikArarUpe pariNamyo. e rIte A jIvanA anya guNo jevI kevI rIte viparIta vikArarUpe thayA che tevI rIte graMthAMtarathI jANI levA. A jIvanA sarvaguNonA vikArane saMkSepathI "citvikAra, nA nAmathI kahevAmAM Ave che. e rIte ekakSetrAvagAhI karmavargaNAnA vyaktakarmaudaya-pariNatinuM nimittamAtra pAmIne, A jIva poteja vastRtara thayo. vastRtara thatAM poteja citvikArarUpe dhArApravAharUpa thaIne te bilADInI jema A jIva A traNa lokamAM nAcato pharyA kare che. prazna :- ahIM koI prazna kare che ke-AvA citvikArarUpe to jIva poteja pariName che paraMtu "A ekakSetrAvagAhI karmano udayanuM nimittamAtra pAmIne" - eTalAthI to vikArane zuM prayojana che? (jIvanA vikAramAM zuM prayojana che?) uttara :- vaLI ATalA nimittathI A che ke -eTalo jIvano te vikArabhAva anitya sthApyo, anityanA vikAranI jaDa thaI (anityatA vikAranuM mULa thayuM), vikAra avastubhAva Tharyo, vikAra vikAra ja Tharyo, svabhAva na karyo. kAraNa ke je kAle Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mizradharmakathana 51 te karmacvyaktaudaya pariNatinI jeTalI sthiratA che-jeTaluM tenuM rahevuM che, to (te kAle teTalo kAla) A jIva paNa citvikArano kartA thAya che. vaLI je kAle te eka kSetrAvagAhI karmavargaNA karmatarUpa thatI rahI gaI (aTakI gaI ), te kAle sahaja ja A jIva paNa citvikArabhAvane karato rahI gayo (aTakI gayo). A citvikArane karmatvanA nimittanuM (nimittarUpa thavAmAM te karmatvanuM) kAraNa ATaluM A che ke A citvikAranuM rahevuM kevala te karmacvyaktaudaya rahetAM, rahe che (hoya che), te jAya to A citvikAra paNa jAya che (te TaLe to A citvikAra paNa TaLe che). tethI A vikAranuM anityapaNuM TharyuM. vaLI A svAdhIna vastusvabhAva na Tharyo, vaLI pratyakSa vikAra, vikAra ja Tharyo. kAraNa ke subhAvanI nAsti to tyAre thAya (svabhAva to nAza tyAre pAme) ke jo A jIva vastuno nAza thAya jethI vastuno to nAza kyAreya thato nathI tethI vastu-svabhAvabhAva pote ja nitya Tharyo. A svabhAvabhAvanuM rahevuM, nija vastutva rahetAM rahe che (hoya che ) tethI A svabhAvabhAva ninjAtisvabhAva ja Tharyo, te kevala nija vastu ja TharI. vaLI A vikAra para rahetAM rahe che tethI to A anitya Tharyo. tenuM rahevuM parAdhIna TharyuM. vaLI jyAre A vikArabhAva maTI jAya che tyAre te vastu to jemanI temaja rahI jAya che tethI pratyakSa jANIe chIe ke A vastuno vastusvabhAva nathI. A vastumAM uparano anya ja sarIkho A bhAva Avyo tethI je anya ja sarIkho bhAva Avyo teja vikArabhAva to potAne pratyakSa vikArarUpa ja darzAve che-" huM A vastuno vastusvabhAva nathI, A vastumAM huM upAdhi chuM," " evI rIte (bahArathI) Avelo te vikArabhAva pratyakSa darzAve che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para AtmAvalokana vaLI jo koI Ama prazna kare ke je veLA vastu vikArarUpe pragaTe che (-pariName che) te veLA svabhAvabhAva kyAM hoya che? (te) nAza thAya che ke rahe che? teno uttara-svabhAvabhAva gurUpa rahe che. bhAvArtha - A svabhAvabhAva to pragaTa pariNAmarUpa che, te to nathI gayo. paraMtu je te vastu che to te svabhAvabhAva to pote ja che. te vikAra jatAM ja vyaktabhAvarUpa pariNAma thavo sohalo che. jemake - te bilADI che. to teno svabhAvabhAva paNa gayo nathI, kemake kAle te jaDInuM nimitte jAya che (TaLe che), nimitta jatAM ja te bilADInA ALoTavAno vikAra jato rahe che tyAre to te bilADIno ninjAtisvabhAva pragaTa thAya che. vaLI jo ALoTatAM bilADIpaNuM maTI gayuM hota to bilADIno te svabhAva kyAMthI pragaTa thAta? na thAta. tethI ALoTatA to bilADIpaNuM jatuM nathI, bilADIpaNuM to rahe che. jevI rIte bilADIpaNuM rahyuM. tevI rIte svabhAvabhAva svayaM ja rahyo. vaLI ja rahyo. to vyaktarUpa thavo sohalo che. iti tAtparya evI rIte anAdithI A jIva citvikArarUpa thaI bhaTakyo. aneka aneka vikArabhAva karI nAcyo. nAcatAM nAcatAM anaMta 1. jaDI-bilADIno Topa-eka jAtinI vanaspati che. jene joIne bilADI ALoTavA lAge che. solo sahelo, sukhadAyaka, suMdara, sohAmaNo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mizradharmakathana pa3 kAla jyAre gayo tyAre koI bhavya jIvane vastusvabhAvabhAvanA pragaTa pariNAmabhAva thavAnI kAlalabdhi AvI. te saMsArI jIva kevo che? saMjJI paMcendriya che. evA jIvane kAlalabdhi AvatAM, je rIte svabhAvapariNAma pragaTa thAya che, te rIti kahevAmAM Ave che. pudgalika darzanamohanI traNa prakRti-mithyAtva, mizramithyAtva, samakitaprakRtimithyAtva. e traNa prakRtino mULathI ja nAza thayo athavA upazama thayo, athavA kSayopazama thayo athavA be prakRtino to kSayopazama thayo ane eka samakitaprakRtimithyAtvano udaya rahyo che. e rIte to pudgalika darzanamohanI avasthA thaI. vaLI te kALe paudralika cAritramohanI anaMtAnubaMdhI cokaDIno mULathI nAza thayo athavA upazama thayo athavA kSayopazama thayo, e rIte anaMtAnubaMdhInI avasthA thaI. vaLI jJAnAvaraNI, darzanAvaraNI, aMtarAya, vedanIya (?) e cAreya paulika karmanA saMkSepathI (sAmAnyapaNAthI) keTalAka karmaaMzono kSayopazama thayo. te A kSayopazama kevo jANavo? te karma-aMzo udayarUpa thatAM je abhAva thayo, te abhAvane kSaya kahevAmAM Ave che. vaLI te karmaaMzono sattAbhAva rahyo che, te sattAne upazama kahevAmAM Ave che evA kSayopazamarUpe A aMzonI dazA thaI. evI rIte A pudgalakarmo maTatAM, te kAle "citvikAra" paNa sahaja ja nAza pAmI jAya che. koI ahIM prazna pUche ke citvikAra maTatAM ja pudgalakarmano nAza kema na kaho? teno uttara:- je A citvikAranI sthiti che te pugalakarmanI sthitine AdhIna che. vaLI pudgalakarmanI sthiti, kAladravyane AdhIna che. je je pudgaladravyanuM jeTalA kAla sudhI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 54. AtmAvalokana je jIvanI sAthe karmavarUpe pariNamavAnuM che, teTalA ja kAla sudhI karma_sthiti ( tenI karmavarUpe sthiti) rahe. te karmavarUpe pariNamavAnI kAlanI maryAdA jyAre pUrI thAya che tyAre ja pudgalanI karmavarUpe pariNamavAnI sthiti maTI jAya che. tethI kAlanI maryAdA pUrI thatAM pudgalanI karmavarUpa sthiti maTe che. te pudgalanI karmatvanI sthiti maTatAM ja, citvikAranI sthiti maTe che tethI ahIM pudgalanI karmavarUpe pariNamavAnI sthiti mATI, tenA ja anusAra citvikAra maTayo. jIvano citvikAra jyAre maTe che tyAre jIvanI ninjAtirUpa vastusvabhAva jevo hato tevo ja pariNAmarUpe vyakta thaIne pravAha pravarte che. te kahevAmAM Ave che. anAdithI jIvano je svabhAva-AcaraNabhAva-rAgamoharUpa thaIne sarvaparapudagalane potArUpa mAnI rahyo hato te ja, svarUpAcaraNarUpa thayo keTaloka (bhAva) nija vastumAM ja magna thayo, sthirIbhUta ( sthiratArUpa) Upajyo. | iti sAmAnya kathana | vizeSarUpathI te pudgalikadarzanamohanI sthiti jevI nAza thaI te veLA ja AjIvano je svasamyakatvaguNa mithyAtvarUpe pariNamyo hato te ja samyatvaguNa saMpUrNa svabhAvarUpa thaI pariNamyo, pragaTa thayo. cetanavastunA dravyaguNaparyAyanI, jIvavastujAtinuM jAdu Astitha-TaMkotkIrNa pratIti ane acetana vastunA dravyaguNa paryAyathI ajIvavastujAtinuM juduM Astikya-TaMkotkIrNa pratIti evo te samyakatvaguNa sarvAga nijAtisvarUpa thaI pariNamyo pragaTayo, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mizradharmakathana 55 te kAle, te jJAnaguNa anaMtazaktie karI vikArarUpa anAdithI thaI rahyo hato, te jJAnaguNanI te anaMtazaktiomAMnI to keTalIeka cetananinjAtivastusvarUpa svajJayane pratyakSa nijarUpa thaI, sarva asaMkhyAta jIvapradezamAM pragaTa thaI, sAmAnyapaNe tene nAmathI bhAvamati-zruta' evA nAme kahevAmAM Ave che athavA nizcaya zrutajJAna-paryAya kahevAmAM Ave che athavA jaghanya jJAna kahevAmAM Ave che ke jJAnI kahevAmAM Ave che, zrutakevalI kahevAmAM Ave che ekadeza pratyakSajJAna kahevAmAM Ave che ke svasaMvedanazAna kahevAmAM Ave che athavA jaghanyajJAna kahevAmAM Ave che AnAthI anya (e sivAya bAkInI) sarva jJAnazakti rahI, te ajJAnavikArarUpa pravarte che. A badhA vikAra zaktionI sAmAnya saMjJA karmadhArA kahevAmAM Ave che e pramANe te samyakatvaguNasvarUpa pariNamavAnA kAle jJAnaguNanI anaMtazaktiomAMnI evI keTalIeka svarUparUpa thaI pravartI. vaLI, te kAle jIvanA darzanaguNanI anaMtazakti adarzanavikArarUpa anAdithI thaI rahI hatI, temAMnI paNa keTalIeka zakti darzana ninjAtisvasvarUpa thaIne jIvanA asaMkhyAtapradezamAM pratyakSa pragaTa thaI. vaLI jevI rIte jJAnanI zaktinI pratyakSa thavAnI racanA kahI hatI tevI ja rIte darzanaguNanI keTalIeka zaktinI pratyakSa thavAnI racanA thaI. vaLI jema jJAnanI zaktine karmadhArArUpa kahIM, tema darzanaguNanI keTalIeka zaktinI pratyakSa thavAnI racanA thaI. anya (bAkInI) zakti karmadhArArUpa pravarte che. vaLI te kAle jIvanA svacAritraguNanI anaMtazakti parAcaraNarUpe rAgarUpa anAdithI thaI rahI hatI te anaMta AcaraNazaktimAMnI keTalIka AcaraNazakti vItarAganinjAtirUpa thaIne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana nijavastunA svasvarUpamAM sthirUpa vizrAmarUpe pragaTa thaI. te zaktie ) nijavastusvarUpa AcaryuM, temAM sthiratA karI, vaLI zrutakevalIjIvanI cAritraguNanI keTalIeka zakti je abudharUpa thaI rahI che, tethI te cAritranI zakti rAgarUpa che. jyAM rAga che tyAM baMdhana che. tethI zrutakevalIne cAritraguNanI budharUpa zaktithI AzravabaMdha nathI, cAritranI abudharUpa rAgazaktithI sUkSma (thoDo ) Azrava-baMdha thAya che. e rIte jaghanyajJAnIne svacAritraguNanI keTalIeka zakti sarvajIvapradezarUpa nijavastumAM vItarAga thaIne sthirIbhUta (sthira ) vizrAmarUpe pravarte che. cAritranI abudha rAgarUpa anya zakti vikArarUpe pravarte che. 56 vaLI te kAle A jIvanI eka svaparamAnaMda bhogaguNanI anaMtazakti citvikArarUpa puNya-pApa, duHkhabhogarUpe anAdithI pravartI hatI, temAMnI keTalIeka zakti svaparamAnaMdarUpa thaI sukhabhogarUpe pravartI, teTalIeka 52mAnaMdabhogaguNanI zakti svasukhabhogarUpa pragaTa thaI, cAritra guNanI jeTalI eka zakti sthirarUpa svaAcaraNarUpe pravartI keTalIeka zaktirUpa nijasvarUpanA bhogarUpe pravarte che, keTalIeka zaktirUpa puNya-pApa bhogarUpe pravarte che. vaLI te kAle A jIvanA vIrya-balaguNanI sarvazakti svarUparUpa pariNamavAmAM anAdithI nirbala thaI rahI hatI, temAMnI keTalIeka zakti nijasvarUpa pragaTa thatAM balavAna thaI pravartI samyaktvaguNa ane jJAnaguNanI jeTalIeka zakti, darzanaguNanI jeTalIeka zakti, cAritraguNanI jeTalI eka zakti, paramAnaMdaguNanI jeTalIeka zakti, 5ramArthe jeTalIeka svarUparUpe thaIne pravartI, teTalIeka vIryaguNanI zakti jIvana sarva pradezamAM vIryabalarUpa dhArIne pravartI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mizradharmakathana 57 e rIte, koI bhavya jIvane kAlalabdhi pAmIne samyakatvaguNa, jJAna - darzana - svacAritra - paramAnaMdabhogasvabhAva - vIryaguNanI keTalIeka zakti svabhAvarUpe pragaTa thaIne pravartI. te jIvanA asaMkhyAta pradezomAM, jJAna, darzana, cAritra, paramAnaMdAdi guNanI zakti buddhirUpa (budharUpa) zuddha, abuddharUpa (abudharUpa) citvikAra thaI azuddha pravarte che. to e rIte svarUparUpa, vikArarUpa bane dhArA bAramAM guNasthAna sudhI rahe che, te kAraNe A jIvane eTalA kAla sudhI mizradharmapariNati kahevAmAM Ave che. kAraNa ke svabhAvato pragaTa thayo che paraMtu guNavikAra paNa pravarte che. tethI teTalA kAla sudhI te jIvadravyane mizradharmI kahevAmAM Ave che, vaLI je kAle mana-indriyanI budhazakti sarvathA svabhAvarUpa thaI raheze tyAre jJAnaguNanI anaMtazakti svabhAvarUpa thaze tyAM sarvathA svabhAvarUpa guNa kahevAmAM Avaze. iti mizradharma aMtarAtmApariNatikathana samAtam |iti mizradharmavAda | To iti ekAdazavAda | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 58 jIvAdhikAra varNana. mithyAdarzana, ajJAna, avirati, paraMpariNati, phalabhogAdi citvikArabhAva ane A citvikAra thatAM jIvane saMsAra-muktabhAva Upaje che, te koNa? jIvanA puNya-pAparUpa zubha-azubhabhAva, jIvanA rAganA cIkaNA pariNAmarUpa baMdhabhAva, jIvanA rAga-dveSa-moharUpa AzravabhAva, parabhAvane na Acare te jIvano saMvarabhAva, citvikArano aMza nAza thAya te jIvano nirjarAbhAva, sarva citvikArano nAza thAya te jIvano mokSabhAva - eTalA citvikArarUpa saMsAra - muktibhAvanA veSamAM vyApyavyApaka to eka (kevala) jIva ja eka thayo che bIjuM koI dravya nathI thayuM. e rUpa eka jIva pote ja che. paNa e bhAvo jIvanA koI ninjAtisvabhAva nathI. ATalA bhAvomAM je cetanA vyApI rahI che, te eka "cetanAne' tuM jIvano ninjAtisvabhAva jANa. "A je cetanA che te ja kevala jIva che. te anAdi anaMta ekarasa che. tethI A cetanA potAne ja sAkSAt jIva jANavo"-vaLI A rAgAdi vikArabhAvane ja nistaMdeha A jIvanA svAMgaveSathI jANavA, tethI zuddha cetanArUpa jIva pote thayo. A rAgAdi bhAvomAM jIva pote ja cetanarUpe pravarte che. cetanA che te jIva che. je jIva che te cetanA che. tethI jIva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates jIvAdhikAra 59 svayaM cetanA rUpa thaI rahyA che. "cetanA" eTalo bhAva te ja to nizcayathI jIva, bIjA sarva koI bhAvo jIvAdarUpa nathI." iti jIvAdhikAra che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates SO * ajavAdhikAra varNana * pAMca varNa, be gaMdha, pAMca rasa, ATha sparza, pAMca zarIra, cha sahunana, cha saMsthAna, pAMca mithyAtva, bAra avirati, pacIsa kaSAya, paMdara yoga, moha, rAga, dveSa, vargaNA, jJAnavaraNI, darzanAvaraNI, vedanI, mohanI, Ayu, nAma, gotra, aMtarAya, nokarma, varga, vargaNA, spaddhaka ityAdi sarva bhedo pudagalapariNAmamaya pragaTa jANavA. vaLI jIvanA rAgAdikanuM nimitta pAmIne A pudagala jIvasAthe maLI ekakSetrAvagAhI thAya che-ekIbhUta thAya che, evI rIte pudagala jIvasAthe ekIbhUta thayA che. te jIvanI samIpe rahelA pudgala je je lakSaNarUpa thaI pariName che te te lakSaNa sarva, pudgalapariNAmamaya jANavA. te lakSaNa kahevAmAM Ave che. tIvra maMda, madhyama, karmaprakRtinuM sukhaduHkharUpa lakSaNa hoya che, manavacanakAyanA halanacalanarUpa lakSaNa hoya che, karmonA prakRtipariNAmarUpa lakSaNa hoya che. nijaphala thavAmAM samartha evA udayarUpa lakSaNa hoya che, cAragatirUpa lakSaNa hoya che, pAMca indriyarUpa lakSaNa hoya che, cha kAyarUpa lakSaNa hoya che, paMdara jagarUpa lakSaNa hoya che, kaSAyapariNAmarUpa lakSaNa hoya che, jIvanA jJAnaguNanA paryAyamAM AThanAmasaMjJAmAtra, vacanavargaNA upajAvavAnI nAmacanArUpa ATha avasthArUpa lakSaNa hoya che, jIvanA cAritraguNanA paryAyamAM sAtanAmasaMjJAmAtra vacanavargaNArUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ajavAdhikAra 61 racanA-kArya upajAvanArUpa lakSaNa hoya che, jIvanA samyakatvaguNanA paryAyamAM che nAma saMjJAmAtra vacanavargaNArUpa racanA-kArya mAtrA upajAvavArUpa lakSaNa hoya che, jIvanA karmarUpa cha raMganAmabhedathI bheda pADIe evuM evuM lezyarUpa lakSaNa hoya che. jIvanA saMjJAbhAvarUpa cAranAmamAtra bhedaracanA upajAvanArUpa lakSaNa hoya che, jIvanA bhavyaabhavyarUpa nAmamAtraracanA upajAvanArUpa lakSaNa hoya che, AhArakaanAhArakarUpa nAmamAtraracanA upajAvanArUpa lakSaNa hoya che, prakRtionA nijakAlanI maryAdA sudhI rasa, rUpa rahe che te sthitibaMdharUpa lakSaNa hoya che, kaSAyanA utkRSTa vipAkarUpa lakSaNa hoya che, kaSAyonA maMda vipAkarUpa lakSaNa hoya che, cAritramohavipAkano yathAkrama karIne nAza thavo te saMjamarUpa lakSaNa hoya che, paryAya, aparyAya, sUkSma, bAdara, ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriya, asaMjJIpaMcendriya, saMkSIpaMcendriya, corAzIlAkha bhedAdirUpa lakSaNa hoya che, prakRtionA udaya, udayanAzarUpa avasthAthI judAM judAM guNasthAna hoya che, te mithyAtva, sAsAdana, mizra, avirati, dezavirati, pramatta, apramatta, apUrvakaraNa, anivRttikaraNa, sUkSmasAMparAya, upazAMtamoha, kSINakaSAya, saMjoga, ajoga, evA lakSaNa hoya che e sarva lakSaNa kahyAM, te sarva pudgalapariNAmamaya jANavAM. A pudgala jyAre jIvapradezomAM ekakSetrAvagAhI pudgala thAya che tyAre jIvanA samIpe rahelAM pudgala, ATalA A lakSaNarUpa pariName che, tethI A lakSaNarUpe pudgalapariNAmane jIvasamIpI kahevAmAM Ave che. tethI A sarva pudgalapariNAma acetana jANavApudgalamaya jANavA. enAmAM cetanano bhrama na karavo. game te kAle paNa (dareka vakhate, traNe kAla, haMmezA) (emane) anya dravya ja jANavuM. enAmAM jIvanI pratIti karavAmAM Ave che, te mithyAtva che, samyajJAtA emane acetanarUpa paradravya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana tarIke judA ja jANe che. potAne cetanArUpa cetanadravya tarIke jAduM ja Acare che. vaLI jIva sAthe je e ekakSetrAvagAhI pugalo che te pudgalo jyAre udayarUpe pariName che tyAre sahaja ja te kAle jIvano citvikAra paNa te udayanuM nimittamAtrapAmIne te prakAre, tevA ja bhAve, tevA phUTe karI tevA svAMga karI, tevuM anukaraNa karI citvikAranA bhAva thAya che. jo pugala krodhanA udayarUpa pariName to te kAle citvikAra paNa tevA ja bhAve thAya che, e rIte sarva jANavuM. e rIte jIvanA A citvikArabhAvone audayikabhAva kahevAmAM Ave che athavA jyAre A ekakSetrAvagAhI pudagalaprakRti-upazama, kSayopazama, kSayarUpa e traNa prakAranI nAza thavAnI jAgatithI (rItithI) pudgalaprakRti-nAza thAya che, tyAre te kAle tevI rItithI jIvano A citvikAra paNa nistaMdeha nAza thaI jAya che. jyAM citvikAra nAza thayo tyAM kevala eka citta pote ja pragaTa thaI rahe che. paraMtu eka vizeSa che : je prakAre karI prakRtionA nAzano bhAva thayo hoya, te prakAre A cit zuddhatAnuM nAma pAme. prakRti upazame to cita upazamazuddhatAnuM nAma pAme. prakRtinA kSayopazama cita kSayopazamazuddhatAnuM nAma pAme. prakRtinA kSayathI cit kSAyikazuddhatAnuM nAma pAme. e rIte karIne jIvanA thayelA cAra bhAva audayika, upazama, kSayopazama, kSAyika-e bhAvonA rUpe koI, jIvano ninjAtisvabhAva jANe to te mithyAtvI che. have e cAreya bhAvomAM pravarte to eka cita, e rUpe cit ja thayuM che. te eka kevala citane ja jeNe nija Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ajavAdhikAra 63 rUpa jANo te ja, jIvanI ninjAtino jJAtA thayo. e cAreya bhAvomAM vyApelI eka cetanA, te cetanA, eka jIvanA nijarUpe thaI pragaTI, ane zuddhAzuddharUpa bhAvo te cetanAnA TharyA. jyAre zuddha bhAva che tyAre azuddha nathI, jyAre azuddha bhAva che tyAre zuddha nathI. vaLI keTalAka kAla sudhI zuddha azuddha banneya bhAvo hoya che, paraMtu A cetanA e bhAvomAM sadAya hoya che, A kadI paNa asta thatI nathI, jethI te anAdi nidhana (anAdi-anaMta) rahe che. tethI jJAtAne jIvarUpa cetanAnuM ja AcaraNa che. eka cetanAthI ja jIvane darzAvavAmAM Ave che. niHsaMdeha eka cetanArUpe ja jIva pragaTa thayo. || iti ajavAdhikAraH | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 kartAkarmakriyA - adhikA2varNana je vastuthI pariNAma-pravAha pravaryA kare te vastune pravAhano kartA kahevAmAM Ave che. vaLI te vastunA te pariNAmapravAhane karmasaMjJAthI kahevAmAM Ave che. te pariNAmapravAhamAM pUrva pariNAmano kSaya, uttara pariNAmanuM UpajavuM tene kriyA kahevAmAM Ave che. paraMtu " kartA-karma-kriyA e traNe eka vastunA hoya che. vastutvamAM (vastunI aMdara) kAMI bheda nathI." jema ke mATI kartA, ghaDo, karma, ane piMDano AkAra maTaye ghaTAkAra thAya te kriyA, e rIte eka moTI vastumAM A traNa bhAvono vikalpa (bheda) karavAmAM Ave che. paraMtu kartA-karma-kriyA e traNeya mATInA ja che, eka mATIthI jAdA nathI. e traNeya bhedomAM mATI eka ja che, traNeya mATIthI UpajyAM che. "tevI rIte cetanavastunA traNeya cetana ja hoya che, acetanavastunA traNeya acetana ja hoya che. potapotAnI vastumAM e traNeya vyApya-vyApaka hoya che; paranI sattAmAM vyApyavyApaka koI hotuM nathI, evI sadAnI maryAdA che." eka kartAnA cetana-acetanarUpa be karma na hoya, eka karmanA cetanaacetanarUpa be kartA na hoya. eka kartAnI cetana-acetanarUpa be kriyA na hoya. eka kriyAnA cetana-acetanarUpa be kartA na hoya. eka karmanI be kriyA na hoya. eka kriyAnA be karma na hoya, eka kartAnA cetanakarma, acetanakriyA na hoya, (eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 65 kartAkarmakriyA adhikAra kartAnA) acetana karma, cetanakriyA na hoya. eka karmanA cetanakartA, acetanakriyA, acetana kartA, cetanakriyA na hoya. eka kriyAnA cetanakartA acetanakarma, cetanakarma, acetanakartA na hoya. tethI eka cetanasattvanA eka ceta (cetana) jAtinA kartA, karma, kriyA traNeya vyApya-vyApaka jANavAM. acetana eka sattAnA eka acetanajAtinA kartA, karma, kriyA vyApya-vyApaka jANavAM. "padravyanuM kartA, paradravya koI paNa rIte na hoya. paradravyanuM karma, paradravyanuM karma na hoya, padravyanI kriyA, paradravyanI kriyA na hoya, nisaMdeha koI rIte na hoya." jJAtA jANe, mithyAtvIne kAMI sudha (bhAna, gama ) nathI. vaLI bIjAM- "padravyane pariNamAvavA mATe pote nimittano kartA nathI. anya koI dravya koI dravyane pariNamAve nahi. kemake koI dravya ni:pariNAmI (apariNAmI) nathI, sarva dravyo pariNamI che. (vaLI) anya koI jANI lya ke -jIva pudgala bane maLIne eka saMsArapariNati upajI che, to te anartha che. kAraNa ke be dravya maLI ne kadI paNa eka pariNati na thAya." ane eka pariNatirUpa jo thAya to banne dravyano nAza thAya. e dUSaNa (Ave). tethI citvikArarUpa saMsAra-mokSamAM pote ja vyAyavyApaka thAya che, anya juduM pravarte che. vaLI tyAM ja pudgala jJAnAvaraNAdi karmasvarUpe vyApyavyApaka thayuM thayuM, anAdithI juduM ja sadA pariName che, eTaluM ja jANavuM. saMsAradazAmAM jIvapudgalano paraspara nimitta-naimittika bhAva jANavo. sahaja ja teo pote potArUpe jude judA pariName che. "koI jIva-pudgalone kAMI paNa paraspara saMbaMdha nathI." jeNe A kartA-karmakriyAno bheda yathArtha (barAbara) jANyo, teNe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 66 Atmaavalokana potAnI cetanA judI jANI. potAnI pariNatinI zuddhatA thaI ane te ja saMsArathI bhalI rIte virakta thAya che, temane paramAtmasvarUpanI prApti thAya che. | iti kartAkarmakriyAdhikAra nA NNNNNNNNNNNNNNNNY Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 67 'pu !!! !!Adi kAra, padgalika puNya-pApa eka ja karmanA be bheda che. e bannenI karyajAti eka che, karma abheda che. avera che, acetana che. jIvanA citvikAramAM paNa puNya-pApa Upaje che, te banne eka ja vikArabhAvanA bheda che. vikArajAti eka ja che, e banne vikArarUpe abheda che, AkulatArUpa che, saMsArarUpa che, khedarUpa che, aupAdhika che ane banne karmabaMdhanA nimitta che, bane pote ekabaMdharUpa che, tenAthI mokSa kevI rIte thAya? "je A bannethI mokSa thavAnI pratIti rAkhe che, te ajJAnI che." je pote baMdharUpa che, tenAthI mokSa kevI rIte thAya? tenAthI mokSa kyAreya na thAya. jIvanI eka ninjAtirUpa cetanA, te (cetanAno) svabhAva pragaTa thatAM mokSa che. te cetanAno svabhAva mokSarUpa che. te pragaTatAM nisyadeha kevala mokSa ja che. jethI jJAtAne evI cetanAnuM AcaraNa che, tyAM sahaja ja mokSa che. jIvanA vikArarUpa puNya-pApa kevala baMdharUpa che, tyAjya che. jIvano eka cetanA svabhAva ja mokSa che. | iti puNya pApAdhikAraH Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 68 2 . AzravAdhikAra Azrava eTale AvavuM, citvikArarUpa rAga-dveSa-moha e Azrava jIvanA che, acetanarUpa mithyAtva, avirati, kaSAya, joga e Azrava pudgalanA che. tethI citvikArarUpa rAga-dveSa-mahuM to paulika Azrava AvavAmAM nimittamAtra che ane paudgalika mithyAtva, avirati, kaSAya, yoga e ATha prakArAdirUpa karmavargaNAnA AvavAmAM nimitta che. tethI jyAre jIva jJAnarUpe pariNamyo tyAre ja te citvikArarUpa rAga-dveSa-mohanA AzravathI rahita thayo. tyAM sAmAnyapaNe jJAnIne nirAzrava kahevAmAM Ave che. jJAnI "nirAzrava" evuM mukhya nAma pAme che tathA jo bhedathI jovAmAM Ave to jyAM sudhI jJAna, darzana, cAritrAdi guNono jaghanya prakAza che tyAM sudhI AtmAno svabhAva jaghanya kahevAmAM Ave che. tyAMsudhI evA jaghanya jJAnIne buddhipUrvakathI to nirAzrava kahevAmAM Ave che ane jaghanya jJAnIne abuddhipUrvaka rAgabhAvarUpa pariNAmakalaMkathI Azrava baMdha thAya che. tethI jaghanya jJAnI buddhipUrvaka pariNAmathI nirAzrava-nibaMdha pravarte che. jyAre anaMtajJAna, anaMtadarzana, cAritrAdi utkRSTa prakAza pragaTa thayA tyAre tyAM AtmasvabhAva utkRSTa kahevAmAM Ave che. evA utkRSTa jJAnIne buddhipUrvaka, abuddhipUrvaka bhAvono nAza thaI gayo, tethI temane sarvathA, sAkSAt nirAzrava-nibaMdha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AzravAdhikAra 69 kahevAmAM Ave che, utkRSTa jJAnInA eka nirAzrava, sAkSAt nirAzraya evA be vizeSa bheda jANavA. evo je cetana Azrava che te vikAra che. tethI huM saMta! tuM eka ninjAtirUpa cetanAne ja jIvano nijasvabhAva jANa. | iti AzravAdhikAra nA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 70 jhe baMdhAdhikAra - baMdha eTale saMbaMdha, cAritravikAra rAgajIvano baMdha che. cIkaNolukho pudgalano ja baMdha che. bhAvArtha :- pugila karmavargaNA to eka bIjAmAM cIkaNA-lUkhA bhAvovaDe saMbaMdha kare che. e rIte pudagalakarmaskaMdha rAgI jIvanA rAgapariNAmathI jIvapradezomAM coMTe che. karmaskaMdha sAthe e rIte acetanavikArabaMdha jANavo, tethI rAga jIvano vikArabhAva che. "mAtra eka cetanA ja jIvano svabhAva jANavo, te cetanA ja jIva (vastu) che." je baMdhabhAva che te koI vikAra ja che, koI jIvatva nathI. || iti baMdhAdhikAra che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 71 * saMvarAdhikAra * he saMta! kAlalabdhi pAmIne jeTalA kAMI karma nAza thayA teTalA jIvavikAra paNa nAza thayA. tethI vikArano nAza thatAM samyakatvaguNa, jJAna, darzana, cAritrAdika jeTalA te svarUparUpa thaI pragaTyAM, teTalA te vikArarUpe nathI pravartatAM, tene saMvarabhAva kahevAmAM Ave che. bhAvArtha - te zakti vikArarUpa na thaI te saMvarabhAva. jIvano evo saMvarabhAva thatAM, te jIvanI karmavargaNAnuM AvavuM paNa sahaja ja rokAya che. e e rIte karIne jIvasaMvara, pudgalakarmasaMvara banne thatAM thatAM jIva sarva ApoApa saMpUrNa svabhAvarUpa pragaTa thaI jAya che ane te jIva prati sarva karmavargaNA AvatI rokAI jAya che. evI rIte je saMvararUpamAM pragaTayo, te eka cetanAno ja svabhAva jANavo. "te cetanA jIva (vastu) che, saMvara te koI bhAva ( dazA, avasthA) che." || iti saMvarAdhikAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 7ra ( saMvarapUrvaka nirjarAdhikArI F . jema jema pudgalakarma vipAka ApIne nAza thAya che, tema tema citvikAranA bhAvabheda paNa nAza thAya che ane je bhAva nAza thayA, temanuM pharIthI thavuM rokAI jAya che. e rIte acetana-cetana bannenA karmavikAra saMvarapUrvaka nAza thAya, tene saMvararahita nirjarA kahevAmAM Ave che. evI nirjarA thatAM thatAM jIvasvabhAva pragaTa thAya che, karma badhuM dUra thAya che, tethI "nirjarA koI bhAva ( avasthA) che ane je nirjarAvaMta cetanA te eka cetanA jIvavastu che." To iti saMvarapUrvaka nirjarAdhikAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 73 'mokSAdiAkAra AvI rIte saMvarapUrvaka nirjarA thatAM thatAM vaLI jyAre jIvaguNa (jIvano guNavikAra, ), ekakarmapudgala athavA jIvadravya (jIvano pradezavikAra), ekakarmapudgala sarvathA jIvathI judAM thayAM- bhinna thayAM tyAre evA A pudgalakarmano sarvathA nAza thatAM jIvano guNavikAra ane jIvano pradeza vikAra sarvathA vilaya jAya che (nAza pAme che ). jyAre e rIte pudgalanI rukAvaTa thaI ane jIvavikArano sarvathA nAza thayo tyArathI ja mokSabhAva kahevAmAM Ave che. evo mokSabhAva thatAM thakA sarvaninjAti jIvanA svabhAvarUpe sAkSAt pragaTa thaI. je sarva svabhAvabhAva anAdithI vikArarUpa thavAthI gupta thaI rahyo hato, te paNa kAla pAmIne vikAra kaMIka dUra thayo; te kAle, kaMIka svarUpabhAva sAkSAt pragaTa thayo. teTalI ja svarUpa vAnagImAM saMpUrNa svarUpa tevuM ja AvIne pratibiMba che (jhaLake che ). vaLI tyAMthI AgaLa svarUpa krame krame pragaTa thatAM thatAM sAkSAt thatuM jAya che. bhAvArtha- ahIM jeTaluM eka svarUpa vikArarUpa thayuM hatuM, teTaluM ja te svarUpa sAkSAt vyakta thaI gayuM. e e rIte svarUpa AtmAnA utkRSTa svarUpane sAdhatuM AvatuM hatuM, prakAzatuM AvatuM hatuM, te sarva saMpUrNa pragaTa siddha thaI rahyuM, te saMpUrNa sAkSAt pragaTa thayuM. anya kAMI pragaTAvavAnuM rahyuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 74 AtmAvalokana nahi. je rIte je svarUpa pragaTAvavAnuM hatuM te rIte pragaTa thaI rahyuM. e rIte AtmAnuM svarUpa saMpUrNa pariNAmapravAharUpe thayuM. tyAM te AtmAne nAmasaMjJAthI zuM kahevAmAM Ave che? paramAtmA, siddha, sarvajJa, sarvadarzI, sarvasvavizrAmI, mukti, dharmI, kevala, niSkavala, svayaM (evAM nAmasaMjJAthI te AtmAne kahevAmAM Ave che. ). tAtparya e che ke jevuM jIvanuM svarUpa hatuM tevuM ja sarva, saMpUrNa mokSabhAvamAM pariNamyuM. "to A mokSa to koI bhAva (dazA) che; je mokSavaMta cetanA che, te eka jIvaninjAti che." To iti mokSAdhikAra: | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 75 kunAdhikA2 ka. jo koI vikalpI (mithyAtvI) ema mAne ke -svabhAvabhAva pariNatirUpa thAya tyAre ja to svabhAva mAno, anyathA na mAno; to te ajJAnIe vastuno nAza karyo, vastune na jANI. vaLI, jo koI Ama mAne ke svabhAvabhAvanI pragaTa pariNatithI ja zuM che, vastuthI ja kAryasiddhi che? to evA ajJAnIe svabhAvabhAva pariNatino nAza karyo, zuddha thavAno abhAva karyo, vikArapariNatine sadAya rAkhavAno bhAva karyo, mukti thavAno nAza kayo. vaLI jo koI Ama mAne ke A je kAMI kare che, te sarva pudgalakarma kare che, jIva kAMI na kare, na karAve, jevo ne tevo thaIne judo rahe che to te ajJAnI potAne zuddha-azuddha e banne rUpe dekhato nathI. savikAra-avikAra e be svabhAvane jANato nathI, te vikArane chAMDaze nahi. vaLI koI Ama mAne ke -pudgalavipAkanA nimittamAtrathI to zuM che? pote potAnuM nimitta thaIne pote vikArarUpe pariName che. to te ajJAnIe vikArane nitya karyo, svarUpanA jevo karyo. (to te ajJAnIe vikArane potAnuM nitya nijasvarUpa mAnyuM.) savikala amUrta dravyanI chAyA to che nahi, chatAM koI ajJAnI jIvanI chAyA sthApIne te chAyAne karmaviTaMbaNA lagADe, jIvane jAdo rAkhe, to te ajJAnIne (to te ajJAnIne mana) A chAyA paNa eka vastu che, jIvanuM te chAyAthI koI bIjAM ja kSetra TharyuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana vaLI koI ajJAnI Ama mAne che ke sva cetana, 52 cetana, eTaluM ja jJAna-darzana thatAM jIva ne sarvathA mokSa thayo, sAkSAt siddhapadanI prApti thaI, jIva sarvathA jJAnI thaI rahyo ane jIvane zuddha thavAmAM AgaLa bIjuM kAMI rahyuM nahi, te puruSe bhAvaindriya bhAvamana, buddhipUrvaka-abuddhipUrvaka, (pariNati ) ane jeTalI jIvanI azuddha pragaTa citvikArarUpa pariNati, teTalI jIvadravyanI na jANI. jIvadravyane (sarva citvikA2 pariNatithI ) vartamAna vartatuM na dekhyuM. tyAM te edezabhAvane saMpUrNa bhAva sthApyo A bhAvaindriyAdi pariNatine anya koI dravyanI sthApI, tyAM te puruSe azuddha pariNati rahetAM (jIvane ) azuddha na mAnyo. vaLI A (azuddha) pariNita jatAM kAMI jIvaparyAyane zuddha mAnaze nahIM, tyAM te puruSe sAkSAt paramAtmasvarUpasaMpUrNa svarUpa-sarvathA mokSasvarUpa thavAnI nAsti karI, sadA saMsAra rAkhavAno udyama karyo. 76 vaLI koI ajJAnI Ama mAne che ke svasaMvedanazaktine ja saMpUrNa svabhAvarUpa jJAna thayuM mAne, eTalI ja jJAnanI zuddhatA mAne, eTalA ja jJAnane sarva thayuM mAne, eTalA ja svasaMvedanabhAvane svarUpa mAne, ene siddhapada mAne, anya sarva bhAvothI jIvane zUnya mAne, cAritraguNanA svabhAvanI jema jJAnadarzananA svabhAvane mAne-tyAM te ajJAnIe jJAnano nijasvabhAva svajJeya-pajJeyaprakAzaka zraddhayo nahi ane te puruSe darzanaguNane svane dekhavAnA 52ne dekhavAnA nijasvabhAvarUpe zraddhayo nahi, vaLI te puruSane svaparano bheda UpajavAno nathI. kAraNa ke jo pa2ne jANavAmAM Ave to svanuM paNa jANavuM Upaje, kAraNa 525da to tyAre sthapAya che jyAre koI pahelAM ( svane ) ( potAne ) sthApe che ane jyAre svane (potAne ) sthApe che tyAre pahelAM parane sthApe che. vaLI Ama kahevAmAM Ave kejJAnanA svabhAvane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kunayAdhikAra ja sva (potArUpa) sthApavAno che, mane AvuM ja jJAna pragaTayuM che, to A puruSa (mAtra) vAtothI to Avo bhAva kahe, paraMtu te puruSane svane (potAne) sthApavAnuM jJAna UpasyuM nathI. svane sthApavAnuM jJAna jyAre Upaje tyAre parane para sthApavAno bhAva Upaje. jJAnano, darzanano svaparaprakAzaka evo nijabhAva (nija svabhAva) ja che. vaLI A svabhAvane na mAne tyAM jJAnadarzanaguNano nAza thayo. jyAM guNano nAza thayo tyAM dravyano nAza thayo. jyAM dravya nAza pAmyuM tyAM vastu nAza pAmI eka svasaMvedanane mAnatAM sarva ekAMta sthApavAthI A pramANe nAzanI paraMparA siddha thAya che, bIjuM kAMI sAdhya siddha thatuM nathI. vaLI koI ajJAnI ema mAne ke jyAM sudhI jeTaluM kAMI jJAna jANe che tyAM sudhI jJAna meluM che. jyAre jJAnano jANavArUpa svabhAva maTI jAya che tyAre ja jIva siddharUpa thAya che. te ajJAnIe jJAnano svabhAva mULathI ja jANyo nathI. te ema nathI jANato ke "jJAna" evuM to tene kahevAmAM Ave che ke je "jANe', ane je te "jANavuM' ja dUra karyuM to tene "jJAna" kevI rIte kahevAmAM Ave? te jJAna guNano nAza ja thayo. tyAM (jJAnaguNano nAza thatAM) vastuno nAza sahaja ja thayo, evA ghaNA anartho jANavA. || iti kunayAdhikAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 78 * samyagbhAvasya yathA'sti tathA 'valokanAdhikAra * (samyagdAvanuM svarUpa jevuM che tevuM avalokana karavAno adhikAra) (koI ema mAne ke-) cetana, acetana dravya, guNa, paryAyarUpa jeTaluM jJaya che teTalAnuM ja je dekhavuM-jANavuM te dekhavuM-jANavuM ja koI cetanadravyanI siddhi che. bho! prakAzanI mAphaka je sarva jJayonuM dekhavuMjANavuM thAya che eTalAthI (ja) to te jIvavastunI siddhi na thaI. " nisyadeha jIvavastunI siddhi ATalI che ke cetanAno piMDacetanAgAMTha," ane karma, zarIra, kaSAya, rAgadveSa, moha, mithyAtva, nAma jaza-kIrti, indriya, puNya, pApa, jIvasthAna, yonI, mArgaNA, guNasthAna Adi jeTalA paulika bhAva-te bhAvomAM koI jIvavastunI pratIti karaze, to jIva vastunI siddhi nahIM thAya kAraNa ke te to-e badhAya bhAvo to-acetana paradravyanA parasattA (parasattvasvarUpa) che. "jIva vastunI siddhi eTalI ja che ke "cetanA bhAvapuMja"" vaLI ajJAna, adarzana, mithyAtva, avirati, zubha, azubha, bhoga, rAga, dveSa, moha Adi citvikAra, te vikAramAM ja koI jIvavastunI pratIti karaze to vikAra te to koI jIvavastunI siddhi nathI, te to cetanAno kalaMkabhAva che. "jIvavastunI siddhi ATalI ja ke "mUlacetanA mAtra"." vaLI samyakatva thavuM, ekAgratA thaI, yathAkhyAta thayuM, aMtarAtmAbhAva thayo, siddhabhAva thayo, kevalajJAna kevaladarzana thayuM, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sabhyabhAva avalokanAdhikAra 79 svabhAva pragaTa thayo ityAdi bhavonuM thavuM, tevuM thavuM tene koI jANaze ke te jIvavastu che. are! pragaTa thavAnA bhAvo te to sarva cetanAnI avasthAo che-dazAo che. "jIvavastunI siddhi ATalI ja kemUlasthAna cetanAmAtra." saMsAra muktibhAva tene koI jANaze ke te jIvavastu che. ( to tene kahevAmAM Ave che ke) bho! to te paNa cetanAnI dazAo che. " jIvavastu ATalI ja ke-mUlacetanAmAtra. 99 da vaLI amUrtAda bhAvo ne koI jIvavastu jANaze. (to te paNa yogya nathI kemake) bho! te to acetanadravyamAM paNa hoya che. jIvavastu ATalI ja ke mUlasthAna cetanAmAtra." vaLI kartAkarmakriyA, utpAdavyayadhrauvya, dravyaguNaparyAya, dravyakSetrakAlabhAva, sAmAnyavizeSa ityAdi bhAvabhedone koI jIvavastu jANaze to are ! te sarvabhedo to haMmezA vastunI avasthA che. jIvavastu eTalI ja -cetanAmAtra mUlavastu " vaLI dravyArthikathI vastubhAva darzAvavAmAM Ave che ke paryAyArthikathI vastu darzAvavAmAM Ave che ke nizcayathI vastu darzAvavAmAM Ave che ke vyavahArathI vastu darzAvavAmAM Ave che ke (tyAre), e bhAvone koI jANI besaze ke te jIvavastu che to are! te paNa vastunI avasthAo che-vastunI dazAo che, "jIvavastunI siddhi ATalI ja ke- ' mUlacetanavastu'' ** 66 sarvano bhAvArtha A che ke- "je cetanA te ja jIvavastunI siddhi che. " jIvavastu eka cetanA TharI, anya bhedavikalpa ( thI ) jIvavastu mUlapaNe na hoya, eka cetanA nA ja bhedathI' (eka 1. ahIM kaMIka azuddha pATha che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 80 Atmaavalokana abheda-akhaMDa-cetanAthIja) jIvadravyanI siddhi thaI. cetanAthI to nissedeha jIvavastunI siddhi darzAvI. have A cetanAne nissedehapaNe darzAvIe chIe. bhavya ! samyakatva, darzana, jJAna, cAritra, sukha bhogAdi e bhAvothI baMdhAyelo ja eka piMDa-eka melApa-eka puMja te puMjane cetanA kahevAmAM Ave che. A puMjarUpe-piMDarUpe cetanA TharI (siddha thaI ). A guNonI gAMTha cetanA TharI (siddha thaI ). A jJAnAdi bhAvothI je koI anya sarva bhAvo rahyA, te koI bhAva cetanAne prApta thAya nahi. (cetanArUpe na TharyA), nisaMdeha cetanAthI A jJAnAdibhAvonI siddhi thaI. | sarvano bhAvArtha A che ke anya bhAva koI cetanArUpa thatA nathI, anAdithI cetanA A jJAnAdi bhAvonI banelI che. ahIM koI prazna kare ke cetanAthI jIvavastu anAdithI siddha che ane A jJAnAdi bhAvothI anAdithI cetanAnI siddhi che to vaLI samyagdarzana, jJAna, cAritra Upaje che te UpajavuM kone kahevAmAM Ave che te tuM sAMbhaLa:- mitra! AnuM nAma cetanA upajI ke-cetanAnA jJAnAdi bhAvo to anAdithI jema che tema ja che, emAM to kAMI halacala thaI nathI. pratyakSa che, kaMI AvyuM-gayuM nathI, A vAtamAM kAMI saMdeha nathI. bhAI ! vastu to chatI che, vidyamAna che, paraMtu A vibhAvabhAva-vikArabhAvarUpa koI doSa anAdithI A jIvane Upajyo, tethI tenI pAgala jevI dazA thaI rahI che. (te kevI?) potAne pararUpa sthApe, parane potArUpa sthApe (svane para sthApe parane sva sthApe) svanuM paranuM nAma paNa na jANe. darzana, jJAna, samyakatva, cAritra, paramAnaMda bhogAdibhAvo je vikArarUpe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samyagsAva avalokanAdhikAra 81 thayA (tyAM) jJAna to vikArarUpe ajJAnarUpa pravarte, tyAM svaya AkArane jANe nahi, paragneya AkArane jANe nahi, svajJaya, parajJayanuM nAmamAtra paNa jANe nahIM, evI rIte jJAnanI zakti ajJAnarUpa thaI pravartI. darzana vikArarUpe adarzanarUpa pravartu-tyAM svadezya vastune (dekhavA yogya potAnI vastune) dekhe nahi, paradezya vastune dekhe nahIM, svadezya paradazya nAmamAtra paNa jANe nahi, evI rIte darzananI zakti adarzanarUpa thaI pravartI. svanI svarUpe pratIta nathI, paranI pararUpe pratIta nathI, evI rIte samyaktvanI zakti mithyArUpa thaI pravartI. cAritra vibhAvarUpa pravarte tyAM cAritranI sarvazakti nijavastubhAvamAM sthiratA-vizrAma-AcaraNa choDIne parapugalanA svAMganI mAphaka vikArabhAvamAM-ja-sthiratA-vizrAma-AcaraNarUpa pravartI, evI rIte cAritra vibhAvarUpa pravarte. bhogaguNa vibhAvarUpa pravaryAM-tyAM (bhoganI zakti) nijasvarasano svAda-bhojaga choDIne, parapugalanAsvAMganI mAphaka citvikAra bhAvonA svAda-bhogarUpa pravartI, evI rIte bhoganI zakti vibhAvarUpa pravartI. e rIte bhAI ! cetanA jyAre vikArarUpe thaI tyAre A cetanA pote nAstirUpa jevI thaI rahI. evuM koI kautakarUpa thayuM. jevI rIte hAthamAM vastu rAkhI anya ThekANe dekhatAM pharIe, evo sUla ( vikAra) A cetanAno thayo, (evI dazA A cetanAnI thaI ). pote nathI' evo bhrama thayo. kAla pAmIne samyakatva guNa to vikArathI rahita thaIne samyakatvarUpa thaI pravaryo, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana potAnA zuddha zraddhAnarUpe thaI pravaryo, evA samyakatvane "samyagrupa" eTaluM kahevuM te nirvikalpa vaLI jyAre vizeSabhedavikalpathI samyakatvaguNane samyarUpa kahevA mAgIe tyAre A (pramANe) kahIe - svajAti svajAtithI judI ThIkatA (barAbara hovApaNAnI zraddhA) thaI, e rIte to vikalpa jANavo. "samyagu" eTaluM to nirvikalpa jANavuM. vaLI tyAre ja jJAnaguNanI keTalIka zakti samyarUpa pariNamI, kevala jANavArUpa pravartI, e rIte jJAnanI zaktine samyarUpa' eTalI hevI te nirvikalpa. vaLI jyAre bheda vikalpathI jJAnazaktine samyarUpa kahevA mAgIe tyAre A pramANe kahevAmAM Ave che : svajJayajAtibheda (jAdo) jANe che, parayajAtibheda judo jANe che, e rIte vikalpa karavAmAM Ave che. jJAnazaktine "samya" eTalI kahevI te nirvikalpa. tyAre ja darzanaguNanI keTalIeka zakti samyagdarzanarUpa thaI pravartI-kevaladarzanarUpa pravartI. e rIte to darzanane "samyakatvarUpa" eTaluM kahevuM te nirvikalpa. vaLI jyAre vizeSabhedathI samyagdarzananI zaktione samyagU kahevA mAgIe tyAre A pramANe kahevAmAM Ave che : svadezya vastujAti judI dekhe che, paradazya vastujAti judI dekhe che e rIte to vikalpa ane darzanazaktine "samyagu' eTalI kahevI te nirvikalpa che. tyAre ja cAritraguNanI keTalIeka zakti sabhya thaI pravartI kevala nirUpa cAritrarUpe thaI pravartI. e rIte to cAritrazaktine samyam' eTalI kahevI te nirvikalpa. vaLI jyAre bhedavikalpathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samyambhAva avalokanAdhikAra cAritranI zaktine samya kahevA mAgIe tyAre A pramANe kahevAmAM Ave che : para choDayuM, nijasvabhAvabhAvamAM sthiratA-vizrAma-AcaraNa kare che, e vikalpa. cAritrazaktine "samyagrupa" eTalI kahevI te nirvikalpa. tyAre ja bhogaguNanI keTalIeka zakti samyarUpa thaI pravartakevala nijabhogarUpa pravartI. e rIte bhogaguNanI zaktine "samya" kahevI te nirvikalpa. vaLI bhedavikalpathI jyAre bhogaguNanI zaktine kahevA mAgIe tyAre A rIte kahevAmAM Ave che : parasvAdane choDI nijasvabhAvabhAvano svAda le che, e vikalpa. bhogazaktine "samyagu' eTalI kahevI te nirvikalpa. e rIte samyakatvaguNanI sarva zakti, jJAnAdiguNanI keTalIeka zaktio samyarUpa thaI. te A samyagU bhedAbhadavikalpathI darzAvyuM. vaLI emanA abhedapuMjarUpa-gAMTharUpa cetanA, te cetanA keTalIeka samyarUpa thaI eTalI kahevAmAM Ave che. cetanA keTalIeka samyagrupa upajI, e cetanA samyathI abheda-nirbhara che. vaLI e rIte A cetanAne samyagrupa UpajatAM jIvavastune samyarUpa UpasyuM kahevAmAM Ave che, kevala nijarUpa thayuM kahevAmAM Ave che. jevuM pote hatuM tevuM ja potapotAnuM mUlasvarUpa pragaTayuM-pariNamyuM. vaLI A rIte paNa kathana kahevAmAM Ave che : anAdikAlathI vikArarUpa aTavImAM bhamatAM bhamatAM have to A jIvavastu nijasamyagrupa gharamAM AvI vasI. A jIvano mUla samyabhAva hato te potAno mUlabhAva guma thaI gayo hato, te have pragaTa thatAM tenuM varNana kahevAmAM Ave che : Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 84 AtmAvalokana have jIva pote ja potAnA sammasvabhAvarUpa samudramAM magna thayo. vaLI A jIvane potAno samyabhAva pragaTavAthI, A samyabhAva jIvane anya sarva vikalpathI judo darzAve che. eka (kevala) guNanI apekSAe vaLI, sarva anaMtaguNonopuMja tene vastu kahevAmAM Ave che. te vastune jJAna to jANe che, darzana to dekhe che, cAritra to sthirIbhUta thaIne Acare che, te A rIte kahevAmAM Ave che : vaLI jJAnadarzanacAritrarUpa huM chuM athavA cetanArUpa huM chuM, A vikArarUpa huM nathI, siddhasamAna huM chuM, baMdha, mukti, Azrava, saMvararUpa huM nathI, huM have jAgyo, mArI niMdrA gaI. huM mArA eka svarUpane anubhavuM chuM, huM sarvAMgasvarUpane anubhavuM chuM huM A saMsArathI jAdo thayo, huM svarUparUpa hAthI upara AvIne (caDhIne) ArUDha thayo, azuddhabhAvano paTa kholIne meM svarUpagharamAM praveza karyo, huM A saMsArapariNAmano tamAzagIra thayo, indriyAdi bhAvo mAruM svarUpa nathI, abhedarUpane huM anubhavuM chuM, huM nirvikalpane AcaruM chuM, nizcaya, vyavahAra, naya, pramANa, nikSepa Adi mAruM rUpa nathI, jJAnAdiguNonA paryAyarUpa bhedabhAvo che, te bhedabhAvo mArA guNasvarUpamAM to nathI, guNasthAnAdi bhAva mAruM svarUpa nathI, have huM svayaM dekhuM-jANuM chuM, meM have svabhAvabhAvane jAdo karyo, parabhAvane judo karyo, huM amara chuM-e rIte aneka aneka prakAre karI manamAM, vANImAM samyambhAvanI stuti Upaje che. vAraMvAra manamAM ciMtave che, ema vicAratAM rati mAne che, chatAM paNa A badhuM mana, vacananA vikalparUpa ciMtAbhAvanuM pravartavuM che, manavacananA vikalpa che. paraMtu samyabhAvanuM tAtparya ATaluM ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sabhyabhAva avalokanAdhikA2 85 jJAnapariNAma to samyajJAna pariNAmarUpe pravarte che. darzanapariNAma to kevala samyagdarzanapariNAmarUpe pravarte che. cAritrapariNAma to kevala eka samyasvacAritrapariNAmarUpe pravarte che. bhogapariNAma to eka samyasvabhogarUpe pravarte che. e rIte pariNAma potapotAnA svabhAvarUpe sAkSAt pragaTa thaI pravarte che. vizeSe karIne jJAnAdiguNa sAmAnya karI eka cetanA ja e svabhAvarUpa pravarte che. e samyabhAva TaMkotkIrNa nizcalarUpa dhAraNA karIne pariName che. AnAthI anya prakAre je kAMI kahevAmAM Ave to badheya vikalpano doSa pravarte (lAge) che (te badhAyamAM vikalpa Upaje che) ema nisaMdehapaNe jANavuM. kAraNa ke te samyabhAvanA pragaTa pariNamavAmAM anya koI koIno 52mANumAtra paNa (lagIra paNa ) kAMI saMbaMdha nathI. eka kevala potapotAno svarUpapariNAma pravAha cAlyo jAya che. bIjI tyAM koI vAta nathI, bIjo koI vikalpa nathI, evI samyagdhArA samyagdaSTinA dravyamAM pragaTI che. tene to e ja pramANe pravarte che. paraMtu svarUpane je kAMI anya prakAre kahevAmAM Ave che, te badheya manavacananA vikalparUpa che. / / iti samyagbhAvasya yathAsti tathA 'valokanAdhikAraH // (e pramANe samyabhAvanuM svarUpa jevuM che tevuM avalokana karavAno adhikAra) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 86 samyaka nirNaya have bIjuM kAMI nahi, dravyane jema che tema ja jANavuM. jIvanuM e samyagU thavuM AvuM jANavuM ke, jevI rIte gAMDAmAMthI DAhyuM thavuM. ATaluM ja daSTAMta paryApta jANavuM. vaLI jJAnAdi samyano eka rasa, anera rasano eka ja piMDa, tenuM daSTAMta jema ke pAMca rasanA samavAye karI eka guTikA banI che. have te guTikAne vicArIe, tyAM A pAMca rasa ja dekhavAmAM Ave che, tyAM eka eka rasa potapotAnA ja svAdarUpe anya rasathI sarvathA judA judA pravarte che. koI rasano svAda koI rasanA svAdarUpe maLI jato nathI. koI kAle (game tyAre, haMmezA) pratyeka (eka eka) rasa pratyakSa potapotAnA svAdarUpa acala dekhavAmAM Ave che. vaLI A tarapha guTikAbhAvane jo dekhavAmAM Ave to te guTikAbhAvanI bahAra koI rasa nathI, je rasa che te guTikAbhAvamAM rahyA che. te pAMca rasano je milAparUpa paMjabhAva te ja goLI, te pAMca rasano ja piMDa te ja goLI, e rIte kahetAM je bhedavikalpa Ave che ( Ubho thAya che, paraMtu eka ja vakhate pAMca rasano bhAva te ekAMta golIno bhAva che. to pratyakSa zuddha daSTi karIne daSTAMtane dekhavuM (samajavuM) pachI A daSTAMtane dekhavuM (samajavuM). evI rIte samyakatvaguNa, samyajJAnAdi guNonI zakti samyarUpa thaI, te pAMce guNa potapotAnA samyagrupa jajudA judA pari Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samyapha nirNaya Name che. koI guNano samyabhAva koI anya guNanA samyabhAva sAthe maLato nathI. samyakatvano je AkAra "vastuzraddhAna" samya che, te ja zraddhAna samyagU pariName che. jJAnazaktino je AkAra "jANavuM" eTalo samyambhAva te jANavAno samyabhAva judo pariName che. darzanazaktino je AkAra "vastu dekhavI" eTalo samyabhAva te vastu dekhavAno samyabhAva judo pariName che. cAritrazaktino je AkAra "nija vastunA svabhAvamAM sthiratA-vizrAma-AcaraNa " eTalo samyabhAva te cAritrano samyambhAva judo pariName che. bhogazaktino je AkAra nija vastunA svabhAvano ja AsvAda" eTalo samyambhAva te bhogazaktino samyabhAva judo pariName che. e pAMceya samyaka potapotAnA bhAvarUpe pariName che. koI koInI aMdara maLI jatA nathI, potapotAnA samyabhAva TaLatAM paNa nathI, jema ne tema jAdA jAdA pariName che. e to samyagU bhedAbhedabhAvarUpe jAdA judA pravarte che. vaLI jo A tarapha (cetanA vastu tarapha ) joIe to : cetanArUpa samyambhAva tyAM te cetanAbhAvathI jJAnAdi samyaga koI judA nathI (tenI) bahAra koI nathI, sarva samyagna cetanAbhAvanI aMdara vase che. A pAMceya jJAnAdirUpa samyagranuM je pejasthAna che te cetanAsabhya che. te pAMceya jJAnAdibhAva maLIne eka cetanA samyabhAvarUpa banI che. pAMce samyambhAvano ja eka samavAya eka samayamAM eka sthAne pariName che. tenA te puMjane cetanA samyambhAva kahevAmAM Ave che. e rIte A pAMce bhAvone eka cetanA samyabhAvarUpe ja dekhavAmAM Ave che. bhedasamyabhAva, abhedasamyabhAva kahevAmAM to jAdA judA darzAvavAmAM Ave che paraMtu jJAnadarzanamAM eka sthAne ja banne bhAvo pratibiMbe che. te pAMce samyathI cetanA samyaga, cetanAsabhyathI te pAMce samya kahyA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 88 AtmAvalokana vaLI koI ajJAnI bannene (samyabhAva ane sthAnane) judA jAdA mAne to te ajJAnIe banne bhAvano nAza karyo. kAMI vastu ja na rAkhI. jemake uSNatAbhAva judo anya ThekANe kahevAmAM Ave ane agnibhAva jAdo anya ThekANe kahevAmAM Ave to tyAM vastu dekhavAmAM na AvI. zUnya dekhavAmAM AvyuM. vaLI eka ja sthAne bhedabhAva uSNatA jANavAmAM AvI ane abhedabhAve agni jANavAmAM AvI, to ema ja vastu che. e rIte bhedabhAva, abhedasamyabhAva eka ja sthAne che, nissedeha ema ja vastu che. ema jJAnamAM pratibiMbe che. e rIte bhedasamyambhAva, abhedasamyabhAva (banne) eka sthAne rahyA pariName che. jyAre je kAle je jIvavastune A samyabhAva pragaTayo tyAre te kAle te jIvasantanA bhedabhAva, abhedasamyambhAva, eka sthAne ja pariName che, samyarUpe pariName che. te ja jIva samyabhAvarUpe bhalI rIte zobhe che. prathamamAM prathama jyAre e rIte keTalAeka samyabhAvane dhAraNa karIne jIvavastu pragaTa pariNamI tyAre nissedeha teTalA bhAve svasvayaM-kevalanirvikalpa-nijasvarUpasiddha sAkSAt AtmA pragaTayo. eTalA ja bhAvathI AtmA nijasvabhAvamAM eTalo sthagita (sthira) thayo. vaLI AtmA jyAre pahelo vahelo jeTalA svabhAvarUpa pragaTayo, svarUpabhAvanI jeTalIeka vAnagI pahelavahelI pragaTI tyAre svarUpanI teTalI vAnagI pragaTavAthI anAdithI je jIvavastu svabhAvarUpathI asiddha thaI rahI hatI-nija svadharmathI zruta thaI rahI hatI te jIvavastunI nijasvabhAvajAti have siddha thaI, jIvavastunA svadharma potAne darzAvyo (potAnuM zuddha svarUpa darzAvyuM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 89 samyaka nirNaya A jIvavastuno mUla nijavastusvabhAva huM chuM. vastunA svadharmathI vastune sAdhavAmAM AvI, jIvavastuno mUla svabhAvabhAva A che. svabhAvanI ATalI vAnagIo pragaTavA pahelA A thayuM. vaLI anya koI eka prazna karyo ke jevI rIte samyakatvaguNane samyagU" thayo kahyo tevI rIte jJAnAdiguNane samyagU thayo na kahyo, te jJAnAdiguNanI to keTalIeka zakti samyaka thaI kahI to zo bheda (taphAvata) che? uttara :- A samyakatvaguNa to badhoya "samyaga" thayo, ane jJAnAdikanI keTalIeka keTalIeka zaktio samyarUpa thaI ane jJAnAdiguNanI (keTalIeka zaktio) abuddhirUpa melI thaI rahI che ane kSINamohakAlanA aMtamAM jJAnAdi guNanI sarva anaMtazaktio samyarUpa thaze tyAre jJAnAdiguNa saMpUrNa samyagU thayo kahevAze. vaLI bIjo prazna- jo jJAnAdiguNa kSINamohakAlanA aMtamAM saMpUrNa samyam' thaze to tyAM dravyane ja "samya" thayuM kema na kahyuM? uttara :- he bhAI, te kAle zaktithI guNo to badhAya sarvaguNo samyaka thayA, paraMtu dravyanA pradezono je kaMpavikAra rahyo tenAthI paNa dravya kAMIka meluM che. vaLI te paNa vikAra ayogIkAlanA aMtamAM dUra thaze tyAre dravya sarvathA samyarUpa thaze. railokya upara kevala eka jIva svayaM birAjamAna thaze. || iti sammagnirNaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 90 | 3 yutha [thapIIdhyamAnu vAccho ? (have sAdhaka sAdhyabhAva kahevAmAM Ave che. ) je sAthe tene te sAdhakabhAva jANavo. je bhAva pravaryA vinA anya-pachIno- (uttara) bhAva na pravarte, jyAre te ja (pUrva) bhAvanA pravartavAno kAla AvyuM te (pUrva) bhAva pravaryo hoya tyAre to te, uttarabhAvanuM pravartavuM avazya sAdhe che, anyabhAva pravartatAM te (uttara) bhAva sadhAto nathI. vaLI koI ajJAnI ema jANI leze ke te uttarabhAvane A (pUrva) bhAva potAnA balathI pravartAve che-A (pUrva) bhAva jorAvarIthI pariNamAve che, e rIte sAdhakabhAva mAne to e to anartha, sAdhakabhAva eTalo ja jANavo ke te bhAva (sAdhyabhAva) potAnA balathI pravarte che; paraMtu Ama che ke te bhAva ( sAdhakabhAva) pravartatAM te kAle A bhAvanuM paNa ( sAdhyabhAvanuM paNa ) pravartavuM thAya che. evuM je te bhAvanuM (sAdhakabhAvanuM) thavuM te, A (sAdhyabhAva) thavAmAM sAkSIbhUta to avazya thAya che, to ATalI te bhAvane sAdhakabhAvanI saMjJA kahevAmAM Ave che, ema A avasara viSe jANavuM. jemake jyAre divase bapora thAya che tyAre ja baporiyA phUla khIlavAnA kAryarUpe pravarte che. ahIM baporiyA phUlanA khIlavAmAM divase bapora thavo sAkSIbhUta avazya pratyakSa dekhAya che, evo bhAva sAdhakabhAva jANavo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates sAdhakasAdhyabhAva 91 sAdhyano artha - je sAdhavAmAM Ave athavA je sAdhyuM jAya tene sAdhyasaMjJA kahevAmAM Ave che. jyAM te (pUrva) bhAva thatAM anya (uttara) bhAva avazya ja pravarte-te (pUrva) bhAvanA thavAthI A (uttara) bhAvanuM thavuM avazya sadhAya che tethI A (uttara) bhAvane sAdhya kahevAmAM Ave che. jemake bapora thavAnA sAdhakabhAvathI baporiyA phUlanuM vikasavAnuM kAma sadhAya che, eTalA bhAvathI baporIyA phUlanuM vikasvara (vikasita) thavuM tene sAdhya kahevAmAM Ave che. * * * * * atha agre sAdhyasAdhakabhAvanA udAharaNaM kthyte| (have AgaLa sAghakasAdhyabhAvanA udAharaNa kahevAmAM Ave che.) eka kSetrAvagAhI pudgalakarmano udaya sahaja ja sthiti sudhI rahe che. te sAdhakasthAna jANavuM, tyAM tyAM lagI-tenA hovAnI sthiti sudhI-citvikAra thavAnuM pravartavuM thAya che. te sAdhyabheda jANavo. samyakatvavikAra sAdhaka (tyAM) bahirAtmA sAdhya. prathama jyAM samyabhAva thavo sAdhaka che, tyAM vastunI svasvabhAvajAtinI siddhi thavI te sAdhya che. jyAM zuddhapayogarUpa pariNati thavI sAdhaka che tyAM vastunuM paramAtmasvarUpa thavuM sAdhyabhAva che. jyAM samyagdaSTinA vyavahAraratnatrayanuM yugapa ( ekI sAthe) thavuM sAdhaka che, tyAM nizcayaratnatraya sAdhya che. jyAM samyagdaSTine viratirUpa vyavahArapariNati thavI sAdhaka che, tyAM cAritrazaktinuM mukhya svarUpa thavuM sAdhya che. jyAM deva-guru-zAstranI bhakti, vinaya, namaskArAdi bhAva sAdhaka che, tyAM viSaya, kaSAyAdi bhAvothI udAsInatAmanapariNatino sthiratAbhAva-sAdhya che. jyAM eka zubhopayogarUpa vyavahArapariNatinI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 92 AtmAvalokana rIta thavI sAdhaka che. tyAM paraMparA mokSapariNati thavI sAdhya che. jyAM antarAtmarUpa jIvadravya sAdhaka che, tyAM paramAtmarUpa abheda jIvadravya pote ja sAdhya che. jyAM mokSamArgarUpa jJAnAdi zakti sAdhaka che, tyAM mokSarUpa abheda jJAnAdiguNa pote ja sAdhya che. jyAM jaghanya jJAnAdibhAva sAdhaka che tyAM abheda pote ja teja jJAnAdiguNano utkRSTa bhAva sAdhya che. jyAM jJAnAdi alpa nizcaya pariNatirUpe sAdhaka che tyAM abheda jJAnAdiguNa pote ja bahu nizcayapariNatirUpe sAdhya che. jyAM samyakatvI jIva sAdhaka che tyAM te jIvanA sarayajJAna, samyagdarzana, samyagvAritra sAdhya che. jyAM guNamokSa sAdhaka che tyAM dravyamokSa sAdhya che. jyAM kSapakazreNie caDhavuM sAdhaka che tyAM taddabhava (teja bhave) sAkSAmokSa sAdhya che. vaLI jyAM dravyata bhavita jativyavahAra" (dravyathI, bhAvathI thayelo yativyavahAra) sAdhaka che tyAM sAkSAt mokSa sAdhya che jyAM bhAvamanAdirItino vilaya sAdhaka che tyAM kevala sAkSAt paramAtmArUpa thavuM sAdhya che. jyAM paudgalika karmanuM kharavuM sAdhaka che tyAM citvikArano vilaya thavo sAdhya che. jyAM paramANumAtra (jarIka paNa) parigrahaprapaMca sAdhaka che tyAM mamatAbhAva sAdhya che, jyAM mithyAdaSTi thavI sAdhaka che tyAM saMsArabhramaNa thavuM sAdhya che. jyAM samyagdaSTi thavI sAdhaka che tyAM mokSapada thavo sAdhya che. jyAM kAlalabdhi sAdhaka che tyAM dravyano tevoja bhAva thavo sAdhya che. e rIte sAdhaka-sAdhyabhAva bheda-abhedarUpe karIne ane prakAre jANavA. | iti sAdhaka sAdhya adhikAra: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates * have mokSamArga-adhikAra * 93 pahelIvaDhelI kAlalabdhi pAmIne samyaktvaguNanI, jJAnadarzanacAritra-52mAnaMda-bhogAdi guNonI jeTalIka zakti nirmalarUpa thaIne pravartI teTaluM jIvadravya nijadharmarUpe siddha thayuM. tyAMthI jIvane mukhyataH samyagdaSTisaMjJAthI kahevAmAM Ave che, athavA jJAnI paNa kahevAmAM Ave che. jIvane vaLI darzanacAritrAdi svabhAvasaMjJAthI paNa kahevAmAM Ave to koI dUSaNa to nathI, paraMtu lokoktimAM tyAM jIvane 'samyagdaSTi evI mukhyasaMjJAthI kahevAmAM Ave che. , evI rIte jyAMthI samyagdaSTi jIvanAM jJAnadarzanacAritrAdi je svabhAvarUpa pragaTayAM, te tyAMthI AgaLa mokSamArgarUpa cAlyAM pravA~, paNa tyAM eka vAta che ke tyAMthI mukhya cAritraguNanI zaktino svabhAva pragaTa thato levo. tyAM pahelAM mana, vacana, kAyanuM vivaraNa kahevAmAM Ave che. mithyAtva guNasthAnamAM to eka mukhya viSayakaSAyAdi anartha pAparUpa azubhopayogarUpe manAdi pravarte che. vaLI potapotAnA kAlamAM cothA guNasthAnamAM devaguruzAstrAdimAM prazasta bhakti, vinayarUpa zubhopayogarUpe manAdinI vRtti mukhya jevI hoya che ane viSaya, kaSAya hiMsAdirUpa azubhopayogarUpe manAdinI vRtti e paNa hoya che. AgaLa pAMcamAM guNasthAnamAM virati-vratAdirUpa zubhopayogarUpe manAdinI vRtti mukhya pravarte che. vaLI kyAreka gauNarUpathI azubhopa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 94 AtmAvalokana yogarUpe paNa manAdi pravarte che. AgaLa chaThThA guNasthAnamAM A bhoga, kAMkSA, kaSAya, hiMsAdirUpa azubhopayogarUpa manAdinI badhI vRtti nAza jevI thaI. vaLI sarvavirati-sarvavratarUpa nigraMtha kriyAmAya sarvasaMyama, dvAdazAMgaabhyAsa, devaguruzAstra, bhakti (e) kriyArUpa evA kevala eka zubhopayogarUpe manAdinI vRtti pravarte che. ahIM ATalo eka bheda jANavo ke cothA guNasthAnathI mAMDI chaThThA ( guNasthAna ) sudhI svasvabhAva-anubhavarUpa zuddhopayogarUpe paNa kAMIka, kAMIka, kyAreka, kyAreka mananI vRtti thAya che, te pravartatI jANavI. AgaLa sAtamA guNasthAnamAM zubhopayogarUpa manAdinI vRtti nAza thAya che ane svAnubhavarUpa kevala eka zuddhopayoga Upaje che. tenuM vivaraNa : A kAyanI ceSTA-halanacalana, gamana, UThavuM, besavuM, kaMpavuM, pharakavuM, bagAsuM, chIMka, ukSarAdi kAyaceSTA-badhuMya rahI gayuM (aTakI gayuM) kAyotsargI,, padmAsanI jevI kASThanI pratimA che, tevA padmAsana athavA kAyotsarganA AkAre pote ja thayo. kAyanI, indriyanI rIti, viSayavAMchA rahI gaI (aTakI gaI, TaLI gaI ). aDola kASThapratimA ane AmAM kAMI bheda rahyo nahi, kASThapratimAvat aDola. kAyanI rIta to tyAM evI thaI ke kAyanI rIta kAvat (aDola ) thaI, to tyAM vacananI rIta to sahaja ja rokAI gaI, jo te kASThanI pratimA bole to tyAM A apramatta sAdhu paNa bole, kASThapratimAnI mAphaka avAcI. vaLI ahIM ATha dalarUpa (ATha pAMkhaDInuM baneluM) dravyamana te paNa niSkaMpa thaI gayuM. paudgalika dravyamanAdinI rIti to e rIte sahaja ja sthagita thaI (rokAI gaI) vaLI jIvanAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mokSamArga-adhikAra 95 jJAnAdarzanacAritrAdinAM rUpo viSaya upara indravat thayuM (-indravat Iza thayA). ( vaLI jIvanAM jJAnadarzanacAritrAdinAM rUpe viSaya upara indravat jaya meLavyo-kAbU meLavyo). tenI teo kAya indriyarUpa (kAyaindriyamAM) pravartatAM hatAM te kAya-indriyonA abhyAsamArgamAM pravartavuM choDIne svavatu bhAvanA eka abhyAsarUpa mArgamAM pravartI. vaLI jIvanAM jJAnadarzana cAritrAdi vibhAvarUpa thayAM thakA A vacanaviSayamAM pravartatAM hatAM, te pariNAmo paNa vacananA abhyAsa mArgane choDIne vaLI eka svavastubhAvanA abhyAsarUpa mArgamAM pariName che-pravarte che. vaLI jIvanAM jJAna, darzana, cAritrAdi vikArabhAvarUpe thayAM thakAM aSTadalakamalarUpa mananA sthAna viSe bhAvamana iSTa-aniSTa, lAbha-alAbha, azubha-zubha, upayogAdi bhAvarUpa aneka vikalpasamUhamAM abhyAsarUpa caMcala thatuM pravartatuM hatuM. te bhAvamana eka svavastubhAvane sevavAnA anubhavarUpe pravarte. bIjo badhA vikalpaciMtAthI te aTakI gayuM, eka vastubhAvane anubhavavAne pravarte. e rIte jJAnadarzanacAritrAdi, vikArarUpa (a) manavacanakAya vyavahAra pariNatirUpa (thatAM), aTakI gayAM, (ane) eka svavastubhAvane sevArUpe-anubhavavArUpe-nizcayathI pravaryAM. tyAM tene saMyamI kahevAmAM Ave che, ane tene ja zuddhopayogI ke pradhAna anubhavI kahevAmAM Ave che. tyAM parabhAvonuM, vyavahArapariNatinuM sarva sevavuM maTI gayuM, eka kevala AtmasvarUpanA anubhavarUpa nizcayathI pariNati pravartI. e rIte A manAdinI vRttine svarUpamAM ekAgratAekarUpa evo zuddhopayoga ekarUpa Upajyo. vaLI jyAM A zuddhopayoga Upajyo tyAM jaza-apajaza, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 96 AtmAvalokana lAbhAlAbha, iSTAniSTAdi sarva bhAvomAM samAnabhAva thaI gayo, koI AkulatA rahI nahIM, ema sAmAnyapaNe kahevAmAM Ave che. vaLI jyArathI A zuddhopayoga pragaTayo tyArathI paramAtmasukhano AsvAda atIndriyarUpe pragaTato jAya che. evI rIte jyArathI zuddhopayoganuM kAraNa UpasyuM tyArathI ja sAkSAt mokSamArga mukhyapaNe kahevAmAM Ave che. vaLI ahIMthI cAritraguNanI mukhyatAthI mokSamArga jANavo. sAtamA guNasthAnathI je je pachIno kAla Ave che te te kAlamAM cAritrAdi guNanI ja aneka aneka zaktio pudgalavargaNAnA AcchAdanathI (ane) citvikArathI mukta thaI thaIne sAkSAt nizcayanijasvabhAvarUpa zaktirUpa thatI jAya che. vaLI AgaLa jema jema kAla Ave che tema tema cAritrAdi guNonI aneka aneka zaktio pudgalavargaNAnA AcchAdanathI (ane) citvikArathI mukta thatI thatI sAkSAta nijasvabhAvarUpa thatI jAya che. vaLI e rIte samaye samaye cAritrazaktiono mokSarUpa thavAno pravAha cAlato thakI samaye samaye vadhato jAya che. zuddha zakti te A mokSamArganI avasthA jANavI. A mokSamArga thatAM thatAM-pravartatA pravartatA jyAre kSaNamohanI avasthA AvI, tyAM je manAdika rIti-pariNati, jJAnadarzanacAritrAdizakti ke je svavastu-abhyAsarUpa zuddhopayogarUpa hatI te zakti (ane) bIjI vyavahArapariNati, jJAnadarzanacAritrAdizakti ke je kiMcita abudharUpa zakti hatI te zakti-te zaktio sarvathA mukta thaI thaIne niphphAtisvabhAvarUpa nizcayapariNatirUpe thatI thatI cAlI. AtmasvabhAva paNa mukta thatAM thatAM te kSINamoha-avasthAnA aMta samayamAM cAritraguNanI anaMtazakti (-sarva zakti ) mohapudgalanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates mokSamArga-adhikAra 97 AcchAdanathI ane vikArathI mukta thaIne nijavastusvabhAvarUpa thaI, cAritraguNanI anaMtazakti nijavastusvabhAvamAM ja rahI ne sthirIbhUta thaI, tyAre ja cAritraguNa mokSarUpa Upajyo kahevAmAM Ave che. tyAre ja paramAnaMdabhogaguNanI anaMtazakti- sarvazakti- mukta thaIne nijavastu - svabhAvanA AsvAda-bhogarUpa upajI, tyAre bhogaguNa mokSarUpa Upajyo kahevAmAM Ave che. vaLI tyAre ja jJAnadarzana-vIryAdi guNonI anaMta anaMta zaktio mokSarUpa thaI rahI, temanI stutiH jeTalo lokAloka teTalA badhAyano pratyakSa jJAyaka darzaka thayo, sarvajJa sarvadarzI thayo, lokAloka AvI pratibibbo, atIta, anAgata vartamAnanI anaMta anaMta paryAyo sarva pratyakSapaNe eka ja sthAne kIlita thayA, (coMTI gayA, jaDAI gayA, sarva pratyakSapaNe jaNAyA). jJAnadarzana saMpUrNa svarUpe thayA tyAM jJAnadarzanavIryAdi guNa mokSarUpa UpajyAM kahyAM. A rIte eka bhavAvatArIne apramatta avasthAthI pradhAnapaNe cAritrAdi guNanI zaktiono mokSarUpa thavAno mArga cAlyo hato te mArga ahIM paripUrNa thaI rahyo. te ja cAritrAdi guNa mokSarUpa niSpanna (paripUrNa ) thaI rahyo tyAM guNamokSa ( saMpUrNa ) thaI rahyo. | iti guNamokSamArgavivaraNa guNamokSamArgano cothAthI AraMbha thayo hato, bAramAnA aMta sudhImAM saMpUrNa thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 98 antarvyavasthA kathana che. karmAnubhavathI jJAnadarzanacAritrAdinI zaktiono bhedabhAva thavo, temanuM juduM thavuM, jJAnadarzanacAritrAdinI zaktionuM svarUpamAM AvavuM, vaLI traNeya zaktionA vikArarUpano nAza thavo, jJAnadarzanacAritrAdinI zaktionI nizcaya pariNati thavI, jJAnadarzanacAritrAdinI zaktionI zuddhatAnI utkRSTa vRddhi thavI, jJAnadarzanacAritrAdinI zaktionI azuddhatAnI hAni thavI, jJAnaguNanI zaktionuM eka AkArarUpe (eka sAkArarUpe) "jANavuM" samyagU thavuM, darzanaguNanI zaktionuM eka anAkAra jANavArUpe (anAkAra dekhavArUpe) samyagu thavuM, cAritraguNanI zaktionuM eka svavastusvarUpamAM "AcaraNa sthiratA-vizrAmarUpe samyagU thavuM ityAdi jIvanA sarva bhAvono AraMbha cothA guNasthAnathI thAya che ane bAramA guNasthAnanA aMta sudhImAM saMpUrNa bhAva thaI rahe che. nisaMdeha jJAnadarzanacAritrAdi guNano jaghanyabhAva, jJAnadarzanacAritrAdinI zaktiono sAkSAt kSayopazama thavArUpa bhAva, aMtarAtmabhAva, savikalpabhAva svarUpazaktirUpa pariNAmathI ane vikArazaktirUpa pariNAmathI jIvadravyano mizrabhAva ityAdi bhAvArUpe jIva cothA guNasthAnathI mAMDI bAramAM guNasthAna sudhI rahe che. cothA guNasthAnathI jyAre cAritraguNanI buddhirUpa je je zakti rAgadveSavikArathI nivartI nivartI kevala sAkSAt nijasvarUpa thaI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates kathana arthavastha kathana 99 nirvikalpa pariName che-kevala svarUpa rUpa thaI pravarte che; te kAle te zaktionA AzravabaMdhabhAvanI to kaMI vAta nathI (te kAle te zaktionA AzravabaMdhabhAvano to kAMI prazna UThato nathI), te zaktio to svarUpathI siddha thaI jAya che. te kAle te zaktione to kAMI vikalpa lAgato ja nathI paNa cothAguNasthAnathI samyagdaSTinA cAritraguNanI anya zakti jyAre vikalpa thaIne buddhirUpa pariName che-viSaya, kaSAya, bhogasevArUpa, iSTaruci, aniSTaarUci, hiMsArUpa rati-aratirUpa, aviratirUpa, parigrahavikalparUpa AdithI athavA zubhopayogavikalparUpa AdithI buddhirUpa jyAre je zakti pariName che tyAre te zakti evI rIte parAlaMbana caMcalatArUpe melI paNa thAya che to paNa te zakti vaDe AzravabaMdhano vikAra Upajato nathI. zA kAraNe ? kemake samyagdaSTi potAnI vikalparUpa buddhipUrvaka cAritraceSTAne jANavAne samartha che, te ceSTAne jANatAM ja samyagdaSTine viSayabhogAdi bhAvo vikArarUpa jajudA ja pratibiMbe che ane temAM cetanA svabhAvabhAva jAdo pravarte che. eka ja kAlamAM samyajJAnamAM jAdA judA pratyakSa thAya che. A kAraNathI te cAritrazaktimAM buddhirUpa rAgadveSamoharUpa vikAra ghUsato nathI. e rIte samyagdaSTi buddhirUpa vikalparUpa pariNatithI paNa bAramA guNasthAna sudhI sarvathA nirAzrava-nirbadha pravarte che. vaLI te samyagdaSTinI cetanA viSaya, kaSAya, bhoga, hiMsA, rati, arati Adi (mAM) abuddhirUpa pariName che te, samyagdati, samyagrutarUpa jaghanyajJAnagocara thatA nathI, ajJAnane lIdhe che tethI zaktimAM abuddhirUpe rAga, dveSa, moha vidyamAna che. tethI abuddhirUpe cothAthI mAMDI dazamAM guNasthAna sudhI kicikSatra AzravabaMdhabhAva Upaje Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 100 AtmAvalokana che. vyavahArapariNati, azuddhapariNati, jIvanA abuddhi ane buddhirUpa pariNatirUpa jJAnAdiguNa dazamAM bAramAM guNasthAna sudhI pariName che. | iti antavyavasthA kathana || Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 101 ' } #AgruSTi ?!!!!aa Airo 1JAdi kAra ? | vaLI samyagdaSTi jIvanA svasvarUpanA nirvikalpa anubhavamAM buddhipariNatimAM eka paramANu paNa rAgAdi vikAra nathI. ane sAmAnyapaNe samyagdaSTi, jJAnIne, cAritrI e rIte kahevuM thayuM. (tene) mukhyarUpe nibaMdha, nirAzrava, niSparigraha, zuddha, bhinna, paramANumAtra rAgAdi rahita kahevAmAM Ave che. (tathA te samyagdaSTi jIvane ) zuddha, buddha, kahevAmAM Ave che, (tene) vikAranuM hovuM TharatuM nathI. zA kAraNe ? kemake, jemake sAmAnyapaNe sarvacetanadravya vaMdanIka ja Thare, koI niMdita na Thare. vaLI jyAre vizeSabheda karavAmAM Ave tyAre jJAnadarzanacAritra (Adi) nA jaghanyapaNAthI samyagdaSTine kathaMcita abuddhirUpa Azrava, baMdha, sarAgAdi vikAramizrita jIvadravya kahevAmAM Ave che. vaLI jJAnadarzanacAritranA utkRSTapaNAthI samyagdaSTine sarvathA prakAre sAkSAta nibaMdha, nirAzraya, vItarAgI, niSparigrahI jIvadravya kahevAmAM Ave che. jevI rIte aDIne (AMgaLIthI dabAvIne) kerIno bhedathI (vizeSarUpathI) nirNaya karavAmAM Ave tyAre koI kerI koI aMgathI kAcI hovAthI mizrita paNa kahevAmAM Ave che ane sAmAnyathI nisyadehu te ja karI sarvathA pAkI kahevAmAM Ave che. |iti samyagdaSTi sAmAnya vizeSAdhikAra || Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 102 ( amurtikacetana bhAvasaMsArasya vyApyavyApakaika nIvatAra:) ( amurtika cetanabhAva saMsAramAM eka jIva ja vyApya vyApaka che teno adhikAra) * * * he bhavya ! tuM (ema) jANa ke je paudgalika puNya, pApa, Azrava, baMdha, saMvara, nirjarA, mokSa che temane to jIva traNa kAlamAM kyAreya jarA paNa sparzato nathI. vaLI jo ke ekakSetrAvagAhI che. topaNa jIva temane kyAreya paNa spardho nathI. vaLI A je daza prakArano pulaparigraha che, gRha, kSetra, bAga, nagara, kUpa, vAva, taLAva, nadI vagere sarva pudagalo, mAtA pitA, kalatra, putra, putrI, vadhu, baMdhu, svajana mitra Adi badhA saMbaMdhIo, sarpa, siMhu, vyAdhra, gaja, mahiSa Adi badhA duSTo, akSarazabda, akSarazabda Adi badhA zabdo, khAnapAna, snAna, bhoga, saMyoga, viyoga Adi badhI kriyA, parigraha meLApa tethI moTo parigrahano nAza tethI daridra Adi badhI kriyA cAlavuM, besavuM, hulavuM, bolavuM, kaMpavuM Adi badhI kriyA laDavuM, bhiDavuM, caDhavuM, utaravuM, kUdavuM, nAcavuM, khelavuM, gAvuM, bajAvavuM Adi badhI kriyA-e rIte A sarvane tuM pudgalaskaMdhonA khela jANa. "emane paNa traNa kAlamAMya A jIva kyAreya spardho nathI ema tuM nisyadeha jANa." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amurtikacetanabhAva adhikAra 103 jevI jevI rIte kAlanA nimittathI A pudgalo svayaM Ave che, svayaM jAya che, svayaM maLe che, svayaM vikharAya che, ApoApa pudgala joDAIne vadhe che, ApoApa pudgala chUTA paDIne ghaTI jAya che. dekho-A pudgalano paNa potAnA pudgalanI jAti sAthe to saMbaMdha che. "paraMtu A jIvane e pudagalo paNa traNa kAlamAM kyAreya sparyA nathI, pudagalo ApoApa ja khele che" he saMta jyAre A jIva ajJAnAdi vikArarUpe pravarte che tyAre A pudgalanA ja khelane dekhIne A tarapha jIvapariNAmamAM zuM AvyuM? (zuM bane che.) "e sarva kAma mArA karyA thayA; e ja citvikAranuM mahAbhya jANo. he saMta! tame tene kyAreya spardho nathI ane A kyAreya ene (jIvana) sparzatA nathI. tene dekhatAM, jANatAM "huM karuM chuM' tenAthI sukha pAmuM chuM" tenAthI huM kheda pAmuM chuM, Avo pratyakSa jATha-jIvane thayuM-bhrama jIvane thayo, tame jANo. vaLI he bhavya ! jJAnI AvI rIte dekhe che, jANe che, ke AvI rIte ahIM nizcayathI che; te zuM? jeTalAya paudgalika varNa, rasa, gaMdhAdikano nIpajelo A sarva khela-akhADo tenI sAthe to ( jJAnI) potAne kAMI paNa saMbaMdha hovo dekhAto nathI. kAraNa ke paudgalika nATaka anya dravyanuM baneluM jovAmAM Ave che. vaLI A nATaka to mUrtikanuM banyuM che, vaLI acetananuM nIpajeluM nATaka che, vaLI A nATaka to aneka dravyo maLIne pravarte che, tethI AnI sAthe to mAre kemeya karI (koI paNa rIte) traNa kAlamAM saMbaMdha dekhAto nathI. kAraNa ke huM to jIvadravya, huM to amUrtika, huM to cetanavatu, huM to eka sattva, huM to Avo, te tevuM, mArAmAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 104 AtmAvalokana ane tenAmAM bharyA-khAlI jevo pUro phera, prakAza-aMdhakAra jevo phera, mArAmAM kyAMya tenA jevI rItano saMbaMdha dekhAto nathI. tethI tenA nATaka kAryano na huM kartA, na huM hartA, na huM bhoktA, koI kAlamAM thayo nathI, thaIza nahi ane atyAre huM nathI. tAtparya A che ke jJAnI potAmAM ane pAradravyamAM sarvathA kAMI paNa saMbaMdha dekhato nathI. tethI A pudgalanuM nATaka jevuM jaNAyuM tevI rIte nAco, svayaMUpaje, svayaMviNaze, svayaMAve, svayaMjAya, huM enA nATakane na rAkhI zakuM ke na choDI zakuM "enA nATakanA rAkhavA choDavAnI ciMtA paNa karavAmAM Ave te paNa jUThI che, kAraNa ke te paravastu che. potAnA guNaparyAya, utpAdravyadhrauvya, kartAkarmakriyAdinI sAmagrIthI svAdhIna che." evI rIte jIva pudgala sarvathA judA che, evI rIte je judA pravarte che. tevI rIte jJAna thatAM jJAnI jIvaparapugalane juduM dekhe che, jANe che, vaLI jJAnI A jIvane evI rIte dekhuM-jANe che ke jyAM sudhI A jIva vikAravaMta pravarte che tyAM sudhI jevA prakAranA je kAMI vikAranA taraMgo pragaTe che, te taraMgomAM jIva vyApyavyApaka che. temano te kartA che, hurtA che, bhoktA che. te vikAra eka kevala cetanAnI uparAvaTI (uparanI dazAnuM) nAma che. vaLI te vikAra amUrtika che, eka jIvano ja bhAva che, jIvathI abheda che. tAtparya A che ke te badhA vikAra jIvabhAvajanya che ane saMkSepathI to (sAmAnya paNe to) A bhAvane "citvikAra, kahevAmAM Ave che. vaLI A cetanavikAranA je taraMgo che te taraMgonA svAMganuM jevuM jevuM nAma Upaje che, tevuM vizeSa karIne kahevAmAM Ave che. pugalamAM je je mUrtika svAMga thAya che, te kAle svAMganA jevI nakala karIne, jIvanA vikAra taraMgo amUrtika svAMga dhAraNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amUrtikacetanabhAva adhikAra 105 karIne pravarte che. A vikArasvAMganuM nAma parabhAva kahevAmAM Ave che. kAraNa ke A svAMganA ja bheda jIvavastRtvamAM to hatA nahIM tethI svanA-nijanA (jIvanA) kevI rIte bane? "jethI A jIva mUla daSTAjJAtA hato tethI ja enA darzanazAna-upayogamAM ja mUrtika nATaka zeyasvAMga AvIne pratibhAse che." pratibhAsatAM ja je kAle ja jJAnadarzananI zakti tevA ja prakAre tadAkAre zeyapratibhAsarUpe thaI te kAle te jJAnadarzananI zaktie tevA AkAramAM vizrAma lIdho athavA "te AkArarUpe AtmA che ema te zeyapratibhAsarUpe upayogazaktionuM AcaraNa sthiratA potAne thayuM, tyAre te upayoga je che te paNa potAne to dekhAto nathI, jANato nathI te jJayanA AkArarUpe potAne Acare che, tenI sAthe potApaNArUpe sthira thaIne rahe che ke "huM Avo chuM. he saMta, tuM jANa, jJAnadarzanacAritra vaDe ja parazaya bhAsatAM jIva e rIte svAMgI thAya che, jethI A jIvanI vastumAM to evo svAMga to hato ja nahi, to pachI A bhAvane jIvano nijabhAva kevI rIte kahevAmAM Ave? jethI A jIve parazeya bhAsano svAMga potArUpe dhAraNa karI lIdho che tethI A jIva viSe A svAMgabhAvane "parabhAva' nAmathI kahevAmAM Ave che. have te svAMgane ja nAmasaMjJAbhedathI kahuM chuM. te tuM sAMbhaLa. dekho, je A pudgalanA akhADAmAM mUrtika acetanano banelo, zubha raMgarasagaMdhaspardhAdikanA banelA je skaMdho te puNya azubharasagaMdhasparzAdikanA banelA skaMdho te pApa; karmavargaNA AvavAnA svAMgarUpa je mohAdi rAha (dvAra) banyo te rAhu AzrayasvAMga, snigdharUkSa zaktithI paraspara vargaNA maLIne je eka piMDa thaIne bane te baMdhasvAMga. vargaNA AvavAno rAhu rokAI jAya te saMvarasvAMga. je thoDIthoDI vargaNA potAnA skaMdhathI kharI jAya te nirjarA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 106 AtmAvalokana svAMga; je sarva kharI jAya te mokSasvAMga; eka kSetrAvagAhI pudgalanA jJaya-akhADAmAM je AvA svAMgo banyA che, tevA tevA svAMgo (tenA anusAre je svAMgo) A vikArI jIvanAM jJAnadarzanacAritrathI je nIpajyA, je amUrtika nipajyAM te kevI rIte? (puNa:-) eka kSetrAvagAhI paulika puNyazaya tene dekhavAjANavArUpa upayogapariNAma thayA, te kAle vaLI cAritrapariNAme vizrAmarUpa sukha jevA athavA raMjitarUpa sukha jevA thayA thakAM, te ja pariNAmonA AkArarUpa dhAraNa karyA. tyAre erUpe jIvano amUrtika puNyasvAMgabheda nIpajyo. (pApa) vaLI je kAle ekakSetrAvagAhI pApazeyane dekhavA jANavArUpa upayogapariNAma thayA te kAle vaLI cAritrapariNAme vizrAmarUpa duHkhasaMtAparUpe athavA raMjitarUpa duHkharUpe thayAM thakAM te ja pariNAmonA AkArarUpa dhAraNa karyA tyAre erUpe jIvano amUrtika cetanapApa svAMgabheda nIpajyo. (Azrava:-) vaLI ekakSetrAvagAhI padgalika mithyAtva, avirati, yoga, kaSAyarUpa AzrayasvAMga banyo, zeyane dekhavAjANavArUpa A jIvanA upayogapariNAma thayA te kAle vaLI cAritrapariNAme vizrAmarUpa athavA raMjitarUpa thayo thako te ja pariNAmonA AkArarUpa dhAraNa karyA tyAre terUpe pariNamatAM A je raMjita pariNAma che te navA navA sukha jevA bhAsatA duHkhasaMtApa ane duHkhanA ja rasasvAda UpajavAnuM ke te rasasvAda thavAnuM ke te rasasvAda AvavAnuM kAraNa che ke rAhu che ke dvAra che tethI tene AzravanAmathI kahe che. e rIte jIvanA te bhAvano evAM amUrtika cetanaAgnavasvAMgabheda nIpajyo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amUrtikacetanabhAva adhikAra 107 (saMvara:-) vaLI paudgalikamithyAtva, avirati, yoga, kaSAyanI navI navI vargaNA AvavAno rAhu, te rAhu maTatAM navIna vargaNA AvatI rokAI jAya che, tethI te rAhu maTavAnuM nAma paulika saMvarasvAMga paDayuM. zayane dekhavAjANavArUpa A jIvanA upayogapariNAma thayA te kAle vaLI cAritra-pariNAme vizrAmarUpa athavA raMjitarUpa thayo thako te ja pariNAmonA AkArarUpa dhAraNa karyA tyAre te raMjita pariNAma navA navA sukha jevA bhAsatAM duHkha ane duHkha AvavAnA kAraNarUpa thayA te raMjitabhAva jyAre maryo tyAre maTavAno jIvano (jIvanAbhAvano) amUrtika cetanavara nAmano bheda nIpajyo. (baMdha:-) vaLI be guNe karIne adhika cIkaNA cIkaNA, lUkhA lUkhA, cIkaNA-lUkhA bhAvathI potapotAnI sAthe ekalA paudgalika paramANu maLa-saMbaMdha pAme tyAre te cIkaNAlUkhAno paudgalika baMdhasvAMga banyo kahevAmAM Ave che; jJayane dekhavAjANavArUpa A jIvanA upayogapariNAma thayA te kAle vaLI cAritrapariNAme vizrAmarUpa athavA raMjitarUpa thayo thako te ja pariNAmanA AkArarUpa dhAraNa karyA, tyAre temAM raMjita thatAM upayoganA zeyAkArarUpa je A pariNAma che te pariNAmanA AkAra sAthe saMbaMdha-melAparUpa raMjitarAga thAya che te jJayAkAramAM raMjitapaNuM ekatA pAme che, te jIvanA amUrtika cetanabaMdhasvAMgabheda thAya che. (nirjarAH-) vaLI paugalika karmaskaMdhathI vargaNA aMze aMze kharI jAya che, tene paulika nirjarAsvAMga kahevAmAM Ave che. parazeyane dekhavAjANavArUpa A jIvanA upayogapariNAma thayA te kAle vaLI cAritrapariNAme vizrAmarUpa athavA rajitarUpa thayo thako te ja pariNAmonA evAja AkArarUpa dhAraNa karyA, e rIte parajJaya-AkAra bhAsatAM jJAnadarzanacAritra azuddha parabhAva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 108 AtmAvalokana rUpa thayA. vaLI jyAre jJAnadarzanacAritranuM je parabhAvarUpa thavuM thoDuM thoDuM maTatuM jAya che, tene jIvano saMvarapUrvaka amUrtika cetananirjarAsvAMgabheda kahevAmAM Ave che. (mokSa:-) vaLI paudgalika sarvakarmaskaMdha kharI jAya che, jIvanA pradezothI sarvathA Ado thaI jAya che, tene paudgalika mokSasvAMga kahevAmAM Ave che. pajJeyane dekhavA jANavArUpa A jIvanA upayoga pariNAma thayo te kAle vaLI cAritrapariNAme vizrAmarUpa ke raMjitarUpa thayo thako te pariNAmonA evAja AkArarUpa dhAraNa karyAM, e rIte parazeya-AkArabhAvathI jJAnadarzanacAritra azuddha athavA parabhAvarUpa bhAve thayAM. jyAre jIvadravyanAM jJAnadarzanacAritrAdinuM te parabhAvarUpa thavuM sarva sarvathA maTI jAya, tene jIvano amUrtika cetanamokSasvAMgabheda kahevAmAM Ave che. e rIte cetana, puNya-pApa-Azrava-saMvara-baMdha-nirjarA mokSa ekakSetrAvagAhI puddagalanATakathI jIvanA A amUrtika nATakane juduM ja dekhe che, puddagalathI paMcamAtra paNa saMbaMdha dekhato nathI, jema che tema jIvanATaka juduM dekhe che. vaLI jIvanuM potAnuM nATaka je dekhavAmAM Ave che te zuM? A je ekakSetrAvagAhI paudgalika vastunuM karmarUpI nATaka banyuM, tevuM ja A jIvanuM parabhAvarUpa nATaka banyuM che. nakkI te kevI rIte ? paudgalika mUrtika akhADAmAM to vargaNA jJAnAvaraNa, darzanAvaraNanI karmasaMjJAno svAMga dhAraNa karIne nAce che. tyAre tenA anusAre thatI mAnyatA A jIvanI paNa jovAmAM Ave che, nATaka kevuM ? jJAnadarzanano 52maniAtisvabhAva sarva lokAlokanA badhAya jJeyone eka samayamAM ekI sAthe jANavA dekhavArUpe thAya che, e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amUrtikacetanabhAva adhikAra 109 to jJAnadarzanano nijasvabhAva che athavA ene koI "jJAnadarzana eTaluM ja kaho. vaLI jyAre evIrIte lokAlokanuM jANavuM-dekhavuM na thAya, te sarvane na jANavAnA, na dekhavAnA bhAve jJAnadarzanaguNanuM ja thavuM te azuddhabhAva che. ene ja koI parabhAva kaho athavA svabhAvanuM koI paNa AvaraNa kaho. tethI A banne bhAvomAM vyApyavyApakarUpe eka jJAnadarzanaguNa jI hoya che. nijabhAva sulaTatAM, parabhAva ulaTatAM banneya bhAvomAM jJAnadarzanavastu pratyakSa che. tethI dekho, he mitra, nijabhAvarUpe paNa, parabhAvarUpe paNa eka jJAnadarzana ja thAya che. tethI jyAM sudhI jJAnadarzana parabhAvarUpe athavA AvaraNabhAvarUpe vyakta pravarte che, tyAM sudhI jJAnadarzanaguNa nijabhAvarUpe athavA vastunAmabhAvarUpe (vastubhAvarUpe) pravartatAM nathI. tethI te parabhAvanuM rUpa vyakta pravartatAM, nijabhAvanA pravartavAnI vyaktatA AcchAdita thaI gaI che. tethI parabhAvanI vyaktatAthI jJAnadarzanabhAvanuM ja AvaraNakArya Upajyu. tyAre dekho! A jJAna pote ja AvaraNarUpa banyuM, tethI tene jJAnAvaraNa kAryarUpa amUrtika cetanasvAMgabheda thayo che. vaLI A darzana pote ja AvaraNarUpa banyuM che, tethI tene darzanAvaraNa kAryarUpa amUrtika cetanasvAMgabheda thayo che. vaLI paudgalikakarma-akhADAmAM kaTuka svAdavALI vargaNArUpa asAtA tathA miSTa svAdavALI vargaNArUpa sAtA evo mUrtika acetanavedanA nAmano svAMga banyo che. sAtA athavA asAtArUpa jJayane dekhavA jANavArUpe A jIvanA upayogapariNAma thayA, te kAle vaLI cAritrapariNAme paramAM vizrAmarUpa athavA raMjitarUpa thayo thako te ja pariNAmanA AkArarUpa dhAraNa karyA tyAre te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 110 AtmAvalokana ja cAritrapariNAmanI bhAvanAja anusAre bhogaguNanA pariNAma thayA, tene bhogavavArUpa athavA jJayAbhAsa AsvAdarUpa athavA vedanarUpa kaho, bhogaguNano koI viparItabhAva kaho to e rIte viparIta zeyAbhAsa bhogavavArUpa pariNAma tene vedanA kArya banyuM che. e paNa e rIte jIvano amUrtika cetanavedanasvAMga banyo che. vaLI A paugalika akhADAmAM unmatta-pramAdarUpa mohano svAMga dhAraNa karIne vargaNA nAce che. vaLI mohamAM jAtibheda ghaNA che. temAMnA te bhedomAM eka moharUpa unmatta vargaNA to samyakatvamohanI saMjJA dhAraNa karIne nAce che, tyAre A jIvanA samyakatvaguNanA nijasvabhAva - bhAvarUpa -nijasattvavastunI ninjAtirUpa potAnuM Astikya-potAnI ThIktA-potAnuM yAdarUpa AcaraNa-che te samyatvano bhAva vaLI te samyakatva, je upayoga vaDe zeyane dekhavA jANavAmAM Ave che, te jJayavastune svavastu karIne athavA eka prakArane sarvathA karIne Astikya-AcaraNarUpe vyApyavyApaka thAya che, tene samakitaAcaraNa-guNano uparAMvaThAbhAva (uparano bhAva) viparItabhAva, samyakatvano parabhAva kahevAmAM Ave che athavA mithyAmohabhAva kahevAmAM Ave che athavA mohabhAva kahevAmAM Ave che. evI rIte A mithyAbhAvamAM je samyakatva-AcaraNaguNa vyApyavyApaka thayo thako, je kArya thAya che, te A samyakatvamohakArya jIvano amUrtika cetanasvAMgabheda banyo che. atra samyaktvaguNasya vyavaraNaM kiMcita (ahIM samyakatvaguNanuM kaMIka varNana.) dekho mitra! jevI rIte upayoganA be bheda che-vastunuM sAmAnya avalokana te darzanaguNa che, vizeSa avalokana te jJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amUrtikacetanabhAva adhikAra 111 guNa che, evI rIte sAmAnyavizeSathI upayoganA be bheda thayA; tevI rIte AcaraNanA be bheda thayA- (1) sAmAnyasvavastRsattA para (sAmAnyasvavastusattA pratye, sAmAnyasvavastu sattAmAM) AstikyaThIka pratIti-yAdarUpa AcaraNa te to samyakatva-AcaraNaguNa che ane (2) vizeSe karI vastumAM sthitirUpa ke vizrAmarUpa je AcaraNa te cAritrAcaraNaguNa che. e rIte sAmAnya vizeSathI AcaraNanA be bheda thayA. iti. vaLI te pudagala-akhADAmAM to cAritramohasaMjJAnA svAMgarUpe unmatta vargaNA thaI che, tene bhedAnabhedathI kaMIka kahevAmAM Ave che (krodha:-) paudgalika karmavargaNA tarUpe ( saMtAparUpe), duSTarUpe, ukaLavArUpe, ke khaMDana, toDana, chedana, mardana, saMyamaghAtanAdirUpe thaI potAnA skaMdharUpe ke paranA skaMdharUpe pariName te, paugalika krodha cAritramohano svAMga banyo. vaLI A jIvano je cAritrAcaraNaguNa teno nijabhAva to upayogamaya cetanavaturUpe vizrAma rahevo-sthira rahevuM te che. vaLI upayogathI je parajJayane dekhavA jANavAmAM Ave che. te jJayamAM sthiratA-raMjita thavuM-te cAritraguNano uparAMvaThA (uparano) bhAva che, viparIta bhAva che athavA mohavikalpabhAva che. cAritraguNano evo amUrtika cetana moharUpa svAMga banyo. tenA have bhedAnabheda kahevAmAM Ave che. parazayane upayoga dekhatAM-jANatAM te ayukta (aspaSTa) zeya pratye dveSarUpe, saMtApa uddhagarUpe, kalezatata, kSobharUpe athavA hutana, hiMsana, toDana, khaMDana, chedana, bhedana, mardanAdirUpe raMjita thavuM te cAritraguNanA mohabhAvano amUrtika cetana krodhabheda svAMga banyo. (mAnaH-) vaLI te paudralika cAritramohakarmavargaNA pariNamavAnA kAraNathI manavacanakAyaskaMdhonuM duSTa, dUra, stabdha, unnata, akaDAdirUpe Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 112 AtmAvalokana thavuM te paudgalika mAnamohabheda nIpaje che. ekakSetrAvagAhI paudgalika manavacanakAyAdinI zubhapravRttinA zayane ane samIpI (nikaTavartI) mAtA, pitA, putra, putrI, strI, svajana, saMbaMdhI, mitrAdinA zayone ane ucca kUla, jAti, vidyA, kalA, rUpa, bala, parigraha, bhIra (adhikatA) dezAdi saMyogarItinA jJayone ane atinikaTavartI zubha pudgalarIti jJayone upayoga vaDe dekhI dekhIne jANI jANIne ane te yothI potAne bhalo, potAne moTo, potAne pavitra, ane lokothI potAne ucca, potAnI stuti ityAdirUpa thaI, A jIvanuM je raMjita thavuM te amUrtika cetanacAritrAcaraNa mohano mAnabheda pravarte che. (mAyA:-) vaLI A paugalika karmaakhADAmAM zubharUpa paugalika vacana kAya jogarUpa vargaNA khare che, paugalika manavargaNA duSTarUpa thaI khare che, athavA saumyarUpa zubha paudgalika manavargaNA khare che, duSTa, kUra, tamarUpa paudgalika vacanakAyavargaNA khare che te A paulika mohabhAvano mAyA evo svAMga Upaje che tyAre jIvanirjIva, baMdhAdi (skaMdhAdi ) sarva jJayone upayoga vaDe bhinna aspaSTapaNe dekhatAM-jANatAM te jJaya skaMdho pratye keTalIeka pracurazakti (ghaNI kharI zaktio) lobha, rati Adi rAgarUpe raMjita thaI ane keTalIeka thoDIka zaktio krodha, mAna, arati, bhaya, zoka, dveSa, tRSNAdirUpe raMjita thaI athavA pracura vaiSarUpe raMjita thaI, thoDIka rAgatRSNArUpe raMjita thaI, e rIte te aspR yaskaMdha pratye jIvanuM duvidhArUpa raMjita thavuM te jIvano amUrtika cetanacAritramohano mAyAkapaTarUpa duvidhA svAMgabheda bane che. (lobha:-) vaLI te paugalika karma-akhADAmAM manavacanakAyavargaNA skaMdha anya skaMdhanuM nimitta pAmIne te skaMdhane AkarSavArUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amurtikacetanabhAva adhikAra 113 pariName che athavA te skaMdha sAthe saMbaMdharUpa pariName che te paugalikamohano lobhasvAMga Upaje che. jevI rIte "aya cuMbaka nyAyana' (jevI rIte loha ane cuMbakanA AkarSaNarUpa nyAya ). tyAre kuTuMba parivArAdi samasta parigraha, jazakaryAdi samasta skaMdharUpa jJayo te zeyone upayoga vaDe asparze dekhatA-jANatAM, te skaMdharUpa jJaya prati atyajanarUpe -na choDavArUpe rAgatRSNA, athavA te jJaya prati tRSNA-lAlaca-abhilASa-vyasana-cAha ke IcchAdirUpe A jIvano rAgaraMjitabhAva te amUrtika cetanacAritramohano lobhasvAMgabheda pravarte che. (hAsya-) vaLI padgalika manavacanakAyAdi vargaNAnuM je vikasavArUpa-khIlavArUpa-jemake pratyakSa AMkha, hoTha, dAMta, Adi vaDe khIlavArUpa- khaDakhaDATa hasavArUpa-thAya che te paudgalika yoganuM khIlavuM te mohakarmanA hasavAno svAMga Upaje che. vaLI navasArUpa ke sArArUpa paudgalika skaMdharUpa yone athavA paudgalika joganA sArI narasI ceSTArUpa zayone upayoga vaDe dekhatAM-jANatAM temAM AnaMdaprasAdarUpe, khuzIthavArUpe- (vikasvararUpe Adi je A jIvanuM raMjita thavuM te amUrtika cetanacAritramohano hAsyasvAMga che. (rati:-) te paudgalika akhADAmAM to je paudgalika manavacanakAyajogarUpa vargaNAskaMdho che te anya skaMdhonI sAthe saMbaMdha karavArUpe, zIdhra saMbaMdha karavArUpe pravarte che te paudgalika mohano ratirUpa svAMga Upaje che, tyAre je zeyane upayoga vaDe dekhatAM jANatAM te aspRSTa zaiya prati cirUpe, rAgarUpe, hetarUpe, sneharUpe, Adi rUpe A jIvanuM raMjita thavuM te amUrtika cetanacAritramohano ratisvAMgabheda jANavo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 114 AtmAvalokana (arati-) te padgalika akhADAmAM je padgalika jogavargaNA skaMdha te anya skaMdhanI sAthe saMbaMdharUpa na pravarte athavA ulaTo te skaMdhakAraNothI ghAlyo-chedyo jAya te paudgalika mohano aratirUpa svAMga Upaje che. tyAre ja jIvanirjIvarUpa skaMdharUpa je joyo tene upayoga vaDe dekhatAM jANatAM ja te aspaSTa jJayomAM arucirUpe, apratItarUpe, dveSAdirUpe A jIvanuM raMjIta thavuM te amUrtika cetanAcAritramohano aratisvAMga thAya che. (zoka-) anya skaMdhanA nAzathI padgalika jogavargaNAno mUrajhAvArUpa-karamAvArUpa-laMghAvArUpe ane kAyanA azru Adi pAtarUpe, bhavAM caDavAM, AdirUpe te padgalika mohano zokarUpa svAMga Upaje che. je jIvanirjIva skaMdha (cetana-acetanaskaMdha) tenA nAzabhAvarUpa jJayone upayoga vaDe dekhatAM jANatAM aspRSTa skaMdhanA viyogabhAvarUpa je jJayo temAM kalezarUpe, dveSarUpe, duHkharUpe, saMkalpa-vikalparUpe, saMtApAdirUpe je A jIvanuM raMjita thavuM te amUrtika cetanacAritramohano zokasvAMga thAya che. (bhaya:-) have te paudralika akhADAmAM anya jIvanirjIva skaMdhanA saMbaMdhanuM nimitta pAmIne A tarapha paudgalika manavacanakAyarUpa vargaNAskaMdhanuM saMkocanarUpa thavuM, tenA vAnanA ( raMganA) palaTavArUpa ke kaMpavArUpa thavuM athavA anya kSetramAM tenuM cAlyuM javuM te bhAvane paudgalika mohano bhaya kahevAmAM Ave che. vaLI zayone upayoga vaDe dekhatAM jANatAM te aspaSTa zeyothI DararUpe, zaMkArUpe, aniSTa pudgalAdirUpe raMjita thavuM te A jIvano cAritramohano amUrtika cetanabhayasvAMga Upaje che. (dugaMchA:-) vaLI te paudgalika manavacanakAyavargaNA-skaMdha, askaMdha saMbaMdhanuM nimitta pAmIne paNa tenI sAthe maLe nahIM, ane nAsikAdi saMkocarUpa thAya te paudgalikamohano duzaMkAsvAMga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amurtikacetanabhAva adhikAra 115 Upaje che tyAre je joyone upayoga vaDe dekhatAM-jANatAM te zeyamAM glAnirUpe, aniSTarUpe, burAAdirUpe raMjita thavuM te A jIvano cAritramohano amUrtika cetanaduzaMkAsvAMga bane che. (puveda:-) vaLI te padgalika manavacanakAyavargaNAskaMdha ugra, unmatta aMgArarUpe thAya che, pramAda, toDa, moDa, lapeTavuM, Alasya e AkAre thAya che ane zukrAdi dhAtunA vikArarUpe thAya che ane anya skaMdhosAthe ramaNarUpe, bheTavArUpe thAya che te paudgalikamohano puruSavedano svAMga che. tyAre je pudgalaskaMdharUpa yone upayoga vaDe dekhatAM jANatAM, temAM (te jJayomAM) ugra unmAdarUpe, uccATa-aratirUpe, tApana-mohana-vazIkaraNa-nirlajjarUpe ane te aspaSTa jJayone pharI pharI dekhavA, jANavA, smaravA, bhogavavA, sevavA Adi ramaNatRSNArUpe A jIvanuM raMjita thavuM te A jIvano amUrtika cetanacAritramohano puvedano svAMga thAya che. (strIveda:-) vaLI te paudgalika akhADAmAM paulika jagarUpa vargaNAskaMdha maMdarUpa unmAdAkAre thAya che, aMgatoDa, moDa, bAtha bharavI te AkAre, pramAda, ALasa, aMga e AkAre ane rajAcidhAtuvikAre thAya che. vaLI anya skaMdhone ramADavAnuM nimitta thAya che te paudralika strIvedano svAMga che. je pulaskaMdharUpa yone upayoga vaDa dekhatAM jANatAM temAM maMda maMda unmAdarUpe, uccATha-arati, -tApana, mohana, vazIkaraNa, lajjA, mAyA e rUpe ane te aspaSTa zeyone pharI pharI dekhADavA, jaNAvavA, sevavA Adi ramAvavAnA tRSNArUpe A jIvanuM raMjita thavuM tene amUrtika cetanacAritramohano strIveda jANavo. (napuMsakaveda:-) vaLI paudgalika akhADAmAM jyAre paudgalika puruSa strIvedarUpa mizrabhAvathI paulika joga khare te paudgalika mohanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 116 AtmAvalokana napuMsakavedano svAMga che tyAre amUrtika cetanapuruSa strIvedanA mizrabhAvathI A jIvanA cAritraguNanuM raMjita thavuM te amUrtika cetanacAritramohano napuMsakaveda svAMga thAya che. dekho bhavya! evI rIte je cetanacAritrAvaraNa guNa parabhAvarUpa ke mohabhAvarUpa thaI nAce che te, te paugalika mohakarmarUpa nATakathI judo ja che te, te pudgalane traNa kAlamAM paNa sparzato nathI, samyajJAnI tenI sAthe koI paNa saMbaMdha dekhato nathI. (Ayu-) vaLI te paudgalika akhADAmAM "Ayu" evA nAmanuM eka karmanATaka nAce che. te kevA prakAranuM che te kahevAmAM Ave che : je paulika skaMdha jIvapradezonI sAthe aspaSTa zarIrAdi paudgalika vargaNAne ekasaMbaMdharUpa rAkhe, sthiti pramANa sudhI rAkhe te paugalika Ayukarmano svAMga nIpajyo che. tyAre A jIvanA caramadehathI jarAka ocho je mUla avagAhanA guNa te guNa parabhAvarUpa thayo tyAre te anya anya parimANamAM vyApyavyApaka thaI rahyo che, mUla pariNAmathI cuta thaI rahyo che. tene A amUrtika Ayuno svAMga kahevAmAM Ave che. A jIvano Ayurbheda che. vaLI te paudgalika akhADAmAM nAmakarma che te kevuM che? te nAmakarmanI keTalIeka prakRtionA maLavAthI to zarIranA pramANamUrtirUpa thAya che. vaLI te nAmakarmanI keTalI eka prakRtio vaDe te zarIraskaMdhamAM maMDanArUpa racanA thAya che. vaLI anya keTalIeka prakRtiovaDe te zarIraskaMdhamAM zaktiskaMdha nAnAmoTA pramANarUpa thAya che, ane keTalIeka prakRtio te zarIrane sUkSma, skUla, sthAvara, trasa, zvAsozvAsa, zabdAdirUpe banAve che, e rIte paudgalika akhADAmAM nAmakarma nAce che. vaLI A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amurtikacetanabhAva adhikAra 117 jIvanA amUrtika guNorUpe jIvanA je amUrtika asaMkhyAta pradezo te pradezonI caramadehuparimANathI jarAka ochI nija svAbhAvika narAkAraparimiti te parimitine sUkSma avagAhanA kahevAmAM Ave che. vaLI jyAre amUrtika pradeza vikArarUpe pravarte che tyAre jevo paugalika dehAkAra ane dehaparimiti bane che te anusAre jIvanA paNa asaMkhyAta pradezo tevA ja AkAre tevA ja pramANarUpe thaI pariName che. evA amUrtika jIvapradezonuM je vikArarUpe thavuM temAM eka jIvanA ja pradezo vyApyavyApaka thAya che. te A jIvapradezanA vikArathI jIvano nAma svAMga nIpaje che. (gotra) vaLI paudgalika akhADAmAM paudgalika dehaskaMdhane uccanI padavIrUpe darzAve che athavA nIcanI padavIrUpe darzAve che te paudgalika bhAvane gotrakarmano svAMga kahevAmAM Ave che. vaLI A jIvano je agurulaghuguNa che te agurulaghuguNa kone kahevAmAM Ave che? dravyanA je anaMtaguNo che te potapotAnA svabhAvarUpe pariName che. potapotAnI nijAtirUpe nizcala rahe che te svabhAvazaktine agurulaghuguNa kahevAmAM Ave che. jIvanA agurulaghuguNano Avo nijasvabhAva che ke te jIvadravya ninjAtisvabhAvarUpa kuTastha (nizcala) pravarte che te agurulaghuguNano ninjAtisvabhAva (che). vaLI jo te agurulaghuguNa viparItarUpa thAya che to te viparItapaNuM zuM? dravyanA guNapradezo jevA ne tevA svabhAvarUpe na rahe, sarvathA anya anyarUpe thatAM rahe. vaLI tevuM thayuM te agurulaghuguNanuM viparItapaNArUpa pravartavuM che. te agurulaghuguNanA parabhAvane gotrasvAMga kahevAmAM Ave che athavA e rIte jIva pAparUpe pariName to nacarUpa paNa thAya che. ane jIva puNyarUpa pariNamatAM uccarUpa thAya che, AmanA kAraNe (A pApapuNyanA kAraNe) jIvanuM ninjAtirUpa pariNamana atItakAlamA jevuM ne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 118 AtmAvalokana tevuM rahyuM nahi. evI rIte anulaghuguNanA viparItapaNAnA bhAvathI jIvano amUrtikagotrasvAMga thAya che. (aMtarAya:-) vaLI te paudgalika akhADAmAM je paudgalika manavacanakAyAdi temanuM skUraNa-vyApAra-prarvatavuM--saMpUrNa na thAya, adhuruM khaMDita thAya che, vipna Ave che. te vijJabhAvane paudgalika aMtarAyakarmano svAMga kahevAmAM Ave che tyAre jo ke jIvadravyamAM A jIvanA guNono ninjAtirUpa sakala svabhAva zaktirUpe avyakta thaI rahyo che paraMtu te guNasakalasvabhAvane jIvadravya potAnA pariNAmarUpa vyaktatA pravAhamAM divA samartha thaI zakato nathI. vaLI A jIvadravya paguNahAnivRddhithI eka kSaNa paNa sthAyI zuddhasvarUparUpa paryAyapariNAmathI nijasvabhAvasukha * bhogavavA samartha thaI zake nahi vaLI A jIvadravya ninjAtisvabhAvanA eka advitIya svAdane laI laI sarva utpAda pariNAmonI paraMparAthI vAraMvAra upabhoga karavA samartha thaI zake nahi; vaLI A jIvadravyano svAdabhAva bhAvazaktirUpe avyakta thaI rahyo che, jIvadravyanA pariNAma te svabhAvanA *lAbhaneprAptine pAmI zakato nathI (jIvadravyanA pariNAma te svabhAvano lAbha prApta karI zakato nathI). vaLI A jIvadravyanA ninjAtirUpa sakala svabhAvane sarvathArUpe rRravAmAM pragaTAvavAmAM te bhAva rahevAmAM balapa-vIryaguNa (samartha) thaI zakto nathI. evI rIte jIvano udyama-bala-vIryaguNa nirbala thaIne viparIta bhAvarUpa pariNamyo che, tene (jIvana) amUrtika cetana-aMtarAya svAMga nIpaje che. he bhavya, tuM dekha, AvI rIte ATha prakAre je amUrtika cetananATaka thAya che tene jJAnI dekhe jANe che, "te paugalika 1 dAnaguNa, 2 bhogaguNa, 3 upabhogaguNa, 4 lAbhaguNa, 5 vIryaguNa. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates amurtikacetanabhAva adhikAra 119 nATaka sAthe kAMI paNa saMbaMdha dekhato nathI kAraNa ke jo kAMI saMbaMdha hoya to jJAnI dekhe, jo hoya nahi to jJAnI evI rIte dekhe? ( arthAt na dekhe) " vaLI te paulika nATakamAM karmaprakRttinA AvavAjavAnA pherathI (bhedathI) mukhya cauda akhADA sthAnaka banyA che, tyAM A jIvanA A viparIta azuddha parabhAvanuM jevuM jevuM ghaTavuM vadhavuM thAya che tevI rIte mukhya cauda bheda thAya che. to e rIte jJAnI jIvanA cauda amUrtika cetanabhedane judA judA dekhe che, pudgala sAthe kAMI paNa saMbaMdha dekhato nathI. AvI rIte jIvanuM azuddha parabhAvarUpa nATaka jAdu ja thatuM dekhe che. kAraNa ke jIvadravya azuddharUpa pravaryuM tyAre te azuddha bhAvathI ja vyApyavyApaka pote ja thaI rahyo che, traNakAlamAM anyadravyane te sparzato paNa nathI. AvI dravyanI anAdi-anaMta maryAdA baMdhAyelI (banelI) che. "athavA dravya zuddharUpa pariNamo ke azuddharUpa pariNAmo paNa te anya dravyane koI paNa rIte na sparze. tevuM ja jJAna thatAM jJAnI dekhe -jANe che ke A Ama ja che." he mitra, tuM paNa evI daSTi karIne nihALavAnuM kara. anya loka, svAMga, skaMdharUpa parazeyadravyano doSa na dekho, na jANo ke parazeyanI sannidhi (nikaTatA) nimittamAtra dekhI-karIne mAruM dravya ANe meluM karyuM; AvI rIte A jIva pote juTho bhrama kare che. paNa te parazeyane tuM kadI paNa spardho ja nathI. chatAM tuM teno doSa dekhe-jANe che te tArI A harAmajAdagI (duSTatA, badamAzI) che. AvI rIte eka tuM ja juTho cho, teno koI doSa nathI te sadA sAcuM che." tethI he mitra, amUrtika saMsAra nATakarUpe tuM ja nAce che, emaja tuM potAne dekha-jANa vaLI evI rIte tene potAne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 120 AtmAvalokana azuddha dekhatAM ja, jANatAM ja tArI potAnI ninjAtinI vAnagInuM dekhavuM, jANavuM, rahevuM, AsvAdavuM, tane thaze. vaLI tyAre ja te ja pariNAmorUpe pariNamavAthI tArA azuddha parabhAva heya-nAza-thAya che. te svabhAva vAnagI te ja ke, Amaya ja ke, "dekhavuM ja, jANavuM ja. e dekhavAthI, e jANavAthI potAne ke, "dekhavA-jANavArUpe dekhyo-jANyo ane te dekhavA-jANavAmAM vizrAma-ArAma pAme, svAda bhogave te jIvanA je nijasvabhAvarUpa keTalAka jIvapariNAmono lakhAva (jANapaNuM, bhAna, anubhava) thAya che te ja jIvasvarUpa svabhAva vAnagI (che). he mitra, A badhAnuM tAtparya ATaluM ja che ke jyAM potAnuM azuddha dravya potArUpe bhinna dekhyuM tyAM nijasvabhAvanA svAdano udyota jarUra che ja. evI rIte thatAM tuM ja jANIza ane azuddhapaNAno nAza karavA mATe tuM ja udhata (tatpara) thaIza, to tuM AvI rIte sadA nihALyA kara. iti amurti kacetanabhAvasaMsArasya vyApyavyApakaika jIva tddhikaarH| (e pramANe amUrtika cetanabhAvasaMsAramAM eka jIva ja vyApyavyApaka che teno adhikAra). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 121 - ' ja sAM saUL kartutvaadhikA2 vArNa nA Taka koI A rIte praznakare ke guNasthAna, mArgaNA, karma, joga Adi saMsAra te saMsAra pariNAmamaya (vastumaya) kono che te kaho te kathana darzAvavAmAM Ave che : dekho! AkAzamAM eka caMdra che, eka tenuM nimitta pAmIne pANInI svacchatA vikArarUpa caMdra che. vaLI eka lAla raMga che, vaLI (A tarapha ) eka tenuM nimitta pAmIne sphaTikanI svacchatA vikArarUpa lAla che. vaLI eka moraskaMdha che, vaLI (A tarapha ) eka tenuM nimitta pAmIne ArasInI svacchatA vikArarUpa mora che. tevI ja rIte guNasthAna, mArgANAdi eka pudgalaskaMdharUpa saMsAra che, vaLI eka tenuM nimitta pAmIne jIvanI svacchatA, vikArarUpa cetanA saMsAra che. to tame ahIM nyAya karIne vicAro to caMdra, lAlaraMga, mora, saMsAra kaI pariNAmamaya vastupe nIpajyAM che? kyA pariNAmamAM ja bhAvarUpe nIpaje che? dekho! jo asala caMdrAdi vikArI kahevAmAM Ave che to temane anya caMdrAdinuM nimitta to dekhAtuM nathI. vaLI jo asala caMdrAdi vikArabhAvarUpe thAya to temanuM te vikArI svacchasthAna paNa koI dekhAtuM nathI. vaLI jo asala caMdrAdino vikAra hoya (vaLI jo asala caMdrAdi vikArI thayo hoya) to anya ( bhinna) jalAdinA vikAranuM caMdrAdinA vikArarUpe thavuM mUlathI nAsti hoya (na hoya). paNa e jalAdi vikArarUpe thatAM to pratyakSa jovAmAM Ave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 122 Atmaavalokana vaLI jo Ama kahevAmAM Ave ke "te asala caMdrAdi jalAdimAM praveza karIne vasI rahe che, to kharekhara te A jalAdimAM paramANumAtra paNa ( jarIka paNa) praveza karIne vyApatAM jovAmAM AvatAM nathI. vaLI jo Ama kahevAmAM Ave ke "jalAdi te (asala) caMdrAdinA nimitta vinA ja caMdrAdinA vikArarUpe thAya che to te A caMdrAdi vikAranI sthiti te (asala) caMdrAdinA nimittanI sthitine AdhIna jovAmAM Ave che. tethI ahIM Ama paNa dekhavAmAM Ave che ke jo asala caMdrAdi kyAreka nAza pAme to teno nAza thatAM A tarapha paNa kAMI vastu rahI jatI dekhavAmAM AvatI nathI, temano (asala caMdrAdino) nAza te vastuno ja nAza che, tethI to-Ama nirNaya karavAthI to-Ama siddha thayuM ke asala caMdrAdi vastuaMga che, pariNAmamaya che, te vastu ja che ane jalAdinA vikArarUpa caMdrAdino nAza thatAM jalAdinI svacchatA pariNAma pratyakSa rahI jAya che tethI Ama pratyakSa che ke-jalAdinI svacchatA vastu che. paraMtu te (asala) caMdrAdirUpanA anusAre jalAdinA svacchatAnA pariNAme potAne caMdrAdinA svAMgarUpe banAvI lIdho che, svacchatAnA te pariNAme, vastumaya (asala ) te caMdrAdinA rUpe ja kUTa (svAMga) karyo che. paNa A kUTanI karanArI svacchatA vastuaMga che pariNAmamaya che. ane te svacchatAnA pariNAmanI caMdrAdirUpa kUTa, te kUTabhAva che-svAMgabhAva che paNa koI kUTa pariNAma nathI (mULa vastu nathI), kUTa je che te pariNAmano svAMga che ethI to-Ama nirNaya karavAthI to Ama siddha thayuM ke jalAdi svacchatAnA pariNAmamAM je caMdrAdisvarUpa banyuM che te rUpa avastu che, apariNAma che. he bhavya, nirNaya karavAthI to jema che tema vAta AvI rahI (siddha thaI ) te te dekhyuM. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates saMsA2kartRtva adhikAra 123 tethI have ahIM nisaMdeha jANo:- guNasthAna, mArgaNAsthAna, karma, jogabaMdha, kaSAyabaMdha, Azrava, saMjama, asaMjama Adi jeTalo je vastuaMga, pariNAmamaya saMsAra che te sarvane kevala paudgalika jANo, ( pauddagalika) dravyamaya jANo. vaLI bhAvasaMsAranA thavAnI AvI vidhi che, te tuM sAMbhaLa. A jIvanA upayogarUpamaya svacchatAnA je pariNAma che te pariNAmamAM dekhavA-jANavAnA svabhAvathI sarvapajJeyadazyanA AkAra thAya che evI sadAya upayoganI vastusvabhAvarIti che tethI nizcayathI A eka jIvamAM 52 paNa che, ane sva paNa che 52zeyarUpa, padazyarUpa jJAnadarzananA AkArathI je kevala eka AkAra te AkAra to para che, ane tyAM jeTaluM dekhavA jANavArUpa che teTaluM to sva che. dekho, nizcayathI sva, para A jIvamAM che, pragaTapaNe A jIvamAM che. ThIkarUpa-sthirUpa AcaraNaguNa te AcaraNaguNa koI zaiyarUpa puddagalaskaMdhanA saMsAranA nimittakAlathI kevala eka te AkAromAM ja pravarte che ane kyAreka kevalajJAnadarzanarUpamAM pravarte che. vaLI eka vAta che ke jyAre AcaraNaguNa te eka (kevala, mAtra ) AkAromAM pravarte che te kAle to jIvadravya ajJAna, du:khAdirUpe azuddha thAya che vaLI AcaraNaguNa AkArane choDIne jyAre eka kevalajJAnadarzanarUpa pravarte che tyAre kevalajJAna, sukhAdinI zuddhatAthI jIvadravya zuddha thAya che evI AcaraNanI rIti che. tethI huM bhavya tuM ahIM dekha, A AcaraNaguNa jyAre te eka AkAramAM ja pravarto tyAre jIvane te 52 svAMgaracanA upajIparavikAra Upajyo. e rIte jIvapariNAma potAne parabhAvanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 124 Atmaavalokana svAgarUpe banAvI le che. je sarva bhAvasAra che te bhAvasaMsAra kevala jIvano jANo. vaLI pariNAmamaya saMsAramAM eka pudgala vyApyavyApaka che ane bhAvasaMsAramAM eka jIva vyApyavyApaka che. vaLI eka vAta jANo-pudgala pariNAmarUpathI saMsArano karyAdi thAya che ane jIva pariNAmamayarUpathI saMsArano kartA thato nathI. A jIvane vyApyavyApakapaNAthI bhAvasaMsAranA kartAdithI kahevAmAM Ave che. ahIM to vyAyavyApakarUpe to eka jIvane ja jANavo. pudgaladravya potAnA pariNAmarUpa ja saMsArano kartA thAya che, pariNAmapiMDathI saMsArano kartA che. A jIvadravya potAnA pariNAmonA ja bhAvarUpa saMsArano kartA thAya che. vaLI jIva pariNAma taraphathI sadA, trikAlazuddha, eka cetanamaya pariNAma upajAvavAnA kartA rahe che. vaLI jIvadravyanA nipajAvelA je eka cetanamaya pariNAma che te pariNAmeja potAmAM saMsArabhAva-azuddhabhAva racyo che tethI jIvanA pariNAma saMsArabhAvanA-azuddhabhAvanA kartA thAya che paraMtu jIvadravya kyAreya kartA thatuM nathI e nisaMdeha che. paraMtu eka vAta che ke jIvanA je pariNAma te saMsAranA kartA thayA che te pariNAma A jIvadravyanA tethI vyavahAranayathI jIvadravyane paNa kartA kahevAmAM Ave che. vaLI te azuddha saMsArabhAvamAM jIvanA pariNAma ja vyApyavyApaka thayA che tethI te pariNAmane ja nizcayathI azuddhabhAvano kartA kahevAmAM Ave che. vaLI nizcayathI zIdhra dravyane saMsArano kartA kahevAmAM Ave to paNa koI dUSaNa nathI paNa jJAnadaSTimAM jIvadravyane saMsArano akartA sadA samajIe chIe. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates saMsArakartutva adhikAra 125 eka ahIM daSTAMta jANavuM-jemake eka mahAvara (lAkhamAMthI banelA lAla raMga) mahAvara che. te pote lAla pariNAmamaya Upajyo che. tethI te mahAvara lAla pariNAmamayano kartA che tathA (tevIrIte) pudgaladravya pariNAmamaya saMsArano kartA che. vaLI te mahAvaranuM nimitta pAmIne sphaTikazilAmAM vikAranI lAlI thaI te lAlIbhAvano kartA pratyakSa te zilAmAM te zilAno svaccha pariNAma che, te sphaTikadravya nathI, te lAlInA pariNAma karavAno akartA che. vaLI jo te pariNAma vaDa lAlIne kare to te lAlI te sphaTikanI te svacchatAnI jevI thaI jAya tyAM te lAlI te sphaTikano guNa thAya, jyAre guNa thayo tyAre jAya nahi ( TaLe nahi) tenuM vikArarUpa na Thare (te vikArI nahi Thare) tyAre e rIte anartha Upaje. tethI Ama pratyakSa che ke-sphaTikadravya lAlIno kartA nathI, nizcayathI tenA svacchatAnA pariNAma karyA che. paraMtu vyavahArathI sphaTikane lAlIno kartA kahevAmAM Ave che. kAraNa ke te svacchatA tenI che (sphaTikanI che ). evI rIte jIvanA saMbaMdhamAM jANavuM. phera ATalo ja che ke svacchatAnA pariNAmanA sthAne cetana pariNAma levA ane sphaTikadravyanA sthAne jIvadravya levuM. evI rIte A jIva pariNAma vaDeja saMsArabhAvano kartA thAya che tethI ene bhAvasaMsAra jANo, mitra, ahIM eka bIjI vAta jANavI-pariNAmanI avasthA je je kAle jevI kevI rIte jIvanI thAya che tevI tevI te avasthA eka jIvadravyanI thAya che. pariNAmanI avasthA vinA A dravyanI avasthA thavAno rasto nathI. tethI pariNAma vinA anya avasthA zI rIte thAya ? bAhya, atara ke zuddhAzuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 1ra6 AtmAvalokana mizra pariNAma emAMnA koI pariNAma je kAle avasthA dhAraNa kare te kAle nisaMdeha dravyanI ja eka dazA thAya che. te kAle dravyanI te dazAno svAda che. | iti saMsArakatvAdhikAra che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates atha anubhava viva2Na 127 A paulika karmathI pAMca indriya ane chaThThA manarUpe saMjJA deha banyo, te dehamAM te pramANamAM je jIvadravya rahyuM te jIvadravya paNa indriyamananI saMjJA pAme. temanA nAma bhAva indriya, bhAvamana che. vaLI tyAM upayogapariNAmanA cha prakAre paNa bheda paDayA che. te eka upayogapariNAmabheda pudgalanA sparzaguNane dekhe-jANe, vaLI eka upayogapariNAmabheda puddagalanA 2saguNane dekhe-jANe, vaLI eka upayogapariNAmabheda pudgalanA gaMdhaguNane dekhe-jANe, vaLI eka upayogapariNAmabheda puddagalanA raMgaguNane dekhe-jANe, vaLI eka upayogapariNAmabheda paudgalika zabdaskaMdhane dekhe-jANe, vaLI eka upayogapariNAmabheda atIta-anAgata-vartamAna saMbaMdhI mUrtika amUrtikanA smaraNAdi vikalparUpa ciMtAne-vicA2ne-dekhe-jANe; e rIte upayogapariNAmabheda thaI rahyA che. vaLI je puddagalanA sparza, rasa, gaMdha, varNa zabdarUpa eka eka jJeya pratye dekhavA-jANavAno eka eka upayogapariNAma bheda te upayogapariNAmabheda rAjAindranA ( ?) upayoganA bheda che. tethI te upayogapariNAmabheda ne A bhAvathI indriyasaMjJAthI kahevAmAM Ave che. vaLI upayogapariNAma vikalpa, vicAra, manana, citArUpa thAya che, te thatAM te upayogapariNAmabhedane manasaMjJAthI kahyA. vaLI have emane eka 'jJAnanuM' nAma ApIne kathana karuM chuM, te ' jJAna 'kahevAthI temAM darzanAdi sarva guNo AvI gayA, tethI jJAnanuM kathana karuM chuM : - Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 128 AtmAvalokana dekho! saMta, A mana indriyabhedonA jJAnanA paryAyanuM nAma matisaMjJA kahevAmAM Ave che. vaLI te manabhedanA jJAnathI arthathI arthAntara vizeSa jANe, A te jANavAne zrutisaMjJA kahevAmAM Ave che. e rIte A be matizruti jJAnanA e banne paryAyo paNa kurUpatA ( mithyArUpa) ane samyarUpa thAya che, tenuM vivaraNa kahuM chuM : ahIM tuM dekha, A jIva jyAMsudhI mithyAtvI rahe tyAMsudhI e matizruti kurUpa thAya che-kumati kuzruti thAya che. vaLI jyAre A jIvA samyakatvI thAya che tyAre e matidhRti samyagdati sabhyazrutirUpa thAya che, te kurUpatA kevI pravarte che? ane samyagarUpatA kevI pravarte che? te vivaraNa tuM sAMbhaLa. he saMta, mithyAtvI jIvanI kurUpatA kharAba, ane samyakatvI jIvanI samyagrupatA sArI. matikRti paryAya to bannene eka sarakho. A kurUpatA ane samyagrupatAno zo bheda che? te sAMbhaLa. he saMta, tuM dekha ke mithyAtvInuM matidhRtarUpa vaDe je kAMI jANavuM-dekhavuM thAya che te jANavAmAM svaparavyApakaavyApakanI jAtino bheda nathI te zeyane to sva samaje athavA kAMI samajato nathI, AvI te mithyAtvInA matidhRtarUpa jANavAmAM kurUpatA che. vaLI te samyagdaSTinA matiRtarUpa vaDe je kAMI parazeyane jANe che tene jANatAM, parazeyarUpa parayano ja bheda che, ane jANavArUpa svano ja bheda che, (ema te samyajJAna samaje che) ane je cAritra te parazeyane avalaMbe che ane te parajJayano svAda paNa bhogave che. to te cAritranA vikArane paNa samaje che (oLakhe che, ) A te samyagdaSTinA matizrutamAM (matizruta jJAnamAM ) samyarUpa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates anubhava vivaraNa 129 vaLI A samyakatA (samyagrupatA) savikalpa nirvikalpa rUpathI be prakAre che- (1) jAnyajJAnI jyAre te paraoNyane pararUpapaNe avyApaka jANe, svane jANavArUpe vyApaka jANe, te to vikalpa samyakatA (2) vaLI pota potAneja jANavArUpe vyApyavyApaka jANyA kare te nirvikalpa samyakatA. vaLI yugapata eka ja vAre (-sthAne-) ekaja samaye svane sarvasva rIte sva samaje, sarva parayone sarvathA pararUpe samaje tyAM cAritra paramazuddharUpa che te samyakatAne paramasarvathA-samyakatA kahevAmAM Ave che. te kevaladarzanakevalajJAnarUpa paryAyamAM hoya che. to A matikRti AdinI jANanadaSTi yugapata zA kAraNe nathI? tenuM kAraNa zuM? tuM tenuM kAraNa sAMbhaLa : he saMta, A je matidhRti Adi jJAna che te prayujanArUpa che (joDAvArUpa che) je tarapha je zeyaprati-prayuMje (upayoga joDAya) tyAre te kALe te svajJayane ke parazeyane kAkagolaka nyAyathI athavA yugalanetradaSTinyAyathI jANe. vaLI te viSe paNa vivaraNa - svajJaya athavA parajJayamAM joDAtAM thakAM ja te eka aMganA bhedane jANe, vaLI tyAMthI chUTI anya zeyabhAva prati joDAya tyAre tene jANe. tenA udAharaNoH- jyAre jIva, dravyatva jANavAmAM joDAya tyAre dravyatvasAmAnyane ja jANe. vaLI jyAre utpAdavyayadhrauvya bhedone jANavAmAM joDAya tyAre te bhedarUpane ja jANe. vaLI te bhedomAM paNa jyAre eka utpAdabhAvane jANe tyAre vyayadhrauvyanA bhedabhAvone na jANe. tyAre guNarUpane jANe tyAre dravyarUpane na jANe. jyAre paryAyarUpane jANe jayAre guNane na jANe. jyAre jJAnanuM rUpa jANe tyAre cetanAvastutvane na jANe. jyAre cetanAvastutvane jANe tyAre jJAnaguNane na jANe. vaLI jyAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 130 AtmAvalokana jJAnaguNanA matiparyAyarUpane jANe tyAre jJAnanA anya manaparyAyone na jANe. jyAre svavastune jANe tyAre paravastune na jANe. vaLI e rIte jyAre pugaladravyatvane jANe tyAre pugalaguNane na jANe. jyAre varNaguNanA rUpane jANe tyAre rasAdi guNanA rUpane na jANe. jyAre rasaguNane jANe tyAre varNAdi guNane na jANe. vaLI jyAre miSTa rasane jANe tyAre anya rasane na jANe. AthI badhAnuM tAtparya A che ke jaghanyajJAna je tarapha je bhAvaprati joDAya te kALe tene-eTalAmAtra eka zayabhAvane-jANe. tenuM bIjA bhAva prati jyAre joDAvAnuM thAya tyAre ja to jANe; te jJaya prati joDAyA vinA na jANe. paraMtu eka bIjI vAta che-mithyAtvIne paNa A rIte ja jaghanyatAthI ja jANavuM thAya che ane samyagdaSTine A rIte ja jAnyajJAnathI ja jANavuM thAya che. paraMtu "bheda ATalo ke mithyAtvI to jeTaloya bhAva jANe teTaloya ayathArtha (mithyA) rUpa, ajAtibhedarUpa sAdhe; ane samyagdaSTi te ja bhAvane jANe teTalA badhAmAM yathArtharUpa jAtibhedarUpa sAdhe." evI rIte jaghanyajJAna joDAvArUpamAM ATalo bheda che. e uparAMta vaLI kevuM che? jaghanyajJAna jyAre geya prati jANavArUpe joDAya tyAre te zeyane kramathI jANavArUpe pravarte che. te zeyane pahelAM thoDuMka sAdhe, pachI tenAthI tene thoDuMka adhika sAdhe che, pachI tenAthI (vadhAre) adhika sAdhe che, e rIte te eka zeyane keTalAka kALamAM saMpUrNa sAdhe che e rIte jaghanyajJAna kamavartI che. athavA eka jJayane eka kALe jANe, pachI bIjA kALe bIjA zeyane jANe evI rIte (te) kramavartI jANavuM. vaLI e jaghanyajJAna kayuM che? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 131 anubhava vivaraNa katiSaya , sarva zayomAM keTalAka zeyone jANI zake che, athavA keTalIka cetanazaktiothI jANI zake che. vaLI eka dravyamAM keTalAka bhAvane jANe zake, sarvathA sarva na jANI zake, tethI katizaya che. jaghanyajJAna paNa kevuM che? (jJayane) sAdhavAne e jaghanyajJAna sthUla kALa sudhI pravarte che. jyAre koI eka jJayane jANavArUpe sAdhe tyAre jaghanya ke madhyama ke utkRSTa antarmuhUrta kALa sudhI sAdhe che, evI rIte zeyane sAdhavAne sthaLakALaparyAya che, vaLI e jaghanyajJAna laghukALa sthAyI che. vaLI zaiyabhAvane jANIne siddha karyA chatAM paNa te siddha zeyane jo jANyA kare to jaghanya ke madhyama ke utkRSTa antarmuhUrta kALa sudhI jANyA kare che. vaLI tyAMthI chUTI anya jJayabhAva prati pravarte che tethI jaghanyajJAna laghukAlasthAyI che. vaLI e jaghanyajJAna kSayopazama zakti che. jaghanyajJAnamAM to jANavuM evI rIte thAya che. aprayukta (joDAyAvinA) eka samayamAM sarvathA sarvane yugapat jANanAruM anaMtakAla sudhI rahenAruM kSAyikAdirUpa A kevala jJAna che tethI A kevalajJAnaparyAyamAM sarvathA parama samyagdA thaI che. he bhavya, A rIte matidhRtAdi jJAnaparyAyanuM svarUpa kahyuM ane te jJAnamAM samyakatA paNa pravartatI rahI. te samyakatA be prakAre che te darzAvavAmAM Ave che : A samyagdaSTinI indriyamanasaMjJAdhArI upayogapariNAmabhAvanI je samyagnA te savikalparUpa che. vaLI tene tuM dekha-varNa-rasa-gaMdha, sparza, zabdarUpa, zeyone dekhavA jANavArUpe eka upayogapariNAma pariName te jANavA dekhavA e eka indriyasaMjJAdhArI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 13ra AtmAvalokana tene have bhinna bhinna indriyanA nAmathI kahevAmAM Ave che. "A samyagdaSTinA indriya nAmanA je upayogapariNAma te pariNAmathI jyAre jyAre je je zeyone dekhuM-jANe tyAre tyAre te upayogapariNAma svavastunuM yathArtha bhAna rAkhe che. (sAthosAtha zeyathI bhinna svavastuno-AtmAno-yathArtha lakSa-khyAla rAkhe che)." vaLI ciMtA, vicAra, smaraNarUpa viSayabhoga, saMyogaviyoga, sneha, sukhadu:kha kapAyAdi azuddha pariNatinA dravyaguNaparyAyane, svanA, paranA bhedaabheda AdirUpa sarva zAstrone, sarva vikathAnA zAstrone, sarva svaparanI atIta, anAgata, vartamAna avasthAnI ciMtA, vicAra, smaraNa, kallolarUpa vikalpane jANavA dekhavAne upayoganA je pariNAma pariName che te pariNAmanA dekhavA jANavA e manasaMjJA dhAraNa karI. tethI have emane mana nAmathI kahevAmAM Ave che. A samyagdaSTinA mana nAmanA te upayogapariNAma te pariNAmavaDe jyAre jyAre je je smaraNarUpa ciMtAne, vicArane dekhe jANe tyAre tyAre te kAle ja te upayogapariNAma svavastunuM (AtmAnuM) yathArtha bhAna (lakSa) rAkhe che. dekho, evI rIte indriyasaMjJA pariNAma ane manasaMjJA pariNAmamAM upayoganI je samyakatA te savikalpa rUpa che. "vaLI A samyakatvathI paNa baMgha thato nathI, Azrava thato nathI." anya je nirvikalpa dazA che tene kahuM chuM, sAbhaLa : dekho, je cAritrAcaraNa che te cAritranA je pariNAma varNAdikane Acare che-avalaMbe che te cAritra pariNAmane paNa indriyaAcaraNasaMjJAthI kahevAmAM Ave che. vaLI te AcaraNajanya je svAda te svAdane paNa indriyasvAdasaMjJAthI kahevAmAM Ave che. vaLI svabhAvavatuthI je kAMI anya te sarva vikalpa, te vikalpone je cAritrapariNAma Acare-avalaMbe te pariNAmane manAcaraNasaMjJAthI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates anubhava vivaraNa 133 kahevAmAM Ave che. te AcaraNajanya je svAda te svAdane paNa manasaMjJAthI kahevAmAM Ave che. evI rIte je mana-indriya saMjJAdhArI AcaraNa ane svAdapariNAma te te samyagdaSTinA te mana-indriya saMjJAdhArI samyaupayogapariNAmanI sAthe che. paraMtu te myagdaSTinA mana-indriyasaMjJAdhArI azuddha cAritrapariNAmathI baMdha, Azrava, thatAM nathI. te guNa kono che? (te konI vizeSatA che?) te samyagdaSTinA te mana-IndriyasaMjJAdhArI azudra cAritrapariNAmane sAdhatA upayoganAja pariNAma savikalparUpa samyakaja che. tethI te mana-indriyasaMjJAdhArI cAritranA azuddha pariNAmothI baMdha Azrava thaI zakatAM nathI. te upayoganA sabhya pariNAmo e te baMdha-Azravane, azuddha cAritrapariNAmanI aMdhazaktine rokI dIdhI che "tethI samyagdaSTi buddhipUrvaka AcaraNa vaDe nibaMdha, nirAzrava thayo che." evI rIte samyagdaSTinA manaIndriyasaMjJAdhArI samyagaupayogapariNAma ane manaindriyasaMjJAdhArI azuddha cAritrapariNAma e banne pariNAmano je pravAha che te samyagdaSTine cAlato rahe che. to have temanI nirvikalpadazA thatI darzAvuM chuM - te samyagdaSTinA mana-indriyasaMjJAdhArI je upayogapariNAma te upayogapariNAmomAMthI je pariNAmoe eka bAhya paravarNAdikane khaMDa khaMDa dekhatAM-jANatAM indriyasaMjJAdhArI hatI te upayoga pariNAma vaLI jyAre te varNAdikone jANatAM to aTakI gayA tyAre te pariNAmone indriyasaMjJA na rahI. te pariNAmo IndriyasaMjJAthI atIta thayA ane je upayogapariNAmoe vikalpane dekhatAM-jANatAM manasaMjJAdhArI hatI te upayogapariNAma paNa jyAre te vakhate ja te vikalpane dekhatAM ja Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 134 AtmAvalokana jANatAM ja aTakI gayA tyAre te upayogapariNAmane manasaMjJA na rahI, te pariNAma tyAre manasaMjJAthI atIta thAya che. e rIte e banne upayogapariNAma indriyAtIta ane manAtIta thayA, ane te upayogapariNAma pote ja eka sarva cittaDurUpa potApotAne ja vyApyavyApakarUpe pratyakSa dekhavA lAgyo, jANavA lAgyo, ane te manaindriyabhAvathI zUnya thaI gayo. vaLI mana-indriyasaMjJAdhArI upayoga dazAnA balane sAdhato mana-indriyasaMjJAdhArI je azuddha cAritranA capala pariNAma hutA te cAritranA pariNAma tyAre ja te kAle kharekhara parAvalaMbanathI ane capaLatAthI aTakI gayA. tyAre te cAritrapariNAmone mana-indriyasaMjJA na rahI, tyAre cAritrapariNAmane manaindriyasaMjJAtIta kahevAmAM Ave che. vaLI te cAritrapariNAma nijaupayogamaya citrastumAM dekhIne sthirIbhUta zuddha vItarAgamagnarUpa pravarte che; ane te ja cAritrapariNAmajanya nijasvAda Upaje che. e rIte jyAre samyagdaSTinAM jJAnadarzanacAritrasahita pariNAma nija citrastune ja vyApyavyApakarUpa dekhatAM-jANatAM rahe, nija vyApyavyApaka svAda le, te svasvAdadazAnuM nAma svAnubhava kahevAmAM Ave che. to e rIte svAnubhava thAya tyAre chAstha jIvanAM darzanajJAnAdi pariNAmone nirvikalpa samyakatA Upaje che te jaghanyajJAnI samyagdaSTinI nirvikalpa upayogasamyakatA jANavI. te kALe ahIM saMvedanano A artha jANavo - sva kahetA huM-svayaMjJAna, saM kahetA sAkSAt pratyakSathI, vedana kahetA A vastumAM vyApyavyApakarUpa jANavuM. bhAvArtha - samyagdaSTi thatAM te jIvadravyamAM je jJAnaguNanI zakti sAkSAt pratyakSa thaI A rIte pravartI ke-A sthAnakamAM A huM jJAna, A Atmavastu pramANa tAdAmya vyApyavyApakarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates anubhava vivaraNa 135 che. A jJAnazaktine jANavAnuM nAma svasaMvedana kahevAmAM Ave che. to jJAnanI ATalI A svasaMvedanazakti chadmasthane sAkSAt pratyakSarUpa thaI pravarte che. A jJAnazaktinI pratyakSatAthI kevalI, zrutakevalI sarakhA che. A bheda yathArtha rIte (barAbara ) jANavo. e rIte jaghanyasamyagdaSTinI sabhyatA savikalpa ane nirvikalpanA bhedathI be prakAre che. tethI jaghanyasamyagdaSTi A banne samyakatAthI nirbaMdha nirAzrava hoya che. vaLI jyAre te jJAnadarzanacAritranA pariNAmothI svasvAdarUpa svAnubhava thAya tyAre te pariNAmone ATalA nAmasaMjJA bhAvothI nAma kaho-koI nirvikalpadazA kaho, ke Atmasanmukha upayoga kaho, ke bhAvajAti, bhAvazruti ke svasaMvedanabhAva, ke svavastumagna ke svAcaraNa, ke svasthiratA, ke svavizrAma ke svasukha, indriyamana-saMjJAtItabhAva, zuddhopayoga e sarvasaMjJAbhAva upacArathI indriyamanasvarUpamAM magna e rIte eka ja saMjJA kahevAmAM Ave che. sva anubhava ityAdi aneka saMjJAo che paraMtu eka svasvAdarUpa anubhavadazA athavA nirvikalpa dazA e mukhya nAma jANavuM. vaLI A nirvikalpa dazA rahevAno kALa tuM sAMbhaLa : jaghanya ke madhyama ke utkRSTa antarmuhUrta sudhI te pariNAma svaanubhavarUpa pravarte che. antarmuhUrta pachI pAchA pariNAma mana-indriya saMjJAdhArI thaI vikalpI thAya che, cAritra parAlaMbI thAya che, tyAM parasvAda Ave che. evI rIte teo savikalparUpa paNa thaI jAya che. vaLI keTalAka kAla pachI pariNAma pAchA paNa A savikalpa bhAvathI rahita thaIne vaLI anubhavarUpa thaI jAya che. antarmuhurta pachI pariNAma pAchuM savikalparUpa dhAraNa kare, vaLI keTalAka kALa pachI pariNAma savikalparUpa choDI anubhavarUpa thAya che. jaghanyajJAnInuM samyaktvAcaraNa dhArApravAhI pariNAme Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 136 AtmAvalokana pravarte che, cAritrAcaraNano anubhava dhArApravAhI nathI. jaghanyajJAnIne anubhava kadAcit (kyAreka kyAreka, koI koIvAra) kahevAmAM Ave che. tyAM A eka vivaraNa che : je samyagdaSTi cothA guNasthAnano che tenA anubhavano kAla laghuantarmuhUrta sudhI rahe che ane pharIne svAnubhava ghaNA kAla pachI thAya che. vaLI tenAthI (avirati samyagdaSTinA kALathI) dezavratInA anubhavanA rahevAno kALa moTo antarmuhUrta che ane thoDAka kAla pachI pachI thAya che. vaLI sarvaviratino sva-anubhava dIrgha antarmuhUrta sudhI rahe che ane dhyAnathI paNa thAya che ane sAtamAM guNasthAnamAM bahu ja thoDA kAla pachI pachI sva-anubhavadazA vAraMvAra thayA ja kare che. vaLI sAtamA guNasthAnathI e pariNAma, je pUrve sva-anubhavarUpa thayA hatA te to anubhavarUpe rahe paraMtu tyAM mukhyarUpe karmadhArAthI nIkaLI nIkaLIne svarasasvAdanA anubhavarUpa thatAM cAlyAM. jema jema pachIno kALa Ave che tema tema anya anya pariNAmo svAdarasanA anubhavarUpe vadhatAM cAle che. e rIte tyAMthI anubhavadazAnA pariNAma vadhI vadhIne palaTAya che, tema kSaNamohaguNasthAna sudhI jANavuM. huM savikalpanA AcaraNavALA, tuM eka vAta sAMbhaLa. tuM dekha, A pariNatinuM varNana karIne pariNAmono svavikalpanirvikalpa sva-anubhava thayo darzAvyo to tuM paNa potAnI pariNati A kathana anusAra che ke nahi ? te (tulanA karIne ) dekha ane jo tuM samyagdaSTi che to A mAphaka potAnI pariNati thatI te dekhI, to ame eka bIjAM kahIe chIe te zuM? tuM dekha, A svAnubhavadazA svasamarUpa svasukha che, zAMta vizrAma che, sthirarUpa che, koI (apUrva) kalyANa che, cena Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 137 anubhava vivaraNa che (sukhazAnti che), tRptirUpa che, samabhAva che ane mukhya mokSarAha che, evI che. vaLI A samyapha savikalpa dazAmAM jo ke upayoga nirmala rahe che to paNa are ! cAritrapariNAma parAvalaMba, azuddha, caMcalarUpa thatAM rahe che tethI savikalpadazA duHkha che, tRSNAnA tApathI caMcala che, puNapAparUpa kalApa che, uddhagatA che, asaMtoSarUpa che, evI evI rIte cAritrapariNAma vilAparUpa che. to te e banne avasthA potAmAM dekhI che. tethI sAruM to A che ke -tuM sva-anubhavarUpa rahevAno udhama rAkhyA kara, A amAruM vacana vivaraNathI (vyavahArathI) upadeza-kathana che. || iti anubhavAdhikAraH | ANAM, MA MAAN VNNN Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 138 atha anyat kiMcit kthyte| tAvat dRSTati ( have je kAMI ( svarUpa ) kahevAmAM Ave che tene dAkhalAthI darzAvIe chIe.) koI eka deza, dezamAM eka nara, te nara chatrIza pavananI sevA kare che. vaLI tyAM te pavanane rAjA tarIke jANe, dekhe, seve ane yAda rAkhe. ema ja karatAM karatAM te naranI avasthA ghaNA kAla sudhI vItI. eka divasa tene vicAra Avyo, koI jJAtApuruSane kahevAnuM sUjhayuM. te jJAtApuruSe Ama kahyuM ke A chatrIza pavana rAjA nathI. vaLI e rAjAnuM nagara nathI. tuM emane jUThI rIte rAjA mAnIne temanI sevA kare che. emane tuM rAjA tarIke jAThI ja rIte dekhuM-jANe che, paraMtu e rAjA nathI, e to nIca jAti che. vaLI emane rAjA mAnI (tuM) ghaNo nIca thayo che. vaLI temanI sevAthI tuM sadA daridrI, duHkhI, bhikhArI rahIza ane anAdithI raheto Avyo che, to tuM potAne, dekha ane te rAjAnI sevAthI tuM rAjA ja thaIza. dhanI, ayAcI, sukhI, nIDara, ucca zobhA Adi ghaNI prabhutA naranI thAya che. tene (pavanane) tuM rAjA mAne che to tuM ajJAnathI bhramamAM rahyo che. ame paNa tArI jema, Ama ja bhramamAM paDI gayA hatA. vaLI koI kAle ame jyAre rAjA pratyakSa dekhyo tyAre amAro A bhrama maTI gayo. prabhu thavAnI AvI vAta sAMbhaLatAM ja te puruSane (kharo) rAjA dekhavA, jANavA, sevavAnI ruci thaI tyAre te nare te jJAtanarane pUchyuM : Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates daSTAMta 139 he jJAnara, te rAjA kyAM che? ane (ene) zI rIte oLakhIe? ane zI rIte tenI sevA karIe? ane zI rIte te mArA jevAne paNa prabhu banAvaze? e vAta mane batAvo. kAraNa ke tamArAmAM A hAla vItyo che, tethI tame A mUla vAta batAvo. tyAre te jJAtanara bolyo-huM to A vAtanI vAta (mULavAto kahIza. paraMtu tAre A rIte udyamI thavuM paDaze. paNa tuM thaIza, kAraNa ke tArI tIvra ruci dekhavAmAM Ave che. to tuM IlAja sAbhaLa : mitra, have pahelAM tuM ahIMthI udhamavaMta thA, dhIrajavaMta thA. ATalIka A vAta mAnIne pachI A dezane tuM jANa. prathama to A dezamAM pAMca nagara che-dharma, adharma, kAla, pudgala, jIva-e pAMcenA nAma che. tyAM tuM te cAre nagaranA, te nagaranA lokAcAranA tamAzA barAbara dekha. temanI rIti yAda rAkha, paraMtu tyAM besI na rahe. kemake tAre rAjA pAse javAnuM kAma che, emanuM kAMI kAma nathI. e nagara tane prabhu nahi banAvI zake. vaLI tyAMthI AgaLa tuM te jIvanagaramAM jA. jyAre te nagara tArA dIThAmAM Ave, tyAM pahelAM ITa, mATI, patthara, cunAno banelo koTa Avaze. tene bhalI rIte dekhI tene paNa choDIne tuM AgaLa jaje. tyAM AgaLa ATha, sAta Adi anya lokajAtinI eka sthAne vastI Avaze, te vastIne bhalI rIte dekha. vaLI te jAtionA bhinna bhinna rItinA tamAzA dekha. vaLI temane choDI AgaLa cAla, tyAM pahelAM ATha, sAta Adi nAmanI anya jAtinI vastI choDI Avyo hato tevI jAti, kula nAmanI rIti dhAraNa karI lokonI eka sthAne bahu moTI sabhA Avaze, tyAM te lokonI ghaNI bhIDa che. vaLI te sabhAnA sarva loka rAjAno ja parivAra che. tethI te sabhAnA sarva loko paNa rAjA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 140 AtmAvalokana tarIke rAjA kahevarAve che. tyAM badhA rAjAnA jevI dIptivALA che, tuM sAvadha raheje, hozIyAra raheje, tyAM te jAtine-bhalI rIte oLakhI rAkhaje, temanA dhakkA sahana karaje. temanI dUra dIpti dekhIne DarIza nahIM, temanAthI niHzaMka raheje ane mananI ruci rAjAne dekhavAnI rAkhaje. paraMtu temane rAjA rAjA kahevAthI tuM emane rAjA mAnI bharamAI na jato, rAjA mAnI temanI sevAmAM lAgI jato nahi paraMtu emane sArI rIte dekhI oLakhI rAkhaje. tuM paNa vaLI emane dekhatAM ane choDatAM, dekhatAM choDatAM AgaLa cAlyo jaje. vaLI AgaLa jyAM e sabhAnA loka pUrA thayA tyAM e badhAne tuM pAchaLa choDI (AgaLa) gayo tyAre to temano bhaya maTayo. AgaLa jyAM siMhAsana, chatra, cAmara, mukuTarUpa lakSaNo Avaze, tyAM te lakSaNone tuM bhalI rIte dekhI le, jANI le, ane yAda rAkhI le. evA temane tuM jANIne vaLI te mukuTAdi lakSaNothI saMyukta, parama dIptivALo, saumyAdi suMdara mUrtivALo je nara birAjamAna che tene tuM rAjA dekha, jANa. vaLI tyAre ja te rAjAnA lakSaNa sUrata mUrti hRdayanI aMdara yAda rAkhI le. kAraNa ke te yAdagIrIthI anya narane vaLI dekhIne te prati rAjAnI zaMkA kyAreya paNa Upajaze nahi. evI rIte tane jyAre nararAjA dekhAze tyAre tene dekhatAM ja tane apUrva paramAnaMda Avaze, ane tuM koI apUrva narane dekhIza ane te nararAjAne dekhatAM ja tArA manamAM koI umaMga UThaze ane tuM dekhatAMja temAM magna thaI jaIza. tuM ja tyAMnI rIti dekhIza, mArA kahevAthI zuM prayojana che? vaLI te rAjAnI sevA ATalI ja ke tenA sanmukha magna rahevuM, Ama tema na thavuM ( arthAt upayogane jarA paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates dRSTAMta 141 caMcala thavA na devo) vaLI tyAMthI keTalAka kALa pachI chUTI jaIza tyAre paNa pharI tevuM thavuM. vaLI keTalAka kALa pachI tyAMthI chUTI jaIza tyAre paNa pharI pAcho te ja purANA ( pahelAnA ) lokonI vacce AvIza. tyAM pharIthI tuM sevA-e ja lokonI sevA-karIza, te sevAthI sukhIdu:khI paNa thaIza. jo ke tyAM tuM te lokonI sevA karIza, paNa te lokone have rAjA tarIke na dekhIza, na jANIza, have temane te rAjAnI raiyata ja jANIza, ane dekhIza. kAraNa ke jo ke te kAle rAjAne pratyakSa dekhato jANato nathI, paNa teM rAjAnA lakSaNothI ja tenI sUcita ThIka ThIka yAda karI lIdhI che, rAjAnI sUrata yAda ja rahe che; tethI have te lokone tuM rAjA dekhato nathI, lokone loka ja tarIke dekhe che, rAjAno bhrama Upajato nathI. vaLI (teM ) rAjAnI sevAnA sukhanuM je sukha lIdhuM, te sukha have A lokonI sevAnA sukhamAM dekhato nathI. vaLI temanI sevA karavI bahu kharAba lAge che tethI (temanI sevAne tuM) kharAba dekhyAjANyA karIza. manamAM Ama ciMtavIza ke AmanA (A lokonA ) sevA saMbaMdhathI mArI ApadAo kyAreya TaLI nathI. vaLI tyArathI to tuM te lokone rAjA tarIke dekhatAM jANatAM aTakI gayo. paraMtu temanI koI sevA karavI rahI gaI che, evI rIte tuM te lokone mATe vicArato thaIza. tema chatAM manamAM (asala ) rAjAnI ja sevAnI ruci raheze. vaLI pAcho temanI sevA choDIne have zIghra te (asala ) rAjAnI sevA karavA lAgI jaIza. vaLI pAchI rAjAnI sevA chUTI jaze ane pachI A lokonI sevA karavA lAgI jaIza. vaLI pAchI A sevA choDIza, ( asala ) rAjAnI sevA karIza, e ja rIte thatAM thatAM keTalAka kALa pachI te rAjAnI sevAmAM rahI jaIza Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 142 AtmAvalokana sarvanuM tAtparya A che ke tyAre tuM ja rAjA thaI jaIza. te rAjAnI sevAthI thoDA kAlamAM evI rIte rAjAnI tArI prabhutA thaze. tyAre te nare A kathA sAMbhaLIne vaLI tevI ja rIte karI ane (te nara) tevo ja rAjA paNa thayo. A daSTAMta thayuM. have A pramANe daSTAMta : A jIvanA je pariNAma te pariNAma anya parabhavonuM avalaMbana kare che-temanI sevA kare che. tyAM te parabhAvane sevatAM pariNAma te parabhAvono nijasvabhAvarUpe dekhe che, jANe che, seve che ane te parane nija sva karIne (parane nija potArUpa karIne, nija sva tarIke ) barAbara mAnI rAkhe che. evI evI rIte anAdithI karatAM A jIvanA pariNAmonI avasthA ghaNA kALa sudhI vItI. vaLI kALa pAmI bhavyatA paripAka thaI tyAre potAnuM athavA anya jJAtagurunA upadezanuM kAraNa pAmyo. te gurue upadezya ke : he bhavya pariNAmo! tame hIna evA paranI sevA karo cho ane huM pariNAmo ! paranI sevA karatAM tame e ja nIca evA para ucca evA "sva karIne' (sva-rUpe sva tarIke ) dekho cho, jANo cho, ane sva karIne yAda barAbara rAkho cho; to he bhavya pariNAmo ! A nIca evuM para che, ucca evuM sva nathI. vaLI A tamArI vastunA AdhAre nathI. vaLI A nIcane sevatAM tame paNa nIca evA paraja jevA banI rahyA cho, vaLI A nIca evA paranI sevA karatAM duHkha, upAdhi, dAridraya, sadA bhogavI rahyA cho. e tamane raMcamAtra paNa kAMI ApI zakatA nathI ane "A amane Ape che." e rIte tame jaThuM ja mAnI rahyA cho jo ke A to nIca evuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates diSTAMta 143 para che paraMtu tame emane ucca evuM sva mAnIne bahu nIca thayA cho. he bhavya pariNAmo! je koI UMca evuM sva tene tame kadI paNa dekhyuM nathI, jANyuM paNa nathI, sevyuM paNa nathI tethI tene tame yAda kyAMthI rAkho? vaLI have je, te svabhAvane dekho, jANo ane sevA karo to te tamane svayaM yAda paNa raheze, to tame sukhI thazo, ayAcI (mAgyA vinA) lakSapati thazo ane tame potAnI (tamArI) lakSmIthI prabhu thazo. evI rIte sAMbhaLavAthI vaLI te bhavya pariNAmone te nijasvabhAvane dekhavA, jANavA, sevavAnI apUrva mahAci upajI ane tyAre ja te pariNAmoe temane (jJAte narane) pUchyuM ke te nijasvabhAvane kaI rIte kyAM dekhavo, kyuM sthAna che, te badhI rIti kaho. tyAre te jJAtagurue yathArtha jema che tema rAha, sthAnAdi oLakhavAnI rIti kahI. tyAre tevI te rItine yAda rAkhI. vaLI have svabhAvane dekhavA, sevavAne te pariNAma puruSArtha karIne jevI rIte AgaLa cAle che te kahevAmAM Ave che : pahelAM to A pariNAme cha dravyanI saMkhyA dekhI. tyAra pachI avagAhanA nimittarUpa eka AkAza dravyane guNaparyAyAdilakSaNothI juduM dekhyuM paNa temAM svabhAva rAjAnuM koI lakSaNa na dekhyuM. tethI te AkAzadravyane choDI AgaLa gatinA nimittarUpa dharmadravyane guNaparyAyAdilakSaNothI jAduM dekhyuM paraMtu temAM paNa svabhAvarAjAnuM koI lakSaNa na dekhyuM. tethI te dharmadravyane paNa choDI AgaLa sthitinA nimittabhUta adharmadravyane guNaparyAyAdi lakSaNothI juduM dekhyuM. paraMtu temAM paNa svabhAvarAjAnuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 144 AtmAvalokana koI lakSaNa na dekhyuM. tethI te adharmanagarane paNa choDI vaLI AgaLa vartanA nimittarUpa kAladravyane guNaparyAyAdi lakSaNothI jAdu dekhyuM. paraMtu temAM paNa svabhAvarAjAnuM koI lakSaNa na dekhyuM, tethI te kAladravyane paNa choDI AgaLa varNAdirUpa pugaladravyane guNaparyAya lakSaNathI jAduM dekhyuM paraMtu temAM paNa svabhAva rAjAnuM koI lakSaNa na dekhyuM tethI te pugaladravyane paNa choDI dIdhuM. evI rIte te pariNAmoe pAMca dravya to dekhyA paraMtu svabhAvarAjAnuM nAmamAtra paNa na dekhyuM, tethI emane choDI dIdhA. AgaLa te pariNAmo A jIva nAmanA dravyanagara sudhI AvI pahoMcyA. tyAM A pariNAmoe A koTarUpa nokarmaskaMdhane dekhyA. je dekhyuM te badhuMya nisaMdeha pudagala dravyanuM banyuM che. temAM to svabhAvanuM koI lakSaNa nathI, tethI A nokarmane choDI vaLI tenI aMdara pariNAmo gayA. tyAM dekhyuM ke ATha karma, navatattva, kArmaNaskaMdhanI maMDalI-vastIvase che. te vastImAM dekhyuM to kevala pudgaladravyanI sarva jAti vase che. vaLI teo temanI aMdaroaMdara levaDa devaDa, saMbaMdha, sagAI, laDAI, prItinI kriyA kare che. evI rIte te vastImAM paNa nisaMdeha svabhAvanuM koI aMga na dekhyuM. tethI pudgalajAtinI te karmAdi vastIne choDI e pariNAmo AgaLa gayA. tyAM dekhyuM ke pahelAM pudgalajAtinI karmAdi saMjJA jevI rIte hatI te anusAreja te te jAtinI saMjJAdhAraka cetanapariNAmabhAvanI vastI che. paraMtu te sarva bhAvonI jAti cetanapariNAma ja che, tethI te sarva bhAva cetana cetananA (rUpanA) ja nAmadhArI thayA che. te badhAe cetananA rUpa jevI bhASA dhArI che. evI jIvapariNAmabhAvonI jAti dekhIne je sAvadhAnIthI dekhavAmAM Ave to A bhAvomAM svabhAva nathI, tene to paranAM nakalI bhAvo dekhyA (tene to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 145 daSTAMta parAnusArI bhAvo dekhyA che. tethI A pariNAmoe parabhAvane paNa potAnI zaktithI judA karyA. temane judA karatAM ja vaLI te pariNAmoe jJAtAdaSTAdi lakSaNamaya cetanasvabhAvane pratyakSa, -sAkSAt dekhyo-jANyo te pariNAmo te svabhAvasabhukha sthira thayA, tyAM temaNe vizrAma lIdho, te vizrAma letAM, te pariNAmone apUrva sukha Upajyu. te pariNAmo AkulatAthI zAMta (hita) thayA thakA cayanarUpa (cenarUpa, sukhazAMtarUpa, AnaMdarUpa) thayA thakA apUrva zobhavata thayA thakA ane prabhutArUpe udhata thayA thakA te svabhAvane prApta thayA. sarvanuM tAtparya e che ke te pariNAmonI kathA vacana vaDe kyAM sudhI kahIe? e rIte A pariNAmo svabhAvane pAmIne keTaloka kALa rahyA. vaLI te pariNAmo vizrAmarUpa svabhAvanI sevAthI chUTI jAya ane pAchA te ja paradravyalokamAM ja Ave. temAM paNa AvIne pariNAmo te paradravyalokanuM avalaMbana, temanI sevA to kare, vaLI te sevAthI sukhIdu:khI paNa thAya; paraMtu te pariNAmo A rIte jANe. dekhe ka-amAruM A avalaMbana nIca evA paradravyanA jJayane ja avalaMbe che, ame AnI sevA karavAne lAyaka nathI, amane te eka cetanabhAvanI sevA zobhe che. A sarva zeya-dazya paradravya te eka cetanasvabhAvarAjAnI raiyata che. tethI have A pariNAmo A paradravyarUpa zeyaraiyatane jJAtAdraSTAlakSaNamaya je cetanasvabhAva rAjA te rAjAnArUpe na dekhe, na jANe. A paradravyane have nisaMdehu te cetanarAjAnI eka kevala zeyarUparaiyata jANe che. vaLI have A pariNAmo A paradravyane ja avalaMbe che. paraMtu A pariNAmoe te cetanasvabhAvanA jJAtA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 146 AtmAvalokana daSTAlakSaNamaya mUrtinuM pratyakSa zaktirUpa Astikaya, tenI zaktirUpe pratyakSa ThIkatA (barAbarapaNAnI pratIti ) ke tenuM zaktirUpe smaraNa karI rAkhela che. joke A pariNAmo A vartamAna kAle cetanasvabhAvane pratyakSa anubhavarUpa dekhatA nathI, jANatA nathI, sevatA nathI. A pariNAmo A kAle paradravya te zeyarUpa raiyatane ja dekhe che, jANe che seve che. paraMtu A pariNAmone te cetanasvabhAvarUpa jJAtAdraSTAmaya mUrti zaktirUpe sadA sAkSAt tatUpa yAda rahe che. jevI rIte koI puruSe koI eka graMtha gokhI rAkhyo che ane hAla vartamAna kAlamAM graMthanA te pAThane dekhato, jANato, gokhato, paDhato nathI. kAM to sUve che athavA khele che athavA pramAdI thayo che athavA anya graMtha gokhe che, vAMce che athavA khAna, pAna, gamana, hAsya, snAna, dAna, Adi kriyA kare che to koI jANaze ke A kAle A puruSe ghaNA graMtho yAda karI rAkhyA che, (paraMtu) A kAle to te graMtho A puruSanA jJAnamAM nathI, A puruSane te graMtho (A puruSanA jJAnamAMthI) sarvathA cAlyA gayA che (sarvathA vismaraNa thaI gayA che). paNa ema to nathI thayuM, A puruSa anya anya jANavA jANavAnI kriyA kare che, kriyAmAM pravarte che, kriyAne abhyAse che paraMtu te graMtha yAdazaktimAM barAbara zaktirUpe vidhamAna che ane tenA jANavAmAM ( jJAnamAM) che, te graMtha te puruSamAMthI (te puruSanA jJAnamAMthI) kyAre paNa jato nathI. vaLI jyAre te graMthane bhaNe che tyAre te graMthanI yAdazaktithI ja sArI rIte bhaNe che. te mukhapAThanuM, te sukha le che. bIjAM vaLI, te graMthanI yAdazaktino A guNa (lAbha) che ke tene anya graMthanA pATha paDhavA sAthe meLavI deto nathI. A to te graMthanI yAdazaktino guNa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates daSTAMta 147 evI rIte A pariNAmomAM cetana svabhAvarAjAnI jJAtAdaSTAdi lakSaNamaya mUrtinA barAbara yAdarUpa pariNAma pravarte che tethI te pariNAmomAM cetanasvabhAva yAdarUpe che. vaLI A pariNAmo, te paradravyarUpa zeyone dekhatAM jANatAM, te jJAtAdaSTAmaya cetanasvabhAvanI sUratane meLavI deto nathI (paradravyarUpa jJayonI sAthe ekamekarUpa karI deto nathI), svabhAvane jAdo rAkhe che. A te svabhAvano barAbara yAdarUpa pariNAmanA pravartavAno guNa che. evI rIte have A pariNAmo anya evA paradravyabhAvonuM avalaMbana karavAnuM choDIne-anya evA paradravyabhAvonI sevA karavAnuM choDIne-vaLI keTalAka kAla pachI te cetanasvabhAvanI, sthiratA-vizrAma-sevArUpe sanmukha thAya che. te sevAthI te sukhazAMti, anAkulatAdi rIti thAya che. vaLI keTalAka kAla pachI te cetanasvabhAvanI sevA chUTI jAya che, tyAre vaLI te pariNAmo te zeyonI sevA kare che. evI evI rIte kyAreka svabhAvanI sevA karatAM, kyAreka parabhAvonI sevA karatAM ghaNo kAla vItyo. tyAre keTalAka kAla pachI A je pariNAmo te cetanasvabhAvanA vizrAma-sevAmAM lAgyA hatA te to lAgI ja rahyA paraMtu je abuddha karmarUpa bhAvamaya anya pariNAmo hatA te pariNAmo paNa AgAmI samaya samayamAM abuddharUpathI dUra thaI thaI, te svabhAvarUpamAM vizrAma-sevAmAM lAgatA cAlyA. evI rIte thatAM thatAM jyAre A jIvadravyanA sarva pariNAma svabhAvarUpa vizrAma-sthiratAnA caritrapariNAmarUpa thayA tyAre jJAnadarzanAdi sarva pariNAmo kevala eka nijasvarUparUpe thayA. ahIM tAtparya e che ke A sarva pariNAmo sarvathA svabhAvarUpaka (svabhAvarUpa) kUTastha (pharI vikArarUpe na palaTe tevA) thaI rahyA, tyAre A svabhAvarAjAnI pratyakSa dekhavA jANavAnI banneya zaktio zeyarUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 148 AtmAvalokana sarvalokAlokanI raiyata upara pravartI gaI. (teo ) anaMta bala-vIrya, anaMtaparamasukha samUhavata thayA, parama prabhu thayA, tenI avasthA kathanAtIta che. tethI ATaluM jANavuM ke A pariNAmo tyAre pariNAmasvarUpa Rddhine, prabhune, nityapadane prApta thayA. he saMta A kathanane viSe eka to bahirAtmA, aMtarAtmA, paramAtmA e A pariNAmonI avasthA jANavI. vaLI eka aMtarAtmA avasthAnI viSe jJAna, darzana, samyakatvAcaraNa, cAritrA-caraNanIya rIti kahI che, tene potAnA pariNAmo sAthe lagAvI jovI, (tulanA karI dekhavI) A upadeza Apyo che. iti daSTAMtapUrvaka svarUpa vyAkhyAna. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 149 atha chadmasthinAM paramAtmaprApta [paramAtma prApteH] / sakalA rItiH etAvana ekAMtena asti| ' (have chadmastha jIvonI paramAtmaprAsinI sala rIti ekAMtathI ATalI che). | (dAnanuM lakSaNa ) jIvadravya nijasvabhAvabhAvazaktirUpaM, avyaktavat nijasvabhAvabhAvavyaktatvena yadA svaparanAmemyaH [svapariNAmamemya:] dadAti takAnamAM nA artha - nija svabhAvabhAvazaktirUpa ja jIvadravya che. avyakta je nijasvabhAvabhAva te abhivyakta thaI jatAM te samaye potArUpa pariNamana kare che te dAna che. (zIlanuM lakSaNa) zIlo nijacetanasvabhAvaH tasya nijasvabhAvasya, anyaparabhAvarItanArIbhya: yat virataH, atiSThanaM, pAlanaM tadeva zItapatinA 2aaaa artha :- potAnA cetanasvabhAvane zIla kahe che. te potAnA svabhAvanI, anya parabhAvarUpa nArIthI virakatatA (tyAga) ane potAnA svabhAvamAM sthira rahevuM te ja zIlapAlana kahevAya che. (tapanuM lakSaNa ) yat dehaparigrahabhogaparivAra - iSTamitrazatruparajJeyasya tyajanaMmamatA rUparahitattvaM, vA tRSNA tasyAH tRSNAyA rahitaM bhAvazo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 150 AtmAvalokana manuM tapa taveva tapa: rUpA artha :- zarIra, parigraha, bhoga, kuTuMba, iSTamitra, zatrurUpa parayone choDavA athavA tenAmAM mamatA rahita pariNati thavI tathA tenAmAM tRSNA rahita thavuM ane potAnA svabhAvamAM sthiratA thavI evI tapasyA ja te tapa kahevAya che. (bhAvanAnuM lakSaNa) yat nijasvabhAvasya anubhAvanaM tadeva [ sarva] bhaavnaa||4|| artha - potAnA svabhAvanI vAraMvAra bhAvanA karavI (potAnA svabhAvanuM vAraMvAra ciMtana karavuM) te ja bhAvanA kahevAya che. (vratanuM lakSaNa) yat indriyamanabhogAdibhyaH saMvaraNaM pariNAmAnAM tat vrtm||5|| artha - indriya, mana ane bhogAdikanI tarapha jatAM potAnA pariNAmone rokavA te vrata kahevAya che. (dayAnuM lakSaNa) yat nijasvasvabhAvaM vikArabhAvena na ghAtayati na hinasti, nijasvabhAvaM pAlayati tadeva | saiva ] dyaa||6|| artha - vikAramaya pariNAmo dvArA potAnA nijasvabhAvano ghAta na karavo tathA potAnA svabhAvanuM pAlana karavuM te ja dayA che. (yati ane zrAvakanuM lakSaNa). sarvaindriyabhogebhyaH dehAdiparigrahamamatvatyajanaM tt| [sa] ytiH| kiMcit tyajanaM shraavkH||7|| artha :- samasta indriyonA bhogothI ane zarIrAdi parigrahathI sarvamAM mamatA rahita thavuM te yatinuM lakSaNa che. enAmAM ekadeza mamatvano tyAga hovo te zrAvakanuM lakSaNa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paramAtmaprAptinI rIti 151 (vairAgyanuM lakSaNa.) rAgadveSakhedarahitaM udAsInabhAvajJAnasahitaM tat vairAgyaM / / 8 / / artha - rAga, dveSa, khedarahita, jJAnasahita udAsIna bhAva thavo te vairAgya kahevAya che. (gharmanuM lakSaNa.) nijavastusvabhAvo dharmaH tadeva [ sa eva ] dhrmH||9|| artha - vastuno nija svabhAva ja dharma che tethI tene ja dharma kahe che. (zuddhanuM lakSaNa.) rAgAdivikArarahito zuddhaH / / 10 / / ityAdi nizcayAH cetnjaa|| artha - rAgAdi vikAra rahita ja zuddhanuM lakSaNa che. ityAdi cetanajanita nizcaya lakSaNo che. (iti chadmasthanI paramAtma lAbhanI sakala rIti ATalI.) ***** (atha jIvabhAvavacanikA). pugalanA pAMca indriyarUpa je banelA AkAra te AkAra sthAnomAM rahelo kSayopazama pravarte che ane jevI jevI paudralika indriya nAma dhAraNa kare che tevI ja rIte jIvanA je je kSayopathamika cetana pariNAma pravarte, te te cetanapariNAmo indriyono Azraya karIne udhata thaI jevI rIte pravarte tevI tevI rIte pudgalaskaMdhonA eka eka guNane dekhuM-jANe ane te mArge tevA ja sukhadu:khane vede che tethI te cetana pariNAmoe indrisaMjJA dhArI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana sarvanuM tAtparya A che ke je pariNAma paudgalika indriyanA rAhanA Azraye pravarte te indriyasaMjJA pAme ane evI ja rIte pariNAmone manasaMjJA thavAnuM jANI levuM. evI rIte to A pariNAmabhAvone indriyasaMjJA kahI have atIndriya saMjJA kone kone che te kahevAmAM Ave che. 152 jIvanA je pariNAma kSayopazamA di vinA eka sAva2NaMda bhAvarUpe pravarte che te pariNAmone abuddhasaMjJA che. ( abuddhasaMjJAthI kahevAmAM Ave che.) te pariNAmone abuddhasaMjJA ( paNa ) che ( ane ) atIndriya saMjJA paNa kahevAmAM Ave che. vaLI jyAre je kAle samyagdaSTinA samyag matizrutipariNAma indriyamananA bhAvathI rahita thaI svarUpa-anubhavarUpa thAya che (svarUpane anubhave che) tyAMsudhI te anubhavapariNAmo paNa atIndriyasaMjJAne pAme che ane jyAre kevalajJAna, kevaladarzanAdirUpa jIva thAya che tyAre jIvanA kevalarUpa pariNAmone paNa atIndriya kahevAmAM Ave che. evI ja rIte pariNAmone atIndriyasaMjJA yathAsthAne jANI levI. vaLI je kiMcit kiMcit vastuonAM lakSaNane sAdhe te jJAnadarzanabhAvane parokSa kahevAmAM Ave che. vaLI pratyakSanA cAra bheda che-jyAre A saMsArI jIva sukhadu:kha buddhipUrvaka bhogave che tyAre upayoga te bhogane buddhipUrvaka pragaTa jANe dekhe che tene sukhaduHkhanuM vedana kahevAmAM Ave che. vaLI jyAre matizruti svarUpa-anubhavarUpa thAya che tyAre te samaye 'A huM cetanavyApyavyApaka vastu' evo pratyakSa pragaTa jANavA-dekhavArUpa matizrutiupayoga bhAva che tene nisaMdeha anubhavapratyakSa kahevAmAM Ave che, svasaMvedanapratyakSa kahevAmAM Ave che. kevalajJAna, kevaladarzanAdi thatAM to te kevalane sala Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates jIvabhAvavacanikA 153 pratyakSa evuM nAma kahevAmAM Ave che. vaLI avadhijJAna, manaH paryAyajJAna kiMcit kiMcit jJeyone pragaTa jANe-dekhe che. tene dazapratyakSa kahevAmAM Ave che. cAritrapratyakSa yathAsthAne jANavuM. [ atha chadmasthinAM paramAtmaprApteH saphalA rItiH etAvat ekAMtena asti ] (have chadmasthajIvonI paramAtmaprAptinI saphala rIti ekAMtathI ATalI che ) ahIM eka tAtparyanI vAta sAMbhaLI le huM chadmasthI, te vAta karye ghaNo napho ( phAyado, lAbha ) svayaM siddha thAya che tAre mATe kAryakArI vAta ATalI ja che. tArA kAryane sudhAravAvALI vAta ATalI A che. have te zuM? prathama dRSTAMta :- jevI rIte darpaNa ane svacchatAno eka tAdAtmya bhAkhavyApaka che-eka (mAtra kevala) vyApyavyApaka ja che te darpaNa svacchatAno nikhAlasa (nirmaLa ) kevala je eka piMDa baMdhAyo che te piMDanA baMdhAvavAmAM bIjuM kAMI paNa maLyuM nathI, eka kevala svacchatAno darpaNapiMDa baMdhAyo che. te to tAdAtmyavyApyavyApaka aMga che. vaLI tenI te eka svacchatA tIkSNa, ujaLI pratibiMbAkArarUpa thAya che te vyApyavyApaka aMga jANavuM. tethI darpaNane tAdAtmyavyApyavyApaka aMgathI dekhavAmAM Ave to te eka svacchatAno ja piMDa che, te apekSAe temAM anya kAMI nathI ane te svacchatAno bhAva jema che tema che. iti. tevI rIte cetanapariNAma tame dekho. tAdAtmyavyApyavyApakarUpe to nikhAlasa (nirmaLa ) kevala eka cetanAvastuno ja piMDa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 154 AtmAvalokana baMdhAyo che. te piMDa baMdhAvavAmAM to zuddha-azuddha, saMsAramukti, bhedaabheda nizcayavyavahAra, na nikSepAdi jJayAkAra pratibhAsAdi sarva bhAvo che temano kaMI raMcamAtra paNa bhAva maLyo nathI, anAdithI nikhAlasa (nirmaLa) cetanavastupiMDa baMdhAyo che. paNa te cetanapariNAmarUpamAM ja zuddha-azuddha, saMsAra-mukti, bheda-abheda, nizcaya-vyavahArAdi, yAkAra pratibhAsAdi sarvaya bhAvarUpa tame thAo to AvA vyApyavyApakanArUpe thAo to, evI rIte tame tAdAmyavyApyavyApakarUpa thAo to : he chadmastha pariNAmo ! jo vyApyavyApakabhAva pariNAma viSe abhyAsarUpa pravartazo to ahIM to eka tame vastu, vastunuM rUpa (cho) paraMtu chabI pariNAmo! tame vikalpa jALamAM paDI jazo, to tyAre tame kaleza pAmazo. tamArI zakti ATalI to nathI ke te vikalpajALane saMpUrNa pratyakSa sAdhI zako. tethI enAthI tamAruM paramAtmaprAptinuM kArya sadhAtuM nathI. vaLI temane potAnuM (tamAruM ) paramAtmakArya sAdhI levAnI cAha ( ruci) che tethI tame ATaluM ja A pravartavuM anubhavo, sAdho, "A potAnA (tamArA) tAdAbhyarUpane pratyakSa dekho, jANo ane sthira raho." ATalI ja rIti tamane paramAtmarUpa thavAmAM kAryakArI che. anya koI vikalpajALa kAryakArI nathI, chadmastha pariNAmo tame Ama nirbhaya rIte jANo, tethI tamAre A rItamAM udyamavaMta rahevuM. paramAtmalAbhanI (paramAtmaprAptinI) saphala rIti A che, ema tame nissedeha jANo. (iti chadmasthInA paramAtma lAbhanI sakala rIti ATalI.) |iti jIvalAbha vicanikA saMpUrNama | Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 155 ( * atha AtmAvalokana stotra * guNa-guNakI subhAva vibhAvatA, lakhiyo daSTi nihAra; 5 Ana AnameM na miliya, hosI jJAna vithAra. 1. artha :- daSTithI nihALIne te dareka guNanI svabhAvatA, vibhAvatA samajo. paNa tene ekabIjAmAM na meLavo. evI daSTithI jJAnano vikAsa thaze. 1 sabarahasya yA graMthako, nirakho citta daya mitra; caraNasyA~ jiya mayalauha dhaI, caraNasyauM I pavitta 2. artha :- he mitra A graMthanuM sarva rahasya dhyAna ApIne nIrakho (to tyAM jaNAze ke) jIva mithyAcaraNathI (caritrathI) malIna thAya che ane samyacaraNathI pavitra thAya che. 2. carana ulaTaeN prabhu samala, sulaTe carana saba nirmala honi; ulaTa carana saMsAra he, sulaTa paramakI jyoti. 3. artha :- caraNa ulaTavAthI (viparIta thavAthI) prabhu (jIva) samala thAya che ane caraNa sulaTavAthI sarva (saMpUrNa) nirmala thAya che ulaTuM caraNa saMsAra che, sulaTuM caraNa parama jyoti che (arthAt mokSa che.) 3. vastu siddha jyoM carana siddha hai, carana siddha so vastukI siddha, samala caraNa taba raMka sau, carana zuddha anaMtI Rddhi. 4. artha :- vastu je rIte siddha thAya che te anusAra caraNa siddha thAya che, caraNa je rIte siddha thAya che te anusAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15 AtmAvalokana vastu siddha thAya che. (zuddha pariNAma anusAra zubhapariNAma hoya che, zubha pariNAma anusAra zuddha pariNAma hoya che) samala caraNa che tyAM pAmaratA che, zuddha caraNa che tyAM anaMtI Rddhi che. 4. ina carana para, vasi kiyau, jiyako saMsAra; mI nija dhari tiSTha kari, karai jagamya pyAra. 5. artha :- A cAritra paravaza thayuM thayuM jIvane saMsAra utpanna kare che ane nija gharamAM rahyuM thayuM jIvane jagatathI pAra kare che. 5. atha anya vyApakau nizcaya kahIM, avyApakako vyavahAra; vyApa avyApaka pherasyau, bhayA eka draya prakAra. 1. artha :- vyApaka te nizcaya kahevAya che, avyApaka te vyavahAra kahevAya che vyApaka ane adhyApaka evA be bhedane lIdhe ekamAM be prakAra UbhA thAya che. svaprakAza nizcaya kahIM, paraprakAzaka vyavahAra; so vyApa-avyApaka bhAvasya, tAteM vAnI agama apAra. 2 artha :- svaprakAza te nizcaya kahevAya che. paraprakAzaka te vyavahAra, AvA vyApaka, avyApaka evA bhAvane lIdhe jinavANI agama ane apAra che. 2. khanameM dekho apanI vyApatA, Isa jiya thalasya sadIva; tArna bhinna hU lokaZ, rahuM sahaja sukIva. 3. iti.. cha. artha - nizcayadaSTithI potAnI vyApakatA haMmezA A jIva sthAnamAM dekho, mATe huM samyaka prakAre lokathI bhinna ja thaIne sahajapaNe rahuM. 3. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 157 AtmAvalokana stotra chaghasya samyagdaSTi jIvanA indriyamana sahita ane indriyamana rahita jJAnadarzanAdikanuM kiMcit vivaraNa dohA. buddhi abuddhi kari dudhA, baDhe chAtI dhAra; inakau nAsa paramAtma huvana, bhavajalasamudrake pAra. 1 artha :- buddhirUpa ane abuddhirUpa ema be prakAre chadmastha jIvanI dhArA cAle che. temanA nAzathI bhavarUpa jalasamudrane pAra thaIne paramAtmA thavAya che. soraThAje abuddhirUpa pa2nAma, te dekhe jAne nahIM; tina koM sarva sAvacana kAma kaisai dekhe jAnai bApu. 2 artha :- je abuddhirUpa pariNAma che te dekhuM-jANe nahi. te sarva AvaraNanuM kArya che tethI te pote kevI rIte dekhe jANe?. puna :ju buddharUpI dhAra, so jathAjoga jAnai dekhe sadA; te kSayopazama AkAra, tAteM dekhai jAnai ApahI. 3. artha :- je buddhirUpI dhArA te sadA yathA joga dekhe_jANe che. te kSayopazama AkArarUpe che. tethI poteja dekhuM-jANe che. 3. buddhi parinati Sabheda, bhae eka jIva5ra nAmake; pharasa rasa dhrAneva, zrota cakSu mana chaThamA 4. artha :- eka jIvapariNAmanA matijJAnanI pariNatinA cha bheda thayA-sparzendriya, rasendriya, dhrANendriya, zrotendriya, cakSu-Indriya ane chaThuM mana. 4 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 158 AtmAvalokana doharA bhinna bhinna joya hi upari, bhae bhinna thAnake Iza; tAteM Inako indrapada, dharyo vIra jagadIza. 5 artha :- upayoganA pAMca indriyabheda bhinna bhinna jJayo para bhinna bhinna sthAnanA (sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda.) nA iza thayA. (jANe che mATe Iza kahevAya che, tethI ja jagatanA Iza vIra jinendradeve temane indrapada nAma ApyuM 5. zeyahi lakSanabhedaka, mAnaI ciMtaI jo jJAna; tAka manacittasaMjJAdharI, lakhiyo catura sujAna. 6 artha :- je jJAna lakSaNabhedathI zayonuM manana kare, ciMtvana kare tene mana athavA citta saMjJA ApavAmAM AvI che. ema huM catura jJAnI puruSa samajo. 6. puna :nAnadaMsanadhArA, manaiMdIpada Ima hota; bhI Ina nAma upacArisyA~, kahe deha aMgake gota. 7. artha :- jJAnadarzanadhArAne evI rIte manaindriyapada maLyuM. vaLI zarIranA aMgone paNa mana indraya evAM nAmo upacArathI kahyAM. 7. puna: yahu buddhi mithyAtI jIva hai, hoI kSayopazamarUpa; pai svapa2 bheda lakhe nahIM, tAteM nija ravi dekha na dhUpa. 8 artha :- mithyAtvI jIvane kSayopazamarUpa AvI buddhi hoya che paNa vaparano bheda jANato nathI tethI nija sUryane dekhato nathI (arthAt jJAnasvarUpa mULa AtmAne dekhato nathI), mAtra taDakAne (arthAt ughADarUpa paryAyane) dekhe che. 8. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana stotra 159 puna :samyagdaSTi jIvaka, budhavAra samyam sadIva; svapa2 jAnai bhedasya, rahe bhinna jJAyaka sukIva. 9. artha - samyagdaSTi jIvane samyagdadhadhArA niraMtara hoya che; svaparane bhinna jANavAthI te samyak prakAre bhinna jJAyaka rahe che. copAImana indri taba hI lauM bhAva, bhinna bhinna sAthe zeyakoThAva; saba mili sAthe jaba ika rUpa, taba mana indrikA nahi rUpa. 10. artha:- jyAM sudhI upayoganA bheda bhinna bhinna jJayasthAnonuM sAdhana kare che tyAMsudhI ja manaIndriyabhAva che ane jyAre sarva upayoga eka svarUpanuM sAdhana kare che tyAre tenuM mana indriyarUpa rahetuM nathI. 10 puna : ika pada sAdhanakau kiya mela, taba mana-IdrIkA nahi khela, tAte mana-IdrIbhedapadanAma, hai atIndrI eka mela paranAma. 11. artha:- eka padanuM abheda sAdhana karyuM tyAre manaindriyano khela na rahyo tethI mana indriya bhedapadanAM nAma che; atIndriya eka abheda pariNAma che, 11. dohA : sva-anubhava chana virSe, milai saba buddhi paranAma; tAteM sva-anubhava atIndI, bhayau chadmastIko rAma. 12. artha - svAnubhavanA samayamAM badhA buddhipariNAmo ekAgra thAya che tethI chadmastha jIvane atIndriya sva-anubhava AnaMdaprada hoya che. 12. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 160 AtmAvalokana puna :jA vidhineM manaindrI hoya te, tA vidhisyauM bhae abhAva; taba tinahI paranAmaka, manaindrIpada kahI batAva. 13. artha:- A (bheda) vidhithI manaIndriya thAya che, te (abheda) vidhithI temano abhAva thAya che. tyAre te pariNAmone manaindriyanuM pada rahyuM ja kyAM? batAvo. 13. soraThA :samyabuddhi pravAha, kSaNarUpa majha kSanarUpa taTa; pai rUpa chADi na jAha, yahu samyakatAkI mAhatamA. 14. Iti. artha - samyabuddhi pravAha kSaNarUpa aMdara Ave che ane kSaNarUpa kAMThe (bahAra) Ave che. paNa rUpa choDI jato nathI, e samyakatvano mahimA che. 14. anubhavadohA hUM cetana hUM jJAna, huM darzana sukha bhogalA; hUMsiddha huM at ThAna, hU hU hI TUMko poSatA. 1 artha :- huM cetana chuM, huM jJAna chuM, huM darzana chuM, huM sukhano bhokatA chuM, huM siddha chuM, huM ahaMtarUpa chuM, huM ja huM no poSaka chuM. 1 jaise phaTikake biMbamahi, raho samAI dIpajyotiko khaMdha; jAdI mUrati paragAsakI, baMdhI parata phaTakake maMdha. 2. taIsai yA karamakhaMdhamahi, samAI rahyo huM cetana darva; pai judI mUrati cetanamaI, baMdhI trikAlagata sarva. 3. artha :- jevI rIte sphaTikanA biMbamAM dIpajyotino skaMdha samAI rahyo che ( saMbaMdha) pAmyo che, paNa sphaTikanI aMdara Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana stotra 161 baMdhAyelI ( saMbaMdha pAmelI) prakAzanI mUrti pratyakSa judI che; tevI rIte A karmaskaMdhanI aMdara huM cetanadravya samAI rahyo chuM (eka kSetrAvagAhI thayo chuM) paNa karmaskaMdhamAM baMdhAyelI (saMbaMdha pAmelI) sarva cetanamayamUrti traNe kALa judI che. 2-3. nakha zikha lagu yA dehameM, vasuM chu huM naracetanarUpa; jA phana huM huM hI kau lakhuM, tA #na hU hIM cetanabhUpa. 4. artha - nakhathI mAMDIne zikhA sudhI A AkhA dehamAM huM ja naracetanarUpa vasuM chuM. je kSaNe huM mane ja joUM chuM te kSaNe huM cetanabhUpa chuM. 4. yAhI pugalapiMDa mahi, vahai ju dekhanajAnanadhAra; yahu meM yahu meM yahuM, zuM kachu dekhana jAnanAra. 5. artha :- A ja pudagalapiMDamAM je kAMI dekhavAjANavAnI dhArA vahe che e huM chuM, e huM chuM, A ja ke je kAMI dekhanAra jANanAra che. 5. yahI meM yahI meM yahI, jA ghaTa bici dekhata jAnatabhAva; sahI meM sahI meM sahI meM, yahu dekhanajAnanaThAva. 6. artha :- A huM, A huM ke je ghaTamAM A dekhavAjANavArUpa che, kharekhara huM, kharekhara huM ke je A dekhavAjANavArUpa che. 6. ata: cAritra :huM tiSThi rahyo chuM hI viSe, jaba Ina parasya kaIsA mela; rAjA uThi adara gayo, taba Isa sabhAsya kaIso khela. 7. artha:- huM mAM vasI rahyo chuM to pachI A para sAthe mAro meLa zo? rAjA sabhAmAMthI UThIne aMdara gayo tyAre A sabhAno khela zo? 7. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 162 AtmAvalokana prabhutA nija ghara rahe, du:kha nIcatA parake ge; yahu pratyakSa rIte vicArI ke, rahiyo nija cetanagehu. 8. artha :- prabhutA potAnA gharamAM rahe che, duHkha nIca evA pArakA gharamAM rahe che; A pratyakSa rIte vicArIne potAnA cetana gharamAM raho. 8. para-avalaMbana duHkha hai, sva-avalaMbana sukharUpa; yahu pragaTa lakhAva cInha kai avalaMbiyA~ sukhakUpa. 9. artha :- para avalaMbana duHkha che, sva-avalaMbana sukharUpa che. A pragaTa lakSaNane oLakhIne sukhanA bhaMDArarUpa potAne avalaMbavuM. 9. jAvata tuSNArUpa hai, tAvata bhrama mithyA jAla; aIsI rIta pichAnikai, lIjya sabhya viratA cAla. 10. artha - jyAMsudhI tRSNA che tyAMsudhI mithyA bhramajALa che, evI rIte jANIne samyam AcaraNanI cAla aMgIkAra karo. 10. parake caracai dhUma hai, nija paracai sukha caina; yahuM paramArtha jina kahyo, tina hitakI karI jA sena. 11. artha - paraparicayathI AkulatA che nija paricayathI sukhazAMti che. jinadeve Avo paramArtha kahIne te hitano saMketa karyo che. 11. isa dhAtumayI piMDamayI, rahuM huM amUrati cetanabiMba; tAke dekhata sevarte, rahe paMca pada pratibimba. 12. artha:- A paMcamadhAtumaya piMDamAM amUrtika cetanabiMba evo huM rahuM chuM. tene dekhatA, sevatAM, paMcapada pratibiMbita thAya che. (tene dekhatAM sevatAM paMcapadanuM svarUpa jaNAya che.) 12. tabalagu paMcapada sevatA, jabalagu nijapadakI nahi seva; bhaI nijapadakI sevanA, taba Ape Apa paMca pada deva. 13. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Version 001: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates AtmAvalokana stotra 163 artha :- tyAM sudhI paMcapadanI sevA hoya che jyAM sudhI nija padanI sevA na hoya. nijapadanI sevA hotAM, pote ja paMcapadadeva che. 13. paMcapada vicArata dhyAvarte, nijapadakI zuddhi hota; nijapada zuddhi hovaa, nijapada bhavajalatAna pota. 14. artha :- paMca padone vicAratAM ane dhyAvatAM nijapadanI zuddhi thAya che. nijapadanI zuddhi thatAM nijapada bhavajaLathI pAra thavA mATe jahAja che. 14. huM jJAtA huM daSTA sadA, huM paMcapada tribhuvanasAra; huM brahmA, Iza, jagadIzapada, soDhuM ke parace huM pAra. 15. artha - huM sadA jJAtA chuM, daSTA chuM, paMcapada chuM, tribhuvanano sAra chuM, huM brahma, Iza, jagadIzasvarUpa chuM "sohuM" (evo je huM ) tenA paricayathI ja huM bhAvodadhithI tarI jaIza. 15. * Iti AtmAvalokana stotra saMpUrNama * |iti AtmAvalokana graMtha saMpUrNam | || zrIrahu aa kalyANamastu zrI caras Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com