Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 04  Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006449/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo sidhdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhurNa eso paMca namukakAro salva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) HH yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OANA SUZ RAGNAP SHRI PA Vahepala SUTRA PART: 04 zrI prajJApanA sUtra : bhAga 04 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAjaviracitayA prameyabodhinIkhyayA vyAkhyayA samalaGkataM hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam ||shrii-prjnyaapnaasuutrm|| ( caturtho bhAgaH) niyojakaH saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI mahArAjaH prakAzakaH pAlanapuranivAsi-zreSThizrI dInezabhAI rasIkalAla koThArI pradatta-dravyasAhAyyena a. bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhArasamitipramukhaHzreSThizrIbaladevabhAI DosAbhAI paTela-mahodayaH mu0 ahamadAbAda-1. prathama-AvRttiH prata 1200 vIra-saMvat 2504 vikrama saMvat 2034 IsavIsan mUlyam-rU0 30-00 PANCHARYA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM ThekANuM : zrI a. bhA. sTe. sthAnakavAsI jainazAddhAra samiti, hai. chIpApoNa, samahAvAha-1, Published by: Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Chhipa pole, AHMEDABAD-1. ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa yatnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlohyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // 5 harigItacchandaH karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye jo jAnate haiM tattva kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koI tattva isase paaygaa| hai phAla niravadhi vipulapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // bhUkhya 3. 30-00 prathama AvRtti prata 1200 vIra saMvata 2504 vikrama saMvata 2074 IsavIsana 1978 :mudra: maNilAla chaganalAla zAha navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA reDa, amadAvAda. zrI. prazAnA sUtra:4 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) (8) svAdhyAya ke pramukha niyama isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai I prAtaH USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI ( 48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA cAhie / mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai / nIce likhe hue 32 asvAdhyAya - prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie-- (1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) (2) (3) (8) (5) (6) (7) (8) ulkApAta--bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / digdAha -- kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava--bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe ) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / nirghAta - AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta - bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yUpaka -- zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yakSAdIpta-- yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa - kArtika se mAgha mAsa taka ghU~e ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prajJApanAsUtra bhAga 4 ThI viSayAnubhaziSThA anu. viSaya pAnA naM. sattarahavAM lezyApaTa prathabhaTeza: 1 zArtha saMgraha chA jthana 2 nairayiSThoM The sabhAna TiThA ni3pAyA 3 nairayiSThoM sabhAna chiyAhitA ni3pArA 4 bhavanapativoM sabhAnAhArAhi ThA ni3pArAma 5 pRthvIThAyiThAhiche sabhavehanAhiThA ni3pAyA 6 bhanuSyoM he sabhAnAhArAhi ThA ni3pArA 7 vAnavyantaradhvoM he sabhAnAhArAhilA ni3pAza 8 sozyachavoM The AhArAhiThA ni3pArA 16 19 21 dezadUsarA ww 8 vezyA vizeSa chA jthana 10 nairayiSThAsitezya satyatva chA ni3pAyA 11 bhanuSyAhi sozya apanatva chA jthana 12 vAThi sozya apanatva ThA ni3pAza O ? zatIsarA 13 nairayiSThoM he utpatyAhiTA ni3paae| 14 nairayiSThoM he avadhi aura harzanAhijJeya kSetraparibhAA aa ni3pAyA 15 tezyAzraya jJAna ThA ni3pAza cauthA udezaka 16 dezArtha saMgraha 17 lezyApariyAbhana hA ni3pArAma 74 74 zrI. prazAnA sUtra:4 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. 78 87 18 lezyA he vAryASThA ni3pArA 18 lezyA The rasaparizAbha ni3pArA 20 lezyA he gaMdhaparirazAbha ThA ni3pAza 21 lezyA tu pariyAbhadvAra chA jthana 22 tezyA he sthAna chA ni3pArA 8 9pa 87 pAMyavA deza 23 lezyA tu parirAbhana ThA ni3pArA 105 chaThA ziSTha 24 bhanuSyATiThoM meM vezyAsaMjyA chA ni3pArA 110 aThArahavAM DAyasthitipakSa 25 adhiSThAra saMgrahA thana 26 chavAhichAyasthiti ThA ni3pArA 27 chavoM The sendriyapane chA ni3pArA 28 ThAyadvAra chA ni3pAyA 28 sUkSmaSThAyasthiti chA ni3pArA u0 yogadvAra ThA ni3pArA u1 vedvAra DA ni3pA 32 SAyadvAra ThA ni3pArA 33 lezyAvAlechavoM lezyAThAla ThA ni3pArA u4 sabhyatvavAle chavoM ThesabhyatA chA ni3pArA u5 jJAnadvAra ThA ni3pArA u6 harzanadvAra chA ni3pAe u7 saMyatadvAra chA jthana 38 AhAradvAra chA ni3pArA 38 bhASAdvAra ThA ni3pArA 11pa 117 121 126 129 136 138 142 145 148 150 1pa4 1pa6 1pa8 161 zrI prshaan| sUtra:4 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya sabhyatvaprAni3pA aMtaDiyA pahA ni3pA unnIsavAM paha 40 41 42 jeTha samaya meM antaDiyA Darane DA ni3pA 43 nairathinairAioiM meM udvartana prA ni3pA suraDubhAroM ke udvartana prAni3pA 44 45 pRthvI hiDI udvartanA aa ni3pA 49 hordhandriyabhuvoM ke utpA mA nizpA 47 tIrthapuroM jevaM yavartiyoM ke utpA DA ni3pA utpAta vizeSa prA ni3pA 48 48 jasaMjJI bhavoM DI AyuSya DA tathA zarIroM kA ni3pA harizarIra saMsthAna jevaM avagAhanA prA nipA 50 51 para 53 AhAra zarIra prA ni3pA 4 taiH sazarIra prA ni3pA papataiH sazarIra DI avagAhanA prA nipA pula yayana prAni3pA 57 auauhAri'zarIrIyoM meM alyamahutvadvArA nipA vaiyazarIrale prA ni3pA vaiDizarIra saMsthAna kA ni3pA zrI prajJApanA sUtra : 4 // samApta // pAnA naM. 168 170 174 177 182 185 188 192 201 204 216 231 244 262 269 273 283 288 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udezArtha saMgraha kA kathana sattaramuM vezyA pada zabdArtha-saMgrahaNI gAthAne zabdArtha- 1 lAra) AhAra (2 samasanA) samazarIra (3 varasA) uchuvAsa (4-6 mavanasAsu) karma, varNa vezyA (7 samavecA) samavedanA (8 samariyA) samakriyA (9 sa3thA) samAyuSka (2) tathA ( volgA) jANavuM joIe TIkArtha-soLamA padamAM pravega pariNAmanI prarUpaNa karAI che ane vezyA paNa eka prakAranuM pariNAma che, atA pariNAmanI sadazatAnA kAraNe sattaramA A paDhamAM lezyAnI prarUpaNa karavAne mATe che uddezaka kahe che. sarva prathama pahelA uddezakanA ane saMgraha karanArI gAthA kahevAya che prakRta gAthAnA uttarArdhamAM pratyeka padanI sAthe "sama" zabdano prayoga karela che. paraMtu prayoga pUrvAdhamAM eka ja vAra sama zabdane karavA chatAM paNa pratyeka padanI sAthe teno sambandha jaDI levuM joIe. e prakAre AhAranI jagyAe samAhAra ucachUvAsanI jagyAe sama2chuvAsa, karmanA sthAna upara samakarmA dayAdi samajavuM joIe. prathama adhikAramAM traNa prazna che jemake, zuM badhA samAna AhAravALAM che? zuM badhA samAna zarIravALAM che ? badhAM samAna ucalDravAsavALAM che? bI ja adhikAramAM zuM badhA samAna karmavALAM che ? e prazna karAyela che. trIjA adhikAramAM zuM badhA samAna varNa vALA che? e prazna che. cethAmAM samAna vezyAnA sambandhamAM, pAMcamAmAM samAna vedanAnA sambandhamAM, chaTThAmAM samAna kriyAnA sambandhamAM ane sAtamAMmAM samAna AyuSyanA viSayamAM prazna karAyele che. ahIM prazna karI zakAya che ke, lazyAnA prakaraNamAM samAhAra Adi viSaka carcA ucita kevI rIte bane? tenuM samAdhAna A prakAre che-LamAM pravega padamAM pAMca prakAranI gati pragagati, tatagati, bandhana chedanagati, upapatagati vihAgatinI prarUpaNa karAI che. temAM upapAta gatinA traNa bheda kahyA che, kSetro papAtagati, bhapAtagati ane ne bhapapAtagati temAMthI nairayika, tiryaca, manuSya ane devabha2pAtagatimAM nirayika bhava AdinA rUpamAM utpanna thayela chanA utpattinA samayathI AhAra Adi avazya ja che joIe. e kAraNe lazyAnA prakaraNamAM paNa temanuM kathana anucita nathI. have prazna e che ke vezyAne artha zuM che? uttara Ama che jenA dvArA ame karmonI sAthe zleSane prApta thAya che te vezyA che. kRSNa Adi dravyonA sAnidhyathI thanArA AtmAnuM pariNAma lezyA kahevAya che. kahyuM paNa che-jema sphaTika maNinA sAme je varNanI vastu rAkhavAmAM Ave che, sphaTika e ja varNane pratIta thAya che, eja prakAre kRSNa Adi dravyanA saMsargathI AtmAmAM paNa e ja prakAranuM pariNAma utpanna thAya che. teja pariNAma lehyA kahevAya che ke 1 / zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRNa Adi dravya zuM che? tene uttara e che ke yoganA sadubhAvamAM vezyAno sadubhAva thAya che ane yogano abhAva thatAM leyAne paNa abhAva thaI jAya che. e prakAre gana sAthe lezyAne avaya ane vyatireka dekhAya che. anvaya vyatireka temanA kArya kAraNa bhAvane nizcAyaka che, tethI ja nizcaya thAya che ke vezyAga nimittaka che, leNyA yuga nimittaka banavA chatAM paNa veganuM antargata dravya ja che, yoganimittaka karma dravya mAnavAmAM Ave te A prazna utpanna thaze ke te ghAti karma dravya che, athavA aghAti kama dravya che? lezyA ghAti karma dravya to thaI ja na zake, kemake sagI kevalImAM ghAtika karmone abhAva thatAM paNa lezyAne sadbhAva hoya che. te aghAti karma dravya paNa nathI kahevAtuM, kemake ayogI kevalImAM aghAtiyA karmone sadbhAva thatAM paNa lezyAne abhAva hoya che. ataeva parizeSya nyAyathI paNa lezyAne paganA antargata dravya ja mAnavuM ucita che. te cagAntargata dravya, jyAM sudhI kaSAyonI vidyamAnatA che, tyAM sudhI temanA udayane bhaDakAvanAra thAya che, kemake keganA antargata dravyomAM kaSAyanA udayane bhaDakAvavAnuM sAmarthya jovAmAM Ave che, nairayika ke samAnakarmAdi kA nirUpaNa samAnAhAra AdinI vaktavyatA zabdArtha-(vairA mate samAdAra ?) he bhagavana ! zuM nAraka badhA samAna AhAravALA che? (sarve samApIra) badhA samAna zarIravALA che ? (sakave samurANa nirAlA ?) zuM badhA samAna zvAsanizvAsavALA hoya che? (nomA! je kuLa sama) he gautama ! A artha samartha nathI (se ) kyA hetathI (ma) he bhagavan! (yuga6) evuM kahevAya che (jarUca no sarave samAhArA) nAraka badhA samAna AhArakavALA nathI (kAra no sa samutAniHIRT) yAvat badhA samAna ucchavAsa nizvAsavALA nathI (cama! su duSir guttA) he gautama ! nAraka be prakAranA che (ta nag) te A prakare (mArA ja avaqAro ca) mahAzarIravALA ane 95 arthAt nAnA zarIra vALA (tasthaLe ne te mArIrA) teomAM je moTA zarIravALA che (te vetarANa verA sadAti) te ghaNe adhika pudgalene AhAra kare che (duta2TU vorA pariNAme ti) ghaNA padagalene pariNata kare che (vadutANa vadhe vAsati) ghaNA pudgalene uzvAsa kare che (mAhari) vAraMvAra AhAra kare che (fmALe rajAti) vAraMvAra parizata kare che (mika vAsaMti) vAraMvAra upRvasana kare che (miva nIsaravaMtti) vArevAra nizvasana kare che (tayaLe te prasarI ) temAM je nAnA zarIravALA che temAM magrg mAhe jAhare ti) te ceDA dUgale AhAra kare che (gavataraNa vorA pari zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmaMti) thADA pudgalAnuM pariNamana kare che (zavvatArar pAhe sasaMti) ceADA pudUgale nu ucchvasana kare che (jhavpatarALu poDhe nIramaMti) thaDA pudgalAnuM nizvasana kare che (durjara) kadAcit (Are'tti) ahAra kare che (Apa parimiti) kadAcit pariNamana kare che (ArSa sayaMti) kadAcita ucchvasana kare che (mAhatmya nIrasaMti) kadAcit nizvasana le che. (se haLadu noyamA !) e hetuthI huM gautama ! (vaM vunnarU) evu' kahevAya che (nepA no save samAdarA) nAraka badhA samAna AhAravALA nathI (no ane samullAsanissAsA) badhA samAna ucchvAsa niHzvAsavALA nathI TIkA-AhAranA prasaMga hAvAthI pahelA AhAranI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan ! zuM badhA nAraka samAna AhAravALA che? eja prakAre zuM badhA nArakeAnA zarIra samAna AhAravALA hAya che? eja prakAre madhA nAkAnA mArI samAna che? zuM badhA nAka samAna ucchvAsa-nizvAsavALA che? zrI bhagavAna-he gautama ! evI vAta nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zA hetu e evu kahevAya che ke badhA nAraka samAna AheravALA nathI hAtA? cAvat khadhA nAraka samAna zarIra,ucchvAsa ane nizvAsa vALA nathI ? zrI bhagavAn-he gautama! nAraka jIva e zarIravALA jeenA zarIra vizALa DrAya che te arthAt laghu hAya che, tee alpa zarIra. jaghanya che ane sarvotkRSTa mahatva pAMcase dhanuSanu che. tAtpaya` e che ke nAraka jIvanA zarIra nAnAmAM nAnAM AMgalanA asaMkhyAtamA bhAga pramANu hAya che, ane meTAmAM moTA zarIra pAMcase dhanuSanA. A pramANa bhavadhArIya zarIranI apekSAthI che. uttara vaikiyanI apekSAe jaghanya pramANa AMgalanA saMkhyAtame bhAga ane utkRSTa meTu' pramANa eka hajAra dhanuSanu hAya che. zaMkA-zarIra sa`khadhI prazna bIjo che, parantu tene uttara pradhAthI pahelA apAyA che e kramathI virUddha kathana che. samAdhAna-zIrAnI viSamatA batAvI devAthI ja AhAra ucchvAsa AdinI viSamatA zIghra samAjamAM AvI jAya che. e abhiprAyathI khIjA sthAnamA kathita zarIra sa MbaMdhI praznanuM samAdhAna pahelA karI devAyeluM che. e kAraNe kama virUddha nathI ema samajavuM. have AhAra tathA ucchvAsa AdinuM pratipAdana karAya che-- prakAranA hAya che-mahAzarIravALA, ane apa mahAzarIra ane jemanA zarIra alpa alpatya aMzulanA asaMkhyAtamA bhAga e mahAzarIra ane alpa zarIra nArakAmAMthI je nAraka mahAzarIra hAya che, tee potAthI apa zarIravALA nArakanI apekSAe ghaNA pudgalAne AhAra kare che, kemake temanAM zarIra mAM hAya che, lekamAM e prasiddha ja che ke meDhA zarIravALA hAthI zrI prajJApanA sUtra : 4 3 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere peAtAnAthI nAnA zarIravALA zazalAM vagerethI adhika AhAra kare che. paNa e kathana bahulatAnI apekSAe samajavuM joI e. tethI koI moTA zarIravALA hovA chatAM paNa alpa bhAjI hAya te| ane koi laghu zarIravALA hoya te paNa bahu bheAjI hAya te temAM kAI deSa nathI. thoDA apavAda hAI zake che, paNa adhikAMza prANiyAmAM ukta niyamaja lAgU thAya che nAraka jIva jema jema mahAzarIravALA paraduHkhI ane tIvra AhAranI abhilASAvALA hAya che. pariNAma AhAra karelA pudgaleAnA anusAra hAya che, tethI ja parimaNamananA viSayamAM prazna na thavA chatAM paNa tenA ullekha karI devAyelA che, kemake AhAranu` kA` che. e ja pramANe nAraka ghaNA pudgalAnA ucchvAsa le che ane ghaNu badhA pudgalenA niHzvAsanA rUpamAM tyAga kare che, kemake teo mahAzarIravALA hoya che. je meATA zarIravALA hoya che, teo potAnI jAtinA alpezarIravALAonI apekSAe ghaNA ucchvAsa niHzvAsavALA jevAmAM Ave che. AhAranI kAlakRta viSamatAnuM pratipAdana karAya che- A apekSA kAlakRta mahAzarIravALA potAnI apekSAe nAnA zarIravALAethI zIghra zIghratara AhArane grahaNa karatA jovAmAM Ave che, e niyamanA anusAra je nAraka jenI apekSAe mahAzarIravALA che tee potAnAthI alpa zarIravALA nArakeAnI apekSAe jaldIjaldI AhAra kare che. jayAre AhAra vAravAra kare che te temanu pariNamana paNa vAraMvAra kare che. teo vAraMvAra ucchvAsa ane ni:zvAsa le che. mahAkAya nAraka jIva duHkhI haiAvAnA kAraNe satata zvAsa letA rahe che. teomAM je nAraka apekSAkRta nAnA zarIravALA hAya che, tee mahAkAya nArakonI apekSAe alpapudgaletA AhAra kare che ane alpa purdUgalene ja pariNata kare che. apatara pudgalene ucchvAsanA rUpamAM grahaNa kare che ane apatara pudgalAne ja nizvasananA rUpamAM tyaje che. ane te kadAcit AhAra kare che, sadaiva nahIM. arthAt koI vAra AhAra nathI paNa karatA. tAtparya e che ke maha!kAya narAnA AhAraneA jeTale apekSAe laghukAya nArakeAnA AhArane vyavadhAnakAla adhika che. tenuM pariNamana paNa kadAcit ja kare che--sadA nahI', kemake tee prakAre te kadAcit ucchvAsa le che ane kadAcit niHzvAsa le che kemake laghukAya nAraka mahAkAya nArakanI apekSAe alpa duHkhavALA TuAya che, tethI ja nirantara ucchvAmrani:zvAsa nathI letA paNa vacamAM antara rAkhIne le che. vyavadhAnakALa che, tenI kadAcit AdgAra karavAthI alpAhArI hAya che. eja upasaMhAra karatA kahe che-e hetuthI evu kahevAya che ke badhA nAraka samAna AhAra vALA, samAna zarIravALA temaja samAna ucchvAsavALA tathA niHzvAsavALA nathI he tA. zrI prajJApanA sUtra : 4 4 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAna ka mAdinI vaktavyatA zabdA -(ne thALa mate ! savva samajnmA) ? huM bhagavan ! nAraka zuM khadhA samAna ka vALA hoya che ? (poyamA ! no phLaDhe samaa) he gautama ! e a sama nathI (le veLa-La aMte ! vaeN yughnarU) kayA hetuthI bhagavan ! evuM kahevAya ? (nephayA sarve no samamA ?) nAraka badhA samAna kavALA nathI? (zothamA !seDyA TuvidhA vaLattA) he gautama ! nAra e prakAranAM kA. che (teM gaddA) tee A prakAre (puchyovavantA ca paththovantaya pUrvotpannaane pazcAt utpanna-pachIthI utpanna thayelA (tathaLa ne te pu~ovavantA) temAM je pUrvotpanna che (seLa annatA)tee apekSAkRta alpakama vALA che (sthaLa ne te pacchovavantA) teomAM je pazcAt utpanna thayA che (te na mAtA) teo ghaNA kAMvALA che (se seLayuMLa gocamA) huM gautama ! e hetuthI (vaM yunnara) evu' kahevAya che. (necA no savva samajnmA) nAraka dhA samAna kavALA nathI hAtA. (neLa mate ! sabhye samavannA) he bhagavan ! zuM adhA nAraka samAna vavALA che? (noyamA ! no phaLake samaTTu) he gautama ! A atha sama nathI. (se meLaTuLa maMte) he bhagavan ! zA kAraNathI (neDyA to sadre samavannA ?) nAraka samAna vavALA nathI ? (toyamA ! terA duvidhA pannatA) he gautama ! nAraka e prakAranA kahyA che. (tA nA) tee A prakAre (puchyovavantanA ya vaccovavantA ) pUrvApanna ane pazcAt utpanna (tasthaLa ne te puovavantA te vimuddhavannatApA) temAM je pUrvotpanna che, te avika vizuddha varNavALA hAya che (tatyanuM ne te paththovanA te naM aviyuddhavaLatara) temAM je pazcAt utpanna thAya che te avizuddha varNavALA hoya che (le ADheLa jocamA ! vaM yujjara) e hetuthI huM gautama ! evu' kahevAya che (terA no sattve samavannA) badhA nAraka samAna vaNa vALA nathI (i) e prakAre (heva neLa maLiyA) jevA va thI kahyA (tadeva) eja prakAre (GelAyu viyuddhajesatA) lezyAemAM adhika vizuddha vaizyAvALA (viyuddha esatA T) ane avizuddha lezyAvALA (mALiyantrA) kahevA joI e. (necAna maMte ! sacce samayeyaLA ?) he bhagavan ! badhA nAraka samAna vedanAvALA che? (noyamA ! no phLaLye sama) he gautama ! A asamatha nathI (se deDheLa va puSkara) zA hetuthI kahevAya che (necA no sane samavecaLA) nAraka badhA samAna vedanAvALA nathI ? (toyamAM ! neDthA duvidA vaLattA) he gautama ! nAraka e prakAranA che (taM naha) tee A prakAra (sannimUyA ca antimUcA ca) sanIbhUta ane asaMbhUita (tasthaLa ne sannimUyA seLa mahA vecaLatarA) teemAM je sannibhUta che, tee mahAvedanAvALA hAya che (tasthaLa ne te nimUyA teLa vecatarAga) temAM je asajJibhUta che te alpavedanAvALA che (se seLayeLa toyanA E yujvarU) e hetuthI gautama ! evuM kaheluM che (teDyA no zrI prajJApanA sUtra : 4 5 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satve samavecaLA) badhA nAraka samavedanAvALA nathI hAtA TIkA"--nAraka zu samAna kavALA che, ItyAdi viSayAnu nirUpaNa ahIM karAya zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan ! zuM badhA nArako samAna kavALA hAya che ? zrI bhagavAn uttara Ape che-he gautama ! A a` sama nathI, arthAt A vAta yukti saMgata nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kayA kAraNathI evuM kahevu che ke badhA nAraka samAna kavALA nathI hAtA ? zrI bhagavAn-he--gautama ! nAraka jIva be prakAranA che--pUrvAMtpanna je pahelA utpanna thayelA che. teo pUrvotpanna ane je pachIthI utpanna thayelA che tee pazcAt utpanna teomAMthI je pahelA utpanna thaI cUkayA che, te alpa kavALA hAya che, kemake jene utpanna thaye apekSAkRta adhiSTha samaya vyatIta thaI cUkela che, te narakAyu, narakagati tathA asAtA vedanIya AdinI ghaNI nirjarA karI cUkayA che, temanA te kama thADA ja zeSa rahyAM che e kAraNe pUrvAMtpanna nAraka apa kavALA kahela che, parantu je nAraka bAdamAM utpanna thayA che te mahAkrama vALA hAya che, kemake temanuM narakAyu, narakagati tathA asAtA vedanIya Adi karma theDAM ja niNa thayAM che, ghaNA badhAM khAkI che, e kAraNe tee apekSAkRta mahAkavALA che. e kathana samAna sthitivALA nArakonI apekSAe ja samajavuM joI e. anyathA ratnaprabhA pRthvImAM koI utkRSTa yuvALA nArakanA AyuSyanA ghaNA bhAga niSNu thaI gaela heAya ane eka patyeApama ja zeSa rahI gayA hoya ane te samaye koi jaghanya daza hajAranI sthitivALA khIjA nAraka utpanna thAya te A pazcAt utpanna nArakanI apekSAe te pUrvotpanna nAraka paNa mahAna karmavALA ja hAya che. have prakRtanA upasa hAra kare che--e hetuthI huM gautama ! evuM kahevAya che ke badhA nAraka samAna ka vALA nathI hAtA. zrI gotatasvAmI--he bhagavan! zuM badhA nAraka samAna varNavALA che ? zrI bhagavAna-De gautama ! A arthe samartha nathI. zrI gautamasvAma!--zA kAraNathI evu kahyuM che ke badhA nAraka samAna va vALA nathI ? zrI bhagavAn he gautama ! nAraka jIva e prakAranA che-pUrvotpanna ane pazcAt utpanna temAMthI je nAraka pUrvAMtpanna che, arthAt jemane utpanna thaye apekSAkRta adhika samaya vyatIta thaI gayA che, tee vizuddhatara vaNu vALA hAya che. nAraka jIvAmAM aprazasta vaNu nAma karmonA utkRSTa azubha anubhAganA ya hoya che. pUrvApanna nArakAnA e azubha anubhAganA dhaNA bhAga nijINa thai jAya che ane svapa zaSa kahe che, va` nAma kuma zrI prajJApanA sUtra : 4 6 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgala vipAkanI prakRti che, tethI ja purvotpanna nAraka vizuddhatara varNavALA hoya che. nArakamAM je pazcAt utpanna nAraka che. teo avizuddhatara varNavALA hoya che. kemake temanA azubha nAma karmanA azubha tIvra anubhAga ke je bhavanukAraNa hoya che. tene ghaNe bhAga nirNa nathI hote, paNa thoDA bhAganI ja nirjarA thaI hoya che. e kAraNe pachIthI utpanna nAraka avizuddhatara varNavALA hoya che. A kathana ja samAna sthitivALA nArakanI apekSAthI ja samajavuM joIe. nahIM te pUrvokta Apatti ahIM paNa Avaze have prakRtine upasaMhAra kare che-he gautama ! A hetuthI ema kahevAya che ke badhA nArake samAna varNavALA nathI detA. jema varNanI apekSAe nArakone vizuddhatara ane avizuddhatara kahyAM che. temaja lezyAnI apekSAe paNa kahI levuM joIe. tene abhilApa A rIte thaze-bhagavana zuM badhA nAraka samAna vezyAvALA hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI tenuM kAraNa e che ke pUrvotpanna nAraka vizuddhatara lezyAvALA hoya che. kemake teo prazasta lezyA dravyanA ghaNA bhAgane punaH punaH anubhava karIne nirNa karI de che. e kAraNe teo vizuddhatara vezyAvALA hoya che, kemake temanA aprazasta lezyA dravyanI alpa mAtrAmAM nirjarA naI jAya che. temane ghaNA badhA aprazasta vezyA dravya zeSa rahI jAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zuM badhA nAraka samAna vedanAvALA hoya che? zrI bhagavAna-he gautama A artha samartha nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zA hetuthI ema kahevAya che ke badhA nAraka samAna vedanAvALA nathI letA? zrI bhagavAna he gautama ! nAraka be prakAranA kahelAM che-saMjJabhUta ane asaMgnibhUta je jIva pahelAM saMjJI paMcendriya hatA ane pharIne narakamAM utpana thayela che. teo saMjJibhUta nAraka kahevAya che ane je temanAthI viparIta hoya teo asaMphibhUta kahevAya che. A banne prakAranA nArakamAM je nAraka saMNibhUta hoya che, teo apekSA kRta mahAna vedanAvALA hoya che. kemake je saMsI hatA, teoe utkRSTa azubha adhyavasAyanA dvArA atyanta azubha karmone anya karyo che ane teo mahAna narakamAM utpanna thayela che. tenAthI viparIta je nAraka asaMjJibhUta che, teo alpatara vedanAvALA hoya che. asaMjJA jIva nAraka, tiryaMca, manuSya, ane devagatimAMthI keIpaNa gatinuM bandhana karI zake che, tethI ja teo narakAyune bandha karIne narakamAM paNa utpanna thAya che, paraMtu atitIvra adhyavasAya na hovAnA kAraNe ratnaprabhApRthvImAM, atitIvedanA jemAM na hoya evA narakamAM ja utpanna thAya che, temanI sthiti paNa alpa hoya che. e kAraNe teo zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a85 vedanAvALA hoya che. upasaMhAra karatA kahe che he gautama! e hetuthI evuM kahevuM che ke badhA nAraka samAna vedanAvALA hotAM nathI. je sU. 1 | nairayiko ke samAna kriyAdi kA nirUpaNa samAna kiyAdinI vaktavyatA zabdArtha-nALe mare ! dave samariyA) he bhagavana ! zuM badhA nAraka samAna kiyAvALA che? (jovA ! rUdde sama) he gautama! A artha samartha nathI (te veLA phe aMte ! gvaM gujaru) he bhagavana ! zA kAraNathI evuM kahevuM che ke jora Lo sarve samakSiNiyA ?) nAraka badhA samAna kriyAvALA nathI (jo ! ne rUcI tivi pattA) che gatama! nAraka traNa prakAranA che. (i =aa) te A prakAre (kyuriTI, mirajhabridi, ramamiTTi) samyagdaSTi, mithyAdaSTi ane samithyASTi (tathaLa te samariTri) teomAM je samyagRSTi che (tesiMbaM) teone (vAri zirino gaMtti) cAra kriyAo thAya che (a nada) te A prakAre (mAraMmiyA) AraMbhikI (simAphiyA) pArigrAhitI (mAyAvariyA) mAyA pratyayA (aTdavALavikaricA) apratyAkhyAnakriyA (tasthaLa ne te micchAvitrI) teomAM je mithyASTi che tene sanmAnichAvarI) je samyagRmithyA daSTi che (terasa nirajo uriyA gaMti) temanI nizcayathI pAMca kriyAo thAya che (ta -gAmita parivAri-mAyAvattiyA-avanavAna piriyA, mirajhAvaMtariyA) te A prakAre-AraMbhikI, pArihiM, bhAyANAyA, apratyAkhyAnakiyA, simpAdana pratyayA (haii sAheba vimA ! gvaM yudara) he gautama ! e hetuthI ema kahevAya che no sarve samajhiriyA) nAraka badhA samAna kiyAvALA nathI hotA ( naicA maMte ! sarve samAsanA sarve samovaiyaouT) he bhagavan ! badhA nAraka samAna AyuvALA che ane zuM badhA samAna utpanna thavAvALA che ? (yama! Lo phaLa sama) gautama! A artha samartha nathI ( maMte ! gvaM puraja naiyA Lo samAsa lA ?) zA kAraNathI he bhagavan! ema kahevAya che ke badhA nAraka samAna AyuvALA nathI (noramA ! ravRi pavNA) he gautama ! nAraka cAra prakAranA kahyA che (saM ) te A prakAre (tye samara) ke I-kaI samAna AyuvALA (movavanart) samAna utpattivALA (sthArUyA samakakA viramadevavanA) keI kaI samAna AyuvALA ane viSama utpattivALA (sthArU viramaraNA samovavanar) kaiI-kaI viSama AyuvALA ane samAna utpattivALA (kAcA vimArA vimovevanA) kaI-kaI viSama ayuvALA ane viSama utpattivALA (se teni mogama! vuiM purU nairacA no sarve samAva, che sarve samovavanart) e kAraNe he gautama ! ema kahevAya che ke badhA nAraka samAna zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuvALA ane samAna utpattivALA nathI hotA TIkAtha-have narayikanI samAna kriyA AdinI prarUpaNa karAya chezrI gautamasvAmI prazna kare che- he bhagavan ! zuM badhAM nArako samAna kriyAvALA hoya che? zrI bhagavAna A artha samartha nathI, arthAt badhA nAraka samAna kiyAvALA hoya evI vAta nathI. ( zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! zA kAraNe ema kahevAya che ke badhA naraka samAna kiyAvALA nathI ? zrI bhagavAna -he gautama! nAraka jIva traNa prakAranA kahyA hoya che (1) samyagdaSTi (2) mithyAdraSTi ane (3) samyammiggAdaSTi A traNa prakAranA nArakamAM je samyagdaSTi nAraka che temane cAra kriyA thAya che te cArakriyAo A rIte che-(1) AraMbhika (2) pArigrAhilI (3) mAyApratyayA ane (4) apratyAkhyAnakriyA. jIva hiMsAkArI vyApAra, AraMbha kahevAya che. AraMbhathI thanArI kiyA te AraMbhikI kriyA kahevAya che. dharmanA sAdhanAthI bhinna padArthone svIkAravA ane dharmenA sAdhanomAM mUccha rAkhavI te parigraha che. tenA nimitte thanArI parigrahika kriyA che. mAyA arthAta kapaTa AdinA kAraNe thanArI kiyA mAyApratyayA kriyA che. e ja prakAre apratyAkhyAnathI arthAt avirati-Asaktiagara anAsaktinA abhAvathI karAtI kriyA apratyAkhyAna kriyA che. pUrvokata traNa prakAranA nArakamAMthI je nAraka mithyASTi che tathA je mizradRSTi (samyamithyA draSTi) che temane nizcita rUpathI pAMca kriyAo thAya che. te pAMca kriyAo A che-(1) AraMbhikI (2) pArigrahikI (3) mAyApratyayA (4) apratyAkhyAnakiyA ane (5) mithyAdarzana pratyayA. temAMthI cAra kriyAonA artha pahelA kahI didhela che. mithyAdarzana apa pratyaya arthAt kAraNathI thanArI kriyA mithyAdarzana pratyayA kahevAya che. yApi mithyAtva, avirati, kaSAya ane vega karmabandhananA kAraNa che, e prasiddha ja che, te paNa ahIM AraMbha ane parigraha pothI yoganuM grahaNa karAyuM che ane vega AraMbha parigraharUpa hoya che, tethI koI deSa nathI samajavAne. have upasaMhAra kare che-he gautama ! e hetuthI evuM kahevuM che ke badhA nAraka samAna kriyAvALA nathI hotA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zuM badhA nAraka samAna AyuvALA che? zrI bhagavAn he gatamaA artha samartha nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zA kAraNathI evuM kahevAya che ke badhA nAraka samAna AyuvALA nathI? zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna- he gautama! nAraka jIva cAra prakAranA kahyA che-jemake (1) ke IkaI nAraka samAna AyuvALA ane sAthe-sAthe utpattivALA hoya che (2) koI samAna AyuvALA ane viSama arthAtu pAchaLathI utpattivALA hoya che (3) keI--koI viSama AyuvALA ane samautpattivALA hoya che ane (4) kaI kaI viSama AyuvALA ane viSama arthAt AgaLa pAchaLa utpattivALA hoya che. je nArakonA Ayu barAbara hoya, jemake daza daza hajAranuM hoya ane je eka ja sAthe utpanna thayA hoya, teo samAyuSka ane satpanna kahevAya che. A prathama bhaMga thaye. - jemanuM Ayu te barAbara hoya paraMtu je eka sAthe utpanna na thaIne AgaLa pAchaLa utpanna thayela hoya, teo samAyuSka viSamaMtpanna kahevAya che. A bIjo bhaMga thaye. je nArakanuM Ayu samAna na haya, jemake koInuM daza hajAra varSanuM ane keInuM paMdara hajAra varSanuM hoya, paraMtu je eka sAthe utpanna thAya te viSamAyuSka ane sametpanna kahevAya che. A trIjo bhaMga che. jemanuM Ayu paNa barAbara na hoya ane je AgaLa pAchaLa utpanna thayela hoya teo viSamAyuSka ane viSamatpanna che. A cotho bhaMga che. have upasaMhAra kare che-gautama! e kAraNe ema kahevAya che ke badhA nAraka samAna AyuvALA nathI detAM ane samAna utpattivALA paNa nathI hotAM bhavanapatidevoM ke samAnAhArAdi kA nirUpaNam bhavanapatinA AhAradinI vaktavyatA zabdArtha-(kurakumAra maMte ! sarve samAhAra ?) he bhagavan ! badhA asurakumAra samAna AhAravALA thAya che? (vuM) e prakAre (save vi) badhA (puchA) prazna jovAmAM ! La phaLa sama) he gautama! A artha samartha nathI (je LaLa maMte ! parva yuraja) he bhagavad ! zA kAraNathI ema kahevAya che (kadA nairUA) nArakanA samAna (kurakumAra mata ! saMve sama ) he bhagavan ! badhA asurakumAra samAna karma vALA che ? (joyaHT! jo rULa sama) he gautama ! A artha samartha nathI ( LaLa mane ! gvaM cudavA?) he bhagavana! zA kAraNathI ema kahevAya che? (noramA ! kurakumAra suvihata pavuttA) he gautama! asurakumAra be prakAranA kahelA che? (d se) te A prakAre (puva. vanane ja pUchovattaourT[ S) pUrvotpana ane pazcAt utpanna (tathAM che te purovavanant) temAM je pUrvAtpanna che (teLe maH) teo mahA karmavALA che (tatya che te pUchovAnA) teomAM je pachIthI utpanna thayela che (teNe bag ) teo alpa karmavALA che (se tenAM jogama! varSa gujaru) e kAraNe gautama ! evuM kahevAyuM che (kArakunarst La va AmamA) asura zrI prajJApanA sUtra: 4 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumAra badhA samAna karmavALA hotA nathI (ghaM vana cheraNA puchA) eja prakAre varNa ane lezyAnI pRcchA (tasthaLa ne te putravavannA) temAM je pUrvotpanna che (te siddha vanatA) teo avizuddha varNavALA hoya che (thaLe ne te pUchovAnA) teomAM je pAchaLathI utpanna thayela che (tejuM vimudravaUtA) teo vizuddhatara varNavALA hoya che ? te jogamA! vaM yuva) he gautama ! e kAraNathI evuM kahevAya che ke (basurakSA sarve je samavannA) badhA asurakumAra samAna varNavALA nathI detA (gvaM jesAi vi) e prakAre lezyA vize paNa vecaTINa gadA ne yA) vedanAthI nArakenI samAna (vaNesaM) zeSa kathana (naisuzALa) jevA nArakanA purva jJAva thaLiyA ) e ja prakAre yAvat svanitakumAra - TIkAI-have asurakumAra Adi daza bhavanapatinI samAnAhAra Adi nava padane laIne prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM badhA asurakumAra samAna AhAravALA hoya che? e prakAre zuM badhA samAna zarIravALA ane samAna zvAsevAsavALA hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI, arthAt A vAta yukti saMgata nathI. badhA asurakumAra samAna AhAravALA, samAna zarIravALA ane samAna uvAsa niHzvAsavALA nathI hotA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zA kAraNathI ema kahevAya che ke badhA asurakumAra samAna AhAravALA nathI hotA, samAna zarIravALA nathI hotA, tathA samAna uDDavAsaniHzvAsavALA nathI hotA ? zrI bhagava-jema pahelAM nArakanA viSayamAM prarUpaNa karI che, e prakAre asurakumAranA viSayamAM paNa prarUpaNA karavI joIe, arthAt jema keI nAraka mahAzarIra ane kaI alpa zarIra hoya che, mahAzarIra nAraka ghaNA pudgalone AhAra kare che, uchuvAsanA rUpamAM grahaNa kare che ane niHzvAsanA rUpamAM tyAge che tathA laghukAya nAraka alpatara pudgalene AhAra kare che, alpatara pudgalene ucchavAsa rUpamAM grahaNa kare che ane alpatara paha zrI prajJApanA sUtra : 4 11 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ galene ni:zvAsarUpamAM tyAge che, tethI ja teo samAna AhAravALa, samAna zarIravALA ane samAna ucchavAsa niHzvAsavALA nathI hotA. eja prakAre kaI kaI asurakumAra mahAkAya hoya che, kaI ke laghukAya hoya che. je mahAkAya che teo ghaNu pudgaNono AhAra kare che, ane ghaNA pudgalene ucchavAsa rUpamAM grahaNa kare che, ane niHzvAsanA rUpamAM tyAge che. tathA je asurakumAra laghukAya che teo alapatara pudgalene AhAra kare che, alapatara pulane ucchavAsa rUpamAM grahaNa kare che, alapatara pudgalene niHzvAsarUpamAM tyAge che. tethI ja teo paNa samAna AhAravALA nathI hotA. samAna ucchavAsavALA-niHzvAsavALA paNa nathI hotA. ahIM e samajI levuM joIe ke asurakumAranuM adhikathI adhika moTuM zarIra sAta hAthanuM hoya che. bhavadhAraNIya zarIranI apekSAe A pramANa che. jaghanya pramANa AMgaLane asaMkhyAta bhAga jANavuM joIe. uttara kriyanI apekSAe utkRSTa eka lAkha jana ane jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganuM temanA zarIranuM pramANa hoya che. e prakAre je asurakumAra jeTalA moTA zarIravALA hoya che te che teTalA adhika pudgalene AhAranA rUpamAM grahaNa kare che ane je jeTalA laghu zarIravALA che, teo teTalAja ochA pudgalene grahaNa kare che, ItyAdi samajI levuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zuM badhA asurakumAra samAna karmavALA hoya che ? zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI, arthAt A vAta yukti saMgata nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zA kAraNe ema kahevAya che ke badhA asurakumAra samAna karmavALA nathI hotAM? zrI bhagavAna gautama! asurakumAra be prakAranA hoya che-pUrvotpana arthAta pahelA pidA thanArA ane pazcAdutpanna arthAtu pachIthI utpanna thanArA. temanA viSayamAM nArakonI apekSAe viparIta pratipAdana karAya che-kahelA banne prakAranA asurakumAromAM je pUtpanna che, teo mahAkarmavALA hoya che ane je pazcAdutpanna che arthAt pAchaLathI pedA thayela che, teo alpakarmavALA hoya che. zaMkA-nArakonA viSayamAM kahyuM hatu ke je nAraka pUtpanna hoya che teo alpakamAM hoya che ane je pazcAta utpanna che teo mahAka hoya che, paraMtu asurakumAra je pUrve tpanna hoya che, teone mahAkarmA kahela che ane je pazcAtpana che teone alpakamAM kahela che, A viSamatAnuM zuM kAraNa che? tenuM samAdhAna-asurakumAra pitAnA bhavane tyAga karIne agarata tiryacanimAM utpanna thAya che athavA manuSya yonimAM, tiryaMca yonimAM utpanna thanArAomAMthI kaI kaI pRthvIkAya, aSkAya, agara vanaspatikAyamAM paNa utpanna thAya che, kaI paMcendriya tiyAmAM paNa utpanna thAya che ane je manuSyamAM utpanna thAya che, teo karmabhUminA garbhaja manuSyamAM utpanna thAya che, akarma bhUmimAM ane saMmUrNima manuSyamAM utpanna nathI thatAM. tyAM AgaLa cha mahInAnuM Ayu zeSa rahe tyAre parabhava saMbaMdhI AyanuM banyA zrI prajJApanA sUtra : 4 12 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. parabhava saMbaMdhI ayunA bandhanA samaye ekAnta tiryaMca yogya athavA ekAnta manuSya yogya prakRtine upacaya kare che. e kAraNe pUrvotpanna asukumAra mahAkarmavALA hoya che. paraMtu je asurakumAra pachIthI utpanna thAya che, teone haju sudhI parabhavanuM Ayu nathI hatuM ane tiryaMca ke manuSyane yogya prakRtine upacaya karyo hato nathI. e kAraNe teo alpatara karmavALA hoya che. have prakRtine upasaMhAra kare che he gautama- e kAraNe evuM kahevAya che ke badhA asurakamAra samAna karmavALA nathI hotA. je samAna karmanA viSayamAM prazna karAyela che, e ja prakAre varNa ane vezyAnA sambandhamAM paNa prazna samajI levuM joIe, jemake-zuM badhA asurakumAra samAna varNavALA hoya che? uttara-gautama ! A artha samartha nathI. gautamasvAmI zA kAraNathI ema kahevAya che ke badhA asurakumAra samAna varNavALA nathI hatA? zrI bhagavAna- "asurakumAra be prakAranA reya che-pUrvotpanna ane pazcAtpanna je pUrvotpanna che teo avizuddhatara varNavALA hoya che, je pazcAta utpanna che teo vizuddhatara varNavALA hoya che. pUrvokta nArakethI asurakumAromAM A je viSamatA che, tenuM kAraNa e che--asurakumAromAM, bhavanA kAraNe prazasta varNa nAma karmanA tava zubha anubhAgane udaya thAya che. pUrvotpanna asurakumArane te zubha anubhAga ghaNuM kharo kSaya thaI gaele che. e kAraNe pUrvotpanna asurakumAra avizuddhatara varNavALA hoya che, paraMtu je asurakumAra pachIthI utpanna thayela che, temanA varNa nAma karmane zubha anubhAgane bahubhAga kSINa nathI thayo hato tene adhikAMza vidyamAna hoya che. tethI ja teo vizuddhatara vaNavALA hoya che. e kAraNe che gautama ! evuM kahevAya che ke badhA asurakumAra samAna varNavALA nathI hotA. varNanA samAna asurakumAronI laDyA paNa samajavI joIe. e prakAre pUrvotpanna asurakumAra avizuddhatara lezyAvALA hoya che ane pazcAt -utpanna thayela asukumAra vizaddhatara lezyAvALA hoya che. enuM kAraNa e che ke je asukumAra pahelA utpanna thayela che, teoe pitAnI utpattinA samayathI ja tIvra anubhAgavALA vezyA dravyone bheLavI bheLavIne temane ghaNe bhAga kSaya karI nAkhela hoya che. have temanA manda anubhAgavALA alpa lezyA dravya ja zeSa rahe che. e kAraNe pUtpanna asurakumAra avizuddha lezyAvALA hoya che ane pazcAt utpanna temanAthI viparIta hovAne kAraNe pizuddhatara lezyAvALA hoya che. vedanAnA viSayamAM paNa asurakumAronI vaktavratA nArakenA samAna samajavI joIe. zeSa arthAt kriyA ane AyunuM svarUpa paNa nAranA sadaza ja kahevuM joIe. ane jevI prarUpaNa asurakumAranI karelI che, tevI ja nAgakumAronI, suvarNakumAronI, agnikumAronI vigha9mAronI, udadhikumAronI, dvIpakumAronI, dicchamAnI pavanakumAronI tathA svanitakumAranI karavI joI e. zrI prajJApanA sUtra : 4 13 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIkAyikAdi ke samavedanAdi kA nirUpaNa pRthvIkAyAdinI vaktavyatA zabdArtha-(gDhavivArU mAra mAinDefhuM kaddA ne phayA) pRthvIkAyika AhAra karma, varNa ane leNyAthI nArakenA samAna (puttavivArUcA sarve samaveLA') zuM badhA pUthvIkAyika samAna vedanAvALA che? (haMtA joya! je tamar) hA gautama ! badhA samAna vedanAvALA che ( keLaLa maMte ! parva yuda-pudvaphA sarve samavezair ?) che. bhagavana! zA kAraNe ema kahevAya che ke badhA pRthvIkAyika samAna vedanAvALA che to ! zirUca sarave karansI) he gautama! badhA pRthvIkAyika saMjJI che (zanimU, zanicI vaLa caMti) asaMjJibhUta aniyata vedanA bhagave che (je te mA! purivAsurA sarve samavecaLA) e kAraNe he gautama ! badhA pRthvIkAyika samavedanAvALA thAya che (putravivArUcALe mate ! te madiriyA ?) he bhagavana! badhA pRthvIkAyika zuM samAna kriyAvALA hoya che? (daMtA joyA ! "vizArUcA have samajhiriyA) hA gautama! badhA pRthvIkAyika samAna kriyAvALA hoya che (je LaLa maMte ! purva gurU-putravivArUyA sarve na jiriyA) he bhagavana zA kAraNathI ema kahevAya che ke badhA pRthvIkAdika samAna kiyAvALA che? (! pudvAphreMca savaeN) he gautama! badhA pRthvIkAyika (mArU mAhiro) mAyI miAdaSTi che (teliMbiyarUcALo paMdaricAlo gaMti) temane nizcayathI pAMca kriyAo thAya che (taM jAmiyA, vAiAi , mAvattiyA, sattajvALiirayA, mijharaMvariyA ) teo A prakAre-AraMbhikI, pArigrahikI, mAyApratyayA, apratyAkhyAna kriyA ane mithyAdarzana pratyayA (se tef momA ! i puravarU) e kAraNathI gautama ! evuM kahevAya che ke (jiphA sarve samariyA) pRthvIkAyika badhA samAna kriyAvALA che (nAva variyA) yAvat caturindriya paryaMta (vaMtiya tisvinoLiyA) paMcendriya tiryaMca nivALA (GET naiyA) nArakenI samana (navara) vizeSa (ziniyA) kiyAAthI (viThThI) samyagdaSTi ( prikriI ) mithyA daSTi (aa midaridrI) samyamithyAriTa-mizradaSTi (satya che te sampariTrI) teomAM je samyagdaSTi che (te suvi pAttA) teo be prakAranA kahyA che (saM -asaMgAtha saMsAraMgayAra) asayata ane saMyatAsaMyata (tathAM che te saMjJAbhaMgatA) teomAM je saMyatA saMyata arthAt deza saMyamI che (lesi vini triA jJati) teone traNa kriyAo thAya che (taM kada-kAmiyA, parici , mAyAvattiyA) te A prakAre-AraMbhikI pArigrAhikI, mAyApratyayA (tasthaLa pasaMcA) teomAM je asaMyata che (teNivi iirayA kannati) temane cAra kriyAo thAya che (saM gaNA-sAraMfmacI, varijAriyA, mAcAra zrI prajJApanA sUtra : 4 14 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tti-bALiiracA) te A prakAre-AraMbhikI, pArigrAhikI, mAyApratyayo, apratyA khyAna kriyA (tadhAM ne te micchAti) teomAM je mithyAdraSTi che tene ja sammAmi cho triI) ane je mizra daSTi che (saLaM LicarAgo) temane nizcayathI (vaMjhiriyALo vanaMti) pAMca kriyAo thAya che ( 1) te A prakAre (gAmiyA) AraMbhikI (aai riyA) parigrAhilI (mAyAvattiyA) mAyA pratyayA (bhAvasthAmAM ziriyA) apratyAkhyAna kiyA ( mijhAraMvALavattiyA) mithyA darzana pratyayA (saM saM jeva) zeSa temaja TIkAI-have pRthvIkAyika Adi nI samAna AhAra AdinI prarUpaNa karAya che AhAra, kama, vaNa ane vezyAnI apekSAe je prakAre nArakonuM nirUpaNa karyuM che, teja prakAre pRthvIkAyikenI prarUpaNuM samajI levI joI e tethI ja nArakonA AhAra Adi cArenA sambanyamAM jevuM kathana che, tevuM ja pRthvIkAyikonuM kathana karavuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zuM badhA pRthvIkAdhika samavedanAvALA che ? zrI bhagavAhe gautama! hA, badhA pRthvIkAyika samavedanAvALA hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zA kAraNe ema kahyuM ke badhA pRthvIkAyika samavedanA vALA che? zrI bhagavAna-he gautama! badhA pRthvIkAyika asaMjJI arthAta mithyAdaSTi athavA amanaska hoya che. teo asaMjJIbhuta ane aniyata vedanAne anubhava kare che. tAtparya e che ke vedanAne anubhava karavA chatAM paNa teo nathI samajI zaktA ke A mArA pUrve pArjita azubhakarmonuM pariNAma che, kemake teo asaMjJI ane mithyAdiSTa hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM badhA pRthvIkAyika samAna kiyAvALA hoya che? zrI bhagavAna-ha, gatama! badhA pRthvIkAyika samAna kriyAovALA hoya che. zrI gautamasvAmI-zA kAraNe ema kahevAya che ke badhA nAraka samAna kriyAovALA hoya che? zrI bhagavAna he gautama ! badhA pRthvIkAyika mAyi mithyAdiSTa hoya che, temane nizcita rUpe pAMce kiyAo thAya che, teo A prakAre che-AraMbhikI, pArigrahiDI, mAyApratyayA, apratyAkhyAna kriyA ane mithyAdarzana pratyayA, e kAraNe he gautama! ema kahevAya che ke badhA pRthvIkAdhika samAna kiyAovALA che. pRthvIkAcikenA samAna ja aSkAyika, tejarakAyika, vAyukAyiko, vanaspatikAyika, dvIndriyo trIndriya ane caturindriomAM samAna vedanA ane samAnakriyA Adi kahevuM joIe. padriya tiryaMcAnuM kathana nArakanA samAna samajavuM joIe. parantu kriyAomAM samAnatA nathI. keIkeI paMcendriya tiryaMca samyagdaSTi hoya che, kaI mithyASTi hoya che zrI prajJApanA sUtra : 4 15 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kaI samyagamithyASTi hoya che. teomAM je samyagadaSTi hoya che teo paNa be jAtanA cheasaMyata samyagdaSTi ane saMyatA saMyata samyagdaSTi. e banemAM je saMyatA saMyata arthAta deza saMmata hoya che, temanI traNa kriyAo hoya che, jemake AraMbhika, pArigrANikI ane mayopratyayA. teomAM je asaMyata samyagdaSTi paMcendriya tiryaMca che, temanI cAra kriyAo hoya che, jemakeAraMbhikI pArigrahikI, mAyA pratyayA ane apratyAkhyAna kriyA. samya. dRSTi, mithyAdraSTi ane mizradaSTi paMcendriya tiryomAMthI je paMcendriya tiryaMca mithyAdaSTi che ane je samyamicchAdaSTi che, temAM niyata rUpathI pAMca kiyAo hoya che. te pAMca kriyAo A prakAre che-AraMbhikI, parigrahikI, mAyApratyayA, apratyAkhyAna kiyA ane mithyAdarzana pratyayA zeSa arthAta varNa--lezyA-vedanA Adi badhuM pUrvavat jANavuM joIe. manuSyoM ke samAnAhArAdi kA nirUpaNa manuSyanA samAnAhArAdinI vaktavyatA zabdArtha (anusALa mete ! sarve samApa ?) he bhagavan! manuSya badhA samAna AhAra vALA che? (joyALo rULa sama) he gautama! A artha samartha nathI (de guM guru) zA kAraNe evuM kahevAya che (majurA no saMbe mAdA) badhA manuSya samAna AhAravALA nathI ? (nomA! majurA suvi vowttA) he gautama! manuSya be prakAranA kahyA che (saM =aa) teo A prakAre temAM sarI pUrIrAya) mahAna zarIravALA ane nAnA zarIravALA che (tAtha i ne te mArI) teomAM je mahAzarIravALA che. (teLa vadutarA pAse) te ghaNA badhA pudgalene (jJAAti) AhAra kare che (nAra vaMdutarANa mA nIpatti) yAvat ghaNA pudgala ne niHzvAsa le che (bAda4) kadAcita (kAti) AhAra kare che. (nava) yAvata (gaThThA nIti ) kadAcit niHzvAsa le che (ta tha te zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bannIrA) teomAM je alpa zarIravALA che (teLa avatA poLale bAhAra ti) te azpatara pudgaleAnA AhAra kare che. (gAya avatAv po je nIlasaMti) yAvat apatara pudgalenA nizvAsa le che (mivarga bahAra tti) vAravAra AhAra kare che (gAya amilaLa nIrayaMti) cAvatu vAraMvAra nizvAsa le che (le tenaTreLa noyamA ! thaM 32TM) e kAraNathI he gautama ! evu' kahevAya che ke (manuranA save no samAhArA) badhA manuSya samAna AhAra vALA nathI (seE nA nepALa) zeSa jevuM narakAnA kathana pramANe (navaraM niriyAhiM maLUlA tivijJA paLattA) vizeSa e che ke kriyAonI apekSAe manuSya traLu prakAranA haiya che (taM nahA) teo A prakAre (saTThiI) samyagdaSTi (michATTiI) mithyAdaSTi (sammAmicchA DDiI) samyagumithyAdaSTi (tasthaLa ne te sammatiTrI) teemAM je samyagdaSTi che (te ttivijJA pattA) teo traNa prakAranA che (teM nahA) tee A prakAre (saMcatA, apaMcattA, paMcattAsaMcatA) sa'yamI, asa'yamI ane sacamAsa'yamI (tasthaLa ne te saMcatA) teomAM je saMyamI che (te yuviA) teo be prakAranA che (taM gaddA) te A prakAre (sAya saMcatA) sarAga sayamI (vIyara, saMcatA ca) ane vItarAga saMyamI (tasthaLa ne te vItarAgasaMcatA) teemAM je vItarAga saMyamI che (tena ajJiricA) te kriyA rahita che. (sthaLa ne te saraLaEcattA) temAM je sarAga sayamI che (te suviddA vaLattA) te e prakAranA che.(ta nA vamattayaMnnatA camattasaMgatA 2) te A prakAre-pramatta sayata ane apramatta saMyaMta (sthaLa ne te amatta saMgrA tesi aa macAvattiyA ciriyA jJarU) temAM je apramatta sayata che, temano eka mAyA pratyayA kriyA thAya che (tasthaLa ne te matta saMlayA titti' to jiriyALo jaiti) teemAM je pramatta sayata che, temanI e kriyAe thAya che (AtaMmiyA macAvattiyA ) AraMbhikI ane mAyApratyayA (tattvaLa ne te saMyAsaMgayA tettitinti jiyiAo jyaMti) teomAM je sayatA saMyata che temanI traNa kriyAo thAya che (tA nA-prAraMmiyA, dariyAdiyA mAthAvattiyA) AraMbhikI pArigrahikI mAyA pratyayA (tasthaLa che te saMnayA) teomAM je asaMyamI che (teti' pastArijiriyo aMti) temanI cAra kriyAe thAya che (a nadI-micA, parici, mAyAvattiyA, acalAjiriyA) te A prakAre-AraMbhikI, pArigrahikI, mAyApratyayA, ane apratyAkhyAna kriyA zrI prajJApanA sUtra : 4 17 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tatya ne te micchAdi ne samAchidillI) teomAM je mithyAdaSTi che ane je samyaphamithyASTi che (teAiM nipho vaMja vicitra vaMti) temanAmAM niyata rUpathI pAMca kriyAo thAya che (i =A-AmiyA, parimAhi, mAyAvatti, pUjana jiriyA, bichALatti) teo A prakAre-AraMbhikI, pArigrAhikI, mAyAprayA, apratyAkhyAna kiyA, mithyAdarzana pratyayA ( TEURT ne cALa) zeSa nArakenI samAna TIkartha-have manuSyanA samAhAra AdinI prarUpaNa karAya chezrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! zuM badhA manuSya samAna AhAravALA che? zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI, arthAta evI vAta che nahIM. zrI gautama-he bhagavAn zA kAraNathI ema kahevAya che ke badhA manuSya samAna ahAravALA nathI ? zrI bhagavAna-2 gautama! manuSya be prakAranA kahyA che, jemake mahAzarIrI ane ala5 zarIra arthAt vizALa kAyAvALA ane nAnI kAyAvALA, A bannemAMthI je mANasa mahA zarIra hoya che, teo ghaNu badhA pudgalene AhAra kare che, ghaNA badhA pudgalene pariNata kare che, ghaNu badhA pudu pudgalane upavAsanA rUpamAM grahaNa kare che ane ghaNA badhA pudgalene niHzvAsanA rUpamAM tyAge che. paraMtu deva kurU AdimAM yugalika mahA zarIra manuSya kadAcit kavalAhAra kare che. kahyuM paNa che ke, temane AhAra aSTamabhaktathI thAya che, arthAt vacamAM-vacamAM traNa traNa divasa choDIne teo AhAra kare che. teo kyAreka kyAreka ja ucchavAsa ane ni:zvAsa le chekemake teo bIjA mANasanI apekSAe atyanta sukhI hoya che, e kAraNe kyAreka kayAreka ja temane ucchavAsa niHzvAsa thavA saMbhavita che. te mahAzarIra ane a5 zarIra mANasomAM je a5 zarIra mANase che teo alpatara pudgalene AhAra kare che, yAvat alpatara pudgalene pariNata kare che, alapatara dUgalene ucchavAsa-nizvAsa le che ane sadA AhAra kare che yAvat sadeva temane pariNata karatA rahe che. saMdeva ucchavAsa le che, ane saMdeva niHzvAsa tyAgatA rahe che. kemake zizu a5 zarIravALA hoya che te teo vAraMvAra thoDo thoDo AhAra letA rahetA jovAmAM Ave che tethI a95 zarIra saMmUrNima manuSyamAM satata AhAra le saMbhavita che. uvAsa niHzvAsa paNa a95 zarIramAM niratara jovAmAM Ave che, atae te paNa susaMbhavita che, kemake temAM prAyaH duHkhanI vizeSatA hoya che. have upasaMhAra karatA kahe che-he gautama ! e kAraNathI ema kahevAya che ke badhA manuSya samAna AhAravALA nathI. zeSa, karma, vaNe AdinuM kathana eja prakAre samajI levuM joIe, jevuM nArakonA viSayamAM karAyeluM che. parantu nArakonI apekSAe kriyAomAM kiMcit vizeSatA che, te A prakAre che-manuSya traNa prakAranA hoya che, jemake samyaphaSTi mithyASTi ane sabhya. mithyA draSTi arthAta mizraSTi, A traNe prakAranA manuSyamAM je manuSya samyagdaSTi che, zrI prajJApanA sUtra : 4 18 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo traNa prakAranA kahelA che, jemake, saMyamI, asayamI ane sayamAsayamI. temAM sacamI manuSya e prakAranA che-sarAga saMyamI ane vItarAga sayamI, jemanA kaSAyenA kSaya athavA upazama nathI thayelA parantu je sayamI che, te sarAga sayamI kahevAya che. jemanA kaSAyeA pUrNa rIte upazama athavA kSaya thaI gaela che, te vItarAga saMyamI kahevAya che, teeAmAMthI vItarAga sayamI manuSya akriya hoya che arthAt temanAmAM kAI kriyA thatI nathI kemake vItarAga hovAnA kAraNe tee Arabha tathA aparigraha AdithI rahita hAya che. teomAM je sarAga sayamI heAya che te be prakAranA kahelA che-pramatta sayata ane apramatta sayata, temanAmAMthI apramatta sayAmAM eka mAyA pratyayA kriyA ja thAya che, kemake te kadAcit pravacananI nindAne dUra karavAne mATe pravRtti kare che. kemake temanA kaSAya purI rIte kSINa nathI thayelA. paNa te pramatta saMyaMta ane apramatta sayatAmAMthI je pramatta sayata che, teemAM e kriyAe maLI Ave che. Arabhi' ane mAyApratyayA, pramatta sayata pramAda ceAganA AraMbhamAM pravRtta hAya che. tethI ja temAM mAra'bhikI kriyA saMbhavita ane kSINu kaSAya na heAvAnA kAraNe mAyA pratyayA kriyA paNa temAM maLI Ave che. je manuSya sayatAsayata che; teo traNa kriyAo kare che, jemake mAra bhikI, pArigrAhikI ane mAyApratyayA asa'yatamanuSyeAmAM cAra kriyAe thAya che. te A prakAre che. ArabhikI. pArimAhikI, mAyApratyayA ane apratyAkhyAna kriyA. parantu manuSya mithyAdraSTi che. athavA samamithyAdaSTi che, temAM nizcaya rUpe pAMca kriyA thAya che, jemake, Ara'bhikI, pAriAhikI mAyApratyayA, pratyAkhyAna kriyA ane mithyAdanapratyayA. zeSa Ayunu kathana eja prakAre samajI levu' joI e ke jevu' nArakAnuM karAyelu che. vAnavyantaradevoM ke samAnAhArAdi kA nirUpaNa vAnanyantara samAhAra AdinI vaktavyatA zabdA --(vALamatarALa gaddA amujI mArALa) vAna vyantarAnu kathana jevu asurakumAronu (E losiya vemALiyALa vi) eja prakAre yAtiSka ane vaimAnike tuM paNa (navaraM te vecAN suvidyA pattA) vizeSatAe che ke vedanAnI apekSAe tee e prakAranA kahyA che. (taM jJA mAmicchAviTI vavantA ca amAlIi vavanA ca) mAyI mithyAdyaSTi upapatna ane amAyI samyagdaSTi-upapanna (tasthaLa ne te mAmicchA viThThI vavannA) temAM je zrI prajJApanA sUtra : 4 19 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyI mithyAdaDiTa upapanna che (telaM ba LAttarA) teo alpatara vedanAvALA che (tarathaLe te mArkasammalTiI vavavatta tef magvecAtA ) teomAM je amArI samyadRSTi che teo mahAdanAvALA che. teNe tenaQLa jovA ! gvaM gurU-mALiyA no sarve samavecaTI) e kAraNe he gautama ! ema kahevAya che ke vaimAnika badhA samAna vedanA vALA nathI (saM taka) zeSa pUrvokta rIte samajavuM. TIkArtha- have te nirUpaNa kare che ke vAnavyantara deva AdinA samAhAra AdinuM kathana asurakumAronA samAna samajI levuM joIe-vanavyatanI samAna AhAra AdinI vakta vyatA eja prakAre kahevI joIe jevI asurakumAronI kahI che. arthAta jevA asurakumAranA be prakAra kahyA che-saMjJibhUta ane asaMphibhUta, ane temAM je saMjJibhUta che teo mahAvedanAvALA tathA jeo asaMjJibhUta che tee apavedanAvALA hoya che, ItyAdi kathana karAyeluM che. e ja prakAre vanavyantaranA viSayamAM paNa jANavuM joIe. kemake asurakumAremAM tathA vAnavyantaramAM asaMgni jIvonI utpatti thAya che. vyAkhyA prajJaptimAM paNa kahyuM che. asaMgni jIvanI utpatti devagatimAM thAya te jaghanya bhavanapatimAM ane utkRSTa vAnaataromAM thAya che. e kAraNe asurakumAranA viSayamAM je yukita kahI che te ja ahIM paNa jANI levI joIe. asurakumAra devonA prakaraNamAM je kathana karAyuM che te ja tiSkade ane vaimAnikonA samAna AhAra AdinA viSayamAM kahI levuM joIe. parantu asurakumArathI jyotiSka ane vaimAnikanI vedanAmAM thoDuM antara che, jyotiSka ane vaimAnika deva be prakAranA che, jemake, mArI mithyAdi utpanna ane amAyI samyagdaSTi utpana, jema asurakumArAmAM keI asaMjJImUna ane keI saMjJIbhUta kahela che, temaja temanI jagyAe jatiSka ane vimAnikamAM mAyI mithyAdaSTi utpanna ane amArI samyagdaSTi utpanna kahI devA joIe. kemake tiSka nikAya ane vaimAnika nikAyamAM asaMjJI jIva utpanna nathI thatA. asaM. jJInI Ayu utkRSTa papamanAM asaMkhyAtamA bhAganI hoya che, jyAre tiSkanI palyopamanA saMkhyAtamA bhAganI jaghanya sthiti hoya che ane vaimAni nI papamanI. tethIja teomAM asaMjJIonuM hovuM saMbhavita nathI. mAyI-mithyA daSTi-utpana ane amArI samyagdaSTi utpannamAMthI je jyotiSka ane vaimAnika mAthI-mithyAdraSTi utpanna che, teo zubha vedanAnI apekSAthI alpatara vidanAvALA hoya che. ane je amAthI samyagdaSTi utpanna thAya che, teo zubha vedanAnI apekSAe mahAt vedanAvALA hoya che. - have upasaMhAra karatA thakA kahe che- he gautama! e kAraNathI evuM kahevAya che ke badhA tiSka ane vaimAnika samAna vedanAvALA hotA nathI. zeSa AhAra, varNa, karma Adi asurakumAre ane vyAnavyaktonI samAna ja samajI levuM joIe. zrI prajJApanA sUtra : 4 20 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salezyajIvoM ke AhArAdi kA nirUpaNa salezyA-AkAra AdinI vaktavyatA zabdArtha-(herasaTM maMte ! neca) he bhagavana ! lezyAvALA nAraka (RSe samAja) badhA samAnahAravALA (samarI) samAna zarIravALA (gussAsanitANA) samAna ucazvAsa niHzvAsavALA (nave vi) badhAnA saMbaMdhamAM (pu) prazna (ramA) he gautama ! (gvuM) e prakAre (4) jevA (bohano ) samAnyanagama (tA) tevA (saranAmo vi) salezyAnA gamapaNa (mAjivo) kahevA joIe (jJA mALiyA) vaimAnike sudhI . (jarA maMa ! rUA) he bhagavan! kRSNalezyAvALA nAraka (sada samA ) badhA samAna AhAravALA che (puchA) prazna (cama ! = gohiyA) he gautama! jevA audhika sAmAnya (navaraM) vizeSa (naipha) nAraka (vecANa vedanAnI apekSAthI (mAthamicchA vidI vavanaca) mAyI-mithyASTi utpanna (mArU nAdi kAnana Tca) ane amAyI samyagadaSTi utpanna (mALavA) kahevA jaIe (revaM tadeva) zeSa eja prakAre (4 mohiyALa) jevA aughikonA kahyA che. (kurakumAra rAva jAnatA) asurakumAra yAvat vanavyatara (ute kagy boriMgA) te audhinA samAna (navaruM mathurAmAM viniyahiM kleiro) manuSyamAM kriyAnI apekSAe vizeSatA che (vAva) yAvat ( tamAM te sammarida) temanAmAMthI je samyagdaSTi che (te tivihan grouT) te traNa prakAranA kahyA che (taM jJA, saMgA, gAMyA, saMcAvaMDayA) te A prakAre-saMyamI, asaMyamI ane saMyamasaMyamI (boricA) jevA audhinA (vAliyA vemALiyA) tiSka ane vaimAnika (zArstrApu, pahelAnI (jesAyu) traNa vezyAomAM (pujhikanaMti) na puchavuM joIe (va) e prakAre (HT) jevI (diugT seraNA) kRNalezyA (vivArIyA) vicArI (taEUR nIsTanTeslA vivAre vyA) e prakAra nIlezyA paNa vica thavI joIe (kahe) katalezyA (nairUrardita) nArakethI (kAma) AraMbha karIne ( vALamaMtarA) yAvat vAnavyantaro sudhI (navaraM) vizeSa (ADhesA naira ) kApata lezyAvALA nAraka (vecANa) vedanAnI apekSAtho (1NA hA) jevA audhika (terasTesANaM mate! surakumAra to reva purA) tejalezyAvALA asurakumAra sudhI eka pUrvavat prazna ( ! nava gocita tava) jevA sAmAnya kahyA teja prakAre (vecANa nA nosiyA) vizeSa vedanAthI jatiSThonI samAna (puSi-zara vArata-vaMtithatirimajussA) pRthvI, apU, vanaspati, paMcendriya tiryaca, manuSya zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (nA boAi) samuccayanAsamAna (tA - mALiyantrA) eja prakAre kahevA joI e (nava) vizeSa (maNUlA) manuSya (viciddi) kriyAothI (ne saMgatA te vamattAya amattAca mALi cannA) je saMyamI che temane pramatta ane apramatta kahevA joI e (sAvIyAnA nayi) sarAga ane vItarAga nathI (vALamatA sekaheCAnaddA surakumAra) vAnabhyantara teolezyAmAM asurakumAranI samAna (E nosinemALiyA vi) eja prakAre jayAtiSka vaimAnika paNa (semaM te cetra) zeSa teja (vaM paAEherannA vi mALiyannA) eja prakAre padmalezyA paNa kahevI jAI e (navara neti' sthi) vizeSatA te che ke jemane te thAya che (surrahelA vi tadeva gesi asthi) zukala lezmA paNa eja prakAre jemane che (savva taheva) madhu eja prakAre (nA jhoriyALa mitro) jevA audhikanA gama (navara) vizeSa (vaddheslA sujelAo) padmalezyA ane zukalalezyA (vRtti niyatilinoLiya majUsa vemALiyALa ceva) pacendriyatiya cA manuSya ane vaimAnikAne ja hoya che (na selA saMti) zeSane nahI', ( paNNavaNAe bhagavaIe lesAe paDhamo uddesao sammatto) prajJApanA bhagavatImAM laizyA adhyayananA prathama uddezaka samApta TIkA"--have 'salezyA' vizeSaNI viziSTa cAvIsa daDakAnA AhAra AdinI prarUpaNA karAya che-zrI gautamasvAmI--he bhagavan| zuM salezya arthAt GezyAvALa nAraka samAna AhAravALA, samAna zarIravALA, ane samAna ucchvAsa-ni:zvasavALA hAya che? ena prakAre zuM badhA samAna kavALA, samAna vavALA, samAna vedanAvALA ane sama AyuSyavALA hAya che ? zrI bhagavAna hai gautama ! jevA sAmAnya samuccaya nAraka jIvAne gama kahyo che, prakAre madhI salezyAvALA nArakanuM kathana paNu samajI levu' joie. eja prakAre ra asurakumAra agni bhavana vAsiyA, pRthvIkAyika Adi ekendriya, viklendriyA, 5 tiya cA, manuSya, vAnabhyantarA, jyAtiSka ane vaimAnikanu kathana paNa sama joIe. tApa e che ke jevAM lezyAdi vizeSaNathI rahita arthAt sAmAnya nAraka Adi samAna AhAravALA nathI, e pahelAM kahevu che, eja prakAre lezyA vizeSaNathI viziSTa arthAt salekSa nAraka Adi paNa samAna AhAra divALA nathI hotA. have kRSNa Adi cha laizyAethI viziSTa cha daDakAnA AhAra Adi padonI sAthe prarUpaNA karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zu' kRSNavezyAvALA badhA nAraka samAna AhAravALA hAya che? zu samAna zarIravALA hoya che ? samAna ucchvAsa nizvAsavALA hoya che ? samAna kavALA, samAna vedanAvALA ane samAna AyuvALA hoya che? zrI bhagavAn he gautama! jema audhika arthAt sAmAnya nArakonA AhAra, zarIra, ucchvAsa ni:zvAsa, ka, va, lezyA, vedanA, kriyA ane upapAta, A nava pado dvArA zrI prajJApanA sUtra : 4 22 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratipAdana kareluM che, eja prakAre kRSNa lezyAvALA nArakonuM kathana paNa samajI levuM joI e. ThIka, sAmAnya nArakethI vizeSatA eTalI che ke kRSNa lezyAvALA narayika vedanA viSayamAM be prakAranA kahevA joIe, mAyImithyASTi utpana ane amArI samyagdaSTi utpanna, sAmAnya nArakonI jema asaMjJIbhUta ane saMjJIbhUta na kahevA joIe. kemake asaMjJI jIva pahelI pRthvamAM ja utpanna thAya che. kahyuM paNa che-"rAnI zva arthAt asaMjJI jIva prathama pRthvImAM ja utpanna thAya che ane prathama pRthvImAM kRSNa lezyAvALA nAraka nathI hotA. pAMcamI Adi je pRthvImAM kRSNa lezyA maLI Ave che, temAM asaMsI jIva utpanna nathI thatA, tethI ja kRSNalezyAvALA nArakamAM saMbhUta ane asaMjJIbhUta evA bheda nathI hotA. temAM mAyI mithyAbiTa kRSNalezyAvALA nAraka mahAvedanAvALA hoya che, kemake teo utkRSTa azubha sthitinuM upArjana kare che, ane utkRSTa azubha sthitimAM mahatI vedanA hoya che. je nAraka amAthI samyagdaSTi upapana kRSNalezyAvALA hoya che, tevA nAraka alpa vedanAvALA hoya che, zeSa AhAra, zarIra, uchuvAsa kriyA Adi pUrvokta samuccaya nArakenA jevA kahela che, te ja prakAranA samajI levA joIe. asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidukumAra, udadhikumAra, dviIpakumAra, dikakumAra, pavanakumAra, svanitakumAra, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikasendriya, paMcendriya tiryaMca, manuSya ane vAvyantaranuM pratipAdana eja prakAre karavuM joIe jevuM samuccaya asurakumAra AdinuM kareluM che. hA, manuSyamAM samucyathI kriyAomAM kAMIka vizeSatA che. te vizeSatA Ama che kRSNalezyAvALA manuSya traNa prakAranA hoya che-samyagdaSTi, mithyAdraSTi ane samyamithyAdaSTi arthAta, mizradaSTi temanAmAMthI je manuSya saMya dariTa hoya che, teo traNa prakAranA che-saMyamI, asaMyamI ane saMyamasaMyamI, jevuM samuccaya manuSyanuM arthAta kRSNalezyAvALA Adi vizeSaNa rahita manuSyanuM pratipAdana karAyeluM che. e ja prakAre kRSNalezyAvALA manuSyanuM nirUpaNa paNa samajI levuM joIe. saMyamI manuSya be prakAranA hoya che- sarAgasaMyamI ane vItarAga saMyamI. jemanA kaSAyane upazama athavA kSaya nathI thayo teo sarAga saMyamI kahevAya che. jemanA kaSAyone upazama athavA kSaya thaI gaela che, teo vItarAga saMyamI hoya che. temanAmAMthI vItarAga saMyamI kriyA rahita hoya che, vItarAga hevAnA kAraNe teomAM kaI kriyA nathI thatI. kRSNalezyA pramattasaMyata, manuSyamAM maLI Ave che, apramatta saMyata manuSyamAM nathI maLI AvatI, badhA prakAranA AraMbha pramAda vegamAM nathI thatA. tethI saMyatamAM AraMbhikI kriyA thAya che ane kSaNa kaSAya na hovAthI teomAM mAyA pratyayA kriyA paNa maLe che. saMyatAsaMyata, manuSyamAM AraMbhikI, pAritrahikI ane mAyApatyayA e traNa zrI prajJApanA sUtra : 4 23 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAo thAya che. asaMyata manuSyamAM cAra kriyAo thAya che. AraMbhikI, pArigrahikI, mAyA pratyAya ane apratyAkhyAna kiyA. prAraMbhanI traNa lezyAomAM arthata kRSNa, nIla ane kApita lezyAone laIne tiSka ane vimAnikanA viSayamAM prazna na kara joI e, kemake temanAmAM A traNa lezyAo hatI ja nathI. e prakAre jema kRSNalezyAvALAone vicAra karAyela che. e ja prakAre nIlezyA vALAne paNa vicAra karI levuM joIe, kemake e banne samAna che, arthAt jevA kRSNa lezyAnA daMDaka kahyA tevA ja nala vezyAnA paNa daMDaka kahevA joIe. kevaLa "kRSNavezyA padanI jagyAe nIlalezyA padanuM uccAraNa karI levuM joI e. kAta lezyA nIlalezyAnA samAna nArakethI AraMbhIne asurakumAra Adi daza bhavanapatimAM, pRthvIkAvika Adi ekendrimAM, vikalendrimAM, tiryaMca paMcendrimAM manuSyamAM tathA vAnavyantarAmAM kahevI joIe. paraMtu nIlezyAnI apekSAe kApata lezyAmAM vize SatA e che ke kApita lezyAvALA nArakenuM kathana samuccaya nArakonA samAna samajI levuM joIe. arthAt kApita lezyAvALA nAraka be prakAranA kahyA che-saMjJIbhUta ane asaMsI. bhUta ityAdi prakAre samajI levA joIe. asaMsI jIva paNa prathama pRthvImAM utpanna thAya che ane tyAM kApita lezyAne sadbhAva che. have tene lazyAnI prarUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! tejalezyAvALA asurakumAra zuM samAna AhAra, samAna zarIra, samAna ucchavAsa-niHzvAsavALA hoya che? e prakAre zuM samAnakama, samAna varNa, samAna vezyA, samAna vedanA, samAna kiyA ane samAna upAyAtavALA hoya che. A nava prazna karavA joie ahIM e samajI levuM joIe ke nAraka, tejaskAyika, vAyukAyika tathA vilendriya jemAM tene lesthA nathI hotI. e kAraNe pahelAM ja asurakumAra viSayaka prazna karAya che. tethI e phalita thayuM ke tejakacika ane vilendriya saMbaMdhI praznana karavuM joie. asurakumAranuM kathana samuccaya asukumAranA kathananA samAna samajavuM joIe, abhiprAya thI kahe che-he gautama ! jema audhika arthAta lezyAdi vizeSaNathI rahita samuccaya asurakumAranuM kathana karyuM che, te ja prakAre tejA zyAvALA asurakumAronI prarUpaNA-vaktavyatA paNa samajI levI joIe. samuccaya asurakumAranI apekSAe vedanAnA viSayamAM vizeSatA che. vedanAnA viSayamAM jatiSkanA samAna vaktavyatA kahevI joIe tathA saMjJIbhUta ane asaMjJIbhUtanI jagyAe mAyI mithyAdaSTi upapanaka ane amAyI samyazraSTi u55naka kahevA joIe. kemake asaMjJI jIva tenalezyAvALAomAM utpanna nathI thatA. pRthvIkAyika, aSkAyika, vanaspatikAyika, paMcendriya tiryaMca ane manuSyanI prarUpaNa samuccayanI samAna ja samajavI joIe, paraMtu kriyAone laIne manuSyanA viSayamAM zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevuM joIe, je manuSya saMyata che, te be prakAranA che-pramatta ane apramatta. kemake pramatta ane apramatta banne prakAranA manuSyamAM telezyA maLI Ave che, paNa tene lezyAvALA mANasamAM saraga saMyata ane vItarAga saMyata e be bheda nathI thaI zakatA, kemake tejalezyAne vItarAga saMyatamAM saMbhava nathI hatA. te sarAga saMyamAM ja maLI Ave che, evI sthitimAM tejalezyAvALAnA be bheda karavA anucita che. | tejalezyAmAM vAvyananuM kathana asurakumAranI samAna samajI levuM joIe tethI ja tejalezyAnA viSayamAM vAna vyaktonA mAyI mithyAdaSTi u55naka ane amArI samyadRSTi upapanaka A be bheda rAkhavA joIe. kemake te lezyAvALA vAnavyantaromAM paNa asaMjJI jIvane utpAda nathI thatuM. e prakAre jatiSka ane vaimAnika paNa tejalezyAnA viSayamAM mAyI mithyAdRSTi upapannaka ane amAyI samyagdaSThi upapanakanA bhedathI be prakAranA hoya che, temanA saMjJIbhUta ane asaMjJIbhUta bheda nathI paDatA. e sambandhamAM yukti pUrvavata samajI levI joIe. zeSa AhAra-zarIra, ucchavAsa, karma, vedanA temaja upapata Adi pUrvokta asura kumArenA ja samAna samajavA. e prakAre palezyA paNa kahevI joIe. vizeSatA e che ke je jImAM paDyUlezyA hoya che, temAM temanuM kathana karavuM joIe, anyamAM nahIM. e prakAre paMcendriya tiyAmAM, manuSyamAM ane vaimAnika devomAM ja palezyA hoya che, tethI ja temanAmAM kahevI joIe. zukalatezyA paNa palezyAnI samAna ja che paNa te jemAM kahevI joIe, jemAM tene sadbhAva che, anyamAM nahIM. e prakAre je audhika gama kahyo che, te ja ahI kahevA joIe. pUrvoktane ja spaSTa karatA kahe che-padmazyA ane zubhecchA paMcendriya tiryomAM ane vaimAnikomAM ja kahevI joIe, temanAthI bhinna anya jIvamAM nahIM zrI jainAcArya jainadharmadivAkara pUjaya zrI ghAsIlAla vrativiracita prajJApanA sUtranI prameyAdhinI vyAkhyAne lezyApadano prathama uddezaka samApta 1 zrI prajJApanA sUtra : 4 25 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA vizeSa kA kathana lezyA padane dvitIya uddezaka lezyA vizeSa vaktavyatA zabdArtha-( vaLa mare ! sero gggro) he bhagavana ! lezyAo keTalI kahI che? (royamA! cha semasAlo pUchattA) he gautama! cha lezyAo kahI che (saM - sTeTasa, rIphlekSA, jAsTesA, tejhanTesA, rasa, surakSA) teo A prakAre-kRSNalezyA, nIlalezyA, kApatalezyA, tejalezyA, paDyUlezyA, ane zukalezyA. (rUcALa maMte ! sAmo paUTgo) he bhagavad ! nArakamAM keTalI lezyAe. hoya che? (toyamAM ( tirina seraHro quTttAo) he gautama ! traNa vezyAo kahI che (a sE- virasA nIsTesA, vAva) kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApatalezyA (tirijaNagoLavALuM ane ! ; pattAgo) he bhagavana ! tiryaMca eniyamAM keTalI vezyAo hoya che? (ma! jI herAvyo quLattAvyo) he gautama! cha lezyAo hoya che (taM nahIM-- tAM nAva gu ssA ) te A prakAre-kRSNalezyA thAvat zukalezyA (i mate ! jarUraHTgo paumttAvyo) he bhagavan! ekendrimAM keTalI lezyAo kahI che. (joyA ! sattAri sevAno paNaargo) he gautama ! cAra vezyAe hoya che. (saM kAraHT =Ava terastekSA) kRSNalezyA yAvat tejalezyA. (puriyALuM maMte ! krakresso pUcorrgo) he bhaganan ! pRthvIkAcikemAM keTalI lezyAo kahI che? (camA ! parva veva) he gautama ! eja prakAre (gAvastAphalA vi ga jeva) apUkAyika ane vanaspatikAyikamAM paNa eja prakAre (tera vAra veviMda terisa jarUriyALa nA rUi) tejaskAyika, vAyukAyika, dvIndri, trIndri ane caturi ndriyamAM nArakenI samAna. (ciMtinirikanoLiyA purA ) paMcendriya tiyAnA viSayamAM pRcchA-prazana? (nomA ! jIllA-DherA nAtha tu he gautama ! chalezyAo, kRSNalezyA yathAvata zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukalalezyA (saMmucchita vaMcicitiSivajJAai] pujjA ) samUIima pacendriya tiya caceAnikAnA viSayamAM prazna (noyanA ! naphA nerALa) he gautama ! jema nArakeAmAM (janma veMtiya pacisthitiSilanoLiyAnuM pucchA ?) gabhavyutkrAtika pAMcendriya tiya cAnA viSayamAM prazna ? (poyamAM ! iljerannA-7chellA gAva muLaInnA) he gautama ! klezyAe kRSNaazyA yAvat zukalalezyA. (tiniNagoniIAM pucchA ?) tiyagyeAnika sTriyAnA viSayamAM pRcchA ? (noyA ! issA cAbo caitra) De gautama ! klezyAe Aja, (majUsA puchA ) manuSyonA viSayamAM prazna ? (yamA ! icchelA cAyo. ceva) he gautama ! kSezyAe Aja (saMmughdhima manusAzaM puchA !) samUIma manuSyanA sakhanyumAM prazna ? (pocamAM ! nA nethA) he gautama ! jema nArakAmAM (kRti" manussAna puThThA ?) garbha ja manuSyanA viSayamAM prazna ? (poyamAM ! itjhessAlo patto) he gautama! lezyAe kahI che (te gAIlA jhAva sujelA) te A prakAre kRlezyA yAvat zukalalezyA, (manuslInuM pucchA ?) manuSya zriyA sambaMdhI prazna ? (noyamA ! eceva) he gautama ! eja prakAra. (hevALa pucchA ) devAnA viSayamAM pRcchA ? (poyamA ! itjhessA zyAmo caitra) huM gotama ! eja glezyA. (levIna pucchA ?) devIyA sabaMdhI prazna che. (noyamA ! pattAra chelRssA nAva tejIhelA) huM gautama ! cAra kRSNalaizyA yAvat tejalezyA. (mavanavAsIga phevALuM pucchA ?) bhagavAnavAsI devenA viSayamAM prazna (noyamA ! Eceva) he gautama ! eja prakAre (vaM avaLavAsiLILa vi) eja prakAre bhavanavAsinI dhruvIemAM paNu, (vALamatadevALa pujjA ?) vAnavyantara devAnA viSayamAM prazna ? (noyamA ! Zveva) he gautama ! eja rIte (a vALamatarIna vi) vAnabhyantarI deviyemAM paNa eja rIte, (nottiyALa pucchA ?) cetika devAnA saMbadhI prazna ? (vocamA ghuLA tehesA) hai gautama ! eka teolezyA (vaM lolinIna vi) eja prakAre janaitika devacemAM pazu, (vaijJAniyAnuM pucchA ) vaimAnikA sampransI pRcchA ? (joyanA ! sinnivRttAzo) zrI prajJApanA sUtra : 4 27 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gautama ! traNa lezyAo kahI che. (taM vA-terasTesA, vaDherA, susa) teA rIte tejalezyA, padamalezyA ane zukalalezyA (mAjiLaf gchA vaiimAnika devi saMbandhI pRcchA (nocanA' nA tevaDherA) he gautama ! ekalI teolezyA. _(eesiNa bhaMte! jIvANaM salessANaM kaNhalessANaM jAva sukkalessANaM alesANaya) hai bhagavan! A salezya, kRSNalezyAvALA yAvat zukalalezyAvALA ane alezya mAM (jyare care to) keNa kenAthI (pAvI, durAvA, tustrAvA, viyetAhica va) a5. tulya athavA vizeSAdhika che ? (camA ! vrathovA nIvA succhesA) he gautama! badhAthIochA jIva zukala lezyAvALA ( Fra saMveTTLA) padmazyAvALA saMkhyAtaguNA (te herA phenar) tejalezyAvALI saMkhyAtagaNu ( sa ta TTF) alezya anaHgaNu (AraNa avidTIT) kApatalezyAvALA anantagaNu (nIsTanTenA vizi ) nIlaleDyA vizeSAdhika ( sA viNesANiyA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika (sareraNA vize. sAAi) salezya vizeSAdhikA TIkAI- have vezyAnI prarUpaNA karavAne mATe dvitIya uddezaka prAraMbha karAya che. zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! lezyAo keTalI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama ! cha lezyAo kahI che, te A rIte che-kRSNalezyA, nIlezyA, kAtilezyA, tejolezyA, padmalezyA, ane zukalezyA, kRSNadravya rUpa athavA kRSNadravyothI janitalezyA kRSNalezyA kahevAya che. e ja prakAre nIlezyA Adi paNa samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nArakamAM keTalI lezyAo maLe che? zrI bhagavAna ! he gautama ! nArakamAM traNa lezyAo hoya che, jemake kRSNalezyA, nIlalezyA, ane kAtilezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! tiyAmAM keTalI lezyAo hoya che? zrI bhagavAna- he gautama ! tiryaMcAmAM chalezyAo hoya che te A rIte-kuNalezyA, nolalezyA, kApatalezyA, tejalezyA paDyA ane zuklalezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! ekendriya jemAM keTalI vezyAo hoya che ? zrI bhagavAna gautama ! ekendriyomAM cAra lezyAo hoya che jemake-kRSNalezyA, nIlezyA, kApetalezyA ane telezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! pRthvIkAyikamAM keTalI vezyAo hoya che? zrI bhagavAna gautama ! eja prakAre arthAt jevI ekendrimAM kRSNa yAvat tejalezyA-A cAra kahI che, e ja pRthvIkAyamAM paNa hoya che, apUkAya ane vanaspatikAyikomAM paNa samuccaya ekendriyanI jema cAra ja vezyAo maLI Ave che, tejaskAya, vAyukAya. dvIndriya, trIndriya ane caturindriya jImAM paNa nArakanI samAna arthAt prAraMbhanI traNa lezyAo hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 28 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-huM bhagavan ! paMcendriya tiya ceAmAM keTalI lezyAe maLe che ? zrI bhagavAn ! huM gautama ! chae lezmAe pacendriya tiryaMca javAmAM maLI Ave jemake kRSNalezyA yAvat zukalalezyA arthAt kRSNavezyA, nIlalezyA, kApeAtaaA tejAlezyA padUmalezyA ane zukalezyA zrI gautamasvAmI--hai bhagavan ! samUIima paMcendriyayeAnikamAM keTalI haeNlpA hoya che. zrI bhagavAn-he gautama ! jema nArakAmAM AdinI traNa vezyA kahI che. eja rIte samUmi paMcendriya tiya cAmAM paNa traNa vezyAo kahevI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! gabha ja paMcendriya tiya zrI bhagavAna-he gautama ! cha lezyAe hoya che, te katalezyA, tejalezyA padmamalezyA ane zukralavezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! tiryaMcainika triyAmAM keTalI lezmAe hAya che? zrI bhagavAn he gautama ! eja pUrvokta cha e lezyAe hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! mANasemAM keTalI lezmAe hoya che? zrI bhagavana-he gautama ! eja cha lezyAo kRSNathI laI ne zukalalezyA panta hAya che? zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! samUmi manuSyeAmAM keTalI lezyAA maLI Ave che ? zrI bhagavAna- gautama ! jema nArakamAM prAraMbhanI traNa lezmAe kahI che, eja samUrchAima manuScAmAM. paNa samajavI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! garbhaja manuSyamAM keTalI lezyA kahI che? ceAmAM keTalI vezyAe hAya che ? A rIte-kRSNavezyA, nIlalezyA, zrI bhagavAna hai gautama ! cha lezyAe kahI che, jemake, kRSNalezyA yAvat zukalalezyA. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! mAnuSiyAmAM arthAt manuSya srarcAmAM keTalI lezyA che ? zrI bhagavAna-he gautama ! eja prakAre arthAt jema manuSyamAM glezyAA hAya che, eja rIte manuSya sniyAmAM paNa hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! devAmAM keTalI lezyAe hAya che? zrI bhagavAna-he gautama ! eja kRSNalezyAthI ArabhIne zukalalezyA sudhInI cha lezyAe hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! deviyAmAM keTalI lezyAe hAya che? zrI bhagavAn--De gautama ! devImAM cAra lezyAe hoya che, te A rIte kRSNulezyA, nIlavaizya, kApeAtalezyA ane tenelezyA bhavanavAsI venI jema bhavanavAsInI devIomAM paNa Aja cAra lezyAma hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 29 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavan! vAnacantara devomAM keTalI lezyAo hoya che? zrI bhagavAna - gautama ! bhavanavAsIonI samAna vAvya-taramAM paNa prAraMbhanI cAra legyAe heya che, vanavyantarI devIomAM paNa Aja cAra vezyAo maLI Ave che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! tiSka devAmAM ane devIomAM keTalI vezyAo hoya che? zrI bhagavAna gautama tiSka devamAM-devIomAM eka tejalezyA ja hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! vaimAnika devAmAM keTalI lezyAe hoya che? zrI bhagava-he gautama ! traNa lezyAo hoya che, te A prakAre che-te jelezyA, padumalezyA ane zukalatezyA. zrI gautamasvAmI-mAnika devIomAM keTalI vezyAo che? zrI bhagavAna- he gautama ! eka tejezyA ja hoya che, vaimAnika devIo saudharma ane IzAna devalokamAM ja hoya che ane tyAM tejalezyA ja maLI Ave che, saMgraha gAthAmAM kahyuM che ke-bhavanavAsiye ane vAtavyantaramAM kRNa, nIla, kAti ane tejelezyA hoya che ane petikAmAM tathA saudharma ane ezAna devekamAM tejalezyA ja jovAmAM Ave che. A "sanakumAra, mahendra ane brahmaloka kalAmAM padmazyA che. ane tenAthI AgaLa zukalezyA ja hoya che." mArA garbhaja paMcendriya tiryacimAM tathA garbhaja manuSyamAM chae vezyAo hoya che ane zeSa jIvomAM traNa. .rA have lezyAvALA jInuM apabahuta dekhADe che- zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavana! A covIsa daMDakonA jIvanamAM salezyA (sAmAnya rUpathI lezyAvALA) kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA, kApatalezyAvALA, tejalezyAvALA, pamalecchAvALA, zukalezyAvALA tathA alezya jIvomAMthI koNakanAthI alpa, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna he gautama ! badhAthI ochA zukalezyAvALA jaya che, palezyAvALA temanAthI saMkhyAtagaNI che, te jelezyAvALA temanAthI paNa saMkhyAtagaNa adhika che, alezya jIva temanAthI anantagaNa che, kApatalezyAvALA temanAthI paNa anatagA, nIlalezyAvALA temanAthI vizeSAdhika ane kRSNalezyAvALA temanAthI paNa vizeSAdhika che, saleza jIva temanAthI paNa vizeSAdhika che. ahIM zukalalezyAvALA jIva badhAthI ochA kahevAya che, tenuM kAraNa e che ke te katipaya paMcendriya tiryamAM, manuSyamAM ane lAntaka Adi kapanA dezamAM ja maLI Ave che. temanI apekSAe saMkhyAta paNa adhika pacendriya tiryamAM, manuSyamAM tathA zrI prajJApanA sUtra : 4 30 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanakumAra, mahendra ane brahaleka nAmaka ka95mAM palezyAne sadbhAva hovAthI padmazyAvALA chava saMkhyAtagaNa adhika kahyA che. tejalezyA bAdara pRthvIkAyika, apUkAyika, pratyeka vanaspatikAcikemAM, saMkhyAtagaNI paMcendriya tiryamAM, manuSyamAM bhavana pati, vanavyantara, tiSka, saudharmadeva ane IzAna dezamAM maLI Ave che, tethI ja padma. lezyAvALA nI apekSA tejalezyAvALA jIva saMkhyAlagaNa adhika che, vezyA vinAnA siddhajIva pUrvokta tejezyAvALAonI apekSAe anantagaNuM adhika che, e kAraNe alezya chava anantagaNa adhika kahelA che siddhonI apekSAe kApelezyAvALA vanaspatikAvika jIva anantaguNa hoya che, e kAraNe kApatalezyAvALA jIva anantagaNu che. kalIsTa ane liSTatara adhyavasAyavALA jIva apekSAkRta adhika hoya che, e kAraNe kAtilezyAnI apekSAe nIlezyAvALA ane nIlalesTAvALAonI apekSAe kRSNalezyAvALA jIva vizeSAdhika hoya che. salezyAmAM nalale AdivALA one paNa samAveza thaI jAya che, tethI ja kRSNalezyAvALAnI apekSAe paNa lezya jIva vizeSAdhika kahA che nairayikAdisalezya ke alpabadutva kA nirUpaNa lezyAonI apekSAe nArakAdinuM alpa bahutva zabdArtha -(gufa te nephasAI vacharALa nIeratA vADhesANa ca) bhagavad ! A kRSNalezyA, nIlezyA, ane kAtilezyAvALA nArakamAM (jare care hiMto gagvA, vA vA, tura vA, virenAdiyA ) kaNa kaNAthI alpa, ghaNuM, tulya, athavA vizeSAdhika che? (camA ! sabaityovA nararUca) he gautama! badhAthI ochA nAraka (far) kRSNalezyAvALA (nIrasa saMkinnaguna) nIlalezyAvALA asaMkhyAtagaNI che (jAherasa avejhaTIT) kApalezyAvALA asaMkhyAtagaNI che. (li mare! siriLiyA vaDDAsALaM nA nukasAna 2) he bhagavana ! A kRSNalezyAvALA yAt zukalezyAvALA tiryAnike mAM (care vereto) kaNa jenAthI (gaciA vA, vahuvA vA, turanTa vA vizeSAhirA vA) a9pa, ghaNa, tulya athavA vizeSAdhika che? (vocamA ! thovA tirikravakaLiyA sudhAratA) he gautama ! badhAthI ochA zukalezyAvALA tiyaca che. (ghauM nA boNiyA) e prakAre jevA samuccaya jIva (navaraM savA ) vizeSa e ke aA sivAya. zrI prajJApanA sUtra : 4 31 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (eesiM egidiyaNaM kaNhalesA nIlaleslA kAulessA te ulessANa ya kayare kayarehito vA vaiducA vA, ghA, vaselAhirI va) A kRSNalevA, nIlezyA, kapilezyA, tejalezyAvALA ekendrimAM keNa kadAthI a5, ghaNuM, laya athavA vizeSAdhika che ? (Ama ! saMghavI pariciA terAsA) he gautama ! badhAthI ochA ekendriya teje. lezyAvALA (@raherA paranI kApalekSAvALA anantagaNa che. (nIjhasTara, vivAdisa) nIlalezyAvALA vizeSAdhika ( verA vidivA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika. (eesi paM bhaMte ! puDhavikAiyA kaNhalessANaM jAva teulessANa ya kayare kayarehito jhava vA vaMdu vA turAvA virecA vA?) he bhagavan ! A kRNelekSAvALA yAvata te jelekSAvALA pRthvIkAyiomAM koNa konAthI alapa, ghaNa, tulya athavA vizeSAdhika che? (damA! EURT gohecA iivacA) he gautama! jevA samuccaya ekendriya (nara) vizeSa (mAhera kare che guIT) kAtilezyAvALA asaMkhyAtagaNa che (gvaM gAvAna zi) e prakAre apUNAvikanA paNa.. (ufNa jo mete ! te vArUyA spA nI sAthe vArasAI ca) he bhagavana ! A kulezyAvALA, nalalezyAvALA ane kApatalezAvALA tejaskAcikemAM (care reti aHT vA vaMdu vA tura vA vAyA vA) ke konAthI a9pa, ghaNA, tulya agarate vizeSAdhika che? (vimA ! saMgharathavA tevA vAsA) he gautama! badhAthI thoDA tejaRAyika kApatalezyAvALA che (rIsTAsa viNelADyiA) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che. (jurakSA vivekAphiyA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che (pUrva vAttArUcAvi) e prakAre vAyukAyikonA paNa (mare ! varasAcA vhAbaM jJAve tevA ) he bhagavana ! A kRSNalezyAvALA yAvata tejalezyAvALA vanasapatikAcikemAM ( risA hirAnaM) jevA samuccaya ekendrinA (vaikuMbriALa tepheriyALa Li nA phALa) zrIndriyonA, jIndriyenA, caturindrinA, jema tejaskAcikenA. (eesi NaM bhaMte ! paMcediyatirikkhajoNiyANaM kaNhalessANaM evaM jAva sukalessANa ya) zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavan ! A kRSNuleAvaLA pAMcendriya tiya cAmAM yAvat zukalalezyAvALA pa'cendriyatiya cAMmAM (care yadito pAvA, vA vA tulhA vA viseAi vA ?) kANu kAnAthI alpa, ghaNA, tulya agara vizeSAdhika che ? (hotrA ! nanhA boriyALa tivila loLiyALa) he gautama ! jevA audhika ticenA (navarA helA saMlagnanuLA) vizeSa e ke kApe talezyAvALA asaMkhyAtagaNuA che. (samucchima paMcavicatilinoLiyALa) samUmi paMcendriya tiya cAnA (nA telavAcALa) jevA tejaskAyikAnA (mavatiya praviyitiriyalagoLiyA naphA goriyALa ttivijJoniyA) gaCja paMcendriya tiryaMcAnA jevA samuccaya ti'nA (navaraM) vizeSa (jAhellA saMgheJazuLA) kApeAtalezyAvALA saMkhyAtagaNA che. (vyaM ttivizrvapnoniLIna vi) eja prakAre tiya castriyAnA paNu (patti naM maMte ! samucchima-itisthativijJoLiyAnuM) he bhagavan ! A samUmi paMcendriya tiya gyeAnikomAM (padmavatiya parjinitilinoLiyALa ca) ane gaja pAMcandriya tiyaAAmAM (jeTalA ya jAva sulekhALa ) kRSNalezyA yAvartI zukalalezyavALAmAM (care reniMto gaLA vA vA vA tulhA vA vilesariyA vA ?) kANuM kAnAthI alpa, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noyamA ! savvasthoSaNa jAmavaRRtiya paMce sthitivijJoLiyA surelA) aMdha thI ochA gaja paMcendriya tiya ca zukalalezyAvALA che. (pahesAsaMlagnanuLA) padmalezyAvALA saMkhyAtagaNA adhika che (sejhellA saMghe namuLA ) te lezyAvALA saMkhyAtagaNA che. vA3chellA salenanuLA) kApe talezyAvALA sakhyAtagaNA che (nIjhessA vizelayiA) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che (llA viSesAAi) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che (jAheCA samuiimapaMce citiligoLiyA saMvagnanuLA kApAtalezyAvALA samUmi paMcendriya niya ca apAtANA adhika che (nIhesA yaselAAi) nIlezyAvALA vizeSa dhika che (GelA viselAdiyA) kRSNalezyAvALA vizeSa dhika che, (eesi NaM bhaMte! samucchimapaMce diyatirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINaM ya) he bhagavan ! A samUmi paMcendriya tiya cAmAM anetiya caniyAmAM (lesAM nApa muLaaeslAnA ca) kRSNalezyAvALA yAvat zukalalezyAvALamAM (care reniMto gappA yA vaheMcA zrI prajJApanA sUtra : 4 33 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA sukAvA vize uddezA vA) ke tenAthI a5, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ? (camAM ! kaheva paMcamaM tA rumaM A mALicavuM) he gautama! jevuM paMcama tevuM ja A iDuM kahevuM joIe. (per i maMte ! meghatiya vaMtipitrikoNiyALe tirizyogiLI ca) he bhagavana ! A garbhaja paMcendriya tiryA che ane tiryaMcanImAM (rUsA nAva suvarasAda tha) kRSNalezyAvALA yAvata zukalezyAvALAmAM (vere gharefhUMto tathA vA yaducA vA tuTyA vA visAyiA yA ?) kaNa kenAthI a5, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che? (1mA ! sAlyovA jamavati vaMvida tiritoLiyA mujAhesA) he gautama ! badhAthI ochA garbhaja tiryaMca paMcendriya zukalezyAvALA che (vArasAvyo tigikoLiLaLo) zukalezyAvALI tiryaMcatI (legaFTTrgo) saMkhyAtagaNI che (sTeslA jamavadaMtipaMciMdritikivanoLiyA saMvejhaTTr) padmazyAvALA garbhaja tiryaMca paMcendriya saMkhyAlagaNA che ( Tro tirivoLiLIzo saMveTorro) padmalezyAvALI tiryaMcanI saMkhyAtagaNI che (terasa tidinoLiyA ja ) tejelezyAvALA tiryaMca saMkhyAtagaNu che. (teherasa tirikanoAiLI saMjJaTTIT) tejelezyAvALI tiryaMcanI saMkhyAtagaNI che ( vacchesa vijJaTTI) kApalezvAvALA saMkhyAtagaNu che (nIruNA visAphiyA) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che (jenA vidizA kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che (hekSA sAthe jhanunAgo) kAtilezyAvALI tiryaMcanI saMkhyAtagaNI che. (nIrdezo vicito) nIlezyAvALI vizeSAdhika che (i. sAbo visAhicADo) kuSAralezyAvALI vizeSAdhika che. (eesi NaM bhaMte ! samucchimapaMciMdiyatirikkhajoNiyANa gambhavakkatiyapaMceM diytirikkhvogiLI ja sALaM nAva suvALaM) he bhagavAn ! A kRNalezyAvALA yAvat zukalalezyAvALA saMbhUmi paMcendriya tiryaMce garmaja paMcendriya tiryamAM ane tiya ca siyomAM (care hiMto aHI vA vaMducA nA surA vA visekAyA tA 2) kaNa jenAthI alpa, ghaNA, tulya agara vizeSAdhika che? (Ama ! hovA jameratiya vaMtipittaroLiyA tujeTI) badhAthI zrI prajJApanA sUtra : 4 4 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ochA garbhaja pacendriya tigenika zukalezyAvALA hoya che (tirikaa roLie saMgigo) zukalezyAvALI tiryaMcanI saMkhyAtagaNuM che ( usa janmavadaMtiyaivaMvitivijJALiyA) palezyAvALA garbhaja paMcendriya tiryaMca (saMkaaTI) saMkhyAlagaNa che (sAbo nirivahUnoAiLI saMjJaTLAvo) pAlezyAvALI tiya ca ai saMkhyAtagaNI che (teresA marativitinoLiyA) teje lezyAvALA garbhaja paMcendriya tiryaMca (vekAnuLA saMkhyAtaguNa che (terasTelargo tirimLo kizo) tejalezyAvALI tiryaMcanI saMkhyAtaguNI che. (jAherA ) kApatalezyAvALA saMkhyAtagaNuM che (nIsTaranA visAphiyA) nalalezyAvALA vizeSAdhika che ( vaDheratA vivekAphiyA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che (zaherakSAart s7MT) kApatalezyAvALI saMkhyAtagaNu che (nIsTarabo ziresANiyA) nIlezyAvALI vizeSAdhika che (4ugarzo vinAhiyAgo) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che (zuklA saMkurijhamapa vinivijJALiyA ) kRSNalezyAvALA saMbhUmi paMcendriya tiryaMca asaMkhyAtagaNuM che. ( nIrakSA vitelAva nalalezyAvALA vizeSAdhika che (chagjenA vizenAricA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che. (eesi Na bhaMte ! paMce diyatirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINaM kaNhalessANaM jAva surasANa) he bhagavan A paMcendriya tiya ane tiryaMcanIomAM kRNalezyA yAvat zakalezyAvALAomAM (vere hiMto) keNa tenAthI (bAbA vAM, vaMdu vA, tura vA, visAcA vA?) a5, ghaNA, tulya, athavA vizeSAdhika che. | (cama ! saMpUlyovA vaMciMdritimirajhonA suskekSA) he gautama ! badhAthI ochA paMcendriya tiryaMca zukalezyAvALA che (subreraNA saMvijJAnaro) zukalezyAvALI tiryaMcanI saMkhyAtagaNI che ( THI vinAnA) padmazyApALa saMkhyAtagaNa che (juno saMSiTUo) padmalezyAvALI saMkhyAtagaNI che (te saMvejha'TI) te jalezyAvALI saMkhyAgaNI che temanA saMjhirrche) te lecchAvALI saMkhyAta gaNuM che (jessAlo saMvejapuNAgo) kapilezyAvALI saMkhyAtagaNI che (nIruNAbo visAyito) nIlalezyAvALIe vizeSAdhika che (sAmo vinAduko) kRSNalezyAvALIo vizeSAdhika che (sTeTasa mAM vijJALA) kAtilezyAvALA asaMkhyAtagaNI che (nIraje visANiyA) nIlezyAvALA vizeSAdhika che (dullA viSearat) zrI prajJApanA sUtra : 4 35 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRSNavezyAvALA vizeSAdhika che. (eesigaM bhaMte ! tirikkhajoNiyANaM tirikkha joNiNINa ya kaNhalerasANaM jAva sukkchellAi) he bhagavan ! kRSNulezyAvALA cAvat zukalaleyAvALA A tigyeAnika ane tiya canIomAM (jyare care to) koNa konAthI (antavA vadhucA vAturA vA trisesahiyA vA) alpa, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ? (goyamA ! naheva navamaM bhaLAvatuna sAkSma vi) he gautama ! jema navasu' alpa bahutva kahyuM che, tevuM ja A paNa (navaraM) vizeSa (dAvaDherA tiSNuinoLiyA anaMtarazuLA) kApAtalezyAvALA tiya ca anantagA che (chyuM) e prakAre (sa) A (sappA vaTTu) daza alpa aDutra (ttivijJoLiyALa) tica yAniyAnA che. TIkA-have lezyAvALA nAraka Adi jIvAnu alpa khaDutva pradarzita karAya che-- zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan ! kRSNalaizyA, nIlalezyA, ane kApAtalezyAvALA nAraDAmAMthI kANu keAnAthI, alpa, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che? AhI AgaLa A vAta dhyAnamAM rAkhavI joI e ke nAraka jIvAmAM traNa ja lezyA maLI Ave che-kRSNa, nIla ane kApAta kahyuM paNa che e pRthiviyAmAM kApAta trIjImAM mizra, ceAthImAM nIla, pAMcamImAM mizra, tyAra khAH chaThThI ane sAtamImAM kRSNa tathA mahAkRSNe 515 e kAraNathI mADI traNu lezyAvALAnuM anya bahutva pUchelu che. zrI bhagavAn uttara Ape che-he gautama ! kRlezyAvALA nAraka badhAthI echA che, kemake 5'camI pRthvInA katiya nArakAmAM tathA chaThThI tathA sAtaSI pRthvInA nArakAmAM ja te maLI Ave che. kRSNaayAvALA nArakAnI apekSAe nIlalezyAvALA nAraka asakhyAtagaNA hAya che. katiya tRtIya pRthvImAMnA ceAthI pRthvInA ane keTalAka pAMcamI pRthvInA nArakAmAM nIlalezyA maLI Ave che ane te pUrvokta nArakAthI asaMkhyAtagaNA adhika che, nIlalezyAenI apekSAe kApe talezyAvALA nAraka asa khyAtagaNA che, kemake kApAtalezyAvALA prathama ane khIjInA, tathA trIjInA keTalAka nArakAvAseAmAM maLI Ave che ane te nArako pUrvokta nArAthI asaMkhyAtagaNuA adhika hAya che. have lezyAnA AdhAre tiya cAnu alpa bahutva prarUpita kare che zro gautamasvAmI-he bhagavan ! kRSNavezyA, nIlalezyA, kApAtalezyA, pa6 glezyA ane zukalalevAvALA tiryaMcAmAM kANu kAnAthI alpa, ghaNA tulya agara vizeSAdhika che ? zrI bhagavAn--hai gautama ! badhAthI ochA tiya ca zukalalezyAvALA che e prakAre pahelAM jevuM samucyanuM pratipAdana karyu che, eja prakAre ahI paNa samajI levu' joI e, paNa samuccayanI apekSAe vizeSatA e che ke, tiya cAmAM alezya na kahevA joIe. kemake temanAmAM adrezya hevAnA sabhava nathI. e pramANe jaghanyathI paNa asa`khyAta yi'ca zrI prajJApanA sUtra : 4 36 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAthI echI zukalezyAvALA hoya che. padmazyAvALA temanAthI saMkhyAtagaNa adhika che, temanAthI paNa tejalezyAvALI saMkhyAtagaNa adhika che, teolezyAvALAnI apekSAe kAtilezyAvALA anantagaNuM che. kAtilezyAvALAnI apekSAe nIlalezyAvALA tiryaMca vizeSAdhika che. ane nIlalekSAvALAnI apekSAe kRSNalezyavALA vizeSAdhika che. kRSNalezyAvALAonI apekSAe paNa sa3 tiryonika vizeSAdhika che. ekendriya jIvenuM lazyAnA AdhAra para alpa bahurva pratipAdita karAya che zrI gautamasvAmI-ha bhagavad ! kurUlezyA, nIlezyA, kAtilezyA ane tejalezyAvALA ekendriya mAM koNa konAthI alapa, ghaNuM, tulya agara vizeSAdhika che? zrI bhagavAna he gautama ! badhAthI ochA ekendriya tejalezyAvALA che, kemake tejalezyA katiSaya bAdara pRthvikAyika, aSkAyika, ane vanaspatikAyika jemAM aparyAptaka avasthAmAM ja maLe che. tejalezyAvALA ekendriyanI apekSAe kAtilezyAvALA anatagaNa adhika che, kemake kApatathA ananta sUkama temaja bAdara nigediyA chamAM maLI Ave che. kAtilezyAvALAnI apekSAe nIlalezyAvALA ekendriya vizeSAdhika che. nIlalezyAvALAonI apekSAe kRSNalezyAvALA ekendriya vizeSAdhika che, yuktipUrvavat samajI levI joIe. - have pRthvI kAyikanuM alpabadutva kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavanakRSNalezyAvALA yAvat tejalezyAvALA athAt kRSNa, nIla, kApata ane tejasthAvALA pRthvIkAyikamAM keNa tenAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna-he gautama ! jevuM samuccaya e kendrinuM kathana karyuM che, e ja prakAre pRthvIkAyikanuM paNa kathana samajI levuM joIe. samuccaya ekendriyenI apekSAe vizeSatA eTalI ja che ke kApelezyAvALA pRthvIkAdhika asaMkhyAtagaNuM hoya che. aprakAyikanuM alpaadhikatva paNa pRthvIkAyikanA samAna ja samajavuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kRSNalezyAvALA, nIlezyAvALA ane kapilezyAvALA tejaskAyikamAM keNa konAthI alpa-adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna-he gema kApotalezyAvALA, tejasAyika badhAthI ochA che, temanI apekSAe nIlalezyAvALA tejaskAyika vizeSAdhika che ane temanAthI paNa kRSNalezyAvALA tejaskAyika vizeSAdhika che. eja prakAre kRSNazyA AdivALA vAyukAyikanuM paNa alpaadhikatva kahevuM joIe. zrI gautamasvAmI bhagavan! kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA, kApalezyAvALA, zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tejalezyAvALA vanaspatikAyikamAM keNa tenAthI a5, adhika, tulya athavA vizeSAdhika hoya che? zrI bhagavAhe gautama ! jevuM samuccaya ekendrionuM alpa, bahutva kahyuM che, tevuM ja vanaspatikenuM paNa apa bahatva samajI levuM joIe. pRthvIkAyika, apakAyika ane vanaspatikAyikamAM cAra lezyAo maLI Ave che ane tejaskAya tathA vAyukAyanA jIvamAM traNa lezyAo ja hoya che. - kRSNalezyA AdivALA hIndriya, trIndriya ane caturindriya nuM a5bahuta tejaskAcikenA samAna che. zrI zaitamasvAmI-he bhagavana ! kRSNalezyA, nIlezyA, kAtilezyA, tejalezyA padmalezyA ane zukalezyAvALA paMcendriya tiryamAM keNa unAthI alpa-adhika-tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jevuM kRSNa Adi vezyAvALA samuccaya tiryaMcAnuM alpabahatva kahyuM che, eja prakAre paMcendriya tiryaMcanuM paNa alpabadutva samajavuM joIe. vizeSatA eTalI che ke kApatalezyAvALA paMcendriya tiryaMca asaMkhyAtagaNI che, tAtparya e che ke badhA paMcendriya tiryaMca maLIne paNa asaMkhyAta ja che, tethI ja kApatalezyAvALA paNa adhithI adhika asaMkhyAta ja hoI zake che, ananta nathI thaI zakatA. saMmUrNima paMcendriya tiryaMcAnuM kRSNalezyA AdinA AdhAra para a5-adhikatva tejarakAyikAnA alpa-mahatvanI samAna ja samajavuM joIe. eja prakAre saMmUrNima paMcendriya tiryamAM paNa tejarakAcikenI samAna traNa lezyAonuM ja astitva hoya che. garbhaja paMcendriya tiryacenuM alpa-baDutva samuccaya paMcendriya tiryacenA samAna samajI levuM samuccaya tiryaMconI apekSAe garbhaja paMcendriya tiryaMcanA ala5 adhikatvamAM eTalI vizeSatA che ke kapilezyAvALA saMkhyAtagaNa hoya che, kemake kevalajJAnIoe pitAnA jJAnamAM saMkhyAtagaNA jIva ja kAtilezyAvALA joyA che. - kRSNalezyA AdivALA tinI samAna tiryacaninuM paNa apamahatva samajavuM joIe. zrI zaitamavAmI-he bhagavan! kRNulezyAvALA, nIlezyAvALa, kApatalezyAvALA, tejalezyAvALa, padumalezyAvALA ane zukalezyAvALA, garbhaja paMcendriya tiya comAM ane saMmaIima paMcendriya tiryAmAM koNa konAthI a5-adhika-tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna gautama ! zukalezyAvALA garbhaja paMcendriya tiryaMca badhAthI ochA che. temanI apekSAe padlezyAvALA saMkhyAtagaNu che. padamalezyAvALAonI zrI prajJApanA sUtra : 4 38 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apekSAe tejolezyAvALA sakhyAtagaNA che. temanAthI kApAtakezyAvALA sa`khyAtagaNA che, temanI apekSAe nIlakaizyAvALA vizeSAdhika che ane nIlalezyAvALAenI apekSAe kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che. temanI apekSAe kApAtalezyAvALA samUmi paMcendriya tiya ca-masa khyAtagaNA che. temanI apekSAe nIMlalezyAvALA samUmi pa Mcendriya tiya ca vizeSAdhika che ane nIlalezyAvALAnI apekSAe kRSNalezyAvALA samUmi paMcendriya tiya ca vizeSAdhika heAya che. have samUmi paMcendriya tiya cainike ane tiyA~ca spriMcA viSayaka alpamahatva zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! A samUIma paMcendriya tiyacA ane tiya caniyAmAM kRSNaGezyA cAt zukalanezyAnI apekSAe kaNa kAnAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? dekhADe che zrI bhagavAn-he gautama ! jevu' paMcama tigyeAnika saba'dhI kRSNajJezyA Adinu alpa-mahatva kahyuM che tevuM ja A chaThThA tiryaMcA ane tiryaM caniyenuM kRSNulezyA Adi viSayaka alpa-mahutva kahevu joI e. have gaja paMcendriya tiyA ane tiyacaniyA saMbadhI kRSNulezyA Adinu amahatva kahe che zrI gautamasvAmI-bhagavan ! kRSNalezyA, nIlalezyA, kApAtalezya!, teolezyA, padmalezyA ane zukalaleSAvALA gajapAMcendriya tiya cA ane tiya ceniyAmAM kaNa kAnAthI apa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAn ! gautama, gaCja pa Mcendriya tiya ca zukalalezyAvALA badhAthI AcchA che, temanI apekSAe zukalakaizyAnAnI tiya canI saMkhyAtagaNI aSika che. temanI apekSAe padma lezyAvALA gaja pacendriya tiya ca saMkhyAtagaNA che, temanI apekSAe padmamalezyAvALI tiya iMcanI sakhyAtagaNI adhika che. temanI apekSAe teole vALA paMcendriya tiya ca saMkhyAtagaNA che, temanI apekSAe tenevezyAvALI tiryaMcanI saMkhyAtagaNI adhika che. temanI apekSAe kApetaazyAvALA tiya ca paMcendriya sakhyAtagaNA temanArthI nIlalezyAvALA tiyA~ca pacendriya vizeSAdhika temanAthI kRlesyAvALA tiya ca pacendriya vizeSASika temanAthI kApetAlezvAvALI tiya caniyA sakhyAtagaNI adhika che. temanI apekSAe nIlalezyAvALI gaja tiya canI vizeSAdhika che ane temanI apekSAe kRSNulezyAvALI gajatiya canice vizeSAdhika che. zrI prajJApanA sUtra : 4 39 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have samUhi ma tathA gabha ja pAMcendriya tiya cAnuM tathA tiya caniyAnu kRSNa Adi lezvAonI apekSAthI apabahutva pradarzita karAya che-- - zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! A sa'mUrchAiIma pacendriya tiyA~ca ane gabhaja pAMcendriyatiya cAmAM tathA garbhaja 5'cendriyatiya caniyAmAM kRSNalaizyA,nIlalezyA,kApAtalezyA,tejolezyA, padmalezyA ane zukalalezyAnI apekSAe kANu kAnAthI alpa, ghaNA, tulyavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAn--he gautama ! badhAthI ochA zukalalezyAvALA gaCja paMcendriya tiya ca hAya che, temanI apekSAe zukalalezyAvALI tiya caniyA saMkhyAtagaNI adhika che, temanI apekSAme padmavezyAvALA gaja paMcendriya tiya"ca sa MkhyAtagaNA adhika che, temanI apekSAe padmamalezyAvALI tiya "canI sakhyAtagaNI che, temanI apekSAe teolezyAvALA gaja poMcendriya tiyaMca saMkhyAtagaNA adhika che, temanI apekSAthI teolezyAvALI tiyacanI sakhyAtagaNI adhika che. temanI apekSAe kApAtalezyAvALA gaja tiya ca sakhyAtagaNA che temanI apekSAe nIlalezyAvALA gaja tiyA~ca vizeSAdhika che, temanI apekSAe kRSNavezyAvALA gaja tiya ca vizeSAdhika che, temanI apekSAe kApAtalezyAvALI tiya caniyA sa`khyAtagaNI che, temanI apekSAe nIlalezyAvALI tiya canice vizeSAdhika che ane temanI apekSAe kRSNavezyAvALI tiya caniyA vizeSAdhika che. temanI apekSAe kApAtalezyAvALA samUmi paMcendriya tiya ca asa khyAtagaNA che. temanI apekSAe nIlalezyAvALA saMsRSTima paMcendriya tiya ca vizeSAdhika che ane temanI apekSArthI kRSNaGezyAvALA samUhi`ma pacendriya tiya ca vizeSAdhika che. gautamasvAmI-he bhagavan ! A kRlezmAvALA yAvat zukalalezyAvALA pacendriya tiya``cA ane tiya niyAmAM kANu kAnAthI alpa, ghA, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAn he gautama ! badhAthI echA zukalezyAvALA pAMcendriya tiya caiAnika che, temanI apekSAe zukalalezyAvALI pacendriyati"canI sakhyAtagaNI adhika che. temanI apekSAe padmalezyAvALA paMcendriya tiyaca saMkhyAtagaNA adhika che, temanI apekSAe padmamalezyAvALI tiya`canI sa`khyAtagaNI adhika che, temanI apekSAe teolezyAvALA tiyaca saMkhyAtagaNA adhika che, temanI apekSAthI teolezyAvALI tiya canI sakhyAtagaNI adhika che, temanI apekSAe kApAtalezyAvALI tiya canice saMkhyAtagaNI che, temanI apekSAthI nIlalezyAvALI tiya canI vizeSAdhika che, temanI apekSAe kRSNavezyAvALI zrI prajJApanA sUtra : 4 40 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiya canIyA vizeSAdhika che, temanI apekSAe kApAtalezyAvALA tiya ca asakhyAtagaNA adhika che, temanI apekSAe naulalezyAvALA tiya ca vizeSAdhika che, temanI apekSAe rANavezyAvALA tiyaca vizeSAdhika che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! tiya carcAniko ane tiya cayeAniyAmAMthI kRSNavaizyA, nIlalezyA, kApAtalezyA, padmamalezyA ane zukalalezyAnI apekSAe kANu kAnAthI apa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? " ne zrI bhagavan--hai gautama ! jema navamA tiya caiAnika saMbaMdhI alpamarhutva kRSNAdi lezyAnI apekSAe kahyuM che, tevuM ja A izakSu' paNa samajI levuM joI e. parantu A apa-ahutvamAM vizeSatA e che ke, kApAtalezyAvALA tiyaca anantagaNA hoya che. ema kahevu joI e. A prakAre badhI bhezyAemAM zriyAnI sakhyA adhika maLI Ave che. Ama paNa badhA tiya ca purUSonI apekSAe tiya ca zriyA traNa gaNI ane traNa adhika hoya che. kahyuM paNa che, tiyaMca gatimAM purUSonI apekSAe zriyA traNa gaNI ne traNa adhika hoya che ema jANavuM joIe. e kAraNe sAtamA alpamahuvanI vaktavyatAmAM tiryaMcasiyA saMkhyAtagaNI adhika kahevAelI che. pazcAt samUmi paMcendriya tiya cayAnika ane gaja pAMcendriya tigyeAnika purUSa viSayaka ADamAM apakhaDutvanI vaktavyatA kahI che tadanantara sAmAnya rUpathI paMcendriya tiyA~ca ane ti canI viSayaka navamA apabahutvanI vaktavyatA kahI che ane pachI sAmAnya rUpathI tiryaMca ane tiya ca striyA samanyI dazama alpamarhutva pratipAdana karAyela che. upasaMhAra-A prakAre A pUrvokta daza alpamaDhutva ti``cA sama`dhI kahela che, sU0 10mA manuSyAdi ke salezya alpabahutva kA kathana salaizya manuSyAdinI vaktavyatA zabdAtha (vaiM manuskhALa vi) eja prakAre manuSyAnu' paNa (trA vA mALiya--A) zrI prajJApanA sUtra : 4 41 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apamahutva kahevu joI e (navara) vizeSa (pachinAM avvA vadhumAM nathi) pAchaluM alpa bahutva nahI. (si na maMte ! sevAnuM CALuM nAva muddaossALa ca) he bhagavan ! A kRSNavezyA yAvat zukalalezyAvALA devAmAM (yare reoi) kANu kAnAthI (chappA vA vA yA mujjA vA viselAAi vA ?) alpa, vadhAre, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noyamA ! savvasthovA tevA muddAosA) gotama ! zukaladhezyAvALA deva badhAthI ochA che (vaossA asaMvegnanuLA) padmalezyAvALA asakhyAtagaNA che (hrAsTeslA saMghe samuLA) kApetalezyAvALA asaMkhyAtagaNA (nIjemsA vilepAriyA) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che (chellA visettAAi) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che (teossA saMvegnamukhA) telezyAvALA sa`khyAtagaNA che. (eesi NaM bhaMte! devINaM kaNhalessANaM ya jAva teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA, vaducA vA, sutjhA vA vittattAAivA ?) he bhagavan! A kRSNalezyAvALI yAvat tejo lezyAvALI deviyeAmAM koNa konAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? (noyamA ! savvasthovA devImo jAheso) he gautama ! badhAthI AchI deviyA kApAtalezyAvALI che (nIollAbo viSesAAiLo) nIlazyAvALI vizeSAdhika che (6jhennAtho vizesAcitro) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che (teossAbo sarve muLa bo) tejalezyAvALI saMkhyAtagaNI che (a) e rIte. (vRtti - maiM aMte ! tevaLa levIna ca mahesAnca nAva muskALa ca) he bhagavan ! A kulezyAvALA cAvat zukalalezyAvALA devAmAM ane daiviyAmAM (care jyareniMto) kANa kAnAthI (appA vA, yaduvA vA, sutjhA vA viselAdiyA vA ) apa, ghaNA tulya vA vizeSAdhika che ? (jocanA ! savvasthovA devA muossA, he gautama ! adhAthI eThA zukalezyAvALA deva chevaossA saMvegnanuLA) padmalezyAvALA asaMkhyAtagaNA che (ADhelA asaMvegnanuLA) kApe talezyAvALA asaMkhyAtagaNA che (nIjheslA viSelAAi) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che (sllA viSesAAi) kRSNaazyAvALA vizeSAdhika che (ADhelAbo tevItro saplena muLAo) kApAtalezyAvALI devIe sakhyAtagaNI che (rIDessAo viSesariyALo) nIlalezyAvALI vizeSAdhika che. (helAbo viselAAiLo) kRSNaplezyAvALI vizeSAdhika che zrI prajJApanA sUtra : 4 42 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tainA tevA saMkaLA) telezyAvALA deva saMkhyAlagaNa che (tAjesso leze venarrr) telezyAvALI devi saMkhyAtagaNuM che. (prati i mare! avaLavANI vALuM irasALa nAva te rasALa ca) he bhagavan ! A kRSNalezyAvALA yAvat te jelezyAvALA bhavanavAsI devAmAM (vare rehaMto) keNa kenAthI (zA vA, vahuyA thA, tu vA, viresANiyA vA) a5, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? (jo ! savvastho mavazavANI re te skeraNA) he gautama! badhAthI ochA bhavanavAsI deva tejalezyAvALA che (navAsa vir) kAtilezyAvALA asaMkhyAtagaNa che (nIsTaranA visAhita) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che (rasA visANiyA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che? (mete ! mevAvAsiLIE tevI vhaskerALa jJAva tevA ) he bhagavan! A kRSNalezyA yAvata tejalezyAvALI bhavanavAsinI viyemAM (care hiMto) ke kenAthI (jhava vA ghagvA jA turajhA vA visAdiyA va) a95, adhika tulya athavA vizeSAdhika che? (jayamA ! gvaM veca) he gautama ! eja prakAre, (eesi gaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM devANaM devINa ya kaNhalessANaM jAva teulessANa ya) 3 bhagavad ! A kRSNalezyAvALA yAvat tejelezyAvALA bhavanavAsI de ane deviAmAM kyare hiMto gAvA vA, vaMdu vA, tura vA vizeSAhidyA vA) kaNa kenAthI a5, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? hoya ! navovA mavALavAsI revA tevA ) he gautama! badhAthI ochA bhavanavAsI deva tejalezyAvALA che (avaLavANILo tejenAgo vijJarrorzo) tejalezyAvALI bhavanavAsinI devi saMkhyAtagaNI che (AraNa mALavAsI revA asaMkAT) kAtileyAvALA bhavanavAsI ke asaMkhyAtagaNa che (nI vinAdiyA) nIlezyAvALA vizeSAdhika che (rakSA vAhiyA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che ( vArasAmAM maLazAsinIbA jevIlo raMgavrt) kAtilezyAvALI bhavanavAsinI devIo saMkhyAtagaNI che. nItteranALo visAyito) nIlalezyAvALI bhavanavAsinI devi vizeSAdhika che. (jawdalAgo viNeAizo) kRSNalezyAvALI bhavanavAsinI devi vizeSAdhika che zrI prajJApanA sUtra : 4 43 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jALamAM tijovA GI caMdu) eja prakAre vAnavantaradevane traNe apamahatva (nA avaLavANimi) jevA bhavanavAsina () eja prakAre (mAciMDyA) kahevA joIe. | (ggfsa ge mete ! voricA vALa relI ya tevattejanA) he bhagavana ! A tejalezyA vALA tiSka deve ane devimAM (care hiMto agr , ghacA vA turA nA visAhica vA ?) kaNa kenAthI alpa, ghaNuM, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noyanA ! sabUcevA koriyA vA te skeratA) he gautama ! badhAthI ochA te jalezyAvALA tiSka deva (joLio tevIgo tero nAlo) tejalezyAvALI tiSka devIo saMkhyAtagANuM che. (ti maMre mALiyAmAM vALa sephesAI pAsA suskeart 4) he bhagavana! A tejalezyA, padmazyA, ane zukalalezyAvALA vaimAnika devAmAM (care vagerefhaMto) kaNa kenAthI (kA thA praphucA jA tu yA visAhitya vA ?) a5, ghaNuM, tulya athavA vizeSAdhika che? (jo! jovA nALacA tevA ) he gautama! badhAthI ochA zakalalezyAvALA vaimAnika deva che ( varasA vijJAna) padmazyAvALA asaMkhyAtagaNuM che (phlesA mAM TTTT) tejalezyAvALA asaMkhyAtagaNu che. (eesi NaM bhaMte ! vemANiyANaM devANaM devINa ya teulessANa ya pamhasukkalessANa ya) he bhagavAna ! A telezyAvALA tathA padma ane zuklalezyAvALA vimAnika deve ane deviyAmAM (care refhaMto 41 va, vaMdu vA tu yA vize iva ) kaNa kenAthI a5, ghaNa, tulya athavA vizeSAdhika che? (7ocamA ! satrova vaimALiyA revA surA ) he gautama ! badhAthI ochA mAnika deva zukalezyAvALA che ( vejJALA) padmazyAvALA asaMkhyAtagaNa che karakSA avinarr) telezyAvALA asaMkhyAtagaNa che (te jeravALo mALiLIo sevo saMjJarLo) tejolezyAvALI vimAnika devi saMkhyAtagaNI che. (ofNa jo aMte ! mAnavApI revALa) he bhagavana! A bhavanavAsI devAmAM (vALamaMtai) vAtavyantaromAM (voniyA) tiSkamAM (vemaLiyAja ca) ane vaimAnika devAmAM (#gratALa nAga suskerA) kRNalezyA yAvat zukalalezyAvALAomAM (vera vAyarekSita zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApA vA vA vA turA nA visANiyA vA) kaNa kenAthI alpa, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che ?) (noramA ! savvasthavA mALiyA jevA mudde saT) he gautama ! badhAthI ochA mA. nika deva zukalalezyAvALA ( pakSI ka LA ) padmazyAvALA asaMkhyAtagaNuM che (terase) agnikuLA) tejalezyAvALA asaMkhyAtagaNI che (te sTesI mattAvANI re vAraMveTor) tejalezyAvALA bhavanavAsI deva asaMkhyAtagaNI che (ArA saMka7TOT) kApatalezyAvALA asaMkhyAta gaNe che. (nIsTanDekSA vivAdiyA) nalalezyAvALA vizeSAdhika che (aa hicA) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika (teraste vALamaMtanA sevA karaMveTTTTr) tejalezyAvALA vAnavyaMtara deva asaMkhyAtagaNI che. ( 3lenarrrr) kApalezyAvALA asaMkhyAtagaNu (nIsTanTesa vireA ) nalalezyAvALA vizeSAdhika che. ( stA vizeSAphiyA) kRSNaledhyAvALA vizeSAdhika che. (te jJAsiyA tevA saMka7TT) tejalezyAvALA tiSka deva saMkhyAtagaNuM che. (eesiNaM bhaMte ! bhavaNavAsiNINaM vANamaMtarINaM joisiNoNaM ya kaNhalesANa jAsa teramAna ca) he bhagavad ! A kRSNalezyAvALI yAvat telezyAvALI bhavanavAsinI, vanavyantarI, tiSThA ane vaimAnikI devIomAM (vere cariMto ag vA vA vA tulhA vada vivekAriyA va) ke jenAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? | (caT! navovALo tevI mALio tevaTe sAmo) he gautama ! badhAthI ochI vaimAnika devi tejalezyAvALI che (avaLavAsiLIlo te herAo a nnAmo) bhavanavAsinI tolezyAvALI asaMkhyAtagaNI che (sAo mAM jJAnargo) kAtilezyAvALI asaMkhyAtagaNI che (nIru sAjo visAhitro) nIlavALI vizeSAdhika che (jIllA vijJapribo) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che (sAmo vALamaMtarazo tevI = HTTgo) tejalezyAvALI vAvyantarI deviyA asaMkhyAtagaNI che (AyajesADyo janA ) kAtilezyAvALI asaMkhyAtagaNI che (nIrdezo visAdiyAno) nIlalezyAvALI vizeSAdhika che (phrero vizeSAhiro) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che (kahenA nosiLIyo revIno gALo) telezyAvALI tiSka vi. saMkhyAtagaNuM che. zrI prajJApanA sUtra : 4 45 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (eesiNaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM jAva vemANiyANaM devANa ya devINa ya kaNhalessANaM jAya suhesANaM) he bhagavan ! A kRSNalezyAvALA yAvat zukalalezyAvALA bhavanavAsI yAta vaimAnika de ane devimAM (care hiMto) keNu kenAthI (kaLyA vA, vahuyA vA, tucchA vA, visANiyA vA ?) a5, ghaNA, tulya athavA vizeSAdhika che? (noramA ! navovA mALiyA tevA mujerasa) zukalezyAvALA vaimAnika deva badhAthI ochA che ( T HI sTTri) padumalezyAvALA asaMkhyAtagaNa che (terasa vekA ) tejalezyAvALA asaMkhyAtagaNa che (teraso vemALidevIno saMhe ) tejalezyAvALI vaimAnika devi saMkhyAtagaNuM che ( mAvANI re za vijJALA) tejalezyAvALA bhavanavAsI deva asaMkhyAtagaNu che (terasTeso mAgavANI revI ) tejalezyAvALI bhavanavAsInI devi saMkhyAlagaNe che ( avanavAsI saMjJA) kAtilezyAvALA bhavanavAsI asaMkhyAtagaNuM che tenI vivAhiyA) nIlezyAvALA vizeSAdhika che (chUtA visANiyA) kRSNalezyAvALA vizeSAvika che (jAherAto maLavAnI saMvedanarLo) kApalekSAvALI bhavanavAsinI devi saMkhyAtagaNI che (nIsTaranA visAphiyA) nIlalezyAvALIe vizeSAdhika che (byuro vizenA divAlo) kle zyAvALI vizeSAdhika che (tevaDherA vaLatarA asaMhekaMITTr) tejezyAvALA vAgyantara asaMkhyAtagaNa che (kanTenA vALamaMtarI rasaMkaLaTTrgo) tejolezyAvALI vAnacantarI devi saMkhyAtagaNI che (#AraNe vALamaMtact zavijJaTr) kAtilezyAvALA vAnavyantara asaMkhyAtagaNu che (nIsTaranA visAphiyA) nIlezyAvALA vizeSAdhika che (dranA viresANiyA) kuSNalezyAvALA vizeSAdhika che (AnA vALavaMtarIno saMkALargo) kApatalezyAvALI vAvyantarI devi saMkhyAta gaNe che (nI4herAno visAtrio ) nIlezyAvALI vizeSAdhika che ( Ho viho ) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che (terapheranA zoNiyA saMveTI) tejalezyAvALA tiSka saMkhyAtagaNI che (tevAsA voliLI saMkiayro) tejalezyAvALI tiSka devi saMkhyAtagaNuM che. TakAI- have salezya manuSya vigerenuM apamahatva pratipAdana karAya che-paMcendriya tiyacenA samAna mANasonuM paNa a5mahatva kahevuM joIe. kintu paMcendriya tiyAnA a65bahutvathI manu sambandhI aha5bahuvamAM vizeSatA e che ke manuSyamAM pAchaLanuM dazamuM ala5bahatva nathI thatuM, kemake manuSya mAM anaMtasaMkhyAne saMbhava nathI. manuSyamAM ananta na hovAne kAraNe "kAtilezyAvALA anantagaNa che, A bhaMga asaMbhavita che. lezyAnI apekSAe devenuM alpabahatva pradarzita karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kRSNalezyAvALA yAvat zukalezyAvALA devAmAM kANu nAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna badhAthI ochA depa zukalezyAvALA che, kemake lAntaka Adi devalokamAM zrI prajJApanA sUtra : 4 46 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zukalezyA maLe che. zukalezyAvALAonI apekSAe padmalezyAvALA deva asaMkhyAtagaNuM adhika che, kemake sanaskumAra, mAhendra temaja brahmaleka kapamAM padmavezyA hoya che ane tyAMnA deva lAntaka AdinA devenI apekSAe asaMkhyAtagaNu che. padmazyAvALA devAthI kAtilezyAvALA deva asaMkhyAtagaNa adhika che. kemake kapilezyA bhavanavAsI tathA vAnavyantara devAmAM maLI Ave che, tethI teo temanI apekSAe asaMkhyAtagaNuM che temanI apekSAe nIlaleyAvALA deva vizeSAdhika che, kemake ghaNA badhA bhavanavAsimAM ane vAna vyaktimAM nIlalezyA maLI Ave che. nIlezyAvALA devanI apekSAe kRSNalevAvALA deva vizeSAdhika che. kemake bhavanapati ane vAna narenA bahu bhAgamAM kRSNalezyAne sadbhAva che. temanI apekSAe tejalezyAvALA deva saMkhyAtagaNa adhika che. kemake ghaNuM bhavanavAsamAM vAvyataramAM, badhA jatiSkamAM tathA saudharma ane ezmana demAM teolezyAne sadUbhAva che. have lazyAnA AdhAra para devIonA alpabahatvanuM prarUpaNa karAya che gautamasvAmI-he bhagavana ! kRSNalezyA, nalalezyA, kapileyA ane tejalezyAvALI devimAM keNa nI apekSAe, a5, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna gautama! kAtilezyAvALI devi badhAthI ochI che, keTalIka bhavanavAsI temaja vyanacantara deviye temanAthI vizeSAdhika che, kemake ghaNu badhI bhavanavAsinI ane vyantarI deAimAM nIlezyA maLI Ave che. nIlalezyAvALI deviyenI apekSAe kRSNalezyAvALI devi vizeSAdhika che kemake, ghaNuM bhavanapati vAnamantara devicAmAM kRSNalezyAne sadUbhAva hoya che kRSNalezyAvALI deviyenI apekSAe tejalezyAvALIdaivika saMkhyAtagaNuM vadhAre che, kemake tejalayA badhI jatika vijemAM tathA saudharma, ezAna dAnI devimAM maLI Ave che, devi saudharma ane ezana kaha sudhI ja utpana thAya che. AgaLa nahIM, tethI ja teomAM prAraMbhanI cAra ja lezyAne saMbhava che e kAraNathI tejalezyA paryantamAM ja temanuM a95bahutva batAvyuM che. have de ane deviyenuM vezyA viSayaka alapabahu batAvAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kRSNalezyA, nIlezyA, kApatalezyA, tejalezyA, padamalegyA ane zukalezyAvALA deva ane devimAM keNa kenI apekSAe alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAn ! zukalezyAvALA deva badhAthI ochA che, padmavezyAvALA deva temanI apekSAe asaMkhyAtagaNI che. padmalecchAvALAnI apekSAe kApatalezyAvALA deva asaMkhyAtagaNI che, kapilezyAvALAonI apekSAe nIlalezyAvALA deva vizeSAdhika che. zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIlalezyAvALA devAnI apekSAe kRSNalevALA deva vizeSAdhika che. kRSNavezyAvALA devAnI apekSAe kA pAtalezyAvALI deviye! saMkhyAtagaNI che, kemake bhayanavArtI ane vAnabhyantara nikAyanA antata daiviyeAmAM kapAtalezyA maLI Ave che, anyatra daiviyAmAM kApAtalezyAne saMbhava nathI kApe talezyAvALI deviyAnI apekSAe nIlalezyAvALI deviyA vizeSAdhika che. nIlalezyAvALI deviyethI kRSDavezyAvALI deviye vizeSAdhika che, kRSNalezyAvALI DhaviyAnI apekSAe telezyAvALA deva sakhyAtagaNA adhika che, kemake, theDA bhavanavAsI tathA vAnabhyantara devAmAM badhA jItika devezamAM temaja saudhama ane IzAna vemAM teolezyA maLI Ave che. tejalezyAvALA devanI apekSAe teolezyAvALI dhruvicA saMkhyAtagaNI adhika che, kemake daivaye devAnI apekSAe batrIsagaNI ane batrIsa adhika hAya che. bhavanapati viSayaka alpamahutva nirUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavana 1 A kRSNaGezyA. nIlalezyA. kApAtalezyA ane teolaizyAvALA bhavanavAsI devAmAM kaNa kAnAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSa dhika che? zrI bhagavAna-he gautama ! tejolezyAvALA bhavanavAsI deva badhAthI echA che, kemake te mahikAmAM maLI Ave che ane maharSika bhavanavAsInI apekSAkRta echA ja che. tejolezyAvALA bhavanavAsI devAnI apekSAe kApAttalezyAvALA bhavanavAsI deva asa`khyAtagaNuA haiAya che. kemake kApeAtalezyAvALA bhavanavAsI deva ghaNA avika hoya che. kApAtalezyAvALA devanI apekSAe nIlalezyAvALA deva vizeSAdhika che, kemake nIlezyA atipracura bhavanavAsI devema maLI Ave che. nIlezyAvALAenI apekSA kaGgalezyAvALA bhavanapatideva vizeSAdhika heAya che, kemake kRSNuvezyA temanAthI adhika bhavanavAsiyAmAM hAya che, have bhavanapati deviyA sa''dhI alpa-mahutvanuM pratipAdana karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kRSNalezyA, nIlalezyA, kApe:talezyA ane teolezyAvALI bhavanavAsinI daiviyeAmAM keNu kAnAthI alpa, adhika, tulya agara vizeSAdhika che? zrI bhagavAnDe gotama ! e prakAre arthAt jema kRlezyAthI laIne teolezyA paryAMnta bhavanavAsI devAnuM alpa, khaDutva kahyuM che, tevu ja temanI deviyAnuM paNa alpamahatva kahI devu joI e. have bhavanavAsI devA ane daiviyeAnu` lezyA viSayaka sammilita alpamahatva kahevAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kRSNavezyA, nIlalezyA, kApAtalezyA ane teolezyAvALA bhavanavAsI devA ane daiviyeAmAM kANu kAnAthI alpa, adhika, tulyavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAn--hai gautama ! teolezyAvALA bhavanavArtI deva khadhAthI echA che, kemake zrI prajJApanA sUtra : 4 48 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAnaRddhinA dhAraka bhavanavAsI devAmAM ja tejalezyA maLe ane AvA maharthika deva ochA ja hoya che, tejalezyAvALA bhavanavAsI devanI apekSAe tejalezyAvALI bhavanavAsinI devi saMkhyAtagaNI che, kemake pratyeka nikAyamAM devenI apekSAe viye batrIsagaNuM ane batrIsa adhika hoya che. temanI apekSAe kApatalezyAvALA bhavanavAsa asaMkhyAtagaNa adhika hoya che. kAtilezyAvALAonI apekSAe nIlalekSavALA bhavanavAsI deva vizeSAdhika che. nalalekSAvALAthI kRSNalezyAvALA bhavanavAsI deva vizeSAdhika che. kuSNulezyAvALA bhavanavAsI devenI apekSAe kAtilezyAvALI bhavanavAsinI deviye saMkhyAtagaNI adhika che. temanI apekSAe nIlalezyAvALI bhavanavAsinI deviye vizeSAdhika che. emanI apekSAe kRSNalezyAvALI bhavanavAsinI devi vizeSAdhika che. bhavanapatinA a5bahuvanI samAna vAnavyantara devenA traNa prakAra arthAta vAnavantara devanA, temanI deviyenA tathA deva ane deviyenA ala5bahatva cAre lezyAonA sambandhamAM samajI levAM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! A tejalezyAvALA jatiSka de ane deviyomAM koNa tenAthI a5, adhika, tulya agara vizeSAdhika che? zrI bhagavAna he gautama ! telezyAvALA tiSka deva badhAthI ochA che, te jelezyAvALI tiSka deviye temanAthI saMkhyAtagaNI che. tiSka denA sambandhamAM ahIM eka ala5mahatvanuM ja pratipAdana karAyeluM che, kemake A nikAyamAM eka mAtra tejalezyA ja hoya che, keI anya vezyA nathI hotI. e kAraNathI deva ane deviyenuM pRthaka pRthaka alpabadutva paNa nathI kahevAyuM. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! tejezyA, palezyA ane lalezyAvALA mAnika devemAM keNa tenAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna he gautama ! zulalezyAvALA vaimAnikadeva badhAthI ochA che, kemake lAntaka Adi devAmAM ja zukalezyA bane che ane te utkRSTa paNa zreNInA asaMkhyAtamA bhAgamAM rahelA pradezanI rAzinA barAbara hoya che. temanI apekSAe palezyAvALA vaimAnideva asaMkhyAtagaNuM hoya che, kemake sanakumAra, mahendra ane brahmaleka nAmaka kalpanA badhA devAmAM paDyUlezyA maLI Ave che. pAlezyAvALA devenI apekSAe tejalezyAvALA vimAnika deva asaMkhyAtagaNa che. kemake saudharma ane IzAna devakanA devAmAM tejalezyA hoya che ane e kAraNe teo asaMkhyAtagaNu che. vaimAnika devi saudharma ane IzAna kapamAM ja hoya che, temAM eka tejolezyA ja maLI Ave che, bIjI kaI lezyA nathI hatI, tethI ja taviSayaka alpabahuta nathI kahyuM, zrI prajJApanA sUtra : 4 49 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have vimAnikadeva ane devinuM lezyAonA AdhAra para alpabahuvanuM prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! A telezyA, patralezyA ane zukalezyAvALA vaimAnika de ane devimAM kaNa kenAthI alpa, adhika, tulya agara vizeSAdhika che? zrI bhagavAna-he gautama! badhAthI ochA vaimAnika deva zukalezyAvALA che, temanAthI asaMkhyAtagaNA vaimAnikadeva pAlezyAvALA che, palezyAvALAothI asaMkhyAtagaNuM vimAnideva tejalezyAvALA che, temanI apekSAe saMkhyAtagaNa tejolezyAvALI vaimAnika devi che, kemake devenI apekSAe devi batrIsagaNI ane batrIsa adhika hoya che. tejalezyAvALI vaimAnika deviyenI apekSAe tejalezyAvALA bhavanavAsI deva asaMkhyAtagaNA che. temanI apekSAe tejalezyAvALI bhavanavAsinI devINo saMkhyAtagaNI che. temanI apekSAe kAtilezyAvALI bhavanavAsI deva asaMkhyAtagaNI hoya che. kAtilezyAvALA bhavanavAsI devAnI apekSAe nalalezyAvALA bhavanavAsI deva vizeSAdhika nIlalezyAvALA bhavanavAsI devAnI apekSAe kRSNalezyAvALA bhavanavAsI deva vizeSAdhika che. temanI apekSAe kAtilezyAvALI bhavanavAsinI devi saMkhyAtagaNI che. temanAthI nIlezyA. vALI bhavanavAsinI devIo vizeSAdhika che. temanI apekSAe kRSNalezyAvALI bhavanavAsinI devi vizeSAdhika che. temanAthI tejezyAvALA vAnavyantara deve saMkhyAlagaNA che, temanI apekSAe tejalezyAvALI vAvyAtariye saMkhyAtagaNI che. temanI apekSAe kAtilezyAvALA vAtavyantara asaMkhyAtagaNuM che, temanAthI nIlalezyAvALA vAnacattara deva vizeSAdhika che. nIlalezyAvALA vAnavyantaranI apekSAe kRSNalezyAvALA vAnavyattara deva vizeSAdhika che. temanI apekSAe kAtilezyAvALI vAvyantara devi saMkhyAtagaNI che. temanI apekSAe nIlezyAvALI vAvyantara devi vizeSAdhika che. temanAthI kRSNalezyAvALI vAnavyantara devi vizeSAdhika che. temanAthI te jalezyAvALA tiSka deva saMkhyAtagaNI che ane temanI apekSAe paNa tejalezyAvALI tiSka devi saMkhyAtagaNI che. zrI prajJApanA sUtra : 4 50 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAdi ke salezya alpabadutva kA nirUpaNa lezyA ane Rddhi zabdArtha -(gusa mete ! nIvALa vALe jAva suvahesA) he bhagavana ! A kRSNalezyAvALA yAvat zukalalezyAvALA jIvamAM care cahito) keNa tenAthI (bag suriyA ghA maDhiyA vA?) alapatrAddhivALA athavA mahAna RddhivALA che? (jo ! vaEjeNe to) he gautama! kRoNulezyAvALAethI (nIsTanTenA mahaDhiyA) nIlalezyAvALA mahardhika che (rIsTarahiMto uskeraNA maDhiyA) nIlezyAvALAethI kApatalezyAvALA maharthika che (pUrva rahaMto te maMDhiyA) e prakAre kApatalezyAvALAo karatAM telezyAvALA maharthika che (tevattehiMta pUrA makriyA) :tejelezyAvALAothI padmazyAvALA maharthika che (uDDaskerahiMto mujerA maDhiyA) pahelezyAvALAothI zukalezyAvALA mahardhika che (sava vaDhiyA lIlA vagsA) badhAthI e chA RddhivALA kRNalezyAvALA jIva che (saMvamadaDhiyA surakSA) badhAthI mahardhika zuklalezyAvALA jIva che. | (gusaLa aMte! nepharALaM bruskerALa nIsTreraNALa vADhesANa ) he bhagavAn ! A kRSNalezyA, nIlavezyA ane kApatalezyAvALA nArakamAM (je hiMto) kaNa konAthI (HQDhiyA vA maDhiyA vA?) alpajhaddhivALA ane mahAtvAddhivALA che? (locamA ! rASTrahiMto nIse maDhiyA) gautama! kRSNalezyAvALAethI nIlalezyAvALA mahardhika che (nIhehiMto jANI maDhiyA) nIlalezyAvALAthI kAtilasthA mahardhika che (ttavyacrDhavA ne chA ) badhAthI alapajhaddhivALA nAraka kRSNalezyAvALA che (savamasuDhiyA nephA sTe) badhAthI mahAkaddhivALA nAraka kAtilezyAvALA che. (prasighaM re ! sinniLiyALe va nAva ca) he bhagavana ! zrI prajJApanA sUtra : 4 51 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kRSNavezyAvALA yAvat zukalalezyAvALA tiryaMcainikamAM (yare raniMto) kANu kAnAthI (appavRDhiyA vA maDhiyA vA) apaRddhivALA agara mahARddhivALA che (noyamA ! nA jhIyALa) huM gautama ! jevA jIvAnA, (eesiNaM bhaMte! egi diyatirikkhajoNiyANaM kaNhalessANa ya jAva teulessANa ya) he bhagavan ! A kRSNulezyA yAvat tejolezyAvALA ekendriya tiyaMca jIvAmAM (jyare raddio) kANa keAnAthI (aLaDhiyA vA maDhiyA vA) alpaRddhi athavA mahaSika che ? (noyamAM ! jemse'ito niyitivijJoLi to nIphelA mahaDhiyA) hai gautama ! kRSNalezyAvALA ekendriya tiya cAnI apekSAe nIlallezyAvALA mahadhika che (nIsTemperdi to siriyalanonidito jAmA maDhiyA) nIlalezyAvALA tiya ca ekendriyethI kApAtalezyAvALA maharSi ka che (jApahele'ito tenA maDhiyA) kApAtalezyAvALAethI teolezyAvALA maharSi ka che (savavavRDhiyA nititivilanoLiyA jahelA) badhAthI echI RddhivALA mekendriya tiya ca kRSNaplezyAvALA che (sava maDhiyA haihelA) badhAthI mahAnaRddhivALA tejolezyAvALA che (vaM puDhaviAcALa vi) eja prakAre pRthvIkAyakAmAM paNa (chyuM mijAveAM) A prakAre Aja abhilApathI ('heva) je prakAre (hello) lezyAo (mAli cALo) vicArI (taheva) e prakAre (netraM) jAzuvu joI e (jJAva caniyA) caturi'driyA sudhI (vRtti sthitivijJoLiyALa), paMcendriyatiya "cAnA (sivilanoLiLoLa) tiya cinI zriyAnA (samucchimAM maLatiyALaya) samUmi ane ga jAnA (sakveai) khadhAnu (Aniyantra) kahevu joIe (jJAva) yAvat (alpadraDhiyA vemALiyA levA teossA) teolezyAvALA vaimAnikadeva badhAthI apaki che (savvamaDhiyA vemALiyA muzkelA) zukalalezyA vALA vaimAnika adhArthI maharSi --mahARRddhivALA che (mati) koI kahe che (2nIlaTUMkaLa kaDhi mALiyatrA) cAvIse daDakAmAM RddhinuM kathana karavu joIe. dvitIya uddezaka samApta TIkA ...have kRSNa Adi lezyAvALA jIvAmAM alpaRddhivALA ane mahAn RddhivALA kANu che, e pratipAdana kare che-- zrI prajJApanA sUtra : 4 52 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA, kApita. lezyAvALA, tejalezyAvALA, padmavezyAvALA ane zukalezyAvALA jemAM koNa konI apekSAe karI alapujhaddhivALA ane koNa tenAthI mahAna RddhivALA che? zrI bhagavAna-he gotama ! kRSNalezyAvALA jethI nIlalezyAvALA jIvamahardhika heya che. e prakAre nIlezyAvALAethI kApatalezyAvALAjIva maharthika hoya che. kApatalezyAvALAethI te jalezyAvALA jIva mahardhika hoya che, tejalezyAvALAothI padmavezyAvALA ane padumalezyAvALAethI zukalezyAvALA jIva mahardhika hoya che. A kathanane upasaMhAra karatAM kahe che ke-sArAMza e che ke, kRSNalezyAvALA jIva badhAthI ochI RddhivALA ane zukalatezyAvALA jIva badhAthI adhika RddhivALA hoya che, phalitArtha e ke pahelA pahelAnI lezyAvALA apadhika che ane anukrame uttarottaralekSAvALA mahardhika che. eja prakAre nArake, tiya"ce, manuSya ane devAmAM jemAM jeTalI lezyAo hoya che, temAM temane vicAra karIne anukamathI alpardhikatA ane maharSiThatA samajI levI joIe e abhiprAyathI AgaLa kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! A kRSNa, nIla ane kAtilezyAvALA nArakamAM ke, kena apekSAe apardhika athavA mahardhika che ? zrI bhagavAna gautama ! kRSNalezyAvALAonI apekSAe nIlalezyAvALA maharthika che. nIlalekSAvALAonI apekSAe kAtilezyAvALA nAraka mahardhika che. e prakAre badhAthI echI addhivALA nAraka kRSNalezyAvALA che, ane badhAthI mahAna kaddhivALA nAraka kAtilezyAvALA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! A kRSNalezyA, nIlalezyA, kApetalezyA, tejalezyA, padgalezyA ane zukalezyAvALA tiryaMcanikamAM koNa konAthI apaddhivALA, ane ke tenAthI mahAddhivALA che? zrI bhagavAna gautama! jema samuccaya jIvonI kRSNa Adi vezyAonI apekSAe alpardhitA ane maharSi katA kahI che, e ja prakAre tiryaMcanikenI paNa lezyAonA AdhAre alpadhikatA-mahadhikatA samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! A ekendriya tiryaMcanikamAM je kRNalezyAvALA, nIlalezyAvALa, kApatalezyA ane tejalezyAvALA che, temAM keNukenI apekSAe aha5chaddhivALA athavA mahARddhivALA che? zrI bhagavAna he gautama! kRSNalezyAvALA ekendriya tiryacenI apekSAe nIlalezyA zrI prajJApanA sUtra : 4 53 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA ekendriya mahardhika che, nIlezyAvALAonI apekSAe kAtilezyAvALA ekendriya mahardhika che, ane kAtilezyAvALAonI apekSAe te lezyAvALA ekendriya tiryaMca mahardhAi che. A kathanano upasaMhAra e che ke kRSNalezyAvALA ekendriya tiryaMca badhAthI ochI addhivALA che. ane tejezyAvALA ekendriya tiryaMca badhAthI vadhAre addhivALA che. sAmAnya ekendriya tiyAnI jema pRthvIkAcikenI paNa a9pardhitA mahaddhikatA kRSNalezyAthI laIne telezyA payata samajI levI joIe. eja prakAre caturindriya jI sudhI jemAM jeTalI vezyAo che temanI anukrame pUrvokta AlApakanA anusAra alpardhikatA ane mahadhikatA kahevI joIe. arthAta apUkAyika tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, hIndriya, trIndriya ane caturindriya jImAM je phalezyAvALA che, te badhAthI ochI buddhivALA hoya che ane tejezyAvALA badhAtha mahARddhivALA hoya che. e prakAre paMcendriya ti , tiryaMcanIo, saMmUIima ane garbha-badhAmAM kRSNalezyAthI laIne zukalezyA paryanta kamazaH alpadhikatA ane maharvikatA kahevI joIe. yAvat vaimAnika demAM tejalezvAvALA che, te badhA za95ddhivALA che ane je zukalezyAvALA che, teo badhA badhAthI mahAna ddhivALA che. keI keInuM kahevuM che ke-vase daMDakene laIne traddhinuM kathana karavuM joIe. zrI jainAcArya jainadharmadivAkara pUjya zrI ghAsIlAla vati viracita prajJApanA sUtranI prabodhinI vyAkhyAnA sattaramA lezyA padya padane bIje uddezaka samA ArA 13nairayiko ke utpatyAdi kA nirUpaNa tRtIya uddezaka zabdArtha-(nairUavi mete ! bairA 3yavaM6) he bhagavana ! nAraka nArakamAM utpana thAya che (anerUNa rAkhuM varasa ?) agara anAraka nArakamAM utpanna thAya che? (jozamAM ! naig nag f, no anerA nerUtu vanavaM 6) he gautama ! nAraka nArakamAM utpanna thAya che, anAraka nArakomAM utpanna nathI thatA (vaM vAva ) e rIte vaimAnika sudhI (narazeri maMte ! ne rati 33vara, anerA rahiMto uaaz) he bhagavan! nAraka nArakethI udvartana kare che agara anAraka nArakethI udvartana kare che ? (jayanA ! ane ne rUpati vavada, jo neNa ne supati vavadara) he gautama ! anAraka nArakathI uddavRta thAya che-nikaLe che, nAraka nArakAthI udUvRtta nathI thatA (pUrva nAva temajaNa) e prakAre zrI prajJApanA sUtra: 4 54 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaimAnika sudhI (navaraM voziyALiyA vacaMti garamAvo thavo) vizeSa tike ane vaimAnikamAM cyavana kare che, ema kahevuM joIe. (2) atha (sU) vitarka (nAzag) kRSNalezyAvALA nAraka ( sei ne g) kRSNalezyAvALA nAramAM (kavavajJa6) utpanna thAya che ( raNe vavava) kRSNalezyAvALAothI udvartana kare che (jeNe savavajJarU raste vavava ) je vezyAvALAthI utpanna thAya che, tejalezyAvALAmAM udvartana kare che? (daMtA) hA (noramA !) he gautama ! (vse ne chaThThalezuM ne rUpu vAva7) kRSNalezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakomAM utpanna thAya che (sTese 3vava) kRdhdhezyAvALA mAMthI uvRtta thAya che (jeNe vanaru taskere vavava ) je lezyAvALA thaIne utpanna thAya che, tejalezyAvALA thaIne udvartana kare che (gvaM nIruddeze vi) eja prakAre nIlalezAvALA paNa (rva raNe vi) eja prakAre kApatalezyAvALA paNa (parva gaNuramarALa vi) e prakAre asurakumAronA saMbaMdhamAM paNa (jJAra LiyagumA) svanitakumAra sudhI (navara terasa umA ) vizeSa e ke tejalezyAvALA adhika che. (se jULa maMte ! daherane puSiANa) zuM he bhagavana ! kRNalezyAvALA pRthvIkAyika (inhezeguDhavirU3) kRSNalezyAvALA pRthvIkAyikAmAM (8vavAra) utpanna thAya che (karava6) kRSNalezyAvALAmAM udvartana kare che (naraNe karavajJa? tatye 33vara) je vezyAvALAmAM utpanna thAya che, te vezyAvALAthI udvartana kare che (haMtA joya !) hA gautama ! (# Ne yuddhaviruta drazerUDhavirUghaNuM vavajJa) kRSNalezyAvALA pRthvIkAyika kRzyAvALA pRthvIkAcikemAM utpanna thAya che (ziva @e 323) yAta kRSNalezyAvALAmAM udvartana kare che (siya rIte vavava) syAt nIlalezyAvALAmAM udvartana thAya che (vica kavAda) syAta kApalezyAvALAmAM udvartana kare che (Niya kansekSe vavavagar si taNe uttavadara) sthAt je vezyAvALA utpanna thAya che sthAt e vezyAvALa udvartana kare che (gvaM nIjhAsTesAzi) eja prakAre nIla ane kApatalezyAvALA paNa (2 jULa maMte ! te jeNe puDhavida teraze puSiahu lavavAnarUpujI) zuM che zrI prajJApanA sUtra : 4 55 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavan ! teolezyAvALA pRthvIkAyika teovezyAvALA pRthvIkAyikAmAM utpanna thAya che ? prazna (dvaitA jovamA !) hA gautama ! (te zvetu puDhaviAbhu thavAnna) tejolezyAvALA pRthvI kAyikAmAM utpanna thAya che (siya ''Ne vaTTa) syAt kRSNulezyAvALA una kare (siya nIheraNe jIvanaTTa) svAt nIlalezyAvALA una kare che (siya jAheraste vavaTTaDa) syAt kApeAleSAvALA una kare che (tejemse thavajJa) tejovezyAvALA utpanna thAya che. (no cetra na tekahelle vajjara) tejovezyAmAM utana nathI karatA (traM AzA vaLA jADyA vi) eja prakAre adhUkAyika, vanaspatikAyika paNu (sevAjha thacatra) tejaskAya ane vAyukAya paNa eja prakAre (navara hati tehellA riya) vizeSa e ke temane tejolezyA nathI hotI. (vinti patiyA icaitra) dvIndriya, trIndriya, caturindriya eja prakAre (timu TekSAsu) traNa lezyAomAM (paMcaci ttivijJoniyA majIllA ca) paMcendriya tiMMca ane manuSya (jJA punindrAcA) jevA pRthvIkAyika (bACiyiA) AdinI (tiyu jessAsu) traNa lezyAemAM (LiyA) kahyA che. (saddA) teja prakAre (muvi hesAsu) chae lezyAeAmAM (maLiyA) kahevA joIe (navara) vizeSa (ioissA) chae lezyAe (3 cArapatrAno) kahevAvI joI e. (vALamaMtA nA asuramA1) vAnavyantara jevA asurakumAra, (the mULa aMte ! sepTembhe nomi) he bhagavan ! teolezyAvALA jyAtiSkAmAM (yajJarU ?) utpanna thAya che ? ('heva amukumAra) jema asurakumAra (chyuM vemALiyAvi) eja prakAre vaimAnika paNa (navara yojyuM vizvayaMskRtti amiAvo) vizeSatA eke banne Ave che ema kahevu (se mULa mate ! chemse nIjeNe vAste nepha) he bhagavan ! kRSNulezyAvALA, nIlalezyAvALA kApAtalezyAvALA nAraka (aesetu nIaesemunA sTepleyu naththu) kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA kApAtalezyAvALA nArakomAM (vavajJajja) utpanna thAya che (hellA, nIossA, hArajessA vavaTTaTM) kRSNa, nIla, kApAtalezyAmAM udbhavana kare che (jJasTesle prava vaTa tahemse thava'rU ?) je lezyAmAM urtana kare che, teja lezyAmAM utpanna thAya che (daMtA nocamA !) hA, gautama ! (jja, nI, helle vavajJarU) kRSNa, nIla, kApeAtalezyAmAM zrI prajJApanA sUtra : 4 56 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpanna thAya che ( jhare vavava jharu tatterase 33vara) je leAvALA gaIne utpanna thAya che tejalezyAvALAmAM udvartana kare che. ( jULa mete ! # nAva teNe amukumAre) he bhagavan ! kRSNalezyAvALA vAva telezyAvALA asurakumAra (inhe, nAva te tenuM purANu) kRSNalezyA yAvata tejezyAvALA asurakumAramAM (saasjharU) utpanna thAya che (gvaM nava neraNA) e prakAre jevA nAraka (bakurakumAra vi) eja prakAre asurakumAro paNa (nAva thaLiyaHervi) yAvat svanitakumAra paNa samajI levA. | (se jUi mate ! nAva te chelle rUDhavijJA) zuM he bhagavan ! kRSNalezyA yAvat tejalezyAvALA pRthvikAyika (kSetu tenDekSetu puvArUkuM) kRSNalezyAvALA thAvat tejezyAvALA pRthvIkAyikamAM (vavakajharU) utpanna thAya che (gvaM puchA) evI pRcchA (basumAreof) jema asurakumAre (haMtA no!) hA, gautama ! ( je jAva te kSe puDhavivarUNa) kRSNalezyAvALA yAvat tejalezyAvALA pRthvIkAyika (jabUDheze nA te skereku DhivijANuM kavana) kRSNa yAvat telesthAvALA pRthvIkAyikamAM utpanna thAya che (siya cche) syAt kRSNalezyAvALA ( vavadara) udvartana kare che (ziva nIjero) syAta nIlalekSAmAM (siva vo ) syAta kapotalezyA (3gavadra) udvartana kare che rica) sthAt (ranTere uthava tAre vajaap6) je vezyAvALAmAM utpanna thAya che yAta te vaizyAvALA uvanakare che (terasTese vavava no vaLe tevatte karavo te jalezyAvALAmAM utpanna thAya che paraMtu tejalezyAvALA thaIne udvartana nathI karatA (e 3 ) eja prakAre apaThAyika (vanasaphArUkA vi) vanaspatikAyika paNa (mALavA) kahevA joIe. _ (je bhUkhe mane ! se nIse jeNe teDANa) he bhagavan ! kRSNalezyAvALA, nalilayAvALA, kApatalezyAvALA tejaskAyika ( va seluM nIraheze, uTerase tevAMrU mu) kRSNalezyAvALA, nalalezyAvALA, kAtilezyAvALA tejaskAcikemAM (vajJa6) utpanna thAya che ( va Ne, nIsTase, zAvarese 3vavapha) kRSNa, nIla, kApatalezyAvALA udvartana kare che ( 3travajJarU taNe 32vA) jelezyAvALA utpanna thAya che, te vezyAvALA udvartana kare che ? (haMtA camA !) hA, gautama ! ( se, nIsTa, teT) kRSNa, zrI prajJApanA sUtra : 4 57 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIla, kAtilezyAvALA tejaskAlika (kyulekuM nIruM, rAvaNe, sevApaNuM) kRSNa, nIla, kApatalezyAvALA tejaskAyikamAM (8vava6) upana thAya che. (Niya dre rannATTa) sthAt kRSNalezyAmAM udvartana kare che (siya nIcaNe kAraTTa) syAt nIlalezyAmAM udvartana kare che (ziva vADhere vavava6) sthAna kApatalezyAmAM udvartana kare che (riya naDhere vavavakannara taraNe vAva) jetezyAvALAmAM utpanna thAya che syAt te jalezyAvALAmAM udvartana kare che (gvuM vArAphucA vica-tephaMvi-raviMrisA vi mALicaDyA) eja prakAre vAyukAyika, dvIndriya, trIndriya, caturindriya paNa kahevA joIe. ( mate ! brukSe jJAva su ) he bhagavana ! kRSNalezyA yAvat zukalalevAvALA (vizvanoLiyA) paMcendriya tiryaca (bda, paMcitirivahanoLiyuM) kRSNalezyA yAvat zukalezyAvALa paMcendriya tiyAmAM (8vA garU) upaje che, (puchA) prazna (haMta zocamA !) hA, gautama ! (vADheNe gAva yudhare ) kRSNalezyA yAvat zukalalezyAvALA (pacisirijhana) paMcendriya tiryaMca ( zeNu nAva sukAya) kRSNa yAvata zukalezyAvALA (pariririvogiNuM 3vavAnarU) paMcendriya tiryaMcAmAM utpanna thAya che (sica wNe vatraphu) sthAt kRSNalezyAvALA udvartana kare che (jAva fNaya sunTero) yAvata yAt zukalezyavALA (ua) udvartana kare che (sara kare kavavAra tecche ) svAt jelezyAvALAmAM utpanna thAya che tejalezyAvALAmAM uvRtta thAya che (urva majUre vi) e prakAre manuSya paNa (vALamaMtara yamunA) vAnantara jevA asurakumAra (koriyamaiLayA vi iva) tiSka ane vimAnika paNa eja prakAre (navara sa sasTera) vizeSatA eke jemanI jeTalI vezyAo (holpha vi jayaMti mAina bane arthAt tilake ane vaimAnikenA mATe cyavana kare che, evuM kahevuM joIe. TIkA-dvitIya uddezakamAM narayika vigerenI vezyAonI gaNanA temanA a5hatva ane adhikatva mahardhitvanI prarUpaNa karAI che, tRtIya uddezakamAM e batAvAya che ke narayika AdinI te vezyAo zuM utpattikSetramAM utpanna thatAM ja thAya che athavA utpattikSetranI tarapha jatAM samaye vigraha gatimAM paNa hoya che prathama nayAntarane Azraya laIne narayika Adina vyapadezanI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! zuM nA2ka jIva nArakamAM utpanna thAya che athavA je nAraka nathI te nArakamAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna uttara Ape che-he gautama ! nAraka ja nArakamAM utpanna thAya che, anAraka nArakamAM utpanna nathI thatA tAtparya e che ke vastutaH AyuSya ja bhavanuM kAraNa che, tethI ja jyAre nArakAyune udaya thAya che, tyAre jIvane nArakabhavanI prApti thAya che. e ja prakAre manuSpAyune udaya thatAM manuSyabhava prApta thAya che. e kAraNathI narakAyu AdinI vedanAnA prathama samayamAM ja nAraka Adi saMjJAne vyavahAra thavA lAge che. A Rju sUtra nayane abhiprAya che. kahyuM paNa che-"agni parALane bALa nathI. jyAMya ghaTanuM bhedana nathI thatuM. azUnyamAMthI keInuM niSkramaNa nathI thatuM ane keI zunyamAM praveza karatuM nathI. 15 zrI prajJApanA sUtra : 4 58 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je nAka nathI te narakamAM utpanna nathI thatA ane je nAraka che te narakathI chUTakAro nathI meLavI zakatA. parA nArakAnI samAna ja asurakumAra Adi bhavanapatiyA, pRthviIkAyika Adi ekendriyA, vilendriyA, tiya iMca paMcendriya, manuSya, vAnaputttA, jAtike mane vaimAnikonA viSayamAM pazu samajI levu joIe. e prakAre asurakumAra ja asurakumArAmAM utpanna thAya che yAvat vaimAnika ja vaimAnikamAM utpana thAya che. je asurakumAra nathI te asurakumArAmAM utpanna nathI thatA ane je vaimAnika nathI te vaimAnikamAM utpanna nathI thatA. yukti A viSayamAM teja samajI levI joIe je pahelA kahI didhelI che A kathanathI bhAgaLanA praznanuM paNa samAdhAna thaI jAya che. arthAt jIva jyAre nAraka nathI rahete tyAre te nAraka bhavathI mukta thAya che, jyAM sudhI nAraka che tyAM sudhI narakabhavathI mukta nathI thatA. e abhiprAyathI ema kahyu` che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nArajIva narabhavathI udbhavana kare che arthAt nikaLe che athavA je anAraka arthAt nArakathI bhinna che narakathI una kare che ? zrI bhagavAna hai gautama ! anArakajIva nArakabhavathI una kare che, nAraka nArakabhavathI udbhavRtta nathI thatA tAtpaya e che ke jyAM sudhI kAI jIvane narakAyunA utkraya thAya che tyAM sudhI te nAraka kahevAya che ane jyAre narakAyunA udaya nathI rahetA tyAre te anAraka (nAraka bhinna) kahevAvA lAge che, jyAM sudhI narakAyunA uya che tyAM sudhI kAI jIva naramAMthI nikaLatA nathI. e kAraNe ema kahevu che ke nAraka narakathI nathI nikaLatA, pazu teja jItra narakathI nikaLe che je anAraka che arthAt jenA narakAyunA udaya rahI gaela hAya A ja thana asurakumAra Adi bhavanavAsiyA, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikalendriyA, tiya ca pacendriya, manuSyA, vAnabhyantarA, jyAtiSkA ane vaimAnikanA viSayamAM paNa lAgu thAya che. arthAt jIva jyAM sudhI bhavanavAsI che arthAt bhavanavAsI devAyunA udayI yukta che. tyAM sudhI te bhavanavAsI bhatrathI mukta nathI thaI zakatA, jyAre bhavanavAsInA AyuSyane zrI prajJApanA sUtra : 4 59 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udaya nathI rahetA, tyAre te bhavanavAsI paNa nathI rahe ane tyAre bhavanavAsInA bhavathI udbhavana kare che. eja prakAre vaimAnika paryanta adhAnA viSayamAM kahevu' joI e. A kathanamAM vizeSatA eTalI che ke naitika deva ane vaimAnika devAne mATe udbhava'na' zabdane prayega nathI karAtA, temanA mATe cavana' zabdanA prayoga karavA joie. e prakAre AgAmIbhavanA Ayune udaya thatAM jIva vartamAna bhavathI uvRtta thAya che ane je bhavasa banlI AyunA udaya hAya, te ja nAmathI tenA vyavahAra thAya che, jema narakayunA uddaya thatAM jIva nAraka kahevAvA lAge che. e STithI nArakAthI te jIvanu udbhavatana thAya che, je nAraka na hAya arthAt jenA narakayunA udaya na rahI gayA haiAya. eja prakAre asurakumAra Adi bhavAthI temanuM ja udbhavana thAya che. je asurakumAra Adi na rahI gayA hoya phalitA e che ke je AgAmI bhavanA AyunA udaya thaI gaye hAya, jIva teja AyunA nAme vyavahata thAya che ane tenuM ja udbhavatana thAya che, UdAharaNa-keAI manuSya narakAyunA baMdha pahelAM karI cUkele che ane A samaye manuSyayunuM vedana karI rahela che. jyAM sudhI tenA manuSyAyune udaya che tyAM sudhI tenuM mRtyu nathI thatuM ane jyAre manuSyayu samApta thaIne narakAyunA uya thaI jAya che tyAre te narakamAM jAya che, e prakArathI narakayune udaya thatAM te nAraka kahevAvA lAge che. ane teja jIva narakabhavamAM utpanna thAya che. e mATe A kahevuM che ke, nAraka ja nArAmAM utpanna thAya che. eja prakAre narakamAMthI nikaLIne manuSyabhavamAM utpanna thAra jIvanI vigraha gatimAM ja manuSyAyunA udaya thaI jAya che, tethI ema kahevAya che ke manuSya ja manuSyabhavamAM utpanna thAya che. eja vAta udbhavananA sabandhamAM paNa samajI letrI joIe, have kRSNalezyAne laIne utpAda ane unAnI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM kRSNalezyAvALA nArayika kRSNulezyAvALA naiyikAmAM utpanna thAya che ane zu kRSNulezyAvALA ja nairayakAthI uvRtta thAya che ? puSTine mATe prakArAntarathI eja prazna punaH karAyela che-zu' jIva jelezyAvALA utpanna thAya che, eja vaizyAvALA rahIne urjAvana kare che zrI bhagavAna-he gautama ! hA, satya che. kRSNalezyAvALA nAraka kRSNavezyAvALA nArakAmAM utpanna thAya che ane kRSNavezyAvALA ja tyAMthI udbhavRtta thAya che arthAt nikaLe che. eja kathananu spaSTIkaraNa karAya che--jelezyAvALA thaI ne utpanna thAya che, tejalezyAvALA banIne una kare che. e prakAre kulezyAvALA thaI ne kRSNaGezyAvALA nArakAmAM utpanna thAya che, koI bIjI lezyAthI yukta thaine nahIM je pa Mcendriya tiya iMca athavA manuSya narakAyune aMdha karI cUkelA che ane narakamAM utpanna thanArA che, te krame karIne paMcendriya tiya cAyu athavA manuSyAyunA purI rIte kSaya thayethI antarmuhUta pahelAM te lezyAthI yukta thaI jAya che. jelezyAvALA narakamAM utpanna thanAra che. eja lezyAthI pariNata thAya che, tapazcAt eja apratipatita pariNAmathI narakayunu vedanakare che. tethI ja kRSNavezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakomAM utpanna thAya che, anya lezyAvALA kRSNalezyAvALA nArakamAM zrI prajJApanA sUtra : 4 60 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpana nathI thatA. tyAra bAda te tyAM kRSNalezyAvALA ja banyA rahe che, tenI vezyA badalAtI nathI. kema ke de ane nArakonI lezyA bhavakSaya thatA sudhI eka sarakhI ja banI rahe che. eja prakAre nIlezyA ane kAtilezyAvALA nArakanA sambandhamAM paNa samajI levuM joIe. arthAt nIlezyAvALA nAraka nIlezyAvALA nArakamAM utpanna thAya che, anya vezyAvALAomAM nahIM ane anya vezyAvALA nIlezyAvALAomAM nathI utpanna thatA. e prakAre kApatalezyAvALA nAraka kApatalezyAvALA nArakamAM utpanna thAya che, anya lezyAvALA nIlezyAvALA nArakamAM utpanna nathI thatA. udvatanAnA viSayamAM e niyama che ke nIlalezyAvALA ja nAraka nIlezyAvALA nArakethI uduvRtta thAya che. e ja prakAre kApatalezyAvALA ja nAka kApatalezyAvALA nArakAthI udbhavRtta thAya che. eja prakAre asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakamAra, agnikumAra, vighumAra, udadhimAra dviIpakumAra, dikakumAra, pavanakumAra ane stanatakumAra paNa kRSNAdi vezyAthI yukta thaIne kRSNa vezyAdivALA asurakumArAdimAM utpanna thAya che, bIjI vezyAthI yukta thaIne nahIM, pahelAnI apekSAe vizeSatA e che ke, ahIM eka tejolezyA adhika kahevI joIe. ane tenI vaktavyatA paNa adhika samajavI joIe. kemake asurakumAra Adi bhavanapatiomAM tejalezyA paNa maLI Ave che. have pRthvIkAyamAM kRSNalezyA Adine laIne prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! kRNalezyAvALA pRthvIkAvika kRSNalezyAvALA pRthvIkayikomAM utpanna thAya che ane zuM kRSNalezyAvALA thayelA ja udvartana kare che? zuM je lezyAvALA utpanna thAya che, tejalezyAvALA udvartana kare che ? arthAt zuM kRSNalezyAvALA kRSNalezyAvALAmAM utpanna thAya che ? ane zuM kRSNalezyAvALA ja pRthvakAyika bhavathI nikaLe che? zrI bhagavAna-hA, gautama ! kRSNalezyAvALA pRthvIkAyika kRSNalezyAvALA pRthvIkAcikemAM utpanna thAya che, kintu tenA uddavartAnanA viSayamAM Aniyama nathI ke kRSNalezyAmAM ja tenuM udvartana thAya, te kaI vAra kRSNalezyAmAM udvartana kare, kaI vAra nalalezyAmAM ane kaI vakhata kApata zyAmAM udvartana kare che te kaI vAra je legyAmAM utpanna thAya che, tejalezyAmAM udvartana kare che, kAraNa e che ke tiyA ane manuSyanA lezyA pariNAma antarmuhUrta mAtra kAyama rahe che, tenA pachI badalAI jAya che, tethI ja je pRthvIkAyika je vezyAthI yukta banIne utpanna thAya che, te kaI vAra tejalezyAthI yukta thaIne udUvartana kare che ane kaI vAra anya lezyAthI yukta thaIne paNa udvartana kare che. je lezyAthI yukta thaIne udvartana kare che, te te lezyAthI yukta thaIne udvartana kare che, A niyama ahIM ekAntika nathI paNa vaikalpika che. je vAta kRSNalezyAvALA pRthvIkAyikanA sambandhamAM kahI che teja nIlezyAvALA zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kAtilezyAvALA pRthvI kAyikanA viSayamAM paNa samajavI joIe. arthAt nIlezyAvALA pRthvIkAyika koIvAra nalalezyAvALA thaIne udvartana kare che, keIvAra kRSNalezyA, athavA kAtilezyAvALA thaIne udvartana kare che. e ja prakAre kAtilezyAmAM utpanna thayela prathvIkAyika keI vAra kAtilezyAmAM udvartana kare che, koIvAra kRSNalezyAmAM kaIvAra nIlezyAma. zrI gautamasvAmI-he bhagavanzuM telezyAvALA pRthvIkAyika tejalezyAvALA pRthvIkAcikemAM utpanna thAya che ? ane zuM tejalezyAvALAthI yukta thaIne pRthvIkAcikethI udUvRtta thAya? zrI bhagavAna he gautama ! hA, tejezyAvALA pRthvIkAyika tejalezyAvALA pRthvI kAyikomAM utpanna thAya che, paraMtu keIvAra kRSNalezyAthI yukta banIne udvartana kare che, ke vAra nIlalezyAthI yukta thaIne udvartana kare che ane keIvAra kAtilezyAthI yukta banIne udavartana kare che. tejalezyAthI yukta thaIne te pRthvIkAyika utpanana thAya che paNa tene lezyAthI yukta thaIne udvartana nathI karatA kahyuM paNa che antarmuhUrta Ayu vItI jatAM ane antamuhUrta zeSa rahetAM pariNata lezyAothI jIva paraloka gamana kare che. te A vacananA pramANathI kRSNalezyAvALA pRthvIkAyika kRSNalezyAvALA pRthvIkAyikAmAM utpanna thAya che, paNa keIvAra kRSNalezyAvALA banIne uvRtta thAya che, keIvAra nIlezyAthI yukta thaIne uddavRtta thAya che. keI vAra kAtilezyAthI yukta thaIne uduvRta thAya che. paNa jyAre avanavAsI vanavyantara, tiSka athavA saudharma IzAna kalpanA deva tejalezyAthI yukta thaIne pitAnA bhavane tyAga karIne pRthvIkAyikamAM utpanna thAya che, tyAre keTalAka kALa sudhI aparyApta avasthAmAM temanAmAM telezyA paNa maLI Ave che, tenA pachI tenezyA nathI rahetI. kemake pRkAyika jIva pitAnA bhavanA svabhAvathI ja tejalene yogya, ne zravaNa karavAmAM asamartha bane che. e abhiprAyathI kahyuM che ke teolezyAthI yukta thaIne pRthvIkAyika utpanna thAya che, paNa tejalezyAthI yukta thaIne udvartana nathI karatA. je prakAre pRthvIkAyikenI kuSNa, nIla, kApita temaja tejalezyA sambandhI cAra vaktavyatAo kahI che, e ja prakAra aprakAyika, ane vanaspatikAyikamAM paNa cAra vaktavyatAo kahI devI joIe. kemake aparyApta avasthAmAM temanAmAM paNa tejalezyA maLI Ave che, e abhiprAyane laIne kahyuM che-pRthvIkAcikenA samAna aprakAyika temaja vanaspatikAyikenuM paNa kathana samajavuM joIe. tejaskAyika ane vAyukAyikanI vaktavyatA paNa eja prakAre che. paNa vizeSatA e che ke, tejasakAyika ane vAyukAyikAmAM tejalezyA nathI hotI, kemake temanuM kahevuM asaMbhavita che. dvIndriya trIndriya ane caturindriya nuM kathana paNa eja rIte samajavuM joIe. ane kRSNa, nIla tathA kAtilezyAomAM jANavuM joIe. paracendriya zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiya cA ane manuSyAnuM kathana chae lezyAmAM tevuM ja che jevu' pRthvIkAyikAnA prArabhanI traNa lezyAmAM che. vizeSa e che ke poMcendriya tiyacA ane manuSyanI vaktavyatAmAM chae lezyAonA uccAraNa karavA joie. temanA utpAda chae laizyAemAMthI kAI paNa lezyAmAM thaI zake che. ane pratyeka lezyAvALA chae lezyAemAMthI kAi paNa lezyAthI yukta thaIne uvRtta thAya che. tenuM kathana A rIte samajavu joie. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM kRlezyAvALA pacendriya kRlezyAvALA pAMcendriya tiya cAmAM utpanna thAya che? ane zu' kRSNalezyAvALA pa'cendriya tiya ceAthI udbhuta thAya che? zuM je lezyAthI yukta banIne utpanna thAya che, teja lezyAnI sAthe udyuta thAya che? zrI bhagavAn--hai gautama ! hA, kRSNalezyAvALA paoNMcendriya tiya ca kRSNaGezyAvALA pacendriya tiya`cAmAM utpanna thAya che ane kAivAra kRSNalezyAvALA thaI ne ja udbhavRtta thAya che, phAivAra nIlakezyAvALA, keivAra kApetAvALA, kAivAra te lezyAvALA, keAIvAra padmavezyAvALA, ane DaeNIAra zukalalezyAvALA thaine utta thAya che, kaiAIvAra je lezyAthI yukta thaIne upanna thAya che teja lezyAthI yukta thaine uvRtta thAya che. keAIvAra anya lezyAthI yukta thaIne uvRtta thAya che vagere, eja prakAre nIla kApAta, teja, padma ane zukalalezyA saMbandhI vaktavyatA paNa jANI levI joIe. vAnabhyantara devAnuM kathana asura;mArenA samAna ja samajavuM' joIe. tethI ja vAnabhyantaranuM kathana Ama samajavu joie ke vAnabhyantara deva je lezyArthI yukta thaine utpanna thAya che, teja lezyAthI yukta thaIne uvRtta thAya che, ema kahevAnuM kAraNa e che badhA devAnu laizyA pariNAma bhavanA kSaya sudhI eka ja jAtanuM sthira rahe che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! zu' teolezyAvALA tiSTha deva teolezyAvALA jyAtiSTha devAmAM utpanna thAya che ane zuM teolezyAvALAthI ja cyuta thAya che ? zrI bhagavAn--jevuM asurakumAreAnI bAbatamAM kahelu' che, tevu ja kathana jaye|tiSThAnA viSayamAM paNa samajavuM joI e, e vidhAnanA anusAra jyAtiSThadeva je lezyAthI yukta thaine utpanna thAya che, niyame karI eja dezyAthI yukta thaIne cyavana kare che. eja prakAre vaimAnika deva paNa eja lezyAmAM utpanna thAya che, eja lezyAmAM cyavana kare che. vizeSa e che ke-ceAtiSThadevA ane vaimAnIkadevenuM maravu. vana' kahevAya che, tene urdUna nathI kahetA. zrI gautamasvAmI-De bhagavan ! zu'kRSNalezyA, nIlalezyA agara kApAtalezyAvALA nAraka kramazaH kRSNavezyAvALA, nIlalesyAvALA agara kApe talezyAvALA nArakAmAM utpanna thAya che ? ane zuM kRSkulezyA, nIlalezyA ane kApAtalezyAvALA ja una kare che ? zu je vaizyAthI yukta thaIne utpanna thAya che, tele zyAthI yukta thaine urdUvana kare che ? zrI prajJApanA sUtra : 4 63 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavana-hA, gautama ! satya che, kRSNa, nala ane kApatalezyAmAM utpanna thAya che, je vezyAthI yukta banIne utpanna thAya che, tejalezyAthI yukta banIne udUvRtta thAya che. arthAt kRSNalezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakamAM nAlalazyAvALA nAraka nIlalezyAvALA nArake mAM ane kApatalezyAvALa nAka kApatalezyAvALA nArakamAM utpana thAya che, ane je legyAmAM utpanna thAya che. teo eja zyAmAM uduvRtta thAya che. nAraka AdinA vIsa daMDakanA keme karI pUrvokta rItithI pratyekanI eka-eka lezyA laIne utpAda udvartanAnI kharU paNa pahelA karelI che, te paNa pharIthI vibhinna lezyAvALA ghaNA badhA nArakenI te te gatimAM utpanna thayAnI sthitimAM anyathA vastusthitinI saMbhAvanA karI zakAya che, kemake eka-ekamAM rahenArA dharmanI apekSAe samudAyane dharma kayAMya anya prakArane paNa jovAya che, e AzaMkAne dUra karavAne mATe jemAM jeTalI lezyAone saMbhava che, teTalI teTalI badhI vezyAone laIne pUrvokta viSayanuM ja sAmUhika rUpathI punaH pratipAdana karyuM che. tenA anusAra punaH kahe che-he bhagavad ! zuM kRSNalezyAvALA yAvat tejalezyAvALA asurakumAra kRSNalezyAvALA asurakumAramAM utpanna thAya che? ane zuM te kRNUlezyAthI laIne tejalezyAvALA asurakumArethI udbhavRtta thAya che? zrI bhagavAna uttara Ape che-jevuM nArakenuM pratipAdana kareluM che tevuM ja asurakumAra yAvat nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidya-kumAra, udadhikumAra, dIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra ane svanitakumAra bhavanapatinA kathana paNa samajI levAM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM kRSNalezyA, nIlezyA, kAtilezyA athavA tejalezyAvALA pRthvIkAyika kRSNalezyA, nIlaleze, kapilezyA agara tejalezyAvALA pRthvIkAyikamAM utpanna thAya che ? ane zuM je vezyAthI yukta thaIne utpanna thAya che, eja lezya thI yukta thaIne uddavRtta thAya che? e prakAre jevI pRcchA asukumAranA viSayamAM karAI che tevI ja AhIM paNa samajavI joIe. zrI bhagavAna-he gautama! satya che, kRSNalezyAvALA pRthvIkAyika kRSNalezyAvALA pRthvIkAyikamAM, nIlalezyAvALA nIlalezyAvALA pRthvIkAyikamAM kApotalezyAvALA pRthvIkAyika kApatalezyAvALA pRthvIkAyikamAM ane tejalezyAvALA pRthvIkAyika telezyAvALA pRthvIkAdhi. komAM utpanna thAya che. paraMtu udUvartanAnA viSayamAM evo niyama nathI. ke je lezyAthI yukta thaIne utpanna thAya te jalezyAthI yukta thaIne udvartana kare tethI ja te kRSNalezyAmAM utpana thanArA kehavAra kRSNalezyAmAM uvRtta thAya che, keivAra nIlezyAmAM, keIvAra kApatalezyAmAM uddavRtta thAya che. ahIM e dhyAna rAkhavuM joIe ke pRthvIkAcika jIva telazyAmAM utpanna thAya che paNa te lezyAvALA thaIne udvartana nathI karatA enuM kAraNe pahelA batAvI didheluM che. zrI prajJApanA sUtra : 4 64 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apriyakA ane vanaspatikAyikAnuM kathana paNa e prakAre samajavu joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kRSNalezyA nIlalezyA tathA kApAtalezyAvALA tejaskAcika zu vezyAvALa, nIlezyAvALA ane kApAtalezyAvALA tejaSThAyikAmAM utpana thAya che? zuM je lezyAthI yukta thaine utpanna thAya che, tejalezyAtho yukta thaine urdUvRtta thAya che ? zrI bhagavAn-Dha gautama ! hA, satya che, kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA ane kApAtalezyAvALA tejaskAyike kRSNulezyAvALA nIlalezyAvALA ane kApAtalezyAvALA, tejaskAyi kAmAM utpanna thAya che, paNa keivAra kRSNavezyAthI yukta thaine urdUna kare che, koIvAra nIlalezyAthI yukta thaine urdUvartana kare che ane kAivAra kApAtalezyAthI yukta banIne urdUvana kare che, kAivAra je leAthI yukta banIne utpanna thAya che, tejalezyAthI yukta thaIne unA kare che, kAivAra anya lezyAthI yukta thaine paNa una kare che. eja prakAre dvIndriya, trIndriya ane caturindriyanA viSayamAM paNa kahevu' joIe. zrI gautamasvAmI--hai bhagavan ! zuM kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA, kApAtalezyALA, teolezyAvALA, padmalezyAvALA ane zukalalezyAvALA, pacendriya tiya ca kRSNalezyAvALA nIlalezyAvALA, kApeAtalezyAvALA, tejalezyAvALA padmamalezyAvALA, ane zukalalezyAvALA pAMcendriya tiya cainikomAM utpanna che ? ane zuM eja kRSNAdi lezyAthI yukta thaIne urdUvana kare che? zrI bhagavAn- hA, gautama ! satya che. kRSNu, nIla, kApAta, teja, padma, ane zukala lezyAtrALA paMcendriya tiya iMca, kRSNalezyAvA, nIlalezyAvALA, pAtalezyAvALA, tejo vaizyAvALA, padmamalezyAvALA ane zukalalezyAvALA pacendriya tiya cAmAM utpanna thAya che, kintu syAt kRSNalezyAvALA thayelA una kare che syAt nIlakezyAvALA syAt teolezyAvALA syAt padmalezyAvALA athavA syAt zukalalezyAvALA thaIne una kare che. je lezyAthI yukta thaIne utpanna thAya che. kadAcita eja lezmAthI yukta thaine urdUna kare che. kadAcit anya lezyAthI yukta thaine una kare che. pacendriya tiya canI samAna manuSya paNa kRSNAdi chae lezyAemAMthI koIpaNa lezyAthI yukta thaIne eja lezmAvALA manuSyAmAM utpanna thAya che, paNa e niyama nathI ke je lezyAthI yukta thaIne utpanna thAya tejalezyAthI yukta thaine urdUna kare. kRSNalezyAthI yukta thaIne kRSNalezyAvALA manuSyamAM utpanna thanAra manuSya chae vaizyAemAMthI koipaNa eka lezyAthI yukta thaine urdUvana kare che, eja prakAre nIlalezyAthI zrI prajJApanA sUtra : 4 65 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukta thaIne nIlalezyAvALA manuSyamAM utpanna thanAra kRSNalezyAthI, nIlalezyAthI, kAtilezyAthI, tejalezyAthI, padmalezyAthI athavA zukalezyAthI yukta thaIne uddavRtta thAya che. e ja prakAre zeSa cAra lezvAonA samanDamAM paNa kahevuM joIe. vanavyantara devenI vaktavyatA asurakumAranI samAna samajavI joIe. jotiSThA ane vaimAnikenuM kathana paNa asurakumAranI samAna ja che. paNa jemAM jeTalI vezyAo maLI Ave che temAM teTalI vezyAonuM kathana karavuM joIe ane jyotiSka tathA vaimAnikene mATe "udvartananA sthAna para "cyavana zabda prayoga kare joIe. te sUi 13 che tairayikoM ke avadhi aura darzanAdiSeya kSetraparimANa kA nirUpaNa - nArakanuM avadhijJAna zabdArtha-( se maMte !nerA) he bhagavan ! kRSNalezyAvALA nAraka (vhUraNe naig nALigg) kRSNalezyAvALA bIjA nArakanI apekSAe (boIi) avadhinA dvArA (tanno) badhI dizAomAM (maMtA) cArekera (samamiomaLe) avelekana karI rahelA (va) keTalA (vinaM) kSetrane (kALarU) jANe che (vAM pA) keTalA kSetrane dekhe che? HT! Lo vadurgha led gALa) he gautama ! ghaNuM kSetrane nathI jANatA ( jadu ched pa6) ghaNuM kSetrane nathI dekhatA (Lo dUra laoN kALarU) dUranA kSetrane jANatA nathI. taLo 4 vitta sapha) dUranA kSetrane nathI dekhAtA (phurica) theDA (varaM) kSetrane (gALa) jANe che (dattariyameva aaN pati) gheDAja kSetrane dekhe che. (R LaSTra naM maMte ! da re i maMte ! nerA ) bhagavad ! zA hetuthI ema kahevAya che ke kRSNalezyAvALA nAraka ityAdi tejapUrvokta (jJAva rUttaricava lejo jANa3) yAvata alapa ja kSetrane dekhe che? ( 1 !) he gautama ! (R) atha (Gru nAma je kurise) keI paNa nAmavALe ke I purUSa (vadurAmagiri munimAmi TinA) bIlakula zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaramaNIyabhUmi bhAgamAM sthita thaIne (tro ramaMtA samamitrajJA) badhI dizA vidizAemAM dekhe (taoi te purise) tatpazcAt te purUSa (dhArAcaM puri jillA) bhUtalagata bIjA purUSanI apekSAe (vo samaMta samamitroikALe) badhI dizAvidizAomAM dekhI rahela (je jiM jJAnAr gra3) ghaNA badhA kSetrane nathI jANata-dekhAte (nAka rUttariyameva venta pAsa) yAvat alpa ja kSetrane dekhe che (te zomAM !) e kAraNathI he gautama ! (gvaM puravarU) ema kahevAya che (vAva rUttariyameva vetta vAtarU) yAvat cheDA ja kSetrane jANe che (nIsTaseLa maMte ! jorA) he bhagavana ! nIlezyAvALA nAraka ( uM rayaM kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe (zoLiT navo maMtA) avadhi dvArA badhI dizAvidizAomAM (samamitro, dekhI rahela. (jaa =ALa, caM ve Tr6) keTalA kSetrane jANe che. ane keTalA kSetrane dekhe che? (nonA ! vadutarA veraM kALarU, ghaduta jiM jJAnarU) he gautama ! ghaNuM kSetrane jANe che, ghaNA badhA kSetrene jove che (dUtAM tti jALa tUrata naM ghAsa) dUratara kSetrane jANe che ane dUratara kSetrane dekhe che (vivimitarAM velaM kALarU) nirmaLatara kSetrane jANe che (vinimita veraM vasa) nirmaLatara kSetrane dekhe che (vizuddhatAM jJAna, viyuddhatA vetta Tag) vizuddhatara kSetrane jANe che, vizuddhatara kSetrane dekhe che (se Lavi mate ! parva yudag) zA hetuthI bhagavana! evuM 4uvAya che , (nIlalesseNaM neraie kaNhalesaM neraiyaM paNihAya jAva visuddhataragaM khettaM jANai viruddhatA veraM pAra?) nIlezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe yAvat vizuddhatara kSetrane jANe che, vizuddhatara kSetrane dekhe che? ( nar nAma ru purise) keI paNa nAmavALe purUSa (vadurajamaLisargo bhUmimATrzo) ghaNu sama temaja ramaNIya bhUmi bhAgathI (zvayaM kuruNittA) parvata para caDhIne (savano ramaMtA samamitrour) badhI dizAvidizAomAM avelekana kare (taoi te puriye dharaNitastrArtha purisaM killA) tyAre te purUSa bhUtala para rahelA purUSanI apekSAe (navo maMtA samamitroImALe) badhI tarapha jotAM (vaduta re nArU nava vizuddhatara ) ghaNu badhA zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSetrane jANe che, yAvat vizuddhatara kSetrane dekhe che (se senTraLa jocamA ! Evu44) e heturthI huM gautama ! evuM kahevAya che . (nIjemse ne helmsa' nAva vipuddhatAMvettuM vAsa6) nIlalephsAvALA nAraka kRleyAvALAnI apekSAe yAvat vizuddhatara kSetrane jove che. (hA heseLa mate ! netha nI@H nerUca nidvAra) he bhagavan ! kApAtalezyAvALA nAraka nIlezyAvALA nArakanI apekSAe (boddiA) avadhithI (sattvo samatA.samamijomALe devacaM chetta nAgara pAsa) badhI dizA vidizAomAM jotAM keTalAM kSetrAne jANe che ane dekhe che (goyamAM ! vadutaLa ghetta nALaTM pAsaTTa) he gautama ! ghaNA kSetrAne jANe che te dekhe che (mAtra vizuddhatAM vAM pAsa) yAvat vizuddhatara kSetrane dekhe che (le LaDheLa mate ! a mukhtajja) huM bhagavan ! zA hetuthI evuM kahevAya che (jAheDseLa ne nAva viyuddhatA vetta vAsara) kApAtalezyAvALA nAraka yAvat vizuddhatara kSetrane dekhe che ? (nocamA ! le AhA sAmaNa rU puttei vasamavijJAbo mUmimAlo vaca du) jema kei paNa nAmavALA kAI puSa ghaNuAkrama ane ramaNIya bhUmibhAgathI pa`ta para caDha (duhandriA) caDhIne (yoni vAva) ane paga (innAniyAvettA) UMcA karIne (savvano samantA) khaMdhI dizAvidizAomAM (samihonnA) dekhe (taLa se tte) tyAre te purUSa (carca dhAnitajI caMca pusi ziddA) paryaMta para rahela ane bhUtala para rahela purUSanI apekSAe (sanvo samatA samiTTomALe). badhI dizAvidizAmAM joi rahela (vadyutaLa lettuM nALa vastutaH vetta pAlak) ahutara kSetrane jANe dekhe che (lAva nitimitarAM pAsajja) niLatara dekhe che (se seLaDheLa zothamA ! E, mukhyajja) e kAraNe he gautama ! ema kahevAya che (dADheseLa nephal mIjI chelluM neca nihAyata ceva) krApAtalezyAvALA nAraka nIlalezyAvALA nArakanI apekSAe, ityAdi teja pUrvokta (jJAna vittimitAMvetta pAlapha) yAvat nilatara kSetrane jANe che. TIkA"--have kRSNavezyA AdivALA nArakanI avadhi ane darzananA viSayabhUta kSetranA parimANunI taratamatAnI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! eka kRSNalezyAvALA nAraka khIjA kRSNalezyAvALa! nArakanI apekSAe avadhi dvArA samasta dizAemAM ane samasta vidizaemAM avaleAkana karI rahela keTalA kSetrane jANe che. ane avadhidarzanathI keTalA kSetrane dekhe che ? zrI bhagavAn ! he gautama ! ghaNA kSetrane nathI jANatA ane ghaNA kSetrane nathI dekhatA tAtpa eke kRSNadyezyAvALe nAraka khIjA kRSNulezyAvALA nArakanI apekSAe, ceAgyatAnA anusAra vizudhruvALA thaIne paNa ghaNA adhika kSetrane avadhithI nathI jANatA ke DhekhatA e abhiprAyathI sUtrakAra kahe che-- dUra kSetrane nathI jANatA, dUra kSetrane nathI dekhatA, paNa gheADA ja vadhAre kSetrane jANe che ane thADA ja adhika kSetrane dekhe che. A thana eka ja pRthvInA nArakonI apekSAe karI samajavA joIe, anyathA doSanI prApti thaze, kemake sAtamI pRthvInA kRSNalakSyA vAt nAraka jaghanya agAu ane utkRSTa eka gAu jANe che, chaThThI pRthvInA kRSNalezyA zrI prajJApanA sUtra : 4 68 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA nAraka javanya eka gA ane utkRSTa deDha gAu jANe che ane sAtamI pRthvInA kRSNalezyAvAna nAraka jaghanya deDha gAu ane utkRSTa kAMIka ochA be gAu. e prakAre bamaNA traNagaNa adhika kSetra hovAne kAraNe deSa Avaze. have udAharaNa pUrvaka e batAve che ke eka ja kaI pRthvInA parama kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe ativizuddha kRSNalezyAvALA paNa bIjA tejapRthvIvALA nAraka kAMIka ja adhika jANe che. teone avadhithI jANavAmAM ghaNuM moTuM antara nathI hetuM zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! eka kRSNalezyAvALA nAra, kRSNalezyAvALA bIjA nArakanI apekSAe ghaNuM vadhAre kSetrane nathI jANatA, ghaNuM vadhAre kSetrane nathI dekhatA, ghaNA dUra kSetrane nathI jANatA ke dekhatA, kAMIka ja adhika kSetrane jANe che, kAMIka ja adhika kSetrane dekhe che, ema kahevAnuM zuM kAraNa che ? zrI bhagavAhe gautama ! jema ke I purUSa atyanta samatala bhUmibhAga para rahIne badhI dizAo ane vidizAomAM avalokana kare te te bhUtala para ja rahela bIjA koI purUSanI apekSAe, badhI dizAomAM ane vidizAomAM dekhate chato ghaNA kSetrane nathI jANo ke dekhate, paNa kAMIka adhika kSetrane jANe che ke dekhe che. tAtparya e che ke bhUtala para ja ubhela koI bIje purUSa pitAnA netrenI nirmaLatAnA kAraNe je adhika dekhe te kAMIka ja adhika kSetrane dekhe ke jANe che-te banne bhUtala para rahelA purUSonA jevA ke jANavAmAM kAMI ghaNuM attara nathI paDatuM, eja prakAre ahIM paNa samajI levuM joIe ke kRSNalezyAvALA nAraka pitAnI yogyatA anusAra atyanta vizuddha thayelA hevA chatAM paNa e pRthvIvALA bIjA kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe avadhithI kAMIka ja adhika kSetrane jANe che ane dekhe che-ghaNa adhika kSetrane nathI jANatA ke dekhatA. he gautama ! e hetuthI evuM kahevAya che ke eka kRSNalezyAvALA nAraka bIjA kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe ghaNuM vadhAre kSetrane nathI jANatA ke dekhatA, ghaNuM dUra kSetrane nathI jANatA ke dekhatA, paNa jANe dekhe te kaMIka vadhAre kSetrane jANe dekhe che. have nIlalezyAvALA nArakone laIne prazna karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! nIlalezyAvALA nAraka, kRSNalezyAva La nArakanI apekSAe, badhI dizAomAM ane vidizAomAM avadhinA dvArA jevAM keTalA kSetrane jANe dekhe che? zrI bhagavAna -he gautama ! ghaNu badhA kSetrane jANe che, ghaNu badhA kSetrane dekhe che, dUratara kSetrane jANe che, ratara kSetrane dekhe che. vitimiratara arthAt atava nirmaLa zrI prajJApanA sUtra : 4 69 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSetrane jANe dekhe che, vizuddhatara kSetrane jANe-khe che. jema dharatI Upara UbhelA puruSanI apekSAe parvata para ArUDha purUSa ati dUra sudhInA kSetrane jove che ane atyanta spaSTa rUpe dekhe che, eja prakAre nIlalezyAvALA nAraka pitAnI yogyatAnA anusAra ativizuddha jJAnI thaIne kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAthI ati dUra sudhI ane atIva nirmaLarUpe jANe-dekhe che. e abhiprAyathI ema kaheluM che. bhagavan! zA hetuthI evuM kahyuM che ke nIlezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe badhI dizAo ane vidizAomAM avadhijJAna dvArA ghaNA badhA kSetrane dUratara kSetrane jANe dekhe che ane atyanta nirmaLa rUpathI jANe-dekhe che? zrI bhagavAna jema ke purUSa anna samatala bhUmibhAga Upara parvata upara caDhIne badhI dizAo ane vidizAomAM je te te bhUtala para UbhelA purUSanI apekSAe badhI dizAo ane vidizAomAM batara kSetrane jANe-dekhe che, dUratara kSetrane jANe-dekhe che. vitimirara kSetrane jANe-dekhe che. vizuddhatara kSetrane jANe-dekhe che. e kAraNe che gautama ! evuM kahevAya che ke, nIlezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe adhikatara, dUratara, vitimirata ane vizuddhatara kSetrane jANe che dekhe che. ahIM parvatanI jagyAe UparavALI trIjI pRthvI, samajavI joIe ane pitAnI yegyatAnusAra ativizuddha nIlalezyA samajavI joIe. bhUmikalanA sthAnamAM nIcevALI kRNalevA che ane cakSunI jagyAe avadhijJAna samajavuM joIe zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kApatalezyAvALA keI nAraka nIlalezyAvALA nArakanI apekSAe avadhi dvArA badhI dizAo ane vidizAomAM avalokana karatA keTalA kSetrane jANe-dekhe che? zrI bhagavAna ! he gautama ! batara kSetrane jANe-dekhe che, dUratara kSetrane jANe-dekhe che, vitimiratara kSetrane jANe-dekhe che vizuddhatara kSetrane jANe-dekhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zA kAraNathI ema kahe che ke, kAtilezyAvALA nAraka nIlezyAvALA nArakanI apekSAe, bahutara, dUranA vitimiratara, temaja vizuddhatara kSetrane jANe-dekhe che? zrI bhagavAna-he gautama jema ke purUSa ekadama samatala bhUmibhAgathI parvata upara ArUDha thAya, ane ArUDha thaIne pitAnA banane paga UMcA karIne badhI dizAo ane vidizAomAM avalokana kare te te purUSa bhUtala para rahela ane parvata para rahela purUSanI zrI prajJApanA sUtra : 4 7) Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apekSAe badhI dizAo temaja vidizAomAM bahuta kSetrane jANe-dekhe che, daratara kSetrane jANe-dekhe che. vitimiratara, vizuddhatara jANe-dekhe che, eja prakAre kApetalezyAvALA nAraka nIlalezyAnI apekSAe bahutara, kUtara yAvat vizuddhatara jANe-khe che. e hetuthI he gautama! ema kahevAya che ke kAtilezyAvALA nAraka nIlezyAvALA nArakanI apekSAe yAvata vizuddhatara jANe-dekhe che. tAtparya e che ke parvata UparanA jhADa para caDhele manuSya badhI bAju je te ghaNe dUra sudhI ane spaSTapaNe dekhe che, eja prakAre kAlezyAvALA nAraka nIlezyAvALA bIjA nArakanI apekSAe ghaNuM kSetrane avadhi dvArA jANe-dekhe che, atIvaphuTa jANedekhe che. ahIM vRkSanA sthAna para kApatalezyA, parvatanA sthAne UparavALI pRthvI ane cakSunA sthAne avadhi samajavI joIe. A sU0 14 lezyAzraya jJAna kA nirUpaNa lezyAzraya jJAnanI vaktavyatA zabdArtha-(kULa ! nIve ! nALadonnA) he bhagavan! kRSNalezyAvALA jIva keTalA jJAnamAM leva? (TomA ! voTu vA tiru vA, jas! vA vALa, jJA) he gautama! be, traNa athavA cAra jJAnamAM hoya che (lo, dorAne miLiyocisucanAo) be mAM henAra abhinIeAdhika ane zrutajJAnamAM thAya che (ti, mALe zAmaLivophiyucanALaboSTrinALelu honA) traNamAM hoya te AbhinIdhika, zrata ane avadhijJAnamAM hoya (badavA tIta roLa gAmanivoDhi sucanA mApanAvanALatu donnA) athavA traNamAM hoya te Abhinobedhika, zrata ane mana:paryavajJAnamAM hoya che (23mu phogALe bAmaNivodiyugohimATgaranALelu ghoDA) cAramAM hoya te AbhinIbedhika, zruta, avadhi ane mana:paryavajJAnamAM haiya (Ave nAva pAse) eja prakAre pamalezyAvALA jIvone paNa samajavA. | (sukSajeseLa mate ! nI jahu nANu honnA) bhagavan! zukalezyAvALA jIva keTalA jJAnamAM hoya che? (nomAM ! rAhu sA nivA, vA, rojhA) he gautama! be traNa athavA cAramAM hoya che to mALe gAmivihinALa parva deva varasALa tare mALiyati) mAM hoya te AminI bethika, ane zrutajJAnamAM, e prakAre kuSNavezyAvALAonI jema kahevuM joIe (nAra jalda) yAvat cAra jJAnamAM (Ari rokat) eka jJAnamAM hoya te (paki varjhanane honnA) ekamAM kevaLajJAna hoya che. (paNNavaNAe bhagavaIe lessApae taio uhesao samatto (prajJApanA bhagavatInA lezyA padamAM trIje 3rA samApta) zrI prajJApanA sUtra : 4 71 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA-kaI kaI lezyAe keTalA keTalA nAnAmAM maLI Ave che e jijJAsAnu samAdhAna kare phai zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kRSNalezyAvALA jIva keTalA nAnAmAM maLI Ave che. zrI bhagavAna--hai gautama ! kRSNavezyAvALA jIva be, traNa athavA cAra jJAnAmAM hAya che agara e jJAtAmAM hoya te AbhinImAdhika jJAna ane zrutajJAnamAM hAya che, traNamAM hAya te AbhinIkheAdhikajJAna, zruta ane avadhijJAnamAM hoya athavA AbhiniSeAdhika, zruta ane mana:paryAya jJAnamAM hAya A kathanathI e pramANita thAya che ke, avadhijJAnathI rahita jIvane paNa mana:pa`vajJAna thaI jAya che. agara kRSkRlezyA cAra jJAneAmAM hAya tA AbhiniSeAdhika, zruta, avadha ane manaHpaya jJAnamAM hoya che. ahI' prazna thaI zake che ke mana:paryAvajJAna atyanta vizuddha pariNAmavALA jIvane thAya che ane kRSlezyA sakalezamaya pariNAma rUpa hoya che. AvI sthitimAM kRSNaplezyApALA jIvamAM mana: pavajJAna kevI rIte thaI zake ? A praznanuM samAdhAna A che ke pratyeka vaizyAnA adhyavasAya sthAna asa MkhyAta leAkAkAza pradezeAnA jeTalAM che. temanAmAMthI kAi kAI mantra anubhAvavALA hoya che je pramatta sayatamAM maLe che. manaH pavajJAna yadyapi apramatta sayata jIvamAM ja utpanna thAya che, parantu pachIthI te pramatta dazAmAM paNa rahe che. e prakAre kRlezyAvALA jIva paNa mana:pa pajJAnI thai zake che. kRSNaGezyAnA samAna nIlalezyAvALA, tejalezyAvALA ane padmalezyAvALA jIva paNa be, traNa athavA cAra jJAnAmAM heya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zukalalezyAvALA jIva keTalA jJAnamAM hAya che? zrI bhagavAn he gautama ! be, traNa athavA cAra jJAneAmAM hoya che. e jJAnAmAM hoya to mAliniAdhika ane zrutajJAnamAM hoya che, vagere je vaktavyatA kRSNalezyAmAM kahI che te ja AhI samajI levI joIe, yAvat traNa ane cAra jJAnAmAM paNa hoya che. ahIM vizeSa vaktavya e che ke-zuklalezyA vALAjIva eka jJAna mAM paNa haiAya che. eka jJAnamAM hAya tA kevaLajJAnamAM hoya che. kevaLajJAna zukalalezyAmAM ja hoya che, khIjI kAI lezyAvALAmAM nathI. A anya lezyAvALAthI zukalalezyAvALAnI vizeSatA che. zrI jainAcAya jainadhamadivAkara pUjya zrI ghAsIlAla tiviracita prajJApanA sUtranI prameyakheAdhinI vyAkhyAnA sattaramA laizyA padane trIjo uddezaka samAsa prA zrI prajJApanA sUtra : 4 72 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udezArtha saMgraha lezyApada-caturtha uddezaka adhikAra gAthA vaktavyatA zabdArtha-(rijAvatta rasadha) paheluM pariNAma adhikAra, pachI vaNa, rasa, gaMdha adhikAra (zuddha asthi zijhuiThThA) zuddha, aprazasta, saMkilaSTa, uSNa (jarUribAmAsoDhivADAmaNa du) gati, pariNAma, pradeza, avagADha, vargaNa, sthAna ane a5bahatva A adhikAra kahevAze. lezyApariNamana kA nirUpaNam lezyA vaktavyatA (43 mata ! seraNAgo TomttAvo ?) he bhagavan! lezyAo keTalI kahI che? (momAM chAgo guttAgo) he gautama? ilezyAo kahI che (i = sAva sukADheraHT) te A prakAre che-pRSNalezyA yAvat zukalezyA. (se nUi mate ! irAM gss) he bhagavan! kRSNale tyAvALA nIlezyAne prApta karIne (tA vistAra) eja rUpamAM (tA vAttApu) teja varNamAM (tA dharA) eja gaMdhamAM (tA sattAra) teja rasamAM (tA sattA) eja sparzanA rUpamAM (munno munno parAmarU) punaH punaH pariNata thAya che (hRtA !) hA gautama! (byurata nI saM paug) kRSNalezyA nIlalezyAne prApta thaIne (ta jattA lAva-munno mujho pariNama) tadurUpatAthI yAvat punaH punaH pariNata thAya che. | (te veLaof mate ! gyaM yuda6) he bhagavan ! zA hetuthI evuM kahevAya che ( HT nIjIsTrezai gog) kRSNalezyA nIlezyAne prApta thaIne (tA sattA rAve muno-mujho rAma) zrI prajJApanA sUtra : 4 73 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taddarUpathI yAvat punaH punaH pariNata thAya che (jo mA ! jJAnAmA vIre dUuM ghag) jema ke dUdha duSya arthAt khaTAIne prApta thaIne (mudde vA valve) athavA svaccha vastra (veg) lAlimAne prApta karIne (vattA kava tA #sattA) tadurUpatA yAvat eja sparzanA rUpamAM (muko- mujho varakhamarU) vAraMvAra pariNata thAya che tenA~ no mA! suraja) e hetuthI he gautama ! evuM kahevAya che (isA naherUM pApa tA vattA jAya (mano-muko jimarU) kRSNalezyA nIlezyAne prApta karIne tadurUpamAM yAvat vAraMvAra pariNata thAya che tevuM misrAve) eja rIte Aja abhilApathI (nIsTesat wArAM grg) nIlavezyA kApatalezyAne prApta thaIne (varasa te jeruM ) kApatalezyA te jelezyAne prApta karIne (terasa pUrAM paNa tejalezyA padmazyAne prApta karIne ( pUratA ahevaM puq) palezyA zukalezyAne prApta karIne (nAva muko mujho pariNAmarU) yAvata vAraMvAra pariNata thAya che. (2) atha (nUi) vitaka mate ! he bhagavan! (isA nIcaDhersa jAnTeraNaM terasa pUrataM sukhaM vAva) kRSNalezyA, nIlezyAne, kApatalezyAne, tejalezyAne, padmazyAne zukalezyAne prApta karIne (ta vattA, tA vagaNattAra tA pattA, te sattA tA sattA muko muka mi ) te rUpa, taduvarNa taddagaMdha, tadurasa tasparza rUpamAM vAraMvAra pariNata thAya che? (haMtA no mar !) hA, gautama ! (isA nI qq) kRSNalezyA nalalezyAne prApta thaIne (gAya dura ) yAvat zukalezyAne prApta karIne tenA virANa, 1 vAra (ta aMdhattA taf RAsattApa mukano mujho pariNAma) tenA rUpa, tenA varNa, tenA gaMdha, tenA sparzanA rUpamAM vAraMvAra pariNata thAya che. | (se La maMte ! parva guru) he bhagavanzA hetuthI ema kahevAya che (aa nIravaM rAva durNa grg' kRSNalezyA nIlezyAne yAvata zukala (a dig - 1 ) enA ja rUpamAM vAvat vAra che? (jo mA ! he kAnA vesTacama) he gautama ! je kaI vaiDUrya suttara vA) kadAcit kALA sUtramAM (nImuttara vA) agara nIla sUtramAM athavA lAla sUtramAM (daSTidAtta vA) agara pILa sUtramAM (kuri sUtramAM (bArU sALa) parovavAthI ( vara) tenA rUpamAM (ka zrI prajJApanA sUtra : 4 74 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munno vaLAmarU) vAraMvAra pariNata thAya che (se tenAM parva gura) e hetuthI ema kahevAya che (# vstA nItte gAya sukhaM gg) kRSNalezyA nalalezyAne yAvata zukalezyAne prApta karIne satA vattA munnA munno Li) tenAja rUpamAM vAraMvAra pariNata thaI jAya che. (R) atha (kULa) vitarka ( nImA virsa vAva suhevaM ) nalalezyA kuSNalezyA yAvat zukalezyAne prApta karIne (vattApa =Ava mukajo munno parijhama) tainAja rUpamAM yAvat punaH punaH pariNata thAya che ? (daMtA joyA ! gve veva) hA gautama ! eja prakAre (DherA viraH naherUM tevajesaM paraM sunaM) kApotalezyA nIla, teja, padma ane zukalezyAne (vaM pusA diherAM nIrudaM rahetAM tevA sudhArAM puSpa vAva mujho muko parirU) e prakAre padmazyA, kRSNa nIla, kApita, teja ane zukalezyAne prApta thaI yAvatuM vAraMvAra pariNata thAya che? (haMtA jo mA ! hA gautama! (taM veva) teja vaktavyatA. (he mULa maMte ! surasterasa) zuM he bhagavan! zukalezyA (krijharavaM nIravaM varNa sekaM purasuM ) kRSNa, nIla, kAti, teja agara pamalezyAne prApta thaIne (jAva mukyo munno variLama) yAvata vAraMvAra pariNata thAya che? (haMtA mA ) hA, gautama ! teja vaktavyatA. e sUtra 16 che TIkAI-have sarva prathama pariNAma arthAt pariNamana (parivartana)nuM nirUpaNa karAya che, paNa jenA pariNAmanuM nirUpaNa karavuM che, pahelA te vezyAonuM kathana kare che zrI gautamasvAmI - he bhagavan! lezyAo keTalI kahelI che? zrI bhagavAna gautama ! cha kahelI che, te A prakAre kRSNalezyA, nIlalezyA, kApita lezyA, tejalezyA, padmazyA ane zukalezyA yadyapi lezyAone nirdeza pahelA karAI gayela che, chatAM paNa pariNAma AdinI prarUpaNa karavA mATe pharIthI temano nirdeza karelo che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM kRSNalezyA, nIlezyAne prApta thaIne arthAta parasapara avayanA sparzane pAmIne nIlezyAnA svarUpamAM punaH punaH pariNata thAya che? eja prakAre zuM nIlezyAnA dravyanA varNarUpamAM, enA gaMdharUpamAM, enA rasarUpamAM, enA sparzarUpamAM vAraMvAra pariNuta thAya che? A kathana tiryae temaja manuSyanI apekSAthI samajavuM joIe. zrI bhagavAna-hA, he gautama! satya che. kRSNalezyA, nIlezyAne yogya, dravyane prApta karIne, nIlalezyAnA yogya dravyonA rUpamAM, yAvata nalalezyAnA varNa rasa, gaMdha ane sparzanA rUpamAM pariNata thaI jAya che. A pariNamanavALo keI manuSya athavA tiryaMca bhavAntaramAM janAra hoya che, ane te nIlalezyAne gya dravyanA rUpamAM pariNata thaI jAya che, kemake pudgalemAM vibhinna prakArathI palaTavAne svabhAva che. tyAra bAda te jIva kevaLa zrI prajJApanA sUtra : 4 75 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIlezyAne legya dravyanA saMparkathI nIlalezyAnA pariNamanathI yukta thaIne, kALa karIne bhavAntaramAM utpanna thAya che. kahyuM paNa che jelazyAnA dravyane grahaNa karIne kALa kare che, telezyAvALe thaIne utpanna thAya che. pachI tyAMja tiryaMca athavA manuSya tejabhavamAM vartamAna rahIne jyAre kRSNalezyAmAM pariNata thaIne nIlalezyAnA pariNAmathI pariNata thAya che, e samaye kRSNalezyAne legya dravyanA saMparkathI nIlazyAne yogya dravyanA rUpamAM palaTAI jAya che. A abhiprAyane daSTAntathI pragaTa karavAne mATe kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavana! kayA hetuthI ema kahyuM che ke, kRSNavezyA nIlalezyAne prApta karIne arthAta paraspara avayenA saMsparzane meLavIne nIlalezyAnA svarUpane, tenA varNa, gaMdha, rasa ane sparzanA rUpamAM pariNata thaI jAya che? zrI bhagavAna gautama ! jema dUdha, chAsa vigere kaI khATI vastune pAmIne athavA zuddha vastra lAla bAdi kaI raMgane prApta karIne e rUpamAM palaTAI jAya che, dUdha khATuM ane vastra lAla thaI jAya che eja prakAre kRSNalezyA, nIlazyAnA dravyanA saMsargathI nIla. lezyAnA rUpamAM palaTAI jAya che. ethI A phalita thayuM ke jema dUdhanA rasa, rUpa, gaMdha AdinuM chAsanA saMgathI chAsanA rasarUpa, gaMdhanA rUpamAM parivartana thaI jAya che ane jema zuddha vastranA raMgarUpa Adi bIjA raMgane saMga pAmIne e rUpamAM badalAI jAya che, e ja prakAre kRSNalezyAnA dranuM svarUpa, ene varNa gaMdha, rasa ane sparza nIlalezyAnA yogya dravyanA saMpakathI palaTAIne nIlezyAnA rUpamAM palaTAI jAya che. uparyukta kathananA anusAra ja nIlalezyA kApatalezyAne pAmIne, kApatalezyA, telezyAne pAmIne, tejalezyA padmazyAne pAmIne ane padmazyA zukalezyAne prApta thaIne tenA svarUpamAM ane tenA varNa, gaMdha, rasa ane sparzanA rUpamAM vAraMvAra pariNata thaI jAya che. ahIM e batAvyuM che ke pUrva pUrvanI lezyA uttara uttaranI lezyAne pAmIne tenA ja rUpamAM pariNata thaI jAya che paNa have e batAve che ke kaI paNa eka vezyA anya samasta vezyAonA rUpamAM pariNata thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kRSNalezyA zuM nIlalezyA, kApatalezyA, tejezyA, padmazyA ane zukalatezyAne prApta karIne tenA ja svarUpamAM, tenAja varNa, gaMdha, rasa, ane sparzanA rUpamAM vAraMvAra pariNuta thAya che? eka leyAmAM paraspara virodhI pariNamana zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ja sAthe nathI thaI zaktA. zrI bhagavAna-he gautama satya che. kRSNulezyA, nIlavezyAne yAvat zukalalezyAne arthAt madhI anya lezyAene prApta karIne temanA svarUpamAM tathA temanA varNa, gaMdha, rasa temaja sparzonA rUpamAM vAravAra pariNata thAya che. zrI gautamasvArI-he bhagavan ! zA hetuthI ema kahevAya che ke kRSNalezyA nIlalezyAne, kApAtalene,tejalezyAne, padmalezyAne ane zukalalezyAne pAmIne temanA rUpamAM pariNatathAya che? zrI bhagavAn hA, gautama ! jema koI vaijhUmaNuM kAi vAra kALA derAmAM ke vAdaLI derAmA athavA te lAla dorAmAM agara pILA dorAmAM ke sapheda dorAmAM parAvAya che te te tenAja rUparaMgamAM, gaMdha, rasa temaja spanA rUpamAM vAraMvAra piraNata thaI jAya che. upasaMhAra karatAM kahe che--e kAraNathI evu kahevAya che ke-kRSNalezyA nIlalezyA cAvat zukalezyAne prApta thaine tenA ja rUpamAM pariNata thaI jAya che. ahIM e samajI levu' joie ke jema vai Na eka ja hovA chatAM paNa vibhinna rUpamAM pariNata thaI jAya che. Aja bAbatamAM dRSTAntanI samAnanA samajavI joie. anya aniSTa azAmAM nahI'. tiryaMcA ane manuSyenA lezvA dravyapUrNAMrUpe tadrupa pariNamana svIkArelA che, anyathA jevA devA ane manuSyeAnA vaizyA dravye bhavapayata sthAyI rahe che, tevAM ja manuSyA ane tiya cenA paNa avasthita raheze. AvI sthitimAM anyatra tiyacA ane manuSyanA lezyA pariNAma adhikathI adhika antarmuhUta sudhI ja sthira rahevAnuM kahyuM che, ena kathanamAM khAdhA Avaze pachI tA traNa patyeApama sudhI paNa utkRSTa sthiti thaI jaze. e prakAre kR'lezyAnu. anya pAMca lezyAonA rUpamAM pariNamana thatu' dekhADIne have nIlaAdi pratyeka lezyAonu paNa anya pAMca lezyAonA rUpamAM pariNamana thavuM pratipAdana karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM nIlalezyA, kRSNalezyA, kApe talezyA, tejAlezyA, padrumaNezyA ane zukalalezyAne prApta thaine temanA rUpamAM tathA temanA va, gaMdha, rasa ane sparzonA rUpamAM varavAra pariNata thAya che ? zrI bhagavAn hai gautama ! e sAcu che. ke nIlalezyA kRSNa Adi lezyAnA cAgya dravyone prApta karIne temanA svarUpamAM tathA temanA varNa, gaMdha, rasa ane spaza rUpamAM punaH punaH pariNata thaIne jAya che. zrI gautamasvAmI- he bhagavana ! e prakAre kApAtalezyA, kRSNalezyA, nIlallezyA, tenalezyA, zrI prajJApanA sUtra : 4 77 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padmavezyA ane zukalezyAne prApta thaIne eja pramANe telezyA, kRSNalezyA, nIlalezyA, kApatazyA, padmalezyA ane zukalezyAne prApta thaIne eja prakAre padmavezyA, kRSNalezyA, nilalezyA, kApatalezyA te jelezyA ane zukalezyAne prApta thaIne temanA svarUpamAM pariNuta thaI jAya che ? zrI bhagavAna-he gautama! satya che. e ema ja che, ke jevuM upara kaheluM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zukalezyA zuM kRSNalezyA, nIlalezyA, kAtilezyA, tejalezyA ane padmavezyAne prApta thaIne yAvata temanA svarUpamAM temaja temanA varNagaMdha-rasa ane sparzanA rUpamAM pariNata thAya che? zrI bhagavAna-hA, gautama! pariNata thAya che. e prakAre tiryaMce ane manuSyanA lecchA dravyanuM pariNamana bhavasaMkramaNanA samaye ane zeSa kALamAM pratipAdana karela che. deva ane nArakanA leNyAdravya bhavaparyata sthira rahe che. A vezyA pariNamana nAmanuM prathama dvAra puruM thayuM. sU0 16aaaa lezyA ke varNakA nirUpaNa varNAdhikAra vaktavyatA zabdArtha-( zANA mate ! jojo riNiyA vAttA) he bhagavana ! kRSNalezyA varNathI kevI kahI che? (joya! te jJAnAmag) he gatamajema keI (nImUravA) megha (gaMgaphuvA) athavA aMjana (dhaMgaLe ghA) athavA khaMjana (jJo vA) athavA kAjaLa ( The vA) pADAnuM siMgaDuM (vaDhavaDha6) athavA gavala valaya (iqjerU thaT) athavA jAMbuphaLa (gaddAridrapurU vA) athavA bhInA arikAnA kula (T4purU vAM) athavA koyala (mAru vA) athavA bhramara (mamarAvachI vA) athavA bhamaranI paMkti (Ayarame 3) athavA hAthInuM baccuM ( TTa vAM) athavA kALuM kesara (gANithiyAro vA) AkAzane TukaDe (uigNo 3 vA) kALuM azoka (paTTAnavIra vA) athavA kALI karaNa (TTa baMdhunIvahuva) athavA kALuM badhujIvaka (vecA) evA rUpavALI hoya che? zrI prajJApanA sUtra : 4 78 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (! Lo sama) he gautama! e artha samartha nathI (kraraNA kutto ridariyA va) kRSNalezyA enAthI paNa aniSThatara (avaMtariyA) adhika akAnta (cijiA reva) adhika apriya (bamaNunnatariyA ) adhika amane amaITYtariyA jeva) adhika amanAma (joLa) varNathI ( pattA ) kahelI che. (nIratALa mare ! ricA Toni gujttA) he bhagavan! nIlalezyA vaNe karI kevI kahelI che ? (canA ! he kAnAmae fma rUA) he gautama! je kaI bhama (miMva) bhaMgapatra (vA) athavA cAsa pakSI (vANichaThTha va) athavA cAsanA pIchAM (eg; T) athavA zuka-paTa (vijhADu vA) athavA pipaTanA pIchAM (marU ) sAme (vAra/3 vA) athavA vanarAja (uvaMta rUvA) athavA daMtarAga (revaLIyA: jI athavA kabUtaranI Doka (jorAvArU ) athavA meranI Deka ( phuvAru ja) athavA baLadevanA vastra (kacariyuneruM vA) athavA aLasInuM kula (laMkaLaziyomevuM che athavA aMjana phizInuM kula (lago vA) athavA nIlakamala (kAkaDuM va) athavA nIla azoka (nI traNavIra vA) athavA kALI karaNa (nITanI vA) athavA nIla badhujIvaka (mAre) evA rUpavALI che? | ( wr! Lo zuLa sama) he gautama! A artha samatha nathI (ho kAra lAmaLAma ricA va ALa pattA) enAthI paNa yathAvat varNathI amanAmatara che. (AraNA maMte! ridizA ane f gora?) he bhagavan! kAtilezyA vaNathI kevI kahI che? mA ! he gautama! ( nAmag) jema kaI (vAritArahu vA) khadirane sAra (DavA ) keranI aMdarane sAra ( dhAre vA) agara dhamAsAne sAra (taiphavA) agara tAMbu (taMtrIrU vA) agara tAMbAna kareTa (taMrivAhiyArU gA) tAMbAnI chIpATI (vAzImarU thA) vaMtAkanuM kula ( chayuyumeTTa vA) kokilacchAdanuM kula (lavANA sumevA) athavA javAsAnuM phUla (vepAra) evA rUpavALI hoya che? (Ama ! | kuLa sama) he gautama! A artha samartha nathI ( va rALa prazno zrI prajJApanA sUtra : 4 79 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baLipyariyA = rAva sAmariyA jeva) kAtilezyA enAthI aniSThatara yAvata amanAmatara hoya che. (teraNA mate! riNiyA gaom TumttA ?) he bhagavana ! tejezya vaNe karIne kevI che? (noramA ! rAjAmag) he gautama! jema keI (sararUi vA) zazalAnuM rUdhira (3mahirU ) meSanuM rUdhira (varA?i vA) sUvaranuM rUdhira (saMvara ivA) sAbaranuM rUdhira (purUsvA ' manuSyanuM rUdhira (phaMo rUvA) Indragepa nAmane kIDe (vADheruM va) bAlaIndrapa (vAviyarU vara) bALa sUrya-UgatA vakhatane sUrya (laMkAnerU va) saMyAdhaLanI lAlimA (judA vA) caNoThInA aradhA bhAganI lAlimA (jJAnanu vA) uttama hiMgaLe ke (GvAraMpha vA) paravALAnA aMkura (sTAraNe ghar) lAkhanA rasa (DhohitavamaLirU vA) lehitAkSamaNi ( visAva vA) kiramajI raMganI kAMbaLa (catANurU vA) hAthInuM tALavuM (jIparANI; vA) cIna nAmanA lAladravyane bhuko (rijJAcame vA) pArijAnuM pupa (Amumakusumeru vA) japAnuM kula ( fsurapuSpAsIvA) kiMzuka pupanI rAzi (rAjharU vA) lAla kamaLa (rattAsonerU vA) lAla azeka (rattAvIrA vA) lAlakareNa (ttapurAvArU vA) lAla badhujIvaka (vecA have ) evA rUpavALI hoya che? (AnA ! jo phaLa sama) he gatama! A artha samartha nathI. (teraseraHi po sutariyA reva nAva mAmariyA jeva) tejalezyA tenAthI paNa adhika ISTa thAvat adhika manahara heAya che. | (varasA aMte ! veriliyA vane ) he bhagavan! pamalezyA varNathI kevI kahI che? (locamA ! te jJAnAmA) he gautama ! jema keI (peruvA) caMpi (pAIrasTIpha vA) caMpAnI chAla (pacavuM vA) caMpAne bheda-TukaDo (sTiArU gA) haLadara (krisTiyA kula) haLadaranI geTI (AsTimeTuM vA) haLadarane bheda-TukaDo (tirU vA) haDatAla (ricArjamustriyArU va) haDatAlanI guTikA (riyAjhamere vA ) haDatAlane bheda ( nirU jA) cikura nAmanI pILI vastu (vivara rU vA) cikura-rAga (tuvannattiSi gA) senAnI chIpa (varAnirvA ) uttama suvarNa niSa-kaseTI para banelI suvarNarekhA (harisaMvaLe vA) vAsudevanA vastra (kanjharUkusumeru vA) alakInA puSpa (caMpakume suvA) caMpAnuM kula (NiyArasumeru vA) karaNa (pILI)nA puSpa (kudaMDa vasumerU yA) kuSmA zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DalatAnuM puSpa (suvAgRhiyArU vA) svarNa yUthikA (juI) puSpa (suphinniyAkusumeru ) suharayikAnuM puSpa (TinAme vA) karaMTakanI puSpamAlA (vistArone va) pILA azeka (vItavAvIre vA) pILI kareNa (jItavadhunIyArU vA) pILA badhujIvanA puSpa (ecA re ?) evA rUpavALI hoya che? | (camA ! jo rULa madde) he gautama ! A artha samartha nathI (kALa jJo tariyA nAva maLAmataricA) padmazyA tenAthI paNa adhika ISTa yAvata adhika mAsa (vaLef guttA) vathI kahI che (zukrakresanA be mite! risiva voLe vaLattA) he bhagavan! zuklalezyA vaNathI kevI kahelI che? (toya ! jJAnAnA) he gautama ! jema keI (vera vA) aMka ratna ( vA) zaMkha ( vA) candrama (kuru vA) magare (TTa vA) daka jala (hArU ) jalakaNa (dhIrU vA) daMhI (hirU thA) jamAveluM daMhI (vIre vA) dUdha (vIrapurU vA) dUdhane ubhare (surachIvAhiyAru vA) sukIphaLI (duLanicArU vA) merapichAnAmIja (dhothavgpha vA) tapAvIne joyelI cAMdInI pATa (tAravA vA) zaradratune megha (mu. sTeru vA) kumadanuM dala (dariyarU vA) zatakamaLanuM daLa (lAsTiviTTarANIrU vA) cokhAnA loTanI rAzi (luhApurAnIti vA) kurajanA pupanI rAzi ( fjuvAramAme va) sinduvAranA puSpanI mALA (soTTa vA) zveta azoka puSpa (cAvIre vA) zvetakaNeranuM kula (vaMdhunIvaDuM vA) zvetabadhujIvakanuM kula (macA) evA rUpavALI hoya che? (mocamA ! jo rULa sama) he gautama! A artha samartha nathI (suhe propheda tarivAva) zukalezyA tenAthI paNa ITatara (magUUricA) maneztara (TumttA) varNathI kahI che ( gaM mate ! chAgo jA vane sAhiiti)bhagavad ! A cha phezyAo keTalA varSothI kahevAya che? (cama ! vaMdu sAnnitti) gautama ! pAMcavaNemAM kahevAya che (saM = skeratA avooLa sAttirU) te A pramANe kRSNalezyA kALA varNa dvArA kahelI che (nIsTaressA nI4avLa) nIlezyA nIlavaNa dvArA (hinnati) kahevAya che (isjerA zogium vaLage tAhikannati) kApatalezyA kALA ane lAla varNa dvArA kahevAyelI che zrI prajJApanA sUtra : 4 81 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tejenA srophina caLeLa sAnniti) teolezyA lAlava thI kahevAelI che (pahalessA 6jipanI thoLa sAnnira) padmamalezyA pILAvaNuM thI kahelI che (mujelA yunivar La vaLeLa sAtti naMti) zulalezyA zukalavaNu dvArA kahelI che TIkA :-AnAthI pahelA pUrvIlezyAnuM pariNAma dvAra kahevuM che. have lezyAne varSoMdhikAra kahevAya che. jemAM chae lezyAonA varNanuM nirUpaNa karAze. zrI gautama svAmI prazna kare che-he bhagavAna kRSNalezyA varNanI apekSAe kevA prakAranI kahelI che ? zrI bhagavAn uttara Ape che ke gautama ! jema keAI jImUta hoya arthAt varSArUtunA ara'bhane! megha heAya (jImUtaneA a` jIvana arthAt jaLane dhAraNa karanAra-vAdaLa) kemake varSo raMbhakAlika meghamAM ghaNikAlimA jevAya che) kRSNalezyA tenA samAna vaNu vALI hAya che AhI' kRSNalezyAnA artha kRSNalaizyAne cagya dravya samajavu joIe. kemake temAM ja varNAdi hAI zake che, kRSNa, dravyenA nimittathI utpanna thanArI bhAvarUpa kRSNalezyA samajavI na joie, kemake bhAvalezyAmAM Adinu' hAvu. te asa Mbhavita che. AhIM Iti zabda dvArA upamAna bhUta vastunA nAmanI samApti sUcita karelI che ane vA'zabda anya upamAenA samuccayane mATe prayukta thayela che. ajana arthAt AMkhAmAM AMjavAnuM sauvIrAMjana Adi athavA aMjana nAmanu ratna paNa lazakAya che kRSNa drazyalezyA temanA jevA vanI hAya che. khaMjana arthAt dIpamallikAne mala athavA gADInI maLo (AMgana) kRSNadrabyalezyA tenA samAna paNa hAya che. e prakAre kRlezyA kAjaLa, bheMsanA siMgaDAnA aMdarane bhAga, gavalakavRndra, jAMbuphaLa tAjA arIThA, kaiAyala bhramara, bhamarAnI katAra, hAthInuM baccuM', kRSNakesara-kRSNabhakula agara AkAza thingala arthAt zaradaRtunA meghAnI vacamAMnA AkAza khaDanI samAna hoya che, meghAnA madhyavartI AkAzakhaMDamAM vizeSa kAlimA dRSTi geAcara thAya che, athavA kALu azeAka, kALIkaNera, kALu bandhujIvaka tenA samAna hoya che. A traNe phulAvALAM vRkSa che. A azAka vigere jAtibhedde karI pAMce raMganA hAya che, tethIja anya varNInA niSedhAra vA mATe ahIM kRSNa' zabda grahaNa karAyelA che. tAtpaya e che ke kRSNaplezyA unnikhita vastuonA samAna kRSNa varNanI hAya che. bhagavAna dvArA eTale pratipAdana karatAM gautamasvAmI prazna kare che-'bhagavAn' zu kRSNaGezyA megha AdinA samAna hoya che? zrIbhagavAna uttara Ape chenhe gautama! A a samatha nathI, kemake kRSNalezyAmedha AdinirdiSTa kALI vastuerthI paNa adhika aniSTa haiAya che. keAI-kaI vastu, jemake kastUrI aniSTa hovA chatAM paNa svarUpathI manehara che, paNa kRSNavezyA evI paNa nathi, e khAtAvavA mATe kahela' che ke te makAntatara arthAt atyanta akamanIya hAya che. koi zrI prajJApanA sUtra : 4 82 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastu aniSTa ane akAnta hovA chatAM paNa keIne priya hoya che, paNa kRSNalezyA priya paNa nathI hotI. e batAvavAne mATe kahyuM che-te atizaya apriya hoya che, e kAraNe kRSNalezyA amane jJatara arthAt atyanta amane hara hoya che. yathArtharUpe tenA svarUpanuM parijJAna thaI jatAM mana tene jarAya upAdeya nathI mAnatuM. kaI vastu evI paNa hoya che je maneztara che chatAM paNa madhyama svarUpa vALI hoya, paNa kRSNalezyA sarvathA sarva prakAre amaneNa che, e pradarzita karavAne mATe tene "amana AmatarikA kahela che. tAtparya e che te kRSNalezyA uparyukta kRSNa varNavALI vastuonI apekSAe paNa atyanta aniSTa akAnta, apriya, amane jJa ane amanAma che. zrI gautamasvAmI have nIlalezyAnA varNanA viSayamAM prazna kare che-bhagavad ! nIla lezyA varNathI kevA prakAranI rahI che? zrI bhagavAna-he gautama! jema koI bhaMganAmanuM pakSI je kITa bhaMga nyAyamAM prasiddha che. ahIM bhRgane artha bhamare na sapaja joIe, enA varNanA samAna nIlalezyAne raMga che, athavA nIlezyA eja bhaMga nAmanA pakSanI pAMkhanA samAnavaNuM vALI hoya che. athavA te nIlakaMTha nAmanA pakSInI samAna, nIlakaMThanI pAMkhanI samAna, piopaTana samAna, pipaTanI pAMkhanA samAna zyAmAka priyaMgu athavA sAmAnAmanA dhAnyanA raMganI samAna, vanarAji (vanapaMkti)nA samAna, daMtarAganA, samAna, kabUtanI DekanA samAna, meranI grIvAnA samAna, baladevanA vastronI samAna, aLasInAkulanI samAna, bANanAmanA vRkSanA kulanI samAna, aMjanakezikA nAmanI vanaspatinA puSpanI samAna, nIlakamaLanI samAna, nIlaazokanI samAna, nIlakaNeranA samAna, tathA nIlabadhujIvakanA samAna nIlalezyA kahela che! zrI bhagavAna dvArA bhuMgaAdinI samAna nIlalezyAno raMga pratipAdana karatAM zrIgautamasvAmI pharI prazna kare che-nIlalekzAbhaMga Adi jevI hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI, kemake nIlavezyA bhaMgavigerethI paNa atyanta aniSTa hoya che, akAntara, apriyatara, amanetara ane amane Amatarika hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! raMganI apekSAe kAtilezyA kevA prakAranI kahelI che? zrI bhagavAna he gautama ! jema khadira (khera kA) nA vRkSane sArabhAga (vacalebhAga) hoya che, tevA ja varNanI kAtilezyA che, athavA te kheranA vacalA bhAganA sAranI samAna varNavALI hoya che. athavA te dhamAsA vRkSanA sAra jevA raMganI hoya che. athavA tAMbAnI samAna, tAMbAnA karATa (vATakAnA) raMganI samAna, kelicchada (telakaTaka) nAmanA vRkSanA kulanI samAna, vA javAsAnAkuinI samAna hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! zuM kApalalezyA evA svarUpa vALI hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI, kemake kApatalezyA kheranA sAra zrI prajJApanA sUtra : 4 /3 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdinI apekSAe paNa atyaMta aniSTa apriya, atyanta amanojJa ane atyanta amana amatarika varNavALI hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! tejalezyA varNanI apekSAe kevA prakAranI kahelI che? zrI bhagavAna-he gautama! jevuM zazalAnuM lohI, meMDhAnuM lehI, sUvaranuM lehI, sAbaranuM lohI, athavA manuSyanuM lehI hoya, tevA ja raMganI tejezyA kahelI che. anya prANinA rUdhiranI apekSAe, zazaka meSa, sUvara ane manuSyanuM lehI adhika lAlaraMganuM hoya che, e kAraNe ahIM temane ulekha karAyela che, athavA telezyA Igopa nAmaka kIDAnA raMganI hoya che. Indrapa kIDA varSArUtunA AraMbha kALamAM prApta thAya che ane te atyanta raktavarNanA hoya che. lekabhASAmAM "zrAvaNanI DesI" paNa kahe che. athavA tejalezyAne raMga bAlaindrapanA sadaza hoya che. bAlaIndragopane raMga vadhAre lAla raMgane hoya che. athavA te telesyA udaya thatA vakhatanA sUryanA samAna lAla raMganI hoya che. athavA saMdhyArAga (saMdhyA samayanI lAlImA muMjA (caThI)ne aDadhe lAlabhAga uttama jAtane hiMga temaja lAlaratnanA samAna, lAkhanA rasanI samAna, lehitAkSamaNinA samAna kiramajI raMgathI raMgela kAMbaLanA samAna, hAthInA tALavAnA samAna, cIna nAmanA lAladravyanA cUrNanI samAna, pArijAtanA puruSanI samAna, japAkusumanI samAna, kiMzuka (khAkharA)nA kulanI samAna, lAlakamaLanI samAna, lAla azoka, lAla kareNanA samAna ane lAla babdhajIvakanA samAna raMganI hoya che. zrI bhagavAnanA dvAre eTaluM kahetAM, zrI gautamasvAmI pUche che-zuM tejalezyA evI zrI bhagavAna-he gautama! e vAta nathI, kemake telazyA zazalAnA lehi vigerethI paNa atyanta ISTa, atyanta kamanIya, atyantamanesa ane atyantamana Amatara raMganI apekSA kahelI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! padmazyA varNanI apekSAe kevA prakAranI kahelI che? zrI bhagavAna -he gautama ! padmazyA suvarNacaMpAnA phulanI jema kahelI che, caMpAnI chAlanI samAna kahelI che, varNacaMpAne bheda (vidalana)nA samAna kahI che) vidalana karavAthI (teDavAthI) utkRSTaraMga pratIta thAya che. e kAraNe bhedanuM grahaNa karyuM che. athavA padmazyA haLadaranA gAMThIyAnA samAna, haLadaranI geTalInA samAna, haLadaranA kakaDAnI samAna, haDatAlanA samAna, haDatAlanI geLInA samAna, haDatAlanA TukaDAnI samAna, cikara nAmanA pILA dravyanI samAna, cikaramAMthI taiyAra karela raMganI samAna, sonAnI chIpanA samAna, kaTI Upara paDelI sonAnI rekhAnA samAna, vAsudevanA vastranI samAna, alakInA puSpanI samAna, caMpAnA puSpanI samAna, karNikAnA kulanI samAna, keLAnI velanA zrI prajJApanA sUtra : 4 84 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pupanI samAna, suvarNa juI sahirayikAnA rUpanI samAna, karaMTakanA puponI mALAnA samAna, pILA azeka, pILI kareNa temaja pILA baMdhujIvanA phulanI samAna kahelI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM paddamalezyA campaka AdinA phula jevI hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI arthAt A vAta egya nathI, kemake padamalezyA campakapupa AdinI apekSAe paNa atyanta ISTa, atyantakamanIya, atizayapriya, atyantamane ane mana Amatarika hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zukalezyA raMganI apekSAe kevA prakAranI kahelI che? zrI bhagavAna-he gautama ! jema aMka nAmanuM ratna sapheda raMganuM hoya che, evI zukalezyA kahI che. athavA zaMkhanA raMganA sapAna, adranA samAna, kunda (mogara)nA puSpanI samAna, jaLanA raMganI samAna, jaLakaNunA samAna, dahIMnA samAna, jamAvelA dahIMnA samAna, dUdhanA samAna, dUdhanA ubharAnI samAna, sukI phaLInA samAna, maranA pIMchAnA aMdaranA bhAganI samAna, tapAvIne haiyelI cAMdInI pATanA samAna, zaradrUtunA vAdaLAMnI samAna, sapheda phulavALA kumudadalanI samAna, puMDarIka (1) kamaLadaLanI samAna, cokhAnA leTanA samUhanI samAna, kurajanA kulenA DhagalAnI samAna, siMduvAranA kulenI mALAnA samAna, azoka, takaravIra, athavA zvetabadhujIvanA puSpanA raMganI samAna zukalezyAne raMga kahe che. aMkazaMkha AdinA raMganI samAna zukalezyAne raMga che, e prakAre bhagavAnanA dvArA pratipAdana karatAM zrI gautamasvAmI prazna kare che. he bhagavan! zuM zukalezyA evA prakAranI hoya che? zrI bhagavAna uttara Ape che-he gautamaA artha samartha nathI, arthAt yukti saMgata nathI, kemake zukalezyA aMka ane zaMkha AdinI apekSAe atizaya ISTa, atizayakamanIya, atizayapriya, ane atyantamajJa kahelI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! A chae lezyAo keTalA varSo dvArA kahevAyela che? tAtparya e che ke raMga kRSNa, nIla, lAla, pILA ane tanA bhedathI pAMca ja che ane lezyAe kRSNa, nIla, kApata, teja, padma, ane zukalanA bhedathI cha kahelI che. tethI pahelA UpamAo dvArA lezyAonA raMganuM kathana karI detAM paNa A saMzaya rahe che ke kaI lezyA kayA raMgathI saMmilita che? A praznano uttara ApavAne mATe bhagavAna kahe che-e lezyae pAMca varNo dvArA kahevAya che, jema-kRSNalezyA kALAraMga dvArA kahevAya che, nIlalezyA nIlavarNa dvArA kahelI che, kAtilezyA kALA ane lAla raMga dvArA kahevAyelI che. tejalezyA lAla raMga dvArA kahevAyelI che, padmalezyA pILA raMga dvArA kahevAya che ane zukalezya zukalavarNadvArA kahevAya che, dvitIya varNadvAra samApta zrI prajJApanA sUtra : 4 (5 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA ke rasapariNAma nirUpaNa rasapariNAmadvAra zabdA --(saALa mane ! miilayA bAvALa vaLattA ?) he bhagavan ! kRSNalakSyA AAvAda-rasI kevI kahelI che ? (poyamA ! se nahattAmaC niveD vA) he gautama ! jema koI liMbaDA hAya (nisAreklR vA) liMbaDAnA sAra hoya (nivaitjhIr vA) liMbaDAnI chAla hAya (nithAniklR vA). liMbaDAnA kavAtha hAya (rajju vA) kura'ja vRkSa hAya (DAchuvA) kuDejanA phUla DAya (kuka chaOIph vA) kurajanI chAla hAya (hraDanAniph vA) kuTajanA kavAtha hAya (kutu vIk vA) kaDavI tukhaDI (tutu vIGerU vA) kaDavI tuMbaDInA phaLa (lAratakalI) kaDavI kAkaDI (varattasIherU vA) kaDavI kAkaDI phLa (TevavAjhIrU vA) rahiNI (levAjIdur vA) rAhiNInA puSpa (mitrAnuMjIrU vA) mRga vAlu kI (minAjI hek yA) mRgavAlu'kI phaLa (cosAiD vA) kaDavI teAraI--(turIyA) (posAhires vA) turiyAnA kula (jAna vaDu vA) kRSNakantu (vanantr vA) vaja, kaMda (mavetyAre) evA prakAranI hoya che ? (toyamA ! no phaLaduM samaTTu) he gautama! A a samarthAM nathI (ssALa hto anidbhutariyA ceva nAva amaLAmatAi ceva sALaM) kRSNulezvA enAthI paNa adhika aniSTa cAt amanAma (vaLattA) kahI che. (nIlDennAr puTTA ?) nIlalezyAnI pRcchA ? (noyamA ! te jJA nAma) he gautama ! jema keAI (manIpha vA maLIrar vA) bhaMgI nAmanI vanaspati agara bhaMgI vanaspatinI raja (vADhArU vA) pAThA vanaspati (paniyArU vaTM) carniyA (khittamUhar yA) citramUlaka vanaspati (vivasrIpha vA) pIpara (vichImUke, vA) pIMparI mULa (fqqchI zubhek vA) pIparanuM cU (miriNayA) mica' (mizrciyuLadvA), mi'nu zUNa (sittereka vA) Adu (brinavera cungej vA) AdunuM bhrUNa' (mane yAdave) evI e hAya che zu? (noyanA ! no phaLadre samadre) he gautama ! jJAva amaLAmatariyA cetra bhAsALa phaLattA) amanAjJa rasanI apekSA kahI che. zrI prajJApanA sUtra : 4 arthAM baLavAna nathI (nIrussAnuM pro nIlalezyA enAthI paNa cAvat adhika (jJAphephsApa pucchA ?) kApAtalezyA sambandhI prazna ? (vocamA ! te gadanAmaya) he gautama ! jema keAI (bavAvavA) AMbAnA (UMvagaranALuM vA) AMbAnA phaLanA (mAjizALa vA) khIjorAnA (viALa vA) khilInA (viThThALa vA) kapitthAnA (maggA vA) monA (balA vA) ksAnA (vRttimAAM vA) dADamanA (pArevatALa vA) pArAvatAnA (aloyAna vA) akSeATakAnA 86 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Ana jJA) berenA (hiMduvALa vA) hiMdukonA (kapALuM vA) apakanA (parivAdf) purA nahIM pAkelAnA (vaghami 3gi) paripakava avasthAnA varNathI rahita (aa putravA) gaMdhathI rahita (ANe anui) sparzathI rahita (mAyA) zuM evA hoya che (camA ! Lo ) he gautama ! A artha samartha nathI (jJAva patto gamAmariyA jevA sArA mAravA pAtta) yAvat tenAthI paNa adhika amanAma kApitalezyA rasanI apekSA kahelI che. tenDekSALuM puchA) tejalezyAnA rasanA viSayamAM prazna (naDDAnAmaNa caMvAna ) jevA keI aMbAonI kerIonA ( Ti) pAkelAnA (rivAjA) purA pAkelAnA (amo amari) varNathI yukta ( 7Le jAva jaLa) prazasta cAvat sparzathI (Ava ttio mAmariyA te sekSA mAsANa pattA) yAvatu tenAthI paNa adhika mAsa tejalezyA AsvAdathI kahI che. ( THNa puchA) padmazyA sambandhI prazna (cama ! je kA nAma caMpamAM phuvA mAsArU va) he gautama ! jevI keI candraprabhA heya, ke manaHzilA hoya, zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vastIpUpha vA) uttama sIdhu nAmanuM. madya (vavALIrU vA) uttama vArUNI (pattAsaver yA) pAnanA Asava (vuAlaverphe vA) puSpAsava (jhAsaver vA) agara phaLAnA Asava (cocAsaverU vA) cAyanA Asava (trAsave vA) Asava (mahUpha thA merU vA) dhu, meka agara (visALaklR vA) kApizAyana nAmanuM madya (lagnusAraka vA) khajura-sAra (muyisArajJa vaT) drAkSAnA sAra (mundvottaraneekvA) sArI rIte pAkela selaDInA rasa(kRSivRttitriyA) aSTapiSTa nirdiSThatA AThe jAtanA leATathI banelI vastu vizeSa (vruddha hi cArU vA) jAmunI kAlimA vasannAr vA) uttama prasannA nAmanuM magha (maisahA) rasathI bharapura (vesaOA) ramaNIya (kRtti) theDI (boTTayaruMviLI) ebjhAvalaMbanI mukhane madhura karavAvALI (si yochepuruM) the DIvAramAM kaTu ka (ri taMtraiiranI) netrAne thADA tAmra banAvanArI (kosamapattA) utkRSTa mahane prApta (vaLa thaveyA nAya hAlena) vaNathI yAvartI spathI yukta (sAyaniggA) AsvAdana karavA yeAgya (vIsALijJA) vizeSa rUpathI AsvAdanIya (pILaLijJA) tRptijanaka (vinijJA) dajanaka (maniSnA) madAriNI (santriyiAyapALijJA) khI indriyA temaja gAtrane mAlhAda utpanna karanArI (mavecAve) e prakAranI hAya che ? (noyamA ! no phaLadre samadre) he gautama ! A artha samatha nathI (vandDheztA hto dariyA ceva maLAmA ceva bAvA, vaLattA) padmalezyA tenAthI paNa adhika iSTatara ane manAmatara rasanI apekSAe kahelI che. (muva chellAM mate ! risiyA bAlAra chAttA ?) he bhagavAn ! zukalalezyA AsvAdathI kevI kahelI che ? (yamA ! senAnAmaCmucherU vA vaDeD yA, sArU vA, macchahiyArU trA) he gautama ! jevA gALa, khAMDa, sAkara, rAva (valpolpha vA misar chu vA) laDuM, agara bhisakaMda nAmanuM miSTAnna (vuvvuttarAr thA) puSpAttara nAmanuM miSTAnna (pamuttarAr vA) padmAttara nAmanu miSTAnna (AvRttithAr yA) AzikA nAmanuM miSTAnna (sidghatviyAr vA) siddhAthikA nAmanuM miSTAnna (bAsAntiotramAr vA) AkAzAsphAlitA pamA nAmanuM miSTAnna (camArU vA) upamA nAmanuM miSTAnna (novamAnlR vA) athavA anupamA nAmanA miSTAnnanA rasanI samAna (mavecAve?) zu zukalalezyA evI hAya che? zrI prajJApanA sUtra : 4 88 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (noyamA ! no phaLadre samaduM) he gautama ! A a samatha nathI (mu chellA tto tura cA eva maLAmAyA cetra AsAnlR vaLattA) zukalalezyA tenAthI adhika ISTa, adhika priya ane adhika manAjJa rasanI apekSAe kahelI che. TIkA-AnA pUrva lezyAonA vadhu pariNAmanI prarUpaNA karAI hatI have temanA rasanI prarUpaNA karAya che. pUrvokta dvArAmAMthI A trIjI dvAra che. zrI gautamasvAmI--hai bhagavan ! kRlezyA AsvAdathI arthAt rasanI apekSAe kevA prakAranI kahelI che ? zrI bhagavAna-De gautama ! jema limaDA kaDavA hoya che, teja pramANe li'maDAnA sAra arthAt limaDAnA andaranA bhAga, limaDAnI chAla, agara liMbaDAnA kavAtha kaDavA DAya che teja pramANe kRSNavezyAnA rasa kaDavA hoya che. athavA kRSNulezyA kuTaja nAmanA vRkSanA rasanA samAna, phuTejanA phaLanA rasanA samAna, kuTajanI chAlanA rasanI samAna, kuTajanA kavAthanA rasanI samAna athavA kaDI tukhaDInA rasanI samAna, kaDavA tukhI phaLanI samAna, kaDavI kAkaDInA rasanI samAna, kaDavI kAkaDInA phaLanA rasanI samAna, devadAlI arthAt rAhiNInA rasanI samAna, devadAlInA puSpanA rasanI samAna, mRgavAlukI nAmanI vanaspatinA rasanI samAna mRgavAsukInA phaLanA rasanI samAna, kaDavA (turIyA)nA rasanI samAna, tArAi phaLanA rasanI samAna, kRSNandra nAmanA anantakAya vanaspatinA rasanI samAna athavA vakarjA nAmanA ananta kAya vanaspatinA samAna kRlezyAnA rasa kahelA che. zrI bhagavAn dvArA eTala' pratipAdana karAtAM zrI gautamasvAmI punaH prazna kare chehuM bhagavana zu' kRSNavezyA evAM prakAranA rasavALI hAya che ? zrI bhagavAna hai gautama 1 A asamartha nathI arthAt evI vAta nathI kemake kRSNalezyA tA liMbaDA AdinA rasanI apekSAe paNa atyanta aniSTa rasavALI, akramanIya rasavALI, atyanta apriya rasavALI, atyanta amaneAna temaja amanAma athavA amanaAmatarikA-manathI paNa avAMcchanIya rasavALI hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nIlalezyA AsvAdathI kevI kahI che ? zrI bhagavAna-he gautama ! nIlalezyAnA rasa bhRgInAmaka mAdaka vanaspatinA rasanA samAna hoya che. athavA bhRMgI vanaspatinA raja arthAt NunA rasanI samAna, pAThA nAmanI vanaspatinA rasanI samAna, citramUlaka vanaspatinA rasanI samAna, pIpalanA rasanI samAna, pIpalImUlaka (pIpalAmUla)nA svAdanA samAna, pI'paranA cUrNanI samAna, kALA zrI prajJApanA sUtra : 4 89 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marInA svAdanI samAna, kALAmarInA cUrNana svAdanI samAna, AdunA svAdanI samAna, athavA suMThanA cUrNanA rasanI samAna, nIlalezyAnA AsvAda kahevAyele che. ATaluM bhagavAn dvArA pratipAdana karAtA zrI gautamasvAmI pUche che--hai bhagavan ! zuM nIlalezyA evI hAya che ? zrI bhagavAna-De gautama ! A atha sama nathI, kemake nIlezyA tenAthI paNa adhika aniSTatara, akAntatara, apriyatara, amaneAjJatara ane amana Amatara hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kApeAtalezyA AsvAdathI kevI kahI che ? zrI bhagavAn--he gautama ! jevI kerI, AmrATaka, borU bilva, kapittha, panasa (zusa) dADama, pArAvata nAmanu phaLa, akhareATavRkSanAphaLa, vizeSa, khera, ti'6 A badhAM kAcAM hAya paNa ekadama apakava na hAya kintu purAM pAkayAM na hAya, adha pakava hAya, ane paripakavAvasthAmAM je viziSTava utpanna thAya che e na thayeA hAya, paripAkakAlika vizeSa gadhI rarhita, e prakAre paripAkanA samaye utpanna thanAra sparzathI rahita haiya temanA jevA AsvAda DAya che, tevA kApAtalezyAnA AsvAda hAya che. zrI bhagavAn dvArA Amra AdinA dRSTAntathI kApe talezyAnA rasanuM pratipAdana karAtAM zrI gautamasvAmI prazna kare che--De bhagavan ! kApAtalezyA AsvAdathI AmrAdinA AsvAdanA samAna hAya che zrI bhagavAn uttara Ape che-hai gautama ! A a samatha nathI, kemake kApeApalezyA aparipakava AtmAddinA rasanI apekSAe paNa atyantaaniSTa, atyantaakAnta, atyanta apriya, atyanta amaneAjJa ane atyantaamana Amatarika rasavALI hAya che. zrI gautamasvAmI-bhagavan ! teolezyA AsvAdathI kevA prakAranI che ? zrI bhagavAna--ke gautama ! jema pAkelA temaja paripUrNa pAkelI avasthAnI kerI, AmrATakabijorU khIluM, kapittha, dADama, parAvata, akSeATaka, phUlavizeSa, mera, tinduka, Adi je prazastavathI, prazastagadhathI, ane prazasta sparzathI yukta hAya, temanA jevA AsvAda hAya che teve ja tejalezyAnA AsvAda che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM teolezyA evI hAya che ? zrI bhagavAna-De gautama ! A atha sama nathI, kemake Amra AdinI apekSAe pazu tetteGezyA adhikaSTa, adhikapriya, adhikakAnta, adhirAjJa ane mana AmarasavALI kahelI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! padmalezyAnA AsvAda kevA che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jenI prabhA candranA samAna hoya tene candraprabhA kahe che, tenA rasanIsamAna, maNizilAnA rasanIsamAna, uttama si'nAmaka madyanAsamAna, uttama vArUNI madirAnAsamAna, patrAsava (dhAtakInA pAMdaDAmAMthI banAvela madya)nA rasanAsamAna, puSpAsava, (puSpAmAMthI banAvelu madya)nA rasanIsamAna, sAmAnya AsavanA rasanIsamAna, madhu, meraiyaka ane kApiAyana nAmanA madyonA rasanIsamAna, jIrasAranA rasanIsamAna, zrI prajJApanA sUtra : 4 90 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ drAkSAsAranA banelA AsavanA rasanI samAna, zeraDInA rasane pakAvIne temAMthI banAvelA AsavanA rasanI samAna, aSTapiSTa niSThitA (zAstromAM prasiddha ATha jAtinA piThThA dvArA taiyAra karela vastu)nA rasanI samAna, jammuphala kAlikAnA rasanI samAna, je uttama prasannA nAmanI madirAnA samAna hoya, je madirA rasathI prayukta hoya, ramaNIya hAya, je parama AAsvAdavALI hAvAnA kAraNe jaldI meDha maMDAya arthAt je sukha mA kArINI sAya je pIdhA pachIthI laviMga vigerenA mizraNane lIdhe kAMI tIkhAzavALI jaguAya, je AMkhAne lAlaraMganI banAvI de, prAyaH badhA prakAranI madirA mAMkhAne lAlaraMganI banAvI de che, tethI ja prasannA nAmanI madirAnI anya vizeSatA batAvavAne mATe kahyuM cheutkarSI mada prAptA arthAt utkRSTa mane prApta thAya arthAt zreSTha mAdaka hAya, je prazastavarNa, prazastagadha, ane prazasta sparzathI yukta hAya, tathA je AsvAdana karavA caiAgya DhAya, vizeSa rUpathI AsvAdana karavA cAgya DAya, je pIzunIya arthAt tRptikAraka hoya, je gRhanIya arthAt vRddhikAraka hAya, dIpana karanArI hAya, dajanaka hAya, madajanaka hAya, khathI IndriAne ane gAtrane vizeSarUpe AhlAda devAvALI hAya tenA rasanA samAna malezyAnA rasa kahela che. zrI gautamasvAmI prazna kare che-DaeN bhagavan ! zu' pamalezyA candraprabhA jevI hAya che ? zrI bhagavAn~A atha sama nathI. padmamalezyA tenAthI paNa adhikaiSTa, adhikakrAnta, adhikapriya, adhikamaneAjJa, ane adhika manAma hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zukalalezyAne AsvAda kevA kahyo che ? zrI bhagavAn-Dhe gautama ! geALanA rasanA samAna khAMDanA sanAsamAna sAmAna, paheladAra sAkaranArasanA samAna, 58meAdaka nAmanA lADunA samAna, bhisakanda nAmanA miSTananA samAna, puSpattarA miSyantanA samAna, padmAttarA, AdazikA, siddhAthikA, AkAzAsphAlitApamA, upamA agara anupamAnAmaka miSTatttAnA rasanI samAna, jIlalezyAnA rasa kahevAyela che. sAranA zrI bhagavAne gALa AdinA samAna jIlalezyAnA rasa pratipAdana karavAthI. zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! zu' zukalalezyA evI hAya che? zrI bhagavAn-De gautama ! A a sama` nathI, kemake zukalalezyA tenAthI paNa adhikapriyatara temaja atyanta manAtta hAya che. A trInuM rasadvAra samApta thayuM zrI prajJApanA sUtra : 4 91 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA ke gaMdha pariNAma kA nirUpaNa ga -dvAra zabdArtha-(i mane ! serA sumiidhA pattAzo) he bhagavan! keTalI vezyAe durgadhavALI kahelI che ? (mA ! to chellA sumiidhAgo quttA) he gautama ! traNa lezyAo dubhigaMdhavALI kahelI che (saM ga -AsA, nIrajerA, vaDherasa) te A prakAre kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApatalezyA. (aa maMte ! helo sumiidhA ittA) he bhagavan! keTalI lezyAe sugandhavALI kahelI che? (joya! to chello dimAga vanarALo) he gautama ! traNa leyAo sugaMdhavALI kahI che (taM -seDaratA, jessA, suvaNe) teo A rIte -tejalezyA, padmazyA ane zukalatezyA. (vaM) e prakAre (tamo aviyuddhAgo, to giaro) traNa avizuddha che ane traNa vizuddha hato paraMtyALo to qtyAga) traNa aprazasta che, traNa prazasta che (taro saMjisTiTTAbo, to asaMkrisTiAgo) traNa saMkilaSTa che, traNa asaMkilaSTa che (jamo sIrasuvaravALo, to nitRgro) traNa zIta-rUkSa che, traNa rinagdha uNuM che ( sunikhivAgo, to kutiyAmiyA) traNa durgatimAM laI janArI, traNa sugatimAM laI janArI che. TIkArtha-AnAthI pUrva kRSNa Adi lezyAonA rasanuM nirUpaNa karAyeluM che have tenA gaMdhanI prarUpaNa kare che zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! keTalI vezyAo durgandhavALI kahelI che? zrI bhagavAna-he gautama! traNa lezyAo durgazvavALI kahelI che-te A prakAre chekRSNalezyA, nIlezyA, kApatalezyA, kemake A kRSNa nIla ane kApatalezyAo mRtaka mahiSa AdinA kalevarathI paNa anantagaNuM durgadhavALI che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! keTalI vezyAo sugandhavALI kahI che? zrI bhagavana-he gautama ! traNa lezyAo sugandhavALI che, teo A prakAre che-tejelezyA padumalezyA ane zukalezyA. A traNe legyAe daLAtI sugandhavAsa temaja sugaMdhita puSpathI paNa anantagaNI utkRSTa sugandhavALI hoya che. uttarAdhyayana sUtramAM lezyAdhyayana prakaraNamAM kahyuM che-jevI marelI gAya, marelo hAthI, ane marelA sarSanI durgadha hoya che, tenAthI anantagaNI durga aprazasta lezyAonI hoya che jenA traNa prazasta lezyAonI sugandha, sugaMdhita puSpa temaja daLAtA gaMdhavAsanI suganyathI anantagaNuM hoya che. ghara carthe gandhadvAra samApta zuddha zuddhatvadvAra e prakAre AdinI traNa lezyAo-kRSNa nIla ane kApita avizuddha hoya che kemake teo aprazastavarNa, gaMdha, rasa ane sparzavALI che. antima traNa lezyA teolezyA padma zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA ane zukalezyA vizuddha che, kemake temanA varNa gaMdha, rasa ane sparza prApta hoya che. A pAMcamuM dvAra samApta thayuM. prazastA prazasta dvArA AdinI traNa vezyAo aprazasta che, kemake aprazasta dravyarUpa hovAnA kAraNathI apazasta adhyavasAyanuM nimitta bane che. antanI traNa lezyAo prazasta che, kemake teo prazasta dravyarUpa hevAthI prazasta adhyavasAyanuM kAraNa che. A prazastAprazasta dvArA samApta thayuM. saMkilaSTAsaMkila dvArA adinI traNa vezyAo saMkilaSTa che, kemake teo saMkalezamaya AdhyAna ane raudradhAnane cogya adhyavasAyane utpanna kare che. atima traNa vezyAo asaMkilaSTa che, kemake teo dharmadhyAnane egya adhyavasAyane utpanna kare che. A saMkilaSTA saMkilaSTadvAra samApta thayuM. pardAdi prarUpaNa have kRSNa Adi lezyAonA zItasparza, uSNasparza, AdinI prarUpaNa karAya cheprAraMbhanI traNa arthAt kRSNa, nIla ane kApatalezyA zIta ane rUkSasparzavALI kahelI che ane antanI tragu arthAta tejalezyA, pamalezyA zukalezyA snigdha ane uSNasparza vALI kahelI che. yadyapi vezyA dravyanA karkaza Adi sparza AgaLa kahyA pramANe che, te pazupahelAnI traNa vezyAonA zIta ane rUkSasparza cittamAM asvasthatA utpanna karavAnuM kAraNa che ane antanI traNa lezyAonA snigdha ane uaNa sparza parama santoSa utpanna karavAnuM sAdhana bane che, tethI ja ahIM temanuM sAkSAt kathana karAeluM che. lezyAdhyayanamAM kahyuM che-jema karavatano sparza karkaza hoya che, athavA gAyanI jihuvAne agara sAgapatrone sparza karkaza hoya che, tenAthI paNa ananta adhika karkaza sparza aprazarata lezyAone heya che. 1 jema bUra nAmanI vanaspatine, navanIta (mAkhaNa)ne zirISanA pune sparza hoya che tenAthI paNa anaMtagaNa traNe prazasta vezyAone sparza hoya che. parA gati dvArA prAraMbhanI traNa vezyAo durgatimAM laI javAvALI che, kemake teo saMkilaSTa adhyavasAyanuM kAraNa che. antima traNa vezyAo saddagatimAM laI janArI che, kemake teo prazasta adhyavasAyanuM kAraNa che. gatidvAra samApta zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA ke pariNAmakAra kA kathana lezyA pariNAma dvAra ( varasALa mare! viduM pariNAmaM parijhama) bhagavad ! kRSNalezyA keTalA prakAranA pariNAmamAM pariNuta thAya che? (joyA tiveiduM vA navavihuM vA sattAvIsaviThThuM vA, pravItivihaM vA, tejasTisarva kA dugha nA, vaghuvirda nA pariNAmeM pariNama) he gautama ! traNa prakAranA, no prakAranA sattAvIsa prakAranA, ekAsI prakAranA, base teMtAlIsa prakAranA ghaNu athavA ghaNA prakAranA pariNAmamAM pariNata thAya che nAva mujeraHI) e prakAre zukalezyA sudhI ( va La maMte ! vavariyA gattA) bhagavan! kRSNalezyA keTalA pradeze vALa kahI che? (jo mA ! lavaMtasiyA pattA) gautama! anana pradezI kahI che (gvaM nAva duherA) e ja prakAre yAvatu zukalalezyA sudhI samajavuM. (jhassALa mare! phagusoDhA paumttA ?) bhagavad ! kRSNalezyA keTalA AkAza pradezamAM avagADha che? ( mA ! sAMgaporra) gautama! asaMkhyAta pradezamAM avagADha (TowttA) kahI che (viMjhAda suvAsa) eja prakAre yAvata zulalezyA paryata samajavuM. ( sAva maMte ! vaco vALA pattAzo ?) bhagavan! kRSNalezyAnI keTalI vaNAo kahI che? (noramA ! gaLatA vAga) gautama! ananta vargaNAo (gvuM vAva surakSA) eja prakAre yAvat zukalezyAnI vargaNAo samajavI. TIkArtha-AnAthI pUrve kRSNalezyAonA dravyanA gaMdha AdinuM nirUpaNa karAeluM che, have temanA dazamA pariNAma dvAranI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-bhagavad ! kRSNalezyA keTalA prakAranA pariNAmathI parita thAya che? arthAt kRSNalezyAnuM pariNAma keTalA prakAranuM che? zrIbhagavAna-gautama ! kRNalezyA traNa prakAranA, navaprakAranA, sattAvIsa prakAranA, ekyAsI prakAranA, basa teMtAlIsa prakAranA, ghaNu badhA ane ghaNuM prakAranA pariNAmathI pari. Nata thAya che. kRSNalezyAnuM jaghanya, madhyama ane utkRSTanA bheda karI traNa prakAranuM pari zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zumana che. e traNemAMthI pratyekanA jadhanya, madhyama ane utkRSTa bheda karavAthI tenu pariNamana nava prakAranu thAya che, A navaleDhAmAMthI punaH pratyekanA traNa-traNa bheda karavAthI sattAvIsa bheTha thaI jAya che. sattAvIsa sekrene pharI teja jaghanya, madhyama ane utkRSTa bheda karavAthI ekAsI pariNAmanA bheda thAya che. temanA pAchA traNa bheda karavAthI khasA teMtAlIsa bheda thAya che. e prakAre uttarAttara bheda prabhedda karAyate ghaNA ane ghaNA prakAranA pariNamana kRSNalezyAnA heAya che. jevA kRSNalezyAnA pariNAma bheda kahyA che, tevA ja nIla, kApAta, teja, padmama ane zukalalezyAnA pariNAma paNa samajavAM joIe, pradeza dvAra have laizyAnA pradezanI vaktavyatA prAraMbha karAya che. gautamasvAmI-ha bhagavat kRSNadyezyAnA pradeze keTalA kahyA che? bhagavAna tenA uttara ApatAM kahe che kemhe gautama ! kRSNulezyA anaMta pradezAtmikA kahela che. arthAt kRSNavezyAne ceAgya paramANu ana MtAnaMta saMkhyAvALA che. eja pramANe nIlalezyA, kApe talezyA, teolezyA, padmamalezyA ane zukalalezyAnA pradeze paNa anaMtAnaMta samajI levA joie. have avagAhanA dvAranI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-bhagavan ! kRSNalezyAe AkAzanA keTalA pradezeAmAM avagAhana kare che ? zrI bhagavAna-gautama ! kRSNulezyA asa`khyAta AkAza pradezamAM avagADha che. eja prakAre nIlalezyA, kApeAtavezyA, tejovezyA, padmavezyA ane jIlalezyA pazu asakhyAta pradezeAmAM AvagADha che, ema samajavu joIe. ahIM pradezanA atha AkAzanA pradeza samajavA joIe, kemake avagAhana AkAzanA pradezamAM ja thAya che, evAta prasiddha che, yadyapi eka eka lezyAnI vaNuAo ananta ananta che, chatAM paNa te badhAne avagAha asakhyAta pradezAmAM ja thayA kare che, kemake sampUrNa leAkanA paNa asaMkhyAta ja pradeza che. vaNA dvAra zrI gautamasvAmI-bhagavan! kRSNalezyAnI vAo keTalI kahelI che? zrI bhagavAna--gautama ! kRSNavezyAnI vargAo ananta kahI che. audArika zarIra AdinA cegya paramANuenA samUhanA samAna kRSNaazyAne ceAgya paramANuonA samUha kRSNavezyAnI vaNA kahevAya che. te vargaNA varSoMdanA bhedathI ananta DAya che. kRSNulezyAnI vaNAe samAna nIlalezyA kApAtalezyA teolezyA padmalezyA ane zukalalezyAnI pazu vaNAe samajavI joie ane te pratyeka ananta anata che. vargAdvAra samApta, zrI prajJApanA sUtra : 4 95 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22lezyA ke sthAna kA nirUpaNa lezvAsthAnadvAra zabdArtha- jayA maMte brunALa kALaT TLa) he bhagavAna kRNalezyAnA keTalAM sthAna kahyAM che? (RoyA! jUnA kALA vAttA) gautama kRNalezyAnA asaMkhyAta sthAna kahyAM che (gyaM sAva susa) eja prakAre yAvat zukalezyAnA sthAne samajavAM. (samAM mane ! sAjALa nAva mujeraHTALA ja janA ) he bhagavana! A kRNalezyA yAvat zukalezyAnA jaghanya sthAnamAM (brA pahRha (devadUSaNag) dravyanI apekSAthI pradezanI apekSAthI ane dravya-prazanI apekSAthI (pere to) keNukAnAthI (ga ghA thA tu yA visAcA vA) a5, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? (camata ! savaLovA gahana vADheranA kALA vrayANa) gautama ! badhA. thIochA jaghanya kApatalezyAnA sthAna che dravyanI apekSAthI (banne nIsTanTe kALA zAha alavejhaTLA) nIlalezyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNA che (kannA rakSA kALA cAra saMjJA) jaghanya kRSNalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAta gaNu che (jhana kALA vA avejI) jaghanya telesthAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNu che (kannA sA tALA davArA vAraMvegaDa) padmazyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNuM (jJAnar[ Jaa gayA kaMga-Tit) jAnya zukalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNA kahyA che. (lavUlyovA ahetA kALA ghaNA badhAthI ochA kApatazyAnA jaghanya sthAna pradezonI apekSAe (gaDhanA nIranA kALA upacApa sahejuLA) jaghanya nIlalezyAnA sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAta gaNuM che ( GI hesA kALA ghagThThAi vekajhaT) jaghanya kRSNalezyAne sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAta gaNA che ( GuLar terAtA kALA paTTA akSarajJA) jaghanya tejalezyAnA sthAna pradezanI apekSAe asaMkhyAta gaNu che (UTI panA kALA vAsavANa aheTri) jaghanya paddamalezyAne sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAta gaNu che. agwriti yuratA kALA vayANa kat TrLa) zukalezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSAe asaMkhyAtagaNuM che zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (bbaTTupasacAra savvasthonA naLanA jAjhelA jhALA) dravya ane pradezeAnI apekSAe kApotalezvAnA jaghanya sthAna khadhAthI ochA che (jJanA nIjessA kALA sUkSmadruSAr saMle zuLA) nIlalezvAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAgaNA che (vaM vadchellA TALA) eja prakAre kRSNalezyAnA sthAna (lehemannA tALA) tejevezyAnA sthAna (padmassA TALA) padmamalezyAnA sthAna (gaLA) jaghanya (suvaossA TALA) zukalalezyAnA sthAna (baTTayA alave muLA) dravyanI apekSAe asa khyAtagaNA che (jahaNaehiMto sukkalessAThANehiMto davtraTThaehiMto jahaNNa kAulessA ThANA paesaTuyAe asaMlagnanuLA) jadhanya dravyanI apekSAe zukalezyAnA sthAnethI jaghanya kApAtalezyAnA sthAna pradezeAnI apekSAe asakhyAtagaNA che (jJaDhaLanA nIcchellA kALA paNadhruva gasalegsanuLA) jayanya nIlalezyAnA sthAna pradezeAnI apekSAe asaMkhyAtagaNA che (chyuM gAva suSaollA jhALA)e prakAre yAvat zukalalezyAnA sthAna samajavA. (miLa chevA kALALuM nAva mujenA bALa ca osALa) A kRSNavezyAnA yAvat zukalalezyAnA utkRSTa sthAnAmAM (s1DhavAN paSNa-cAN yugAvarNI thAya) dravyanI apekSA, pradezeAnI apekSA ane dravya temaja pradezanI apekSA (jyare yatio) kANu kAnAthI (zavvA vA vadhucAvA, tulhA vA viselAAi vA) alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? (toyamA ! savvasthovA gaLavA kAraNeCADhALA yuvaducA) hai gautama ! khadhArthI ochA jadhanya kApe talezyAnA sthAna dravyanI apekSAe che (josanA nIcchellADhALA du:ducAr basa ghenuLA) utkRSTa nIlalezyAnA sthAna dravyanI apekSAthI asaMkhyAtagaNA che. (vaM deva gaLA sadeva jotA vi) e rIte jema jaghanya kahyA che temaja utkRSTathI paNa samajavA. (nava) vizeSa (vaddonnatti mihAvo) utkRSTa e pramANenA abhilApa kahevA. (eesi NaM bhaMte ! kaNhalessA ThANANaM jAva sukkalessA ThANANaya jahaNNa-ukkosagANaM) De bhagavana ! jaghanya ane utkRSTa kRSNuvezyAnA sthAneA yAvat zukalalezyAnA sthAnAmAM (yudhruvALa pasa-cAh svvadhruvasa-cA) dravyanI apekSAthI pradezAnI apekSAthI ane dravya tathA pradezeAnI apekSAthI (jyare care hato) kANu kAnAthI (pA vAmakuvA vAtuoAvA vizleciA vA) alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? (noyamA ! sajjatyonA gaLA ApahelA gaLA suvvatucAra) he gautama ! sauthI ochA zrI prajJApanA sUtra : 4 97 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaghanya kApatalezyAnA sthAne dravyanI apekSAthI che. (vwT nIsTaranA kALA kadanA ahaMkATMA) jaghanya nIlalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNI che (gvuM chUpA kALA) e prakAre kRSNalezyA, tejalezyA, padmelezyAnA sthAna jANavA, (UgyA mujerA TALA yAra anALA) jaghanya zukalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNa che (googfhaMto sujemAkRti ayA 3o za3cheranA DAbA ghagyANa a nubhA) jaghanya zukalezyAnA sthAnethI dravyanI apekSAe utkRSTa kApalezyAnA sthAna asaMkhyAtagaNA che (zonA nItteranA kALA vyApa aikinA) utkRSTa nIlalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNa che (gvaM jas paN) e prakAre kRSNa, teja ane padmalezyA samajavI. (3onA surakSA kALA raDyA asaMvejhaTI) utkRSTa zukalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNI che (TezyApa sathavA nahaor vArasAvALA) pradezanI apekSAe badhAthI ochA jaghanya kApatavezyA sthAna che (vAsaTTA nIruM 1 DALa pasaTTA namunA) pradezanI apekSAe nIlalezyAnA jaghanya sthAna asaMkhyAtagaNu che (gvaM nava vazcAra taheva saTTA vi mAnArthe) e prakAre jema dravyanI apekSA temaja pradezonI apekSAe kahevuM joIe. (nava) vizeSa (vAsaTrapatti mistraviNelo) pradezathI, evA uccaraNanI vizeSatA che. (caMppayA ) dravya temaja pradezonI apekSAe (savaghovA ga@UMTI vArasA kaLA zvA) badhAthI ochA kApatalekSAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe che (gaNa nIsTreraNA kALA raMgANa saravejhanA) jaghanya nIkalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNuM che ( H TAiir) eja prakAre kRSNa, teja ane padmazyAnA sthAna che. (agri surakSA ThAgA thayA anarLA) jaghanya zukalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNuM che ( hiM to surakSA kALehiM vrayA kosA selsa nA pracAra anagor) dravyanI apekSAe zuklalazyAnA jaghanya sthAnethI dravyanI apekSAe kAtilezyAnA sthAna asaMkhyAtagaNa zrI prajJApanA sUtra : 4 98 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che (jotA nIrA TALA yAra annA ) utkRSTa nIlalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNa che (gharSa karatA tera pUrA kALafhaMto 34o ku. jesA kALA kathA saTTLA) e prakAre kRSNa, teja, padmazyAnA sthAnethI utkRSTa zukalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNu che ( hiMto suherALahiM to sutrayANa kaikaIT FsA DhALa pasAra 3naMtakuLaT) dravyanI apekSAe zukalezyAnA utkRSTa sthAnothI pradezanI apekSAe kAtilezyAnA jaghanya sthAna anantagaNu che. (Twaa nI DALa pAyA saMjJaTTr) nIlalezyAnA jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtagaNu che. (evaM kaNhateupamhalessA ThANehito jahannagA sukkalessA ThANA asakhejjaguNA) ye prakAre kRSNalezyA, tejalezyA ane padmazyAnA sthAnethI jaghanya zukalezyAnA sthAna asaMkhyAtagaNuM che. (IM/hiMto surakSA kALahiMto pAsA kosA rakSA kALaT TyANa lenALA) pradezonI apekSAe jaghanya gulazyAnA sthAnethI pradezanI apekSAe utkRSTa kApatalezyAnA sthAna asaMkhyAtagaNuM che (kAronA nIsTaTyA kALar gu cANa 3 4TLA) nIlezyAnA utkRSTa sthAna pradezanI apekSAe asaMkhyAtagaNa che (evaM kaNhate upamhalesAThANehi to ukkosayA sukkalessA ThANA paesaTTayAe asaM khejjaguNA) eja prakAre kRSNalezyA, telezyA ane pamalezyAnA sthAnethI utkRSTa zukalezyAnA sthAna pradezanI apekSAe asaMkhyAtagaNI che. ceAtho uddezaka samApta TIkArya-AnAthI pahelAM kRSNa Adi lezyAonA yogya dravyonA paramANuonI vargaNAonuM pratipAdana karAyuM. have vezyAonA sthAnenI nirUpaNa karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kRNalezyAonA keTalA sthAna arthAt taramatAnA AdhAra para thanArA bheda kahyA che? zrI bhagavana-De gautama ! kRSNalezyAonA asaMkhyAta sthAna kahyA che. bhAvalezyAnA tAratamyane laIne thanArA bhedarUpa sthAna kALanI apekSAe asaMkhyAta utsarpiNa--avasa zrI prajJApanA sUtra : 4 99 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pinI kALanI samaya rAzinA barAbara samajavA joIe. kSetranI apekSAe asaMkhyAta lakAkAza pradezanA barAbara che-kahyuM paNa che asaMkhyAta utsarpiNIo ane avasapiNienA jeTalA pradeza hoya che teTalA ja vezyAonA sthAna arthAt vikalapa che kRSNalezyAnA samAna badhI vezyAonA e ja prakAre asaMkhyAta sthAna jANavA joIe, paNa vizeSatA e che ke kRSNa, nIla ane kApita nAmaka bhAva lezyAonA sthAna saMkalezarUpa hoya che ane telezyA, padmalezyA ane zukalezyAonAM sthAna vizuddha hoya che. A bhAvalezyAonA kAraNabhUta kRSNAdi dravya samUha paNa sthAna kahevAya che, ahIM temanuM grahaNa samajavuM joIe, kemake A uddezakamAM kRSNAdi vezyA dravyanuM ja prarUpaNa karAI rahyuM che. te sthAne pratyeka vezyAonA asaMkhyAta hoya che. eka ja pariNAmanA nimittabhUta ananta dravya paNa eka ja prakAranA adhyavasAyanuM kAraNa hovAthI eka kahevAya che. temAMthI pratyeka jaghanya ane utkRSTanA bhedathI be prakAranA hoya che. jaghanya vezyA sthAna rUpa pariNAmanA nimitta hoya teo jaghanya kahevAya che ane utkRSTa vezyA sthAnarUpa pariNAmanA je nimitta hoya teo utkRSTa sthAna kahevAya che. je jaghanya sthAnanA samIpavatI madhyama sthAna che, temane samAveza jaghanyamAM thaI jAya che ane je utkRSTa sthAnanA nikaTavatI che, temane utkRSTamAM antarbhAva thAya che. eka-eka potapotAnA sthAnamAM pariNAma guNabhedathI asaMkhyAta che. jema japAkusuma Adi upAdhithI sphaTika maNimAM paNa raktatA utpanna thAya che. agara japAkusumamAM jaghanya guNa raktatA arthAt ochAmAM ochI lAlimAM thAya te sphaTikamAM paNa jaghanya guNaraktatA pratIta thAya che, agara ja pAkusumamAM eka guNa adhika raktatA thAya te sphaTikamAM paNa eka guNa adhika jaghanya raktatAnI pratIti thAya che. e prakAre eka eka guNanI vRddhithI jaghanya raktatAmAM asaMkhyAta sthAna (bheDha) hoya che. guNamAM abhyatAthI teo badhA zrI prajJApanA sUtra : 4 100 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna vyavahAranayathI jaghanya kahevAya che. e ja prakAre AtmAmAM paNa jaghanya eka guca adhika, be guNa avika vezyA dravya rUpa upAdhinA kAraNe asaMkhya prakAranA pariNAma thAya che. vyavahAranayanI draSTithI teo badhA jaghanya kahevAya che, kemake teo a9paguNavALA hoya che ane temanA kAraNabhUta dravyanA sthAna paNa jaghanya kahevAya che. eja prakAre asaMkhyAta ukRSTa sthAna paNa samajI levAM joIe. A abhiprAyathI kahyuM cheAja prakAre arthAt kRSNalezvAnI jema nIlezyA, kApatalezyA, tejalezyA, padmavezyA ane zukalezyAnA sthAna paNa asaMkhyAta hoya che, kemake pratyekanA jaghanya ane utkRSTa bhedathI svAsthAnamAM pariNAmonI ta2tamatA hoya che. have pahelA kahela kRSNa Adi vezyAonA sthAnenuM alpabaDutva pradazita kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! A jaghanya kRNa, nIla, kApela, teja, padma ane zukalezyAomAMthI dravyanI apekSAe, pradezanI apekSAe tathA dravya temaja pradezanI apekSAe kaNa kenAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna - gautama ! badhAthI ochA jaghanya kApatalezyAnA sthAna dravyanI apekSAthI che, temanI apekSAe nIlalezyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNu che. temanI apekSAe kRNalezyAne jaghanya sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNI che. temanAthI tejaleyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNa che. temanI apekSAthI paNa padmazyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNI che. temanAthI zukala lezyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNI che. badhAthI ochA kApatalezyAnA sthAna pradezonI apekSAthI thAya che. tenAthI nIlalezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSA asaMkhyAtagaNI che. temanAthI kRSNalezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSA asaMkhyAtagaNu che. temanAthI tejasthAna jaghanya sthAna padmalezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSAthI asaMkhyAtagaNI che tenAthI pradezanI apekSA asaMkhyAtagaNI che. temanAthI zukalezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSA asaMkhyAtagaNa che. dravya temaja pradezonI apekSAe badhAthI e chA jaghanya kApatalezyAnA sthAna che. temanI apekSAe nIlezyAne jaghanya sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNa che, eja prakAre nIlalezyAnI jema dravyathI kRSNalezyAnA sthAna tejalezyAnA sthAna ane padmazyAnA sthAna uttarottara asaMkhyAtagaNuM hoya che. temanAthI zukalezyAnA sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNa che, zrI prajJApanA sUtra : 4 101 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyathI jaghanya zukalezyAnA sthAnethI, kAtilezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSAe anantagaNuM che. temanAthI nIlalezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSAe asaMkhyAtagaNa che. e ja prakAre kRSNalezyA, tejalezyA ane padmazyA tathA zukalezyAnA jaghanya sthAna pradezanI apekSAe asaMkhyAtagaNa che. e prakAre ahIM jaghanya sthAne, utkRSTa sthAne tathA jaghanyatkRSTa sthAnene laIne traNa alpa bahutva bane che ane e traNemAMthI paNa eka ekanA traNa traNa bheda che- dravyathI pradezathI ane dravya-pradeza bannethI temAMthI jaghanya sthAnenA viSayamAM dravya ane pradezothI kApata, nIla, kRSNa, teja, padma ane zukalezyAnA sthAna pUrva pUrvanI apekSAe uttarottara asaMkhyAtagaNuM samajavA joIe. dravya, pradeza bannenI apekSAthI prathama dravyathI, kApata nIla, kRSNa, teja, padma ane zuklalezyAnA sthAna pUrva pUrvanI apekSAe uttarottara asaMkhyAtaMgaNa 'samajevo joIe. tadanantara arthAt zukalezyAnA sthAne pachI pradezanI apekSAe kApatalezyAnA sthAna anantagaNuM hoya che. pachI nIla, kRNa, teja, padma ane zukalalezyAonA sthAna pradezanI apekSAthI pUrva pUrvanI apekSAe uttarottara asaMkhyAtagaNu samajavA joIe. have utkRSTa sthAnane paNa dravyathI pradezothI tathA dravya-pradeza banethI prarUpita kare che- zrI gautamasvAmI-he bhagavana! A utkRSTa kRSNalezyAnA sthAne yAvat nIla, kApata, teja padma ane zukalezyAnA sthAnamAMthI dravyanI apekSAe, pradezonI apekSAe tathA banenI apekSAe keNa kenAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che ? zrI bhagavAna-he gautama! badhAthI ochA utkRSTa kApatalezyAnA sthAna dravyanI apekSAo che, temanAthI nIlezyAnA utkRSTa sthAna dravyanI apekSAthI asaMkhyAtagaNuM che. e prakAre jaghanya sthAnenA a5mahatvanI jema utkRSTa sthAne nA paNa a65bahu samajI levA joIe vizeSatA Aja che ke pahelAM jyAM jaghanya zabda prayoga karyo che. tyAM utkRSTa zabdanuM uccAraNa karavuM joIe. zrIgautamasvAmI- he bhagavan! A kRSNavyA, nIlalezyA, kApatalezyA, tejalezyA, padmavezyA ane zukalezyAnA jaghanya ane utkRSTa sthAnamAMthI dravyanI apekSAe pradezanI apekSAe tathA drava temaja pradeza banenI apekSAe karIne kaNa kenAthI alapa, adhika tulya agara vizeSAdhika che? zrI bhagavAna-he gautama ! badhAthI ochA kAtilezyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe karIne che. temanAthI nI lalezyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAthI asaMkhyAta zrI prajJApanA sUtra : 4 102 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNA che. eja prakAre jaghanya kRlezyA, te lezyA, ane padmalezyAnA sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtagaNA ane che. zukalalezyAnA jadhanya sthAna dravyanI apekSAe asa khyAtagaNA che. zukalalezyAnA jaghanya sthAnAthI dravyanI apekSAe kApAtalezyAnA utkRSTa sthAna asakhyAtagaNA che. tenAthI nIlalezyAnA utkRSTa sthAna dravye karIne asakhyAtagaNA che. eja prakAre kRSNa, teja ane padmamalezyAnA utkRSTa sthAna dravyathI asa`khyAtagaNA che. temanAthI zukalalezyAnA utkRSTa sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNA che. pradezAnI apekSAe kApeAtavezyAnA jaghanya snAna badhAthI echA che, pradezenI apekSAe naulalezyAnA jAnya sthAna asaMkhyAtagaNA che. A prakAre jema dravyanI apekSAthI thana karAyu che, eja prakAre pradezanI apekSAthI paNa kahI levu joie. vizeSatA mAja che ke ahI pradezanI apekSAthI, evu' uccAraNa karavu joie. dravya ane pradezAnI apekSAe prarUpaNA karatAM kApAtalezyAnA jAnya sthAna dravyathI badhAthI ochAM che. temanAthI nIlalezyAnA jayanya sthAna dravyathI asa`khyAtagaNA che. eja prakAra kRSNavezyA, tejovaizyA ane padmamalezvAnA paNu jaghanya sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNuA Aya che. zulavezyAnA jaghanya sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNA che. dravyathI jadhanya zukalalezyAnA sthAnethI utkRSTa kApeAtalezyAnA sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNuA che. nIlalezyAnA utkRSTa sthAna dravyathI asakhyAtagaNA che. eja prakAre kRSNavezyA, tejalezyA ane padmalezyAnA utkRSTa sthAna dravyathI asaMkhyAtagaNuA che. zukalalezyAnA utkRSTa sthAna dravyathI asa khyAtagaNA che. dravyathI zukalalezyAnA utkRSTa sthAnethI kApotalezyAnA jaghanya sthAna pradezeAnI apekSAe anantagaNA che. nIlalezyAnA jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asa khyAtagaNA e eja prakAre kRSkulezyA, tejalezyA ane padmamalezyAnA jaghanya sthAna pradezAnI Ape. kSAe asa khyAtagaNA che. pradezeAnI apekSAe zukalavezyAnA jAnya sthAnethI kApotalezyAnA utkRSTa sthAna pradezeAnI apekSAe asaMkhyAtagaNA che. nIlalezyAnA utkRSTa sthAna prade zenI apekSAe asakhyAtagaNA che. eja prakAre kRSNaazyA, teolezyA ane pamalezyAnA utkRSTa sthAna pradezanI apekSAe asa MkhyAtagaNA che. zuklalezyAnA utkRSTa sthAna pradezanI apekSAe asakhkhAtamaNA che. e prakAre dravya ane pradeza khannenI vavakSAmAM pahelAM dravyanI apekSAe jadhanya kApota, nIla, teja, padma ane zukalalezyAnA sthAna pUtra-pUrvanI apekSAe uttarAttara zrI prajJApanA sUtra : 4 103 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asakhyAtagaNA jANavA joIe. tadanantara zukalalezyAnA janya sthAnAthI pUrvokta prakArathI ja utkRSTa sthAna dragraMthI pUrva-pUrvanI apekSAe uttarAttara asaMkhyAtagaNA samajavAM joie tatpazcAt zukalalezyAnA utkRSTa sthAnAthI kApotalezyAnA jaghanya sthAna pradezArthI anantagaNA jANavAM joie. tadanantara pradezenI apekSAe ja jaghanya, nIla, kRSNa, teja, padma ane jIlalezyAnA sthAna pU-pUrvanI apekSAe uttarottara asakhyAtagaNA thAya che. eja prakAre utkRSTa nIla, kRSNu, teja padma ane zukalalezyAnAM sthAna pUrvokta prakAre ja pUrvapUrvAnI apekSAe uttarAttara asaMkhyAtagaNuA che. AsU0 21aa bhagavatI prajJApanAnA lezyApadanA ceAthA uddezaka sapUrNa lezyA ke pariNamana kA nirUpaNa paMcama uddezaka zabdA -(r La aMte ! chello patto !) huM bhagavan ! lezyAe keTalI kahI che ? (nocamAM ! 4 hempo vaLattAtro) hai gautama chalezyAe kahelI che. (a nA-44hesA nAya suhelA) te A prakAre-kRSNulezyA yAvat zukalalezyA (le mULa mate ! jalsA nIomAM paC) he bhagavan ! zuM kRlezyA nIlalezyAne prApta thaine (tA vattAN tA annasA, tA paMcattAi, tA rasattAntA dAsattA) tadrupatAthI, tadna tA, tadga'dhatA, tadrusatA, tatkRpatAthI (muggo muggo) vara'vAra (nimaya) pariNamana kare che ? (rUtto) ahIMthI (gADhatto) AraMbha karela (nA rahyabo sago taddA mALiyavuM) jevA ceAthe uddezaka kahyo, tevA ja A pAMcamA uddezaka kahI levA joie (nAya vejhiyaLividyuto) vaiDU^maNinA dRSTAnta sudhI, ( se NUNaM bhaMte! kaNhalessA nIlalessaM pappa No tA rUvattAe jAva No tA phAsattAe bhujjo - munno naLamara ?) he bhagavan ! zu kRSNulezyA nIlalezyAne pAmIne tadrupatAthI yAvat ta tAthI nathI parijIta thatI ? (daMtA goyamA !) ha', gautama ! (cheAEAnIjhessuM vva no sau No tavyannattAe, No tA gaMdhattAe No tA rasattAe No tA phAsattAe bhujjo - bhujjo pari nama6) kRSNalezyA nIlezyAne prApta karIne na tadrupatAthI na tatAthI, na tadUga dhRtAthI, na tapa tAthI vAravAra pariNata thAya che. rUvattAe, (se heLaaAM maMte ! vaM pukhtak hai bhagavan ! kayA hetuthI evu kahevAya che ke (. chellA nIda 5) kRSNalezyA nIlalezyAne prApta thaIne (no tA lattAya nAga paLimA) tenA rUpa Adi paNAthI pariNata thatA nathI ? (iyamAM !) he gautama ! (AAmAlamAcApa vA) AkAra bhAva mAtra-chAyA mAtrathI athavA (himAzamAvanAcA) pratibimmita vastunA AkAra mAtrathI (liyA) thAya che (nIDjessALaM) nIlalezvA (sa) te (no) nahIM (hmajI) nizcaya (sA) te (jAvaAssA) kApAtalezyA (utha ) tyAM rahelI (bosavAre savAre vA) vadhe ghaTe che (se pALadeLa noyamA ! xyuSa) e hetuthI gautama ! evu kahevAya che (nIrussA jAheR zrI prajJApanA sUtra : 4 104 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puttva) nIlalezyA kApAtalezyAne prApta karIne (no tA vattAC nAva munno munno mi') tadrupatAthI nahI' yAvat vAraMvAra pariNata thAya (chyuM dA jessA tekaheNuM vaLa) e prakAre kApotalezyA teolezyAne prApta thaIne (tehemnA chelluM pathva) teolezyA padmavezyAne prApta thaIne (ssA suherataM vatta) padmamalezyA jIlalezyAne prApta thaIne pariNata thatI nathI (le mULa aMte ! muchellA vaaAM vaLa) huM bhagavan ! zuM zukalalezyA padmalezyAne prApta thaIne (no tA vattAjJAvaLamarU ?) tadrurUpatAthI nahI' yAvat pariNata thAya? (daMtA royamA !) hA, gautama ! (muoslAtaM ceva) zukalezyA ityAdi tejapUrvavat (se keLaDheLa aMte ! patra pukhta) he bhagavan ! zA hetuthI ema kahevAya che ? (suhellA nava no nimar ) zukalavezyA yAvat nathI pariNata thatI ? (noyamA!) hai gautama ! (bAramavaAcAr bA) chAyA mAtrathI (nava) yAvat (mujerasALa sA no rUjI lA 14,lA) vAstavamAM te zuklalezyA che te padmalezyA nathI (tattva cA) tyAM rahelI (bosAra) apasaNu kare che (se teLaDheLa joyanA ! vaM yua) he gautama ! e hetuthI ema kahevAya che (jJAva no nimajja) yAvat pariNata nathI thata. paNNavaNAe bhagavaie lessAe paMcamuso (bhagavatI prajJApanAnA lezyApadamAM pAMcame uddezaka samApta) TIkA -caturthAM uddezamAM lezyAonA alpa adhikatvanuM nirUpaNa karAyu che have tejalezyA mAnI viziSTatA pratipAdana karavAne mATe pAMcame uddezaka prAraMbha karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! lezyAe keTalI kahelI che ? zrI bhagavAn-ru gautama ! lezyAe cha kahelI che, te A rIte-kRSNalezyA, nIlalezyA, kApotalezyA, tejalezyA, pamalezyA ane zukalalezyA. ja zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zu' kruSNulezyA, nIlalezyAne pAsIne tenA ja svarUpa, tenAja vaNu, tenA ja gaMdha, tenA ja rasa ane tenA ja spanA rUpamAM vAraMvAra parijIta thai jAya che ? zrI bhagavAn--he gautama ! ahIthI zarUAta karIne jee ceAthe uddezaka kahyo che, teja prakAre kahI levu joie, yAvat kSIra dRSya (khaTAine pAmIne athavA zRddha vanaspati raMgane pAmIne tenAja svarUpamAM pariNata thaI jAya che, tenAja varNa, ga Mdha, rasa ane spanA rUpamAM piraNata thai jAya che, athavA jema vaiDUyaNa kALA dvArA nIladorA, lAlo, pILAdeza agara dhALeArA parAvavAthI tenAja rUpamAM yAvat tenAja spa rUpamAM punaH punaH parivruta thai jAya che, eja prakAre kRSNulezyA paNu, nIlalezyAne, kApotalaizyAne, teolezmAne, padyezyAne, zukalalezyAne pAmIne tenA rUpa yAvat panA rUpamAM vAra vAra pariNata thai jAya che. A pramANe vaiDU maNuinA dRSTAnta sudhI kahI levu joie. pUrva kathita viSayanA ahIM je ullekha karAyA che ane ceAthA uddezakanA anusAra zrI prajJApanA sUtra : 4 105 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajI levAnI je sUcanA karAI che, tenuM prayojana AgaLa kahevAze te viSayanI sAthe sambandha sthApita karavAnuM che. have A vizeSa vaktavyatAne prAraMbha karavAmAM Ave che- zrI gautamasvAmI prazna kare che he bhagavan ! zuM kRSNalezyAnA dravya nIlalezyAnA dravyone prApta karIne nIlezvAnA svabhAvarUpamAM arthAt nIlazyAnA varNa, nIlezyAnA gaMdha, nIlezyAnA rasa, ane nIlalezyAnA sparzarUpamAM vAraMvAra pariNata nathI thatAM ? zrI bhagavAna he gautama ! hA, satya che, kRSNalezyAnA dravya nIlalezyAnA dravyone prApta karIne nIkalezvAnA svarUpamAM pariNata nathI thatA arthAt nIlalezyAnA varNa, gaMdha, rasa ane sparzarUpa nathI thaI jatA. - ahIMA AzaMkA thAya che ke pahelAM te kRSNalezyAne nalalezvAnA svarUpamAM pariNata thatI kahela che ane e batAvyuM che ke kRSNalezyA nIlezyAnA varNa, gaMdha, rasa ane sparzanA rUpamAM pariNata thAya che, ane ahIM pariNamanane niSedha karyo che. A ane kathana pUrvApara virodhI che. A AzaMkAnuM samAdhAna A che ke pahelA pariNamananuM je vidhAna karAyuM che te tiryA ane manuSyanI apekSAthI che ane pariNamananA niSadhanI je vaktavyatA che, te deve ane nArakanI apekSAthI che. e prakAre ane kathana vibhinna apekSAothI hevAne kAraNe paraspara virodhI nathI. deva ane nArI potAnA pUrvabhavanA antima antarmuhUrtathI laIne AgAmI bhavanA prathama antarmuhUrta sudhI avasthita lezyAvALA hoya che. arthAta temanI je vezyA pUrvabhavanA antima antarmuhUrtamAM hatI teja vartamAna devabhavamAM agara nArakabhavamAM paNa banI rahe che ane teja AgAmI bhavanA prathama antarmuhUrtamAM paNa kAyama rahe che. e kAraNathI de ane nArakane kRSNalezyA AdinA dravyone paraspara sambandha thavA chatAM paNa ekabIjAne potAnA svarUpamAM pariNamana karatA nathI. teja AgaLa kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! zA hetuthI kahevAya che ke, kRSNalezyA, nIlezyAne prApta thaIne nIlazyAnA rUpamAM pariNata nathI thatI. nate te nalalezyAnA varNanAM rUpamAM pariNata thAya che, na gaMdhanA rUpamAM, na rasanA rUpamAM ane sparzanA rUpamAM pariNata thAya che? zrI bhagavAna -he gautama ! te kRSNalezyA AkAra bhAva mAtrathI ja nIlalezyA thAya che, vAstavamAM nIlezyA nathI banatI. athavA pratibhAga bhAva mAtrathI ja kRSNalezyA kahevAya che, vAstavamAM ja kRSNalezyA nIlezyA banI jAya che, evI vAta nathI. AkAra bhAvanuM tAtparya che chAyA mAtra agara jhalaka mAtra Azaya e che ke kRSNalezyAnA dravya para nIlezyAnA dravyanI chAyA paDe che, e kAraNe te nalalezyA jevI pratIta thAya che, athavA jema darpaNa para pratibimba paDavAthI darpaNa e vastu jevuM pratIta thavA lAge che, eja prakAre kRNalezyA para jyAre nIlalezyAnA dravyanI chAyA agara pratibimba paDe che, zrI prajJApanA sUtra : 4 106 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre kRSNalezyAnA dravya nIlezyA e dravyanA rUpamAM pariNata thaI jAya che. paraMtu jema darpaNa vAstavamAM darpaNa ja che, je vastunuM tenI para pratibimba paDayuM che, te vastu darpaNa nathI, eja prakAre kRSNalethA vastutaH kRSNalezyA ja banI rahe che, mAtra nalalezyAnA dranA samparka pAmIne nIlezyA jevI pratIta thAya che. e prakAre pratibimbanA atirikta anya koI vAstavika pariNamana temAM thatuM nathI. Aja abhiprAyathI kahe che te vastutaH kRSNalezyA ja che, nIlalezyA nathI. kemake teNe potAnA svarUpane parityAga karyo nathI jema darpaNamAM ja pAkusuma Adi upAdhinA sAMnidhyathI tenA pratibiMba mAtrane dhAraNa karavA chatAM te paNa darpaNa ja banI rahe che, japAkusuma Adi nathI banI jatuM, eja prakAre kRSNalezyA, nalalezyA nathI banI jatI. kinatu kRSNalezyA potAnA svarUpamAM sthita rahIne ja nIlezyAnA AkAra bhAvane dhAraNa karIne athavA pratibiMba mAtrane dhAraNa karIne kAMIka vizuddha kahevAya che. have upasaMskAra kare che-he gautama ! e hituthI ema kahevAya che, ke kRSNalezyA nI lalezyAne prApta thaIne nIlalezyAnA rUpamAM te punaH punaH pariNata nathI thatI. nahIM ke te nIlalezyAnA varNa, gaMdha, rasa ane sparza rUpe ja pariNamana kare che. - zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! zuM nIlalezyA kApatalezyAne prApta thaIne kApata lezyAnA rUpamAM nahIM yAvat pariNata thAya che? arthAt zuM nIlalezyA kApatalezyAnA gaMdha, varNa, rasa ane sparza rUpamAM pariNata nathI thatI? zrI bhagavAna-hA, gautama ! evuM ja che. nIlezyA kApotalezyAne prApta thaIne kApota lezyAnAM svarUpamAM, tenA varNa, gaMdha, rasa ane sparza rUpamAM punaH punaH pariNata nathI thatI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zA hetuthI ema kahevAya che ke nIlalezyA kApotalezyAne prApta karIne tenA svarUpamAM arthAt kApotalezyAnA varNa, gaMdha, rasa ane sparzanA rUpamAM pariNata nathI thatI? zrI bhagavAn he gautama! AkAra bhAva mAtrathI pariNata thAya che, agara pratibhAga bhAva mAtrathI pariNata thAya che, vAstavika rUpamAM nahIM arthAt nIlalezyA kApatalezyAnA saMnidhAnathI kApatalezyAnI chAyAmAtrane dhAraNa karI le che, athavA kAtilezyAnuM pratibimba mAtra tenA para paDe che. paNa nIlalezyA potAnA svarUpane pariyAga nathI karatI. kApotalezyAnuM pratibimba paDavAthI ja nalalezya vastutaH nalalezyA ja banI rahe che te badalAIne kApotalezyA nathI banI jatI. te potAnA mULa svarUpamAM kAyama rahIne kApotalezyAnA sparzathI kiMcit vizuddha kahevAya che. e hetuthI he gautama ! ema kahevAya che ke nalalezyA kApotalezyAne prApta thaIne tenA svarUpamAM, tenA varNa, gaMdha, rasa ane zrI prajJApanA sUtra : 4 107 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parzanA rUpamAM pariNata nathI thatI. eja prakAre kApotalezyA, tejalezyAne prApta thaIne, tejezyA padmazyAne prApta thaIne ane padmazyA zukalezyAne prApta thaIne temanA ja rUpamAM pariNata nathI thatI. A niyamamAM yukti AgaLa pramANe ja samajI levI joIe. have padmazyAne laIne zukalalezyAnI vaktavyatA prAraMbha kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM zuklalezyA, pamalezyAne, prApta karIne tenA svarUpamAM pariNata nathI thatI? zuM te padmazyAnA varNa, gaMdha, rasa ane sparzanA rUpamAM pariNata nathI thatI? zrI bhagavAna he gautama ! hA, satya che ItyAdi pUrvokta badhuM kathana kahI levuM joIe, arthAta zukalezyA padmazyAne prApta karIne tenA varepa, varNa, gaMdha, rasa ane sparzanA rUpamAM pariNata nathI thatI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zA hetuthI ema kahevAya che ke zukalezyAne pAmIne padmazyAnA svarUpamAM tenA varNa, gaMdha, rasa ane spazanA rUpamAM pariNata nathI thatI. zrI bhagavAna-gautama! AkArabhAva mAtrathI athavA pratibhAga mAtrathI te zukalezyA pahUmalezyA jevI pratIta thAya che. vAstavamAM te te zukalalezyA ja che, padmazyA nathI, kevaLa te zukalalezyA potAnA svarUpamAM kAyama rahIne padmazyAnA AkAra bhAva mAtrane dhAraNa karavAnA kAraNe apakarSane prApta thaI jAya che. zukalezyAthI padmalezyA hIna pariNAmavALI heya che, tethI ja jyAre zukalezyA paddamalezyAnI chAyA athavA pratibimbane dhAraNa kare che, tyAre kiMcit avizuddha bane che. e kAraNathI apakarSane prApta thayAnuM kahevAyeluM che. e hetuthI che gautama ! evuM kahevAya che ke zukalezyA padmalezvAnA svarUpane pAmIne tenA svarUpamAM parizuta nathI thatI. e ja prakAranI vaktavyatA tejalezyA, kApatA , nIlezyA ane kRSNalezyAnA viSayamAM paNa samajI levI joIe. paddamalezyAne laIne teja, kApo, nIla ane kRSNalezyA saMbandhI vaktavyatA, kApalezyAne laIne nIla, kRSNalezyA viSayaka vaktavyatA, nIlezyAne laIne kRSNalezyA saMbaMdhI vaktavyatA jANI levI joIe. zrI jainAcArya jainadharmadivAkara pUjya zrI ghAsIlAla vati viracita prajJApanA sUtranI prameyAdhinI vyAkhyAnA sattaramA vezyApadane pAMcamo uddezaka samAsa pA zrI prajJApanA sUtra : 4 108 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24manuSyAdikoM meM lezyAsaMkhyA kA nirUpaNa SaSThe uddezaka zabdA -La mate ! hemnA paLattA ?) hai bhagavan ! keTalI vaizyAe kahI che ? (noyamA ! che chellA phaLannA) hai gautama ! cha lezyAe kahI che (a nA-hesA) nAva suhelA) tee A prakAre kRSNalezyA yAvat zukalalezyA. (manuskhALa aMte ! rU chellA pachaLattA ?) he bhagavan ! manuSyane keTalI lezyAe hAya che ? (joyanA ! che hemsa o pattAo) he gautama ! cha lezyAkhe| kaDI che. (ta nA chellA nAva mulA) te A prakAre kRSNavezyA yAvat jIlalezyA (manuslIga mate pucchA ?) hai bhagavan ! mASiyA sa`khaMdhI pRcchA (noyamA! ja hellAbo vaLajJAno) hai gautama ! cha lezyAe kahI che (taM ddA-r nAva mujjA) tee A prakAre-kRSNa yAvat zukala (janmabhUmA manussAnuM maMte ! rU chello patto ?) kabhUmi ja manuSyane keTalI lezyAe kaDI che ? (noyamA ! che hello vaLattAo) hai gautama ! cha lezyAe kaDI che (taM gaThThA-jUjUnA mujjA) tee A rIte kRSNa yAvat zukala (chyuM mmamUmaya manuthvIna vi). e ja prakAre 4 bhUmi ja manuSya striyAne paNa (mapheravacananunnAnaM aMte ! vRtti chellAo vaLattAzo?) huM bhagavan ! bharata-aravata kSetranA manuScAne keTalI lezyAe kahI che ? (goyamA ! che hellAbo vaLattAtro) he gautama ! chae lezyAe kahI che (teM lAd lAva mujjA) kRSNe temaja zukala (traM manuthvIna vi) eja prakAre manuSyaniyAnA paNa (punna viSed bavavived gammamUmaya manussALa maMte ! k helo paLattAbo ?) pUrvavideha aparavideha krama bhUmi ja manuSyanI he bhagavan ! keTalo lezmA kahelI che ? (noyamA ! cha chellAlo, taM nahA nhA nAva mujjA) he gautama ! cha lezyAe, tee A prakAre che-kRSNa yAvat zukala (chyuM anuslI vi) eja prakAre AnuvI paNa (ammamUnayamanuAALa puchA ?) eka bhUmija manuSyA saMbaMdhI pUcchA ? (nocanA ! cattA hello vaLato) OM gautama ! cAra lezyAe zrI prajJApanA sUtra : 4 109 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahI che (naM 1 ja jJAva teraseraNA) te A prakAre-kRSNa yAvat telezyA (Arja kawbhUmi mageNI vi) eja prakAre akarmagabhUminI mAnaSinI paNa (pUrva baMtara rIva adhurUALe majuralI vi) e prakAre antaradvIpanA manuSya ane manuSyanIyAnA paNa (urva phremavA gharannavaya mULa majutALuM majurazILuM rU zo pUchaUttAgo) eja prakAre haimavata temaja eravata akarmabhUminA manuSyo ane manuSyaninI keTalI vezyAo kahI che? (joyA! rattAra) he gautama! cAra ( ka og-nava sevaDherA) teo A prakAre-kRSNa yAvatu tejalezyA (rivAra ramavAra mammaya majurasALa majurIna ca puchA) harivarSa, ramyakavarSa akarmabhUminA manuSyanA ane manuSyani saMbaMdhI pRcchA? (moca ! jattara, teM kahA chaThThA vAva te jeHT) he gautama! cAra-jemake-kRSNa yAvat tejalezyA (vavuM, uttara, karmabhUmaya majussA parva jeva) devakupha ane uttarakurU akarmabhUminA manuSya eja prakAre (hiM revaM majurasI parva veva) temanI manuSyaninI eja prakAre (dhAvavaMdapurima vi parva veva) dhAtakIkhaMDanA pUrvArdhamAM paNa eja prakAre (rijhama ji) pazcimAdhamAM paNa (gvaM purI vi mAnavuM) e prakAre puSkaradvIpamAM paNa kahevuM joIe. | (vQraLa maMte ! mayNe irAM gaLe nA ?) he bhagavAna kRSNalezyAvALA manuSya kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che ? (haMtA govA ! vaLajJA) hA gautama! utpanna kare che (jeNe mAre nIsTesaM dama che ?, kRSNalezyAvALA manuSya nIlalezyAvALA garbhane utpanna kare che? (haMtA joyaHT ! sLanA) hA, gautama ! utpanna kare che (kAva vAmaM kanekajhA) yAvat zukalezyAvALA garbhane utpanna kare che tenI jIjeNe magNe #vea ja naLajJA) nalalezyAvALA manuSya kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? (haMtA jogamA ! vaLe nA) hA gautama utpanna kare che ( nIccheNe magNe gAva susaM dama vaLe nA) e prakAre nIlalezyAvALA mANasa yAvat zukalezyAvALA garbhane utpanna kare che ( jeNe chavi zAstrAva mALiyA) e prakAre kApotalezyAvALAthI ie AlApaka kahevA joIe (tevaDherALa vi, vALa vi, surakSA vi) tejetezyA vALAnA paNa, padumalezyAvALAnI paNa, zukalezyAvALAnA paNa (vaM chattIsaM zAstrAva mALicaDyA) e prakAre chatrIsa AlApaka kahevA joIe. zrI prajJApanA sUtra : 4 110 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( jasa rUyiyA grutaM ja vaLe nA ?) zuM kRSNalezyAvALI strI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? (haMtA joyamA ! ) hA, gautama ! utpanna kare che te vi chattIraM gADhAvanA mALiyaDyA) e prakAre A paNa chatrIse AlApaka kahevA joIe. (gdaraNe maMte ! magNe kasANa rUthiyAgo vaccenAM dama naLakA) he bhagavana! kRSNalezyAvALA manuSya kRSNalezyAvALI strIthI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? (hUMtA joyA ! naLakA) hA gautama ! kare che havuM te chattIraM vAva) e prakAre A paNa chatrIsa AlApaTha. (kammabhUmaga kaNhalesle gaM! magusse kaNhalessAe itthiyAe kaNhalessaMgabhaM jaNejjA ) 3 bhagavad ! zuM karmabhUmi ja kRSNalezyAvALA manuSya kRSNalezyAvALI strathI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? (haMtA joya! vaLe nA !) hA, gautama ! utpanna kare che (g chattIsA zAstrAva mALiyadatrA) nA prakAre A chatrIsa AlApaka kahevA joIe. (akkammabhUmaya kaNhalesse maNusse akammabhUmaya kaNhalessAe ithiyAe akammabhUmaya jhaLakanA) akarmabhUminA kRSNalezyAvALA manuSya akarma bhUminI kRSNalezyA. vALI strIthI akarmabhUmika kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? (daMtA jogamA ! ) hA, gautama! utpanna kare che (navAM varasuM rasAsu) vizeSa-cAra lezyAomAM (sojI mAvA) soLa AlApaka (vuiM attara lIvarALa vi) e prakAre aMtara dvIpamAM paNa (iti paNNavaNAe bhagavaie lessApayaM samattaM, sattarasa payaM ca samattaM) prajJApanA bhagavatInuM vezyApada samAsa, sattaramuM pada samApta. TIkAtha-pAMcamA uddezakamAM na rake ane devemAM vezyAnA parivartana thatA nathI e pratipAdana karAyuM hatuM A chaThThA uddezakamAM kRNa Adi lezyAonI vizeSatAnuM pratipAdana karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! lezyAo keTalI kahelI che? zrI bhagavAna !- gautama! cha legyAe kahelI che. te A prakAre-kRSNalezyA, nila lezyA, kAtilezyA, tejalezyA, pamalezyA ane zukalezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! manuSyanI keTalI vezyAo kahI che? zrI bhagavAna-he gautama ! cha vezyAe kahI che, te A prakAre che-kRSNavezyA, nIlazyA, kApatalezyA, padmazyA ane zukalezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! manuSya siyAnI keTalI vezyAo hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! chalezyAo kahI che te A prakAre kRSNa yAvata nala, kAti, teja, padma ane zukalezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! karmabhUminA manuSyanI keTalI vezyAo kahI che? zrI bhagavAna gautama ! cha vezyAbe kahI che, teo A prakAre che-kRSNa yAvata nIla, kAta, teja, padma ane zukala. eja prakAre karmabhUmi ja manuSyanI jema karmabhUminI skrinI paNa cha lezyAo kahelI che? zrI prajJApanA sUtra : 4 111 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! bhArata ane aravata kSetranA manuSyanI keTalI vezyAo kahI che? zrI bhagavAn he gautama ! bharata ane aravata kSetranA manuSyanI cha lezyAo kahI che, teo A prakAre che-kRSNalezyA yAvat nIlalezyA, kApatalezyA, tejalezyA, padumalezyA ane zukalezvA eja prakAre bhArata ane aravata kSetranI manuSya strinI paNa cha vezyAo kahelI che. pUrva videha aparavideha karmabhUmija manuSyanI he bhagavan! keTalI lezyAo kahelI che? bhagavAna-he gautama! cha lezyAo, teo A prakAre che-kRSNa yAvat zukala eja prakAre manuSya strinI paNa. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! akarmabhUmiga manuSyanI keTalI lezyAo kahI che? zrI bhagavAn ! he gautama ! cAra lesthAo kahI che, teo A prakAre-kRSNalezyA yathAvat nIlalezyA, kApatalezyA ane tejalezyA eja prakAre akarmabhUminI manuSya strinI paNa cAra vezyAo hoya che. antaradvIpa ja manuSyanI ane manuSya strinI paNa akarmabhUminA manuSyanI samAna kRSNa, nIla, kApata ane teja A cAra vezyAo hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! e prakAre haimavata ane hairaNyavata akarmabhUminA manuSyo ane manuSya strine keTalI lezyAo hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! haimavata are hairaNyavata akarmabhUminA manuSyo ane cine cAra lezyAo kahI che, teo A prakAre che-pRSNalezyA, nIlalezyA, kAtilezyA ane tejalezyA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! harivarSa, ramya varSa, akarmabhUminA manuSya ane manuSya sviyenI keTalI vezyAo hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! harivarSa ane ramyakavarSa akarmabhUminA manuSya ane manuSya sinI cAra lezyAo kahI che. teo A prakAre che-kRSNa yAvat tejalezyA, devakupha ane uttarakurU akarmabhUminA manuSyanI eja prakAre cAra vezyAo hoya che. A kSetromAM manuSya stromAM paNa e cAra lezyAo maLI Ave che. dhAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvArdhabhAgamAM ane pazcimardhabhAgamAM pUrvavat yathAyogya lezyA saMbaMdhI kathana samajI levuM joIe eja prakAre puSkaradvIpamAM paNa akarmabhUmi ane karmabhUminA manuSyanI pUrvavat lezyAo jANavI joie. arthAt dhAtakIkhaMDa ane puSkaradvIpamAM karmabhUminA manuSya ane manuSya strinI cha lezyAo tathA akamadbhUminA manuSyo ane strinI cAra lezyAo hoya che. zrI gautamasvAma-he bhagavana zuM kRSNalezyAvALA manuSya kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? zrI prajJApanA sUtra : 4 112 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! hA, utpanna kare che. utpana thanAra jIva pUrvajanmamAM lezyA dUbene grahaNa karIne utpanna thAya che. te vezyAdravya ke I jIvanA keI ane keInA keI hoya che-badhAnA sarakhA nathI hotAM. e kAraNe jyAM sudhI bhale kRSNalezyAmAM pariNata hAya, janyajIvanI kezyA tenAthI vilakSaNa paNa hoI zake che, eja prakAre anya vezyAemAM pariNA janakanA viSayamAM paNa samajI levuM joIe. e abhiprAyathI kahe che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kRSNalezyAvALA manuSya nIkalezyAvALA garbhane u5na zrI bhagavAna he gautama! hA, utpanna kare che. yAvata kRSNalezyAvALA manuSya kApe talezyAvALA, tejalezyAvALA, padmalezyAvALA athavA zukalezyAvALA garbhane utpanna kare che, tenuM kAraNa pahelA pramANe ja samajI levuM joIe. gautamasvAmI-he bhagavan! nIlezyAvALA manuSya kRSNaleyAvALA garbhane utpana kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! hA, nIlalezyAvALA manuSya kRtezyAvALA garbhane utpanna kare che e prakAre nIlezyAvALA manuSya yAvat nIlalezyAvALA, kApatalezyAvALA, tene lezyAvALA, padumalezyAvALA athavA zukalezyAvALA garbhane utpanna kare che. e prakAre kAtileza vAvALA manuSya sambandhI cha AlApaka kahevA joIe, arthAt kApatalezyAvALA manuSya chae lezyA bemAMthI koI paNa lezyAvALA garbhane utpanna kare che. e rIte tene lezyAvALA, pamalezyAvALA, tathA zukalezyAvALe manuSya chae zyAomAMthI kaMI paNa lezyAvALA garbhane utpanna kare che. e rIte badhA maLIne chavIsa AlApaka che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM kRSNalezyAvALI stra zuM kRSNalezyAvALA garbhane jaNe che? zrI bhagavAna-he gautama! hA, jaNe che-kRSNalezyAvALI strI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che. ahIM AgaLa paNa manuSyanI jema chatrIsa AlApaka kahevA joIe. kemake manuSya strImAM paNa chae lezyAe maLI Ave che ane eka-eka lezyAvALI cho vezyAovALA garbhane utpana kare che. tethI ja badhA maLIne chatrIsa AlApaka thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! zuM kRSNalezyAvALe manuSya kRSNalezyAvALI strIthI. kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? zrI bhagavAnahe gautama ! kRSNalezyAvALe manuSya kRSNalezyAvALI strIthI kRSNalezyA vALA garbhane utpanna kare che. e prakAre ahIM paNa chatrIsa AlApaka samajavA joie. zrI gautamasvAmIhe bhagavan ! karmabhUminA kRSNalezyAvALA manuSya kRSNalezyAvALI AthI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che? zrI prajJApanA sUtra : 4 113 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAn--hA, gautama ! kama bhUmija kRSNalezyAvALA manuSya kRSNaplezyAvALI strIthI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che. e prakAre e paNa kRSNa Adi chae lezyAonA ledrathI eka ekanA che che. vikalpa thavAthI badhA maLIne chatrIsa AlApaka samajI levA joie. zrI gautamasvAau-De bhagavan ! aSThabhUminA kRSNalezyAvALA manuSya aka`bhUminI kRSNalezyAvALI strIthI akama bhUmika kRlezyAvALA garbhane utpanna kare che ? zrI bhagavAn-Dhe gautama ! hA, utpanna kare che aka bhUminA kRSNalezyAvALA manuSya aka bhUmine kRSNalezyAvALI strIthI akarmabhUmi kRSNulezyAvALA garbhAne utpanna kare che. kintu vizeSatA e che ke kRSNa, nIla, kApAta ane teolezyAvALA manuSya ja ahIM kahevA joIe ane cAra ja lezyAevALI strI kahevI joie, kemake akama'bhUminA manuSyA ane manuSya ziyAmAM kRSNa, nIla, kApeAta tathA teolezyA ja maLI Ave che, e prakAre adhA maLIne AhI' sALa AlApaka ja thAya che. aka bhUmija manuSyanI jema antaradvIpa ja manuSyAmAM paNa prAra'bhanI cAra ja lezyAe hAya che. tethI ja eka-eka lezyA sambandhI cAra cAra AlApa thavAthI seALa AlApaka ahIM paNa samajI levA joie. zrI jainAcAya jainadharmAMdivAra pUjya zrI ghAsIlAla Rti viracita prajJApanA sUtranI prameyaaiAdhinI vyAkhyAnA sattaramA vaizyApadane chaThTho uddezaka samApta // 6 // prajJApanA sUtranu` sattaram' vaizyApada samAsa 25adhikAra saMgraha kA kathana aDhAramuM kAyasthita padma adhikAra sa'grahaNI gAthA zabdA -(nIyAniyAC govevsAyakSettAca) jIva, gati, indriya, kAyayoga, veda, kaSAya, lezyA, sammattanALavRMttaLa saMcaya ugasrona Ar|re) samyakatva, jJAna, darzana, sayata, ucaiAga, AhAra (mAsA vitta pa'tta muThumasanI mavazcime ca) bhASaka, parIta, paryApta, sUkSma, sannI, asti, carama. (situ vALa cArvAk hor nAcavA) A padonI kAyasthiti jJAtavya che. TIkA-sattaramA padmamAM lezyA pariNAmanu prarUpaNa karyu che, have ahI' kAyasthiti pariNAmanuM nirUpaNa karAya che, kemake, bannemAM pariNAmanI samAnatA che, arthAt lekSyA zrI prajJApanA sUtra : 4 114 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka prakAranuM pariNAma che ane kAyasthiti paNa pariNAma ja che. temAM badhAthI paheluM te ane gAthAonuM kathana karAya che, jemAM prastuta padamAM nirUpaNa karAtA viSayono saMgraha karAyela che. | sarvaprathama "jIvane laIne kAyasthitinI prarUpaNa karAze. (1) tadanantara gatinI kAyasthiti kahevAze (2) pachI Indriya padane laIne kAyasthiti kahevAze (3) tatpazcAta kAyapadane laIne kAyasthiti kahevAze (4) tadanantara gapadane uddezIne kAyasthitinuM kathana karAze (5) pachI vedanA AdhAra para kAyasthitinuM prarUpaNa karavAmAM Avaze (6) pachI kaSAya padane laIne kAyasthitinI prarUpaNa thaze. (7) pachI lezyA padane laIne kAyarithati kahIzuM (8) pharI samyakatvane laIne kAyasthiti kahevAze (9) tatpazcAt jJAna padane laIne kAyasthitinuM nirUpaNa thaze. (10) tadana tara darzana padane laIne kAyayitinuM kathana karAze (11) tatpazcAt saMyata padane laIne kAyasthiti kahevAze (12) tadanantara upaga padane laIne kAyasthiti kahevAze (13) tadanantara AhAra padane laIne kAyasthitinI prarUpaNuM karAze. (14) 1 tatpazcAt bhASaka padane laIne kAyasthitinuM prarUpaNa karAze (15) tatpazcAt parIta padane laine kAyasthiti kahevAze (16) tatpazcAt paryApta padane laIne kAyasthitinuM prarUpaNa karAze (17) tadanantara sUma padane uddezIne kAyasthiti kaheze. (18) pachI saMjJA padane laIne kAyasthitinuM prarUpaNa karAze (19) pachI bhavasiddhi padane laine kAyasthitinuM kathana karAze. (20) pachI astikAya parane laIne kAyasthitinuM prarUpaNuM karAze (21) tadanantara carama padane laIne kayarivatinuM nirUpaNa karAze (22) e prakAre A bAvIsa padenI kAyasthiti anukramathI jANavI joIe. kAyasthiti ahIM kAyapadane artha che-jIvaparyAya je kAyA jevI hoya te kAyA AsAdathathI kAyapadathI paryAyanuM grahaNa karAyeluM che. paryAya be prakArane heya che--sAmAnya paryAya ane vizeSa paryAya, jIvanuM jIvatva sAmAnya paryAya che ane nArakatava Adi vizeSa paryAya che. paryAya rUpakAyanI sthiti arthAt avasthAna agara rahevuM kAyasthiti che. e prakAre sAmAnya rU5 athavA vizeSa rUpa paryAyanA dvArA pratipAdita jIvanA nirantara rUpathI arthAt satata hAvuM kAyasthiti che e phalita thayuM. zrI prajJApanA sUtra : 4 115. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAdi kAyasthiti kA nirUpaNa jIvAdimasthiti vaktavyatA zabdA -(nIlekha mate ! nauvetti jAgo vaivariyara' ddorUM ?) he bhagavan ! jIva keTalA samaya sudhI jIva rahe che ? (goyamAM ! mantraa) he gautama ! sadAkALa dvAra. 1 (nela be aMte ! netti ADhayo vaScira hoya ?) he bhagavan ! nAraka 'nAraka' paNAmAM keTalA kALa sudhI rahe che? (zocamA ! goLa sAsasArUM, yottaLa settIsaM sArovara) De gautama ! jaghanya daza hajAra varSAM sudhI, utkRSTa teMtrIsa sAgaropama sudhI, (tivijJAniLa aMte ! ttiligoLitti jAjA divo?) he bhagavAna! tiyagyeAnika keTalA kALa sudhI tigyeAnika rahe che ? (vocamA ! noLa batomuddatta ugnoseLa anaMta hAruM) he gautama ! jaghanya antamuhUrta sudhI, utkRSTa anantakAla sudhI (aLatAo unnattvinI koLiIbo vAho) kALathI ananta utsarpiNiyA avasarpi`NiyA (lezo baLatA jovA) kSetrathI anantaleka (salena zeriyA) asaMkhyAta pudgala pAvana (tenuM pustariyaTTA) te pugala parAvartana (zrAvaSTicArjIsa leggara mAne) AvalikAnA asa khyAtamA bhAga (tivijJoLinIne aMte! tivijJaoNniiitta hAo vanadiyara hora) he bhagavan ! ti canI phaeNTalA kALa sudhI tiryaMcanI rahe che ? (poyamAM ! goLa aMtomukurtta, zobheLatinni poiyamA) he gautama ! jadhanya antarmuhUta, utkRSTa traNa pApama sudhI (putrajoGi puThuttama yiA) pUrvakeTa pRthakatva karADa pUrva adhika (vaM maLyumse vi) eja prakAre manuSya paNa (manuskI vi dhvaM caitra) manuSTinI paNa eja prakAre, (tethenuM aMte ! vebatti jAjo mecira ora? he bhagavan ! deva keTalA kALa sudhI devapaNAmAM rahe che ? (locanA ! deva te) he gautama ! jevA nAraka (vILa maLe ! vitti sAja parivara hoya ?! he bhagavan ! devI keTalA kALa sudhI devI rahe che ? (goyamA ! noLa rasa pAsa sahasANi) gautama! jaghanya daza hajAra varSa sudhI (koleLe paLane hibovamAra) utkRSTa pacAvana pakScApama sudhI. (siddhaLa aMte ! siddhetti jAgo rivara' hor ?) he bhagavan ! siddha keTalA kALa sudhI siddha rahe che ? (noyamA ! sAttvi avanatti) he gautama ! sAdi anantakALa sudhI. (meLa maLe! nelDsaapa satti jAgo vadi ho) he bhagavan ! nAraka apaA~kha nArakapaNAmAM keTalA kALa sudhI rahe che ? (zocamA ! narameLavi olena vi baMtomudutta) he gautama ! jaghanyathI paNu, utkRSTathI paNa antarmuhUta sudhI (a nAya tevI avagattiyA) eja prakAre yAvat aparyApta devI (nettu padmattana maMte! ne ttavRtti jigo dipa ddo ?) he bhagavan ! paryApta nArapaNAmAM keTalA kALa sudhI paryApta nAraka rahe che? (toyamA ! goLa sukha yAsasasArUM atomuttukULA) he gautama ! jaghanya antarmuhUrtI AchA daza hajAra varSa sudhI (jotevaM tettIla' sALotramArM saMtomuhurM) utkRSTa antarmuhUrta zrI prajJApanA sUtra : 4 116 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ochA tetrIsa sAgaropama sudhI (tiriNasoLiya pattaLa maMte ! tikriNanoLiya pasjhatti japa ko divo) he bhagavAna ! paryApta tiryanika keTalA kALa sudhI paryApta tiyonika rahe che? (toyamAvannemAM saMtomutta, 3jo sini sTivanAruM to bAsuM) he gautama ! jaghanya amuhUrta sudhI, utkRSTa antarmuhUrta ochA traNa palyopama sudhI (parva tirivahanoLikha unnattiyA vi) e prakAre tiryaMcanI paryApta paNa ( madhure vi) eja prakAre manuSya paNa magNI vi) manuSyanI paNa (vaM reva) eja prakAre ti jannattA nA nairUvAraNa) deva paryApta je nAraka paryApta navI uttirA maM! tevI paritti trio varijAM cho?) he bhagavana ! paryApta devI paryApta devIpaNAthI keTalA kALa sudhI rahe che ? (joya! gaoLA savAlanAruM tomuhujUnANuM) he gautama! jaghanya antarmuhUrta ochA daza hajAra varSa sudhI (soLe gmnTiovamAruM saMtonagAruM) utkRSTa anamuhUrta eAchA paMcAvana palyopama sudhI dvAra. 2 TakAtha-have badhAthI pahelAM sAmAnya paryAya rUpamAM pratipAdita jIvanI kAyasthitinuM (satata eja paryAyamAM banI rahevuM) patipAdana kare che - * zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jIva keTalA samaya sudhI jIva banI rahe che? arthAta jIvana jIvanarUpa paryAya keTalA samaya sudhI nirantara kAyama rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jIva sadAkALa jIva ja rahe che, arthAt jIvanaparyAyathI yukta rahe che, kemake jIva teja kahevAya che je jIvanaparyAyathI yukta hoya. jIvanane artha che prANa dhAraNa kare. prANa be prakAranA hoya che-tramANa ane bhAvaprANa. pAMca Indriyo traNa baLa, uravAsa-nizvAsa ane Ayu A daza dravya prANu che. jJAnAdibhAva prANa kahevAya che. saMsArI jIvenuM AvuM karmanA anubhavarUpa prANa dhAraNa sadeva kAyama rahe che, saMsArI jIvanI kaI paNa evI avasthA nathI jemAM te Ayu karmane anubhava na karate heya. mukta jIvamAM jJAnAdirUpa prANenuM dhAraNa thAya che. temanAmAM paNa jJAnAdibhAva prANa maLI Ave che. siddha jIva dravya prANathI rahita thatAM paNa jJAnAdipabhAva prANAnA saddabhAvathI jIvita kahevAya che. te jJAnAdi bhAvaprANa muktAtmAomAM sadeva rahe che. e kAraNe jIvana saMsArI avasthAmAM paNa che ane muktAvasthAmAM paNa che, tethI ja jIvana paryAya paNa sadeva kAyama rahe che. (dvAra 1) have jIvanA vizeSa paryAnI apekSAthI kAyasthitinuM pratipAdana karAya chezrI gautamasvAmI-he bhagavana ! narayika jIva keTalA kALa sudhI niratara narayika banI rahe che? zrI bhavAna he gautama! jaghanya daza hajAra varSo sudhI ane utkRSTa tetrIsa sAgaropa sudhI nAraka, nAraka paryAyathI yukta rahe che. e ja nArakanI kAyasthiti che, kemake nArakabhavane savabhAva ja evo che ke ekavAra narakathI nikaLela jIva anantara AgalA ja bhavamAM pharI narakamamAM nathI unna tha. e kAraNathI temanI je bhavasthiti che, teja zrI prajJApanA sUtra : 4 117 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI kAlasthitinuM pramANa kahela che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! tiya caceAnika jIva keTalA kALa sudhI nirantara tiya cacAnika rahe che? gu zrI bhagavAna gautama ! jaghanya antarmuha sudhI, utkRSTa anantakALa sudhI tiyama, tiyaca ja rahe che. kALathI ananta utsarpiNI-avasarpiNI vyatIta thaI jAya che. tyAre tiyacatiya ca ja manI rahe che. kSetrathI anantalAka, asaMkhyAta pudgala parAvartana te pudgala parAvartana AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAga samajave! joIe. jyAre keAI deva, manuSya athavA nAraka tiryaMcaiAnika rUpamAM utpanna thAya che ane tyAM antarmuhU panta rahIne pachI deva, manuSyavA nArakabhavamAM janma lai le che, te avasthAmAM antarmuhUrtanI jadhanya prAyasthiti heya che, utkRSTa kAyasthiti anantakAlanI che, yadyapi tiyAcanI kAyasthiti adhikathI adhika eka bhava sambandhI traNa pahyApamanI che, tenAthI adhika nathI hotI, parantu tiya iMca tiya ca bhavane tyAgIne nirantara tiryaMcabhavamAM ja utpanna thayA kare che vacamAM kai anya bhavamAM utpanna nathI thatA, teo anantakAla sudhI titha banI rahe che. te anantakALanu ahI. kAla ane kSetrathI, ema e prakAre spaSTIkaraNa karAyeluM che. kALanI apekSAe ananta utsarpiNIyA ane ananta avasarpiNIyA vyatIta thai jAya che, pachI paNa ti`gyeAnika tigyeAnika ja banI rahe che. kALanuM A parimANu asaMkhyAta pudga1 parAvartana samajavuM' joie ane AvalikAnA asa`khyAtamA bhAgamAM jeTale samaya thAya che, teTalAM asaMkhyAta pudgala parASartana samajavA joie. tiyaCgyeAnikanI A je kAyasthiti batAvelI che, te vanaspatinI apekSAe che, tenAthI bhinna tiryaMcaiA nikAnI apekSAe nahIM, kemake vanaspatikAyanA sivAya anya ti caitI kAyasthiti eTalI nathI hotI. zrI gautamasvAmI prazna kare che-De bhagavan ! tiya carcAnika sriyA tiya cayAnika yiAnA rUpamAM keTalA samaya sudhI rahe che, zrI bhagavAn--he gautama ! jaghanya antamuhUta sudhI ane utkRSTa pRthakatva karADa pU adhika traNa pUNyeApama sudhI. saMjJI pa Mcendriya tiya ce| ane manuSyanI kAyasthiti adhikathI adhika ADa bhavAnI che. asakhyAta vaSa~nI AyuvALA mRtyunA pachI niyamathI delekamAM utpanna thAya che, tiya cayAnimAM nahI, tethI ja sAta bhava karADa pUrva yuvALA samajavA joie. ane AThame antima bhava devakurU AdimAM, e prakAre sAta karADa pUrva adhika traNa pacepama samajavu joie, eja prakAre manuSya ane manuSya nA viSayamAM paNa samajI levuM joie. arthAt jaghanya antarmuhUta ane utkRSTa pRthakatva pUrNAMkoTi adhika traNa pakSepaNanI kAyasthiti zrI prajJApanA sUtra : 4 118 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavAna ! deva keTalA kALa sudhI nirantara deva banI rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! jevuM nArakanA viSayamAM kahyuM, tevuM ja devanA viSayamAM kahI levuM joIe. arthAt nArakanA samAna ja devanI paNa jaghanya daza hajAra varSanI ane utkRSTa tetrIsa sAgaropamanI kAyasthiti che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! devI keTalA samaya sudhI niratara devI banI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya daza hajAra varSa sudhI, utkRSTa paMcAvana palyopama sudhI devI, devInA rUpamAM kAyama rahe che. devenI kAyasthitinuM parimANa bhavasthitinA anusAra ja samajavuM joIe. deviyonI bhAvasthiti utkRSTa paMcAvana papamanI kahelI che. tethI ja temanI bhAvasthiti paNa paMcAvana patyemanI ja kahevI che, kAyasthitinuM A parimANu ezAna deviyenI apekSAthI kahevAmAM Avela che. tyAMnA zivAya bIjI devInI eTalI sthiti saMbhavita nathI. zrI gautamasvAmI-De bhagavad ! siddha keTalA kALa sudhI siddha paryAyathI yukta rahe che? zrI bhagavAna he gautama! siddha jIva sAdi ananta hoya che, siddha paryAyanI Adi che paNa ata nathI. siddhaparyAya akSaya che. 2gAdi doSa ja janmamaraNanuM kAraNa che ane te siddha jIvamAM hetAM nathI, kemake rAgadveSanAkAraNa bhUta karmone teo sarvathA kSaya karI de che. zrI zaitamasvAmI-he bhagavan! nArakajIva aparyApta nAraka paNuthI keTalA samaya sudhI banI rahe che? zrI bhagavAna che gautama ! nArakajIva aparyApta nArakapaNAthI jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa paNa antarmuhUta sudhI rahe che, tenI kAyasthiti antarmuhUrtanI ja che, kemake aparyApta avasthA antarmuhUrtathI adhika kALa sudhI rahetI nathI. antarmuhUrta pachI paryApta avasthA prAraMbha thaI jAya che. e ja prakAre tiryAnika, tiryaMcanI, manuSya, manuSya, strI, deva ane devinI-badhAnI aparyApta avasthA atarmuhUrta sudhI rahe che, tethI ja A badhAnI jaghanya ane utkRSTa kAyasthiti paNa antarmuhUrtanI ja hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! paryApta nAraka keTalA kALa sudhI paryApta nAraka paryAyavALA banI rahe che? zrI bhagavA-he gautama! jaghanya antarmuhUrta eAchA daza hajAra varSa sudhI ane utkRSTa antarmuhUrta ochA tetrIsa sAgaropama sudhI paryApta nAraka, paryApta nArakanA rUpamAM satata rahe che. ahIM A vAta dhyAnamAM rAkhavI joIe ke nArakanI je samagra sthiti che, temAMthI aparyApta avasthAnuM eka antarmuhUrta ochuM karI devAthI paryApta avasthAnI bhavasthiti hoya che. ane nArakanI je bhavasthiti che, teja tenI kAyasthiti paNa che. zrI prajJApanA sUtra : 4 119 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavan! tiryacanika paryApta keTalA kALa sudhI tiryacanika paryApta avasthAmAM nirantara banI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa antarmuhUrta ochA traNa papama sudhI paryApta tiya ca satata paryApta tiryaMca paryAyavALA rahe che. Aja enI kAyasthiti che. eja prakAre paryApta tiryaMca meninI paNa paryApta tiryaMca meninI paryAyathI yukta jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa antarmuhUrta ochA traNa popama sudhI rahe che. tiya"canI jema manuSya ane manuSya strInI kAyasthiti paNa jaghanya antarmuhUrtanI ane uhaantamuhUrta ochI traNa 15manI samajI levI joIe. paryApta devanI kAyasthiti paryAptaka nArakanA samAna che, arthAta devanI paNa jaghanya kAyasthiti antarmuhUrta ochA daza hajAra varSanI ane utkRSTa kayarithati attamuhUrta ochA tetrIsa sAgaropamanI che. zrI gautamasvAmI-hebhagavAna ! paryApta devIo paryApta devInA rUpamAM keTalA samaya sudhI rahe che? arthAt paryApta devanI kAyasthiti keTalA kALanI che ? zrI bhagavAna-he gatama! jaghanya antarmuhUrta ochA daza hajAra varSanI ane utkRSTa kAyasthiti antamuhUrta ochA paMcAvana pAmanI che. eTalA kALa sudhI paryApta devI avirata paryApta devI paryAyavALI rahe che. (dvAra 2) jIvoM ke sendriyapane kA nirUpaNa indriya vaktavyatA zabdArtha-(gi La maMte ! saphaMvitti zAstro vaidivAM do?) he bhagavan sendriyapaNAmAM arthAt Indriya sahita jIva senidraya keTalA samaya sudhI rahe che? (vA ! saphaeNTriNa phuvihe Tv) he gautama! sendriya be prakAranA kahyA che (saM 181 jarUra vA pannavasI) te A prakAre anAdi ananta (kaLArU sAvasira) ane anAdisAnta. | (grid i mate ! jiMvitti vastro aaiN hora) he bhagavana ! ekendriya keTalA zrI prajJApanA sUtra : 4 120 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALa sudhI e kendriya paNAmAM rahe che ? (noramA ! jJaomi saMtorg, #oLa zaii 4) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa anantakAla (vanaspaphavA) vanaspatikAla paryanta. (ruM raNa i mete ! vephaMtti zAstro vevariraraM Tropha) he bhagavan! zrIndriya keTalA kALa sudhI dhandriya rahe che? (vocamA ! nagoLage vaMtomuhurgha, koNe saMvedai r8) he gautama! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa saMkhyAtakAla (gvaM teDuMrirA rAtti vi) eja prakAre trIndriya ane cAra Indriya paNa. (paMgi i maMte ! ifpaMripatti vAlo vadi ho) he bhagavan ! paMcendriya keTalA samaya sudhI paMcendriya paNAmAM rahe che? (jonA ! karatordu, koNe sAva sarsa) he gautama ! jaghanya antamuhUrta, utkRSTa sahasAgaropama (nATTa) kAMIka adhika. | (Ni puchA) anindriya saMbandhI prazna? (yamA! tArA jJANig) he gautama ! sAdiananta. (Tztta mare! phaMtijajJAtti zAstro jevAM gho) he bhagavana! sendriya paryApta keTalA kALa sudhI sendriya paryApta paNAmAM rahe che? (toya! gaom i mato mutta, kazole sAvacapuDuraM) he gautama! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa pRthakatva se sAgaropamathI kAMIka adhika. (gfjaMjijJa7 i mate ! pucha?) he bhagavana! ekendriya paryAptaka sambandhI prazna? (joyA ! naEvoi vaMto[ga, koNef saMjJAruM vArasadA) he gautama ! jaghanya antamuM hRta, utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa vephaMtri Taggi pucha?) dvandriya paryAptanA viSayamAM prazna? (vimA ! kaguLe baMtomutta, zoleluM saMvejJAAsAruM) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa saMkhyAtavarSa (tendriya vi TchA ?) trIndriya paryApta sammI pRcchA? (camA ! kagoli saMtomudatta, 3jo saMgAruM sArUMDhiyAruM) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa saMkhyAta rAtri divasa (siMvidyAnnattara maMte ! puchA) he bhagavana ! caturindriya paryAptanA viSayamAM pRccha.? (cama! 1Le aMtamuhurUM, 3ore saMjJA mAsA) he autama ! jaghanya antarmuhUrva, utkRSTa saMkhyAta mAsa, zrI prajJApanA sUtra : 4 121 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vidyi jJatta ! chAM mate ! pacitri paJattatti jANo vaiyariyAM hor ?) he bhagavan ! pacendriya paryApta keTalA kALa sudhI pacendriya paryApta banI rahe che ? (joyamA ! garona baMtomudutta joyeLa soma layapuvrutta) huM gotama ! jaghanya antarmuhUta ane utkRSTa sAgarApama zatapRthakatva arthAt se sAgare pamathI navase sAgaropama sudhI. (saci apagnattara naM mate ! pucchA ?) he bhagavan ! sendriya apaDaeNpta saMbadhI pRcchA ? (moyamA ! naLeLavolena vi baMtomuduttta) jadhanyathI paNu, utkRSTathI paNu antarmuhu (vaM pravitiya jannata) eja prakAre paMcendriya aparyApta, (dvAra 3) TIkAI-AnAthI pahelAM nAraka gati Adine laIne kAyasthitinI prarUpaNA karAI, have trIjA indriya padmane laIne kAyasthitinI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! sendriya arthAt indriya sahita jIva sendriya keTalA DhALa sudhI nirantara banI rahe che? zrI bhagavan--he gautama ! sendriya jIva e prakAranA kahelA che, te A prakAre-anAdi ananta anAdi sAnta indriyAnA be bheda che-labdhIndriya ane dravyendriya A prakaraNamAM labdhIndriya samajavI joie ane te vigRhagatimAM paNa vidyamAna rahe che ane indriya paryApta jIvamAM paNu maLI Ave che. e apekSAthI sa'sArI jIva niyamathI zrIndriya ja rahe che ane sa'sAra anAdikALathI che, tethI sendriyanI paNa anAditA siddha thAya che. temAM paNa je kAI vAra siddhi' prazna nahI kare, te anAdi ananta sendriya kahevAya che, kemake tenI sendriya avasthAne kayAreya viccheda nathI thatA, paNa je jIva kayAreka paNa siddhi prApta kare te anAdi sAnta kahevAya che, kemake mukti avasthAmAM sendriya paryAyanA abhAva thaI jAya che. zrI gautamannAmI-he bhagavana ! ekendriya jIva keTalA samaya sudhI nirantu ekendriya banI rahe che? zrI bhagavAn hai gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa anantakALa sudhI ekendriya jIva ekendriya avasthAmAM khanI rahe che. te anantakALa eTale samajavA joIe ke jeTale vanaspatine kALa che, arthAt AgaLa vanaspatinA jeTale kALa kahevAze teTalA kALa sudhI ekendriya jIva ekendriya rahe che. vanaspatikAya ekendriya hAya che, tethI ekendriya padamAM tene paNa samAveza thAya che. vanaspatikAyanuM pramANu A prakAre che-kALathI anaMta utsarpiNI ane ananta avasarpiNI, kSetrathI anantale, asakhyAta pudgala padmAvata ane te pudgala parAva` AvalikAnA asakhyAtamA bhAga samajave joie, arthAt AlikAnA asaMkhyAtamA bhAgamAM jeTalA samaya hAya che, eTalA pudgala purAvata AhI' samajavA joie. zrI gautamasvAmI--hai bhagavan ! dvIndriya jIva keTalA samaya sudhI dvIndriya paryAyI yukta rahe che? zrI prajJApanA sUtra : 4 122 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa saMkhyAtakALa arthAt saMkhyAta hajAra varSa sudhI kIndriya jIva kIndriya banI rahe che. ane kahyuM paNa che-vijakiMciLa vAsaNaharA laMkA, dvIndriyonI samAna trIdriya ane caturindriya jIva paNa jaghanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa saMpAtakALa sudhI trIndriya ane caturindriya paryAyathI yukta rahe che. ahIM saMkhyAtakALane abhiprAya saMkhyAtavarSa samaja joIe. ( zrI gautamasvAmI-he bhagavana | paMcendriya jIva keTalA kALa sudhI paMcendriya paryAyathI yukta rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa kAMIka adhika hajAra sAgaropama sudhI paMcendriya jIva nirantara paMcendriya banI rahe che. ahIM je kAMIka adhika hajAra sAgaropama kahyuM che te ravika, tiryonika manuSya tathA devagati, A cAremAM bhramaNa karavAthI jANavuM joIe. enAthI adhikALa nathI thaI zakata, kemake kevaLajJAnanA dvArA paMcendriyane kAla ATale jANavAmAM AvyuM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! anidriya arthAt IndriyothI rahita (siddha) jIva keTalA samaya sudhI anindriya banI rahe che? zrI bhagavAna -he gautama! anidriya jIva anidriyanA rUpamAM sAdi anantakALa sudhI rahe che. je drandriya ane bhAvendrithI rahita hoya, te anindriya kahevAya che. e jIva siddha ja hoya che ane siddhanI sthiti sAdi anantakALanI hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana sa Indriya paryApta jIva sa-indriya paryAptanA rUpamAM keTalA kALa sudhI rahe che? zrI bhagavAna che gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa pRthakatva zatasAgare5mathI paNa kAMIka adhikakALa sudhI saIndriya jIva sa-Indriya paryApta banI rahe che. ahIM paryAptaka labdhinI apekSAthI samajavuM joIe. labdhinI apekSAthI vigrahagatimAM paNa jIva paryApta thAya che, bhale pachI te karaNathI aparyApta hoya, tethI ja utkRSTa baso sAgarepamathI nase sAgarepamathI kAMIka adhikakAle siddha thaI jAya che. karaNa paryAptaparyAyane kALa te adhithI adhika antarmuhUrta ochA tetrIsa sAgaropama sudhIne ja hoya che, tethI ja te pRthakatva se sAgaropama thaI na zake. AgaLa paNa labdhinI apekSAe ja paryAptakatva samajavuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! ekendriya paryApta jIva keTalA samaya sudhI ekendriya paryApta banI rahe che? zrI bhagavAna - gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa sudhI ekendriya paryApata jIva ekendriya paryAptarUpe banI rahe che. pRthvIkAyika ekendriya zrI prajJApanA sUtra : 4 123 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanI utkRSTa bhAvasthiti bAvIsa hajAra varSanI che, akAyikanI sAta hajAra varSanI vAyukAvikanI traNa hajAra varSanI tathA vanaspatikAyikanI daza hajAra varSanI bhavasthiti che. tethI ja nirantara keTalA bhava kare te badhAM maLIne saMkhyAta hajAra varSa thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! dvIndriya paryApta jIva keTalA varSa sudhI zrIndriya paryApta nirantara rahe che? zrI bhagavAna-ke gautama! jaghanya antamuhUrta, utkRSTa saMkhyAta varSo sudhI dvIndriya paryApta jIva dvIndriya paryApta banI rahe che. dvAdriya jIvanI bhavasthitine kALa utkRSTa 12 varSane che, paNa badhA bhamAM utkRSTa sthiti nathI thaI zaktI, tethI ja keTalAka nirantara paryAptabha meLavIe paNa saMkhyAta varSa ja thaI zake che, seMkaDo athavA hajAro varSa nathI thaI zakatAM, zrI gautamasvAmI-he bhagavan! trIndriya paryApta jIva trIndriya paryAptathI yukta keTalA kALa sudhI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antarmuharta sudhI ane utkRSTa saMkhyAta rAtri-dina sudhI trIndriya paryApta chava nirantara trIndriya paryApta banI rahe che. trIndriya jIvanI bhAvasthiti utkRSTa egaNapasAsa divasanI hoya che. tethI ja keTalAka nirA2 paryAptakanA bhava kare te paNa badhA maLIne teo saMkhyAta zatri-dina ja thAya che. - zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! cAraIndriya paryApta jIva keTalA kALa sudhI caturindriya paryApta banI rahe che? zrI bhagavana-De gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI, ukRSTa saMkhyAta mAsa sudhI caturindriya paryApta jIva caturindriya paryAptaka paryAyathI yukta banI rahe che. caturindriyanI utkRSTa sthiti cha mahinAnI hoya che, tethI ja agarate nirantara katiSaya caturindriya paryAptanA bhava kare te paNa saMkhyAmAsa ja thAya che, zrI gautamasvAmI-he bhagavan! paMcendriya paryApta jIva keTalA kALa sudhI nirantara paMcendriya paryApta paryAyathI yukta rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya annamuhUrta sudhI, utkRSTa pRthakatva zata sAgarepa sudhI paMcendriya paryApta jIva nirantara paMcendriya paryApta paryAyavALA banI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! sa Indriya aparyApta jIva keTalA samaya sudhI sa Indriya aparyApta paryAvamAM rahe che ? zrI bhagavAna -he gautama! jaghanya paNa antarmuhUrta ane utkRSTa paNa attamuhUrta sudhI saIndriya aparyApta jIva saIndriya aparyAya paryAptamAM rahe che. ahIM labdhinI apekSAe aparyApta samajavuM joIe. baMne rIte aparyApta avasthA antarmuhUrta sudhI zrI prajJApanA sUtra : 4 124 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja rahe che. e ja prakAra paMcendriya aparyApta sudhI jANa joIe, arthAta ekendriya aparyApta tathA vikalendriya-aparyApta paNa ekendriya aparyApta tathA vikasendriya-aparyApta paryAyamAM nirantara antamuhUrta sudhI ja rahe che. paNa paryApta ane aparyAptanA A prakaraNamAM anindriya jIvanuM kathana na karavuM joIe, kemake anidriya arthAt siddha jIva nathI paryApta kahevAtA ane nathI aparyApta ja thatA. trIjuM indriyadvAra samApta kAyadvAra kA nirUpaNa kAyadvAra zabdArtha-(rUni mate ! sArUtti vADhazo vadiva do ) he bhagavan! sakAyika jIva sakAyikapaNAmAM keTalA kALa paryanta banyA ja rahe che? (myaHT ! sArU suvi ) he gatama! sakAyika be prakAranA kahyA che. (kA-anAjJA vA pamtti aliA vA saMpannavasA) te A pramANe che anAdi anaMta ane anAdi sAnta. (gavizavi pura) pRthvIkAyika saMbaMdhI prazna che. (nomA ! seumor vaMtomudu) jaghanyathI antarmuhUrta (3oNe ruM) utkRSTathI asaMkhyAtakALa (basaMjJA ragio goLiko) asaMkhyAta utsarpiNa-avasarpiNa (4) kALathI (hattazo) garva leDanA To) kSetrathI asaMkhyAtaleka (mAserAjulAIva) eja pramANe aprakAyika, tejaskAyika, vAyukArSika paNa samajavA (vAsarUArUi gchA ?) vanaspatikAyikanA viSayamAM prazna (yama ! kahaomLa vadhatomudatta) he gautama ! jaghanya antamuhUrta (vajorena aR #AruM vagaMto varasaqLI gogio #Aja) utkRSTathI anaMtakALa, kALathI anaMta utsarpiNI avasarpiNa (tto mavitA Dhori) kSetrathI anaMtaka (gasaMjJA pumAruMricA) asaMkhyAta pudgala parAvarta (temAM puruciTTA bAvajhiyA bannarUmALo) e pudgalaparAvarta AvalikAnA asaMkhyAtama bhAga che. (lAgu puchA) he bhagavan ! alayikanA saMbaMdhamAM prazna che-(nocaHI ! azvagurU sArU lakajhArigha) he gautama ! akAyika jIva sAdi anaMta che. (sArA vakattA ) sakAyika apayatanA viSayamAM prazna che-(Ayama ! kagoLA vi vi batomutta) he gautama ! jaghanyathI ane utkRSTathI paNa aMtarmuhUrta che. (ga kAra sattA ) eja pramANe trasakAyika aparyAptake paNa samajI levA. (zarUca kAttA gujhA) sakAyikaparyAptakanA viSayamAM prazna che. (! kagooLe saMtomudu) he gautama ! jaghanyathI aMtarmuhUrta che. (kolejo sArAmApuDuraM) utkRSTathI sAgaropama zatapRthakatvathI (sAtija) kaMIka vadhAre. zrI prajJApanA sUtra : 4 125. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (puDhathIkAraN vajJattara pucchA ?) pRthvIkAyika paryAptaka saMbadhI prazna (noyamA ! goLa tomuhurtta josena saMvegnArUM vApasaHAduM) he gautama ! jadhanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTa sa`khyAta hajAra varSa (EArafnne) e tejaskAyikanA pramANe aSThAyikanA sa dhamAM paNa samajavuM. (te'A vatttatta pucchA ) paryApta sa madhamAM prazna (vocamA ! naLeLa batomuhurtta) he gautama! jaghanyathI a tamuhU (jotenuM saMvanArUM vAsasaAADuM) utkRSTathI sakhyAta hajAra varSa (vaLassAtha patttattara pucchA ?) vanaspatikAyika paryApta saMbadhI prazna che. (noyamA ! gaLeLa aMtomumutta joNenuM saMvegnArUM vAsasaAEADuM) he gautama ! jaghanyathI aMtarmuhUta ane utkRSTathI sakhyAta hajAra varSI (tarAya pammattal puTTA ?) trasakAyika paryApta sa dhI prazna che. (noyanA ! noLa batomutta joseLa sALotramalayapurutta sAtiranuM) he gautama ! jaghanyathI antarmuhUta ane utkRSTa sAgaropama zatapRrzvathI kaMIka vadhAre. (dvAra 4) TIkA-AnAthI pahelAM IndriyadvArane laIne kAyasthitinI prarUpaNA karavAmAM Avela che. have cAthA kAyadvArane laIne kAyasthitinI prarUpaNA karavAmAM Ave che. gautamasvAmI prazna kare che ke he bhagavan ! sakAyikavA keTalA kALa sudhI sakAyikaparyAyathI yukta nira'tara banyA rahe che ? zrI bhagavAn uttara ApatAM kahe che ke-he gautama ! sakAyika jIvanA be te A pramANe che. anAdianaMta ane anAdisAnta, je jIvA kAyavALA hAya che te sAyika kahevAya che sakAyane ja sAyika kahe che. joke audArikavaikriya, AhAraka, tejasa ane kANunA bhedathI kAyanA pAMca bheda che te paNa ahIMyA krANu ane tejasakAyika samajavA joie. kemake eja ane saMsAra panta rahe che. anyathA vigrahagatimAM vamAna ane zarIra paryAptathI aparyApta jIvamAM anya zarIra hAtA nathI, e paristhitimAM te paNa akAyika manI jaze. te AgaLa kahevAmAM AAvanArA be bheda sagata thaze nahI'. je jIva keAi kAipaNa samaye saMsAra pAra gAmI arthAt mukta thavAnA na hoya te anAdi apavasita kahevAya che, kemake tenA sakAyika paryAyanA kayAreya viccheda thatA nathI tenAthI viparIta je jIva mekSagAmI che. te anAdi sAnta kahevAya che te jyAre mukta avasthAne prApta karaze tyAne akAyika banI jaze. gautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyika jIva keTalA kALa panta pRthvIkAyika paryAyavALA lagAtAra rahe che ? bheda che. zrI bhagavAn-he gautama ! jaghanyathI antarmuhUta sudhI ane utkRSTa asakhyAtakALa panta arthAt kALanI apekSArthI asakhyAta utsarpiNI ane avasarpiNIyA sudhI pRthvIkAyika jIva pRthvIkAyika paryAyavALA banyA rahe che. ane kSetrathI asa`khyAtalAka sudhI, eja pramANe aSThAyika, tejaskAyika ane vAyukAyika paNa jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa asa khyAtakALa panta patayeAtAnA pa-cepI yukta rahe che. zrI prajJApanA sUtra : 4 126 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautamasvAmI- he bhagavan ! vanaspatikAyika jIva keTalA kALa paryaMnta vanaspatikAyika paryAyavALA lagAtAra khanelA rahe che ? zrI bhagavAn--he gautama ! jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa anantakALa panta vanaspatikAyika jIva vanaspatikAyika paryAyavALA rahe che. te anantakALa kALanI apekSAthI ananta utsarpiNI--avasarpiNI samajavA joie kSetranI apekSA anantaleAka-asaMkhyAta pudgala-parAvata, AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAga samajavA joie. (yaM tasALi) eja pramANe trasakAyikAnA viSayamAM paNu samajavu. gautamasvAmI--he bhagavan akAyikajIva keTalA kALa paryanta kAyika paryAyavALA anyA rahe che? bhagavAn he gautama ! akAyika jIva sAdi ananta hAya che kemake kAyika jIva siddha hoya che, ane temanA siddha paryAyavra Adi haya che paNa anta hAtA nathI. gautamasvAmI-sakAyika aparyApta jIva keTalA kALa sudhI sakAyika aparyApta paNAmAM rahe che ? bhagavAn uttara ApatAM kahe che ke-he gautama! jaghanya ane utkRSTa antarmuhUta panta sakAyika aparyApta jIva sakAyika aparyApta paryAyathI yukta rahe che. eja pramANe trasakAyika aparyuMpta paryaMnta kahevu joie. arthAt tra'kAyika aparyApta, trasakAyika aparyaMta avasthAmAM echAmAM ochA ane vadhAremAM vadhAre antarmuhUta sudhI ja rahe che. gautamasvAmI-he bhagavan ! sakAyika paryApta jIva keTalA kALa paryaMnta sakAyika paryApta anyA rahe che ? kaMika vadhAre se zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya aMtarmuhUta panta ane utkRSTa sAgaropama pRthakRtya sudhI sakAyika paryApta sakAyika paryApta rahe che. gautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyaka paryApta jIva keTalA kALa sudhI pRthvIkAyika prapta paryApta paryAyavALA rahe che? zrI bhagavAn-he gautama ! jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa sakhyAta hajAra varSa sudhI pRthvIkAyika paryApta jIva pRthvIkAyika paryApta paryAyavALA nirantara rahe che. eja pramANe pRthvIkAyika paryAptanA samAna aplAyika paryApta paNa jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa sakhyAta hajAra varSa sudhI apuSThAyika paryApta rahe che. gautamasvAmI-he bhagavan ! tejaskAyika paryApta jIva keTalA kALa sudhI tejaskAyika paryApta paryAyavALA rahe che? zrI bhagavAna- he gautama ! jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa sakhyAta rAta- divasa sudhI tejaSThAyika paryApta jIva tejaskAyika paryApta avasthAvALA banyA rahe che. gautamasvAmI-3 bhagavan ! vAyukAyika paryApta jIva keTalA kALa sudhI lAgaTha vAyukAyika zrI prajJApanA sUtra : 4 127 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryApta paryAyathI yukta rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa sudhI vAyukAyika paryApta jIva vAyukAyika paryApta paryAyamAM rahe che. gautamasvAmI- he bhagavan! vanaspatikAyika paryApta vanaspatikAyika paryApta paryAya vALA keTalA kALa sudhI rahe che? zrI bhagavAna-he gatama! jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa sudhI paryApta vanaspatikAyika jIva paryApta vanaspatikAyikapaNAthI rahe che. gautamasvAmI-he bhagavan ! trasakAyika jIva keTalA kALa paryata trasakAyika paryApta paNAthI rahe che ? zrI bhagavAna-he maitama ! jaghanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa kaMIka vadhAre se sAgaropama pRthaphava sudhI trasAyika paryApta jIva trasAyika paryAptapaNAmAM rahe che. sUkSmakAyasthiti kA nirUpaNa sUkSama kAyikAdinI vaktavyatA zabdArtha-(kudumeLe aMte ! suhutti zAstro vadizvara ro?) he bhagavan! sUkSmajIva keTalA samaya sudhI sUkSama rahe che? (joya! vaLeLa dvatomudu, 3o a nna dA) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI (kavi nAgo vAviLI govinIyo jA) kALathI asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNI paryata (ttano asaMveT Ir) kSetrathI asaMkhyAtaloka. (HdumapurtAvizva rU) sUphamapRthvI kArSika (kudumArU) sUkSma aprakAyika (saMdutevaphA) sUtejakAyika (sudumarAvArUNa) sUphamavAyukAyika (suhuvarNa ) sUvana spatikAyika (dunanikole vi) sUkSmanigodamAM paNa (1Le torduraM) jadhanya antarmuhUrta (3o maheMleSe vAruM, utkRSTa asaMkhyAtakAla (saMvinAza kAnviInoLIzAstro) asaMkhyAta utsarpiNa-avasarpiNakALathI (uttaLo saMjJA To) kSetrathI asaMkhyAtaleka. | (gTuna aTnnata maMte ! sudunattapatti pucha ?) he bhagavana! sU ryApta, sUma aparyAptapaNAmAM ityAdi prazna (noramA ! Tmoi saoLa tomuduvaM) he gautama ! jaghanya ane utkRSTa antarmuhU (gDhavistRta mArU-teagg-vArANa- rUca kuTumatizALa vaM 3) aparyApta pRthvIkAyika, aprakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikathisalamanidAnuM kathana Aja prakAre samajavuM (variyALa vi pUrva ceva) paryApakanuM kathana zrI prajJApanA sUtra : 4 128 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa Aja prakAre (nahIM gohiyAoi) jevuM sAmAnyanuM. ( vALe mate ! ghA retti 4 rivaraM dora) he bhagavad ! bAdara keTalA kALa sudhI bAdara rahe che? locamA ! kagoLa zaMtomudui) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta (34o saMvea e) utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI (gasaMjJAo vasani moja jasTizo) kALathI asaMkhyAta utsarpiNa-avasarpiNa (tto basa sArU mAno) kSetrathI aMgulane asaMkhyAtame bhAga. | (varaghuvira mate ! puche?) he bhagavan! bAdarapRthvIkAyikanA viSayamAM prazna? (cama! saMtomutta) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta (3*ose sattara tAvama. jorazorImo) utkRSTa sattara kaDAkaDI sAgaropama (ghauM vAra lAgawAra vi) eja prakAre bAdaraaprakAyika paNa bhAva rADA vi) yAvat bAdaratejaskAyika paNa ( vAli ) bAdaravAyudAyika paNa (vAva jarUANa) bAdaravanaspatikAyika paNa (vAni puchA) bAdaranigoda sambandhI pRcchA? (vocamA ! kaomLe baMtomuhurja) he gautama ! jaghanya antamuhUrta (uo asaMhe haiM) utkRSTa asaMkhyAtakALa (Ava vettano aMgurU ganamA) yAvat kSetrathI AMgaLane asaMkhyAtame bhAga (cora vAvaUTUBphArUgLa mitte! puchA) he bhagavan ! pratyeka zarIra bAdaravanaspatikAyika sambandhI prazna? (noramA ! kagoouM tomudatta) he gautama! jaghanya antamuhUrta he gautama! jaghanya antarmuhUrta (3oLe sattari tAravo jokIlo) utkRSTa sattara keDAcheDI sAgarepama. (nini maMte ! nigopatti variSa ho?) he bhagavan! nigada keTalA kALa sudhI nigAha 29 cha ? (goramA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNa aNatAo usappiNi osappiNio zAstrano) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta, ane utkRSTathI anaMta utsarpiNuM-avasarpiNI kALathI (ttinA apUDhArUkattA gADharipaTTa) kSetrathI aThayAvIsa pudgala parAvartana. (vAnidhAM maMte ! vAritti puchA) he bhagavan! bAdaranigoda, bAdaranigadapaNamAM keTalA kALa sudhI rahe che, evI pRcchA hoya ! gaomi aMtamuhura) he gautama! jaghanya zrI prajJApanA sUtra : 4 129 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antarmuhUrta (34zole sattari tArogama kIja) utkRSTa sattara kaDAkaDI sAgaropama. (vArasAcA saMte ! rAtalavArUtti zAstro vadijAM do') he bhagavana! bAdaratrakAyika keTalA samaya sudhI bAdaratrakAyika rahe che? (camA ! agooLe baMtomadatta) jaghanya antarmuhUrta (3oeLe to sAthovanasArUM lakattavAna mahiyAruM utkRSTa saMkhyAta varSa adhika be hajAra sAgaropama (afsa reva panttA sarave vi gaomLe uoLe baMtord) temanAM aparyAptaka badhA jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI. (vArapALa maMte ! rAcaragatti puchA ?) he bhagavad ! bAdara paryApta keTalA kALa sudhI bAdaraparyApta paNAmAM rahe che, evI pRcchA ? (camA !AchaLa saMtomudutta) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta (koi sAravama satapuDDAM sAtii) utkRSTa kAMIka adhika se sAgarepama pRthakatva. (vApuvAra junattai mate ! sAravuDhavicaratti pucha?) he bhagavana! bAdarapRthvIkAyika paryApta keTalA kALa sudhI bAdarapRthvIkAyika paNAmAM rahe che, evI pRcchA? (aa ! nahotomutta) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta (seLa vinAruM vAsasAruM) utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa pUrve AvA vi) eja prakAre aprakAyika paNa (3ya janagi maMte ! tevA punattatti puchA) he bhagavan ! tejaskAyika paryApta keTalA samaya paryanta tejasakAyika paNAmAM rahe che, evI pRcchA? (Ayama ! aavi jtomudatta, 3o saMgAruM phaMvicAruM he gautama ! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa saMkhyAta rAtri-dina. (vATTA vArasadRya uttera sarIra vAvAjhura puche?) vAyukAyika, vanaspatikAyika, pratyeka zarIra bAdaravanaspatikAyika saMbandhI prazna? (yama ! naumi saMtomunna, voye saMvekArUM vArasAruM) he gautama! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa ( niyAnnattA vArano unnattara puchA) nimedaparyApta, bAdaranigada paryAptaka saMbaMdhI prazna? (toya ! ravi kaomLe baMtomudutta) he gautama! bane jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa antarmuhUrta (bAdaratasakAiya pajjattae NaM bhaMte ! bAdaratasa jhAiya pajjattaetti kAlaA kevacciraM hoi ?) he bhagavana ! bAdaravasAyika paryApta keTalA samaya sudhI bAdaratrasaka yika paryApta paNAmAM zrI prajJApanA sUtra : 4 130 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe che? (toya ! kagoLe baMtonui, 3roLa sarovarata pudui tA) he gatama! jaghanya atamuhUrta utkRSTa kAMIka adhika se sAgaropama pRthakRtva. (dvAra 4) TIkArya-kAyadvAranuM prakaraNa hovAthI, sUkSmAyika Adi paNa temanA antargata hovAthI, temanI kAyasthitinI prarUpaNuM karAya che - zrI gautamaravAnI prazna kare che he bhagavan ! sUkramajIva keTalA kALa sudhI nirantara sUphama paryAyavALA banI rahe che, arthAt sUkSmajIvanI kAyarithati keTalI che? zrI bhagavAha gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI sUma jIva sUma paryAyathI yukta nirantara banI rahe che. have asaMkhyAtakALanuM spaSTIkaraNa kare chekALathI asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI kALa jANa joIe, kSetrathI asaMkhyAtaleka samaje joIe. abhiprAya e che ke eka kAkAzanA asaMkhyAmadeza hoya che. evAevA asaMkhyAta le kAkAzane samasta pradezane eka-ekasamayamAM eka eka pradezanuM kamathI apaharaNa karAya, te jeTalI utsarpiNI ane avasarpiNI te apaharaNamAM vyatIta thAya teTalI ja utsarpiNI ane avasarpiNI ahIM samajavI joIe. sArAMza e che ke adhithI adhika eTalA kALa sudhI sUphama jIva nirantara sUma paryAyamAM ja banI rahe che. A prarUpaNuM sAMvyavahArika jIva rAzinI apekSAe samajavI joIe. avyavahAra rAzinA antargata sUma nigodiyA jIvanI aditAnuM kathana pahelAM karI devAyeluM che, tethI ahIM asaMkhyAtakALa kahe saMgata nathI thaI zakate. eja prakAre sUkSma pRthvIkAyika sUkSama aprakAyika, sUma tejaskAyika, sUma vAyukAyika sUma vanaspatikAyika ane sUkSama nigada paNa jaghanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI potapotAnA paryAyamAM nirantara rahe che. te asaMkhyAtakALanuM vivaraNa A prakAre che-kALanI apekSAe asaMkhyAta utsapirNa-avasarpiNI kALa ane kSetranI ape zrI prajJApanA sUtra : 4 131 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSA e kahevAya te asaMkhyAtaleka-arthAta asaMkhyAtakomAM jeTale pradeza thAya che, temane eka-eka samayamAM eka-eka karIne apaharaNa karavAthI jeTalI utsarpiNI-avasarpiNI vyatIta thAya, teTale asaMkhyAtakALa ahIM samajavuM joIe. AhIM paNa sUkSma vanaspatikAyanI vaktavyatA pahelAnI jema vyavahAra rAzinA sambandhamAM samajavI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! aparyAptaka jIva keTalA kALa sudhI sUkSma aparyAptaka paryAyavALo rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sUkSma aparyAptaka jIva sUkSma aparyAptaka paryAyamAM nirantara banI rahe che. pRthvIkAyika, apUkAyika, tejaskAyika vAyukAyika ane vanaspatikAyika ane nigada aparyApta paNa jaghanya ane utkRSTa antarmuhUta sudhI ja pitApitAnA paryAyamAM rahe che. paryApta sUkama pRthvIkAyika, aprakAyika, tejaskAyika, vAyakAyika ane vanaspatikAyika, jenuM kathana paNa evuM ja jANavuM joIe. teo paNa jaghanya ane utkRSTa antamuhUta sudhI nirantara potAnA paryAyamAM rahe che, tethI temanuM kathana eghikanA samAna ja samajI levuM joIe. e prakAre sUphama sAmAnya rUpathI pRthvIkAyika Adi vizeSaNathI viziSTa paryApta ane aparyApta nirantara jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI rahe che, tenAthI adhika nahIM e abhiprAyathI jaghanya ane utkRSTa atarmuhUrtA kahyuM che. zrI gautamasvAmIhe bhagavana ! bAdara chava keTalA kALa sudhI bAdara paryAyavALA rahe che? zrI bhagavAna che gautama ! jaghanya attamuhUrta ane utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI, te asaMkhyAtakALa kALathI asaMkhyAta utsarpiNuM-avasarpiNI parvatane samaje joIe. kSetranI apekSAe aMgulane asaMkhyAta bhAga jANavuM joIe, arthAt aMgulanA asaM. khyAtamA bhAgamAM jeTalA AkAzapradeza hoya che, temanuM eka-ekasamayamAM eka-ekanA hisAbe apaharaNa karavAthI jeTalI utsarpiNa-avasarpiNa vyatIta thAya che, teTalI utsarpiNI avasarpiNa ahIM jANavI joIe. prazna thAya che ke aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA svalpa kSetranA paramANuonuM apaharaNa karavAmAM asaMkhyAta utsarpiNI temaja avasarpiNI kALa kevA prakAre vyatIta thaI zake che? A prazananuM samAdhAna e che ke kSetra, kALanI apekSA ghaNuM ja sUma hovAthI evuM thaI zake che. kahyuM paNa che-kALa sUma hoya che paraMtu kSetra enAthI paNa adhika sUkSma hoya cheA kathana bAra vanaspatikAyanI apekSAthI che, kemake bAdara vanaspatikAyathI atirikta anyamAM eTalA kALanI sthitine saMbhava nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! bAdarapRthvIkAyika, bAdarapRthvIkAyika paryAyavALA keTalA kALa sudhI niratara rahe che? zrI prajJApanA sUtra : 4 132 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAnDe gautama ! jadhanya antarmuhUta, utkRSTa sattara kADAkoDI sAgaropama sudhI khAdarapRthvIkAyika jIva nirantara bAdarapRthvIkAyika paryAyavALA banI rahe che. eja prakAre khAdaraaAyika, khAdaratejaskrAyika ane mAdaravAyukAyika jIva paNa nirantara pAtapAtAnA paryAyathI yukta khanI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! khAdaravanaspatikAyika jIva keTalA samaya sudhI khAdaravanaspatikAyikapaNAthI nirantara banI rahe che? zrI bhagavAn-he gautama ! jaghanya antamuhUrta sudhI, utkRSTa asa khyAtakALa sudhI khAdaravanaspatikAyika jIva khAdaravanaspatikAyika rUpamAM nirantara banI rahe che. pUrvokta prakArathI asa MkhyAtakALanuM spaSTIkaraNa kare che-yAvat kSetrathI a'gulanA asa`khyAtamA bhAga arthAt kALanI apekSAe asakhyAta utsarpiNI-avasarpiNI kALa sudhI ane kSetranI apekSAe aMzulanA asaMkhyAtamA bhAgamAM jeTalA AkAzapradeza che, temane eka-eka samayamAM eka ekanuM apaharaNa karavAthI jeTalI utsarpiNI-avasarpiNI vyatIta thAya teTalA kALa sudhI, zrI-gautamasvAmI he bhagavan ! pratyeka zarIra khAdara vanaspatikAyika jIva keTalA samaya sudhI nirantara pratyeka zarIra khAdaravanaspatikAyika banI rahe che ? zrI bhagavAn he gautama ! jaghanya antarmuhUta, utkRSTa sattara kADAkeADI sAgaropama sudhI pratyeka zarIra khAdaravanaspatikAyika jIva nirantara pratyeka zarIra khAdaravanaspatikAya paryAyavALA anI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan niAda jIva keTalA kALa sudhI nirantara nigAda paryAyathI yukta rahe che ? zrI bhagavAn--hai gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa ananta utsarpiNIavasarpiNI kALa sudhI nigeAda jIva nirantara nigeAda paryAyavALA banI rahe che. kSetranI apekSAe ahI purvAMgala parAva`na sudhI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! khAdanigeAda keTalA samaya sudhI mAdaranigeda paryAyathI yukta rahe che ? zrI bhagavAn he gautama ! jaghanya antarmuha sudhI, utkRSTa sattara kADAkeADI sAgarozrama sudhI khAdarzanageAda jIva nirantara khAdaranigeAda paNAmAM khanI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! bAdaratrasakAyika jIva khAdatrasakAyika paryAyavALA nirantara keTalA kALa sudhI rahe che? zrI bhagavAn-de gautama ! jadhanya antarmuhUta' sudhI, utkRSTa sakhyAta va` adhika be hajAra sAgare pama sudhI khAdaratrasakAyika jIva trasakAyika paryAyamAM rahI zake che, zrI prajJApanA sUtra : 4 133 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A badhA bAdara Adi jene aparyAptaka jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI ja nirantara aparyAptaka avasthAmAM rahe che, adhika nahI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! bAdara paryApta jIva keTalA kALa sudhI bAdara paryApta avasthAmAM nirantara banI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya antamuhUrta sudhI, utkRSTa pRthakatva so sAgaropama sudhI bAdara paryAptaka jIva niratara bAdara paryAptaka paryAyathI yukta rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! bAdara pRthvIkAyika paryAptaka jIva keTalA samaya sudhI nirantara bAdara pRthvIkAyika rUpamAM banI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa sudhI bAdarapRthvIkAyika paryAptaka jIva bAdara pRthvIkAyika paryAptaka paNAmAM rahe che. e ja prakAre bAdara apakAyika paryApta jIva paNa jaghanya antarmuhurta sudhI ane utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa sudhI bAra apakAyika paryAyathI yukta banI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! tejaskAyika bAdara paryApta jIva keTalA samaya sudhI tejaskAyika bAdara paryApta paNAmAM rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa saMkhyAta rAtri-dina sudhI tejaskAyika khAdara paryApta jIva pitAnA bAdara tejaskAyika paryApta paryAyamAM rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! bAdara vAyukAyika, vanaspatikAyika, tathA pratyeka zarIra bAdara vanaspatikAyika keTalA samaya sudhI nirantara pitapotAnA paryAyathI yukta rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa saMkhyAta hajAra varSa sudhI khAdara vAyukAyika Adi nirantara pitatAnA paryAyathI yukta banI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nigoda paryAptaka ane bAdara nigoda paryApta kALanI apekSAe nirantara keTalA samaya sudhI rahe che ? zrI bhagavAna - gautama ! ane arthAta nigoda paryApta ane bAdara nigada paryAptaka jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa paNa antarmuhUrta sudhI pita-potAnA paryAyamAM nirantara banI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! bAdara trasakAyika paryApta jIva bAdara trasAyika paryApta paryAyamAM nirantara keTalA sabhya sudhI banI rahe che? zrI bhagavAna- he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa pRthakatva se sAgaropama sudhI bAdara sakAyika paryApta pitAnA paryAyamAM nirantara banI rahe che. (dvAra ) zrI prajJApanA sUtra : 4 134 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogadvAra kA nirUpaNa gadvAra vaktavyatA zabdArtha-(sano jo mane ! sonitti vastro vAiM phrophI) he bhagavad ! sagI jIva keTalA kALa sudhI sagI rahe che? (toyamA ! koLI suvihe paur) he gautama! sagI be prakAranA kahyA che (kaTTA vA apAvali, bANa, vA sAkaravaraNa) teo A prakAre-anAdi aparyavasita ane anAdi saparyAvasita (mAgoLaLa maMte! maLasojitti rADhamo dorU?) he bhagavan! manAgI keTalA samaya sudhI managI paNAmAM rahe che? (HT! agoLaLa samacaM, ghoLa baMtomudatta) he gautama! jaghanya eka samaye, utkRSTa antarmuhUrta sudhI (vaM varUno vi) eja prakAre vacanagI paNa (aa goLa mete ! vADha vadivAM do) he bhagavad ! kAyayogI keTalA kALa sudhI kAyAgI. paNAmAM rahe che? (vocamA ! kaomi saMtomutta, vRkSo vAvo ) he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI utkRSTa vanaspati kAla sudhI. (koLI ja mate ! joAitti jo garaja hora) he bhagavan! agI keTalA kALa sudhI agI paNAmAM rahe che? (locamA ! tArIkha pajJAti) he gautama ! sAdi aparyavasita. (dvAra 5) TIkA-kAyadvAranI prarUpaNa karyA pachI have gadvArane laIne kAyasthitinuM nirUpaNa karAya che- zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! sagI jIva keTalA kALa sudhI sayogI paNamAM nirantara rahe che? mana, vacana ane kAyano vyApAraga kahevAya che. te yoga jemanAmAM vidyamAna hoya, te sagI kahevAya che. zrI bhagavAna gautama ! sagI jIvanA be bheda che-anAdi ananta ane anAdi sAnta je jIva bhaviSyamAM kayAreya mekSa prApta nahI karaze, sadeva ochAmAM ochA zrI prajJApanA sUtra : 4 135 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ceAgathI yukta banI raheze, te anAdi ananta sayAgI kahevAya che, jevA ke abhavya jIva, je jIva bhaviSyamAM kAreya mekSa prApta karanAra che, te anAdi sAnta sayogI che, kemake mukta avasthAmAM yAganA sathA abhAva thaI jAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! mane cegI jIva nirantara keTalA samaya sudhI maneyegI paNAmAM rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa antarmuhUta sudhI manAyegI jIva mane yAgI paryAyathI yukta nirantara banI rahe che. eja prakAre vacanayogI paNa jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa atarmuhUrta sudhI vacanayogI rahe che. jyAre koI eka jIva auDharika kAyayeganA dvArA prathama samayamAM manAyega pudgalAne grahaNa karIne bIjA samayamAM temane mananA rUpamAM pariNata karIne tyAge che ane trIjA samayamAM rekAI jAya che agara mRtyune prApta thai jAya che, tyAre te eka samaya sudhI maneyogI thAya che. utkRSTa rUpathI anna hUM sudhI maneAyegI rahe che, kemake jyAre jIva nirantara manAyegya pudgalene grahaNa ane parityAga kare che ane tyAra bAda avazya ja jIvanA svabhAvanA kAraNe Uparata thai jAya che, ane phrI manAyegya pudgaleAnu grahaNa temaja parityAga kare che, kintu kALanI sUkSmatAne kAraNe kadAcit tene jJAna thatuM nathI, tAtpa e che ke manAyegya pudgaleA grahaNa ane tyAgane Avega antarmuhUta" sudhI ja satata cAlu ja rahe che. tyAra bAda temAM avazya vyavadhAna AvI jAya che. kemake jIvana svabhAva ja evA che. e kAraNe ahI manAyeganA adhikathI adhika kALa antarmuhUta kahela che. eja prakAre vacanacegI paNa samajI levA joie. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! kAyayeALI jIva keTalA samaya sudhI kAyayeAgI rahe che ? zrI bhagavAn--ae gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa vanaspati kALa sudhI kAyayogI jIva nirantara kAyayeAgI paNAmAM khanI rahe che. dvIndriyAdi jIvAmAM vacanayogI paNa maLI Ave che ane sau pacendriya jIvAmAM manAyegI paNa maLI Ave che. jyAre vacanaceAga thAya che athavA manAyega thAya che. te samaye kAyayemanI pradhAnatA nathI hatI. tethI che sAdika sapaCvasita hovAthI jaghanya antarmuhUta sudhI kAyayega rahe che ane utkRSTa vanaspatikALa sudhI vanaspatikAyanuM parimANu pahelAM kahI didhelu che. vanaspatika yika jIvAmAM kevaLa kAyayeAga ja maLI Ave che, nathI vacanayega hAtA ke nathI manecega, e kAraNathI anya caiAganA abhAva hAvAthI temanAmAM nirantara kAyayeAga ja rahe che jyAM sudhI ke temanA vanaspatikAya paryAyanA anta na thaI jAya. zrIgautamasvAmI--he bhagavan ! yAgI jIva nirantara ayAgI paNAmAM keTalA kALa sudhI rahe che zrI bhagavana-he gautama ! ayAgI arthAt caudamAM guguvatI ane siddha jIva sAdi apa vasita che, arthAt ayogI avasthAnI AditA che parantu anta nathI. (dvAra 5) zrI prajJApanA sUtra : 4 136 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedAra kA nirUpaNa vidaDhAra vaktavyatA zabdArtha-(A jo mata ! save tti zAstro variSa hora) he bhagavan! veda jIva keTalA samaya sudhI saveda paNAmAM rahe che? (yamA ! verA tividde gon) he gautama ! saveda jIva traNa prakAranA kahyA che. (taM nar) te A prakAre (gaNAvI vAM pagalA lagAvI vA, jJANig, sArI vA navaviNa) anAdi, ananta, anAdisAnta, sAdisAnta (taLa ) temAM tene re sapanavasira) je sAdisAna che (2) te (jJazumi baMtomutta, kom saLaMtaM vADha) jaghanya antarmuhUrta utkRSTa ananakALa sudhI (bALo 3vidhi-oradivALIbo jArazo) kALathI ananta utsarpiNa-avasarpiNuM (tto gavadgaDha posTaparica tena) kSetrathI kAMIka kama apAI pudgala parAvarta. ( iLa ma ! phiitta vAlo rivara ro?) he bhagavana ! strIvedI keTalA kALa sudhI strIvedI rahe che? (toya ! La vALa) eka apekSAthI (hRomi pghAM samartha) jaghanya eka samaya (3oLe suttaraM vaDhi movamai) utkRSTa ekAdaza pApama sudhI (qvahipuduttama mahi) pUrvAri pRthakatva adhika (mi vi) eka apekSAthI (Remi p sarca) jaghanya eka samaya (9oLa bAra pa4iovADuM puSporI putramamaNiyAruM) pUrvakeTi pRthaphatva adhika aDhAra palyopama sudhI (aaN gaNef) eka apekSAthI(Tomi giaaN samartha) jaghanya eka samaya (3oseLa vAsTivamAruM puvoli puduttama mahiyAruM) utkRSTa pUrvakeTi pRthakatva adhika cauda palepama sudhI (mAre govi gir samartha, kolejo visataM puvodi pudurAma madicaM) jaghanya eka samaya, ane utkRSTa se papama pRthakatvakeTi pUrva adhika (hRomi giaaN sama, koi paDhiovaFpudui) eka apekSAthI jaghanya eka samaya, utkRSTa palyopama pRthakatva (gaodi puduttamadamaNicaM) pUrvakeTi pRthakatava adhika. (purave mete ! kurivetti zAstro vadiva dorU) he bhagavana ! purUSavedI keTalA kALa sudhI purUSavedI paNAmAM rahe che? (TocamA jhaomoi tomuddatta, 3o sAro maracaTdutta tAMti) he gatama! jaghanya anna hUta, utkRSTa so sAgarepama pRthakatvathI kAMIka adhika. (napuMsave i mate ! nagvetti puchA) he bhagavan! napuMsakavedI keTalA samaya sudhI napuMsakavedI rahe che, e prazna (camA sumLa samaye, soLa varaNarUvAro) zrI prajJApanA sUtra : 4 137 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gautama! jaghanya eka samaya, utkRSTa vanaspatikALa sudhI. (ag of maM? ! gatti pura ) he bhagavad ! aveka jIva ItyAdi pazna ? ( HT! vere vihe ) he gautama! avedI be prakAranA hoya che (saM nA) teo A rIte (sArI vA bapannAvali, sAta vA sapanavasira) sAdi ananta athavA sAdi sAnta (70) temAM tene re sA savajJAti) je sAdi sAnta che (2 evi gai sarca koNene aMtImadutta) te jaghanya eka samaya, utkRSTa antamuhUrta sudhI (dvAra 6) TakArya-AnA thI pUrvaga dvAranI prarUpaNa karAI hatI, have radvAranI prarUpaNa karAI che zrI gautamasvAmI prazna kare che- he bhagavan! saveda arthAt strIveda, purUSaveda, athavA nasakadavALA jIva keTalA kALa sudhI nirantara saveda paryAyathI yukta rahe che? 1 zrI bhagavAna-he gautama ! savedaka jIva traNa prakAranA hoya che-anAdi aparyavasita arthAt jenI Adi paNa na hoya ane anta paNa na hoya, sAdi aparyAvasita arthAta jenI Adi na hoya paNa anta hoya, temaja sAdi saparyavasita arthAt jenI adi paNa hoya ane anta paNa hoya. tAtparya e che ke je jIva kayAreya paNa upazama zreNI athavA kSepaka zreNIne prApta karaze nahIM te anAdi aparyAvasita kahevAya che. tenA vedanA udayane vicheda kadApi thaze nahI paraMtu je jIva kyAreka ne kayAre upazama zreNuM athavA kSapaka zreNIne prApta karaze paNa jeNe hajI sudhI upazamazreNI ke kSakazreNI prApta karI nathI te anAdi saparyAvasita saMveda jIva kahevAya che upazama zreNI athavA kSapakazreNI prApta karI lIdhA pachI tenA vedane udaya thaI jAya che. je jIva upazama zreNIne pAmIne vedAtIta dazA prApta karI le che, paraMtu upazama zreNIthI paDIne pAchI saveda avasthA prApta kare che, te sAdi saparyAvasita saveda kahevAya che. A traNemAMthI je sAdi-saparyAvasita che, te jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa anantakALa sudhI sadaka paryAyathI yukta nirantara banI rahe che. te anantakALanuM parimANa A prakAre che-kALanI apekSAe ananta utsarpiNI ane ananta avasapiNiye. kSetranI apekSAthI dezanA apAI pudgala52 varta. tAtparya e che ke jyAre keI jIva upazamazraNa para ArUDha thaine traNe vedone kSaya karIne avedI banI jAya che, paNa upazama zreNIthI paDIne pharIthI savedaka avasthA prApta kare che. paraMtu punaH jalidathI upazama zreNI para athavA kamagraMthinA matAnusAra kSapaka zreNIne prApta kare che ane traNe vedane antarmuhUrtamAM ja upazama agara kSaya karI de che, tyAre te jIva antarmuhUrta sudhI ja saveda avasthAmAM rahe che. utkRSTa rUpathI dezane aparAdha pudgala parAvartana sudhI jIva sada rahe che, kemake upazama zreNIthI patita banIne te jIva eTalA kALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa kare che. tyAra pachI yakta utkRSTa kAlamAna sAdi saparyasita savedakane siddha thAya che, zrI prajJApanA sUtra : 4 138 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strIvedanA viSayamAM pAMca Adeza arthAt pAMca apekSAe agara prakAra che. tenu nirUpaNa karAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! aM veDhI jIva keTalA kALa sudhI nirantara strIvedI banI rahe che ? zrI bhagavAna ke gautama ! eka prakArathI jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa pU koTi pRthakatva (be kareDa pUrvathI ArabhIne nava karADa pUrva sudhI) adhika ekaseAdaza pacepama sudhI koI strIvedI jIva nirantara strIvedI banI rahe che. (1) khIjo prakAra batAve che-eka AdezathI jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa pUrvakoTi pRthakatva adhika aDhAra paDyeApama sudhI kei strIvedI jIva srIvedI nirantara banI rahe che. kAI strI upazama zreNImAM traNe vedene upazama karIne avedaka paryAya prApta karI le, tapazcAt nIce paDIne eka samaya sudha! veDhInA anubhava kare, punaH khIjA samayamAM kALa karIne veAmAM utpanna thai jAya. tyAM te purUSavedI hAya che, stravedI nahI, e prakAre strIvedanA jaghanyakALa eka samaya mAtrane siddha thAya che. utkRSTa rUpathI pAMca AdezemAMthI prathama AdezAnu spaSTIkaraNa A rIte che--kAi jIva siyAmAM agara tiya caniyAmAM je karADa pUrvanI mAyune hAya, te pAMca bhava karIne IzAna pamAM paMcAvana pathaipamanI utkRSTa sthitivALI aparigRhitA deviyAmAM devI rUpathI janma le. tatpAt Ayune kSaya thatAM punaH karoDa pUrvI AyuvALI manuSyanI agara tiya canImAM strI rUpe utpanna thAya, tapazcAt punaH IzAna mAM paMcAvana pacepamanI A yuSyavALI apariMgRhItAdevInA rUpamAM utpanna thAya te tenA pachI avazya ja tene koI bIjA vedanI prApti thAya che. e prakAre pRthakatva kaTipUrva adhika ekase daza palyApama sudhI nirantara srIveda paryAyanu hovu siddha thAya che. (1) khIjA AdezanuM vivaraNa A prakAre che-manuSya striyAmAM athavA tiya ca zriyAmAM karADa pUrvanI sthitivALA pAMca bhava karIne pUrvokta prakArathI ja izAna devaleAkamAM be vAra utkRSTa sthitivALI daiviyAmAM utpanna thAya te paNa parigRhItA daiviyAmAM ja utpanna thAya, aparigRhItA daivicamAM nahIM. evI avasthAmAM aDhAra patyeApama karADa pUrva pRthakatva adhika sudhI ja stravettu rahevu siddha thAya che. (2) tRtIya Adezanu spaSTIkaraNa-trIjo Adeza arthAt apekSA agara prakAranA anusAra jaghanya eka samaya, utkRSTa pUrkArTi pRthakatva adhika cauda pApama sudhI strIvedI jIya strIvI rahe che. A AdezamAM saudharma devaleAkamAM, sAta padyeApamanI, utkRSTa AyuvALI parigRhItA daiviyAmAM be vAra utpanna thavAnI vivakSA karAI che e kAraNe e devI bhavonA cauda yApama ane manuSyanI agara tiya iMcanInA bhavAnA pRthakatva karADa pUrva adhika thAya che. Ama strIvedanu' nirantara astitva karoDa pUrva pRthakatva adhika cauda pacce pama sudhI siddha che. zrI prajJApanA sUtra : 4 139 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothA AdezanuM vivaraNa-cothA AdezanA anusAra jaghanya eka samaya sudhI, utkRSTa pUrvakeTi pRthakatva adhika se papama sudhI strIvedI jIva tiratara strIvedI banI rahe che e AdezamAM saudharma develekamAM pacAsa-pacAsa palyopamanI sthitivALI apari. jhahIta deviyemAM be vAra janma lenAra jIvanI vivakSA karAI che. A vivakSA anusAra pRthakava karoDa pUrva adhika se pa9pama sudhI strI vedanuM nirantara rahevuM siddha thAya che. pAMcamA AdezanI prarUpaNA-A AdezanA anusAra jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa pUrvakeTi pRthakatva adhika papama pRthaka sudhI strIvedI jIva nirantara strIvedI rahe che kemake aneka bhAmAM bhramaNa karate rahete kaI paNa jIva adhikathI adhika papama pRthakatva sudhI ja strIvedavALo rahe che, tenAthI adhika kALa sudhI nahIM, kemake manuSyanI agara tiryaMcanInI avasthAmAM karoDa pUrvanI AyuvALA sAta bhavane anubhava karIne AThamA bhAvamAM devakupha AdimAM traNa palepamanI AyuvALI striomAM strI rUpathI utpanna thaIne tatpazcAtkALa karIne saudharma devalekamAM jaghanya sthitivALI deviyomAM devI rUpathI utpanna thAya tatpazcAt avazya jIva anya vedane prApta kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! purUvedI jIva keTalA kALa sudhI purUSadI rahe che. zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya anatamuhUta sudhI ane utkRSTa kAMIka adhika se. sAgarepama pRthakatva sudhI purUvedI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! napuMsakavedI jIva vadhAremAM vadhAre keTalA kALa sudhI napuMsakavedI niratara banI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya eka samaya sudhI, utkRSTa vanaspatikAya kALa sudhI arthAt ananta kALa sudhI vanaspatinA jIva napuMsakavedI hoya che ane temano kALa ananta che, tethI ja napuMsaka vedane kALa ananta ja kahela che zrI gautamasvAmI bhagavad ! avedaka jIva keTalA samaya sudhI avedaka rahe che? zrI bhagavAna gautama ! adaka jIva be prakAranA kahelA che, te A prakAre sAdi aparyasita ane sAdi saparyAvasita, je jIva kSepaka zreNIne prApta karIne avedI thaI jAya che, te sAdi aparyavasita kahevAya che, kemake evA jIvana pAchuM patana nathI thaI zakatuM.. je jIva upazana zreNane prApta karIne aveka thAya che, te sAdi parvavasita kahevAya che kemake tevI aveDha avasthAne Adi paNa che ane patana pAmatA anta paNa thaI jAya che. temAMthI je sAdi saparyasita che, te jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa antamuhUrta sudhI nirantara adaka rahe che, kemake je jIva eka samaya sudhI zrI prajJApanA sUtra : 4 140 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka rahIne bIjA ja samayamAM kALa karIne devagatimAM janma le che te purUSa vedane udaya thavAthI saveda thaI jAya che. e kAraNathI ahIM avedanuM jaghanya eka samaya kahela che. utkRSTa antarmuhUrta kahevAnuM kAraNa e che ke antarmuhUrtanA pachI zreNIthI patita thatAM tenA vedano udaya thaI jAya che. vedadvAra 6) kaSAyadvAra kA nirUpaNa kaSAyadvAra vaktavyatA zabdArtha-(sarasALa aMte ! sAtti zAstro rivaraM doruM ) he bhagavana ! sakaSAyI jIva keTalA samaya sudhI sakaSAyI rahe che ? (camA ! sAcI tithi youtte) he gautama! sakaSAyI traNa prakAranA kahyA che (1gI) teo A prakAre che (bAvI vA ajJANig) anAdi ananta (bArI ghA savajJavala) anAdi sAMta (sArI vAta avsnavalaNa) athavA sAdi sAta (jhAva 3a vorAriyaruM reDULa) yAvat dezana apArArdha pudgalaparAvatana. (zodA je mate! purA) he bhagavAna ! krodha kaSAyI sambandhI pakSa (noramA ! Tumi gzo daMtomuhurja) he gautama ! jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI (aa nA mAnavAvAnA) e prakAre yAvat mAnakaSAyI ane mAyAkaSAyI (majA maMte ! homa sArUtti juda8) bhagavad ! bhakavAthI keTalA samaya sudhI bhakaSAyI rahe che? e prazna (camA ! agoLa hUM sana 3o vadhatomutta) he gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa antarmuhUrta. (navasA mane ! vAtAtti vastro diva dorU) he bhagavan ! akaSAyI keTalA kALa sudhI akaSAyI rahe che? (vocamA ! arasA suvi Hum) he gautama ! akaSAyI be prakAranA kahyA che (saM ka vIra vA bagavati sAva vA saMpannaraNa) teo A zrI prajJApanA sUtra : 4 141 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAre-ananta ane sAdi sAnta (tahvaLa bese sIrsapAvara) teemAM je sAdi jJeLa amuDhuI) te jaghanya eka samaya, ane utkRSTa sAnta che (te narbheLa mAM samaya, antamu ta sudhI, (dvAra 7) TIkA-pahelAM vedadvAranI prarUpaNA karavAmAM AvI, have krama prApta sAtamA kaSAyadvAranI prarUpaNA karAya che-- jIvanA eka vikArI pariNAmane kaSAya kahe che, je kaSAyathI yukta hoya te sakaSAyI kahevAya che. zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan ! sakaSAyIjIva keTalA kALa sudhI sakaSAyI banI rahe che. kSa zrI bhagavAna-he gautama ! sakaSAyI jIva traNa prakAranA hAya che-anAdiananta, anAdisAMta, ane sAhisAnta. pahelA kahyA pramANe je jIva kayAreya paNa upazamazreNI athavA kSepakazreNIne prApta karaze nahi, te anAdi aparyavasita sakaSAyI kahevAya che, kemake temanA kaSAyane kayAreya DhaMda nathI thai zakate, je jIna kyAreka upazamazreNI zreNIne prApta karaze, te anAdi sapa vasita athavA anAdi sAnta kaSAyI kahevAya che, kemake upazamazreNI athavA kSapakazreNI prApta karavAthI temanA kaSAyeyane viccheda thaI jAya che. je jIva upazamazreNI prApta karIne ane akaSAyI banIne pharI upazamazreNIthI patita thaine sakaSAyI banI jAya che, te sAdisAnta kaSAyI kahevAya che, kemake tenA kaSAyadayanI ADhi paNa che ane bhaviSyamAM pharI kaSAyeAdayane anta paNa thaI jaze. A traNu prakAranA sakaSAyI jIvemAM je sArtti sapakSita sakAyI che, te jAnya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa anantakALa sudhI nirantara sAyI rahe che. anantakALanu spaSTIkaraNa A prakAre che-kALanI apekSAe ananta utsarpiNI-avasarpiNI sudhI ane kSetranI apekSAe kAMika eDachA apA puTTugalaparivartana sudhI. kemake upazama zreNIthI paDela jIva eTalA kALa sudhI sasAramAM paribhramaNa kare che. e kAraNe sAdisAnta kaSAya jIvanuM jadhanya kALamAna antarmuhUnuM che ane utkRSTa kAMI ochA apApugala parAvata nanu che. pahelA savedInA sambandhamAM je yukti kahI che, teja ahI paNa sarakhI che, zrI gautamasvAmo--De bhagavan ! krodha kaSAyI jItra nirantara keTalA kALa sudhI krodha kaSAya banI rahe ? zrI bhagavAna-De gautama ! jaghanya ane utkRSTa rUpaNI kredha kaSAyI jIva nirantara krodha kaSAyInA rUpamAM antarmuhUta sudhI ja rahe che, kemake krodha kaSAyanA upayega ochAmAM eche ane adhikathI adhika paNa antarmuhUta sudhI ja rahI zake che. eja prakAre mAna, mAyA, ane lebhakaSAyAmAM paNa viziSTa upayeganI apekSAthI ja prarUpaNA karAi che, eja abhiprAyathI sUtrakAra kahe che kaSAyanI jema mAnakaSAyI jIva mAnakaSAyI ane mAyAkaSAya mAyAkaSAyathI zrI prajJApanA sUtra : 4 142 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukta kAlanI apekSAe jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI ja rahe che. kemake jIvane svabhAva ja e che ke mAnakaSAya ane mAyAkaSAyano upayoga antarmuhUrta adhika nathI rahetuM. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! bhakaSAyI jIva lebhakaSAya paryAyathI yukta nirantara keTalA kALa sudhI rahe che? zrI bhagavAna -he gautama ! jaghanya eka samaya sudhI, ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI labhakaSAyI, lekavAthInA rUpamAM nirantara rahe che. jyAre keI upazAmaka jIva upazama zreNIne anta thatAM upazAtarAga thaIne upazamazreNIthI paDe che ane lebhanA aMzanA vadananA prathama samayamAM ja mRtyune, prApta thaIne devalekamAM utpanna thAya che ane krodhakaSAyI, mAnakaSAyI temaja mAyAkaSAyI thAya che. te samaye eka samaya sudhI bhakaSAyI banI rahe che. (maLI Ave che) prazna karI zakAya che ke lebhanA sambanyamAM je yukti ApI che, teja yuktinA anusAra krodha vagerenuM paNa jaghanya eka samaya sudhI rahevuM kema nathI batAvyuM ? tene uttara e che ke-je upazama zreNIthI paDI rahelA krodha zuonA vedananA prathama samayamAM mAnANunA vedananA prathama samayamAM athavA mAyANunA vedananA prathama samayamAM mRtyune prApta karIne devalokamAM utpanna thAya che, tathApi svasvabhAva vazAt je kaSAyanA udayanI sAthe kALa karyo che, teja kaSAya AgAmI bhavamAM paNa antamuhUrta sudhI rahe che. A sUtranA pramANathI evuM jJAta thAya che. ethI ja krodha, mAna, mAyAkaSAyanuM aneka samayatvanuM pratipAdana karAyeluM che. zrI gautamasvAmI- he bhagavan! akaSAyI jIva keTalA kALa sudhI akaSAyI paryAyathI yukta rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! akaSAyI cha be prakAranA hoya che-te A prakAre-sAdi ananta ane sAdisAnta. A bannemAMthI je sAksiAnta akaSAya che te jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa antarmuhUta sudhI akaSadhI paryAyathI yukta niratara rahe che. A viSayamAM teja yukti samajI levI joIe je vedanA viSayamAM kahelI che. arthAta pUrvokta be prakAranA akaSAyI jIvemAMthI ja kSepaka zreNIne prApta karIne akavAyI thAya che, te sAdi ananta akASAyI hoya che, kemake kSapaka zreNIthI pharI pratipAta thato nathI, kinta je jIva upazama zreNI para ArUDha thaIne akaSAthI thAya che, te sAdisAnta akavAyI kahevAya che. te jaghanya eka samaya sudhI akaSAya paryApta paryAyathI yukta rahe che jyAre eka samaya akaSAyI thaIne bIjA samayamAM mRtyune prApta thaI jAya che, tyAre e samayamAM devalekamAM utpanna thaIne kaSAyanA udayathI akaSAyI banI jAya che. e kAraNathI zrI prajJApanA sUtra : 4 143 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akaSAyitvanA jaghanya kALa eka samaya hele che. utkRSTa antarmuhUta sudhI akaSArthI rahe che, tapazcAt upazama zreNIthI avazya ja patita thaine sakraSAya banI jAya che. (dvAra cha) lezyAvAlejIvoM ke lezyAkAla kA nirUpaNa lezyAdvAra zabdA-(saLekS naM mate ! saheetti puccha ?) he bhagavan ! salezya arthAt lezyAyukta, jIva lezvAyukta keTalA kALa sudhI rahe che, evA prazna (goyamA ! sahelle tuviSe patte) he gautama ! salezya jIva e prakAranA kahela che (ta naaA)-baLAtIvavA bannatti, gaLAvIN trA sapannatti) tee A prakAre anAdiananta ane anAdi sAnta (hemaNe mane ! cheletti vhAlo vevaSivaM hor ?) he bhagavan ! kRSNavezyAvALA jIva keTalA kALa sudhI kRSNalezyAvALA rahe che? (poyamA ! narbheLa aMtomuddutta, kSobheLa tettInuM sagotramAra) he gautama ! jaghanya antamuhUrta, utkRSTa tetrIsa sAgarApama (aMtomudutta mamaciAOM) antamuhUta adhika. (nIruGeNe na maMte ! nIOEtti pucchA ?) huM bhagavan ! nIlakezyAvALA jIva keTalA kALa sudhI nIlalezyAvALA rahe che evA prazna ? (zodhamA ! naLeLa aMtomuddutta, joseLa sa sALoSamA pajigotramAsalijJamAma mAinuM)hai gautama ! ja dhanya antarmuhUta sudhI, utkRSTa pakSe pamanA asakhyAtamA bhAga adhika daza sAgaropama sudhI, (Apahelena purA ?) kApeAtalezyAvALA ityAdi prazna hai (ocamA ! naLa tomukutta, jIvANenuM tiLi sarovamAZvRjitrotramAsaMhinnamAmAinuM) hai gautama ! jadhanya antamuhUrta, utkRSTa palleSamane manna`khyAtamA bhAga RSidha traNa sAgare:Sama sudhI, (te jempena pucchA ? te jolezyAvALAviSe prazna ? (aucamA ! noLa tomuduttta, rolena pho sALomArUM patnikovamAsaMvijJamAma maciAre) he gautama ! jaghanya antarmuha sudhI, utkRSTa pacepamanA asakhyAtamA bhAga adhika e sAgaropama sudhI (pahelena aMte ! puccha ?) he bhagavan ! padmalezyAvALA viSe-prazna(poyamA ! goLa vaMto muduttta, cholena Tsa sarotramArM baMtomudghatta maai) he gautama ! jadhanya antarmuhUrtI, utkRSTa antarmuhUta adhika daza sAgaropama sudhI. (muzkembhe na maMte ! pujjA) zukala lezyAvALAviSe-prazna ? (poyamA ! goLa to muhurtta, koleLo tennIsa sALarovamArUM saMtomuduttamAirUM hai gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa antarmuhUta adhika tetrIsa sAgaropama sudhI, (hempena pujjA ?)alezyA viSe prazna ? (govA !sArIt vajJatti) gautama sAdi ananta TIkA -pahelA kaSAya dvAranI prarUpaNA karAI, have kamAgata (dvAra 8) AThamA vaizyA zrI prajJApanA sUtra : 4 144 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAranI prarUpaNA karAya che. zrIgautamasvAmI-De bhagavan ! saazya arthAt azyAvAnlR jIva keTalA kALa sudhI saazya banI rahe che ? zrIbhagavAna-De gautama ! saMlezya jIva e prakAranA hoya che, te A sapa vasita, ane anAdi apa vasita, temAMthI je jIvanA saMsAra maraNanA kyAreya aMta nathI AvatA te anAdi apa vasita kahevAya che pAragAmI che te anAhi~ sapayavasita kahevAya che. prakAre anArdi arthAt janma ane je sa'sAra zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! kRSNavezyA vALA jIva keTalA samaya sudhI kRSNalezyA vALA nirantara banI rahe che ? zrIbhagavAna-De gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa antarmuhUta adhika tetrIsa sAgarApama sudhI kRSNulezyAvALA nirantara kRSNulezyAvALA rahe che. tiyathA ane manuSyeAnA lezyA draSya antarmuhU sudhI rahe che. tyAra pachI mavazya badalAI jAya che, kintu devA ane nArakAnAM laizyA dravya pUrva bhava sambandhI antima antarmuhUthI Ara bhIne para bhatranA prathama antarmuhUta sudhI kAyama rahe che. jaghanyakALa antarmuhUta satra manuSya ane tiya``cenI apekSAthI jANavA joIe ane utkRSTa kALa devA temaja nArakA nI apekSA thI. A utkRSTa kALa alaga alaga prakAranA che, tethI ja tenA para vicAra kare che. kRSNalezyAnA utkRSTa kALa antarmuhUta adhika tetrIsa sAgaropamane kahelA che, te sAtamI bhUminI apekSAe jANavA joIe, kemake sAtamI naraka bhUminA nAraka kRSNalezyAvALA hAya che, ane tenI sthiti utkRSTa tetrIsa sAgaropamanI hAya che ane pU bhava temaja uttara bhatra saMbaMdhI je be antarmuhUta che, te banne maLIne paNu antarmuhUta jaNuAya che, kemake antarmuhUta'nA asa`khyAta bheda hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! nIlalezyA vALA jIva nirantara keTalA kALa sudhI nIla lezyAvALA banI rahe che ? zrIbhagavAn "huM gautama ! jadhanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa pacepama nA asa'khyAtamA bhAga adhika daza sAgaropama sudhI nIlezyAvALA jIva nirantara nIlavezyAvALA rahe che. ahIM pAMcamI naraka pRthvInI apekSAthI patyeApamanA asakhyAtamA bhAga adhika daza sAgaropama samajavA joI e, kemake pAMcamA narakanA pahelA pAghaDamAM nIlalezyA hoya che, kahyu paNa che paMmiyAt mInnA) arthAt pAMcamI bhUmimAM mizra heAya che. A prathama pAthaDamAM uparyukta sthiti hAya che pUrvabhava ane uttara bhatra sabandhI-khanne antarmuhUta pacepamanA asakhyAtamAM bhAgamAMja samilita thaI jAya che, tethI ja tenI pRthavivakSA pharI nathI. AgaLa paNa eja prakAre samajI levu' joI e. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! kApAtalezyAvALA keTalA samaya sudhI nirantara kApe.ta zrI prajJApanA sUtra : 4 145 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyAvALA banI rahe che. zrIbhagavAna-he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa papamane aMkhyAta bhAga adhika traNa sAgaropama sudhI kApatalalezyAvALA nirantara kApatalezyAthI yukta banI rahe che. ahI trIjI naraka pRthvInI apekSAe 55manA asaMkhyAtamA bhAgathI adhika traNa sagaropama kahela che, kemake trIjI naraka pRthvInA prathama pAthaDamAM eTalI sthiti che ane kApita lezyA paNa hoya che. kahyuM paNa che (sacANa mIsiyA) arthAt trIjI bhUmimAM mizra vezyA hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! tene vezyAvALA jIva keTalA kALa sudhI nirantara tene lezyAvALA banI rahe che? zrIbhagavAna-he gautama! jaghanya antahIM sudhI, utkRSTa papamanA asaMkhyA tamAM bhAga adhika be sAgaropama sudhI tene lephsAvALe jIva telethAthI yukta niratara rahe che. ahIM IzAna devaka nI apekSAbe palyopama asaMkhyAta bhAga Adhaka be sAgare kama samajavA joIe. kemake IzAna devalokanA devenI te jelekSAnI Aja utkRSTa sthiti che. gautamasvAmI-he bhagavana padma lezyA sakhI pRcchA ? ardhAtu padmalezyA vALa jIva keTalA samaya sudhI nirantara padmasthAthI yukta banI rahe che? zrIbhagavAna he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkaTa antamuhUrta adhika daza sAgaropama sudhI padmavezyAvALA jIva nirantara pad vezyAvALA banI rahe che. ahIM brahnaka nAmaka devalokanI apekSAthI daza sAgarepama samajavA joIe, kemake tyAM devenI utkRSTa sthiti daza sAgaropamanI che. pUrvabhava ane uttara bhava saMbadhI bane anta muhUrta ekaja antamuhUrtamAM atagata thaI jAya che, kemake antamuhUrta nA asaMkhyAta bheda kahelA che. kAraNathI ahIM atarmuhUta adhika kahyuM che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! zukalalezyA saMbandhI pRchA ? arthAta zukalezyAvALA jIva nirantara zuklalezyA vALA keTalA kALa sudhI rahe che ? zrIbhagavAna-he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa antarmuhUrta adhika tetrIsa sAgaropama sudhI zukala lezyAvALA jIva nirantara zukalezyAvALA rahe che. ahI anuttara vimAnanA denA devanI apekSAthI antarmuhUta adhika tetrIsa sAgaropamanuM kAna karAyeluM che. te devenI utkRSTa sthiti tetrIsa sAgaropamanI che ane antarmahata adhika pUrvokta prakArathI samajI levuM joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavad ! alezya arthAt legyAthI atIta jIva. nirantara keTalA samaya sudhI alezya rahe che ? zrIbhagavAna-he gautama ! alezya jIva sAdi ananta hoya che, kemake agI kevaLI ane siddha alezya heya che ane ekavAra lezyAtIta avasthA prApta thayA pachI pharI kyAreya zrI prajJApanA sUtra : 4 146 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salezya avasthA utpanna nathI thatI, tethI alezya sAdi ananta che. ( dvAra 8) samyakatvavAle jI ke samyaktA kA nirUpaNa navamuM samyakatvadvAra zabdArtha-samUvi La maMte ! samarikI tti vAilo viruM ho) bhagavana samRSTi jIva samyagdaSTi paNe keTalA kALa sudhI rahe che? (joyA ! mAro duSide paum) gautama samadaSTivALA cha be prakAranA che. (te rahI-sahI vA bannati, tArI vA saMpannavala) teo A prakAre-sAdi aparyavasita ane sAdi saparyavasita (tastha ke te sArI sarakAvAsA) teomAM je sAdi saparyavasita che (se gaonLe tomudatta) te jaghanA antarmuhUrta sudhI (3oLe vadri pAlavamADuM) utkRSTa sAtireka chAsaTha sAgaropama sudhI. (fmAviTTI jo maMte ! purA) he bhagavana mithyA daSTinA viSayamAM pRcchA? (vanA! nijIvI sivize gor) he gautama! mithyASTivALA jIva traNa prakAranA kahyA che (raM lAkhANA kArUpa sajasjhavasiSa, vIra vA pakavAmiNa) te A prakAreanAdi ananta, anAdi sAnta ane sAdi sAnta (tatva te vAvI sajjavalig) temAM je sAdi sAnta che te nagumLe baMto muhuraM 3ote kaoid 4) te jaghanyathI antarmuhartA sudhI, utkRSTa ananta kALa sudhI (anaMtAgo rUqiLI godiuLIno vADha) kALanI apekSAe ananta utsapiriNI-avasarpiNi (ttino avaDha poramridR gii) kSetranI apekSAe dezena apAI pudgala parivartana sudhI. (sAbichALei puchA) samyakRmithyAdaSTinA viSayamAM prazna ? (camI gaLe na caMtomutta) he gautama! jaghanya antarmuhUrta (3oLe saMtodui) utkRSTa antarmuhUrta (hAra 9) zrI prajJApanA sUtra : 4 147 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA AnA pahelAM vaizyAdvAranI prarUpaNA karAI hatI, have, kramaprAsa navamuM samyakatva dvAra nirUpaNa karAya che. zrIgautamastrAmI-he bhagavan ! samyak dRSTi jIva keTalA kALa sudhI nirantara samyadRSTi paNAmAM banI rahe che ? jenI dRSTi sak arthAt yathA che, viparIta nathI, te samyagdaSTi kahevAya che. tAtparya e che ke anta bhagavAnanA dvArA pratipAdita vastutatva para jenI pratIti rUci agara zraddhA hoya, te samyagdaSTi che. samyagdaSTi traNa prakAre thAya che-aupazamika samyakatva dvArA, kSAyeApamika samyakatva dvArA ane kSAyika samyadvArA. anantAnukhandhI kaSAya ane dana mehanIyakanA upazamathI thanArI tattvarUci e aupazamika samyakatva che. Aja krama prakRtiyAnA kSayApazamathI thanArI tattva rUci kSAApamika samyakatva kahe vAya che ane kSayathI thanArI tattvarUcine kSAyika samyakatva kahe che. ahIM A prazna TharAyeA che ke samyagdaSTi jIva nirantara samyagdaSTi banI rahe te keTalA kALa sudhI banI rahe che? zrI bhagavAn uttara Ape che-hai gautama ! samyagdaSTi jIvA e prakAranA hAya che sAdi ananta sabhyaSTi ane sAdikSAnta samyagdaSTi, jenAthI kSAyika samyakatvanI prApti thAya che. te sAdi ananta samyagdaSTi kahevAya che, kemake ekavAra utpanna thayA pachI kSAyika samyakatvanA vinAza nathI thatuM. kSAryapAmika samyakatva ane aupazamika samyakatva ape kSAthI samyagdaSTi sAhi~sAnta hoya che, kemake A anne samyakatva ananta nathI paNu sAnta che, aupamika samyakatva antarmuhUta sudhI rahe che ane kSAyika samyakatva chAsaTha sAgaropama sudhI rahe che, e apekSAe kahyuM che-sAhimananta ane sAhisAnta samyagdaSTi emAM je sAdisAnta samyagdaSTi che, te jaghanya antamuhUta sudhI sabhyaSTi paryAyavALA rahe che, tenA pachI tene mithyAtvanI prApti thai jAya che. A kathana aupamika samyakatvanI apekSAthI che. utkRSTa kricitta adhika chAsaTha sAgaropama sudhI samyagdaSTi banI rahe che. A thana kSAyeApazamika samyakatvanI apekSAe samajavuM joie. jo kaMi jIva e vAra vintyAdi vimAnAmAM samyakatvanI sAthe utpanna thAya athavA traNa vAra acyuta devaleAkamAM utpanna thAya te chAsaTha sAgaropama vyatIta thai jAya che ane kAMika adhikakALa je kahyo che te vacalA manuSyabhavanA samajaveA joI e kahyuM paNa che--e vAra vijaya AdimA athavA traNa vAra acyuta devalAkamAM gaelA jIvanA chAsaDa sAgarApama thAya che. vacalA manuSyabhava atiriktakALamAM gaNavA oie.' zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! mithyATaTi sambandhI pRcchA ? arthAt mithyAdaSTi jIva nirantara keTalA ka.La sudhI mithyAdraSTi banI rahe che? zrI bhagavAn-he gautama ! mithyAdraSTi jIva traNa prakAranA hAya che, te A prakAre anAdi ananta arthAt je anAdikALathI mithyAdraSTi che ane anantakALa sudhI mithyAdraSTi zrI prajJApanA sUtra : 4 148 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja banI raheze, jema abhaya jIva, bIjA anAdisAta arthAt je anAdikALathI mithyAdaSTi te che paNa bhaviSyamAM jene samyakatvanI prApti thaze. trIjA sAdisAnta mithyAdraSTi arthAt je samyakatvane prApta karyA pachI pAchA mithyASTi banI gayA che ane bhaviSyamAM pharI samyakatva prApta karaze. A anAdiananta, anAdisAnta ane sAdisAnta mithASTimAM je sAdisAnta mithyAdaSTi che, te jaghanya antarmuhUta sudhI mithyASTi rahe che. antarmuhUrta sudhI mithyAdaSTi rahyA pachI tene pharI sampaka-vanI prApti thaI jAya che. utkRSTa anantakALa vyatIta thayA pachI tene samyakatva prApta thAya che. A ananta kALa kALanI apekSAthI ananta utsapiNi temaja ananta avasapiNi samajavI joie. kSetranI apekSAthI dezane apAI pudgalaparAvartana jANavA joIe. ahIM kSetrapadane grahaNa karavAthI kSetra pula parAvartana grahaNa karavuM joIe. dravya pudgalaparAvartana Adi nahIM. eja vAta pAchaLa ane AgaLa paNa sarvatra samajavI joIe. zrI gautamasvAmI he bhagavana ! samyamithyASTi sambandhI pRcchA? arthAt bhagavana! samyagRmidhvAdaSTi jIva nirantara keTalA samaya sudhI saspezmiNyAdRSTi banI rahe che? - zrI bhagavAna gautama! jaghanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa paNa antarmuhUrta sudhI ja sabhyamizya daSTi jIva nirantara samyamithyAdaDiTa rahe che. antarmuhUrta pachI mizraSTi nathI rahetA, agara te te jIva samyagdaSTi thaI jAya che, athavA te mithyAdaSTi banI jAya che. kemake- jIvane evo ja svabhAva che. (dvAra navamuM). jJAnadAra kA nirUpaNa jJAnadvAra zabdArtha (ALI mete ! zAbitti jAgo devadivAM dorU) he bhagavana ! jJAnI jIva keTalA samaya sudhI jJAnI paNAmAM rahe che? (govA ! jALI suvi Homtta) he gautama! jJAnI be prakAranA kahA che (=-aa vA upasmsfg, sArU vA sapanavariy) te A prakAre sAdi aparyAvasita ane sAdi rAparyAvasita, (4thai ne te sAd Tagg) temAM je sAdi sa paryavasita che ) te (northa) ochAmAM ochA ( 7) antarmahata sudhI (koLe jAva sAvaruM) utkRSTa kAMika adhika chAsaTha sAgarepama sudhI. zrI prajJApanA sUtra : 4 149 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (miLiyoyinALI khaM puchA ?) abhinitrAdhikajJAnInI pRcchA ? (noyamA ! tha caitra) De gautama ! eja prakAre (ttva sucanALI) eja prakAre zrutajJAnI paNa (sropheinaLI vidyuM ce. avadhijJAnI paNa eja prakAre (navara) vizeSa (goLa mAM samaya) jadhanya eka samaya sudhI. (maLapa=navanALA naM maMDe ! mAnavanAnitti jAllo vaiyanti hor ?) he bhagavan! manaHpa`vajJa nI keTalA kALa sudhI mana:pajJAnI rahe che ? (cothamA ! goLa paLa samarca) he gautama ! jaghanya eka samaya (josega phemULA pujoDI) utkRSTa dezeAta karoDapU (trajImALIAM puchA ?) kevaLajJAnI viSe pRcchA ? (noyamA ! sAra aJakSiNA De gautama ! sAdiananta. (naLAkhI, marbaLanI sucALAnI puTTA ?) ajJAnI, matyajJAnI, zrutAjJAnI sambandhI pRcchA ? (auyamA !) hai gautama ! (jALI, majjAnI, suthALI) ajJAnI, matyajJAnI ane zrutIjJAnI (tiviSe vatte) traNa prakAranA kahyA che (a nAjhabAphava vA annavatiSa, gaLAYa vA sapannatti) te A prakAre anAhi~ananta ane anAdisAnta (sAphIr yAsanasi) ane sAdisAnta (tasthaLa ne te sArI sapannatti) teomAM je sAdisAnta che (le) te (jJeLa tomuduttta) jaghanya antamuhUrta sudhI (joseLa agata hAruM) utkRSTa ananakALa sudhI (mato unniinetro siinatro) anna utsarpiNI ava sapiNiyA (dAjabo) kALathI (letto avaDha poruciTTa temULa) kSetrathI dezeAna apAI pudgala parAvata (minanALIga mate ! punnA ) vibhagajJAnI saMba MdhI he bhagavan ! pRcchA ? (noyamAM ! loLa n samarca) huM gauma ! jaghanya eka samaya (TMoyeLa tettomaM lALarotramA) utkRSTa tetrIsa sAgarApama (hemULa pukhtajorI zramadiyArU) deona kareDapUrva adhika. (dvAra 10) TIkA-AnAthI pahelAM samyakavadvAranI prarUpaNA karAi, have kramAnusAra dezamA jJAnadvAranI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jJAnI chatra keTalA kALa sudhI jJAnI paNAmAM banI rahe che ? zrI bhagavAna-he gautama! jJAnI jIva e prakAranA kahyA che, te A prakAre che. sArdi apa vasita ane sAdi sapayavasita je jIvane samyag jJAna utpanna thayA pachI te zrI prajJApanA sUtra : 4 150 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadaiva banI rahe che, sArdika apa virAMta jJAnI kahevAya che. jenA samyajJAna, samyagdana, nA abhAva thaI ne naSTa thanAra che, te sArdi sapati jJAnI kahevAya che. je jJAnI kSayika samyakatvavALA che, te sAde apavasita jJAnI che. kevaLajJAnI paNa sAdi apa vasita jJAnI che kemake kevaLajJAna utpanna thayA pachI naSTa nathI thatuM, kevaLajJAnanA sivAya anya jJAnAnI khapekSAe sAdi sapavasita kahevAya che kemake te jJAna niyatakAlabhAvI che--ananta nathI e sAdiananta ane sAdisAnta jJAniyAmAMthI je sAdisAnta jJAnI che, te jaghanya antarmuha sudhI ane utkRSTa kAMIka aSika chAsa sAgaropama sudhI jJAnI paryAyamAM nirantara rahe che. e prakAre jJAnI avasthA jaghanya antarmuhUta sudhI rahe che, tenA pachI mithyAtvanA udayathI jJAna pariNAmanA vinAza thaI jAya che. utkRSTakAla je chAsaDa sAgareApamathI kAika adhika kahela che, tenuM spaSTIkaraNu samyagdaSTinI samAna ja samajI levuM joie, kemake sampati ja jJAnI hAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! mAbhiniSeAdhikajJAnI nirantara keTalA AbhinikhAdhikajJAnI paNAmAM rahe che ? samaya sudhI zrI bhagavAn he gautama ! A praznanA uttara eja prakAre arthAt sAmAnya jJAnInA viSayamAM je pramANe kahyuM che, tenA ja anusAra samajI levA joie, arthAt jadhanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa chAsaTha sAgaropamathI kAMika adhika AbhinitrAkijJAnI nirantara AbhiniaidhikajJAnI rahe che, AbhinitrAdhikajJAnInI samAnaja zrutajJAnI ane avadhijJAnInuM kALamAna paNa samajI levu' joie vizeSatA eTalI ja che ke avadhijJAnInA jaghanya avasthAna kALa eka samayanA che. antamuhUrtanA nathI prazna karIzakAya che ke avadhijJAnInA jaghanyakALa eka samayanA ja kema kahelA che ? uttara e che ke-tiya`ca pacendriya, manuSya athavA deva vimAgajJAnI thaine jyAre samyakatva prApta kare che teA samyakatvanI prApti thatAM ja tenuM tribhaMgajJAna avadhijJAnanA rUpamAM pariNata thai jAya che. devanA cyavananA kAraNe athavA anyanuM mRtyu thatAM agara anya kAraNathI anantara samayamAM jyAre te avadhijJAna naSTa thai jAya che tyAre tenu avasthAna eka samaya sudhI rahe che. utkRSTa chAsaTha sAgaropama sudhI rahe che. avadhijJAnanI sAthe je jIva e vAra vijaya Ahi~ vimAnamAM jAya che. athavA traNa vAra acyuta devalAkamAM utpanna thAya che, tyAre temanI sthiti chAsaTha sAgare pamanI hAya che. zrI gautamasvAmI punaH prazna kare che-he bhagavan ! manaHpavajJAnI manaHpavajJAnI rUpamAM niraMtara keTalA samaya sudhI rahe che ? zrI bhagavAn he gautama ! manaHvajJAnI nirantara mana:parya vajJAnI pazumAM jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa dezezana karADa pUrva sudhI raDe che, jyAre koI apramatta sayatanuM zrI prajJApanA sUtra : 4 151 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana:paryavajJAna utpanna thayA pachI bIjA samayamAM ja mRtyu thaI jAya che, tyAre manaHparyAvajJAnI eka samaya sudhI manaH paryAvajJAnInA rUpamAM rahe che. utkRSTa dezAna pUrvakATi kahevAnuM kAraNa e che ke enAthI adhika saMyama rahe ja nathI ane saMyamanA abhAvamAM manaH paryAvajJAna paNa nathI rahI zakatuM. zrI gautamasvAmI-he bhagavankevaLajJAnI niranara keTalA kALa sudhI kavalajJAnI paNamAM rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! kevaLajJAnI sAdiananta hoya che, kemake kevalajJAna utpanna thayA pachI sadaiva banI rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! ajJAnI jIva keTalA samaya sudhI ajJAnI rahe che matyajJAnI ane zrutajJAnI keTalA kALa sudhI nirantara matyajJAnI ane yunAjJAnI banI rahe che zrI bhagavana-he gautama! ajJAnI, matyajJAnI ane zrutajJAnI traNa traNa prakAranA hoya che, jema ke anAdi-anana, anAdi-sana, ane sAhiMsAnta jeNe kyAreya sabhya jJAna prApta nathI karyuM ane je bhaviSyamAM paNa kayAreya prApta karaze nahiM, te anAdi ananta ajJAnI, mayajJa nI agara zrutajJAnI kahevAya che, jeNe kayAreya jJAna prApta nathI karyuM. parantu kayAreka prApta karaze, te anAdisAta ajJAnI kahevAya che, je jIva samyajJAna prApta karIne punaH mithyA dayathI ajJAnI thaI gaela hoya paNa bhaviSyamAM puna:jJAna prata karaze, te sAdikSA- ajJa nI che. A traNa prakAranA ajJAniyAmAM je sAdisAnta ajJAnI che. te jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa anatakALa sudhI ajJAnI rahe che. e prakAre sAdisAta ajJAnI jaghanya antarmuhUrta sudhI ja ajJAnI paryAyathI yukta niranara rahe che. tatpazcAta samyakatva prApta karIne jJAnI banI jAya che tene ajJAnI paryAya vinaSTa thaI jAya che. utkRSTa anantakALa sudhI te ajJAnI rahe che. enuM kAraNa pahelA kahI didheluM che. te anantakALanuM parimANu A prakAre che-kALanI apekSAe ananta utsarpiNI ane avasarpiNI, kSetranI apekSAe dezona apAI pugala parAvartana sudhI atAnI rahe che. eTalA mALa pachI te jIvane avazya ja samyakatvanI prAptI thaI jAya che ane tenuM ajJAna pariNAma dUra thaI jAya che. eja prakAre matyajJAnI ane zrutajJAnanA viSayamAM paNa samajI levuM joIe. teo paNa traNa traNa prakAranA che ane teomAM sAdi saparyAvatinuM avasthAnakAla jaghanya antamuhartA ane utkRSTa dezanA pUrvakeTi che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! virbhAgajJAnI nirantara virbhAgajJAnInA rUpamAM keTalA kALa sudhI rahe che? zrI bhagavana-jaghanya eka samaye, utkRSTa dezanA pUrvakaTi adhika tenI sAgaropama sudhI visaMgaNAnI niranAra virbhAgajJa nI banI rahe che. jyAre keI paMcendriya tiyaca, zrI prajJApanA sUtra : 4 152 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya athavA deva samyagdaSTi thaIne avadhijJAnI thAya che ane pharI mithyAtvane prApta thaI jAya che tyAre mithyAtvanI prAptinA samaye, mithyAtvanA prabhAvathI temanuM avadhi jJAna virbhAgajJAnanA rUpamAM pariNata thaI jAya che-kahyuM paNa che-pAMca jJAne mathI zarUAtanA traNa jJAna mithyAtvathI yukta thaIne ajJAna paNa bane che. e prakAre mithyAtva prAtinA pachInA samayamAM ja te visaMgajJAnI devanuM agara manuSyanuM ke paMcendriya niyaMcanuM jyAre mRtyu thaI jAya che tyAre virbhAgajJAnanuM avasthAna eka samaya sudhI ja rahe che. jyAre ke mithyAdraSTi paMcendriya tiryaMca athavA manuSya kareDapUrvanI AyunA keTalAka varSa vyatIta thaI jatAM virbhAgajJAna prApta kare che ane bhaMgajJAnanI sAthe ja sAtamI narakabhUmimAM tetrIsa sAgaropamanI sthitivALA nAramAM utpanna thAya che, te samaye visaMgajJAnInuM avasthAnakALa dezanA pUrvakeTi adhika tetrIsa sAgaropamanuM hoya che. tatpazcAt te jIva agara te samyakatvane prApta karIne avadhijJAnavAna banI jAya che, athavA tenuM visaMgajJAna naSTa thaI jAya che. (dvAra 10) darzanAra kA nirUpaNa darzanadvAra zabdArtha-(raghuvaMsaLI be mete ! purA) he bhagavana ! cakSudarzananA viSayamAM pRcchA? (joyA! nahaomLe vaMtomudunaM) he gautama ! jaghanya annamuhUrta (sArovamaharSi titi) utkRSTa kAMika adhika hajAra sAgaropama. (kavaghuvaMsaLI i mete ! garavutti 4 divAM ho?) he bhagavana ! acakSudarzanI akSudanInA rUpamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? (mocanA ! rAjaputaLI suvi vo) he gIta pa! acakSudarzanI be prakAranA kahyA che (taM ) te A prakAre (gaLAphA ghA pAvara aLAI sAvalig) anAdi anana ane anAdisAnta. zrI prajJApanA sUtra : 4 153 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (boriMsaLILe puchA) avadhidarzana viSe-pRcchA? (joyaHT! nagm mi sama) he gautama! jaghanya eka sa ya (koLuM to chAvaTTio rasAvALuM sArU ) utkRSTa sAtireka be chAsaTha sAgarepama. (vALILe puchA) kevala darzanInA viSayamAM-pRcchA ? (jo ! zA mAnazig) he gItama! sAdiananta. TIkartha-AnAthI pUrve jJAnaranuM prarUpaNa karAyuM che, have agIyAramAM darzana dvAra nI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavana ! cakSudarzanI jIva nirantara keTalA kALa sudhI cakSudarzanI banI rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa kAMIka adhika hajAra sAgaropama sudhI cakSudarzanI nirantara cakSudarzanI banI rahe che. jyAre I paNa sendriya ja macchara-mAkhI vigere caturindriyamAM utpanna thAya che. ane tyAM antamuhUrta sudhI sthita rahIne punaH trIndriya AdimAM pedA thaI jAya che. tyAre cakSudarzanI antamuhUrta sudhI cakSudarzanI paryAyathI yukta hoya che. utkRSTa kAMIka adhika sAgaropama je kahyA che te catu. rindriya, pacendriya tiya"ca temaja nAraka Adi bhAmAM bhramaNa karavAnA kAraNe samajavuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan acakSudarzanI keTalA samaya sudhI nirantara acakSu darzanI paryAyathI yukata rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! acakSudanI be prakAranA kahyA che-anAdiananta ane anAdiyAnta je jIva kayAreya siddhi prApta nahI karaze te anAdiananta acakSudazanI kahevAya che. je kadAcit siddhi prApta karaze, te anAdiyAnta acakSudarzanI kahevAya che, zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! avadhidazanI keTalA samaya sudhI nirantara avadhidarzanI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa kAMIka adhika be chAsaTha sAgaropama kAla paryata avadhidarzanI nirantara avadhidarzanI paryAya yukta banI rahe che. bAramA devalokanI sthiti bAvIsa sAgaranI che, ukta bAvIsa sAgara pramANavALA devalekamAM kaI paNa jIva je virbhAgajJAnane laIne rahe te A bAvIsa sAgaropama kALa virbhAgajJAnane thaye tathA bAvIsa sAgaropamakALa avadhijJAnano thayo, pUrvokta prakArathI je jI traNa vAra virbhAgajJAna laIne jAya tathA avadhijJAna laIne Ave te badhAnuM saMkalana karavAthI 66 chAsaTha sAgaropa makALa virbhAgajJAnane thaye tathA 66 chAsaTha sAgaremakALa avadhijJAnane, e rIte be chAsaTha sAgaropama thAya che. zaMkA-virbhAgajJAnanI avasthAmAM avadhidarzana thavAne karma prakRti AmAM viSedha karyo che, evI sthitimAM ahIM virbhAgajJAnanI avasthAmAM avavidarzanathavAnuM kema kahyuM che? zrI prajJApanA sUtra : 4 154 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna-ahI vibhaMga avasthAmAM avadhidazananA pratipAdaka sUtrane abhiprAya A che virbhAgajJAna vastunA vizeSa dharmone jANe che ane avadhidarzana sAmAnya aMzane viSaya kare che. tethI jema samyagdaSTinuM vizeSaviSayaka avadhijJAna ane sAmAnya viSayaka avadhidarzana paNa anAkAramAM hevAthI avadhijJAnInA avadhidarzananA samAna ja che, e kAraNa che ke virbhAgajJAnInu virbhAgajJAna paNa avadhidarzanI ja kahevAya che, virbhAgadarzana kahevAtuM nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kevalanI niraMtara keTalA samaya sudhI kevaladarzanI zrI bhagavAna-he gautama! kevaladarzanI sAdi ananta hoya che, kemake kevalajJAnI sAdiananta kahela che tene pratipAta (paDavuM) thatuM nathI eja prakAre kevaladarzanI sAdiananta kahevAya che, kemake tene paNa pratipAta nathI thatuM. (dvAra 11) saMyataddhAra kA kathana saMyata dvAra-upagadvAra zabdArtha-(laMga maMre ! saMpatti pucha?) he bhagavan! saMyata keTalA kALa sudhI saMyata rahe che, evI pRcchA? (jogamA ! nagonsi gi samartha, kAM relULa purohI) he gautama ! jaghanya eka samaya sudhI, utkRSTa dezanA karoDapUrva sudhI (saMjaNa maMte ! basaMjJatti puche ?) he bhagavana ! ahaMyata keTalA kALa sudhI asaMyata rahe che ? e prazna joyA! alaMga vivid gov?) he gautama! asaMta traNa prakAranA kahyA che (taM ) te A prakAre (gaNAvI vAvAjhavagi) anAdi ananta (baLAtI vA sAvalig) anAdisAnta (nAvI sAvatig) sAdi ane sAta (tasthaLe) te asaMtamAM (che) je (rAvI sAvajhavaNa) sAdi ane sAnta che (nauLa aMtamuhuraM) te jaghanya antarmuhUrta sudhI (3oLa gati ) utkRSTa anaMtakALa sudhI (baLatAno varaghaLI goHiLIgo) ananta utsarpiNa-avasarpiNa (Ajho) kALathI (tti avaDha pomArurivaTuM sUi) kSetrathI dezana apAI pudgala parivartana. (saMracAnA pucha?) saMyatAsaMyata saMbaMdhI-pRcchA? (jemA zaMtomu) he gautama ! jaghanya antamuhUrta sudhI (3oLe TULa puaoDiM) utkRSTa dezona kareDapUrva sudhI. (nolaMka no bahaMga no saMgAsaMgara naM puchA) ne saMyata, asaMyata, saMyatAsaMtaya sambandhI prazna (joramA ! sAlI jAnavasiA) he gautama ! sAdiananta. dvAra 12 (sAgArovonovare te ! purA) he bhagavan! sAkAre pagathI upayukta viSe pRcchA? zrI prajJApanA sUtra : 4 155. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (camA ! nagumi SoseLa baMtomu) he gautama ! jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI (baTroka vi vi) anAkAra upayogathI upayukta paNa eja prakAre. (dvAra 13) TIkArgadarzana dvAranI prarUpaNa karAI gaI che, have kamaprApta saMyata dvAranI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! saMyata jIva nirantara keTalA kALa sudhI saMyata paNAmAM rahe che ? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa dezona karoDapUrva sudhI saMyata chava saMyata paryAyathI yukta nirantara banI rahe che. agara ke jIvanuM saMyama pariNAma thatAM ja maraNa thaI jAya te te eka samaya sudhI ja saMyata rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad asaMyamI jIva asaMta paryAyathI yukta nirantara keTalA samaya sudhI rahe che ? zrI bhagavAna - gautama! asaMyata jIva traNa prakAranA che, jema ke anAdi aparya. vasita, anAdi saparyavasita ane sAdi saMparyavasita, jeNe kyAreya saMyama karyo nathI ane jyAM kyAreya saMyama pAmaze paNa nahIM, te anAdi ananta asaMyata kahevAya che. jeNe kayAreya saMyama meLavyuM nathI paNa bhaviSyamAM meLavaze, te anAdi saparyAvasita asaMyata kahevAya che. je jIva saMyama prApta karIne tenAthI bhraSTa thaI gayo che, paraMtu punaH saMyama prApta karaze, te sAdiyAnta asaMyata kahevAya che. A traNa prakAranA asaMyamAMthI sAhiMsAnta asaMyata che. te jaghanya antamuharta sudhI ane utkRSTa anantakAla sudhI asaMyata paryAyathI yukta rahe che. anantakALa vyatIta thayA pachI tene saMyamanI prApti avazya thAya che. te anantakALa kALa ane kSetrathI pradarzita kare che-te anantakAla, kALanI apekSAe ananta utsarpiNI-avasarpiNI samajavo joIe ane kSetranI apekSAe dezana pudgala parivartana jANu joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! saMyatAsaMyata sambandhI pRcchA ? arthAt saMyatAsaMvata jIva keTalA kALa sudhI niraMtara saMyatAsaMyata paNamAM banI rahe che? zrI bhagavAna he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa dezena kareDa pUrva sudhI saMyatAsaMyata jIva nirantara saMyatAsaMyata paNamAM banI rahe che. dezaviratinI pratipattine upara jaghanya paNa antarmuhUrta hoya che, tethI ja ahIM jaghanyakALa antarmuhUrta pramANa kahela che. dezaviratImAM bekaraNa traNa vega Adi aneka bhaMga bane che. tethI temanA aMgIkAra karavAmAM ochAmAM ochuM attamuhUta thaI ja jAya che, sarvaviratimAM sarvasAvaghane tyAga karuM chuM. e rUpamAM aMgIkAra karAya che, tethI tene aMgIkAra karavAne upaga eka samayamAM paNa thaI zake che. e kAraNathI saMyatane jaghanyakALa eka samaya kahe che. zrI prajJApanA sUtra : 4 156 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvArgI-he bhagavan ! nAsayata, nAasayata, nAsayatAsayata jIva keTalA samaya sudhI peAtAnA A paryAyathI yukta banI rahe che ? zrI bhagavAn--hai gautama ! sAdiananta che. arthAt je sayata paNa nahI. asa yata paNa nahIM ane sayatAsayata paNa nahI', evA jIva siddha ja hoya che ane siddha paryAya sAdiananta che. (dvAra 12) zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! sAkAra upayAgavALA jItra nirantara sAkAra upayAgavALA keTalA kALa sudhI banI rahe che? zrI bhagavAnDe gautama ! jaghanya paNa anta' sudhI ane utkRSTa paNu antahUta sudhI sAkAre payogavALA jIva nirantara sAkArApayegathI yukta khanI rahe che. e prakAre anAkAra upacegavALA paNa jaghanya ane tkRiSTa antarmuhUta sudhI anAkArApayegathI yukta rahe che. ThUmastha jIvAnA upayega pachI te sAkAre payoga hoya athavA nirAkArApayega hoya, antarmuhUta nA ja hoya che, tethI ja ahIM bannenA jaghanya utkRSTakALa antamuhUrta pramANu kahela che, kevaliyAnA eka sAmayika upayoga ahI vivakSita nathI karela. (dvAra 13) AhAradvAra kA nirUpaNa AhAra-dvAra zabdA -(bAdaraNa naM aMte ! putttA ?) he bhagavan ! AhAraka viSe pRcchA ? (noyamA ! AhArapa tuviSe vaLatte) he gautama ! AhAraka e prakAranA che (ta nA amatsya bahAraC ca vaiddhi bANa ca) chadmastha AhAraka ane keli AhAraka (jIkamastyAhArI maMte ! imatyAhAratti jAgo vaviraho ) he bhagavan ! chadmastha AhAraka chadmastha AhArakapaNAthI keTalA kALa sudhI raDe che ? (noyamA ! naLeLavukAmavALaMdusamayai) he gautama !jadhanya che samaya echA kSudrabhava grahaNa parimita (jJeleLa saMlagna ThAruM) kALathI asa khyAta utsarpiNI-avasarpiNIcA (lettatro aMgurutta saMveggar mALa) kSetrathI AMgalanA asakhyAtamA bhAga, (gaNi bAhAra na mate ! kSetrahi bahAratti jAho jevayiAM Dhora !) huM bhagavan ! kevalI zrI prajJApanA sUtra : 4 157 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ADhAraka keTalA kALa sudhI kevalI AhAraka paNAmAM rahe che ? (noyamA ! jJaLeLa aMtomukutta, jotenuM mULa pungoei) hai gautama jaghanya atarmuhUta, utkRSTa dezAna karoDapUrva sudhI. ll (ana!dArahaLa mate ! kaLAhAravatti Atro variSAM hor ?) he bhagavan ! ana!hAraka jIva keTalA kALa sudhI anAhArakapaNAthI yukta rahe che ? (nocamA ! bahAra tuviSe vaLatte, taM nandA-chaganatya aLAdaraNa, ca kSetrahi gaLAAraN ya) he gautama ! anADhAraka e prakAranA kahyA che, te A prakAre chadmastha anAhAraka ane kevalI anAhAraka (chama" gaLAhAraC : maMtre ! puchA ?) he bhagavan ! chadmastha anAhAraka viSe-pRcchA ? ('LeLa hAM samaya) jadhanya eka samaya sudhI (josenuM to samayA) utkRSTa e samaya sudhI (vetrahi baLAhAravu La mate ! kSetrahI baLATThAtti jAjo diyara hor ?) he bhagavan ! kevI anAhAraka keTalA kALa sudhI kevalI anAhAraka paNAmAM rahe che? (nocamA ! nahI tranAAraC tuviSe patte) he gautama ! kevalI anahAraka e prakAranA kahyA che (tA nA)-nee A prakAre (siddha vahI gaLAhAraNa ca mastha onahi anAdAraNa ca) siddha-kevalI-manAhAraka ane bhavastha kevalI anAhAraka (siddha kSetrajI gaLAnA puccha ?) siddha kevalI anAhAraka sabandhI prazna ? (poyamA ! sAI avantasi) huM gautama ! sAdiananta (matrasya jevI kALA dvArA mate ! putttA !) he bhagavan ! bhavastha kevalI anAhAraka saMbandhI pRcchA ? (goyamA ! mavathagahI baLA" tuviSe patte) gautama ! bhavasthA kaivalI anahAraka prakAranA kahyA che (te naTTA-sadgoni matyavahI gaLA6AraNa, noni matrasya pachI gaLAdA) te A prakAre sayegI bhavastha kevalI anAhAraka, ane ayAgI bhavastha kevalI anAhAraka (saMjJoni mavattha hi bAraNA pucchA ?) sayeAgI bhavastha kevalI anAhAraka saMbaMdhI he bhagavan ! prazna ! (noyamAM ! anAmanujosaM ti--i samayA) he gautama ! jaghanya utkRSTa bhedanA vinA traNa samaya (goLi mavastha yevatti aLAhAraNa na pucchA ?) ayegI bhavastha kevalI anAhAraka sama'dhI he bhagavan ! prazna ? (oyamA ! phoLa joyeLa tomuduttta) he gautama ! jaghanya-ane utkRSTa antarmuhUta'. (dvAra 14) TIkA-pahelAM upayeAgadvAranI vyAkhyA karI have krama prApta AhAradvAranI prarUpaNA karavAne mATe kahe che zrI gautamasvAmI-bhagavan ! AhAraka jIva nirantara keTalA samaya sudhI AhAraka paNAmAM rahe che ? zrI bhagavAna-he gautama ! AhAraka jIva e prakAranA haiAya che. te A prakAre chadmastha AhAraka ane kevalI AhAraka. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! chaThUmartha AhAraka nirantara keTalA kALa sudhI chamastha AhAraka paNAmAM rahe che? zrI bhagavAn- gautama ! jaghanya e samaya echA kSudrabhava grahaNa jeTalA samaya sudhI chamartha AhAraka nirantara chamastha AhAraka paNAmAM rahe che. kSudrabhavavA kSullakabhava grahaNu khasechappana AvalikArUpa samajavA joie. utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI chadmastha AhA raka nirantara mastha AhAraka rahe che. vigrahagati yadyapi cAra ane pAMca samayanI pazu hoya che. chatAM pazu bahutAyatathI zrI prajJApanA sUtra : 4 158 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te be agara traNa samayanI hoya che, cAra agara pAMca samayanI nathI hatI. ahIM cAra ane pAMca samayanI vigrahagati vikSita nathI. tethI ja jyAre traNa samayanI vigrahagati hoya che tyAre jIva AdinA be samaya sudhI anAhAraka rahe che, tethI AhArakatvanI prarUpaNAmAM e banne samayethI nyUna kSuddabhava grahaNanuM kathana karAyeluM che. utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI AhAraka rahe che, tatpazcAta niyamathI vigraha gati thAya che ane vigrahagatimAM anAhAraka paryAya thaI jAya che. e kAraNe ahIM anantakALa kahela nathI have te asaMkhyAtakALane kAla ane kSetranI apekSAthI spaSTa kare che-te asaMkhyAtakALa kALanI apekSAthI asaMkhyAta utsarpiNI-avasarpiNI rUpa jANavuM joIe ane kSetranI apekSAe AMgaLanA asaMkhyAtamo bhAga samaje jeIe. AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganuM spaSTIkaraNa pahelA karAyeluM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kevalI AhAraka keTalA kALa sudhI nirantara kevalI AhAraka rahe che? zrI bhagavAna -- he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa dezona kaTipUrva sudhI kevalI AhAraka nirantara kevalI AhAraka rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! anAhAraka jIva keTalA kALa sudhI nirantara anAhAraka paNAmAM rahe che ? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya attamuhUrta sudhI, utkRSTa dezana kaTipUrva sudhI kevalI AhAraka nirantara kevalI AhAraka rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! anAhAraka jIva keTalA kALa sudhI nirantara anAhAraka paNAmAM rahe che ? zrI bhagavAna-he gautama! anahAraka be prakAranA kahyA che, jemake-chamaratha anAhAraka ane kevalI anAhAraka. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! chaghumaratha anAhAraka nirantara keTalA samaya sudhI sudhI chadmastha anAhAraka paNAmAM rahe che? ja zrI bhagavAna - gautama jaghanya eka samaya sudhI, ane utkRSTa e samaya sudhI chatmastha anAhAraka jIva chadmastha anAhAraka paNAmAM rahe che. ahIM traNa samayavALI vigrahagatinI apekSAthI utkRSTa samaya sudhInuM kathana karAyeluM che. cAra samaya ane pAMca samayavALI vigrahagati ahIM vivakSita nathI, e pahelA ja kahI didheluM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! kevalI anAhAraka keTalA samaya sudhI kevalI anAhAraka paNAmAM rahe che? zrI bhagavAna-gautama ! kevalI anAhAraka be prakAranA kahelA che, jemake siddha kevalI anAhAraka, ane bhavastha kevalI anAhAraka. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! siddha kevalI anAhAraka keTalA samaya sudhI siddha kevalI anAhAraka, paNatmAM rahe che ? zrI prajJApanA sUtra : 4 159 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna -he gatama! sAdi aparyAvasita kALa paryata rahe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! bhavastha kevalI anAhAraka keTalA kALa sudhI bhavastha kevalI anAhAraka rahe che ? zrI bhagavana-che gautama ! bhavastha kevalI anAhAraka be prakAranA hoya che jemakesagI bhavastha kevalI anAhAraka ane agI bhavastha kevalI anAhAraka. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! sagI bhavastha kevalI anAhAraka keTalA kALa sudhI sagI bhavastha kevalI anAhAraka rahe che? zrI bhagavana he gautama ! ajaghanya-anutkRSTa traNa samaya sudhI anAhAraka rahevAnuM A vidhAna kevalI samudughAtanI apekSAthI che. ATha samayanA kevalI samuddaghAtanA trIjA cothA ane pAMcamA samayamAM kevalI anAhAraka dazAmAM rahe che. emAM jaghanya utkRSTane kaI vikalpa nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! agI bhavastha kevalI anAhAraka keTalA samaya sudhI aAgI bhavastha kevalI anAhAraka paNumAM rahe che? zrI bhagavAna -he gautama ! ja ghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI agI bhavastha kevalI anAhAraka nirantara agI bhavastha kevalI anAhAraka rahe che. (dvAra 14) bhASAdhAra kA nirUpaNa bhASADhAra Adi zabdArtha (sALaM puchA ) bhASaka viSe prazna ? (jo mar ! jaNaof giaaN samaye, rahyo caMtomuttahe gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa antamuhUrta sudhI bhASakajIva bhASakapaNAmAM rahe che (umAnauLe ) abhASaka saMbaMdhI pRcchA ? (jo mA ! mAsa suvi paum) che gautama ! abhASaka be prakAranA kahyA che (taM vahA-alIpa vA nAjJavalaNa navI vA navajJakSiNa nA navA nija) teo A prakAre sAdi aparyAvasita ane sAdi saparyavasita. (tasthai ne te sArU saTsjhatti) temAMthI je sAdi saparyAvasita che (se gaLe batomudu) te jaghanya antarmuhUrta sudhI, (3osevaM varU vo) utkRSTa vanaspatikALa sudhI abhASaka rahe che. (dvAra 15) (ttii gcha?) parItaviSe-pRcchA? (zoca ! rije duvi funtte, teM kahyuM pari. , saMsArittA) he gautama! parita be prakAranA che, jemake kAyaparitta ane saMsAraparitta (Agapattii puche ?) kAya paritta saMbaMdhI pRcchA? (jayamA ! gagoLa tomudu) he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI (34orevi gviro) utkRSTathI pRthvI kAla sudhI (saMjJA rUHiLI goLiko) asaMkhyAta utsapirNa--avasarpiNI (saMsArioNi gar?). zrI prajJApanA sUtra : 4 160 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAraparitta saMbaMdhI pRcchA ? (camA ! Tom saMtoma) he gautamajaghanya antarmuhUrta sudhI (soga Mi #AruM) utkRSTa anantakAla sudhI (vAva) yAvata (bavarlDa mAsTaracaruM relUi) dezena apAdhaM pudgalaparAvartana. (mArina puchA ?) aparita viSe-pRcchA? (camA ! mAri suvide ghaomtte) he gautama ! aparita be prakAranA kahyAM che (taM jJA) te A prakAre ( mAriya, saMsAra apattei ca) kAyaaparIta ane saMsAra aparIta (vAcaritteNe puchA) kAya aparIta saMbaMdhI prazna ? (camA ! nagoli saMtomag, vore vAratA ) he maitama ! jayanya antarmuhUrta, utkRSTa vanaspatikAla (saMsAra parioNLa pucha ?) saMsAra- aparita saMbandhI prazna ? (nonar! saMsAra ari vihe gum) he gautama ! saMsAraaparIta be prakAranA kahyA che (i =aa) teo A prakAre (kAlI vA banavari, vINa vA sAvasira) anAdi aparyavasita, ane anAdi saparyavasita (nopatti no tti naM pucha ) neparita ne baparIta saMbadhI prazna? (nAyamAM ! sAva kAgavANI he gautama ! sAdi aparyavasita, (dvAra 16). (Gs77 naM pura) paryApta sambandhI prazana? (locamA ! kaomi saMto ) che autama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI ane (3oLa sAravamayayhu ) utkRSTa kAMIka adhika se sAgaropama pRthakatva sudhI. (apagatta puracha ) aparyApta saMbaMdhI prazana? (camA! vaLe koNe baMtomutta) he gautama! jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI. | (7) jUnattara no apamttA puchA) ne paryApta ne aparyApta saMbandhI prahana? (noramA ! sArI ) he gautama ! sAdI aparyAvasita. (dvAra 17) (kudume mane ! suhRtti puchA) he bhagavan! sUphama jIva keTalA kALa sudhI sUma paNamAM rahe che. e prazna? (locamA ! nahaomLe baMtomuhuraM) he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI (34woref gDhavi zAstro) utkRSTa pRthvIkAla sudhI. (aaN purajI?) bAdara chava keTalA samaya sudhI bAdara paNAmAM rahe che. e prazana? (cama ! naumLe saMtomudatta, koi asaMvekanuM sAruM) he gautama ! jaghanya antarmuharta sudhI, utkRSTa asaMkhyAtakALa sudhI (nAva no aMgurU mA) yAvat sevathI aNuMlane asaMkhyAtama bhAga. zrI prajJApanA sUtra : 4 161 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (nosaET-navAreof gchA ?) nesUma bAdara saMbaMdhI prazana? (mA ! lAvI; jAnavara) he gautama! sAdi aparyasita. (dvAra 18) | (saLI mate ! puchA) ne saMjJI neasaMjJI viSayaka prazna? (momA jJagoLeof caMtomutta, koLuM somavatapuDDAM sAti) he gautama! jadhanya antarmuhUrta, utkRSTa e pRthakatva sAgarepamathI kAMIka adhika kALa sudhI saMjJI jIpa nirantara saMjJI paNAmAM rahe che. (bALaoi gchA ?) asaMjJI viSe pRcchA? (nomA ! nahaomi daMtomutta) he gautama! jaghanya anatamuhUrta paryata ane (3orei vArUrUAAM ) utkRSTa vanaspatikAla paryanta. (no Horo no kALI pucha ?) ne saMjJI ne asaMjJI viSayaka prazna ? (yamA ! sAlI apAvaNig) he gautama! sAdi aparyAvasita. (dvAra 19) (mAsiddhivoi gcha?) bhavasiddhika saMbaMdhI prazna ? (joyA! arI sajajJAgi) he gautama! anAdiyAna (kamavasiddhiANaM puchA) abhavasiddhika saMbaMdhI prazana ? niyama ! zAvi pawvati) he gautama ! anAdi aparyAvasita. (no masatiddhA no samAvigii gjhA ?) ne bhavasiddhikane abhavasiddhika saMbaMdhI prazna? (navama ! sAvI pAvati) he gautama ! sAdI aparyAvasita. (dvAra 22) (dharmAsthirvi gcha?) dharmAstikAya keTalA kALa sudhI dharmAstikAya paNAmAM rahe che, e prazna? (camA ! satraddha) he gautama ! sadAkALa (gvaM nava gaDhA samag) e prakAre yAvata, addhA samaya (dvAra 21) (rimeLe puchA? carama saMbadhI prazna ? (camA ! jaLavIu avsjhavaNag) he gautama! anAdi saparyavasita. (rime puche? acarama saMbadhI prazna ? (noramA ! bacarime suvi Hum) he gautama ! acarama be prakAranA kahyA che (taM -aLavI nA avanavanig sArI vA gannazipa) te A prakAre anAdi apardhavasita, ane sAdI aparyAvasita. (dvAra 22) kAsthiti pada samApta TIkArya-pahelAM AhAraka dvAranI prarUpaNa karAI have kama prApta paMdaramAM bhASaka AdikAronI prarUpaNa karAya che - zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! bhASaka jIva nirantara keTalA samaya sudhI bhASaka paryAyathI yukta rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya eka samaya sudhI, utkRSTa antarmuhUrta sudhI bhASaka jIva nirantara bhASaka paryAyathI yukta banI rahe che. ahIM bhASakanuM jaghanya eka samaya sudhI ane utkRSTa antarmuhUta sudhI niratara rahevAnuM je batAvyuM che, te vacanaganI apekSAe samajavuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! abhASaka jIva abhASaka paryAyavALA nirantara keTalA samaya sudhI rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! saMbhASaka traNa prakAranA hoya che-jema ke-anAdi aparya zrI prajJApanA sUtra : 4 162 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasita, anAdi saparyavasita, sAdi saparyAvasita bhUtakALamAM kyAreya bhASaka paryAya prApta karela hoya ane bhaviSyamAM paNa karI zake nahIM te anAdi aparyAvasita AbhASaka kahevAya che. tathA jeNe bhUtakALamAM bhASaka paryAya prApta karela na hoya paNa bhaviSyamAM prApta karI zake te anAdi saparyavasita abhASaka kahevAya che. je bhASaka thaIne pachI abhASaka thaI gayela che, te sAdi saparyavasita abhASaka kahevAya che. A traNa prakAranA abhASake mAMthI je sAdisAta azASaka che. jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa vanaspatikALa sudhI abhASaka rahe che. vanasapatikALa kALanI apekSAe anana utsarpiNI temaja avasarpiNa kahela che ane kSevathI anantaleka arthAt asaMkhyAta pudgala parAvartana parimANa kahela che, te pudgala parAvartana paNa AvalikAnA asaMkhyAta bhAga pramANa che. e prakAre sAdi saparyapasita abhASaka nirantara abhASaka paryAyathI yukta jaghanya antarmuhUrta sudhI rahe che, pachI bhASaka banI jAya che ane pAchA abhASaka thaI jAya che. athavA kIndriya Adi bhASaka jIva ekendriya abhaSakamAM utpanna thaIne ane tyAM antarmuhUrta sudhI jIvita rahIne pachI zrIndriyAdi bhASaka rUpamAM utpanna thAya che. te samaye jaghanya antarmuhUrta sudhI abhASaka rahe che. utkRSTa pUrvokta anantakALa arthAta vanasapatikALa sudhI nirantara abhASaka banI rahe che. (dvAra 15) bhASakadvAra pachI paratadvAranI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! parIta jIva keTalA kALa sudhI nirantara parataparyAyathI yukta banI rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! parIta jIva be prakAranA hoya che teo A prakArenkAyaparIta ane saMsAra rIta pratyeka zarIrI jIva kAyaparIta kahevAya che ane jeNe samyatva Adi prApta karIne pitAnA bhavabhamaNane parimita karI lIdhela che te saMsAraparIta kahevAya che, zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kAyaparIta arthAta pratyeka zarIrI jIva keTalA kALa sudhI kAyaparIta paryAyavALA banI rahe che? - zrI bhagavAna he gautama ! jaghanya antamuhUrta sudhI ane utkRSTa asaMkhyAtakALapRthvIkAla samaja joIe. keI jIva nigadathI nikaLIne pratyeka zarIra rUpamAM utpanna thAya che ane tyAM antarmuhUrta sudhI jIvIta rahIne pachI nigodamAM utpanna thaI jAya che, te samaye anta sudhI ja kAyaparIta rahe che. tethI ja ahIM kAyaparIta paryAyanuM jaghanya avasthAna antarmuhUrtanuM kahyuM che. utkRSTa rUpathI kAyaparIta asaMkhyAtakALa sudhI kAyaparIta avasthAmAM nirantara rahe che. ahIM asaMkhyAta kALa pRthvIkAyanI kAla sthitinA kALa jeTale jANavuM joIe. e prakAre asaMkhyAtakALanuM spaSTIkaraNa kare che--asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNI eTale pRvIkALa ahIM asaMkhyAtakALa vivAhita yAtaasaMkhyAtaleka che, zrI prajJApanA sUtra : 4 163 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI- he bhagavana | saMsAraparIta jIva nirantara keTalA kALa sudhI saMsAraparIta paNAmAM rahe che? zrI bhagavA--he gautama ! jaghanya antarmuhUrta kALa sudhI ane utkRSTa anantakALa sudhI yathAvat saMsAraparIta jIva saMsAraparIta rahe che. te anantakALa kALanI apekSAe ananta utsarpiNa-avasarpiNI rUpa samajavo joIe ane kSetranI apekSAe dezana apAI pudgalaparAvarta pramANa Azaya e che ke eTale kALa vyatIta thayA bAda saMsAraparIta jIva avazya ja mukti prApta karI le che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! aparIta jIva keTalA kALa sudhI aparIta paryAyavALA banI rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! aparIta be prakAranA kahyA che, jema-kAya-aparIta ane saMsAra-aparIta anantakAyika jIva kAyaaparIta kahevAya che ane jeNe samyakatva prApta karIne saMsArane parimita nathI karela, te saMsAra aparIta kahevAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana! kAyAparIta keTalA kALa sudhI nirantara kAyaaparIta rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa vanaspatikALa sudhI arthAt anantakALa sudhI kAyAparIta nirantara kAya aparIta paryAyathI yukta rahe che. jyAre kaI jIva pratyeka zarIrathI udvartana karIne nigodamAM utpanna thAya che ane tyAM antarmuhUrta sudhI rahIne punaH pratyeka zarIrI paryAyamAM utpanna thaI jAya che, te samaye jaghanya antamuhUrta thAya che. utkRSTa vanaspatikALa jeTale anantakALa samajavo joIe, tenA pachI avazya uddavartana thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! saMsAraaparIta jIva keTalA kALa sudhI saMsAra aparIta paryAyavALA rahe che? zrI bhagavAn he gautama! saMsAra aparIta be prakAranA che, jemake anAdisAnta ane anAdi ananta jenA saMsArane kayAreya vicacheda nahI thaze te anAdi ananta saMsAra aparIta kahevAya che ane jenA saMsArane anta kayAreya thaI jaze, te anAdisAnta saMsArI aparIyata kahevAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! naparIta aparIta jIva keTalA kALa sudhI parIta niaparIta paryAyavALA rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! naparIta aparIta jIva sAdiananta hoya che, kemake evo jIva siddha hoya che ane tene atta kyAreya hetuM nathI. (dvAda 16) have sattaramAM paryApta dvAranI prarUpaNA karAya che zrI gautamasvAmI bhagavAna ! paryApta jIva keTalA kALa sudhI paryApta avasthAmAM nirantara rahe che? zrI bhagavA-he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa kAMIka adhika se zrI prajJApanA sUtra : 4 164 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthatva sAgaropama sudhI paryApta jIva nirantara paryApta paryAyamAM rahe che. ATalA samaya sudhI paryApta labdhi rahI zake che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! aparyAptajIva aparyAptatva paryAyavALA keTalA kALapanta nirantara rahe che ? zrI bhagavAnnhe gautama ! jadhanya paNa antarmuhUta' sudhI, utkRSTa paNa antamu DUta sudhI aparyApta jIva nirantara aparyApta paNAmAM rahe che. tyAra pachI avazya paryApta thaI jAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nA paryApta nA aparyApta jIva keTalA samaya sudhI nAparyApta nAaparyApta paNAmAM rahe che ? zrI bhagavAn--hai gautama ! naiparyApta nAaparyApta jIva siddha ja heAya che ane siddhatva paryAya sAdi apavasita che, kemake te paryAya ekavAra utpanna thaIne pachI kayAreya naSTa nathI thatA. (dvAra 17) have aDhAramA sUkSmadrAranI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! sUkSma jIvanirantara keTalA kALa sUkSma paNAmAM rahe che ? zrI bhagavAna-De gautama ! jadhanya antarmuhUta sudhI ane utkRSTa asaMkhyAtakALa pRthvIkAyika jIvanI kAyasthitinAkALa jeTale samajavA joie. zrI gautamasvAmI-he bhagavAn ! khAdara jIva keTalA kALa sudhI nirantara khAdara paNAmAM manI rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa asa khyAtakALa sudhI mAdara jIva nirantara khAdara pathI yukta rahe che, te asa khyAtakALa, kALanI apekSAe asa khyAta utsarpiNI avasarpiNIrUpa jANavA joIe. kSetranI apekSAe AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa hAya che. enu spaSTIkaraNa pahelA karI didheluM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! naisUkSma nAkhAdara jIva keTalA kALa sudhI neAsUmanA khAnnura paNAmAM nirantara banI rahe che? zrI bhagavAn he gautama ! sAdi apa vasitakALa sudhI rahe che. nAsUkSma nAbAdara siddha che ane siddha paryAya sadAkALa rahe che. (dvAra 18) egaNIsamAM sa'sIdvAranI prarUpaNA karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan / sa`jJI jIva nirantara keTalAkALa sudhI sa'nI khanI rahe che ? zrI bhagavAn--he gautama ! jadhanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa sA sAgare pama pRthakatvathI kAMika adhikakALa sudhI sa`gI jIva nirantara sa`jJI rahe che. jyAre kAi jIva asa'phrI paryAMyathI nikaLIne sajJIparyAyamAM utpanna thAya che ane te paryAyamAM antarmuhUta sudhI zrI prajJApanA sUtra : 4 165 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvIta rahIne pachI asaMjJI paryAyamAM utpanna thaI jAya che, tyAre te antarmuhUrta ja saMjJI avasthAmAM rahe che. utkRSTa kiMcikALa pRthakatva sAgaropama spaSTa ja che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! asaMjJI jIva asaMjJI paryAyavALA nirantara keTalA kALa sudhI rahe che ? zrI bhagavAna-he gautama! jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa vanaspatikALa sudhI asaMsI jIva nirantara asaMjJI paryAyathI yukta rahe che jyAre koI jIva saMkSiAmAMthI nikaLIne asaMjJI paryAyamAM janma le che ane tyAM antarmuhUrta rahIne punaH saMjJI paryAyamAM utpanna thaI jAya che, te samaye te antarmuhUrta sudhI ja asaMjJI paryAyathI yukta rahe che. ukRSTa vanaspatikAla spaSTa ja che, kemake vanaspatikAla paNa asaMsI che. zrI gautamasvAmI-bhagavAna ! ne saMsI neasaMjJI jIva keTalA kALa sudhI nosaMjJI ne asaMjJIpaNamAM rahe che? zrI bhagavAna he gautama ! nasaMsI ne asaMsI chatra kevalI che ane tene kAla sAdi aparyAvasita che. (dvAra 19) have vIsamA bhavasiddhikadvAranI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana bhavasiddhika arthAt bhavya jIva nirantara keTalA kALa sudhI bhavasiddhika paNAmAM rahe che ? zrI bhagavAna - gautama ! bhavasiddhika anAdi saparyavasita hoya che. bhavyatva bhAva pariNAmika hovAnA kAraNe anAdi che, kintu mukti prApta thatA tene sadubhAva nathI rahete, tethI saparyavasita che. | zrI gautamasvAmI-he bhagavan! abhAvasiddhika jIva keTalA kALa paryanta abhavasiddhika paNAmAM rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! asiddhika jIva anAdi anantakALa sudhI abhavasiddhika paNamAM rahe che, kemake pAriNAmika bhAva hovAthI te anAdi che ane tene kayAreya anta thata nathI agara asta thaI jAya te abhavya jIva bhavya thaI jAya paNa te asaMbhavita che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! bhavasiddhi, ne abhavasiddhika jIva keTalA samaya sudhI bhavasiddhika, ne abhAvasiddhika paNAmAM rahe che? zrI bhagavAna gautama! bhavasiddhika, ne abhayasiddhi sAdi aparyavasita hoya che, kemake e jIva siddha che. (dvAra ra0) have ekavIsamA astikAyadvAranI prarUpaNA karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! dharmAstikAya. dharmAstikAyatva paryAyathI yukta nirantara keTalA kALa sudhI rahe che? zrI bhagavAna gautama! dharmAstikAya sadAkALa dharmAstikAya paNAmAM banI rahe che. eja prakAre adhamastikAya, AkAzastikAya, jIvAstikAya, pudgalAstikAya ane addhA samaya zrI prajJApanA sUtra : 4 166 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa samajavuM joIe, arthAt A badhAM dravya anAdi temaja ananta che ane sadAkALa pitAnA svarUpamAM avasthita rahe che. (dvAra 21) have bAvIsamA caramadvAranI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! carama jIva keTalA samaya sudhI carama paryAyavALA rahe che? zrI bhagavAna-he gautama ! carama jIva anAdi saparyavasita hoya che. jene bhAva carama arthAt antima haze, te carama kahevAya che. te jIva paNa abhedanA upacArathI, carama kahevAya che, tenuM tAtparya A che bhavyajIva, je caramathI bhinna hoya te acarama kahevAya che, abhavyajIva carama che, kemake tene caramabhava kayAreya thavAne nathI-te sadAkALa janmakaratA ja rahe che. siddhajIva paNa acarama che, kemake temanAmAM paNa camatva thatuM nathI. caramajIva anAdi saMparyasita hoya che, anyathA temAM camatva nathI thaI zakatuM. zrI gautamasvAma-he bhagavana ! acarama jIva keTalA kALa sudhI acarama rahe che? zrI bhagavAna-he gautama! acarama jIva be prakAranA hoya che, teo A prakAreanAdi aparyavasita ane sAdi aparyavAsita temanAmAMthI anAdi aparyavasita jIva abhavya che ane sAdi aparyavasati siddha. (dvAra 22) bhagavatI prajJApanAnuM aDhAramuM kAyasthiti pada samApta samyaktapada kA nirUpaNa ogaNIsamuM samyakatva pada zabdArtha-(nIvALuM che ! %i saviTTI, micchAjiddI, ramamicchAviThThI) he bhagavan ! jIva samaSTi che, mithyAbiTa che agara samyamizrAdraSTi che? (jo ! kIyA sahitI vi, micchAviThThI dhi, samamicchArirI vi) he gautama ! jIva samyagdaSTi paNa che, miyAdaSTi paNa che, samyagRmithyAdaSTi paNa che (gva ne rUcA vi) eja prakAre nAraka paNa (sukumAra ghauM veva) asurakumAra Adi paNa eja prakAre (nAva thAithamA) thAvat svanitakumAra. (gDhavicAi purA 7) pRthvIkAyika viSe pRcchA? (noramA ! puSiwiphayALa sASTri, micchAviSTi) he gautama! pRthvIkAyika samyagRSTi nahIM, mithyAdaSTi che ( sammamirajhArirI) samyamithyASTi paNa nathI (gi sAva vArasAcA) eja prakAre yAvat vanaspatikAyika. (phaMriyALa 8i1 ) kIndriya viSe-pRcchA ? (noramA ! veAi samaDhI, mirajhAvidi, nA samanidachArI) he gautama ! dvIndriya samyagdaSTi, ane mithyASTi che, paNa sampamiAdaDiTa naDI ( gAya vicA) eja prakAre yAvat caturindriya (paMrirA nirivoLiyA, magurU, vAsaMtarA, rUci-mALiyA 2) paMcendriya tica, manuSya, vAnacattara, zrI prajJApanA sUtra : 4 167 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAtiSTha ane vaimAnika (samaTTiI vi, micchATTiI vi, samAmicchAvinrI nei) samyagraSTi paNa, mithyArdaSTi paNa, sabhyagmizrAdraSTi paNa hAya che. (siddhALuM pucchA ?) siddha viSe-prazna ? (poyamA ! siddhA sammanriI) he gautama ! siddha samyagdaSTi che (no micchAviTTI) mithyAdraSTi nahI. (no sammAnichATTiI) sabhyamithyAsRSTi paNa nahIM, samyakatva padma samApta TIkA -pAchalA aDhAramAM padamAM kAyasthitanuM nirUpaNa karAyu che, prastuta ogaNIsamAM padamAM samyakatvanI prarUpaNA karavAne mATe kAyasthitimAM samyagdaSTi Adi bhedathI keTalA prakAranA jIva hoya che, e kahe che. arthAt A padamAM e chatAvAya che ke ceAvIsa daMDakAnA jIvAmAMthI kenA keAnAmAM kevI kevI dRSTi maLI Ave che ? zrI gautamasvAmI-pahelA sAmAnya jIvAnA viSayamAM prazna kare che-he bhagavan ! jIva zuM samyagUDhaSTi hoya che ? athavA mithyAdraSTi haya che ? agara samyagUmizcAdraSTi heya che? zrI bhagavAn-he gautama ! jIva samyagdaSTi paNa hAya che, mithyAdraSTi paNa hAya che ane sabhyagmithyAdraSTi eTale ke mizradraSTivALA paNa hAya che. samuccaya jIveAnI samAna naiyika jIva paNa traNa prakAranA arthAt samyagdRSTi, mithyAdaSTi ane mizraSTi hoya che. abhiprAya e che ke jema keAi jIva samyagdaSTi koI mithyaSTi ane kaiAi mizraSTi hoya che, eja prakAre kAI nAraka samyagdaSTi che, koI mithyATaTa che keAi sabhyamithyAdraSTi che. eka ja jIvamAM athavA eka nArakamAM traNe dRSTie na samajavI joie, kemake paraspara viredhi hovAne kAraNe eka jIvamAM eka samayamAM eka ja sRSTi hoi zake che. nArakonA samAna asurakumAra, nAgakumAra, suvaCkumAra, agnikumAra, vidyutsumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikakumAra, vAyukumAra ane stanitakumAMra paNa koi samyagdaSTi, krAi mithyAdraSTi ane sabhyamithyAdraSTi kAI hoya che. zrI gautamasvAmI-huM bhagavan ! pRthvIkAyika jIva zu` sabhyaSTi che, yA mithyAdgaSTi che, athavA sabhyagmithyAdaSTi che ? zrI bhagavAn-he gautama ! pRthvIkAyika jIva samyagdaSTa nathI hotA, teo badhA mithyAdraSTi hoya che, teemAM mizradraSTi paNa nahIM maLI AvatI. sAsAdana samyakatvathI yukta jIva paNa pRthvIkAya AdimAM utpanna nathI thatA. pRthvIkAyikAnI jema vanaspatikaya sudhI arthAt akAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika paNa samyagdaSTi nathI hotA, samyamithyAdraSTi paNa nathI hotA, mithyAdraSTi ja hoya che. yukti pUrva pramANe samajI levI joie. kahyu paNa che-pRthvI Adi ekendriyakAyAmAM bannenA arthAt sadRSTine ane mizraTanA abhAva hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! dvIndriya saMbandhI pRcchA ? arthAt dvIndriya jIva zuM samyagdaSTi hoya che mithyAdraSTi hoya che ? agara to sabhyamithyAdraSTi hoya che ? zrI prajJApanA sUtra : 4 168 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna -he gautama ! dvIndriya jIva samyagdaSTi hoya che, mithyAdaSTi hoya che, paNa samyamithyAdaSTi nathI hotA. bhavasvabhAvanA kAraNe saMjJI paMcendriya jIva ja samyamithya daSTi arthAt mizraSTi hoya che. sAsAdana samyakatvathI yukta jIva paNa kIndrimAM utpanna thAya che, ane tene samyagdaSTi kahela che. pRthvIkAyika Adi ekendriomAM samadRSTine niSedha karele che, kemake sAsAdana samyagdaSTi paNa ekendrimAM utpanna nathI thatA. dvIndriyenI samAna ja trIndriya caturindriyomAM paNa samyagdaSTi ane mithyASTi ja hoya che. mizradaSTi nathI hotA. enuM kAraNa pahelA kahI devAyeluM che. paMcendriya tiryaca, manuSya, vALavAra, jatiSka ane vaimAnikadeva samyagdaSTi paNa hoya che, mithyAdiSTa paNa hoya che ane samyamithyASTi paNa hoya che. kemake bhavanA viziSTa svabhAvanA kAraNe saMjJI paMcendriya jIvamAM ja samyamithyAdraSTi maLe che. tethI caturindriya jIva sudhI saspemithyAdaSTirUpa mizradaSTi ne niSedha karela che. zrI gautamasvAmI prazna kare che he bhagavan ! siddha jIva samyagdaSTi hoya che, mithyAdRSTi hoya che athavA sampamithyAdaSTi hoya che. zrI bhagavAna uttara Ape che he gautama ! siddha jIva samyagdaSTi hoya che, mithyAdraSTi nathI hotA ane samyamithyASTi paNa nathI hotA. siddha avasthAmAM samyagdaSTithI atirikta anya kaI paNa daSTi thaI ja nathI zakatI. samyakatva pada samAta aMtakriyA pada kA nirUpaNa visamuM antakriyApada zabdArtha - naig4) nAraka (bAviDiya) antakriyA-karmone anta kare (itAM anantara (aa samaya) eka samaya (vA) udvarta nikaLela (tithagara) tIrthakara (hi) cakravartI (vAva) baLadeva (vAsuva) ardha cakravartI (baMDhiya) mAMDalikarAjA (thaLAya) ane ratna cakravartInA senApati Adi. TIkAtha-ogaNIsamAM padamAM samyakatva pariNAmanI prarUpaNA karI, have prastuta vIsamAM padamAM pariNAmanI sadazatAnA kAraNe gati pariNAma rUpa antakiyAnI prarUpaNa karAya che ahIM prAraMbhamAM dvAragAthA kahelI che, jemAM prakRti padamAM prarUpaNaya viSane ulekha mAtra karAyela che. gAthAne artha A prakAre che sarva prathama nAraka Adi covIse daMDakomAM antakiyAnI prarUpaNa karAze. tatpazcAt e prarUpaNA karAze ke anantarAgata jIva antakriyA kare che athavA paraMparAgata jIva antakiyA kare che? tadanantara e nirUpaNa karAze ke nAraka AdikamAMthI Avela eka samayamAM keTalI antakiyA kare che? tyAMthI udvartana karIne kaI nimAM utpanna thAya che, zrI prajJApanA sUtra : 4 169 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e vyAkhyA na karAze pachI tyAMthI uduvRtta thayA arthAt udvartana pAmela jIva tIrthakara, cakravatI, baladeva, vAsudeva, mAMDalika arthAta eka prAnta adhipati athavA cakravartInA rana-senApati Adi thAya che, e nirUpaNa karAze A dvAra gAthAne saMkSepamAM abhiprAya che. antakriyAdi vaktavyatA zabdArtha-(vIvef mare! aMtakripicaM koregA) he bhagavana! zuM jIva antakriyA kare che? (gama!) he gautama! (badhezg) keI (jJA) kare che (barUra Lo jJA) kaI nathI karatA (urva ne kAra veerLA) e prakAre nAraka yAvat vimAnika (nerA baM maMte ! rAhu aMtariyaM ?) he bhagavana ! nAraka zuM nArakamAM- nAraka gatimAM rahIne--akhtakiyA kare che ? (yamAM ! jo rULa sama) he gautama ! A artha samartha nathI ane rUcA La ma ! amukumAreluM, kAntaritre kAra ?) he bhagavanuM nAraka asurakumAramAM antakriyA kare che? ( ! jo rULa sama) he gautama ! A artha samartha nathI (ghauM nAva mALig) e prakAre yAvat vaimAnika (na vizeSa (majUre viDyuiM rekata puchA) manuSyamAM antakriyA thAya che e prazna ? (camAM ! bAphara rennA jarUra Lo rekarA) he gautama ! keIka kare che, keI nathI karatA ( amukumAra rAva vevirLag) eja prakAre asurakumAra yAvata vaimAnika (vimeva ravIraM ravIvaM) eja prakAre cAvI-cAvIsa (saMha mayaMti) daMDaka thAya che. (rayALuM maMte ! jiM gatarAnA gaMtathiM ?i) he bhagavan ! zuM anaMtarAgata nAraka antakriyA kare che (paraMpUrAvA aMtariyuM re ti) athavA parA5rAgata nAraka ananakriyA kare che ? (voyamA ! utarAyA vi tiirae ti, uparAyA vi avitirtha reti) che gautama ! anantarAgata paNa-anakriyA kare che, paraMparAgata paNa antakriyA kare che (guM raghaLAmAM purvAdhi ne rUthA vi) eja prakAre ratanapabhA pRthvIne nAraka paNa (vAya paMdaqmA puSi nepacA) yAvata paMkaprabhA pRthvInA nAraka (dhUmadhuma puri rerA puchA) dhUmaprabhA pRthvInA nAraka ItyAdi viSe prazna? (yAbotarAyA aMtakri6i pati) he gautama ! anantaragata antakriyA nathI karatA (TiArAyA aMtarirtha pati) paraMparAgata anta kriyA kare che (parva jJAva badde sattanA vi nerA ) eja prakAre sAtamI pRthvInA nAraka (bakumAra rAva thaLiyakumAra) asukumAra yAvat svanitakumAra (gDhavIbhAva-vanaratarU rUcAca mavitarAyA vi utAriye pati ) pRthvIkAyika, apUkAyika, vanaspatikAyika anantarAgata paNa antakriyA kare che (GraMvAyA vi zaMtiiravaM pati) zrI prajJApanA sUtra : 4 170 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMparAgata paNa antakriyA kare che (teravADa verira sevitra pariciA maiALA caMdirice uti ugharAyAM zaMtavihiyaM pati) tejasakAyika, vAyukAyika, hIndriya, trIndriya, caturindriya, anantarAgata, antakriyA nathI karatA, paraMparAgata antakriyA kare che (lesA anaMtarAyA ura dhArica pati, varaMparAjavA vijirirtha gvati) zeSa anantarAgata paNa aMtakriyA kare che, paraMparAgata paNa antakriyA kare che. TIkArtha-antakiyAnuM nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM jIva atakriyA kare che? ahIM antakriyAne artha che-kamane aMta karavo arthAt mukti prApta karavI, kahyuM paNa che samasta karmone kSayathI mekSa thAya che." zrI bhagavAna-uttara Ape che- gautama! kaI jIva antakiyAM kare che, koI nathI karatA, je jIva bhavyatva bhAvanA paripAkathI manuSyatva Adi saMpUrNa sAmagrI prApta karIne ane te sAmagrInA baLathI prakaTa thanAra baLavIryanA ullAsathI kSapakazreNI para ArUDha thAya che ane kevaLajJAnane prApta karIne attamAM aghAtIka karmone paNa kSaya karI nAkhe che. A atakriyA kare che, enAthI bhinna prakAranA jIva anatakriyA nathI karatA. eja prakAre nAraka, asurakumAra Adi daza prakAranA bhavanapati, pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikelendriya, paMcendriya tiryaMca, manuSya, vAnavyantara, tiSka, vaimAnika paNa koI koI antakriyA kare che. keI--koI nathI karatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavanzuM nArakamAM eTale ke--nAraka paryAyamAM rahelA nAraka anakriyA kare che? zrI bhagavAna -he gautama ! A artha samartha nathI arthAt A vAta yuktisaMgata nathI, kemake samyagradarzana jJAna ane cAritra jyAre prakarSane prApta thAya che, tyAre samarata kane kSaya thAya che paraMtu nAraka paryAyamAM samyagdarzana ane samyajJAnane prakarSa nathI thaI zakti tathA cAritra pariNAma utpanna nathI thaI zakatuM, kemake nAraka bhavane evo svabhAva che. tethI nAraka jIva narakamAM rahIne antakiyA nathI karI zako. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nAraka jIva zuM asurakumAremAM antakriyA kare che? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI, enuM kAraNa pUrvokta ja samajavuM joIe. eja prakAre nAgakumArathI laIne svanitakumAremAM, pRkAyika Adi ekendriyomAM, vilendrimAM, paMcendriya tiryamAM, vAvyantaromAM, tiSkamAM ane mAnikamAM rahIne aMtakriyA nathI karI zakatA, enuM kAraNa bhavasvabhAva ja che, paNa zuM manuSyamAM rahIne antakriyA kare che? e praznane uttara A che ke-he gautama ! kaI kare che ane keI nathI karatA. jene saMpUrNa sAmagrInI prApti thaI jAya che, te kare che ane zrI prajJApanA sUtra : 4 171 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene pUrNa sAmagrI nathI malatI te nathI karatA. eja prakAre asurakumAra yAvata vaimAnikadevanA viSayamAM paNa samajI levuM joIe arthAt asurakumAra Adi manuSyamAM rahelA keI ke antakriyA kare che, kaI kaI nathI karatA. e prakAre asurakumArathI laIne vaimAnika sudhI pratyekanA covIse daMDakamAM nirUpaNa karavuM joIe. e prakAre grevIse daMDaka covIse daMDakamAM prarUpaNIya che. e abhiprAyathI kahyuM che-covIsa-vIsa daMDaka thaI jAya che. tAtparya e che ke jevA nArakane laIne vIsa daMDakamAM praznottara karelA che eja prakAre grevIsa daMDakamAMthI darekano laIne grevIsa daMDakamAM prazna karavA joIe. ema karavAthI vIsa vIsa daMDaka thaI jAya che. have anantarAgata dvArane laIne aMtakiyAnI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan! nAraka jIva anantarAgata antakiyA kare che athavA paraMparAgata antakriyA kare che ? arthAt zuM nAraka jIva narakagatithI nikaLIne sidhA manuSyabhavamAM AvIne antakriyA kare che athavA nAraka gatithI nikaLIne tiryaMca AdinA bhava karatA chatAM manuSyabhavamAM AvIne atakriyA kare che? zrI bhagavAna-he gautama ! nArakajIva anantara gata arthAt narakathI sIdhA manuSyabhavamAM AvIne paNa antakriyA kare che ane paraMparAgata arthAt narakathI tiryaMcAdinA bhava karIne pachI manuSyabhavamAM AvIne paNa antakriyA kare che-temAM vizeSatA e che ke ratnaprabhA, zarkarA prabhA, vAlukA prabhA ane paMkaprabhA pRthvIthI anantarAgata paNa antakriyA kare che ane paraMparAgata paNa antakriyA kare che, arthAt A cAra pRthvInA nAraka sIdhe manuSyabhava pAmIne antakriyA karI zake che ki dhUmaprabhA pRthvI ADhi AgaLanI traNa pRthithI nikaLIne sIdhA manuSya thaIne atakriyA nathI karI zakatA. teo A pRthvithI nikaLI ne tiryaMca AdinA bhAmAM rahIne pachI manuSya thaIne ja atakriyA karI zake che. e abhiprAyathI kahyuM che eja prakAre ratanapabhA pRthvInA nAka kAvat paMkapbhA pRthvInA nAraka paNa ananarAgata ane paraMparAgata anDakiyA kare che. dhUmaprabhA pRthvInA nAraka anantarAgata anDakiyA kare che athavA paraMparAgata antakiyA kare che? A praznane uttara bhagavAna A pramANe Ape che he gautama ! dhUmaprabhA pRthvInA anantarAgata nAraka aMtakiyA nathI karatA. paraMtu paraMparAgata antakriyA karI zake che. tAtparya e che ke dhUmaprabhA pRthvIthI nikaLela nAraka sIdhA manuSyabhava pAmIne mokSa prApta karI zakatI nathI, paraMtu tyAMthI nIkaLIne tiryaMca AdinA bhava karIne pachI manuSya paryAya pAmIne anakriyA karI zake che. e ja prakAre tama pramA pRthvI ane tamastamaprabhA pRthvInA nArakenA viSayamAM paNa samajavuM joIe. teo paNa A pRviemAMthI nIkaLIne sIdhA manuSya banIne antakiyA nathI karatA, paNa paraMparAthI ja anakriyA kare che. e sabaMdhamAM pUrvokta yukti ja samajavI joIe. asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vivukumAra, udadhikumAra, hIpa zrI prajJApanA sUtra : 4 172 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumAra, dikakumAra, pavanakumAra, stanitakumAra, pRthvIkAyika, aprakAyika ane vanaspatikaeNyika jIva anantarAgata paNa antakriyA kare che ane paraparAgata paNa antakriyA kare che, paNa tejaskAyika, vAyukAyika, dvIndriya, zrIndriya ane caturindriya jIva anantarAgata antakriyA nathI karatA, paraparAgata antakriyA kare che. zeSa jIva arthAt pa Mcendriya tiryaMca ane manuSya tathA vAnabhyantara, jyAtiSka ane vaimAnika anantarAgata paNa antakriyA kare che ane para parAgrata paNa atakriyA kare che. e prakAre asurakumArathI laIne stunitakumAra panta daza bhavanapati, pRthvIkAyika, apuSThAyika ane vanaspatikAyika anantarAgata paNa antakriyA kare che ane paraMparAgata paNa antakriyA kare che... arthAt A paryAyAthI sIdhA manuSya bhavamAM AvIne antakriyA karavAmAM paNu kAI virodha nathI. paNa tejaskrAyika, vAyukAyika, dvIndriya, trIndriya, ane caturindriya jIva sIdhA manuSya thaI ne antakriyA nathI karatA, parantu para parAgata ja antakriyA karI zake che. temanAmAMthI tejaskAyikA ane vAyukAyikAne te sIdhe manuSya bhava prApta nathI thatA, rahI gayA viklendriya, te te bhatra svabhAvanA kAraNe manuSya bhava prApta karIne paNa teja bhavamAM antakriyA nathI karI zakatA. 5'cendriya tiya ca, manuSya, vAtanyantara, jyAtiSka ane vaimAnika anantarAgata paNa antakriyA kare che ane paraparAgata paNa antakriyA kare che. e phalita thayu eka samaya meM antakriyA karane kA nirUpaNa eka samayamAM antakriyA karavAnI vaktavyatA zabdArtha baLatarAyA ne sama vavA bhatahici reti) anantarAgata naiyika eka samayamAM keTalI antakriyA kare che ? (noyamA ! naLeLo vA to vA tini vA) hai gautama !jaghanya eka, be, traNa, (Domena sa) utkRSTa daza (caLamAM puDhavI necA tri chuM cetra) ratnaprabhA pRthvInA nAyaka paNa eja prakAre (jJAna vALuyapaLamAM puDhathI naiyA vi) yAvat vAlukAprabhA pRthvInA nAraka pazu, (anaMtarAyA paMvamA putrI ne cA) anantarAgata pakapramA pRthvInA nAyaka (T samaLa jevA baMdiriye pare`tti) eka samayamAM keTalI antakriyA kare che ? (poyamA ! goLa to vAtonA sinnivA, 'huM gautama ! jaghanya eka, e athavA traNa (kromeLa pattAM) utkRSTa cAra, zrI prajJApanA sUtra : 4 173 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (kAMtarAya maMte ! amukuitr, grNanA vevaphA baMtakrizicaM pati ) he bhagavana ! anantarAgata asurakumAra eka samayamAM keTalI antakriyA kare che? (noramA ! jhaomLa pakSo vA to vA vinina vA) he gautama ! jaghanya eka, be athavA traNa (3oLe Tra) utkRSTa daza (baLatarA maMte ! murArImo samagvi devaphALo aMtariyaM pati ) he bhagavad ! anantarAgata asurakumAri eka samayamAM keTalI antakriyA kare che? (noramA ! kagm go ghA ro vA vinina vA) he gautama ! jaghanya eka, be athavA traNa (3of ) utkRSTa pAMca (vaM na kapurakumAra vIrA tanhA rAva thAyanA vi vIrA) e prakAre jevA asurakumAra devi sahita kahyA tevA ja deviyo sahita stanatakumAra sudhI kahevuM. (ttarAyA che ! guDhaviphA ghAsaNa rUcA zirirtha 'ti ) he bhagavana ! anantarAgata pRthvIkAyika eka samayamAM keTalI antakiyA kare che? to mA ! som # vAro vA sini vA) he gautama! jaghanya eka, be athavA traNa (3oLe rAri) utkRSTa cAra (vaM sArUArUcA vi jattAri) eja prakAre aprakAyika paNa cAra (vaLatararUca jIda) vanaspatikAyika che (paMciMdritikrioLiyA vasa) paMcendriyatiryaMcanika daza (uttaranALIyo ) tiryaMca strI daza (majusa ) manuSya daza (majurIno vInaM) manuSyaniyA vIsa (vALamaMta rasa) vanavyantara daza (vALamaMtara vaMza) vAvyatara devi pAMca (norUNiyAM ) tiSka daza (nosiLIo varSa) tiSka devi vIsa (vaimALiyA adrayaM) vaimAnika ekaso ATha vaimAjiLI vIkaM) vaimAnika devi vIsa. TIkAryuM-nAraka Adi paryAthI sIdhA AvelA arthAt anarAgata keTalA jIva eka samayamAM antakriyA karI zake che, tene vicAra ahIM thaI rahela che, A trIjuM eka samaya dvAra. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! anantarAgata nAraka eka samayamAM keTalI antakriyA kare che? arthAta je jIva nArakathI nikaLIne sIdhA manuSya bhavamAM AvyA che, teo je antakriyA kare te eka samayamAM keTalA kare che? ahIM dhyAna rAkhavuM joIe ke je jIva narakathI nikaLIne manuSya paryAyamAM Avela che. te nAraka nathI rahete. manuSya thaI jAya che. te paNa tene anantarAgata nAraka kahela che. A kathana pUrvabhava paryAyanI apekSAthI samajavuM joIe. deva Adi bhavenuM nirAkaraNa karavAne mATe A prakArane pravega karAyele che. vastutaH anantarAgata nArakanuM tAtparya ahIM te jIvathI che je pUrva bhavamAM nAraka che ane tyAMthI nikaLIne sIdhe manuSya thaye che. e ja prakAre anantaragata asurakumAra, pRthvIkAyika AdinA viSayamAM paNa samajI levuM joIe. zrIbhagavAna -jaghanya eka, be athavA traNa anantarAgata nairayika eka samayamAM antakriyA kare che ane utkRSTa daza anantarAgata nAraka antakriyA kare che ratnaprabhA pRthvInA nAraka paNa eja prakAre eka samayamAM jaghanya eka, be agara traNa antakriyA kare che. utkRSTa daza a-takiyA kare che. zarkarA prabhA ane vAlukAprabhA pRthvInA nAraka paNa eja rIte eka samayamAM jaghanya eka, be athavA traNa ane utkRSTa daza sudhI antakriyA kare che. zrI prajJApanA sUtra : 4 174 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI- he bhagavad ! anantarAgata paMkaprabhA pRthvInA nAraka eka samayamAM keTalI antakriyA kare che zrIbhagavAna he gautama! jaghanya eka, be athavA traNa paMkaprabhAnA anantarAgata nAraka eka samayamAM antakriyA kare che, utkRSTa cAra eka samayamAM anakriyA kare che. 1 zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! anantarAgata asurakumAra eka samayamAM keTalI antakriyA kare che? bhagavAna-he gautama! jaghanya eka be athavA traNa ane utkRSTa dasa anantarAgata asurakumAra eka samayamAM aMtakriyA kare che. gautamasvAmI-he bhagavana ! anantarAgata asurakumAra eka samayamAM keTalI aMtakriyA kare che ? zrIbhagavAna gautama! jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa, pAMca anacrAgata asurakumAra devi eka samayamAM antakriyA kare che. e ja prakAre jema devi sahita asurakumAranI vaktavyatA kahI che, e ja prakAre nAgakumAre, suvarNakumAre, agnikumAra, vidhutakumAra, udadhikumAre, dvIpakumAra, dizAkumAre, vAyukumAre, ane svanitakumAranI paNa devi sahita vaktavyatA kahevI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! anantarAgata pRthvIkAyika eka samayamAM keTalI antakriyA kare che? zrI bhagavat he gautama ! jaghanya eka, be agara traNa, utkRSTa cAra anantarAgata pravIkAyika eka samayamAM antakiyA kare che. e ja prakAre anantarAgata aprakAyika paNa jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa cAra eka samayamAM antakiyA kare che. ananta. rAgata vanaspatikAyika jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa che eka samayamAM antakriyA kare che. anantarAgata paMcendriya tiryaMca stri jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa dasa eka samayamAM antakriyA kare che. anantarAgata manuSya stri jaghanyathI eka be agara traNa ane utkRSTa vIsa eka samayamAM aMtakriyA kare che. anantarAgata vAna-vyantara jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa daza eka samayamAM antakriyA kare che. anantarAgata vAnavyantara devi javanya eka, be ane traNa utkRSTa pAMca eka samayamAM antakriyA kare che. anArA gata tiSka jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa daza antakriyA kare che. anantarAgata tika ciye jaghanya eka, be agara traNa ane utkRSTa vIsa eka samayamAM aMtakriyA kare che. anantarAgata vaimAnika jaghanya eka, be yA traNa ane utkRSTa ekase ATha eka samayamAM antakriyA kare che. vaimAnika deviye jaghanya eka, be yA traNa ane utkRSTa vIsa eka samayamAM antakiyA kare che. zrI prajJApanA sUtra : 4 175 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naiyikoM ke nairayikAdikoM meM uddartana kA nirUpaNa udbhavRttadvAra zabdA -(nep La mane ! nerarU'' niMto jaMtara TrijJA nemutranaigna ?) he bhagavan ! nAraka nArakamAMthI nikaLIne zuM sIdhA nArakomAM utpanna thAya che? (loyamA ! no mULatuM samadre) he gautama ! A atha sama nathI (netraphaLa aMte ! nedUto baLatAM 31dittA asumAresukavangejjA ?) he bhagavan! zuM nAraka nAkAmAMthI nikaLIne sIdhA asurakumAromAM utpanna thAya che ? (poyamA ! no phaLaduM samaTTu) hai gautama ! A arthAM sama nathI (vaM niyaMttara lAva caviSNu puThThA ) eja prakAre nirantara yAvat caturindriyAmAM pRcchA ? (poyamA ! no phaLadre samadre) hai gautama ! A artha samatha nathI, sIdhA (ne phaLa aMte ! nehato gaLatara vaTTattA) he bhagavan ! nAraka nArakamAMthI nikaLIne (viyitirikSanoniSTha vaAgna ?) pa Mcendriya tiryaMca ceAnikamAM utpanna thAya che? (asthena travane nnA, bathena no savavajJeJA) koi utpanna thAya che, keAI nathI utpanna thatA (ne na maMte ! naiciMto gaLatAM viyitivilanoniththunainnA) he bhagavan ! je nArAthI paMcendriya tiya cacenimAM utpanna thAya che (seLa mate !) te bhagavan ! (vaeNhimnastaM dharma) kevalI prarUpita dharmonuM (megnA savacA) zravaNa prApta kare che sAMbhaLI zake che (noyamA ! asthe samaggA, arthe no sameggA) he gautama ! koi prApta kare che. koi nathI prApta karatA ne gaM maMte ! vRddhinAM dharma hamegnA savaLacAra) je keli prarUpita dhanuM zravaNa prApta kare che (te na jeva N yoj yuphphe nA) zu' te kevala Adhine samaje che ? meLave che ? (poyamAM ! barthe yuokhkhA, theza no yuoggA) huM gautama ! koI jANe che keAI nathI jANatA (ne na mate ! varuM mohiM vuDvennA) he bhagavan ! je kevaLa edhine samaje che (se N saddenA pattikA, rokanA ?) te zraddhA, pratIti, rUcikare che ? (noyamAM ! sadne, ttinA rojJA) he gautama ! zraddhA kare che, pratIti kare che, ruci kare che (jJeLa aMte ! sahena, pattittvajJA, rojJA) he bhagavan ! je pratIti ruci kare che. (te " minivocinAba mucabALArUM vADhelA ?) te AbhinIkheAdhika jJAna ane zrutajJAnane prApta kare che. tAnoyamA ! jInnAyenA) hA, gautama ! prApta kare che (be naM aMte ! miLiyoyinALa sucanArUM rAannA) he bhagavan ! je abhinioAdhikajJAna ane zrutajJAnane prApta kare che (se / saMvA'A soruM vA vacce trA muLa vA vavavavALuM vA poddovavAre vA paDhiyagnijJaNa ?) te zIla, vrata, guNa, viramaNu, pratyAkhyAna vA pASadhapavAsane a'gIkAra zraddhA, zrI prajJApanA sUtra : 4 176 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAne mATe samartha thAya che? (nomA! alyANa saMjJA , pratyenA saMvAjhA) che gautama ! keI samartha thAya che, kaI samartha nathI thatA tene jo maMte! saMjANakanA sI va jJA vovAraM vAra vinittA) he bhagavan! je zIla yAvat piSadhe pavAsa aMgIkAra karavAne samartha thAya che ( i gohinALuM vAvAjhA) te avadhijJAnane prApta kare che? (joyA! alyArU 3rg nA, patthArU no vaqATenA) he gautama ! kaI prApta kare che, koI prApta nathI karatA. ne gaM gohiorm griALA, re saM jJA ) je avadhijJAnane prApta kare che, te zuM samartha hoya che (muvijJA) muMDita thaIne (A+rer) gRhathathI (mAricaM) aNagArapaNAne (gvarUttA) pravrujita thavAne ? (camA ! saMjANanA, mArU no saMgAprajJA he gautama! kaI samartha hoya che, keI samartha nathI thatA ( i saMghANanA muMhemavittA saTTrgo kAria varUtta) je muMDita thaIne gRhatyAga karIne saMyama aMgIkAra karavAne samartha thAya che ( i maLavajhavanA 3qjJA ? te mana:paryavajJAna prApta kare che? (noramA ! thenag sqsenA, alyA Lo 3qDennA) he gautama ! kaI prApta kare che, ke prApta nathI karatA (3 i mahe! makhannAnAbaM dhvajJA ) he bhagavan ! je mana:paryavajJAnane prApta kare che (se vaDhanAdi sqhennA) zuM te kevalajJAna prApta kare che? (noramA ! badhekArUe suheja kacqTenA) he gautama ! koI prApta kare che, kaI prApta nathI karatA ( i mate ! vesTanALe kAgA se i fsakanA) he bhagavan! je kevalajJAna prApta kare che, te siddha thAya che (kukSenA) kevaLajJAna prApta kare che? (munnenA) mukta thAya che (saMdagaTuvaravALe aMtaM rekajhA?) badhAM duHkhene aMta kare che (ToSamA ! viSe jana gAva nakaahuard relagA) he gautama ! siddha yAvat badhAM duHkhene anta karaze. (naggin maMtte ! ne sufhaMto anaMta kavaditA) he bhagavana ! nAraka nArakeTamAMthI nikaLIne sIdhA (vALamaMtanovivekALiNuM 3vavAnA) vAvyatara jAtiSka vaimAnikamAM utpanna thAya che? (yana! jo zuLa rama) he gautama ! A artha samartha nathI. zrI prajJApanA sUtra : 4 177 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAtha-have uddavRtta dvAranI prarUpaNa karavAne mATe kahe che ? zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nAraka chata nArakethI nikaLIne zuM sIdhA nArakamAM utpanna thAya che ? zrI bhagavAna -he gautama! A artha samartha nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka jIva nArakathI nikaLIne sIdhA zuM asurakumAremAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna -he gautama ! A artha rAmartha nathI. e prakAre nArakonI jema nirantara yAvata-nAgakumAra Adi dasa bhavanapatimAM, pRthvIkAyika Adi ekendrimAM tathA dvIndriya, trIndriya ane caturindriya jemAM nAraka narakathI nikaLIne utpanna thAya che, evI pRcchA karavI joIe. zrI bhagavAna enA uttaramAM kahe che-he gautama ! e artha samartha nathI, arthAta, eja sAcuM che evuM nathI kahI zakAtuM. e viSayamAM zuti pUrvavata samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka jIva nArakethI nikaLIne sIdhA pacendriya tiya"ca nikomAM utpanna thAya che ? zrI bhagavAna gautama! kaI utpanna thAya che, ke utpanna nathI thatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je nAraka nArakamAMthI nikaLIne sIdhA paMcendriya tiyAmAM utpanna thAya che. zuM te kevalI bhagavAna dvArA prarUpita dharmanuM zravaNa prApta karI zake che? arthAta zuM sarvajJa purUSa dvArA upadiSTa zrata dharma ane cAritra dharmane zravaNa karavAmAM samartha thaI zake che? zrI bhagavAna-he gautama ! paMcendriya tiryaMcAmAM utpanna thanArA nAraka arthAt je nAraka paMcendriya tiryacanimAM utpana thayela che te kaI kevalI prarUpita dharmane zravaNa karavAmAM samartha thaI zake che, keI samartha nathI thatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! je paMcendriya tiryacanika narakathI sIdhA nikaLIne kevalo prarUpita dharmane zravaNa karI zake che. te kevaLa arthAt dharma prAptine athavA dezanAne prApta karI zake che? ahIM kevalInI dharmadezanAne je bedhI kahela che, te kAraNamAM kAryane upakAra karIne kahela che, kemake kevalInI dezanA kAraNa che, kevaLI dvArA sAkSAta athavA paraMparAthI upadiSTa hovAne kAraNe te bodhikevaLika kahevAya che. je kevalI dvArA upadiSTa che te kevalika praznane Azaya e che ke kevali prarUpita dharmanA zretA kevalika bedhine jANe che? tene samajI zake che? zrI bhagavAna-he gautama ! kaI kevali prarUpita badhine jANI zake che, ke I nathI jANI zakatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! pUrvokta nAraka kevali prarUpita pUrvokta bedhine artha samajavAmAM samartha hoya che, zuM te tene para zraddhA karI zake che, e upara pratIti arthAta vizvAsa karI zake che? agara vizvasta rUpamAM tene grahaNa karI zake che? zuM tenA para zrI prajJApanA sUtra : 4 178 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUci karI zake che? arthAta huM tenuM anusaraNa karUM evI bhAvanA karI zake che? zrI bhagavAnahe gautama! kevali prarUpita dharmane jJAtA te nAraka zraddhA pratIti ane rUcI karI zake che. gautamasvAmI-he bhagavana ! te zraddhA pratIti ane rUci karavAvALA nAraka je have paMcendriya tiya ca rUpamAM che zuM dharma prAptirUpa badhijanaka bhagavAnanA vacana sandarbhamAM AbhinibaMdhika jJAna ane zrutajJAna utpanna karI zake che? zrI bhagavAna-he gautama! te AminibedhikajJAna ane zrutajJAna utpanna karI zake che. kemake kevali bhagavAna dvArA upadiSTa dharmanuM zravaNa karavAthI ane tenA para zraddhAna karavAthI tene AbhinidhikajJAna ane zrutajJAnanI prApti avazya thAya che. gautamasvAmI-je kevali prarUpita dharmanI prAptirUpa bedhinA viSayamAM AbhinibedhikajJAna ane zrutajJAna prApta kare che, te jIva zuM zIla arthAta brahmacaryavrata arthAdravyAdi saMbaMdhI niyama, guNa arthAta bhAvanAdi athavA uttaraguNa, viramaNa arthAta skUla prANAtipAta AdinI nivRtti, pratyAkhyAna arthAt anAgatakAlina sthUla prANAtipAta AdinI viratI athavA pa vadhepavAsa arthAt dharmanuM piSaNa karavAvALA aSTamI Adi parvanA avasara para karAnArA upavAsane svIkAra karI zake che? zrI bhagavAna-he gautama! kaI zIlavata Adine svIkAra karI zake che, kaI svIkAra nathI karI zakatA. tiryA ane manuSyane bhava pratyaya (bhavanimittaka) avadhijJAna nathI thatuM, guNapratyaya avadhijJAna utpanna thaI zake che. guNa, zIla vrata Adi temane paNa thAya che, te zuM temane avadhijJAna utpanna thAya che athavA nathI thatuM? A prazna zrI gautama. svAmI kare che-he bhagavan! je jIva narakathI nikaLIne sIdhe paMcendriya tiryaMca nimAM utpanna thAya te jIva je zIla yAvatu piSadhapavAsane aMgIkAra karavAmAM samartha thAya che, te zuM te avadhijJAnane paNa prApta karavAmAM samartha thAya che? zrI bhagavAna he gautama ! kaI jIva avadhijJAnane prApta karavAmAM samartha thAya che, keI samartha nathI thatA, tAtparya e che ke jenAmAM zIlavata Adi viSayaka utkRSTa pariNAma hovAthI avadhijJAnAvaraNa kamane kSayopazama thaI jAya che, te jIva avadhijJAnane prApta karI le che, jene avadhijJAnAvaraNa karmane kSaye pazama nathI thate te avadhijJAna prApta nathI karI zakatA. avadhijJAnanA pachI mana:paryAvajJAnane krama che, mana:paryavajJAna aNugArane ja prApta zrI prajJApanA sUtra : 4 179 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che kahyu paNa che-manaHpavajJAna sayamIne thAya che. sayamImAM paNa tene ja thAya che je sava prakAranA pramAdrathI rahita hoya ane temAM paNa tene ja thAya che je vividha prakAranI RddhiyAnA dhAraka hoya tethI ja anagAratAnuM pratipAdana karavAne mATe gautamasvAmI prazna kare che he bhagavan ! je pUrvokta jIvadhijJAnane utpanna kare che, zu te muMDita thaine gRhane! tyAga karIne anagaratA arthAt saMyamane aMgIkAra karI zake che? arthAt zu pratrajita thAya che ? muMDita e prakAranA heAya che-dravya ane bhAvathI keza Adine haravAthI dravya suDita thAya che ane sa pUrNa parigrahanA tyAga karavAthI bhAva suMDita thAya che. ahI bhAva krutine ja grahaNa karavA joie. zrI bhagavAn-he gautama ! e atha sama nathI. je jIva pUrvabhavamAM nAraka paryAyamAM hatA ane je tyAMthI nikaLIne paMcendriya tiya ca bhavamAM utpanna thayela che, temanAmAM anAgAravRtti magara saMyama pariNAma thayuM te asa Mbhavita che, kemake bhavane evA ja svabhAva che. anagaratvanA abhAvamAM mana:paryavajJAnanA abhAva paNa siddha thaI jAya che. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! zuM nAraka jIva nArakaiAmAMthI nikaLIne sIdhA manuSyAmAM utpanna thAya che ? zrI bhagavAn--hai gautama ! kAi nAraka nArakathI urdUna karIne anantara bhavamAM manuSya rUpamAM utpanna thAya che, kAThuM utpanna nathI thatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! je manuSyamAM utpanna thAya che te zu` kaeNvali prarUpita dharmane zravaNu karavAmAM samatha thAya che? zrI bhagavAnDe gautama ! jevu pacendriya tiya ca yenikAnA viSayamAM mRtyu', tevuM ja ahI jANavuM.... arthAt jema keAI nAraka paMcendriya tiya ca ceAnimAM utpanna thaIne keliprarUpita dharmInuM zravaNu karavAmAM samatha thAya che, kAi nathI thatA, kAi kevala edhine samaje che, kAi nathI samajatA, kei temanA para zraddhA pratIti temaja rUci kare che, tatsa bandhI AbhiniSe / dhikajJAna ane zrutajJAna utpanna kare che, keAi-kai zIla, vrata, guNu viramaNa. pratyAkhyAna ane peSadhapavAsane maMgIkAra karI zake che, kAi nathI karI zakatA, koi avadhijJAna prApta kare che, kei nathI karI zakatA ema kaheluM che, teja kathana manuSyanA sabandhamAM paNa samajI levu' joI che. zrI gautamasvAmI-narakamAMthI nikaLIne sIdhA manuSya bhavamAM utpanna thayela je jIva avadhijJAna prApta kare che zuM te muDita thaine, gRhatyAga karIne sayama grahaNa karI zake che? zrI bhagavAn--hai gautama ! keAI nAraka manuSya thaIne pratrajayA aMgIkAra karavAmAM samartha thAya che. kAI pratrajita thavAmAM samatha nathI thatA. manuSya saMbaMdhI vaktavyatA paMcendriya tiyacanI vaktavyatAnI ja samAna che. paNa zrI prajJApanA sUtra : 4 180 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyamAM badhA bhAva che ataH mana:paryavajJAna ane kevalajJAnanI vaktavyatA paNa karavI joIe. e abhiprAyathI gautamasvAmI prazna kare che bhagavana-je jIva muMDita thaIne gRhatyAga karIne anagAratvanI pravajyA aMgIkAra karI zake che. zuM te mana:paryavajJAna prApta karI zake che ? zrI bhagavAna-he gautama! keI nAraka, manuSya thaIne, anamAra avasthA prApta karIne mana:paryajJAna prApta karI zake che, kaI nathI karI zakatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je nAraka jIva manuSya thaIne mana:paryavajJAna prApta kare che. te zuM kevaLajJAna prApta karI zake che? zrI bhagavAna- he gautama! kaI prApta kare che, koI nathI prApta karatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je nAraka jIva manuSya thaIne kevaLa jJAna prApta kare che, zuM te siddha, buddha, mukta thAya che badhA duHkhane aMta kare che ? zrI bhagavAna-he gautama! nAraka jIva manuSya thaIne ane kevalajJAna prApta karIne siddhi prApta kare che, mukti prApta kare che, ane te samasta duone anta kare che. siddhine artha che, samasta ezvaryane prApta karanAra, buddhane artha che sapUrNa leka ane alekanA svarUpane jANanAra, mukta kahevAno matalaba che bhapagrAhI karmothI paNa chuTakAra pAmela, e jIva samasta duHkhane anta kare che. parantu vAnavantara, tiSka ane vaimAnika devAmAM nAraka jIvanI utpattino niSedha karavuM joIe. bhavanapatimAM utpattine niSedha pahelA ja batAvI didhele che. e prakAre nAraka jIva narakamAMthI nikaLIne sidhA, deva gatimAM nathI utpanna thatA, kemake mAraka pitAnA bhavanA svabhAvanA kAraNe devabhavane yegya Ayune baMdha nathI karI zakate. e abhiprAyathI kaheluM che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM nAraka jIva narakamAMthI nikaLIne sIdhA vAnavyara tiSTha agara vaimAnikemAM utpana thAya che? zrI bhagavAna-he gautama ! A artha samartha nathI, evuM nathI thaI zakatuM. e prakAre nArakenI nAraka Adi cevIse daMDakamAM prarUpaNa karAI che. asurakumAra ke udvartana kA nirUpaNa asurakumArAdi vakta gratA zabdArtha-(bakujmANe maMte ! sumArefhaMtA) he bhagavan! asurakumAra asurakumA zrI prajJApanA sUtra : 4 181 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ retha (gatAM 3 vaditA) nikaLIne sIdhA (nerUrUvavantajhA) nArakamAM utpanna thAya che? (camA ! Lo rULa sama ?) he gautama! A artha samartha nathI. (suSumAre mane ! akurakure hRto) he bhagavad ! asurakumAra asurakumArathI (anaMtaraM ti) nikaLIne sIdhA (bakurakumAre, vavava nejhA) asurakumAromAM utpanna thAya che mA ! Lo phaLa sama) he gautama ! A artha samartha nathI (vuiM lAva thaLiyakuma24) eja prakAre yAvat stanatakumAromAM. (trapuramA~ maMte ! amukumati ) he bhagavad ! asurakumAra asurakumArothI (aLatAM vaddittA) tyAra bAda udvartana karIne (gDhavIjANu 3vavA ) pRthvIkAyikamAM utpanna thAya che? (haMtA joyA ! badhe jarUra vAva gA) hA, gautama ! koI utpanna thAya che (alyA ja karavAnA) keI nathI utpanna thatA tene re ! vavajonA) he bhagavana ! je utpanna thAya che ( i vaDhiyaM dharma megA savAI) te kevali prarUpita dharmanuM zravaNa prApta kare che ? (joyA! nA phaLa sama) he gautama ! A artha samartha nathI (ghauM mArU pArasanuM vi) eja prakAre akAya, vanaspatikAyamAM paNa. (amuluMmArA mate ! sumArehiMto) he bhamavan ! asurakumAra asurakumArothI ( ta karavatti) pachI udvartana karIne (tevA vairUMDhiya tephaM ivavighaNuM 3vavAnA) tejaskAya, vAyukAya, DhIdriya, trIdriya, caturindriyamAM utpanna thAya che? (locamA ! Lo phaLadde sama) he gautama ! A artha samartha nathI (vaNeyu paMcaku vaMcititavanoLig) zeSa pAMca paMcendriya tiryacanikamAM (kurakumAre3) asarakumAromAM (sgr nephro) jevA nAraka (gvaM jJAva thaLiyaHITI) eja prakAre yAvat svanitakumAra. TIkAtha- have asurakumAra AdinI nAraka Adi covIsa daMDakanA kamathI prarUpaNA kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! asurakumAra zuM asurakumArothI anantara udvartana karIne arthAt nikaLIne sIdhA nArakomAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna -he gautama ! A artha samartha nathI, arthAt asurakumAra udvartana karIne narakamAM utpanna nathI thatA. A viSayamAM yukti pUrvavat samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! asukumAra zuM asurakumArIthI anantara udvartana karIne asurakumAramAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI. ahIM paNa pUrvavat ja yukti samajavI joIe. asurakumAronA samAna ja nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAro, vighakumAro, udadhikumAra, dvIpakumAra, dizAkumAra, vAyukumAro ane stanatakumAromAM paNa asurakumAra asurakumArothI udvartana karIne utpanna nathI thatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! zuM asurakumAra asurakumArothI anantara udvartana karIne pRthvIMkAyikamAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! hA, keI ke utpanna thAya che, keI kaI nathI utpanna zrI prajJApanA sUtra:4 182 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatA kemake asurakumAra AdinA tathA IzAna devalekanA devenA pRthvIkAya, akAya, vanaspatikAyamAM utpAda| kAi virodha nathI. tAtparya e che ke asurakumAra deva peAtAnu AyuSya pUrNa karIne sIdhA pRthvIkAyikAmAM utpanna thaI zake che. kintu pRthvIkAyaka AdimAM utpanna thayela te asurakumAra Adi zretrendriyanA abhAva hovAnA kAraNe kevalI dvArA upardiSTa dharma ne zravaNu karavAmAM sama nathI thatA. eja vAta AgaLa kahe che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! je asurakumAra pRthvIkAyikAmAM utpanna thAya che, zu te kevalI prarUpita dharmonuM zravaNa karI zake che ? zrI bhagavAna-De gautama ! e asama nathI, arthAt te pRthvIkAyamAM utpanna thayela bhUtapUrva asurakumAra kevali prakRpita dharmAMnuM zravaNu karavAmAM samarthAM nathI thatA. eja prakAre aprakAyika ane vanaspatikAyikanA viSayamAM paNa kahevu' joI e, arthAt koI asurakumAra anantara utana karIne apAyikA ane vanaspatikAyikAmAM utpanna thAya che, kiMtu te paNa kaili dvArA upaSTi dharmonuM zravaNa nathI karI zakatA, kemake te zretrandriyathI rahita hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM asurakumAra anantara una karIne tejaskAya, vAyukAya, dvIndriya, trIndriya ane caturindriyamAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna hai gautama! A arthe samartha nathI, arthAt asurakumAra udbhava na karIne sIdhA tejaskAyikA, vAyukAyikA, dvIndriya, trIndriyA, caturindriyAmAM utpanna nathI thatA. enuM kAraNu bhavane svabhAva che. zeSa pAMcamAM-5'cendriya tiya cAmAM, manuSyeAmAM, vAnaantaromAM, jayetipkAmAM tathA vaimAnikamAM asurakumAranI vaktavyatA nairayikanI vaktavyatAnA samAna samajavI joie. arthAt jevA kAi nAraka, nArakothI nikaLIne anantara udbhava na karIne-paMcendriya tiyaca cAhnikAmAM ane manuSyeAmAM utpanna thAya che ane kAI nathI pazu utpanna thatA tema vAnanyantazamAM, jyAtiSkamAM ane vaimAnikamAM kAI paNu utpanna nathI thatA, eja prakAre asurakumAra asurakumAromAMthI nikaLIne paMcendriya tiya cA ane manuSyAmAM utpanna thaI zake che, keAI nathI utpanna thatA, pazu vAnantara jyeAtiSTha ane vaimAnika devAmAM te koi paNa utpanna nathI thatA. jema asurakumAranA viSayamAM kahyuM che, eja prakAre nAgakumAra, suvarNa kumAra, agnikumAra, vidyutsumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dizAkumAra ane svanitakumAra devAnA viSayamAM paNa kahevuM joI e. cAvIsa daDakAmAMthI kayA kayA daMDakamAM e utpanna thAya che ane yAmAM nahIM. e badhu kathana asurakumAranA kathananA samAna ja che. zrI prajJApanA sUtra : 4 183 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIkAyika Adi kI udvartanA kA nirUpaNa pRthvIkAyAdi uvRtta vaktavyatA zabdArtha-(gDhavIrUpai mete ! puDhavI hizhato gaLatara 3 vadrittA ne guhu vavavanegara) he bhagavana ! pRthavIkAyika jIva pRthvIkAyikethI anantara udvartana karIne zuM nArakomAM utpanna thAya che? (movA ! no rULa sama) he gautama ! A artha samartha nathI (gvuM asarakAre vi) e prakAre asurakumAramAM paNa (nAva thAikumAravi) yAvat svanitakumAromAM paNa (puDhavIkAieNaM bhaMte ! puDhavIkAiehito aNaMtaraM ubaTTitA puDhavIkAiesu uvavajjejjA ?) he bhagavan ! zuM pRthvIkAyika, pRthvIkAyikamAMthI anAra udvartana karIne pRthvI kAyikamAM utpanna thAya che? ( mA ! ang vavajJA kAphA cho ka2vA ) he gautama! kaI kaI utpanna thAya che, ane kaI-kaI nathI utpanna thatA neLe mete ! aaa ) he bhagavana ! je utpanna thAya che ( i devajhiromtta dhamaM hamezA savAyA ?) te zuM kevali prarUpita dharmanuM zravaNa prApta kare che? (jo mA ! Lo phaLa sama) he gautama ! A artha samartha nathI. (vaM vArAphucAviniraMtaraM mALicaM) e prakAre aprakAyika AdimAM paNa nirantara kahevuM joIe. (kAva siMcisu) yAvat caturindrimAM (ifivicatikivanoLiyapura) paMcendriya tiryA ane manuSyamAM ( rarUpa) jevA nAraka (vALamaMtara vasiya mAjitu vakillo) vanavyatara, nike, vaimAnikamAM niSedha kahela che. ( TET puSi%ArU maLio ) e prakAre jevA pRthvIkAyika kahyA (taheva mAjuo vi) eja prakAre apUkAyika paNa kahI levA ane (vArasaphArUtro vi mALiyo) vanaspatikAyika paNa kahevA joIe. (teukkAieNaM bhaMte ! teukkAiehito aNaMtara uccaTTittA neraiesu uvavajjejjA ?) 3 bhagavana ! tejaskAyika, tejaskAciMkethI anantara udvartana karIne nArakamAM utpanna thAya che? (Ama ! La phaLa sa) he gautama ! A artha samartha nathI (gvuM bahumAsu vi) eja prakAre asurakumAramAM paNa (jJAva thayikumArelu) yAvata svanitakumAramAM (gDhavIerpha - bAphavA -te zarUca vaSarUca vephaMci teerica-raviMtisu pRthvIkAyika, apakAyika, tejaskAyika, vanaspatikAyika, dvIndriya, trIndriya, caturindriya jIvomAM (the vavavakanekajhA, thekArUNa no vavajJA ) he bhagavan ! kaI kaI utpanna thAya che ane koI utpanna nathI thatA ( i asne jJA) je utpanna thAya che ( i gaDhipaNAM dharma megA savAyA ?) te zuM kevalI prarUpita dharmanuM zravaNa prApta kare che ? (TopamA ! bo re ) he gautama! A artha samartha nathI (teaggi mate ! te jAti) he bhagavana ! tejaskAyikathI (baMtAM 3 dittA) anantara udvartana karIne (paMci tithi zrI prajJApanA sUtra : 4 184 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koUiThu uaamjJA) paMcendriya tiryamAM utpanna thAya che? (mA! vAghelA vane jJA, Lo vavajJA ) he gautama! kaI-kaI utpanna thAya che, kaI kaI nathI utpanna thatA ( i devadi quri dharma meka savAyA!) te kevali prarUpita dharmanuM zravaNa prApta kare che ? (jemA ! asthArUpa meDA, alyANa no ame) he gautama! kaI prApta kare che, koI prApta nathI karatA? (mate ! vaDhipaNa dharma sava mejA) he bhagavana ! je kevali prarUpita dharmanuM zravaNa prApta kare che ( je vahi hUiM puSeT?) te zuM kevalI bedhine jANe che (jo ! jo phudde sama) he gautama! A artha samartha nathI. (majurasta vAnamaMtaragoSiya vaimALiNuM pucha) manuSya, vAtavyantara, tiSTha ane vaimAnike sambandhI pRcchA? (jemA ! sukha sama) he gautama! A artha samartha nathI (kahevuM te niraMtara vaM vAva vi) eja prakAre tejaskAyika jevA kA nirantara tevA ja vAyukAyika kahevA joIe. TIkAtha-have pRthvIkAya AdinI vIsa daMDakanA kamathI prarUpaNA karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavad zuM pRthvIkAyika pRthvIkAyikamAMthI nikaLIne sIdhA nAramAM utpanna thAya che? zrI bhagavAnahe gautama! A artha samartha nathI. arthAta utpanna nathI thatA. tenuM kAraNa pUrva pramANe samajavuM joIe. eja prakAre asurakumAromAM paNa yAvat svanitakumArAmAM paNa nathI utpanna thatA. e prakAre pRthvIkAyikomAM nArakanA utpAdana ane devemAM utpanna thavAne niSedha karAyela che, kemake temAM viziSTa mane dravyane abhAva thAya che ane e kAraNe na te tIvra saMkaleza thaI zake che ane viziSTa vizuddha athavasAyano saMbhava che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zuM pRthvIkAyika pRthvIkAyikathI nikaLIne sIdhA pRthvIkAyikamAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna he gautama! ke pRthvIkAyika, pRthvakAyika bhavane anta karIne pharI anantara bhavamAM ja pRthvakAyikamAM utpanna thaI jAya che, kemake temAM te bhavane yogya adhyavasAya hoya che. keI jIva tathAvidha adhyavasAya na hovAnA kAraNe pRthvIkAyamAM utpanna nathI thatA. - zrI gautamasvAmI-he bhavana ! je pRthvIkAya pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che, zuM te sarvajJa dvArA upadiSTa dharmane zravaNa karI zake che? zrI bhagavAna he gautama! e artha samartha nathI. enuM kAraNa pUrvavat samajavuM joIe. eja prakAre tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, dvIndriya, trIndriya, ane caturindriyanA viSayamAM paNa samajI levuM joIe arthAt kaI pRthvIkAyika temAM utpanna thAya che, koI utpana nathI thatA. je utpana thAya che te kevalI dvArA prarUpita dharmane vaNu karavAmAM samartha nathI thatA, zrI prajJApanA sUtra : 4 185 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcendriya tiya cAmAM tathA manuSyamAM jema keI nAraka utpanna thAya che, koI nathI utpanna thatA eja prakAre kaI pRthvI kAyika utpana thAya che keI utpanna nathI thatA, paraMtu jevIrIte nArake nArake ane devomAM utpanna nathI thatA. eja prakAre pRthvIkAyika paNa vAtavyantara, jatiSka ane vaimAnika devomAM utpana nathI thatA. e sambanyamAM paNa yukti pUrvavat samajavI joIe. A prakAre jevI pRthvIkAyikanI vaktavyatA kahI e prakAre aprakAyika ane vanaspatikAyikanI paNa vaktavyatA samajI levI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM tejaskAyika jIva tejaskAyikAthI nikaLIne sIdhA nArakamAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna he gautama ! A artha samartha nathI, pUrvokta yuktinA anusAra tejaskAyika jIva marIne narakamAM utpanna nathI thatA. eja prakAre tejaskAyika anantara udvartana karIne asurakumAromAM, nAgakumAremAM, suvarNakumAramAM, agnikumAromAM, dvIpakumAramAM, dizAkumArImAM, pavanakumArAmAM tathA svanitakumAromAM paNa utpanna nathI thatA. kaI tejaskAyika, pRthvIkAyikamAM aprakAyikamAM, tejaskAyiAmAM, vanaspatikAyikamAM, DhIddhimAM, trIndrimAM tema ja caturindrimAM utpanna thAya che. keI nathI utpanna thatA. - zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je tejarakAyika pRthavIkAyikothI laIne caturindri sudhImAM utpanna thAya che. zuM te kevalI prarUpita dharmane zravaNa karavAmAM samartha thAya che? zrI bhagavAna-he gautama ! A artha samartha nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM tejaskAyika jIva udvartana karIne sIdhA paMcendriya tiryAmAM utpanna thAya che? zrI bhagavana-he gautama! koI ke utpanna thAya che, keI kaI utpanna nathI thatA. - zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je utpanna thAya che te zuM kevalI dvArA prarUpita dharmane zravaNa karavAmAM samartha thAya che? zrI bhagavAna - gautama ! keI tejaskAyika udvartananA pachI paMcendriya tiyAmAM utpanna thaIne kevalI bhagavAna dvArA upadiSTa dharmane zravaNa karavAmAM samartha thAya che, kaI samartha nathI paNa thatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana je tejaskAyika paMcendriya tiryacanimAM utpanna thaIne kevalI prarUpita dharmanuM zravaNa karavAmAM samartha thAya che, zuM te kevala bedhIne jANI zake che? zrI prajJApanA sUtra : 4 186 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAn he gautama! A artha samartha nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! zuM tejaskAyika jIva manuSya, vAnavyantara, tiSka ane vaimAnikamAM utpanna thAya che? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI, arthAta pUrvokta yuktinA anusAra tejaskAyika jIva anantara AgAmI bhavamAM nathI manuSya thatA, nathI vAnavyantara thatA nathI tiSka devAmAM utpanna thaI zakatA ane nathI vaimAnikomAM paNa janma laI zaktA. eja prakAre vAyukAyika paNa samajavA joIe arthAt jema cAvIsa daMDakamAMthI tejaskAyika kayA kayA daMDakamAM utpana thaI zake che ane kayA kayAmAM utpanna nathI thatA e batAveluM che. e ja prakAre vAyukAyikanA viSayamAM paNa jANI levuM joIe. eja prakAre tejaskAyika ane vAyukAyikane manuSyamAM paNa utpAda nathI thate kemake temanuM manuSyamAM utpanna thavuM te asaMbhavita che. saMbhava e kAraNe nathI, kemake te kilaSTa pariNAmavALA hoya che tethI ja manuSyagati, manuSyanatyAnupUvI temaja manuSyAyune bandha nathI karI zakatA. hA, paMcendriya tiryAmAM janma laIne kevalI dvArA prApta dharmane zravaNa karI zake che, kemake temane zregendriya prApta thAya che. paraMtu kevaladhine te prApta nathI karatA kemake temanA pariNAma saMkalezayukta hoya che. sa. 6 doindriyajIvoM ke utpAda kA nirUpaNa dvIndriyAdi vaktavyatA zabdArtha - uim maMre ! veriddito ai sphrijJA) he bhagavana ! dvIndriya dvIndriyothI anantara udvartana karIne tenarggg gaamjJA) narayikamAM utpanna thAya che? (! kahyuM putravirUgA) he gautama! jevA pRthvIkAyika (nava) vizeSa (mayle!) manuSyamAM utpanna thaI zake che (Ava ma vana 3 ) yAvatuM mana:paryavajJAna prApta kare che (gvuM teDuMdri) eja prakAre trIndriya (javiyA vi) caturindriya paNa (nAva mAnavanAi sekannA) yAvat mana:paryavajJAna prApta kare che temAM mAttavanA utpanA ) je mana:paryavajJAna prApta kare che je vaDhanALe hennA) te kevalajJAna prApta kare che? (mocamAM je phaLa sama) he gautama! A artha samartha nathI. (viMci sivinoLiuLa mare ! paMvitirikaaoLif) he bhagavad ! pace zrI prajJApanA sUtra : 4 187 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ndriya tiyacaryeAnika pacendriya tiya*cayeAnikethI (anaMta uttA) anantara udbhavata'na karIne (neputravaAnnA ) sIdhA nArakAmAM utpanna thAya che ? (poyama ! atyena gavangejJA, barthe no vavapnecnA) he gautama ! kei utpanna thAya che, kAI nathI utpanna thatA (jJeLa mate ! vavajJegnA) he bhagavan ! je utpanna thAya che (te La yevahi tta dhamma megnA savaLayA) te zuM kevalI prajJapta dharmAMnuM zravaNa prApta kare che? (noyamA ! astheNa meggA, thepano jamela'1) hai gautama ! keAI prApta kare che, koI nathI prApta karatA (tenuM levajinna dharmAM mennA) je keliprarUpita dhama prApta kare che. (te huM gayorphei yuphphecnA) te kevalameAdhine jANe che (zothamA ! bacerUNavuAnA, pratyeva no yuAgnA) he gautama ! kei samaje che, kaI nathI samajatA (leLa mate ! ji mondivande nnA) he bhagavan ! je kaeNvalikheAdhikA samaje che (se N sahe nA) te zraddhA kare che ? (vRttiRT) pratIti kare che ? (roggA) ruci kare che (noyamA ! nava rokanA) huM gautama yAvat ! ruci kare che (jheLa mane ! saddeSnA pattinA rojJA) huM bhagavan ! je zraddhA kare che, pratIti kare che, ruci kare che (se naM miyoyinALa sucanALa boddinALAE kavvAaSnA ) te AbhinikhAdhikajJAna, zrutajJAna avadhijJAnane prApta kare che ? (haMtA nocamA ! gAya kavvAajJA) hA, gautama ! yAvat prApta kare che (jJeLa aMte ! kAmiLiyocinALa sucanAnophinALArU chappAannA) he bhagavan ! je AbhiniSeAdhikajJAna, zrutajJAna, avadhijJAnane prApta kare che (meLa saMcAnA sIruM vA ttinnitta ?) te zuM zIlane yAvat aMgIkAra karavAmAM sama thAya che ? (joyamA ! no phaLaduM samaduM)hai gautama ! A arthAM satha nathI (vaM asura mAresu vi) eja prakAre asurakumArImAM paNa (jJAva thaLiyArevu) yAvat stanitakumArAmAM, (nidhi vieiviSNu nA puDhaviAcA) ekendriyAmAM jevA pRthvIkAyika, (pattiniyatirivaUgoLijI manusleSu ca jJAnera) pAMcendriya tiya cAmAM tathA manuScAmAM jema naiyika, viSe kahela che teja pramANe samajavuM, (vALamaMtarjJoliyavemALiSNu) vAnabhyantara, naitiSka tathA vaimAnikamAM (jJA nepru) jema nArakAmAM (vavajJarU) upaje che (purA) pRcchA (maLiyA) kahI (traM maLusse vi) eja prakAre manuSyamAM (vALamaMtara gosiya vaimAnimmunA sumArA) vAnabhyantara, zrI prajJApanA sUtra : 4 188 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAtiSka ane vaimAnikamAM jema asurakumAra kahela che tema samajIlevuM. TIkA-have dvIndriya Adi jIveAnI nAraka Adi cAvIsa daDakAnA kaeNmathI udbhavanAnA pachI utpAdanI vaktavyatA kahevAya che zrI gautamasvAmI--hai bhagavan ! zuM TvIndriya jIva, dvIndriyAthI utana karIne sIdhA nairiyakAmAM utpanna thAya che ? zrI bhagavAn he gautama ! jevu... pRthvIkAyikanA viSayamAM kahyu che tevu' ja dvIndriyanA viSayamAM paNa jANavu joie. arthAt jevA pRthvIkAyikAnA utpAdanA nArakA ane devAmAM niSedha kahelA che ane khAkI badhA sthAnamAM vidhAna karAyelu che, eja prakAre dvIndriyAnu paNu samajavu joie. zrIndriya ane caturindriya jIvAnA utpAda dvIndriyanA samAna che. vizeSatA che ke pRthvIkAyika jIva manuSyamAM utpanna thaIne antakriyA paNa karI zake che, arthAt mAkSa prApta karI zake che, parantu dvIndriya jIva manuSya thaIne paNa antakriyA karavAmAM sama nathI thatA. enu kAraNu bhavanA eve ja svabhAva che. hAM. dvIndriya zrIndriya ane caturindriya jIva manuSya bhavamA utpanna thaIne manaH pavajJAna prApta karI zake che. e abhiprAyane pragaTa kare che-vizeSa e che ke drIndriya jIva manuSyeAmAM utpanna thaine dhama zravaNu karI zake che, kevalika edhine prApta karI zake che, zraddhA, pratIti ane ruci prApta karI le che, abhiniSeAdhika jJAna ane zrutajJAna prAptakarI zake che, zIlathI laine pASa dhapavAsa paNa aMgIkAra karavAmAM samaya ane che, avadhijJAna pAmI zake che, anagAra dIkSA aMgIkAra karIle che ane manaHpa`vajJAna paNa meLavIle che. eja prakAre trIndriya ane caturindriya jIva paNu manuSyeAmAM utpanna thaI ne keli dvArA utpAdiSTa dharmane zravaNu karI zake che, kevala.eAdhi maLavI zake che, zraddhA, pratIti ruci prApta karI zake che. AbhiniSeAdhikajJAna ane zrutanI prApti paNa temane thaI zake che, temaja te anagAra prathA paNa agIkAra karI zake che ane manaHvajJAna // paNa meLavavAmAM samatha thaI zake che. zrI gautamasvAmI-3 bhagavan ! je Dhaundriya, trIndriya ane caturindriya jIva manuSya thaI ne manaHpavajJAna prApta karI zake che, te zu kevalajJAna paNa meLavI zake che. zrI bhagavAn--gautama ! A arthAM samatha nathI. arthAt pUrvokta yukti nA anusAra teo kevalajJAna nathI prApta karI zakatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! paMcendriya tiya iMcathI anantara udbhavana karIne jIva zu. nArakAmAM utpanna thaI zake che? zrIbhagavAna hai gautama ! koI utpanna thaI zake che. koI nathI utpanna thaI zakatA, zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! je utpanna thai zake che, tezu keli dvArA prakRpita dhamanuM zravaNa prApta karI zake che? zrI prajJApanA sUtra : 4 189 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-gautama! kaI paMcendriya tiryaMca nAraka rUpamAM utpanna thaIne kevali prarUpita dharmanu zravaNa, prApta karI zake che, ane keI nathI karI zakatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je kevali prarUpita dharmanuM zravaNa prApta karI zake che, te zuM kevalika badhine paNa prApta karI zake che? zrI bhagavana-gautama! kaI bAdhi prApta karI zake che, kaI nathI karI zaktA. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je kevalika badhine prApta karI le che, zuM tene zraddhA pratIti ane rUci paNa prApta thAya che? zrI bhagavAn ! hA, gautama! te kevalika badhipara zraddhA pratIti ane ruci karI zake che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! je zradadhA, pratIti ane ruci karI zake che, te zuM. abhinidhijJAna zrutajJAna ane avadhijJAna prAptakarI zake che ? zrI bhagavAna-he gautama! hA te Abhinibedhika mRta ane avadhijJAna prAptakarI zake zrI gautamasvAmI-hebhagavad ! paMcendriya tiryacothI nAraka rUpamAM je utpanna thayela che, te nAraka AminibedhikajJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna prApta karI zake che. te nAraka zuM zIla, vata guNa viramaNa pratyAkhyAna ane paiSadhepavAsane aMgIkAra karI kaze che? zrI bhagavAna-he gautama! A artha samartha nathI. te nAzka zIla Adi ne aMgIkAra karavAmAM samartha nathI thatA. jevA paMcendriya tiryacathI niratara udvartana karIne utpanna thayela nArakanI vaktavyatA kahI eja prakAre asurakumAra-nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vighukumAra, udadhi kumAra, dviIpakumAra, dizAkumAra, vAyukumAra ane nitakumAranA viSayamAM paNa samajI levuM joIe, arthAt paMcendriya tiryaMca asukumAra AdimAM utpanna thaI zake che, paNa zIlavrata AdinuM pAlana nathI karI zakatA. ekendrio ane vikasendriya arthAt zrIndriye, trIndriya ane caturindrimAM jevAM pRthvIkAyika jIvanI utpAda vaktavyatA kahI che. e ja prakAre paMcendriya tiryaMca menikanA utpAdanI vaktavyatA paNa samajI levI joIe. pacendriya tiryo ane manuSyamAM jema narayikanA utpAdanI prarUpaNuM karI, eja prakAre paMcendriya tiryaMcanI prarUpaNa paNa kahevI joIe vanavyantara, tiSka ane vaimAnika devamAM paMcendriya tiryaMcanA utpanna thavAnuM kathana eja prakAre che. jevuM nArakemAM utpanna thavAnuM kahela che. eja prakAre arthAt paMcendriya tiryaMcanA samAna ja manuSyane utpAda paNa covIsa daMDakamAM yathA yogya rIte kahI levuM joIe, phalitArtha e che ke paMcendriya tiryaMca ane zrI prajJApanA sUtra : 4 190 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSya cIsa daMDakamAM utpanna thAya che ema kahevuM joI. vAtavyantara, jatiSka ane vaimAnika ne utpAda eja prakAre che je vIse daMDakamAM asurakumAra ne utpAda kahyo che. abhiprAya e thayo ke jevA asurakumAra narake mAM utpanna nathI thatA ane asurakumAra AdimAM paNa utpana nathI thatA, pRthvIkAyika, akAdhika ane vanaspatikAcikemAM utpanna thAya che, tejaskAcike, vAyukAyiMke ane vikalendrimAM utpana nathI thatA, paMcendriya tiryaMca nike manuSya vAtavyantare, tiSka ane vaimAnikomAM nathI utpana thatA, eja prakAre vAtavyantara Adi paNa yathAyogya rIte kayAMka utpanna thAya che ane kayAMka nathI utpanna thatA. caturthadvAra samApta tIrthakaroM evaM cakravartiyoM ke utpAda kA nirUpaNa paMcama tIrthakara dvArA vaktavyatA zabdArtha-(vacanAmApuzvIne maMte! cAMdAmApuDhavIne pahaMto) he bhagavana ! ratnaprabhA pRthvInA nAraka ratnaprabhA pRthvInA nArakethI (baLatara' vaccaddittA) anantara udvartana karIne (sithAra ne nA ) tIrthakaratva prApta kare che ? (jamA ! kAraNa ane jJA, bherU no megA) he gautama! kaI-kaI prApta kare che ane kaI kaI prApta nathI karatA (2 mi mete ! gvaM yudavapha) he bhagavana ! kayA hetuthI ema kahevAya che ke (atArA jJA, jarA jo mennA) kaI prApta kare che, koI nathI prApta karatA (noramA ! pumADhavI necara) he gautama ! ratnaprabhA pRthvIne je nArakanA jIva (utaravA nAmothADuM mAruM) (tIrthakara nAma gotra karma (vadvAE) baddha (pudA spaSTa (nidhatta6) nidhatta (vahAruM) kRta (qZvicA) prasthApita (niviTTA) niviSTa (miniviTTa) abhiniviSTa (mimanArAyA) abhisamanvAgata (rinAruM) udayagata (no saMpattAruM) upazAntanahIM (huvati) heya che ke jo vajanamApuDhavI ne) te ratnaprabhA pRthvInA nAraka (rayA jamADuDhavI ne rUuto) ratnaprabhA pRthvInA nArakethI (zAMtAM vRddittA) anantara udvartana karIne tisthA megA) tIrtha karatvane prApta karI le che. (narata rAmApuDhavI ne caraNa) zrI prajJApanA sUtra : 4 191 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je ratnaprabhA pRthvInA nArakanA (tistha nAmanocArUM no vajrA N) tIrthaMkara nAmagAtra kama nathI khaMdhAtA (jJAva no vinnArUM) yAvat udayamAM nathI AvyA (vasaMtArUM vrutti) upazAnta che. ( se NaM rayaNappabhA puDhavI neraie) ratnaprabhA pRthvInA nAraka (caLaSamA putrI ne dUto) ratnaprabhA pRthvInA nArakAthI (anaMtara' unnarRittA) anantara uvartana karIne (tistharAM no meggA) tItha karata prApta nathI karatA (se teLaTUkeLa noramA ! x vunnarU-asthe sTamenanA, spenava no meggA) he gautama ! e hetuthI ema kahevAya che ke keAi prApta kare che, kAI prApta nathI karatA. (E sAravamA Ava vAjIvamApuya neto) eja prakAre zAprabhA yAvat vAlukAprabhA pRthvInA nAkAthI (tisthAn hame jJA) tIya...karapaNu meLave che. (paMmApuDhanI nephLa mate ! paLamApuDhatrI neto) huM bhagavan ! pakaprabhA pRthvInA nAraka paMkaprabhA pRthvInA nArakapaNAthI (trAMtara' ukRitA) anantara udghana karIne (ttisthAA megA) tI karava prApta kare che ? (zocamA ! no TUke samajUtaeN) he gautama ! A artha sama nathI (baMAi puLa rena) pazu aMtakriyA kare che. (dhUmaLamAM puthI tairAM puSkA ) dhUmaprabhA pRthvInA nAkanA viSayamAM prazna (noyamA ! no phaLadrUke samas) he gautama! A arthAM samatha nathI (savirUM puLa meggA) parantu sarvAM virati prApta kare che. (samaghyamAM putrI pucchA ) tamaHprabhA pRthvI saMkha dhI prazna ? (vidyAvirUM puna menA) viratA viratIne pAme che, (adde sattamA puthvI puchA ?) adhaH saptamI pRthvI sabadhI prazna ? (pocamA ! no phLaTTe samaTTu) he gautama ! A atha sama nathI (sammatta puna megA) sabhyazrvane tA prApta kare che. (asurakumAraAE puchA !) asurakumAranI pRcchA ? (nocamAM ! Lo phLaDhe samavuM, A atha samatha nathI (aMjiraya puLa darekanA) parantu antakriyA kare che (traM niraMtara nAyaka jJA) e prakAre nirantara akhkhAyika sudhI samajavuM. (temAAM aMte ! sevA[phto) he bhagavan ! tejaskAyika tejaskAyikAthI (anaMtara 3TrijJA) anantara udbhana karIne (lava ejJA) utpanna thAya che (ttistharatta mela11 ?) zrI prajJApanA sUtra : 4 192 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tItha karatvane prApta kare che? (Lo mULarlR samaTTu) hai gautama ! A asamartha nathI (kSetraviLaA dharma samegnA savaLayA) kevaLI dvArA prarUpita dharmAMnuM zravaNa prApta kare che (traM vArALu vi) eja prakAre vAyukAyika paNa (vaLaAEAna puruMchA ?) vanaspatikAyika saMbaMdhI prazna ? (zothamA ! no phaLadre atre) hai gautama ! A atha sama nathI (manavagananA luvA denA) mana pa`vajJAna prApta kare che (parnicitivigoLiya majUsa vALamaMtalokSi N pujjA ) pacendriya tiryaMca, manuSya, vAnavyantara, jyAtiSTha saMbaMdhI prazna ? (ocamA ! Lo phaLadre samadre) hai gautama ! A artha samatha nathI (aMtiiSa puLa darekanA) antakriyA tA kare che (somna revenuM aMte ! anaMtara' yaM cattA) he bhagavan ! saudhama kalpanA daiva anantara zraya karIne (tiaen sameggA) tItha karavanA lAbha kare che? (noyamA ! atyaMN melA attharUpa no hame jJA) he gautama ! koi lAma kare che, koi lAbha nathI karatA (rUM nA caLaLamAM putrI te) e prakAre jevA ratnaprabhA pRthvInA nAraka (vaM gAya satrakRsiddhattarUpe) eja prakAre sarvAM siddha vimAnanA deva sudhI kahevuM joie. TIkA -have tau karAra nAmaka, pAMcamA dvAranI prarUpaNa karAya che, zrIgautamasvAmI prazna kare che-he bhagavan ! zuM ratnaprabhA pRthvInA nAka ratnaprabhA pRthvInA nArakothI anantara utana karIne tIkatva prApta kare che? arthAt tI kara thaI zake che ? zrIbhagavAna hai gautama ! ratnaprabhA pRthvInA kAI nAraka peAtAnA bhavathI nikaLIne tIthakara thaI zake che, kAI nathI thaI zakatA. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! zA kAraNe ema kaDe che ke kAI ratnaprabhA pRthvInA nAraka, ratnaprabhA pRthvIthI nikaLIne sIdhA manuSyabhavamAM utpanna thaine tI kara thaI zake che ane kAi nathI thai zaktA, zrIbhagavAn--hai gautama ! je ratnaprabhA pRthvInA nArake pahelA kayAreya tIrthaMkara nAma gotra ka` nA baMdha karela che, sRSTa karela che, nidhatta karela che. nikAcita karela che, prasthA pita karela che, niviSTa karela che, abhiniSTi karela che sAme Avela che, udayamAM Avela che, upazAnta nathI, teja nArake| tIrthaMkara thAya che. tenA sivAyanA je ratnaprabhA pRthvInA nAraka che, te tIkara nAmagAtra kama' khAMdhatA nathI yAvat jenA uddayamAM nathI AvelA upazAnta che te tItha karatvane nathI prApta karI zakatA. ahI' tI kara nAmakarmane mATe baddha Adi aneka padAnA prayAga karAyela che, tenA amAM je bhinnatA che, te A prakAre che-jema aneka sAceAne sUtrathI khAMdhI devAmAM Ave che temaja sauthI pahelA AtmAnI sAthe karmAMnA sAdhAraNa sayoga thAya te addha thayela kahevAya jyAre te sAcene agnimAM tapAvI ane ghaNuthI TIpavAmAM Ave tyAre temanAmAM saghanatA utpanna thAya che, eja rIte Atmapradeza ane karmamAM saghanatA utpanna thavI tene pruSTa thavu kahevAya che. nidhattane atha che-uddata'nA karaNa ane apanA karaNanA sivAya zeSa karaNa jemAM zrI prajJApanA sUtra : 4 193 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgu na thaI zake, e prakAre karmAne vyavasthApita karavAM kRtano abhiprAya che. niSThAyita karavuM arthAt jemanAmAM kAi paNa karaNane praverA na thaI zake. prasthApitane atha che- manuSyagati, paMcendriya jAti, trasa. khAdara, paryApta, subhaga, Aya temaja yazaH krIti nAmaka nA udayanI sAthe vyavasthApita thavu, niviSTanA Azaya che baddha karmonA utkRSTa anubhAva janaka rUpamAM sthita thavuM tethI ka adhA vilakSaNa adhyavasAyanA kAraNe atyaMta tIvra anubhAvanA janaka thAya che tyArete abhiniviSTa kahevAya che, abhisamanvAgatanA artha che udayanA saMmukha thavu. uINuM agara udaya prAptanA che-kama peAtAnu phaLa ApavA lAge. kranA upazAnta thavAnA mahI e atha che prathama e ke te karmInI sattA ja na heAya, arthAt te karma bAMdhyuM ja na hoya, khI te a-khaddha thai javA chatAM paNa nikAcita agara udaya Adi vyavasthAne prApta na thAya. Azaya e yeA ke rataprabhA pRthvInA je nArake pU`kALamAM tIrthaMkara nAma kanuM bandhana karyu che ane bAMdheluM te kaI udayamAM AvyuM che, teja nAraka tIrthaMkara thAya che. jeNe karmAMnA anya ja nathI karyAM athavA anya karavA chatAM paNa jene tanA udaya nathI thayA. te tI kara nathI thatA, ukta thananA upasaddhAra karavAmAM Ave che-e kAraNe he gautama ! evuM kahevAya che ke ratnaprabhA pRthvInA kAI nAraka tI karava prApta kare che, koi nathI prApta karatA. eja prakAre zarkarAprabhA ane vAlukAprabhA pRthvIkAya kAi nAraka, e pRthvIemAMthI nikaLIne ane manuSyabhava prApta karIne tIrthaMkaratva prApta kare che, ane kAi nAraka nathI pazu prApta karatA enu' kAraNa pUrvavat samajI levuM joie. zrI gautamasvAmI-3 bhagavan ! paMkaprabhA pRthvInA nAraka paMkaprabhA pRthvInA nArakI anantara udbhava na karIne zu' tI karatva prApta kare che ? zrI bhagavAna-he gautama ! A a sama nathI. arthAt pa'kaprabhAnA nAraka peAtAnA bhavanA tyAga karIne ane manuSya thaine paNa tIthaMkaratva prApta nathI karatA hA, prApta karI zake che. mAkSa zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zuM dhUmaprabhA pRthvInA nAraka dhUmaprabhA pRthvInA nArakAthI nikaLIne tIra thai zake che ? zrI bhagavAn-he gautama! A atha sama nathI, paNa tene savirati prApta thaI zake che, tAtpaya e che ke, dhUmaprabhA pRthvIthI nikaLatA jIva tIrthaMkara thaI zake che ane mukti prApta nathI karI zakatA. adhikathI adhika savaratI cAritra meLavI zake che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! tamaHprabhA pRthvInA nAraka tamaHprabhA pRthvIthI anantara udbhavana karIne zu' tI karava prApta karI zake che ? zrI prajJApanA sUtra : 4 194 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! nA, te viratAvirati prApta karI zake che. Azaya e che ke tamaprabhA pRthvIne nAraka tIrthaMkara thaI zake che, mukti prApta nathI karI zakatA ane sarvavirati cAritra ja nathI aMgIkAra karI zako te deza viratine prApta karI zake che. zrI gautamasvAmI-hebhagavad ! sAtamI tamastamaH pRthvIthI nikaLela nAraka zuM tIrtha karatvane pAme che? zrI bhagavAna-he gautama! e artha samartha nathI, paraMtu te samyakatva prApta karI zake che. Azaya e che ke sAtamI pRthvIthI sIdhe nikaLele nAraka nathI tIrthakara thaI zake ke nathI mukta thaI zako, nathI sarvavirati deza virati cAritrane prApta karI zake che, adhikathI adhika samyakatva prApta karavAmAM samartha bane che, zrI gautamasvAmI-he bhagavana! asurakumAra saMbaMdhI pRcchA? arthAt zuM asurakumArathI udvartana karIne tIrthakarItva prApta kare che? zrI bhagavAna -gautama! A artha samartha nathI, arthAt tIrtha karatva, prApta nathI karI zakatA, paraMtu mokSa prApta karI zake che. e rIte asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vighukumAra, dvIpakumAra dizAkumAra, pavanakumAra ane svanitakumAra tathA pRthvIkAyika ane apUkAyika tathA vanaspatikAki pitApitAnA bhathI anantara udvartana karIne tIrthakaratva prApta nathI karI zakatA paraMtu antakriyA karI zake che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! tejaskAyika tejaskAyika thI anantara udvartana karone AgAmI bhavamAM utpanna thaIne zuM tIrthakaratva prApta kare che? zrI bhagavana-he gautama ! A artha samartha nathI, kintu te tejaskAyika kevali prarUpita dharmanuM zravaNa prApta karI zake che? e prakAre vAyukAyika paNa vAyukAthikethI anAra ultana karIne tIrthakaratva nathI prApta karI zakatA, paraMtu kevali dvArA upadiSTa dharmane zravaNa karavAmAM samartha thAya che e prakAre tejaskAyika ane vAyukAyika pitapitAnA bhavavI anantara udvartana karIne antakriyA paNa nathI karatA, kemake anantara bhavamAM manuSya utpanna nathI thatA. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! kIndriya, trIndriya ane caturindriya pitA potAnA bhavathI udvartana karIne zuM rtIrthakara prApta karI zake che? zrI bhagavAna-he gautama A artha samartha nathI. kIndriya Adi pipetAnA bhavothI anantara udvartana karIne tIrthakara nathI thaI zakatA, paraMtu manaH paryajJAna prApta karI zake che? zrI gautamasvAma-bhagavana zuM paMcendriya tiryaMca, manuSya, vanavyantara ane jatiSka zrI prajJApanA sUtra : 4 195. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva pitApitAnA bhavethI anantara udvartana karIne zuM tIrthakaratva prApta karI zake che? - zrIbhagavAnaH-gautama! A artha samartha nathI, arthAta uparyukta jIva pitAnA bhavane tyAga karIne manuSya bhavamAM Ave te paNa tIrthakara nathI thaI zakatA, paraMtu mukti prApta karI zake che. zrIgautamasvAmI-bhagavan! zuM saudharma kalpanA deva pitAnA bhavathI cyavana karIne tIrthakaratva prApta kare che? zrIbhagavAna-he gautama ! kaI kare che, kaI nathI karatA ItyAdi badhuM kathana e prakAre samajI levuM joIe ke je raktaprabhA pRthvInA nArakanA prakaraNamAM kahyuM che, eja prakAre sarvArthasiddha vimAnanA deve sudhI vaimAnika devonA viSayamAM kahevuM joIe. tAtparya e cheke jevuM ratnaprabhA pRthvInA je nArake pUrvamAM tIrthakara nAmakarmane badha karyo che, jenuM te kama udayamAM AvyuM che, te tIrthakara thAya che, jeNe bAMdhyuM nathI je udayamAM nathI AvyuM te tIrthakara nathI thatA, eja prakAre saudharma kalpanA je deve pahelA tIrthaMkara prabhUtine bandha Adi karela che, te tIrthakara thAya che, jeNe baghanathI karyo, te nathI thatA. e ja prakAre uttara sarvArthasiddha vimAnanA deva sudhInA viSayamAM jANavuM joIe. bhAva e che ke, IzAna, sanakumAra, mahendra, brahmaleka, lAntaka, mahAzuka sahasAra, Anata prAkRta, AraNa, aSNuta, navayaka ane pAMca anuttara vimAnanA keI deva tIrthakara thAya che, keI deva nathI thatA. tIrthakara pada samApta cakravartivAdi dvAra zabdArtha-(rAmA puSi ne rUpa maMte ! maita udaghatti vadhavakriAM ame jJA) he bhagavan! ratanaprabhA pRthvIne nareyika anantara udUrtana karIne zuM cakravartI paNuM prApta karI zake che? (noramA ! vAha me jJA, 3jA no megA) he gautama! kaI prApta kare che ke prApta nathI karatA te veLAM maMte ! jaM tu varU-gArU DhabenA, vAghengNa no mekanA ?) zA hetuthI he bhagavan ! ema kahevAya che ke koI prApta kare che; kaI prApta nathI karatA? (jo mA ! acqmAM puari ne phakSa tathA) he gautamajema ratnaprabhA pRthvInA nairethikanuM tIrthakara kahayuM ema ja ahIM paNa samajavuM. (ALamA 3 vadittA ghara imegA') zarkarAmAna nAraka anantara zrI prajJApanA sUtra : 4 196 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ urdUna karIne cakravartI pazu meLave che ? (nocamA ! no phaLake samadre) hai gautama ! A apa sama nI (vaM gAya sattanAputra nepha) eja prakAre yAvat adha pRthvInA nAraka (tiriyamanur to puchA ?) ti''ca ane manuSyathI pRcchA ? (poyamA ! no phaLake samadre) he gautama ! a a sama nathI (mavaLatti vALamaMtara gosicavemAILato pujjA) bhaganapati vAnabhyantara, jyeAtiSTha ane vaimAnikAthI pRcchA ? (poyamA ! pratyekULa hameggA, braUArU no hamennA) he gautama ! kAI prApta kare che, kAI prApta nathI karatA (vaavattafq) khaLadeva pazu' paNa (navaraM sarvamA putri nephC vi hame jJA) vizeSa zarAprabhA pRthvInA nAraka paNa prApta kare che (vaM vAsudevatta) eja prakAre vAsudeva paNuM. (rohito puDhavi hiMto) e pRthvIyAdhI (vaimAnifto ya anuttarovavAva-tA) anuttaraupapAtika devane vaimAnikethI paNa vAsudevatva prApta thai zake che (selevu no ke samaTTu) khAkInAmAM A arthAM samatha nathI (maijiyatta ahesattamA seGavAGava kendito) mAMDalikapana sAtamI pRthvI, tejaskAya vAyukAyane cheDIne (seLAvarU caLatta) senApatinatva (jJAvar racananta) gAthApati ratnatva (va46 caLaI) aDhairatnatva (purociyaTM) purAhita ratnatva (ciracanaE)auratnatva (7) ane (vaM caitra) e prakAre (navaraM anuttarovAya vatteti) vizeSa anuttaraupapAtikane cheDIne (AsacaLataM sthiyanata) azvarata pazu. hastiratna paNuM (caLavmo) ratnaprabhA pRthvIthI (niraMtara gAya saRAro) avirata sahastrAra sudhI (basthepa melA, baUpa no samenA) krAi pAme che kAi nathI meLavavA (caLatta) cakraratna paNuM (attaracanatta) chatraratnapaNu (camacaLAM) camaratna paNuM (vaMdacaLasa) da'Daratna paNuM (acaLAM) asi ratnapaNu' maLiyaLaa) maNiratnapaNu (frtnicaLAM) kAkinI ratnapaNuM (teliLa) emanA (asura mAre to) khasurakumArethI raa) Arabha karIne (niraMtara nAva zALamo navAbo) nirantara yAta izAna pathI utpAda thAya che (selehiMto no phLaTTe samaTTu) zeSathI A azva samatha nathI TIkA-have e praNA karAya che ke, kayA kayA paryAMya thI AvelA jIva cakravatI zrI prajJApanA sUtra : 4 197 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baLadeva Adi paddhavinA dhAraka thaI zake che? zrIgautamasvAmI-bhagavad ! zuM pahelI ratnaprabhA pRthvInAnAraka ratnaprabha pRthvInA nArakethI anantara udvartana karIne cakravartI thaI zake che? zrIbhagavAna-gautama koI cakravatI thaI zake che, keI nathI thaI zakatA. zrIgautamasvAmI-bhagavad ! kayA kAraNathI ema kahevAya che ke koI cakravatI thaI zake che ane kaI nathI thaI zaktA ? zrIbhagavAna gautama! jevA ratnaprabhA pRthvInA nArakanuM tIrthakara thavuM kahayuM che, e ja prakAre ratnaprabhA pRthvInA nArakenuM cakavatI thavuM samajI levuM joIe. tAtparya e che ke, jevuM je nArake tIrthakara nAmakarma baddha, pRSTa, nidhatta, nikAcita, prasthApita, niviSTa abhiniviSTa, abhisamanvAgata, udIrNa ane anupazAnta karela che, te tIrthakaratvane prApta kare che arthAt tIrthakara thAya che, je ratnaprabhA pRthvInA nArakanA tIrthakara gotrabaddha nathI thayela yAvat udayamAM nathI Avela paNa upazAnta che, te tIrthakara nathI thatA. eja prakAre ratnaprabhA pRthvInA je nArakanA cakravatI nAma gAtra Adi udayamAM Avela che-upazAnta nathI thayela te cakava ra thAya che, je ratnaprabhA pRthvInA nArakanA cakravatI nAma gotra Adi baddha nathI thayela, udayamAM nathI Avela, paraMtu upazAnta che, te cakravartI nathI thatA zrIgautamasvAmI-bhagavad ! zuM zarkaraprabhAnA nAraka anannara udvartana karIne cakravatI pada prApta kare che? zrIbhagavAna -gautamae artha samartha nathI. e ja prakAre zarkarA prabhA pRthvInA viSayamAM je kahayuM che tenA anusAra vAlukA prajA pRthvInA nAraka, paMkaprabhA pRthvInA nAraka, dhUmaprabhA pRthvInA nAka tama prabhA pRthvInA nAraka, ane adhaH saptama pRthvInA nAka paNa pitApitAnA bhAvathI anantara udvartanA karIne cakavatI paNuM nathI pAmatA, kemake e bhava ne svabhAvaja e che. zrIgautamasvAmI-bhagavan! tiryanika ane manuSya. tiryanika ane manuSyothI anannara udvartana karIne zuM cakravatI thaI zake che? zrIbhagavAna gautama! A artha samartha nathI e prakAre tiryAnika ane manuSya anantara udvartana karIne cakavartItva prApta nathI karI zakatA. gautamasvAmI-bhagavana ! zuM bhavanapati, vanavyantara, tiSka ane vaimAnika deva potapotAnA bhathI udvartana karIne cakravatI thAya che ? zrIbhagavAna-gautama! kaI thAya koI nathI thatA. cakavartAvanI samAna devabalatvanuM kathana paNa samajavuM joIe, arthAt ratnaprabhA pRthvInA nAraka bhavanapati, vanavyantara tiSka ane vaimAnika tipitAnA bhavethI anansara udvartana karIne athavA cuta thaIne baladeva thaI zake che. keI nathI thatA. paNa zrI prajJApanA sUtra : 4 198 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM vizeSatA e che ke zarkarAmabhA pRthvInA nAraka paNa anantara udvartana karIne baladeva padavI meLave che. vAsudeva padavI paNa baLadeva padavI samAna kahevI joIe. tAtparya e che ke jevA ratnaprabhA ane zarAmabhA pRthvInA koI nAraka baLadeva thaI zake che, eja prakAre vAsudeva paNa thaI zake che. e ja prakAre anuttara vimAnane choDIne zeSa vimAnanA vaimAnika paNa potapotAnA bhAvathI zruta thaIne vAsudevatva prApta karI zake che. zeSa thI AvelA jIva vAsudevatva nathI prApta karatA, arthAt vAlukAprabhA Adi pAMca pRthiviyethI tirya nikothI, manuSyothI tathA vijya, vaijayanta, jayanta Adi pAMca anuttara vimAnothI AvelA jIva antara bhavathI vAsudeva paNuM nathI prApta karI zakatA. mAMDalika pada tamAma prabhA pRthvI, tejaskAyika ane vAyukAyika bhavene choDIne zeSa badhA bhathI anantara udvartana karIne AvelA jIva prApta kare che. senApatiratna, gAthApati ratna, vAIkIratna, purohitarana ane strIratnanA viSayamAM paNa e prakAre samajavuM joIe, arthAt mAMDalikatvanA samAna sAtamI pRthvI, tejaskAya ane vAyukAya temaja anuttaraupapAtika devene choDIne bAkInA badhA sthAnethI anantara udvartana karIne AvelA jIva prApta karI zake che. eja AgaLa kahe che-pUrvanI apekSAe vizeSatA e che ke anuttarIpa pAtikane choDIne zeSa anantara udvartana karIne senApatirana Adi thaI zake che. cakravartInA azvaratna temaja harina pada ratnaprabhA pRthvIthI laIne nirantara saha. sAra devakanA deve sudhInA anantara udvartana karIne prApta thaI zake che. temanAmAMthI kaI tene prApta kare che koI nathI karatA, cakraratna, chatraratna, carmaratna, daMDaratna, asiratna, maNiratna ane kAkaNIratna tema asurakumArathI joDIne nirantara nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidukumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dizAkumAra, pavanakumAra ane svanitakumAra, vAnacantara, jatiSka tathA saudharma, azAna devalethI upapAta thaI zake che, emanA sivAya anya bhAvathI anantara udvartana karIne AvelA jene mATe niSedha kara joIe. arthAt asurakumArAdi bhavanapati, vAtavyanta, tibbo, ane saudharmazAna devalekenA vaimAnine choDIne bAkInAnA uddavartana pachI cakraratna AdinA rUpamAM utpAda tha saMbhavita nathI 2nadvAra samApta zrI prajJApanA sUtra : 4 199 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpAta vizeSa kA nirUpaNa UpapAta vizeSa vaktavyatA zabdA--gaTTu) atha (maMte !) bhagavan! (laMgacavicavALa) asayaMta bhavya drazya--je asaMyamI AgaLa deva thanArA che (vivAhitya saMgamAna) jeoe sayamanI virAdhanA nathI karI (vAdiya saMjJamALa) jeoe sayamanI virAdhanA karI che (vittiya manamA saMgamAnaM) sacamA sa`yamInI virAdhanA na karelA (viA isaMgamAsaMgamALa) sayamAsa camanI virAdhanA karanArA (asaifi) asa'nI (tAvasALa) tApasa (muqicALa) kAndapika-hAsa parihAsa karanArA caraNavanta (cArarUpavicALa) cAraka paritrAjaka (viddhiziyALa niyi itirindriyAna) dezavirata tiya cAnA (AjJIviyALa) AjIvika--geAzAlakanA matAnuyAyI (AminiyoziyALa) AbhiniyAgika vidyAthatra AdinA prayoga karanArA (hindIna) sAdhuli gavALA (saLayAvairi) samyagjhananuM vana karanArA (revasToppu) devalAkamAM; (ivanamALAnaM) utpanna thanArA (E) konA (hiM) kayAM (kavavo) upapAta (vaLajJA) kahyo che. (jJeyamA) hai gautama ! (brasaMgaca avica tevALa) asayata bhavya dravya devAnA (loLa avanavAsInu) jaghanya bhavanavAsiceAmAM (poseLa karamaneve pru) utkRSTa uparIma traiveyakomAM (bhaviAcisaMgamALa goLa sonme bve, koneLa sannavrusiddha) sa`yamanI virAdhanA na karanArAonA jaghanya saudha kalpamAM, utkRSTa sarvAM siddhamAM (vici saMnamALa goLa avaLavAsIyu, koseLa sonme zvle) sayamanI virAdhanA karanArAonA jaghanya bhavanavAsiyAmAM, utkRSTa saudhama pamAM (avivAdyi saMjJamAsaMgamAM). sayamAsayamInI virAdhanA na karanArAonA (phaLeLa sonme bve) jaghanya saudhama kalpamAM (kolen arjINa bve) utkRSTa acyuta kapamAM (vidyi saMgama saMgamALa) sayamAMsa yamanI virAdhanA karanArAonA (haLe avaLavAdhimu, zAmeLa lonniththu) jaghanya bhavanavAsicAmAM, utkRSTa jyAtiSkamAM (asaLInuM saddagenuM mavaLavA samu oseLa vALamaMtaretu) asa'nIyAnA jaghanya bhavanavAsiceAmAM, utkRSTa vAnabhyantarAmAM (tAvasALa naLeLa maLavAliyu, koleLa nor lignu) tApaseAnA jaghanya bhavanapatiyAmAM, utkRSTa jyeAtikaiAmAM (yiALa naLana avaLavANiyu, krokrena namasropa ple) kAMrSikonuM jadhanya bhavanavAsiyeAmAM utkRSTa brahmavedya 45mAM (jhilisiyALa naLega sone pe olema aMtta be) kriviSikAnA jAnya saudha kalpamAM utkRSTa lAntaka kalpamAM (tiridhdhivALa jJargeLa magaLavAsivu, udAttenuM sahassA ve) deza virata tiya ceAnA jaghanya bhavanavAsI, utkRSTa sahasrAra nAmanA 5mAM (AnIvicALe naLI mavaLavAsitu, kholen dguNa pe) AjIvikAnA jaghanya bhavanavAsiyAmAM, utkRSTa acyuta pamAM (vaMgamitroALa vi) eja prakAre abhiyAgikAnA zrI prajJApanA sUtra : 4 200 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa (DhioLe vaLagAinati soLeluM avaLavANIyu, joseLa vaNima vijJAsu) svaliMgI, darzananuM vamana karI devAvALAonA jaghanya bhavanavAsiyamAM utkRSTa uparIzaiveyakamAM. TIkAI- have upapAta saMbaMdhI kAMIka vizeSa vaktavyatA prarUpita karAya che zrI gautamasvAma-he bhagavana ! asaMyata bhavya dravya deva arthAta je cAritra pari. NAmathI rahita kintu deva paryAyanI yogyatAvALA hevAne kAraNe dravya deva che. ahIM mithyAdaSTinuM ja grahaNa karavuM joIe. pachI te bhavya hoya athavA abhavya hAya teo zramaNa guNadhAraka haya, sakala sAmAcArInuM anuSThAna karanArA dravya liMgadhArI hoya, teja asaMyata bhavya dravyadeva ahIM samajavA joIe. kevaLa samasta kriyAonA prabhAvathI temanA uparanA vekemAM utpAda thaI zake che. tethI ja AgaLa kahevAmAM AvanArA uparI zreyakamAM upapAta virUddha nathI. A zabdathI asaMyata samyagdaSTionuM grahaNa na karavuM joIe. samyagdaSTinuM ke je deza virata che, temano paNa uparIcaiveyakomAM utpAda tho saMbhava nathI. kemake dezavirata zrAvakonA paNa azruta devalokathI upara utpAda nathI thatuM. avirAdhita saMyama e kahevAya che, jemanuM cAritra dIkSAkALathI laIne kyAreya khalita na thayuM hoya. saMjavalana kaSAyanA prabhAvathI athavA pramattasaMyata guNasthAnanA prabhAvathI kiMcit mAyA Adi doSanI saMbhAvanA hovA chatAM paNa cAritryano ghAta na karyo hoya. virAdhita saMyama te che jeoe saMyamanI sarvathA-pUrNa virAMdhanA karI dIdhI hoya ane pachI prAyazcita laIne tenI zuddhi paNa na karI heya. je zrAvakoe dezaviratine aMgIkAra karavAnA samayathI kayAreya virAdhita na karela hoya, teo avirAdhita saMyamasaMyama kahevAya che. jeoe pitAnA saMyamane arthAta dezaviratine khaMDita na karI didhela hoya teo virAdhita saMyamasaMyama kahevAya che, jeo e prAyazcita laIne tene pharI zuddha paNa na karyuM hoya.je mane labdhithI zUnya che ane akAma nijA kare che, teo asaMjJI kahevAya che. tApasanI matalaba ahIM bAlatapasvayathI che jemAM kharI paDelA pAMdaDAne upaga kare che. kandaryano artha che-parihAsa. jeo hAMsI mazkarInuM AcaraNa kare che, teo kAndapika kahevAya che. teo vyavahArathI cAritravALA ja ahIM samajavA joIe. kaTaka vigerene caraka kahe che. kapila muninA anuyAyI parivrAjaka kahevAya che. athavA ghATInI sAthe je bhikSAcaryA kare che ane tridaMDakArI hoya che. teo ne parivrAjaka samajavA joIe. kilibaSa arthAt pAyavALA je che teo kicchiSaka che. ahIM vyavahAthI cAritradhArI ja levA joIe je jJAnAdine avarNavAda kare che. gAya, ghoDA Adine tiryaMca paMcendriya kahe che. je avivekapUrva labdhi, pUjA, khyAti Adine mATe cAritranuM pAlana karIne AjIvikA kare teo AjIvaka athavA je gozAlakanA matAnuyAyI pAMkhaDI hoya, te AjIvaka kahevAya che. vidyA, maMtra, taMtra Adi vaDe bIjA onuM vazIkaraNa karavuM abhiga zrI prajJApanA sUtra : 4 201 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya che. je abhiga kare teo Amigika kahevAya che. teo vyavahArathI cAritravAna parantu maMtra AdinA prayoga karavAvALA ahI levA joIe. abhiga be prakArane hoya che-dravya abhiga ane bhAva abhiga kahyuM paNa che-vyAbhiyoga ane bhAvAbhiyoga vidyA ane maMtra che. saliMgI agara svaliMgI arthAta rajoharaNa tathA mukhapatti Adi sAdhunA cihnothI je yukta hoya, paNa je samyakatvanuM vamana karI cUkela hoya arthAta samyaphadarzanathI rahita hoya. A badhA pUrvokta develekamAM je utpanna thAya te temanAmAMthI keNa kyA devalokamAM utpanna thAya che ? zrI bhagavAna -he gautama ! asaMyata bhavya dravyadevanuM jaghanya utpAda bhavanavAsiyomAM ane utkRSTa utpAda UparanA vecako sudhI thAya che, avirAdhita saMyamanI utpatti jaghanya saudharma ka95mAM ane utkRSTa sarvArthasiddha kalamAM kahela che. virAdhita saMyame na utpAda jaghanya bhavanavAsimAM, utkRSTa saudharma nAmaka kapamAM thAya che. jeoe pitAnA saMyamasaMyamanI arthAt deza cAritranI virAdhanA karelI nathI, temane utpAda jaghanya saudharma ka9pamAM ane utkRSTa utpAda azruta kalapamAM kaDele che. saMyamasaMyamanI virAdhanA karanArAono jaghanya bhavanavAsiye mAM utkRSTa timAM utpAda thAya che. asaMkSiAne utpAda jaghanya bhavanavAsimAM, utkRSTa vAnavyantaromAM thAya che. tApasIno utpAda jaghanya bhavanavAsiyAmAM, utkRSTa tibdomAM kahevAyela che. kAndapikonA jaghanya bhavanavAsimAM, utkRSTa saudharma kalpamAM utpAda thAya che. caraka parivAjone jaghanya bhavanavAsamAM, utkRSTa brahmasekamAM utpAda kahela che. kibiSone utpAda jaghanya saudharma ka95mAM ukRSTa lAntaka ka5mAM kahela che. gAya, gheDA Adi ti ane jaghanya bhavanavAsimAM, utkRSTa sahastrAra ka5mAM utpAda kahyo che, AjIvikAnI utpatti jaghanya bhavanavAsimAM, utkRSTa azruta kalpamAM thAya che. e ja prakAre AbhigikenI paNa jaghanya bhavanavAsiyomAM, utkRSTa azruta kaha5mAM utpatti thAya che jeo saliMgI che paNa samyakatvathI bhraSTa che temane utpAda jaghanya bhavanavAsimAM, utkRSTa uparanA praveyakamAM thAya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 202 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMjJI jIvoM kI AyuSya kA tathA zarIrabhedoM kA nirUpaNa asaMjJInA AyuSyanI vaktavyatA zabdArtha-(vi mate ! mALiyA pautte) he bhagavan! asazInuM AyuSya keTalA prakAranuM kahyuM che? (jo mA vavavavadhe jigArA ghaor) he gautama ! cAra prakAranuM asaMsI AyuSya kahyuM che (gaddA) te prakAre (nAca kasafor tag =Ava seva jafoLagAvA) narayika-asaMjJanuM AyuSya yAvat deva asaMjJanuM AyuSya (gaoLI maMte ! nI vaM ne vacaM ) he bhagavan ! asaMjJI jIva zuM narayikanA AyunuM upArjana kare che? (sevArtha paTTa) yAt devAyunuM upArjana kare che ? (HT! necA caM nAra revAzaM 6) he gautama ! narayikAyu upArjana kare che, thAvat devAyu upArjana kare che tene rUcAvayaM daremALa) nArakAyunuM upArjana karatA (goLe ravAsasAruM koNe paDhiovamasta basaMvembarU mA ) jaghanya dazahajAra varSanuM, utkRSTa palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganA AyunuM upArjana kare che (niri. kavoLiyAka ghareru) tiryaMcAyu upArjana kare che (sivinoLiyAkarca kare che) tiryaMcAyu upArjana karatA chatAM (somLe tomutta, 37o paDhigovarasa saMvejharU mA porU) jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa popamanA asaMkhyAtamA bhAganuM upArjana kare che (vayaM madhuratApa) eja prakAre manuSyAya paNa (vAcaM nar neyA) devAyu, narakAyunA samAna. (eyassaNaM bhaMte ! neraiaasaNNiAuyassa jApa devaasaNNiAuyassa kayare kayarehito kagn vA vaMdu vA turA vA viseriyA nA ?) he bhagavan! A narayika asaMjJI Aya thAvat deva- asaMsI AyumAMthI koNa kenAthI alapa agara adhika agara tulya athavA vizeSAdhika che? (noramA !) he gItama! (saMdarathove rebaogyAkag) badhAthI ochA deva asaMjJI Ayu (kaor rs =1) manuSya asaMjJI AyuM asaMkhyAta gaNA che (tisvinoLiya achiLa Ava7 vasaMvejhaTche) tiryanika asaMjJa Ayu asaMkhyAta. gaNuM che tene saLagAvA laMkALa) nairayika asaMsI Ayu asaMkhyAtagaNu che. vIsamuM pada samApta zrI prajJApanA sUtra : 4 203 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA-pahelAM asaMjJI jIvanI devAmAM utpatti kahelI che, paraMtu utpAta AyunA dvArA ja thAya che. tethI ja tenA AyunuM ahIM pratipAdana karAya che zrIgautamasvAmI-he bhagavan! asaMjJanuM Ayu keTalA prakAranuM kahyuM che? zrIbhagavAna-he gautama! asaMjJanuM Ayu cAra prakAranuM kahyuM che. te A prakAre che (1) nereyikanuM asaMsI Ayu (2) tiryaeninuM asaMsI Ayu (3) manuSya asaMsI Ayu ane (4) devAsI Ayu asaMjJI thate jIva parabhavanA egya je Ayune baMdha kare che. te asaMsI AyuSya kahevAya che. e prakAre narayikane yegya saMjJanuM Ayu nairayikAsaNI AyuSya kahevAya che. e prakAre tiyanika asaMjJI-AyuM ane manuSya asaMjJI-Ayu, devAsaMjJa-Ayu paNa samajI levuM joIe ke asaMjJI avasthAmAM bhegavAtuM Ayu paNa asaMjJI Ayu kahevAya che. kiMtu ahIM tenI virakSA karAyelI nathI. tethI ja tenI vizeSa prarUpaNAnA mATe A kaheluM che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana zuM asaMjJI jIva narakAyuM yAvat devAyune arthAt narakAyu tiryaMcAyu. manuSpAyu temaja devAyunuM upArjana kare che? zrIbhagavAhe gautama! asaMjJI jIva narakAyunuM tiryaMcayunuM ane devayunuM paNa upArjana kare che. agara asaMsI jIva narakAyunuM upArjana kare te jaghanya dazahajAra varSanuM Ayu upArjana kare che, A kathana ratnaprabhA pRthvInA prathama pAghaDAnI apekSAthI samajavuM jAIe. yadi utkRSTa narakAyunuM upArjana kare te popamanA asaMkhyAtamAM bhAga nuM Ayu upArjana kare che A kathana ratnapramAM pRthvInA cothA thaDAnA madhyama sthitivALA nArakanI apekSArthI samajavuM joIe ratnaprabhA pRthvInA pahelA pAthaDAmAM dazahajAra varSanI jaghanya sthiti che ane nevuM hajAra varSanI utkRSTa sthiti che. bIjA pAthaDAmAM dazalAkha varSanI jaghanya ane nevu lAkha varSanI utkRSTa sthiti che. trIjA pAthaDAmAM paNa jaghanya sthiti nevuM lAkha varSanI ane utkRSTa keTi pUrvanI che. cothA pAthaDAmAM jaghanya pUrva keTinI ane utkRSTa sthiti sAgaropamanA daza bhAganI che. tethI ja ahIM palyopamanA asaMkhyAmAM bhAmanI sthiti madhyama samajavI joIe. ajhI java tiryaMcAyunuM paNa upArjana kare che. agara te tiryaMcAyunuM upArjana kare te jaghanya atamuhUrtanuM ane utkRSTa palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganuM Ayu urjita kare che e prakAre manuSyAyupaNa bAMdhe che. manuSpAyune baMdha karatA jaghanya antaryu hatuM ane utkRSTa palyopamanA asaMkhyAtamA bhAgano baMdha kare che. asaMjJIjIva zrI prajJApanA sUtra : 4 204 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devAyunA paNa anya kare che devAyunA baMdha kare to te narakAyunA samAna samajavA joie, arthAt jaghanya daza hajAra varSI ane utkRSTa pApamanA asa MkhyAtamA bhAgane khAMdhe che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! A naiyikAsanI-AyuSya, tiya cA sa nI-AyuSya manuSyAsa sau AyuSya ane devAsanI AyuSyamAMthI kANu keAnI apekSAe apa, ghaNA, tulya, athavA vizeSAdhika che? zrI bhagavAna--he gautama! badhAthI ochuM devAsI Ayu che, tenI apekSAthI manuSyAsa jJI Ayu . asaMkhyAtagaNu, tenI apekSAe tiya cAsa'nI Ayu asaMkhyAtagaNuM ane tenI apekSAe nArakANu asaMkhyAtagaNuM che. ahI hanna ane dIva (vadha-ghaTa)nI apekSAthI asa'nI Ayunu' alpamahutva samajavu' joie. vIsamaM pada samApta ekavIsamuM zarIra padma zabdA--(vitti saMjhALapamALe) vidhi arthAt zarIranA prakAra, saMsthAna arthAt AkRti-pramANa-parimANa (poAviLaLA) pudgalAnuM cayana (sarIra saMgoLo) zarIra saMcAga (1 pasavyavaTTu) dravya ane pradezatI apekSAe alpamahutva (sarIro phaLAvavaTTu) zarI rezanI avagAhanAnuM alpamahatva. TIkA-vIsamA padamAM gatipariNAma vizeSa rUpa antakriyAnI prarUpaNA karAI che. A ekavIsamAM padmamAM narakAdi gaticemAM utpanna thayelA jIyAnA zarIrasaMsthAna ArTi rUpa gatiparimANanI ja prarUpaNA kare che. prAraMbhamAM adhikAra gAthA kahI che, jemAM ekavIsamAM paDhamAM prarUpita viSayAnA nirdeza mAtra ApelA che. prakRtagAthA A padanI viSayasUcI che. tenA atha A pramANe che sarvaprathama zarIranA bhedanI prarUpaNA karAze. tatpazcAt zarIrAnA AkArenI prarUpaNA karAze" pachI zarIronA pramANenuM nirUpaNa thaze. tadanantara e batAvAze ke keTalI dizAAthI zarIranA pudgalAnA upacaya thAya che. pachI zarIra saMyoganA arthAt yA ArIranA hAvAthI yu' zarIra avazya thAya che, A niyamanA ullekha karavAmAM Avaze. pachI dravyanI apekSAe ane pradezeAnI apekSAe zarIrAnA apamarhutva' kathana karAze. antamAM pAMce zarIranI avagAhanAnA alpabahutvanuM varNana karAze, zrI prajJApanA sUtra : 4 205 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra bheda vaktavyatA zahAtha-(kaiNaM bhaMte ! sarIrayA paNNattA ?) heman ! sai shrii2|| 4 // 2 4i cha ? (goyamA ! paMca sarIrayA paNNattA) 3 gotama! zarIranA / pAya ghai cha (taM jahA-orAlie, veuvvie, AhArara, teyae kammae) mArIta-mohA2i4, vaiThiya. mA 24, 4sa mana bhaera (orAliyasarIre bhaMte ! kaI vihe paNNatte ?) he mApana ! mo2i4zarIra hai| 42 43i cha ? (goyamA ! paMvavihe paNa te) 3 gautama ! pAMya 42nA 4i (taM jahAegidiya orAlayasarIre jAva paMciMdiya orAliyasarIre) te mA 42-mehendriya mora(27zarIra yAvat payandriya mohA2i4zaza2 (egidiya orAliyasarIre NaM bhaMte ! kaI vihe paNNate) sandriya bhautA2i4022 samavan ! // 542 Hai cha ? (goyamA ! paMcavihe paNNate) gautama! 5i // 2 // 5i (taM jahA-puDhavikAiya egidiya orAliya sarIre jAva vaNapphaikAiya egidiyaorAliyasarIre) te // prAre-pRthvIya mendriya mohA24zarIra yAvat vnsptiyx-mendriy-mohaa4i||22 (puDhavikAiya egiMdiya orA. liyasa rIreNaM bhaMte ! kaivihe paNNatte ?) 2411yimendriya moha2i4zarIra lApan ! TasA prA2nA Hai cha ? (goyamA ! duvihe paNNatte) he gautama ! meM praa2| Jai cha (taM jahA-suhumapuDhavikAiya egidiyaorAliyasarIre bAdarapuDhavikAiya egidiyaorAliya sarIre ya) te mA prAre-sUkSma pRthvI4i mendriya mohAzirI2 mane mAI25vI yi yendriya mahA2i4zarI2 (suhuma puDhavikAiya egidiyaorAliyasarIreNaM bhaMte ! kai. vihe paNNatte ?) sUkSma pRthvI454 mendriya mohaa2i4|22 saman ! 48kSA prAranA 4i cha ? (goyamA ! duvihe paNNatte) he gautama ! me 2nA ghai che (taM jahA-pajattaga suhuma puDhavikkAiyaegiMdiya orAliyasarIre ya apajjattaga suhamapuDhavikkAiya egidiya orAliyasarIre ya) te 5 / prAre-paryApta sUkSma pRthvIiyi mendriya moharizarIra sane aparyApta sUkSma vIyi yendriya mohA2i4 zarI2 (bAdara puDhavikAiyAvi evaM ceva) mA42 pRthpii43n| zarI2 591 me (evaM jAva vaNassaikAiya eAgadie orAliyatti) zrI. prazAnA sUtra:4 206 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e prakAre yAvata vanaspatikAyika ekendriya audArike paNa samajavA. (kriya koicArI maMte ! vide gomjo ) he bhagavad ! dviIndriya dArikazarIra keTalA prakAranA kahyAM che? (camA ! suvi qutta) he gautama be prakAranA kahyAM che (saM prajJatta vaidyuriMga gorjiyasavIre bannattA vephaMdira gorAsTirarIre ca) teo A prakAre-paryApta drIndriya dArika zarIra ane aparyApta hIndriya audArikazarIra. (vaM teDuMdrivarjiniyA vi) e prakAre trIndriya ane caturiMdriya paNa samajavA. (vaMci nirIre gaM mate ! viSe FUtte?) he bhagavan! paMcendriya audArikazarIra keTalA prakAranA kahyAM che ? (noramA ! suvi vom) he gautama ! be prakAranA kahA che (taM ) te A prakAre (tiriravanoLiya paMviMci kocisIre ca, majura vaMciMdriya zojhiyarIre ca) tiryanika paMcendriya audArika zarIra ane manuSya paMcendriya audArikazarIra (tijinoLiya paMkiga goDhicIreoi saMte ! #vide pALajo) tiryAnika paMcendriya dAkizarIra he bhagavana! keTalA prakAranAM kahyAM che? (jamA ! sivize paLa) gautama! traNa prakAranA kahyAM che (taM kadA) te A prakAre (nAra sivinoLiya paMviM igorAliysriire ya thalayara tirikkha joNiya paMbiMdiya orAliyasarIre ya, khayara tirikkhajoNiya paMciMdiya gorAsTigArone ca) jalacara tiryanika paMcendriya audArika zarIra sthalacara paMcendriya tiryanika audArikazarIra ane khecara paMcendriya tiryanika audArika zarIra (jJakacara tti karavanoLiya vaMciMdriya vorAsTicArI re i maMte ! rivi paLaoN ?) he bhagavan! jalacara tiryanika paMcendriya dArika zarIra keTalA prakAranA kahyAM che? (mocanA ! suvi ) zaitama ! be prakAranA kahyAM che (taM kagT) te A prakAre (saMkurijhama najharatikidjonniy paMciMdiya orAliyasarIre ya, gabbhavati ya jalayara paMciMdiya tirikkhajoNiya oraaliyzarIre ca) saMmUrNima jalacara tiryanika paMcendriya audArika zarIra ane garbhaja jalacara paMcendriya tiryanika dArikazarIra (murijhama kayA tirivahanoLiya vaMvaMvitra gorAsTiyarIi mate #vize pUchatte ?) saMmUrchAima jalacara tiryanika paMcendriya audArikazarIra keTalA prakAranA kahyAM che? (camA ! vide gum) che gautama ! be prakAranA kavAM zrI prajJApanA sUtra : 4 207 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha (taM jahA-pajjattaga saMmucchimapaMciM diya tirikkhajoNiya orAliyasarIre ya, apajjattagasaMmucchima paMciMdiya tirikkhajoNiya orAliyasarIre ya) te yA prakAre paryApta sa bhUribha 5yendriya tiryanika dArika zarIra ane aparyApta saMmUcchima cendriyatiyAnika audyArika zarIra, (evaM gabbhavakkaMtie vi) se prAraM sa . (thalayarapaMciMdiyatirikkha joNiya orAliyasarIre NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte ?) 25saya2 pazyandriya tiya yoni4 mohA2i4zarI2 38 42 zai cha ? (goyamA ! duvihe paNNatte) he gautama ! me nA 4i cha (taM jahA-ca uppythlyrtirikkhjonniypNciNdiyor|liysriire ya, parisappathalayaratirikkhajoNiyapaMciMdiyaorAliyasarIre ya) te // 4 // 3 catuSpada sthalacara tiryAnika paMcendriya dArika zarIra ane parisarpa sthalacara tinika paMcendriya audyArikazarIra. (cauppayathalayaratirikkhajoNiyapaMciMdiyaorAliyasarIreNaM bhaMte ! kaivihe paNNatte) yatu051 syasaya2 tiya yoni payandriya moDA2i4332 mA prA2nA 4i cha ? (goyamA ! davihe paNNatte) hai gautama ! me nA 4i cha (taM jahA-samucchimathalayaraca uppayatirikkhajoNiyapaMciMdiyaorAliyasarIre ya, gabhavatiya caupayathalayaratirikkhajoNipa paMciMdiya orAliyasarIre ya) te mA 5413-sabhUchi yasa ya2 yatu056 ti yoni paMcendriya audArika zarIra ane garbhaja sthalacara tiryanika pacandriya dArika zarI2 (samucchimacauppayathala yaratirikkhajoNiyapaMciMdiraorAliyasarIre NaM bhaMte ! kaivihe paNNate ?) he bhagavan ! sa bhUchi yatu054 sthasaya2 tiya-yoni 5'yendriya mohAri. AN2 // 2 // 4i cha ? (goyamA ! duvihe paNNatte ?) hai gautama ! me 42 gai cha (taM jahA pajjattaga saMmucchimacauppaya tirikkhajoNiya paMciMdiya orAliyasarIre ya, apajjattaga saMmucchima thalayara tirikkhajoNiya paMciMdiyaorAliyasarIre ya) te / prakAre-paryApta saMmUrNima catuSpada sthalacara tigenika paMcendriya dArika zarIra ane aparyAptasaMmUrNima catupada sthalacara tigenika paMcendriya dArikazarIra. (evaM gabbhavatie vi) me 543 ma. 595. (parisappathalayaratirikkhajoNiya paMciMdiya orAliyasarIre NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte ?) zrI. prazAnA sUtra:4 208 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisarpa tiryanika paMcendriya audArikazarIra he bhagavana ! keTalA prakAranA kahyA che? (camA ! suvi Homtte) he gautama! be prakAranA kahyAM che te naEURT-GraviNa thathara paMciMdiyatirikkhajoNiya orAliyasarIre ya, bhuyaparisappa thalayarapaMciMdiyatirikkhajoNiya rAjitarIne ) te A prakAre-uparisarpa elacara paMcendriya tiyaMgenika audArika zarIra ane bhuja parisarpa sthalacara paMcendriya tiryanika dArika zarIra (34parisa thathara varjivitra tithinoLiya goDhicarIre gaM aMte ! tivi vom) uraparisarpa sthalacara paMcendriya tiryaMcenika audArika zarIra he bhagavan ! keTalA prakAranA kahyAM che ? (camA ! duvi Hutta) he gautama! be prakAranA kahyAM che (taM -saMkurijhama phararita thara paMciMdiya tirikkhajoNiya orAliyasarIre ya, ganbhavatiya uraparisappa thalayara paMcidiya tirivAra zojhigharIre ca) te A prakAre-saMmUchi ma ura parisarpa sthalacara pacendriya tiryagunika audArika zarIra ane garbhaja uraparisarSa sthalacara paMcendriya tiryanika audArikazarIra (saMmuzcime duSide ghaor, te nAgapamttA saMmurijhama 3raparisada thalayara tirikkhajoNiya paMbiMdiya orAliyasarIre ya, pajjattaga saMmucchima uraparisappa thalayara sivinoLiya varjirira morArinarI ) saMmUIima be prakAranA che-te A rIte- aparyAptaka saMmaIima uraparisarpa sthalacara tirthanika paMcendriya audArikazarIra ane paryAptaka saMmUrchAima ura parisarpa sthalacara tirlagenika paMcendriya audyArika zarIra (Artha matiSa upasiQ jo eo) eja prakAre garbhavyutkrAMtika ura parisarpanA cAra bheda (gvuM mucArisa vi) eja prakAre bhuja parisarpa paNa (saMkurijhama jamavattiya nittA parA 2) saMbhUmi , garbha ja, paryApta ane aparyApta. (suvi quotttA) becara be prakAranA kahyA che te 17-saMmurijhamAM 2 janmatiyA va) te A prakAre-saMmUrNima ane gaja (haMmurijhama suviThThar guttA) saMmUrchAima be prakAranA kahyA che (GSttA annattA ca) paryApta ane aparyApta (TdamavatiyA vi TsnattA, patnattA 2) garbhaja paNa paryApta ane aparyApta. (majUra vaMciMdriya goraDhiyArIre ghai maMte ! #tivi gur) manuSya paMcendriya dArikazarIra he bhagavana ! keTalA prakAranA kahyAM che? (joyA ! suvi vouroN) he gautama! be prakAranA kahyAM che (taM --saMkurita magRta upaTiza zoDhiyArIre ca, ramatiya zrI prajJApanA sUtra : 4 209 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mavRttapaMciciborAjiyasarIre ya) te A prakAre-samUmi manuSya paMcendriya audArika zarIra ane garbhaja manuSya paMcendriya audvArikazarIra (Xvatiya manUsa cici ohiyalarIre gaMmate ! tithidevaLatte ?) gaja manuSya pacendriya dArikazarIra he bhagavan ! keTalA prakAranA kahyAM che ? (vocamA ! tuviSe vaLatte, teM ga ApaJattA janmavAti tha majUsa vici gorAjiyasore ca) he gautama ! e prakAranA kahyAM che, te A prakAre - paryApta gaCja manuSya paoNMcendriya audvArikazarIra ane aparyApta garbhaja manuSya pacendriya audArikazarIra. TIkA sagrahaNI gAthAmAM vidhidvArane nirdeza karyAM hatA. tadanusAra ahI zarIranA mULa bheda-prabhedanu nirUpaNa karAya che- zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zarIra keTalAM kahyAM che? zrI bhagavAn-De gautama ! pAMca zarIrahelAM che, je pratikSaNa zINa thatAM rahe arthAt vinAzane prApta thatAM rahe, temane zarIra kahe che(1) audArika (2) vaikriyaka (3) AhAraka (4) taijasa (5) kArmANu, udAra arthAt je pradhAna hoya teja audArika kahevAya che. ahIM vinayAdigaNamAM parigaNita hAvAthI nU pratyaya thaine 'audArika' zabda niSpanna thayA che. tIrthaMkara temaja gaNadharAnA A zarIra hAya che, tethI ene pradhAna mAnela che. tenAthI bhinna anuttara zarIra paNa anantagugrahIna heAya che. athavA uttAranA atha che-vizAla arthAt lAMbA, kemake A audArikazarIra ekahajAra ceAjanathI paNa adhika lAMbu hAya che. anya zarIrAnI apekSAe auDhArikazarIramAM je vizAlatA kahI che, te bhavadhAraNIya sahaja zarIranI apekSAe samajavI joIe, anyathA uttaravaikriya te ekalAkha cAjana sudhInuM paNa hAya che, tethI ja audArikane udAra-vizAla kahevAmAM bAdhA AvI paDaze. je zarIra dvArA viziSTa vilakSaNa athavA vividha kriyAo thAya te vaikriyazarIra kahevAya che. je zarIra eka hevA chatAM aneka anI jAya che, aneka hovA chatAM eka thaI jAya che, nAnA moTAM, moTA nAnA thaI jAya che, AkAzacArImAMthI bhUcara ane bhUcarathI AkAzacArI khanI jAya che. dazya heAvA chatAM adRzya, ane adRzya hovA chatAM dRzya thaI jAya che, te zarIra vaikriya kahevAya che. vakriyazarIra e prakAranA che- janmajAta ane labdhi nimittaka upapAta janmavALA devA ane nArakeAne janmajAta vakriyazarIra hAya che ane labdhi nimittaka ti cA ane manuSyomAM kAI phAimAM maLI Ave che. cauda pUrvAdhArI muni tIrthaMkaranA atizayane jovA aAdinA prayeAjanathI viziSTa !hAraka nAmaka labdhithI je zarIranuM nirmANa kare che, te AhArakazarIra kahevAya che. duham' e sUtrathI karyuM arthAMmAM truj' pratyaya thaine 'AhAraka' zabda siddha thAya che, jemake vAndra' kahyuM paNa che--prayeAjana utpanna thatA kevalInA tyAM javAne mATe viziSTa labdhinA nimittathI je zarIra nimita karAya che, te AhArakazarIra kahevAya che. 15 A zarIra vaikriyazarIranI apekSAe utpanna zubha ane svaccha sphaTika zilAnA zrI prajJApanA sUtra : 4 210 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadaza zuja pudgalonA samUhathI racita thAya che. tejathI arthAt taijasa pudgalathI je bane che, te taijasazarIra kahevAya che. A zarIra khAdhelA AhAranA pariNamananuM kAraNa hoya che ane umarUpa hoya che. A zarIranA nimittathI ja viziSTa tapasvI purUSanA zarIrathI tejanuM nimargama thAya che. kahyuM paNa che-je zarIra badhA saMsArI nuM hoya che. zarIranI uSNatAthI jenI pratIti thAya che, je AhArane pacAvIne tene rasa Adi rUpamAM pariNata kare che athavA je taijasa labdhinA nimittathI utpanna thAya che, te tejasUzarIra kahevAya che eja prakAre je zarIra karmathI utpanna thAya te athavA je kamane vikAra hoya te te kArmaNazarIra kahevAya che. e ja prakAre karma paramANu ja AtmapradezanI sAthe dUdha-pANInI jema ekameka thaIne paraspara maLIne zarIranA rUpamAM pariNata thaI jAya che, te karmaNazarIra kahevAya che. kahyuM paNa che-kArmANazarIra karmone vikAra (kArya che te ATha prakAranA karmothI nipanna thAya che. A zarIra bI 1 badhA zarIronuM kAraNa che ema jANavuM joIe, jenA e prakAre kAmaNa zarIrane audArika Adi badhAM zarIranuM kAraNa samajavuM joIe, saMsAra prapaMca rUpI aMkuranuM bIja A kArmaNa zarIra ja che. jyAre teno samalau cheda thaI jAya che, tyAre zeSa zarIrane prAdurbhAva thatA nathI, tejasu ane kAzmaNazarIranI sAthe jyAre mRtyu sthAnano tyAga karIne pitAnA navIna janmanI jagyAe jAya che, karma pudgalenA atyanta sUkSmatAnA kAraNe A banne zarIrothI yukta thatA jIva paNa AthI dekhAtuM nathI. kahyuM che ke-bhavadeDa vacamAM (maraNa ane janmanA madhyakALamAM) paNa rahe che paNa sUkSma hovAnA kAraNe zarIrathI nikaLatA chatAM athavA praveza karato hoya chatAM dekhAtuM nathI. 1n have audArika zarIranA bhedanI prarUpaNa karAya chezrIgautamasvAmI-he bhagavan! dArika zarIra keTalA prakAranA kahyAM che? zrIbhagavAna-he gautama! auDArika zarIra pAMca prakAranA kahyAM che. te A prakAre(1) ekendriyanuM dArika zarIra (2) dvIndriyanuM dArika zarIra (3) trIndriyanuM audA. rika zarIra (4) caturindriyanuM audArika zarIra (5) paMcendriyanuM dArika zarIra. zrIgautamasvAmI-he bhagavana-ekendriya dArika zarIra keTalA prakAranAM che? zrIbhagavAna he gautama! e kendriya-dArika zarIra pAMca prakAranA hoya che, jema(1) pRthvIkAyika ekendriya-dArika zarIra (2) akAyika-ekendriya-dArika zarIra (3) tejaskAyika-ekendriya dArika zarIra (4) vAyukAyika-ekendriya-dArika zarIra (5) ane vanaspatikAyika-ekendriya dArika sarIra. zrIautamasvAmI-he bhagavad ! pRthvIkAyika-ekendriya-dArikazarIra keTalA prakAranA che. zrIbhagavAna he gatamabe prakAranA che, jemake sUkSama pRthvIkAyikanuM zarIra ane zrI prajJApanA sUtra : 4 211 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdara pRthvIkAyikanuM zarIra. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! sUkSma pRthvIkAyaka-ekendriya audyArika zartA keTalA bheda che ? zrIbhagavAna--hai gautama ! e bheda che-paryApta sUkSma pRthvIkAyikanuM zarIra ane apa *pta sama pRthvIkAyikanuM zarIra. bAdara pRthvIMkAyika-ekendriya audArika zarIranA bheda paNa A prakAre samajI levA joie. arthAt paryApta ane aparyAptanA bhedathI temanA paNa e bheTa kahI devA joIe. eja prakAre akAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika ekendriya audArika zarIranA paNa sUkSma bAda paryApta temaja aparyAptanA bhedathI e e prakAranA samajIlevA joie. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! dvIndriya modArika zarIra keTalA prakAra kahyA che? zrIbhagavAn-he gautama ! be prakAranA kahyAM che, te A prakAre-paryAptaka dvIndriya audArika zarIra ane aparyApta dvIndriya audArika zarIra. eja prakAre trIndriya ane caturindriyanA aukArika zarIranA paNa paryAptaka-aparyA taka bhede karI e bheda samajavA joie. zrIgautamasvAmI-De bhagavan! pa"cendriya audArika zarIranA keTalA prakAra kahyA che? zrIbhagavAna--De gautama ! pAMcendriya audArika zarIra e prakAranA che-te A rItetiya caiAnika paMcendriyAnA audArika zarIra ane manuSya paoNMcendriyanA audArika zarIra, zrIgautamasvArmI-he bhagavan ! tiya'gyeAnika pacendriyAnA audArika zarIra keTalA prakAranA kahelAM che? zrI bhagavAn-he gautama ! tiya cainika pa McendriyAnAM audAkizarIra traNu prakAranA che, jemake-jalacarAnA, sthalayAnAM, ane khecarAnAM. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! jaLacara tiryaMcaiAnika paMcendriya audyArikazarIra keTalA prakAranAM che? zrI bhagavAna-De gautama ! e prakAranA che, jemake, sa'mUrcchi ma jalacaratiyagye nika 5 cendriya audArikazarIra ane ga`ja jalacara tiya Tainika pAMcendriya dvArikazarIra. zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! sa'mUrchAima jalacara tigyeAnika paMcendriya audArikazarIra keTalA prakAranAM che? zrI bhagavAna-he gautama! e prakAranAM che, jemake, paryApta sa'bhUmi pAMcendriya zrI prajJApanA sUtra : 4 212 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryanika dArika zarIra ane aparyApta saMmUrchAima paMcendriya tiryanika dArikazarIra. eja prakAre garbha pacendriya tiryanika dArikazarIranA paNa be bheda che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! sthalacara paMcandriya tiryanika audarikazarIra keTalA prakAranAM che. zrI bhagavAnahe gautama ! be prakAranAM che, jemake-catuSpada sthalacara tiryanika paMcendriya audArika zarIra ane parisarpa sthalacara tiryanika paMcendriya dArika zarIra. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! catupada sthalacara tiryanika paMcendriya dArikazarIra keTalA prakAranAM che? zrI bhagavAna --he gaeNtama ! be prakAranAM che. jemake-saMmUrchAima catuSpada sthalacara tinika paMcendriya dArika zarIra, ane garbhaja catuSpada sthalacara tiryanika pace. ndriya dArika zarIra. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! saMmUchima catuSpada sthalacara tiyAnika paMcendriya audArika zarIra keTalA prakAranAM che? zrI bhagavAna- he gautama! be prakAranAM che, te A prakAre, paryApta saMmaIima catuSpada sthalacara tiryAnika pacendriya audArika zarIra ane aparyApta saMmachima catupada sthalacara tiryanika paMcendriya audArikazarIra, eja prakAre garbhaja catupada rathalacara tiryanika paMcendriya audArika zarIranA paNa paryAptaka-aparyAptakanA bhedathI be prakAra che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! parisarSa sthalacara tiryanika paMcendriya audArikazarIrane keTalA bheda che ? zrI bhagavAna-he gautama ! be bheda che, te A prakAre-uraparisarpa sthalacara paMcendriya tigenika audyArika zarIra ane bhujaparisarpa sthalacarapaMcendriya tiryathonika audArikazarIra. | zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! uraparisarSa sthalacara paMcendriya tigenika audA. rikazarIra keTalA prakAranAM che? zrI bhagavAna -- he gautama! be prakAranA kahyAM che, te A prakAre-saMmUrNima uraparisarpa sthalacara paMcendriya tiryanika dArikazarIra ane garbhaja uraparisarpa sthalacara tinika paMcendriya audArikazarIra. - - - zrI prajJApanA sUtra : 4 213 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! saMmUrNima ura parisapa sthalacara pacendriya tiryanika audArika zarIra keTalA prakAranA kahyAM che? zrI bhagavAna- he gautama ! be prakAranA kahyAM che, jemake, aparyAptaka saMmUrNima ura parisarpa sthalacara paMcendriya tiryanika dArika zarIra ane paryApta saMmUrNima uraparisarSa sthalacara paMcendriya tirlagenika audArikazarIra. eja prakAre garbhaja ura parisarpanA paNa cAra bheda samajI levA joIe. eja prakAre bhujaparisarpanA paNa saMmUrNima, garbhaja ane baMnenA paryApta tathA aparyAptanA bhedathI cAra bheda kahelA samajI levA joIe. khecara paMcendriya tiryanika be prakAranA kahyAM che, te A prakAre che-saMmUchi ma ane garbhaja temanAmAMthI saMmUrNima khecara paMcendriya tiryanika paNa be prakAranA che. paryApta ane aparyApta. garbhaja khecara paMcendriya tiryaMca paNa evI rIte paryApta ane aparyAptanA bhedathI be prakAranA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavad ! manuSya paMcendriya audyArika zarIranA keTalA bheda che? zrI bhagavAna-he gautama ! be bheda che, jemake-saMmUIima manuSya paMcendriya dArikazarIra ane garbhaja manuSya paMcendriya dArika zarIra, temAMthI saMmUrNima manuSya paMcendri audyArika zarIra paryApta ane aparyAptanA bhedathI be prakAranA che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! garbhaja manuSya paMcendriya dArikazarIra keTalA prakAranA kahelA che? - zrI bhagavAna gautama ! be prakAranA che, jemake-paryApta garbhaja manuSya paMcendriya audArika zarIra ane aparyApta garbhaja manuSya paMcendriya audArika zarIra. abhiprAya e che ke e kendriya, dvIndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriyanA bhedathI dArika zarIra paNa pRthvI, a5, teja, vAyu ane vanaspatinA bhedathI pAMca prakAranA che. temAM paNa pRthvIkAyika ekendriya-dArika zarIranA sUkSama ane bAdaranA bhedathI be bheda che ane e bannenA paNa paryApta ane aparyAptanA bhedathI be be bheda thAya che. eja prakAre aprakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyikanA audArika zarIra paNa cAra cAra hoya che. badhA maLIne audArikazarIranA ahIM vIsa prakAra pradarzita karAelA che. kIndri, trIndriya ane caturindriyanA audArikazarIra paryApta ane aparyAptanA bhedathI be-be prakAranA ja hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 214 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcendrimAM tiryaMca paMcendriyonA aMdArikazarIra mUlataH traNa prakAranA chejalacara, sthalacara ane khecaranA dArikazarIra temAMthI jalacara tiryaMca paMcendriyanA dArikazarIra be prakAranA che-saMmUchimanA ane garbhanA e bannemAM paNa paryApta ane aparyAptanA bhedathI be-bebheda thaI jAya che. sthalacara tiyAnika paMcendriya audArika zarIra, catupada ane parisarpanA bhedathI be prakAranA che. catupada sthalacara tiryanika paMcendriya audArika zarIra paNa saMmUrNima ane garbhajana bheTe be prakAranA che. e banne prakAramAM paNa paryApta ane aparyAptanA bhedathI be-be bheda bane che. parisarpa sthalacara tiryanika paMcendriya audArika zarIranA paNa be bheda kahevAmAM Avela che. uraparisarSa ane bhujaparisarSa A bane paNa saMbhUmi ane garbhajanA bhedathI be-be bheda thAya che, ane saMmUrNima tathA garbhajanA paNa paryApta tathA aparyAptanA ledathI bebe prakAra thaI jAya che. e prakAre parisarpa sthalacara tigenika paMcendriya dArika zarIranA badhA bhedanI gaNanA ATha thAya che. becara tiryanika paMcendriya audArika zarIra saMmUrNima ane garbhajanA bhedathI be prakAranA che ane te bannenA paNa paryApta tathA aparyAptanA bhedathI be-be bheda thAya che. e prakAre cAra bheda thayA. badhA maLIne tiryanika paMcendriya dArika zarIra vIsa prakAranAM che. manuSya paMcendriya audArizarIra saMmUrNima ane garbhajanA bhedathI be prakAranA che ane temanA paNa paryApta tathA aparyAptanA bhedathI be-be bheda thAya che, Ama cAra bheda thayA. badhA maLIne audArika zarIranA pacAsa bhedane ahIM ullekha karAyela che. audArika zarIra saMsthAna evaM avagAhanA kA nirUpaNa dArikArI saMsthAnA vaktavyatA zabdArtha-(rAjhiyarI naM maMte ! vuiM saMki paurSe?) he bhagavana ! dArika zarIra kevA saMsthAna-AkAranA kahyAM che? (vocamA ! bAlaMdAjaHtag ) he gautama! nAnA saMsthAnavALA kahyA che. (iiaa zocisIdhuM maMte! haM saMkALAMgi gutte) he bhagavana ! ekendriyanA dArika zarIra kevA AkAranA kahyAM che ? (locamA ! nAgAsaMdALasaMdipa gov) he gautama! nAnA saMsthAnavALA kahyAM che (TapvArUNiivacorADhicIrei aMte ! biMdira TUtte ) che bhagavad ! pRthvIkAyika ekendriya audArika zarIra kevA AkAranA kahyAM che? (jayamAM! majUracaMdrakALa TiNa patta) he gautama! masUranI dALanA AkAranA kahyAM che ( veva) e prakAre (FAttApAttApa vi veva) paryAptake-aparyAke paNa eja prakAre samajavA. zrI prajJApanA sUtra : 4 215 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( kAra vize mAsTicarIre ! siMha gitte ) he bhagavana! aykAyika ekendriya dArika zarIra kevA AkAranA kahyA che ? (noramA ! thivuviMduraMdAjagi gutte) he gautama ! stibuka bIndunA AkAranA kahyA che (parva kuTuma vAyara jassismttAna vi) eja prakAre sUkSama, bAdara, paryApta ane aparyAptanA saMsthAna paNa ema ja che. (teSarUca rica koTicAre i mete ! siMfaNa patte?) he bhagavana ! tejaskAyika ekendriya audArika zarIra kevA AkAranA kahyAM che? (joya! kUvAvalaMkAnanaMgi gutta) he maitama ! sonA samUhanA AkAranAM kahyA che (gvaM muhUma vAra unnattA vajJAna vi) eja prakAre sUphama, bAdara paryApta ane aparyAptanA paNa. (vAvArUcALa vi TEFIkaMTALanaMdita) vAyukAyikone paNa dhajAnA je AkAra kahyo che (pUrva muhUma vAyarayszttApamttaLa vi) eja prakAre sUma, bAdara, paryApta ane aparyAptanA paNa. (varasarU arUNa vi nALAsaMtAna siha pawor) vanaspatikAcikenA zarIra nAnA AkArevALA kahyAM che (vaM suduma vAra paga vAttAna vi) eja prakAre sUma, bAdara, paryApta ane aparyApta paNa. (phaMdira gorAjhiyAre je maMte ! u saMkaLaffTA patta) he bhagavan! kIndriya dArika zarIra kevA AkAranA kahyAM che? (vocamA ! dUraMdALanaMgi goor) he gautama ! haMDaka saMsthAnavALA kahyA che (gvaM punattA paranA vi) eja prakAre paryApta ane aparyAptanA paNa (gvaM teDuMddhi- vicALa vi) eja prakAre trIdri caturiMdriye paNa. | ( ciMriririkAnonA zoraDhicarIre gaM mate viM zaMkAnaMdig goLajo ) paMcendriya tiryAnika audArikazarIra he bhagavan ! kevA AkAranA che? (toyanA ! jIvijhAnA gi gor) he gautama ! cha prakAranA kahyAM che (taM jJA) te A prakAre (samajavAbasaMhi vi kAga dura kaMTALaTiNa vi) samacorasa saMsthAnavALA yAvata huMDaka saMsthAnavALA (ga vijhApaka vi) eja prakAre paryApta ane aparyAptanA paNa. (samucchima tirikkhajoNiya paMciMdiya orAliyasarIre NaM bhaMte ! kiM saThANasaThie paNNatte) saMmUrNima tiryaMca paMcendrinA audArikazarIra he bhagavan! kevA AkAranA kahyAM che ? zrI prajJApanA sUtra : 4 216 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zoyamA ! dukhyu. 'DhALasa Mjhil vaLatte) he gautama ! huDa saMsthAnavALA kahyAM che (chyuM jJattAprajJAAna vi) eja prakAre paryAptA ane aparNAMkonA paNa (smayaMtiya ttivijJoLiya viniya gorAjiyasarIre n mate ! si...TALasaMpi vaLatte !) he bhagavan ! ga`ja tiyatha pa'cendriya audArikazarIra kevA AkAranA kahyAM che ? (noyanA ! indrittALasa'jhila patte) he gautama! cha prakAranA saMsthAnavALA kahyAM che. (a jJA-samaja MNe gAya Tu isa kALasa'tri) te A prakAre-samacaturasa yAvata huMDaka sasthAnavALA (chyuM vatttattAvaJattALavi) eja prakAre paryApta--aparyApta nA paNu (vamete) e rIte e (tilijJoLiyAnuM) tiya caiAnikAnA (srociALa) audhikAnA (nava bANAvaLa) navuM AlApako thAya che. (narucatipivagoLiya bohiyasarIre na aMte sijhAnasarivaLatte) jalacara tiya caudAkizarIra he bhagavan ! kevA AkAranA kahyAM che ? (poyamA ! anila TALa sa Mdhdhi vaLatte) he gautama ! cha jAtanA saMsthAnavALA kahyAM che (te nA-sama'yaMse gAya du'3) samacaturasa yAvat huMMDaka (traM vatttattA pajJALa vi) eja rIte paryApte-aparyAptAnA paNa (na...mudhdhimayA Tu DasALasa MThiyA), samUmi jalacara kuMDa saMsthAnavALA hAya che (tesiM ceya jJattA vivajJattA vi traM caitra) emanA paryApta ane aparyApta paNa eja prakAre (kSmavattiyajJayarAtrida saDhALanA) gaja jalacara chae saMsthAnavALA heAya che. (vaM padmattApanA vi) eja prakAre paryApta-aparyApteAnA paNa (E tharucALa vi nava muttAni) eja prakAre sthalacarAnA paNa nava sUtra (vaeN 2352 tharucarALa vi) eja prakAre catuSpadaM sthalacarAnA paNa (sarasava thacALa vi) eja prakAre uraparisarpa sthalacarAnA paNa (musighdha tharuyarALa vi) bhujaparisa sthalacarAnA paNa (E varALa vi nava sujJAni) eja prakAre khecarAnA paNa nava sUtra (navaraM) vizeSa (savvaca) satra samudghimA TuMka sa'TALasa MThiyA) saMmUmi huDa sasthAnavALA (mALiyannA) kahevA joIe (care isu vi) anya chae saMsthAnavALA jANavA. (majUra piMitraya borAjiyasarIre na maMte ! si...TAnasaDhi) manuSya paMcendriya audArikazarIra he bhagavan ! kayA sa MsthAnavALA che ? (cocamA ! ikviMdva'DhALasa'Tip vaLatte) cha prakAranA saMsthAnavALA che (te jJaddA-samaca Mte nAvatuM) te A prakAre zrI prajJApanA sUtra : 4 217 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ camacaturansa yAvata huMDa (junattAkanA ) paryApta ane aparyAptonA paNa eja prakAre (jamavayaMtiyALa vi jIvaM veva) garbhane paNa eja prakAre (jannattapannattALa vi ghauM jeva) paryApta-aparyAptanA paNa eja prare (saMkurijhamALe puche?) saMmUrNima saMbaMdhI prazna che. (jo mA ! huM saMDALAMDiyA comttA) he gautama ! huMDa saMsthAnavALA kahyAM che. TIkArtha-pUrvokta audyArika zarIranA saMsthAna arthAta AkAranI have anukrame prarUpaNa kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavana! dArika zarIra kevA AkAranA kahelA che? zrI bhagavAna-he gautama ! audArika zarIranA saMsthAna aneka hoya che, kemake jIvomAM jAtinA bhedathI zarIranI AkRtimAM paNa bheda thaI jAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! ekendriyanA audArika zarIra kevA AkAranA kahyAM che? zrI bhagavAna-he gautama ! ekendriyanA dArika zarIra nAnA saMsthAnavALA hoya che, kemake ekendrimAM pRthvIkAyika Adi garbhita che ane te badhAnA saMsthAna alaga alaga prakAranA hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavanpRthvIkAyika ekendriyanA audArikazarIra kevA AkAranA hoya che? bhagavAna-he maitama! pRthvIkAyika ekaddhinA dArika zarIra masUranI dALanA AkAranA kahyAM che. masUra eka prakAranuM anAja che. jene AkAra capaTo hoya che. ahIM masUrane aDadhe bhAga arthAt eka phADa samajavI joIe. je samuccaya pRthvIkAvikonA zarIrane AkAra kahyo che, eja prakAre sakSama prakAyike ane bAdara pRthvIkAyikanA dArikazarIrone AkAra paNa samaje jeIe. arthAt temanA zarIranA saMsathAna paNa masUranI dALanA samAna hoya che. paryApta ane aparyApta pRthvIkAyikanA audArikazarIranA AkAra paNa eja prakAranA jANavA joIe. e prakAre sUma, bAdara, paryApta, aparyApta, badhA prakAranA pRthvIkAyikanA odArika zarIra masUranI dALa jevA AkAravALA ja hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! apakAyika kendriyenA dArika zarIrane ke AkAra che? zrI bhagavAna-he gautama ! aprakAyika ekendriyenA zarIrane AkAra ptibukabinda (pANInA parapoTA) jevo hoya che. je bindu vAyu Adi dvArA Amatema phelAela naheya paNa jAmeluM hoya, te TIpuM stikabindu kahevAya che. tene jevo AkAra hoya che te ja apakayika ekendriyanA dArikazarIrane heya che. sUma, bAdara, paryApta ane aparyApta zrI prajJApanA sUtra : 4 218 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aprakAyikenA zarIrano AkAra paNa samuccaya apukAcikenA samAna stibukabindu jevo hoya che. e ja prakAre apUkAyika ekendriya pachI sUkSama hoya ke pachI bAdara hoya, paryApta hAya agara aparyApta hoya, badhAnA zarIrano AkAra stibukabindunA samAna ja hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! tejaskAyika ekendriya audArika zarIra kevA AkAravALA kahelA che? zrI bhagavAna-he gautama ! tejaskAyika ekendriyanA audArika zarIra sUcakalApanA AkAranA hoya che, arthAt jevo senA samUhane AkAra hoya che te ja tejaskAyika ekendriya-jenA audyArika zarIrane AkAra che. sUma, bAdara, paryApta ane aparyApta tejaskAyikonA audyArika zarIranuM saMsthAna paNa sUcakalApanA jevuM ja samajavuM joIe. vAyukAyikanA dArika zarIranuM saMsthAna patAkAnA AkAranuM che, arthAt davAno je AkAra hoya che, te ja vAyukAyikanA dariphazarIrane paNa heya che. e ja prakAre samavAyakAyiko, bAdaravAyukAyika, paryApta vAyukAyika tathA aparyApta vAyukAyikanA dArika zarIranA saMsthAna paNa patAkA jevA hoya che. vanaspatikAyika ekendriyanA dArikazarIra vividha saMsthAnevALA hoya che, temane koI eka niyata AkAra nathI. sUma, bAdara, paryApta ane aparyAptanA dArika zarIranuM paNa Aja prakAre samajavuM joIe. tAtparya e che ke vanaspatikAyika ke sUma heya. paryApta hoya ke aparyApta, temanA zarIrane AkAra vividha prakAra hoya che, badhAnA AkAra eka sarakhA nathI detAM. dezanA bhedathI jAtinA bhedathI ane kALa AdinA bhedathI temanA AkAramAM bhinnatA hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! dvIndriya jIvonA audyArika zarIra kevA AkAranA hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama! dvIndriyanA dArika zarIra haMDaka saMsthAnanA hoya che. eka vizeSa prakAranuM pakSI jenA zarIramAM rUMvADAM nathI hatAM ane je baTera nAmathI prasiddha che te huMDa kahevAya che. enA sarakhe AkAra haMDa saMsthAna kahevAya che. dvIndriyanAM zarIra haMDa saMsthAnavALAM ja hoya che. cAhe te paryApta hoya ke aparyApta heya. eja prakAre trIndriyenA ane cAra IndriyanA audArika zarIranA saMsthAna paNa huMDaka ja hoya che, te pachI paryApta hoya ke aparyApta hoya. badhAnA saMsthAna haMDaka ja samajavAM joIe. phalitArtha e che ke, badhA vilendriyanA dArika zarIrane AkAra haMDaka ja hoya che pachI te dvIndriya hoya, trIndriya hoya, athavA caturindriya hoya. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! paMcandriya tinikonA audArika zarIra kevA AkAranA hoya che ? zrI prajJApanA sUtra : 4 219 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAn he gautama ! paMcendriya tiya cAnA zarIranA sasthAna cha prakAranA kahelAM che. te A prakAre che-keAinA 'sthAna samacatusra hoya che, AinA nyagredhaparimaMDala, koInA sAdi (svasti), kAinA vAmana kAinA kubja4 (kukhaDA) ane koinA huDa sasthAna, je zarIranA cAre khUNA sama hoya te samacaturasra kahevAya che. paryApta ane aparyApta pa'cendriya tiya cAnA audArikazarIra paNa samuccaya pa`cendriya tiya cAnA zarIranA sasthAnonA samAna ja saMsthAnavALA hoya che, arthAt koi samacaturasa saMsthAnavALA, koi nyagrodhaparima Dala sasthAnavALA, kaiAi sAdi saMsthAnavALA, kei vAmana saMsthAnavALA, koi kuJjaka saMsthAnavALA ane koi huMDa saMsthAnavALA hoya che. e prakAre samuccaya paryApta ane aparyApta paMcendriya tiya cAnA audyAkizarIra chae saMsthAnavALA kahevAM joI e, arthAt pratyekanA cha-cha AlApaka kahevAM joIe. chae saMsthAnanA atha A prakAre che (1) samacaturasa saMsthAna-je zarIranI cAre khAjInA cAre asakeNu ke vibhAga sAmudrika zAstramAM kahelAM lakSaNAnusAra sama hAya, te zarIra samacaturasra sasthAna kahevAya che ane evAM saMsthAna samacaturasra sasthAna kahevAya che. (2) nyagrodhaparima`Dala saMsthAna--nyagrodhanA artha che vaDa. vaTavRkSa UparanA bhAgamAM vastI ane nIcenA bhAgamAM sakSipta heAya che. eja prakAre nAbhinA UparanA zarIranA avayavapUrNa pramANavALA hAya ane nIcenA avayava sakSipta hoya, te zarIranA AkAra nyagrodhaparimaMDala kahevAya che. (3) sAdi sasthAna-sAdi' zabdamAM je Adi' aMza che tenAMthI nAbhinA nIcenA bhAga levAya che. te nAbhinA adhastana bhAgarUpa AdinI sAthe je hoya te saMsthAna sAdi kahevAya che tApaya e che ke, nAbhinI nIcenA bhAga pramANu yukta hAya ane UparatA bhAga hIna hAya te sArdi sa'sthAna che, (4) kuJjaka saMsthAna-je AkAramAM mathuM, gardana, hAtha, paga Adi pramANeApeta hAya, parantu vakSasthala, udara AdinIce hoya te kumbhaka sthAna kahevAya che. (5) vAmanasaMsthAna--jemAM chAtI, peTa Adi aMga pramANayukta hoya, parantu hAtha, paga Adi hIna hAya, te vAmanasa sthAna kahevAya che. (6) huDakasa sthAna-jemAM badhAM aMgopAMga kheDoLa hoya, lakSaNahIna heya tene hu DakasasthAna samajavuM. jeI e. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! samUmitiya psenika pAMcandriyanA audArikezarIra kevA AkAranA kahyAM che? zrI bhagavAna-he gautama ! samUmitiyagyeAnika paMcendriyAnA audArikazarIra huMDa sasthAnavALAM kahyAM che. eja prakAre samUmi tiya cAnA paryApta ane aparyAptanA zarIra paNa huMDasa sthAnavALA ja hAya che. e prakAre samuccaya samUmi tiryaMca pacena zrI prajJApanA sUtra : 4 220 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dinA paryApta saMmUrNima paMcendriya tiryaMcanA tathA aparyApta saMmUrNima paMcendriyAnA zarIra haMDasaMsthAnavALAM ja samajavAM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! garbhaja tiryaMcenika paMcendriya tiryaMconA dArikazarIra e prakAranA saMsthAnevALAM kahelAM che. te saMsthAno Ama che-samacaturastra yAvata haMDasaMsthAna. arthAt samacaturasa, nyodhaparimaMDala, sAdi, vAmana, kuja ane hUMDasaMsthAna eja prakAre arthAta samuccaya garbhaja tiryaMgyanika paMcaddhinA samAna paryApta ane aparyApta garbhaja tiyanika paMcendriyenA audArikazarIra paNa chee saMsthAnavALA hoya che. ahIM paNa sAmAnya, paryApta ane aparyApta garbhaja tiryanika paMcendrinA zarIra chae saMsthAnavALAM samajI levAM joIe. A prakAre pUrvokta nava AlApaka audhika tiryanikonA hoya che. bhAva e che ke, traNa paMcendriya samuccaya tinike, paryApta tathA aparyAptanA traNa saMmUIima paMcendriyatiyaconika, paryApta tathA aparyAptanA, traNa garbhaja paMcendriyatiryaMcanA, paryAptake tathA aparyAptakanA AlApaka meLavavAthI badhA maLIne nava AlApaka thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! jalacara paMcendriya tiyAne audArika zarIra kayA saMsthAnavALA hoya che? zrIbhagavAna-he gautama ! jaLacara paMcendriya tiryaMcAnA audArika zarIra chae saMsthAnevALAM hoya che. te cha saMsthAna A prakAre che-samacaturaRsaMsthAna, nyadha parimaMDalasaMsthAna, sAdi saMsthAna, kukasaMsthAna, vAmana saMsthAna ane hUMDasaMsthAna eja prakAre paryApta tathA aparyApta jalacara pacandriyatiyAnA audArika zarIra paNa e saMsthAnavALA hoya che. saMmUIima jalacara pachI te paryApta hoya agara aparyApta heMDasaMsthAna zarIravALAM hoya che, arthAt temanA zarIranA saMsthAna haMDa hoya che. garbhaja jalacaronA zarIra chae saMsthAnovALAM hoya che. temanA paryApta ane aparyAptanA zarIra paNa chae saMsthAnevALAM hoya che. e prakAre sAmAnya garbha ja jalacara, paryApta garbhaja jalacara ane aparyApta garbhaja jalacaro-traNanAM zarIra chae saMsthAnavALAM samajavAM joIe. e prakAre sAmAnya jalacarAnA, temanA paryAptanA, aparyAptanA ema traNamAMthI pratyekanA cha-cha prakAranA AlApaka, saMmUrNima jalacara, paryApta saMmUrNima jalacara, aparyApta saMmUrNima jalacara, ema traNamAMthI pratyekanA cha-cha AlApaka thAya che. garbhaja jalacara, paryApta garbhaja jalacara, aparyApta garbhaja jalacara, Ama traNamAMthI pratyekanA cha prakAranA AlApaka, e prakAre navanA dArikazarIra ema 39 ogaNacAlIsa prakAranA saMsthAnavALA thAya che, zrI prajJApanA sUtra : 4 221 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthalacara paMcendriyatiyAnA audArika zarIranA viSayamAM paNa nava sUtra hoya che. samuccaya thalacarenA, temanA paryApta, aparyAptanA, saMmUrNima jalacaronA, temanA paryApatanA, temanA aparyAptanA, garbhaja sthalacaronA, temanA paryAptanA, temanA aparyAptanA eka eka sUtra hovAthI badhA maLIne nava sUtra thAya che. samuccaya sthalacaranI jema catuSpada sthalacarenA audArika zarIra saMbaMdhI paNa nava sUva thAya che. teo A prakAre samuccaya catuSpada sthalacaranA, paryApta catuSpada sthalacarenA, aparyApta catuSapada sthalacarAnA, saMmUchima catuSpada sthalacaranA, paryApta saMs Iima catuSpadanA aparyApta saMmUchima catuSpadenA, garbhaja catuSpada sthalacarenA, paryApta garbhaja catuSpada sthalacarAnA, aparyApta garbhaja catuSpada sthalacaranA eka-eka sUtra hevAthI nava sUtra thAya che. eja prakAre ura parisarpa sthalacaronA nava sUtra che-samuccaya ura parisarpa, temanA paryApta temaja aparyApta, saMmUchima, temanA paryApta temaja aparyApta, garbhaja temanA paryApta ane aparyApta ema nava sUtra jANavAM joIe. bhajaparisarSa paMcendriya tiryaMconA audArika zarIra saMbaMdhI nava sUtra che temane paNa pUrvokta prakArathI samajI levA joIe. * khecara paMcendriyatiryaMcanA paNa audArika zarIra saMbaMdhI nava sUtra pUrvokata prakArathI samajavAM joIe. A rIte samuccaya tiyacanikanA nava, jalacaronAM nava, sthalacarenA va, sthalacaronA chatrIsa, becanAM nava, A badhAM maLIne tresaTha sUtra tiryacenA dakizarIranA viSayamAM samajavAM joIe. temanA AlApaka 273 thAya che. e abhiprAyathI kahe che-vizeSatA e che ke tiryacenA dArika zarIranA viSayamAM saMbhUmi tinika kevaLa phaMDasaMsthAnavALA hoya che zeSa arthAt sAmAnya garbhaja Adi chae saMsthAnevALAM hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! manuSya paMcendrinA audArikazarIra kyA saMsthAnanA - zrI bhagavAna he gautama ! manuSya paMcendriyanA dArikazarIra samacaturasa, codhaparimaMDala, sAdi, vAmana, kumbhaka ane hUMDa, Ama chae saMsthAnavALAM hoya che. paryApta manuSya ane aparyApta manuSyanA audyArika zarIra paNa samuccaya manuSyanA dArikazarIranA samAna chae saMsthAnevALAM hoya che. garbhaja manuSyanA audyArika zarIra paNa eja prakAre che, arthAt samuccaya manuSyanI jema chae saMsthAnevALAM hoya che. e ja prakAre garbhaja manuSyanA paryApta ane aparyAtenA dArika zarIra paNa chae saMsthAnevALAM hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 222 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI- he bhagavana ! saMmUIima manuSyanA hArika zarIra kayA saMsthAnavALAM hoya che? zrI bhagavAna-he gatama! saMmaIima manunA dArikazarIra huMDa saMsthAnavALAM che. avagAhanA vaktavyatA zabdArtha-(jorAsTica sarIsa baM aMte !) he bhagavan! audArikazarIranI (mArjiA rokati guttA 3) keTalI maTI zarIranI avagAhanA kahI che? (joyA ! ga@ gurjara basaMvekArU mari) he gautama ! jaghanya aMgulane asaMkhyAtama bhAga (3oLa jAti kocanArasaM) utkRSTa kaIka adhika eka hajAra ejananI (gfivica gorADhiyaNa vi va) ekendriyanA dArikanI paNa eja prakAre (AI gocirasa) jema auvika sAmAnyanI. (puDhavikAiya egidiya orAliyasarIrassa NaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) he bhagavAna ! pRthvIkAyika ekendriyanA dArika zarIranI avaga hanA keTalI meTI kahI che? (vocama! koNe aMgutra asaMvejharU mA) he gautama ! jaghanya ane utkRSTa aMgulane asaMkhyAta bhAga (vaM apagaravA vi) eja prakAre aparyAptakanI ane (mtathA vi) paryAptanI paNa (pUrva kudumAE qttA pattA) eja prakAre sUkSma paryAptake tathA aparyAptakenI (vArA vannattA jALa vi) bAdara paryApta-apatenI paNa tAjuM ghaNo nakalo mevo) e prakAre A nava bheda (puSi#IzthALe taEUR A rUcALa vi) jevA pRthvIkAyikonA tevA ja apUkAyikonA paNa (telaiphALa vi) tejaskAcikenA paNa (vAyurUcA vi) vAyukAyikanA paNa. (vaNassaikAiya orAliyasarIrassa NaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) hai bhagavad ! vanaspatikAyikanA dArika zarIranI avagAhanA keTalI meTI che? (jomAM kaomLa aMgurjara kSetra mA) he gautama! jaghanya aMgulane asaMkhyAtama bhAga (3oLe sAtti gocasakaM) utkRSTa kAMIka adhika hajAra yojananI (kapattaLa koNeluM gaMjIsTara saMjaruM maf) aparyAptakenI jaghanya utkRSTa aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI (kujhakala nagmLa aMgurupta zakinnarU mAdi) paryAptakenI jaghanya aMgulano asaMkhyAtame bhAga (3oLe sAtire novAkuM) utkRSTa kAMIka adhika hajAra ejananI (vArA kagoo aMkurukSa vAraMvArU mai) bAdarAnI jaghanya aMgulane asaMkhyAtama bhAga (3o nAsarUM sAMtare) utkRSTa kAMIka adhika hajAra yojanAnI (mttAka vi rova) paryAptakanI paNa eja prakAre ( battaLa zrI prajJApanA sUtra : 4 223 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goLa proseLa anurupta anaveSnarmAn) aparyAptakAnI jaghanya utkRSTa aMzulanA asakhyAtamA bhAga (hradumamALa patttattAva ttALuM ca tir vinabheLa homeLa aMgurusta gama vejJapha mALa) sUkSma paryApta ane aparyApta traNenI jaghanya ane utkRSTa agulanA asa khyAtamA bhAganI. (vaicitro hiya sarIraNa naM aMte ! ye mAhiyA sarIronAdaLA pattA) dvIndriyAnA audyArikazarIranI avagAhanA kevaDI meATI kahI che ? (oyamA ! narUbena anutta asa ve ph mana) hai gautama ! jaghanya AMgaLanA asakhyAtamA bhAga jeTalI (voleLa vArasa noyanAOM) utkRSTa khAra yojana jeTalI (rUM savvastha vi) eja prakAre satra (avagnattacALa gujaAE gasa lagnamAM goLa va oseLa tri) aparyaMtAkeAnI avagahanA AMgaLanA asaMkhyAtamAbhAga jeTalI jadhanyathI ane utkRSTa paNa e samajavI (pa ttavALuM deva borAjiyasta noriyamsa) paryAptakAnI jevA audhikAnA audArikazarIranI. (vaM seniyALa timni nAyAruM) eja prakAre trIdricAnI traNa gabyUtinI avagAhanA thAya che. (caliyAnuM cattAra kayA$) caturindriyAnI cAra gabyUtinI (viyitiriyala noLiyAnuM jomena locanasamsa') paMcendriyatiya cAnI utkRSTa avagAhanA hajAra ceAjananI U3 (vRM samUjhinairU) eja prakAre samUImAnI 3 (manayaMticALa virU) gajonI paNa 3 (vaMceka navo meTro mALiyo) e prakAre nava bheda kahevA joie (S narucALa vi noyanasana) eja prakAre jalacaronI avagAhanA paNa hajAra caiAjananI che. (navo mevo) nava bheda (thayarALa tri navameddA) sthalacaronA paNa nava bheda thAya che. (joseLa chavAyArDa) utkRSTa cha gAu (psattavALa va) paryAptakAnA paNa (chyuM ceva) eja prakAra (sa'muSThimALa) samUmeiAnI (vajJattatALa ya) ane paryAptakAnI (josena) utkRSTa (TTGayaputtuI) gabhUti pRthakatva (matiyALa gujjotenuM che kayAOM) ga`jonI utkRSTa cha gabyUti (vagnattamALa ca) ane paryAptakenI. (proci 23ca 16 tta matiya pajJattayALa vi) audhika catuSpada ga`ja paryApatAnI paNa (roseLa) utkRSTa (inacArUM chagabhUti (samRddhimALa padmattaLa ca nAcavu utta) samUdhdhimA ane paryAptakAnI pUrakatva gabyUtinI (polena) utkRSTathI (parva rilaIALa vi) eja prakAre uraparisarponI paNa (lohiyAnmavatiyapattaLa) zrI prajJApanA sUtra : 4 224 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ audhika garbhaja paryAptakanI (nonasa) hajAra yojanAnI (saMkurijhamai vjJAna 2) ane saMbhUmi paryAptakanI (koirydutta) jana pRthakatvanI (mucaritai) bhujaparisarponI (codira jamavadaMtivALA vi) dhika garbhanI paNa (voleoi) utkRSTa (Tca pudutta) gabhUti pRthakatvanI (saMpujIimA dhaNu purui) saMbhUminI dhanuSa pRthakatvanI ( 1) becarAnI (bodira jamavatiyA) audhika garbhajenI paNa (uo?i) utkRSTa ( pudutta) gabhUti pRthakatvanI (saMkurijI dhajI,durja) saMmUIimenI dhanuSa pRthakatvanI ( i) becarAnI (bodira mavaticALa) oghika garbhanI (saMkurijhamALa ca) ane saMmUrNimAnI (tiogvi) traNenI (uoLa ghaTyp) utkRSTathI dhanuSa pRthakatvanI (rUmo saMeLI jAya) A saMgrahaNI gAthAo che. (koLIM ) hajAra jana (IIT36) chagabhUti (to) pachI (1) ane (kocAsaNaM) hajAra jana (jAvathapudutta) gabhUti pRthakatva (murA) bhujamAM (dhaLupuraM parINu) dhanuSya pRthaka parikSAmAM 1 ( norsa) hajAra yojana (nApudutta) gabhUti pRthakatva (tatto no putta) ane pAchA hajAra yojana (lokhuM vi) benI (su) te ghaggg) dhanuSya pRthakAva (saMkurijI) saMmachimamAM (ho) hoya che (jaM) UMcAI pArA (majurAjhiyArata mare! che mahathi sarIromin ToLA) he bhagavana ! manuSyanA audArika zarIranI avagAhanA keTalI meTI che? (cama ! jJagooLa baMgASTaksa gAMjharUmA) he gautama ! jaghanya AMgaLane asaMkhyAtamo bhAga (vazoLa rioim TrSA) utkRSTa traNa gabhUti (pUrva mA narALuM) e rIte aparyAptanI (koNe) jaghanya ane utkRSTa (bakujhakSa asaMgarUmA) AMgaLane asaMkhyAta bhAga (ra4 mA nagvLeLa koLa) saMmUchimanI jaghanya ane utkRSTa (guNa aksirUmA) AMgaLane asaMkhyAtame bhAga (AdamAghanicALuM punattAna ya) garbhajanI ane paryAptanI ( EvoLe kaMkuraNa nnamari) jaghanya AMgaLane asaMkhyAtamo bhAga (mone tiLi jIruM) utkRSTa traNa gabhUti. TIkAI-AnA pahelAM dArika zarIranA saMsthAnanI prarUpaNa karAI hatI, have temanI avagAhanAnA parimANanuM nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! pUrvaprarUpita audArika zarIranI avagAhanA arthAta zrI prajJApanA sUtra : 4 225 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U'cAI keTalI kahelI che. zrI bhagavAn he gautama ! audArikazarIranI jadhanya avagAhanA AMgaLanA asa'khyAtamA bhAganI helI che ane utkRSTa avagAhanA sAtireka arthAt kAMIka adhika eka hajAra cAjananI kahelI che. A utkRSTa avagAhanA samudra gI` AMdimAM kamaLanI nAla AdinA apekSAthI samajavI joIe. tyAMnA sivAya anyatra ATalI avagAhanAvALA audArikazarIra nathI hAi zakatAM. ekendriyanA audArikazarIranI avagAhanA paNa eja prakAre che, arthAt jema samuccaya rUpamAM audArikazarIranI avagAhanA jaghanya AMgaLanA asakhyAtamA bhAganI ane utkRSTa kAMika adhika eka hajAra caiAjananI kahI che, eja prakAre ekendriyazarIranI paNa samajathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! pRthvIkAyikAnA auddArikazarIranI avagAhanA keTalAM mATI kahI che? zrI bhagavAna hai gautama ! pRthvIkAyikAnA audArikazarIranI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI kahI che. samuccaya pRthvIkAyikAnA samAna ja aparyApta tathA paryApta pRthvIkAMyikAnA zarIranI avagAhanA paNa jaghanya ane utkRSTa AMgaLanA asa MkhyAtamA bhAganI ja kahelI che. eja prakAre sUkSma pRthvIkAyikAnI, temanA paryAptAnI temaja aparyApteAnI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa AMgaLanA asa`khyAtamA bhAganI ja hAya che. mAdara pRthvIkAyikAnI, temanA paryAptAnI tathA aparyAptAnI avagAhanA paNa eja prakAre che, arthAt samuccaya pRthvIkAyikAnA zarIranI avagAhanAnA samAna utkRSTa ane jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI che. mA navanA samUha jevA pRthvIkAyikanA kahyo che, eja prakAre aprakAyikAnA tejaskAyikAne, vAyukAyikAnA temanA paryAptAnA tathA aparyAptAnA paNa kahevA jeI e. arthAt e badhAnA audAkizarIranI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA AMgaLanA asa khyAtamA bhAganI kahI che. sUkSma aprakAyika AdinA, temanA paryApta tathA aparyAptanA audArikazarIranI avagAhanA, khAdara, paryApta ane aparyAptAnA audAkizarIranI avagAhanA paNa jaghanya ane utkRSTa AMgaLanA asakhyAtamA bhAganI kahI che. zrI gautamasvAmI--hai bhagavan ! vanaspatikAyikAnA audArikazarIranI avagAhanA keTalA vistAravAnI kahI che? zrI bhagavAn ! he gautama ! vanaspatikAyikAnA auDhArikazarIranI avagAhanA jaghanya AMgaLanA asa`khyAtamA bhAganI ane utkRSTa kAMika adhika hajAra yeAjananI kahelI che. aparyApta vanaspatikAyanA audArikazarIranI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA AMgaLanA asakhyAtamA zrI prajJApanA sUtra : 4 226 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAganI kahI che. paryApta vanaspatikAyikanA audakizarIranI jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa kAMIka adhika hajAra ejananI avagAhanA kahI che. bAdara vanaspatikAyikanA dArika zarIranI avagAhanA jaghanya AgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI utkRSTa kAMIka adhika hajAra ejananI samajavI joIe. paryApta bAdara vanaspatikAyikonA audArika zarIranI avagAhanA paNa eja prakAre kahelI che, arthAt jaghanya AgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa kAMIka adhika hajAra ejananI che. A avagAhanA padmanA nAla AdinI apekSAe samajavI joIe. aparyApta bAdara vanaspatikAcikenA audArikazarIranI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa AMgaLanA asaMkhyAtamAM bhAganI hoya che. sUkSama vanaspatikAyikanI, temanA paryAnI tathA aparyAptanI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA AgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI samajavI joIe. e prakAre ekendriyonA badhA maLIne pIstAlIsa bhaMga thAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! dvIndriya jIvonA audArika zarIranI avagAhanA keTalI meTI kahI che? zrI bhagavAna-he gautama! dvIndriyanA dArika zarIranI avagAhanA jaghanya AgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI hoya che, utkRSTa bAra ejananI hoya che. e prakAre sarvatra arthAta DhIddhi trIndriya tathA caturinidramAM aparyApta jInA dArika zarIranI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA AgaLanA asaMkhyAtamAM bhAganI samajavI joIe. paryApta hIndriya audArikazarIranI avagAhanA e prakAre che, jevI kIndriyanA audArika zarIranI avagAhanA kahI che, arthAt jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa bAra ejananI hoya che. eja prakAre audhika trAndriyonA audArikazarIranI tathA paryApta triIndranA audA rikazarIranI utkRSTa avagAhanA traNa gabhUtinI kahI che. audhika cAra IndriyavALAnI tathA paryApta cAra drivALAnI audArika utkRSTa zarIranI avagAhanA cAra gabhUtinI che. aughika paMcendriyanA tathA paryApta paMcendriyonA audArika zarIranI utkRSTa avagAhanA cAra gabhUtinI che. auvika paMcendritiya nA audArikazarIranI, temanA paryAptanA audArikazarIranI tathA aparyAptAnA audArika zarIranI utkRSTa avagAhanA ekahajAra jananI samajavI joIe. A avagAhanA svayaMbhUramaNa samudranA sabhyonI apekSAthI kahelI che. e ja prakAre saMpUmi paMcendriyatiyAnA dArika zarIranI, temanA paryAptanA audArika zarIranI avagAhanA paNa utkRSTa hajAra yojananI samajavI joIe. saMmUrNima aparyAptanA audArika zarIranI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa aMgulanA asaMkhyAtamAM bha ganI hoya che, garbhaja paMcadritiyaM cAnI tathA paryApta garbhaja paMcendriyatiyanA audArika zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI avagAhanA eja prakAre che, arthAt ukRSTa eka hajAra yojananI che tathA aparyApta paMcendriyatiyAnA odArikazarIranI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa aMgu lanA asaMkhyAtamA bhAganI che. e prakAre nava bheda kahevA joIe. je A prakAre che- samucatiryaMca, temanA paryApta ane aparyApta, e traNanI, saMmUchi matiryaMca, saMmamitiyAnA paryApta ane aparyApta, e traNanI, gaja tiryaca, temanA paryApta ane aparyApta, e traNanI gaNanA karavAthI badhA maLIne nava bheda thAya che. eja prakAre jaLacaronA audArika zarIranI paNa avagAhanA samuccaya paMcendriyatiryaMconA dArika zarIranI avagAhanAnA samAna utkRSTa eka hajAra ejananI samajavI joIe. paryApta jaLacarAnA zarIranA avagAhanA paNa eja prakAre eka hajAra ejananI thAya che. aparyApta jaLacaronI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAganI jANavI joIe. e prakAre samuccaya paMcendriyatiyaca jaLacara, temanA paryApta ane aparyApta, saMmUchima paMcandriyatiyaca jaLacara, temanA paryApta ane aparyApta, tathA garbhaja paMcendriyatiryaMca jaLacara, temanA paryAya ane aparyApta, e badhAne ekatra karavAthI nava bheda thAya che, je A prakAre che, samuccaya sthalacara, temanA paryApta ane aparyApta, saMmUrNima sthalacara, temanA paryAya ane aparyApta, tathA garbhaja sthalacara temanA paryApta ane aparyApta, ema badhA maLIne nava bheda thAya che. samuccaya sthalacara paMcendritiyonA audArikazarIranI utkRSTa avagAhanA chAbU tinI hoya che. temanA paryAptanA audArikazarIranI avagAhanA paNa eTalI ja arthAta cha gAunI hoya che. saMmUchima sthalacara paMcendriyati conA tathA temanA paryAptanA dArika zarIranI utkRSTa avagAhanA gabhUti pRthakatvanI arthAta be gabhUtithI nava gabhUti sudhInI hoya che. temanA paryAptanI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI hoya che. garbhaja paMcendriyatiryaMconA audArikazarIranI avagAhanA utkRSTa cha gabhUti ane paryApta garbhaja paMcendriyatiryaMconA audArika zarIranI avagAhanA paNa chagabhUtinI hoya che. aparyApta garbhaja paMcendriyatiryaMconA audArikazarIranI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI samajavI joIe. ghika catuSpadenA temaja paryApta garbhaja catupadenA dArika zarIranI avagAhanA utkRSTa cha gabhUti hoya che. temanA aparyAptanI utkRSTa ane jaghanya avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga mAtranI hoya che. saMmUrNima catuSpada sthalacara paMcadriyatiyacInA zarIranI avagAhanA utkRSTa rUpathI gabhUti pRthakatvanI hoya che. temanA paryAptanA dArikazarIranI avagAhanA paNa gabhUti pRthakatvanI ja hoya che. kintu temanA aparyAptAnI zrI prajJApanA sUtra : 4 228 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaghanya ane utkRSTa avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI samajavI joIe. eja prakAre ura parisarSa paMcandriyati conA tathA temanA paryAnA audyArika zarIranI utkRSTa avagAhanA eka hajAra ejananI heya che. saMmUrNima ura parisarSa paMcendriyatiya conA tathA temanA paryAptanA audArika zarIranI avagAhanA utkRSTa yojana pRthakatvanI hoya che. samuccaya bhuja parisarponA tathA garbhaja bhujaparisarponA tathA bane paryAptonA dArikazarIranI utkRSTa avagAhanA gabhUti pRthakatvanI samajavI joIe. saMmUchi ma bhujaparisarpa sthalacara paMcendriyatiryaMconA audArika zarIranI avagAhanA dhanuSa pRthakatvanI hoya che. audhika becara paMcendriyatiyacInA, garbhaja khecara paMcendriyatiyonA tathA saMmachima khecara, paMcendriyatiyAnA dArikazarIranI utkRSTa avagAhanA dhanuSa pRthakatvanI samajavI joIe. e prakAre sAmAnya paMcendriyatiryaMconA, jalacaronA, sAmAnya sthalacaronA, catuSpadanA, ura parisarponA, bhujaparisarponA, becara paMcendriyatiryaMconA, ema pratyekanA dArika zarIranI avagAhanAnA nava nava sUtra nidarzita, prakArathI jANavA joIe. samuccaya viSayaka traNa, saMmUrNima viSayaka traNa, garbhaja viSayaka traNa, A badhA maLIne nava thAya che. aparyApta avagAhanAnA sthAnamAM sarvatra jaghanyathI ane utkRSTathI paNa aMgulanA asaMkhyAtame bhAga ja samaja joIe, arthAt pUrvokta badhA paryAptanI jaghanya ane utkRSTa avagAhanA aMgulane asaMkhyAtame bhAga ja hoya che. tenA sivAya anya avagAhanA sthAnamAM jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAganI hoya che. utkRSTa sAmAnya sthalacazemAM catupada sthalacaremAM tathA sAmAnya garbhamAM cha gabhUtinI, saMmUrNimAM, gabhUti pRthakatvanI samuccaya ura parisarpomAM tathA garbhaja ura parisarpomAM sahasa yojananI saMmUrimAmAM janapRthaphatvanI samuccaya bhujaparisamAM tathA garbhaja bhuja parisarSomAM gabhUti pRthakatvanI, saMmUchimAM dhanuSa pRthakatvanI, samuccaya khecara, garlaja khecare ane saMmUrNima khecare, badhAM avagAhanA sthAnamAM dhanuSa pRthakatvanI avagAhanA samajavI joIe. have A badhAne saMgraha karanArI gAthAo kahe che. garbhaja jalacaranI utkRSTa avagAhanAnuM pramANa eka hajAra ejananuM che, catuSpada sthalacaronI avagAhanA chagabhUtinI hoya che, tatpazcAt uraparisarpa sthalacaronI avaragAhanA eka hajAra jananI, bhujaparisarpa sthalacaranI gabhUti pRthakatvanI, becara pakSiyonI dhanuSa pRthakatvanI audArikazarIranI avagAhanA samajavI joIe. AnA saMmUrNima jalacarenI utkRSTa zarIravagAhanAnuM pramANa hajAra yojanAnuM che, catuSpada zrI prajJApanA sUtra : 4 229 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthalacaranI avagAhanA gabhUti pRthakatvanI, uraparisarponI jana pRthakavanI bhujapari. sarpasthalacarenI tathA khecara pakSiyAnI dhanuSya pRthakatva dArika zarIranI avagAhanA samajavI joIe. mArA e prakAre paMcendriyaniyAnA audyArikazarIranI avagAhanAnuM pramANa batAvIne have manuSyanA audyArika zarIranI avagAhanAnuM pramANa nirUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI-he bhagavan! manunA audArika zarIranI avagAhanA keTalI moTI kahI che? zrI bhagavAna he gautama ! jaghanya aMgulanA saMkhyAmAM bhAganI ane utkRSTa traNa gabhUti hoya che, A avagAhane devaku AdinI apekSAthI samajavI joIe. eja prakAre aparyApta manuSyanI jaghanya ane utkRSTa dArika zarIranI avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI samajavI joIe. mUchima manuSyanA audArika zarIranI avagAhanA jaghanya ane utkRSTa aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI hoya che. garbhaja manuSyanA tathA paryApta garbhaja manuSyanA audArika zarIranI jaghanya avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa traNa gabhUtinI samajavI joIe. prasU03 vaikriyazarIrabheda kA nirUpaNa kiya zarIranA bhena vaktavyatA zabdArtha-(vicarIre maMte ! #vide gm ?) he bhagavan! kriyazarIra keTalA prakAranA kahyAM che? ( mAM ! suvi qutta) he gautama ! be prakAranA kahyAM che (saM 1)-te A prakAre (gi vevisarIre ca pariye veviyarIre ca) ekendriyanA vaikiya zarIra ane padriyanA vekiyazarIra (T Bvitra vicArIne phri vAri vedijArIre, agAurUca giyi vedivasIre ?) agara ekendriyanA diyazarIra hoya te zuM vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIra hoya che agara avAyukAyika arthAta vAyukAyikethI bhinna ekendriyenA vekiyazarIra hoya che? (HT! vAkaya parivezvizarIre to avArA viya verannivasare) gautama! vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIra hoya che, avAyukAyika ekendriyenA vaikiyazarIra nathI detAM ( rarararUca zrI prajJApanA sUtra : 4 230 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vendriyasI) yadi vAyukAyikAnA vaikriyazarIra hAya che ( imuhuma vAGavAdya vaicitarIke thAcara, vADApa vecisIne ?) te zu` sUkSma vAyukAyikAnA vaikriyazarIra hoya che, athavA bAdara vAyukAyikAnA vaikriyazarIra hAya che ? (nocanA ! no muddama vAchajADhya niyitriyasIre) hai gautapa ! sUkSma vAyukAyika ekendriyAnA vakriya zarIra nathI heAtAM (cAra vAyavAcaka nizyi vevicasarIra) khAdara vAyukAyika ekendri ceAnA vaikriyazarora hoya che (jJarU vAra vAvAdya niSi vaivicasIre vighnattA bAdara vAkkAya egaMdiva veDavviyasarIre apajjattaga bAdara vAkkAiya egiMdiya veddvviysarIre ?) kri khAdara vAyukAyika ekendriyAna vaikriyazarIra che te zuM paryApta khAdara vAyukAyika ekendriyAnA kriyazarIra hoya che athavA aparyApta bAdara vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIra hAya che ? vocamA ! vaJattAvavADAya nidhi vei sarIre, to avanattAvAcavAkArya ci vevilayarsarIre) he gautama ! paryAptaka bAdara vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIra hAtha che, aparyApta bAdara vAyukAyika ekendriyAnA veyazora nathI hatAM. (gar paMcayi cempicarIre Si nephTa vaMci vendriyasI) yadi pacendriyAnA vakriyazarIra hAya che te zu nAraka pacendriyanA vaikriyazarIra hoya che ? (jJAva) yAvat (virena paMvidhi vetriyasIne ?) zu deva pAMcendriyenA vakriyazarIra hAya che? (poyamA ! neya pattiniya vekakviMyasarIne vijJAna pheva vici venTiyasarIre vi) he gautama ! nAraka pa McendriyAnA paNa vaikriyazarIra hAya che yAvat deva paoNMcendriyAnA paNa vaikriyazarIra hAya che. (jJapha neca vividha vecisarIre) yadi nAraka pa McendriyAna vaikriyazarIra hAya che ciLaLamAM puvineca vici vedavicasIne) zu ratnaprabhA pRthvInA nAraka pacendriyeAnA vaikriyazarIra hAya che? (jJAya adde sattamA puDhavi neca viti veXicasarIne ?) yAvat zu adhaH sAtamI pRthvInA nAraka paMcendriyAnA kriyazarIra hAya che ? (noyamA ! caLavamA puli meca vici vevicarI) he gautama ! ratnaprabhA pRthvInA nArakapa'cendriyAnA vaikriyazarIra hAya che (dAva badde sattanA purjAvaneca vici vela niyatIne tri) yAvat dhaH sAtamI pRthvInA nAraka pAMcendriyanA paNa vaikriyazarIra hAya che. (jJapha cALamAM putri neca vaimpiyanarIre) yadi ratnaprabhA pRthvInA nArakeAnA vaikriyazarIra hAya che (pittattA racaLaCmA putineca vaivicasarIre) zuM paryApta zrI prajJApanA sUtra : 4 231 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratanaprabhA pahelI pRthvInA nArakonA vaikriyazarIra hoya che (pannA racAvamAM puri jorarUca varitra divasIre ?) athavA aparyAptaka ratnaprabhA pRthvInA nAraka paMcendrinA vaikriyazarIra hoya che ? (cama ! yttA racanAmA puvi ne ugra paMciMdriA veravicArI) he gatama! paryAptaka ratnaprabhA pRthvInA nAraka padrinA vaikriyazarIra hoya che (kAszttA rAmA puri rarUca paMvariya vicArIne) aparyAptaka ratnaprabhA pRthvI nAraka paMcendriyonA vikiya zarIrI hoya che (gvuM lAva sattamAM suzo mero maLiyavo) eja prakAre yAvat adhaH saptamI pRthvI sudhI bane bheda kahevA joIe. (rU sirijhanoLiya paMvaMci vicArIne) yadi tiryaMca padrinA vaikriyazarIra hoya che jiM saMkurijhama phittivivAniya veravicArIne) te zuM saMmUrNima tiryacanika paMcendriyana vikriyazarIra hoya che? (Tdama sira vaMciMdritirikSanAthanA dilacasIre, agara gaja paMcadritiyAnA kriyazarIra hoya che ? (camA ! no saMkurijhama vaMcitithinoLiya verannicararIre, he gautama ! saMmUchi ma paMcendriya tirya cAne kriyazarIra nathI hotAM (jamavati citirikavoLiya veravicArIne) garbhaja paMcendriya tiryaMcanA kiyazarIra hoya che. ( jamavatiya usiMvittipittAira divasIre) yadi garbhaja paMcendriya tiyAnA baikriSazarIra hoya che ( saMjJAvAtAva mavatiya urviviiipattano jaya veravicArI) te zuM saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiyAnA vaikriyazarIra hoya che ? (ahevAsAvavA mavati ciMddhisirijhobicavezvisarere) athavA asaMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA vakriyazarIra hoya che ? (yamAM saMvejhavAnA1 jamavatiya vaMciMtirivanocidivaMcazire no mAMjhavAnAcAmavayaMti uriririvoLiyevedivasI) he gautama! saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA kriyazarIra hoya che, asaMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendri tiyacenA vijhiyazarIra nathI hotAM. (Gr saMkijavArA damavattira vaMtiviratikiyojibricArare) yadi saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMcana kriyazarIra hoya che (jiM zrI prajJApanA sUtra : 4 232 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pajjattaga saMkhijjavAsAuya gambhavakkaMtiya paMciMdiyatirikkhajoNiyaveuvviyasarIre, apajjattaga saMviDavAsA jamaveratiyAMvittiritocidvigrasarIre ) zuM paryAptaka saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryonA vaikriyazarIra hoya che athavA aparyAptaka saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryacenA vaikriya zarIra hoya cha ? (goyamA ! pajjattagasaMkhejjavAsAuya gabbhavakkaMtiya paMciMdiyatirikvajoNiya beubbiysare) he gautama ! paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiyAnA kriyazarIra hoya che teno agsSattA saMvinAnA jamariya vaMvitiritobica 23vicaNI) aparyApta saMkhyAta varSAyuka garbhaja paMcendriya tiryaMcanA vaikrizarIra nathI hotAM. (=ra saMlenavAsaTSca ramAkAMtira vaMciMdri tivinivedivasIre) yadi saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryacenA vakriyazarIra hoya che (vi kasTAra saMkhejjavAsAugragambhavakkaMtiya paMciMdiyatirikkhajoNiyaveuvviyasarIre, thalagarasaMkhejjavAsAuyagambhavakkaMtiya maMciMdiyatirikkhajoNiyaceuvviyasarIre, khayarasaMkhejjavAsAuya gabhavakka tiya urjiriririkanoLitha veravicArI) zuM jalacara saMkhyAta varSAyuSka garbhaja paMcendriya tiryaMconA vakriyazarIra hoya che, sthalacara saMkhyAta varSAyuvALA garbhaja paMcendriya tirya. conA vaikriyazarIra hoya che agara becara saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiyanAM vekiya zarIra hoya che. (goyamA ! jalayara saMkhejjavAsAuya gbhvkktiypNciNdiytirikkhjonniyveunviyzarIre vi) he gautama ! jalacara saMkhyAtavarSanI AyuSyavALA garbhaja paMcendriya tiyonA paNa vaikriyazarIra hoya che. (vAraMvegavAya mannatibiMvitifhanonaveviyarI vi) thalacara saMkhyAtavarSanI AyuSyavALA gaja paMcaMdriya tirya. conA paNa kriyazarIra hoya che. (carasaMnivAsAvacarmavatiitviMiri. naziyeTivacArIre vi) khecara saMkhyAtavarSanI AyuSyavALA garlaja paMcendriya tiryaMconA paNa aikriyazarIra Aya che. (jai jalayarasa khejjavAsAuya gabbhavakkaMtiyapaMciMdiyatirikkha joNiya veubviyasarIre) yadi jaLacara saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA kima zarIra hoya che (kiM pajjattagajalayarasa khejjavAsAuyagambhavakkaMtiya paMciMdiyatirikkhajoNiyaveubviya. zrI prajJApanA sUtra : 4 233 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sare) zuM paryApta jalacara saMkhyAtavarSanI yuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA kriyazarIra hoya che (attara gaDhAra vanavAsathAramavatiifritari nocitrire 2) aparyAptaka jaLacara saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiyanA aikriyazarIra hoya che? (goyamA ! pajjattagajalayarasa khejjavAsAuya ganbhavatiyapaMciMdiyatirikkhajoNiya vedivasI) he gautama! paryApta jalacara saMkhyAtavarSanI AyuvALa garbhaja paMcendriya tiryaMcanA vaikriyazarIra hoya che teno saMpannattara levAnAra navarAmavaDhaMtI paMvitarivaravoLiya vevicArI?) aparyApta saMkhyAtavarSanI bAyuvALA jaLacara garbhaja paMcenidraya tiryacenA vaikriyazarIra nathI hotAM. (GrU thArapataMrika kALe karI? jiM 23: kAva sarIre 4 pariparA, nava sare ?) yadi sthalacara paMcendriya yAvat zarIra ? zuM catuSpada yAvat zarIra (noramA ! varUdhdha kAva 1 kijavArASaca risAi nAva tarIke) he gautama ! catuSpada yAvat saMkhyAta varSanI AyuvALa parisarpayAvat zarIra (gvuM sarasa beca4) eja prakArebadhAnuM samajI levuM joIe (rAva) kAvat (thALe pAttA) khecara paryApta nA paryanta ( gavanarALa) aparyA tenA nahIM ( majUra vaMciMdire niyanarIre ja saMkurijhamaHpUra paMvicidivasIre) yadi manuSya paMcendriyanA vaikiya zarIra hoya che te zuM saMmahima manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che (tmavaMti pUra jaMdira vivicarIra) athavA garbhaja majhuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che ? (! samucchima maNUsa paMci diya veubviyasarIre, ganbhavatiya maNUsapaMciM diyaveubviyasarIre) he gautama ! saMmUrNima manuSya paMcendriyanA vaikriya zarIra nathI hotAM, garbhaja manuSya paMcandriyanA vaikriyazarIra hoya che. _ (jai ganbhavatiyamaNurasapaMciMdiya veuvviyasarIre kiM kammabhUmaga gabbhavatiya maNussa paMci vekazviyanarIre, mammasUma mazaMtiya majurata kaMvariya vezviyanarIre ) agara garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che te zuM karmabhUminA garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che, athavA akarmabhUminA garbhaja manuSya paMcendriya kriyazarIra hoya che? (caMtAvi mAtA madhUra vaMciMdriya veravicAraze ?) athavA antara dvIpanA garbhaja manuSya paMcendriyanA vaiphiyazarIra hoya che? (noramA ! mamama ma. zrI prajJApanA sUtra : 4 234 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtira majUra vaMci vedivasanora) he gautama ! karmabhUminA garbhaja manuSya paMcendriyanA vakilazarIra hoya che to mammA jamavatiya majUra piMiratra veritracarIre) akarmabhUminA garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hatAM nathI to aMtaravIvA jamavatiya majUra vaMtvaviya verUnnizI) antara dvIpanA garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra paNa nathI hotAM. ( kUmA damavatiya majUra paMtvaMthi veravicArI) yadi karmabhUmi garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che ( saMlagavAna jaznamUnA jamavaOMvica majUra paMvitiya veravicArI re) zuM saMkhyAtavarSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikiyazarIra hoya che (batakanavAsavA vaksamama mavatiya majUra paMjivitra vezvicApIre ?) athavA asaMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA vaizirIra hoya che? (noramA saMvANA ca mammA jamavatiya majUra usiriya veravicArI?) he gautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che teno gajhavAkAca vagUmar rdamAvati maMjUra vaMciMdi vire) asaMkhyAtavarSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra hetAM nathI. ( haMsavADaca mUka saMmati majUra vaMciMga veravicArIne) yadi saMkhyAtavarSanI AyuSyavALA karmabhUmi ja manuSya paMcendriyanA vakriyazarIra hoya che (kiM pajjattaga saMkhejjavAsAuya kammabhUmaga ganbhavatiya maNUsa paMciMdiya veuvviyasarIre, apkAttA saMwvAsAvaca jAsUmaja jamavati majUra paMfpaMkiya veravicArI) zuM paryApta saMkhyAtavarSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA kriyazarI hoya che, athavA aparyAptanA (goyamA ! pajjattaga saMkhejjavAsAuya kammabhUmaga gabbhavatiya maNUsa pAMcadiya veuvviya. sI) he gautama! paryApta saMkhyA varSanI AyudhALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMce. ndriyanA vijhiyazarIra hoya che (vo apasmttA saMvepArAvA ImUma jamatra tira mavRtta vaMjiritra divacArIne) aparyApta saMkhyAtavarSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikiyazarIra nathI hatAM, zrI prajJApanA sUtra : 4 235 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jJapha mRtra viMyi ve'tricasarIne) yadi deva pacendriyanA vaikriyazarIra hoya (fo bhavanavAsi deva paMcidiya veDavviyasarIre jAva vaimANiyadeva paMcidiyave ubviyasarIre ?) to zu bhavanavAsI deva paMcendriyonA vaiyizarIra hoya che yAvat vaimAnika deva paMcendriyAnA vaikriyazIra hAya che ? (joyanA ! mavaLatrAlI pheviitya vaikaXiyasarIne nAva vemALiya rUpa naiSitriya vetriyasarIre) he gautama ! bhaganavAsI deva paMcendriyAnA vaikriyazarIra heAya che yAta vaimAnikadeva paMcendriyAnA vekriyazarIra hAya che. ( jai bhavaNavAsIdevapaMcidiya veDavviyasarIre kiM asurakumArabhavaNavAsI deva paMciMdiya vendriyasarIre nAva thayiyumAra masaLavAsIne cisarIre) yadvi bhavanavAsI deva pacendriyAnA vakriyazarIra hAya che tA zuM asurakumAra bhavanavAsI deva pacendriyAnA vakriyazarIra hAya che yAvat stanitakumAra bhavanavArsI deva pacendriyonA vaikriyazarIra hoya che ? (goyamA ! asurakumAra jAva thaNiyakumAra bhavaNavAsI deva pacidiya veDavviyasarIre vi) he gautama ! asurakumAra yAvat stanitakumAra bhavanavAsI deva pa McendriyAnA vaikriyazarIra paNa hoya che. ( jai asurakumAra deva paMcidiya veuvviyasarIre kiM pajjattaga asurakumAra bhavaNavAsI deva paMcidi vevviyasarI re ? apajjattaga asurakumAra bhavaNavAsI deva paMcidiya vetriyasarIre ?) yadi asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyAnA vaikriyazarIra hoya che te zuM paryAptanA hAya che ke aparyAptanA ? nocamA ! vattattA yukumAramavaLavAsI pheya vici vendriyasane vi, avanattA asuramAmanaLavAsI veva pacinevicasarIre vi) he gautama! paryAptaka asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyAnA vakrizarIra paNa hAya che. ane aparyAptaka asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyAne vaikriyazarIra paNa hAya che, (vayaM jhAva niyakumArAbaMduko mevo) e prakAre yAvat stanitakumArInA banne bheda (vaM pALamaMtarAnuM dhruvijJAna) eja prakAre ATha jAtanA vAnabhyatAnA (loliyALa paMca vijJAna) pAMca prakAranA jyAtiSkAnA (vemALiyA tuviddA) vaimAnika e prakAranA hAya che (jovA, khvAtItA) kalpApapanna ane kapAtIta (oNtrA bAravA) kalapApa panna khAra prakAranA che (teli vittva ceva duggo mevo) temanA paNa eja prakAre e bheda che (jAsItA tuvijJA) kalpAtIta e prakAranA che (nevejJAAya anuttovavAcA ya)traiveyakAnA zrI prajJApanA sUtra : 4 236 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane anuttara papAtika (naivaijJA navavijJA) grevecakAnA devA nava prakAranA che (anuttarovavAA vaividdA) anuttaropapAtika pAMca prakAranA che (tema vanattApaksattAmihAvena tuLo erI) temanA paryApta-aparyApta abhilApathI be-be bheda (maLiyantro) kahevA joie. TIkA-AnA pUrve audArikazarIranA bhedo sa MsthAnA ane parimANanuM nirUpaNa karAyu. have vaikriyazarIranA bhede AdinI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmI mhe bhagavan! vaikriyazarIra keTalA prakAranA kahelAM che ? zrI bhagavAna-hai gautama ! vaikriyazarIra e prakAranA kahelAM che, te A prakAre che. ekendriya vaikriyazarIra ane pAMcendriya vaikriyazarIra arthAt ekendriya jIvAmAM maLI AvatAM ane pAMcendriya jIvAmAM maLI AvanArAM vaikriyazarIra zrI gautamasvAmI--he bhagavan ! yadi ekendriya vaikriyazarIra hoya che te zuM vAyukAyika akendriyanA vaikriyazarIra heAya che athavA avAyukAyikAnA arthAt vAyukAyikAthI bhinna pRthvIkAyika AdinA zrI bhagavAn he gautama ! vAyukAyika ekendriyonA vaikiyazarI hAya che, vAyukAyika ekendriyanA vaikiyArIra nathI hAtAM. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! yadi vAyukAyika ekendriyonA vaikriyazarIra hoya to zuM sUma, vAyukAyikAnA vaikriyazarI hAya che athavA khAdara vAyukAyikAnA vaikriyazarI hAya che? zrI bhagavAna-he gautama ! sUkSma vAyukAyika ekendriyonA vaiyizarIra nathI hotAM pUrNa khAdara vAyukAyika ekendriyAnA vekriyazarIra hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! cakri khAdara vAyukAyika ekendriyAnA vaikriyazarIra hAya che teA zuM paryApta khAdara vAyukAyika ekendriyAnA vekiyazarIra hoya che athavA apa saka bAdaravAyukAcika ekendriyAnA vaiyizarIra hoya che ? zrI bhagavana-he gautama ! paryAptaka khAdaravAyukAyika ekendriyeAnA vaikriyazarIra hAya che, aparyApta khAdaravAyukAyika ekendriyAnA vakriyazarIra nathI hAtAM tAtparya e che ke ekendriyAmAMthI kevaLa vAyukAyikAnA, vAyukAyikAmAM kevaLa mAdarAnA ane khAdaramAM paNa kevaLa paryApta jIvenA vekriyazarIra hAya che, kemake temanAmAM vaikriyalabdhi saMbhavita hoya che. kahyu paNa che-traNa rAziyAnA vakriyazarIranI labdhi ja nathI, khAdara paryAptakAmAM paNa asa khyAtamA bhAga mAtra vezane ja A labdhi hoya che. tAtparya e che ke aparyApta sUkSma vAyukAyika, paryApta sUkSma vAyukAyika ane aparyApta khAdaravAyukAyika, A traNe raziyAmAM vaikriya labdhi nathI hAtI, khAdara paryAptakemAM ja hAya che ane temanAmAM paNa phakata asa`khyAtamAbhAgamAM ja hoya che, khadhAmAM nathI hAtI. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! yadi paMcendriyanA vaikriyazarIra hAya che te zu nAraka zrI prajJApanA sUtra : 4 237 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcendriyanA heya che, tiryaMca paMcendrinA hoya che, manuSya paMcendriyanA hoya che athavA deva paMcendrinA hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! nAraka paMktinAM paNa vaikiyazarIra hoya che, yAvata tiryaMca paMcendriyanA paNa hoya che, manuSya paMcendrinA paNa hoya che ane deva pazendrinA paNa hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! yadi nAraka paMcendriyanA dhaMkiyazarIra hoya che te che 2naprabhA pRthvInA nAraka paMcendrinA hoya che, zuM zarkarAmabhA pRthvInA nAka paddhinA hoya che, zuM vAlukAprabhA pRthvInA nAraka padrinA hoya che, paMkaprabhA pRthvInA nAraka paMcendriyAnA hoya che, dhUmaprabhA pRthvInA nAraka paMcendriyonA hoya che, tamaprabhA pRthvInA nAraka padriyonA hoya che, athavA tamAratamaprabhA pRthvInA nAka pacandriyanA hoya che? zrI bhagavAna - he gautama ! ratnaprabhA pRthvInA nArakanA paNa hoya che yAvata tamastamaHprabhA pRthvInA nArakanA paNa hoya che. arthAt sAte pRthvInA nAka paMcendriyonA vaikayazarIra hoya che. zrI gItamasvAmI-he bhagavana ! je ratnaprabhA pRthvInA nAka pacendrinA kriyazarIra hoya che te zuM paryApta ratnaprabhA pRthvInA nAraka paMcendriyanA hoya che athavA aparyApta ratnakalA pRthvInA nAraka paMcendriyanA hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! paryApta rana prabhA pRthvInA nAka paMcaddhinA paNa vekiyazarIra hoya che ane aparyApta ratnaprabhA pRthvInA nAka paMcendrinA paNa kiyazarIra hoya che. e ja prakAre zarAmabhA, tAlukA bhAdhUmapabhA, tama prabhA, ane tamastamaprabhA pRthvInA paryApta ane aparyApta nAraka pacendriyonA paNa paikriya zarIra hoya che. eja prakAre badhAnA be-benA bhedanuM kathana karI levuM joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! yadi tiryaMca paMcendriyonA paikiyazarIra hoya te zuM saMbhUmi paMcendriya tiryaMconA hoya che athavA garbhaja tiryaMca paMcendrinA vaikiyazarIra hoya che? bhagavAna-he gautama! saMmachama paMcendriyatiyAnA krizarIra hotA nathI. paraMtu garbhaja paMcendriyatiryaMcanA vaikriyazarIra hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! yadi garbhaja paMcendriyanA kriyazarIra hoya che te zuM saMkhyAta varSanA yuvALA garbhaja paMcendrinA kriyazarIra hoya che? athavA asaMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA vaikriyazarIra hoya che? zrI prajJApanA sUtra : 4 238 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " zrI bhagavAna-he gautama! saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA vikidhazarIra deya che, asaMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA kiyazarIra nathI hatAM. zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! yadi saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiya conA paikriyazarIra hoya che, te zuM paryApta saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja pacandriya tiryaMconA vaikiyazarIra hoya che athavA aparyApta saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA vaikriyazarIra hoya che ? zrI bhagavAna-he gautama ! paryApta saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiyonA vekiyazarIra hoya che. aparyApta saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA vakra zarIra hotAM nathI, zrI gautamasvAmI-de bhagavad ! yadi saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA vaikriyazarIra hoya che te zuM jalacara saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja pacandriya tiryacanA vakriyazarIra hoya che, sthalacara saMkhyAtavarSanI AyuvALA gaja paMcendriya tiyAnA vaikriyazarIra hoya che athavA becara saMkhyAtavarSanI AyuvALA gaja paMcendriya tiryaMcanA vaikriyA zarIra hoya che? zrI bhagavAna -he gautama ! jaLacara saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA paNa kriSazarIra hoya che. thalacara saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA paNa kriyazarIra hoya che, ane khecara saMkhyAtavarSanI Ayu vALA gaNaja paMcadriya tiryaMconA paNa vaikriyazarIra hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! yadi jaLacara saMkhyAtavarSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryaMconA vikiyazarIra hoya che te zuM paryApta jalacara saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcendriya tiryonA vekiya zarIra hoya che athavA aparyApta jaLacara saMkhyAtavarSanI AyavALA garbhaja paMcendriya tiryaMcAnA vekiyazarI hoya che? zrI bhagavAna-he gautama ! paryApta jaLacara saMkhyAta varSanI AyuvALA garbhaja paMcandriya tiryaMcAnA vaikriyazarIra hoya che. aparyApta saMkhyAta varSanI AyuvALa jalacara garbhaja paMcendriya tiryaMconA vaikriyazarIra nathI hotAM. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! yadi sthalacara paryApta paMcadriya garbhaja saMkhyAta zrI prajJApanA sUtra : 4 239 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSonI AyuvALA vicAnA kiyazarIra hoya che. teA zu catuSpada yAt-parghAtaka saMkhyAtavanI AsuvALA sthalacara gaja paMcendriya tiyasthAnA vaikriyazarIra hAya che? athavA zu' parisa`paryAptaka saMkhyAtavanI AyuvALA sthalacara garbhaja paMcandriya tiya cenA vakriyazarIra hAya che? zrI bhagavAn~he gautama ! catuSpadru paryAptaka sthalacara sa`khyAtaSanI AyumA gaja paMcendriya tiya cenA vaikriyazarIra heya che tathA parisa yAvat pati sthalacara saMkhyAtavanI AyuvALA gaja paMcendriya niya cAnA paNu vakriyazIre hama che. eja prakAre badhAnuM samajI levu joie cAvatA khecara pati sakhyAtavanI AyuvALA gaja paMcendriya tiya ceAnA vaikriyazarIra hoya che, aparyApta khecarsa khyAla varSanI AyuvALA gaja pacendriya tiya cAnA vaizira' nazIlAM zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! yadi manuSya paMcendriyAnA vaikriyazarIra hAya che te zu samRIima manuSya poMcendriyonA vaikriyazarIra hoya che athavA garbhaja manuSya pAMcendriyAnA vaiyizarIra hAya che ? zrI bhagavAn--he gautama ! sa mUmi manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra nathI hotAM, gaja manuSya pAMcendriyAnA vekriyazarIra hAya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! yadi garbhUja manuSya paMcendriyAnA vaikriyazIra hoya che te zu ka bhUmija gaja manuSya pa McendriyonA vaikriyazarIra heAya che, akama bhUmija gaja manuSya pacendriyAnA vaikriyazarIra hAya che athavA antaradvIpa ja garlseja manuSya pAMcandriyAnA vekriyazarIra hAya che ? zrI bhagavAnDe gautama ! krama bhUmija ga`ja manuSya pAMcendriyanA vekriyazarIra hAya che, akama bhUmija gaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra nathI hotAM tathA antaradvIpa ja gaja manuSya pacendriyanA paNa vaikriyazarIra nathI hotAM. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! yadi ka`bhUmija garbhaja manuSya pacendriyanA vaikriyazarIra hoya che te zu' saMkhyAta varSanI AyuSALA kabhUmija garbhaja manuSya paMcendricAnA vaikriyazarIra hAya che athavA asa`khyAta varSanI AyuvALA ke bhUmija garbhaja manuSya pacendriyanA vaikriyazarIra hoya che ? zrI bhagavAn he gautama ! sakhyAta vanI yuvALA karma bhUmija gama ja manuSya pAMcendriyanA vaikriyazarIra DAya che, asaMkhyAta vanI AyuvALA ka`bhUmija gaja manuSya paMcandriyanA vaikiyArIra nI hAtAM. zrI prajJApanA sUtra : 4 240 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! yadi saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikiyazarIra hoya che te zuM paryApta saMkhyAtavarSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcandriyanA vaMkiyazarIra hoya che athavA aparyApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija manuSya paMcendriyanA vakriyazarIra hoya che? zrI bhagavAna - he gautama! paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmi garNaja manaSya pacandriyanA vaikiyazarIra hoya che, aparyApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSya paMcendriyanA vaikriyazarIra nathI hotAM, e prakAre paMcendriya kriyazarIranI prarUpaNAmAM paNa jalacara, catuSpada, ura parisarpa, bhujaparisarpa, becara tathA garbhaja saMkhyAta varSanI AyuvALA manuSyanAM ja vaikriyazarIra hoya che. enA sivAya saMmaIima AdinA nathI hotAM, kemake bhavanA svabhAvanA kAraNe emAM vaikriya labdhi saMbhavita nathI. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! yadi deva paMcendrinA kriyazarIra hoya che te zuM bhavanavAsI deva paMcendriyonA paikriyazarIra hoya che. yAvat zuM vAnavyantara deva paMcaddhinA vikiyazarIra hoya che? zuM tiSka deva paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che? athavA zuM vaimAnika deva paMcendrinA kriyazarIra hoya che? zrI bhagavAna gautama! bhavanavAsI deva paMcendriyonA paNa vaikriyazarIra hoya che yAvata-vAnavyantara deva paMcendriyonA paNa kriyazarIra hoya che, jyotiSka deva paMcendriyanA paNa vikiyazarIra hoya che ane vimAnika deva paMcendrinA paNa veyizarIra hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavana! yadi bhavanavAsI deva paMcendriyanA vaikriyazarIra hoya che te zuM asurakumAra deva paMcendrinA kiyazarIra hoya che, yAvata nAgakumAra lavanavAsI deva paMcendriyenA vaikaiyazarIra hoya che, suvarNakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyenA vaikriyazarIra hoya che, agnikumAra bhavanavAsI deva paMcendriyonA vaikriyazarIra hoya che. vidya--mAra bhavanavAsI deva paMcendrinA vekiyazarIra hoya che, udadhikumAra bhavanavAsI deva paMce. ndriyenA vaizirIra hoya che. dviIpakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyonA vaikiyazarIra hoya che, dikakumAra bhavanavAsadeva paMcendriyenA vaikiya zarIra hoya che, vAyukumAra bhavanavAsI deva paMcendriyonA vikriyazarIra hoya che athavA svanitakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyanA vaikiyazarIra hoya che? zrI bhagavAna gautama! asurakumAra, nAgakumAra, suvarNakumAra, vidyakumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra, pavanakumAra ane svanitakumAra bhavanavAsI deva paMcendrinA vekiyazarIra hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 241 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavana! yadi asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyanA vikiyazarIra hoya che te zuM paryAptaka asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendrinA vaikripazarIra hoya che athavA aparyApta asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyana kriyazarIra hoya che? zrI bhagavAna he gautama ! paryApta asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyanA paNa vaikriyazarIra hoya che ane aparyApta ayurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyanA paNa vaikriyazarIra hoya che. e ja prakAre svanitakumAra sudhI be be bheda kahI devA joIe, arthAt asurakumAranI jema nAgakumAro, suvarNakumAra, agnikumAra, vidyakumAre, udadhikumAre, dviIpakumAra, dizAkumAra, pavanakumAro ane svanitakumAronA paNa paryAptako ane aparyAptakanA vakriyazarIra hoya che. eja prakAre yakSa, rAkSasa, kinnara, kripurUSa, bhUta, pizAca, gandharva ane mahAraga nAmanAM ATha prakAranA vyaktaronA paryApta ane aparyApta bannenA candra, sUryagraha, nakSatra tArAnAmaka pAMca prakAranA paryApta ane aparyApta tiSka devonA paNa kriyazarIra samajavA joIe. vimAnika deva be prakAranA hoya che-kalpapapana ane kalpAtIta temAMthI ka55nna bAra prakAranA kahyA che. jemake, saidharma, IzAna, sanaskumAra, mahendra, brahmaleka, lAntaka, mahAzuka, sahasAra, Anata, prANata, AraNa, aSNuta, temanA paNa paryApta ane aparyApta ema be-be bheda hoya che ane te bannenA vaikriyazarIra hoya che. kapAtIta vaimAnika deva be prakAranA hoya che-veyaka ane anuttaraupapAtika temAM praveyaka devAnA nava bheda che-uparitanatrika, madhyamatrika ane adhastanatrikanA bhedathI badhA maLIne nava che. anuttare pAtika deva pAMca prakAranA che-vijaya, jayanta, yanta, aparAjita ane sarvAIsiddha te badhAnA paNa paryApta ane aparyApta bhede karIne be-be prakAra kahevA joIe ane te badhAnA aikriyazarIra hoya che. sUra kA zrI prajJApanA sUtra : 4 242 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaikriyazarIra saMsthAna kA nirUpaNa vikriyazarIranA saMsthAna zabdArtha-(vaidivAsIreLe mare ! vuiM saMDAsaMhi gurQ) he bhagavana! vakriyazarIra kevA AkAranA kahelAM che? (jo ! gharrorkhaMThALakara pao) he gautama ! aneka AkAranA kahelAM che (vAyagfihive vicArIne maMte! vaM kaMDAraNa Tum ?) he bhagavAna ! vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIra kevA AkAranA kahyA che? (vomAM! ghaNaIT kALa hiMgi gutte) he gautama! patAkAne AkAranAM kahelAM che (nairUca caMdriya vicAref are ! ja saMTALasaMgi Tomtte?) he bhagavan! nAraka paMcendrinA vakriyazarIra kevA AkAranA kahyAM che? (nomAM ! ya UMdira vevicAra suvihe patte) he gautama ! nAraka paMcendrinA kriyazarIra be prakAranA kahyAM che (laM DA) te A prakAre jANavA (mavadhAraNiya guraveviza) bhavadhAraNIya ane uttarakriyazarIra (tarathI je te mavadhAraLije suM DhALa saMgi gutte) temAM je bhavadhAraNIyazarIra che, te haMDaka saMsthAnavALA kahelAM che (tasthaLe ne ? uttaraveravi ze vi hRdayaMDhaLasaMgi) temAM je uttarakriyazarIra che te paNa huMDa saMsthAnavALA che. (rayaNappabhApuDhavineraiyapaMciMdiyaveuvviyasarIreNaM bhaMte ! kiM saMThANasaMThie paNNatte) hai bhagavAna ! ratnaprabhA pRthvIne nAraka paMcendrinA kripazarIra kevA AkAranA kahyAM che? (TocamA ! rAjumAM putrane phALe suvidde sarIre ghaute) he gautama ! ratnaprabha pRthvInA nArakonA zarIra be prakAranA kahyAM che (taM -te A prakAre che (avadhAraNane 2 pattaravedighag ) bhavadhAraNIya ane uttaravaikriya (tarathai ne te mAdhALi) teomAM je bhavadhAraNIya che (ze dR3 saMtAnag) te huMDa saMsthAnavALA hoya che tene te vattAvedivase vi du) je uttarakiya che te paNa huDaka saMsthAnavALA hoya che (gvaM jAva attama puddhavine veTivazarIra) eja prakAre yAvat adhaH sAtamI pRthvIne nArakenA vaikiya zarIra paryanta samajavuM, (sivinoviMciMvicare vicArIne maMte ! / saMkaLalaMkag gum ?) he bhagavana ! tiryacapacandrinA kizarIra kevA AkAranA kahyAM che? (jo nA! nAnAM saMkALakira zrI prajJApanA sUtra : 4 243 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tor) he gautama ! nAnA AkAranA kahyAM che (gvaM karucara thaRthara, cALa vi) eja prakAre jaLacaranA, lacaronA ane becaranA kriyazarIra paNa samajavA (paDhArA zi navarALa ) sthalacaromAM paNa catuSpada temaja parisarponA paNa (urisanA ri risa mu pariNagiLa ) parisarSomAM paNa ura parisarpanA ane bhujaparisarponA paNa (g majUra vize vicArIne) eja prakAre manuSya paMcendriya vaikriyazarIra paNa samajavA. - (asurakumArabhavaNavAsidevapaMciMdiyaveubdhiyasarIreNaM bhaMte ! ki saMThANasaMThie paNNatte ? he bhagavan ! asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendrinA vaikriyazarIra kevA AkAranA kahyAM che? (joya ! yurakumArALa revALa suvi narIre ghaom) he gatama! amukumAra devonA zarIra be prakAranA kahyAM che (=A-mavadhALane ra vattAvira ca) te A prakArebhavadhAraNIya ane uttarakriya (tasthaLe ne mavadhALakane te samarAMtakaMTALasaMdira ) teomAM je bhavadhAraNIya che, te samacaturasa saMsthAnavALA kahyAM che (taya re sattaravezvita cheof MALAnaMThALaeTiNa pamtte) teomAM je uttarakriya che te aneka saMsthAnavALA kahyAM che (gvuM nA thaLiyakumAracaMdrive visarIne) eja prakAre thAvat svanitakumAra deva paMcendriya vaikiyazarIra paNa samajI levA. (vaM vALamaMtarA vi) eja prakAre vanavyantarenA paNa (nava) vizeSa (bahi vALamaMta puchinnati) samuccaya vAnavyantaranA viSayamAM prazna thAya che (guM nosicALa vi gohiyALa) eja prakAre samuccaya tiSkanA paNa (vaM to nava dA re nI) eja prakAre saudharma yAvat ayyata devanA zarIra (veT MArIta vemALa tevA vaMciMdrive visarI ne mane ! ve saMtAna saMdig or ) he bhagavan ! zreyaka kalpAtIta vaimAnika deva paMcendrinA kiyazarIra kevA AkAranA kahyAM che? ! navenavALuM ne mALijo sarIre, he gautama ! zreyaka devanA eka bhavadhAraNIya zarIra hoya che je je samarAMtasaMjayaMti utte) te samacaturaDha saMsthAnavALAM hoya che (anuttarovavAcALa vi) eja prakAre anuttarI papAtikanA paNa samajavA. TIkAtha- AnAthI pUrve kriyazarIranA bhedenuM nirUpaNa kareluM hatuM. have temanA zrI prajJApanA sUtra : 4 244 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAnanI prarUpaNa karAya che zrI gautamasvAmI he bhagavankriyazarIra kevA AkAranAM che? zrI bhagavAna gautama ! vaeNkriyazarIra vibhinna AkArane kahelAM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavanvAyukAyika ekendriyanA kriyazarIra kevA AkAranA kahyAM che? zrI bhagavAna - gautama! vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIra patAkAnA AkAranA kahyAM che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! nAraka padrinA kriyazarIra kevA AkAranA kahyAM che? zrI bhagavAna-he gautama ! nAraka paMcendriyenA vaikriyazarIra be prakAranA kahyAM che. te A prakAre che-bhavadhAraNIya ane uttarakriya temAM je bhavadhAraNIya vakriyazarIra che, te huMDa saMsthAnavALAM hoya che. arthAta baTera nAmanA pakSIonA jevA AkAranA hoya che. uttaravikriyazarIra che, te paNa huMDasaMsthAnavALAM ja hoya che, e prakAre nArakonA bhavadhAraNIya ane uttarakiyazarIra atIva kilaSTa karmanA udayathI huMDaka saMsthAnavALAM ja hoya che. temanA bhavadhAraNIya zarIra bhavanA svabhAvathI ja jenI samasta pAMkha ukhaDI gaI hoya ane gaLA vigerenA vALa paNa ukhADI nAkhelA hoya evA pakSInA AkAranA sarakhA atyanta bIbhatsa phaMDaka saMsthAnavALAM hoya che. temanA uttarakriyazArIrane AkAra paNa huMDaka ja hoya che. te zubha karavAno vicAra rAkhe che, te paNa atyanta azubha nAma karmanA udayanA kAraNe temanAM zarIra azubha taraja bane che. zrI gautamasvAmI bhagavan! ratnaprabhA pRthvInA nAraka paMcendriyanA vekiyazarIranA saMsthAna kevAM hoya che? zrI vAgavAna-he gautama ! ratnaprabhA pRthvInA nArakenA zarIra be prakAranA kahyAM che, te A prakAre che-bhavadhAraNIya ane uttarakriya, temAM je bhavadhAraNIya zarIra che, te haMDaka saMstha navALAM hoya che ane je uttarakriyazarIra che te paNa huMDaka saMsthAnavALAM ja hoya che. enuM kAraNa pahelAM kahyA pramANe samajI levuM joIe - je prakAre ratnaprabhA pRthvInA nArakanAM vekiyazarIra kahyAM, e ja prakAre zarkarA prabhA, vAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhUmaprabhA, tama prabhA ane tamastamaH pabhA pRthvInA nArakanA vekiyazarIra paNa samajI levA joIe, arthAt A badhI pRthvInA nArakenA banne prakAranA vijhiyazarIra haMDa saMsthAnavALAM ja hoya che. - zrI gautamasvAmI-he bhagavana ! tiryaMca paMcendriyanA vakiyazarIra kyA saMsthAnavALAM hoya che? zrI prajJApanA sUtra : 4 245. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavAna-he gautama! tiryaMca paMcendriyenA vakriyazarIra vibhinna saMsthAnevALA hoya che. samuccaya tiryaMca paMcendriyanI jema jalacara, sthalacara, ane khecaronA vikriyazarIra paNa vibhinna saMsthAnevALAM hoya che. samuccaya sthalacanA, catuSpada tathA parisarpa sthalacarenA parisamAM paNa uraparisa ane bhujaparisanA vaikriyazarIra paNa aneka saMsthAnAvALAM hoya che. tiryaMca paMcendrionI jema manuSya paMcendriyonA kriyazarIra paNa aneka saMsthAnavALA kahelAM che. e prakAre tiryaMca pacendri ane manuSya paMcendriyanA vediyazarIra aneka AkAranA hoya che, kemake teo potAnI IcchA anusAra kriya zarIranuM nirmANa kare che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! asurakumAra bhavanavAsI deva paMcendriyenA vaikiyazarIra kevA saMsthAnavALAM hoya che? zrI bhagavAna-he gautama! asurakumAra devonA vaikriyazarIra be jAtanA hoya che, te A prakAre-bhavadhAraNIya ane uttarakriya temAM je bhavadhAraNIya zarIra che, te samacaturasa saMsthAnavALAM kahelAM che. ane bIjuM je uttarakriyazarIra che, temanA aneka prakAranA saMsthAna hoya che. - asurakumAranI jema nAgakumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vidyakumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra, dikakumAra, pavanakumAra ane svanitakumAra deva paMcendrionA vaikriyazara paNa be-be prakAranA hoya che-bhavadhAraNaya ane uttarakriya bhavadhAraNIya zarIra samacaturasa saMsthAnavALAM ane uttarakriya aneka saMsthAnevALAM hoya che. asurakumAranI jema vAnatyantaronA paNuM bhavadhAraNIya zarIra ane uttarakriya zarIra hoya che, bhavadhAraNIya samacatura saMsthAnavALAM tathA uttarakriyazarIraaneka saMsthAnevALAM hepa che. vAnavayuttaranA viSayamAM vizeSatA e che ke samuccaya vAnavyantaranA viSayamAM ja prazna karAya che temanA bheda prabhedanA viSayamAM nahIM. jemake bhavanavAsiyAnA bheda asurakumAra Adino pRthaka prazna karAve che, tema ahIM nahi karavo joIe. eja prakAre samucaya tiSka devonA vaikriyazarIranA paNa be bheda che-bhavadhAraNIya ane uttarakriya temAMthI bhavadhAraNIya vekiyazarIra samacaturansa saMsthAnavALAM ane uttarakriya nAnA saMsthAnevALAM kahyAM che. e ja prakAre saudharma, IzAna, sanatakumAra, mahendra, brahmaloka, lAntaka, mahAzuka, sahastrAra, Anata, prANata, AraNa ane azruta devanAM paNa kriyazarIra be-be prakAranAM kahyAM che bhavadhAraNIya uttarakiya temAMthI bhavadhAraNIyazarIra samAcaturansa saMsthAnavALAM hoya ane uttarakriyazarIra aneka saMsthAnavALAM hoya che. e prakAre asurakumAra Adi daza prakAranA bhavanapatinA, vAtavyantarena, ti zrI prajJApanA sUtra : 4 246 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kenA ane saudharmathI laIne azruta paryanta vaimAnikanA bhavanadhAraNIya vaikriyazarIra bhavanA svabhAvanA kAraNe viziSTa zubha nAma karmanA vazathI samacaturansa saMsthAnavALAM ja hoya che. uttara keyazarIra icchAnusAra banAvAya che, tethI temanAM keI niyata AkAra nathI hatA. te aneka AkAranA hoya che. zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! zaiveyakanA ka5tIta vimAnika deva paMcendrinA kriyazarIra kevA AkAranA kahelAM che? - zrI bhagavAna he gautama! raiveyaka denA eka mAtra bhavadhAraNIya vadhazarIra ja haiya che ane te samacaturastra saMsthAnavALAM hoya che. zaiveyaka deva uttarakriyazarIra banAvatA nathI, tethI ja temanA uttara keyazarIra hetAM ja nathI. greveyaka devenA samAna pAMca anuttarI papAtika vaimAnika dezonA paNa bhavadhAraNIya vaikriyazarIra ja hoya che. ane te samayatarasa saMsthAnavALA hoya che. e prakAre nava jaiveyakanA devenAM tathA pAMca anuttaraupapAtika vaimAnika denAM prayajanane abhAva hovAthI uttarakriyazarIra nathI hotAM paricAra athavA gamanAgamana Adi temanAmAM hatAM ja nathI, e kAraNe teo vaikriyazarIranA nirmANa paNa karatA nathI. temanAmAM kevaLa bhavadhAraNavidhi zarIra ja maLI Ave che ane temanAM saMsthAna samacaturata ja hoya che. sU0 pA kriyazarIranI avagAhanA zabdArtha- vicArI je te ! re mArjiyA harIrAyaTTI TumttA ?) he bhagavana ! vekiyazarIranI avagAhanA keTalI moTI kahelI che? (toya ! narmNa guru a nar mA he gautama ! jaghanya aMgulano asaMkhyAtame bhAga (udyone sAtire gocaracarsa) utkRSTa sAtireka eka lAkha jananI (vAre vicArI ja mane ! re mArjivA sara rrrr gumttA ?) he bhagavan! vAyukAyika e kendriyanI zarIranI avagAhanA keTalI che? (camA ! agoLe kAra alaphrakA mari) he gautama ! jaghanya aMgulane asaMkhyAta bhAga (roe vi aMkuraNa jharamAM) utkRSTa paNa aMgulane asaMkhyAtamabhAga. zrI prajJApanA sUtra : 4 247 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (neraiya paMciMdiya veuvviyasarIre bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA 1) 3 bhagavana ! nA24 payandriyAnA vaiThiya122nI sAnA l bhoTa cha 1 (goyamA ! duvihA paNNattA) gautama ! me anI 4DI cha (taM jahA) te 20 prAre (bhavadhAraNijjA ya uttaraveubviyAya) sadhArAya ane uttaravaiTriya (tatthaNaM jA sA bhavadhAraNijjA) tebhAre adhAra NIya cha (sA jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAga) te dhanya bne| asabhyAtamImA cha (ukkoseNaM paMca dhaNusayAI) utkRSTa pAya dhanuSanI cha (tatthaNaM jA sA uttaraveuvviyA) temAM re uttaravaiThiya cha (sA jahaNNeNaM aMgulassa sakhejjaibhAga)te dhanya banA sadhyAtamAlA cha (ukkoseNaM dhaNusahassa) kRSTa 12 dhanuSa che. __(rayaNappabhA puDhavi neraiyANaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) bhagavan ! 2namA pRthvInA nA24InA zarIrI mAnasI moTI sA che 1 goyamA ! duvihA paNNattA taM jahA-bhavadhANijjA ya uttaraveudhviyA ya) gautama ! ye 42nI cha, te ma prA navadhAraNIya ana uttaravaiThiya (tatthaNaM jA sA bhavadhAraNijjA) tamA 2 sadhAraNIya cha (sA jahaNNeNaM aMgulassa asaM khejjaibhAga) te 435 mnusn| masabhyAtabhAmA ukkoseNaM satta dhaNUiM tiNNi rayaNIo chacca aMgulAI)kRSTa sAta dhanuSa, na hAtha mane cha sAMgajanI cha (tatthaNaM jAsA uttaraveuvviyA) tamA uttarAya: samAnA cha (sA jahaNNeNaM aMgulassa sakhejnabhAga) te vanya masanA sadhyAtamAbhAga (ukoseNaM paNNarasadhaNarDa aDUDhAijjAo rayaNIo) GTa 542 dhanuSa bhane maDhI gunI che. ___ (sakkarappabhAe pucchA ?) 22 // prabhAmA 24 // ? (goyamA ! jAva tatthaNaM jAsA bhavadhAraNijjA) yAvat tamAmadhAraNIya cha (sA jahaNNeNaM aMgulassa asaM khejjaibhAga) ta bhne| 2madhyAtamAlA (ukoseNaM paNNarasa dhaNUI aDDhAijjAo rayaNIo) kRSTa 542 dhanuSa 12 maDhI bAyanI (tatthaNaM jAsA uttaraveubbiyA sA jahaNNeNaM aMgulassa saMkhe. jjaibhAga) tebhAre uttaravaiThiya 251||naa che te dhanya gulanA sadhyAtabhAmA cha (ukoseNaM ekatIsa dhaNUI ekkAya rayaNI) YSTa trIsa dhanuSa mAne se DAyanI che. (vAluyappabhAe pucchA) vA pRthvIna viSayamA 27 ? (bhavadhAraNijjA ekatIsa zrI. prazAnA sUtra:4 248 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaNUiM ekkArayaNI) avadhAraNIya satrAsa dhanuSya bhane se 11 (uttaraveubbiyA chAvaTTi dhaNUiM do rayaNIo) uttaravaizyi ch|s: dhanuSa bhane meM hAtha. (paMkappabhAe bhavadhAraNijjA bAvahi dhaNUiM do rayaNIo) 54mAmA mAlIyanI mAsa dhanuSa mana me lAyanI (uttarave ubie paNavIsa dhaNusayaM) uttaravaiThiya soyIsa dhanuSanI (dhUmapabhAe bhavadhAraNijjA paNavIsa dhaNUsayaM) dhUmapramARi HdhAraNIya se! 5yAsa dhanuSa (uttaraveubbiyA aDhAijjAI dhaNusayAI) uttaravaiThiya mddhiise| dhanuSa (tamAe bhavadhAra NijjA aDhAijjAI dhaNusayAI) tamaHlAmA maDhIse dhanuSanI (uttarave ubviyA paMca dhanusayAI) uttaravaiThiya pAMyasa dhanuSanI (ahe sattamAe bhavadhAraNijjA paMca dhaNusayAI) sAtamI pRthivImA dhAraNIya pAyase dhanuSayanI (uttaraveubbiyA dhaNusahassa') uttaravaiThiya se 12 dhanuSanI (evaM ukkoseNaM) merI kRSTa samAnA che (jahaNNeNaM bhavadhAraNijjA aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM) 4dhanya avadhAraNIya 25 shubne| asa yAtamAlA (uttaraveuvviyA aMgulassa saMkhejjahabhAgaM) uttaravaiyinI dhanya A40811 masanA sadhyAtamAlA, (tirikkhajoNiya paMpidiya ve ubviyasarIrassaNaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) he bhagavan! tiyaMgenika paMcendriyenA vaikiya zarIranI avagAhanA keTalI moTI hoya che? (godhamA ! jahaNNeNaM aMgulAsa sakhejjaibhAga) gautama ! 43nya anusano sabhyAtamAlA (ukoseNaM joyaNa sayapuhutta) kRSTa se 5451 yojanA. (maNussa paMciMdiya veuvviyasarIrassa NaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNatA?). bhagavan ! bhanuSya payandriyanA vaitthiy|2|2nii sAhunA TasI moTI 4ii cha ? (goyamA ! jahaNNeNaM aMgulAsa sakhejjaibhAga) 3 gautama ! 45nya 25 sanA sadhyAtamAlA (ukkoseNaM sAtiregaM joyaNasayasahassa) ghaTa 444 mathi se yona. (asurakumAra bhavaNavAsIdevapaMciMdiya veubdhiyasarIrarasa NaM bhaMte ! ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) 3 mApana ! masu24mA2 manavAsI 42 5'yandriyana yazarIranI sAnA sI moTI che ? (goyamA ! asurakumArANaM devANaM duvihA sriirogaahnn| paNNatA) hai mautama ! masu2bhAra vonI zarI221 me prA2nI dI cha (taM jahA-bhavadhAraNijjA ya uttaraveuvviyA ya) te mA hAre dhAraNIya anattara vaizyi (tatthaNaM jA sA bhavadhAra zrI. prazAnA sUtra:4 248 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJA) temAM je bhavadhAraNIya che (sA narLaLa atula basa le mAnuM) te jAnya aMzulanA asa MkhyAtame bhAga (joseLa sattayanIlo) utkRSTa sAta hAtha (tasthaLa jJA sA uttaravezriyA cAlaLeLa anurasta sacennamAna) temAM je uttaravaikriya che te jaghanya aMzuAnA sakhyAtama bhAga (joseLa loyaLalacasaE') utkRSTa ekalAkha ceAjana (chyuM jJAna thaLiyayumaranuM) eja prakAre vAvat stanitakumArInI (chyuM gohiyALuM vALamatarALa) eja prakAre samuccaya vAnabhyantarAnI avagAhanA kahI che. (kuMloliyA vi) eja prakAre yAtiSkAnI sAkSmIsALavevALa traM caitra) saudharma, izAna devAnI eja prakAre (jIsarave'zcicA) uttara vaikiyanI avagahanA (jJAva ajjubo ho) yAvat acyutakalpa (navara) vizeSa (sAMmAre madhAnikanA gaLeLa amula basavannamAAM) sanatkumAra kalpamAM bhatradhAraNIya--agagAhanA jaghanya aMgulanA asakhyAtamebhAga (vollAM cha caLIyo) utkRSTa cha hAtha (traM mahine vi) eja prakAre mAhendrapamAM paNa (thamahoya hotu paMca caLIyo) brahmaaka lAkamAM pAMca hAtha (nAmu - salArenu pajJAti cItro) mahAzukra sahusAra5mAM cAra hAtha (gAya pALaya bALabajjugnu ttiLa caLItro) AnataprANata, AraN ane acyutakalpamAM traNa hAtha (naive vabAtIyanemAdveiSa cici vempiyaCrIraNa imAve pAtte ?) greyakakalpAtIta vaimAnika deva paMcendriya vaikriyazarIra keTalu' meTu' che ? (noyamA ! rove revALA madhArabhinnA sarIrAnAnA pattA) he gautama ! traiveyaka devAnI eka bhatradhAraNIya zarIrAtragAhanA kahI che (lomAM gurussa asa vapnamAM) te jaghanya aMgulanA asakhyAtamAbhAganI (josejaM o caLI utkRSTa e hAthanI hAya che (traM anuttarovavAca tevALa vi) eja prakAre anuttaraupapAtika devenI paNa (navAM vAcaLI) vizeSatA e che ke eka hAthanI hAya che. TIkA-pahelAM vaikriyazarIranA sasthAnanu prarUpaNa karAyu che, have vaikriyazarIranI avagAhanAnA pramANanI prarUpaNA karAya che-- zrI gautamasvAmIDe bhagavan ! vaikriyazarIranI avagAhanA keTalI kaDelI che ? zrI bhagavAn~OM gautama ! samuccaya vaikriyazara ranI avaga!hunA jadhanya azulanA asakhyAtamA bhAganI ane utkRSTa krAMka adhika ekalAkha ceAjananI kahelI che. nAraka Adi jIvAnAM bhavadhAraNIya vaikrayazarInI avagAhanA aparyApta avasthAmAM jaghanya a'gulana asa khyAtamA bhAganI hAya che. athavA A avagAhanA vAyukAyanI samajavI joie. manuSyAnA uttaratrakriyArInI avagAhanA utkRSTa kAMika adhika ekalAkha ceAjananI hAya che. zrI gautamasvAmI-Tu bhagavan ! vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIranI avagAhanA keTalI hAya che? zrI bhagava!na-De gautama ! jaghanya azulanA aMsakhyAtamA bhAganI ane utkRSTa pazu "gulanA apa pAta mabhAga mAtranI ja vAyukAyika ekendriyanA vaikriyazarIranI avagAhanA helI che. temAM eTalI ja vikriyA karavAnI zakti haiAya che. vAyukAyikathI atirikta anya kAI ekendriyamAM vikriyA labdhi nathI hotI zrI prajJApanA sUtra : 4 250 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! nAraka'cendriyanA vaikriyazarIranI avagAhunA keTalI hoya che ? zrI bhagavAna-huM gautama ! nAraka pa McendriyanA vaikriyazarIranI avagAhunA be prakAranI helI che-bhadhAraNIya ane uttaravaikriya temAM je bhavadhAraNIya che, te jaghanya azulanA asaMkhyAtamAbhAga mAtranI hAya che ane utkRSTa pAMcamA dhanuSayanI hAya che. jenA dvArA bhavadhAraNa karAya che agara je alagahunA jIvananta kAyama rahenArI hoya te bhavadhAraNIya kahevAya che. ane je uttaravaikriya nArakanI vaikriya avagAhanA che, te jaghanya a'gulanA saMkhyAtamAbhAga mAtranI tathA utkRSTa eka huMjAra dhanuSanI samajavI joie sAtamI nAraka bhUminI apekSAe bhatradhAraNIya za2I2AvagAhanA pAMcase dhanuSanI che ane uttaravaikriyazarIrAvagAhanA eka hajAra dhanuSanI jANavI joIe. kemake anya bhUmiyAmAM uktapramANavALI, bhadhAraNIya agara uttaravaikriyazarIrAvagAhanA ne asaMbhava che, have pratyeka naraka bhUmimAM avagAhanAnuM pramANa prarUpita kare che zrI gautamasvAmI-he bhagavan ! ratnaprabhA pRthvInA nArakeAnI avagAhanA keTalI meATI kahI che ? zrI bhagavAna-he gautama ! ratnaprabhA nAmanI pahelI pRthvInA nArakeAnI zarIrAvagAhanA e prakAranI kahI che--bhavadhAraNIya ane uttaravaikriya A bannemAMthI je bhavadhAraNIya vaikriyazarIranI avagAhanA che, te jaghanya aMzulanA asaMkhyAtamA bhAganI che ane utkRSTa sAta dhanuSa traNa hAtha ane cha AMgaLanI hAya che. azulanA asaMkhyAtamA bhAganI je avagAhanA che te utpattinA prathama samayamAM heAya che. utkRSTa avagAhanA je sAta dhanuSa, traguhAtha, ane cha AMgaLanI khatAvelI che, te paryApta avasthAnI apekSAthI teramA pAthaDAmAM samajavI U~Ie. tenAthI pahelAnA pAthaDhamAM anukramathI gheADI thADhI avagAhanA hAya che. te A prakAre che-ratnaprabhA pRthvInA paDelA pANDAmAM utkRSTa avagAhanA traNahAthanI, khIjA pAthaDAmAM eka dhanuSa, eka hAtha ane sADAkhAH aMzulanI, trIjA pAthaDAmAM eka dhanuSa traNahAtha, ane sattara aMzulanI, ceAthA pAthaDAmAM e dhanuSa, be hAtha, ane doDha AMgaLanI, pAMcamA pAthaDAmAM traNa dhanuSa ane daza AMgaLanI, chaThThA pAthaDAmAM traNa dhanuSa, e hAtha ane sAMDA aDhAra aMzulanI sAtamA pAthaDAmAM cAra dhanuSa, eka hAtha ane traNa AMgaLanI, AThamA pAthaDAmAM cAra dhanuSa, traNa hAtha tathA sADA agIyAra aMzulanI, navamA pAthaDAmAM pAMca dhanuSa, eka hAtha ane vIsa aMgulI, dazamA pAthaDAmAM cha dhanuSa, e hAtha ane sADAcAra aMzulanI, agIyAramA pAthaDAmAM cha dhanuSa, e hAtha ane tera AMgaLanI, khAramA pAthaDAmAM sAta dhanuSa ane sADI ekavIsa aMzulanI tathA teramA pAthaDAmAM pUrvIkta zarIrAvagAhanA haiAya che. kahyuM paNa che-- zrI prajJApanA sUtra : 4 251 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratanaprabhA pRthvInA prathama pAthaDAmAM traNa hAthanI zarIranI UMcAI kahI che. pachI pratyeka pAthaDAmAM sADA chappana aMgulanI UMcAI vadhatI jAya che. 1 e prakAre ratnaprabhA pRthvInA prathama pAthaDAmAM kahela traNa hAthanI vekiyazarIravagAhanAnA parimANamAM sADA chapana AgaLa AgaLa AgaLa joDavAthI pUrvokta tere pADAnI avagAhanA nikaLI Ave che. ratnaprabhA pRthvInA nAranI uttarakriyazarIravagAhanA jaghanya aMgulanA saMkhyAmAM bhAganI hoya che ane utkRSTa paMdara dhanuSa tathA aDhI hAthanI hoya che. ahIM e dhyAna rAkhavuM ke uttarakriyazarIravagAhanA jaghanya aMgulanA saMkhyAmAbhAganI hoya che, asaM. khyAtamAbhAganI nathI hotI, kemake utpattinA prathama samayamAM paNa uttakriyazarIravagAhanA aMgulanA saMkhyAtamAbhAganI ja maLI Ave che. anyatra kaheluM che ke uttarakriya avagAhunA viziSTa prayatna karavAthI prathama samayamAM paNa aMgulanA saMkhyAmAbhAga mAtranI hoya che. utkRSTa uttarakriyazarIravagAhanA teramA pAthaDAmAM maLI Ave che. bIjA pAthaDAe mAM pUrvokta bhavadhAraNIya avagAhanAnA pariNAmathI bamaNa avagAhanA samajI joIe. zrI gautamasvAmI-he bhagavan! zarkarAmabhA pRthvInA nArakenI vaikriyazarIranI avagA hanA keTalI moTI kahI che? zrI bhagavAna -he gautama ! zarkarA prabhA pRthvInA nArakanI avagAhanA paNa be prakAranI che-bhavadhAraNIya ane uttarakiya e bannemAMthI bhavadhAraNIya avagAhanA che. te jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamAbhAganI ane utkRSTa paMdara dhanuSa tathA aDhI hAthanI samajavI joIe. A utkRSTa avagAhanAnuM parimANe agIyAramAM pAthaDAnI apekSAthI samajavuM joI e. anya pAthaDAomAM eTalI avagAhanA hevAne saMbhava nathI. e prakAre zarkarAmabhAnA prathama prastara (pAthaDA)mAM sAta dhanuSa, traNa hAtha ane che aMgulano, bIjA pAthaDAmAM ATha dhanuSa be hAtha ane nava AMgaLI, trIjA pAthaDAmAM nava dhanaSa, eka hAtha ane bAra AgaLanI, cethA pAthaDAmAM daza dhanuSa, paMdara AMgaLanI, pAMcamA pAthaDAmAM daza dhanuSa, traNe hAtha ane aDhAra AMgaLanI cha pAuDAmAM agIAra dhanuSa be hAtha ane ekavIsa AMgaLanI, sAtamA pAthaDAmAM bAra dhanuSa, ne be hAthanI, AThamAM pAthaDAmAM tera dhanuSa eka hAtha ane traNa aMgulanI, navamAM pAthaDAmAM cauda dhanuSa, cha AgaLanI, dazamA pAthaDAmAM cauda dhanuSa traNa hAtha ane nava aMgulanI tathA agIyAramAM pAthaDAmAM pUrvokta zarIravagAhanAnuM pramANa jANavuM joIe. e prakAre prathama pAthaDAmAM je avagAhanAnuM pramANa kaheluM che, temAM traNa hAtha vadhAre ane traNa aMgulI adhika pramANe kaheluM che te joDavAthI avaga havAnuM pramANa thAya che. e ja prakAre pratyeka pAthaDAmAM samajI levuM joIe. kahyuM paNa che zrI prajJApanA sUtra : 4 252 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI pRthvInA teramA pAthaDAmAM je avagAhanAnuM pramANa che, teja bIjI pRthvInA prathama pAthaDAmAM che, tenAthI traNa hAtha ane traNa aMgula adhika bIjA pAthaDAmAM che. eja rIte pratyeka pAthaDAmAM traNa hAtha ane traNa aMgulanI vRddhi karavAthI avagAhanAnuM pramANa bane che tema samajavuM joIe. 1 agIyAramAM pAthaDAmAM paMdara dhanuSa, be hAtha ane bAra aMgula dehapramANa jANavuM joIe. parA A bane gAthAone bhAva e che ke prathama ratnaprabhA pRthvInA teramAM prastaramAM je utkRSTa avagAhanAnuM pramANa sAta dhanuSa traNa hAtha ane cha aMgulI kahyuM che, teja avagAhananuM pramANa zarkarA prabhA pRthvInA pahelA pAthaDAmAM samajavuM joIe. tatpazcAt pratyeka pAthaDAmAM traNa hAtha ane traNa aMgulanI vRddhi karatA javI joIe, e rIte vRddhi karatAM karatAM agiyAramAM pAthaDAmAM bhavadhAraNIya zarIranI utkRSTa avagAhanA paMdara dhanuSa, be hAtha ane bAra aMgulanI thAya che. bhavadhAraNIya ane uttarakriya avagAhanAmAMthI je uttarakriya avagAhanA che te zarkarA pramA pRthvInA nArakanI jaghanya aMgulanA saMkhyAmAM bhAganI ane utkRSTa ekatrIsa dhanuSa temaja eka hAthanI hatha che. A utkRSTa avagAhanA agIyAramAM pAthaDAmAM maLI Ave che. anya pADAomAM potapotAnA vadhAraNIya zarIranI avagAhanAthI bamaNI bamaNuM avagAhanA thAya che. zrIgautamasvAmI-bhagavad ! trIjI vAlukAprazA pRthvInA nArakanI zarIravagAhanA keTalI meTI kahelI che? zrIbhagavAna gautama ! tRtIya puthvIne nArakenI bhavadhAraNIya zarIravagAhanA eka trIsa dhana ane eka hAthanI hoya che. A avagAhanA navamAM pAthaDAnI apekSA e che anya pAthaDAomAM nina prakAre jANavI joIe- vAlukAprabhAnA prathama pAthaDAmAM bhavadhAraNIya avagAhanA paMdara dhanuSa be hAtha ane Ara aMgulanI che. bIjA pAthaDAmAM sattara dhanuSa, be hAtha ane sADAsAta aMgulanI hAya zrI prajJApanA sUtra : 4 253 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, trIjA pAthaDAmAM egaNIza dhanuSa, e hAtha ane traNa majhulanI, cethA pAthaDAmAM ekavIza dhanuSa, eka hAtha ane sADI khAsa aMzulanI, pAMcamA pAthaDAmAM trevIsa dhanuSa eka hAtha ane aDhAra aMzulanI, chaTTA pAyaDAmAM pacIsa dhanuSa, eka hAtha ane sADAtera aMzulanI, sAtamA pADAmAM satyAvIsa dhanuSa, eka hoya ane nava aMzulanI, AThamA pAthaDAmAM egaNatrIsa dhanuSa, eka hAtha ane sADAcAra aMzulanI tathA navamA pAthaDAmAM pUrvokta parimANa vALI zarIrAvagAhanA hAya che e prakAre paDela pAthaDAmAM je avagAhanAnuM pramANu kaheluM che, temAM sAta hAtha ane sADI egaNIsa aMzula vadhAravAthI AgaLa mAgaLanA pAthaDAonI avagAhanA siddha thAya che. kahyu paNa che khIjI za`rAprabhA pRthvInA agIyAramA pAthaDAmAM bhavadhAraNIya zarIranI avagAhanA je paMdara dhanuSa, e hAtha ane khAra aMzulanI kahI che, teja avagAhanA trIjI vAlukA pRthvInA prathama pAthaDAmAM heAya che. tatpazcAt pratyeka pAthaDAmAM sAta hAtha ane sADI ogaNIsa a'gulanI vRddhi karavI joie. e rIte vRddhi karavAthI navamA pAthaDAmAM pUrvakti avagAhanAnuM pramANa ekatrIsa dhanuSa, eka hAtha siddha thAya che. have vAlukAprabhA pRthvInA nArakAnA uttaravaikriyanI utkRSTa zarIrAvagAhanAnuM parimANu kahe che-- uttaravaikriya zarIrAvagAhanA khAsaTha dhanuSa temaja e hAtha samajavI joie. e pari mANu navamA pAthaDAnI apekSAthI che. anya pAthaDAomAM pAtaputAnA bhavadhAraNIya avagAhanA pramANanI apekSAe khamaNI khamaNI avagAhanA thAya che. have ceAthI pa4prabhA pRthvInA nArakAnI utkRSTa bhavadhAraNIya zarIrAvagAhanA kahe chepadmalA pRthvImAM bhadhAraNIya nAra mArIrAgatanA khAsaDha dhanuSa ane be hAthanI jANavI joIe. avagAhanA A parimANu sAtamAM pAthaDAmAM jANavuM jAIe. 5'kaprabhAnA prathama pAthaDAmAM ekatrIsa dhanuSa ane eka hAya, khIjA pAthaDAmAM, chatrIsa dhanuSa, eka hAtha ane vIsa aMzula, trIjA pAthaDAmAM ekatAlIsa dhanuSa, e hAtha ane sAla aMzula, ceAthA pAthaDAmAM cheMtAlIsa dhanuSa, tragu hAtha ane khAra aMzula, pAMcamA pathaDAmAM khAvana dhanuSa ane ATha AMgaLa, chaThThA pADAmAM sattAvana dhanuSa eka hAtha ane cAra AMgaLa tathA sAtamA pAthaDAmAM pUrvokta arthAt bAsaTha dhanuSa, ane e hAthanI avagAhanA thAya che. e prakAre pahelA pAthaDAmAM avagahanAnuM je parimANu pratipAddhita kareluM che, temAM kramathI pAMca dhanuSa ane vIsa a'gulanI vRddhi pratyeka pAthaDAmAM thayelI che. pratyeka pAthaDAmAM eTalI vRddhi karavAthI pUrvo~kta avagAhanAnu mAna niSpanna thAya che, kahyuM paNa ?trIjI pRthvInA navamA pAthaDAmAM je avagAhanA pramANu kaheluM' che, teja pramANe zrI prajJApanA sUtra : 4 254 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cethI pRthvIne pAthaDAmAM samajavuM joIe. tatpazcAt pAMca dhanuSa ane vIsa aMgulanI pratyeka pAthaDAmAM vRddhi karavI joIe. e prakAre vRddhi karatAM karatAM sAtamA pAthaDAmAM bAsaTha dhanuSa ane be hAthanI avagAhanA thAya che. have cothI pRthvInI uttarakriya avagAhanAnuM pramANu kahevAya che - paMkaprabhA pRthvInA nArakenI uttarakriya avagAhanAnuM pramANa eka paccIsa dhanuSa jANavuM joIe. A avagAhanA sAtamA pAthaDAmAM maLe che. anya pAthaDAomAM potapotAnA bhavadhAraNIya zarIranI avagAhanAthI bamaNI-bamaNI avagAhanA samajI levI joIe. pAMcamI pRthvInA nArakenA zarIranI avagAhanAnuM pramANa batAve che dhUmaprabhA pRthvInA nArakanI bhavadhAraNIya zarIravagAhane eka pacIsa dhanuSanI samajavI joIe, A avagAhane pAMcamAM pAthaDAnI apekSAe kahelI che. prathama pAghaDAmAM bAsaTha dhanuSa ane be hAtha, bIjA pAthaDAmAM aThotera dhanuSa ane eka vitati (vaMta) trIjA pAthaDAmAM trANuM dhanuSa ane traNa hAtha, cothA pAthaDAmAM ekaso nava dhanuSa, eka hAtha ane vitasti, tathA pAMcamAM pAvaDAmAM, pUrvokta pramANa vALI avagAhanA hoya che. e prakAre pahelA pAthaDAmAM avagAhanAnuM je pramANu batAvyuM che, temAM anukramathI paMdara dhanuSa tathA aDhI hAtha meLavatA javAthI AgaLa-AgaLanA pADAonI avagAhanAnuM pramANu nikaLI Ave che. kahyuM paNa che cothI pRthvInA sAtamA pAthaDAmAM nArapha zarIranI jeTalI avagAhanA kahI che, teTalI ja pAMcamI pRthvInA prathama pAghaDAmAM samajavI joIe. tatpazcAt paMdara dhanuSa ane aDhI hAthanI pratyeka pAthaDAmAM vRddhi karavI joIe. A prakAre vRddhi karavAthI pAMcamA pAthaDAmAM eka pacIsa dhanuSanI avagAhanA thAya che. have pAMcamI pRthvInA nArakonA uttarakiya zarIranI avagAhanAnuM kathana karAya che dhUmaprabhA pRthvInA nArakonI uttarakriya avagAhanA aDhIso dhanuSanI samajavI joIe. A parimANa pAMcamA pAthaDAnI apekSAthI che. anya pAthaDaomAM pitApitAnA bhavadhAraNIya avagAhanAnA pramANuthI bamaNuM -bamaNuM avagAhanAnuM pramANa jANavuM joIe. have chaThThI pRthvInA nArakanI avagAhanAnuM pramANa kahevAya che tamAnAmaka iTro pRthvImAM zarIranI utkRSTa avagAhanA aDhIse dhanuSanI hoya che. A avagAhanAnuM parimANa trIjA pAthaDAnI apekSAthI che. pahelA pAthaDAmAM ekaso paccIsa dhanuSanI, bIjA pAghaDAmAM eka sADIsatyAsI dhanuSanI, trIjA pAthaDAmAM pUrvokta pramANu vALI avagAhanA samajavI. pahelA pAthaDAmAM avagAhanAnuM je parimANu kaheluM che, temAM sADA bAsaTha dhanuSa pratyeka pAthaDAmAM saMmilita karavAthI trIjA pAthaDAmAM upayukta parimANu siddha thaI jAya che. e prakAre pahelA pAthaDAmAM avagAhanAnuM je parimANa batAveluM che temAM UparanA pathaDAmAM sADA bAsaTha darekamAM vadhAravAthI trIjA pAthaDAmAM ulikhita pramANu nipaja thAya che. kahyuM paNa che-pAMcamI pRthvInA pAMcamAM pAghaDAmAM avagAhanAnuM zrI prajJApanA sUtra : 4 255. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je pramANa kahyuM che, teja pramANu chaThThI pRthvInA prathama pratyeka pAthaDAmAM sADI khAsaDa dhanuSa meLavavAM joie. ema pAthaDAmAM aDhIse dhanuSanI avagahanA siddha thAya che. have chaThTho pRthvInA nArakeAnI utkRSTa uttaravaikriya avagAhanAnuM parimANa kahe che chaThThI tamA pRthvInA nArakonI utkRSTa uttaravaikriya avagAhanA pAMcaso dhanuSanI samajavI joie A parimANu paNa trIjA prastaranI apekSAthI kahela che. prathama ane dvitIya prastaramAM pota-potAnA bhavadhAraNIya zarIranI avagAhanAthI khamaNI-khamaNI avagAhanA hAya che. have sAtamI pRthvInA nArakeAnA zarIranI avagAhana kahevAya che pADAmAM hAya che.tapazcAt karavAthI ThThI pRthvInA trIjA sAtamI pRthvInA nArAnI utkRSTa bhadhAraNIya zarIrAtragADhanA pAMcaso dhanuSanI kahelI che ane uttarIkriya avagAhanA ekahajAra mRnutranI hAya che. ratnaprabhA Adi samasta pRthiviAnA tArakAnI jaghanya bhavadhAraNIya avaga!hunA AMgaLanA asakhyAtamA bhAga pramANa hAya che ane uttaravaikriya zarIrAvagAhanA AMgalanA sakhyAtamA bhAganI hAya che, A abhiprAyathI kaDe che-badhA nAra}AnI jaghanya bhavadhAra NIya zarIrAvagAhanA a'gulane asaMkhyAtamA bhAgamAtra tathA uttaravaikriya zIrAvagAhanA AMgaLanA sakhyAtamA bhAgamAtranI samajavI joie. zrIgautama svAmI-he bhagavan ! tiyagyeAnika paMcendriya vaiyazarIranI avagAhanA keTalI merI kahI che? zrIbhagavAn-- hai gautama ! tiyaca paMcendriyanA vaikriya zarIranI jaghanya avagAhanA a'gulanA saMkhyAtamA bhAganI ane udRsTa seA pRthakatva vaijananI zarIrAvahugAnA kahelI che. tiryaMcAmAM se! pRthakatva cAjanathI adhikanI vikriyA karavAnI zakti nathI hatI. zrIgautamasvAmI--hai bhagavan ! manuSya pAMcendriyanA vaikriya zarIranI avagAhanA keTalI meATI kahevAyelI che? zrIbhagavAn hai gautama ! manuSya pacendriyanA vaikriyazarIranI jaghanya avagAhanA aMzulanA saMkhyAta bhAgamAtranI tathA utkRSTa kAMika adhika eka lAkha ceAjananI kahI che. viSNukumAra AdinI ATalI avagAhanA pratIta che. zrIgautama svAmI--a bhagavana ! asurakumAra bhavanavAsI deva paoNMcendriyAnI vaikriyazarIranI avagAhanA kaiTalI mATI kahI che ? zrIbhagavAn--he gautama! RsurakumAra devAnI zarIrAvagAhanA e prakAranI kahI che, te A prakAre-bhavadhAraNIya ane uttaravaikriya A banne prakAranI avagAhanAomAM je bhavadhAraNIya zarIrAvagADunA che, te jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI che ane utkRSTa sAta zrI prajJApanA sUtra : 4 256 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthanI DAya che. ane je uttaravaikriya avagAhanA che, te jaghanya AMgaLanA saMkhyAtamA bhAganI tathA utkRSTa eka lAkha ceAjananI kahelI che. eja prakAre nAgakumAra, suvarNa kumAra, agnikumAra, vidyumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra dikumAra, pavanakumAra, ane stanitakumAra, bhavanavAsI deveAnI paNa bhavadhAraNIya ane uttaravaikriya zarIrAvagAhanA DelI che. temAMthI bhavadhAraNIya zarIrAvagADanA jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa sAta hAthanI DhAya che. uttaravaikriya avagAhanA jaghanya AMgaLanA sa`khyAtamA bhAganI ane utkRSTa ekalAkha ceAjananI jAguvI joie. asurakumAra AdinA samAna samuccaya vAnayantare nI paNa-avagAhanA e prakAranI bhavadhAraNIya ane uttaravaikriya. temAM je bhavacAraNIya avagAhanA che, te jadhanya AMga LanA asa'khyAtamA bhAganI ane utkRSTa sAta hAthanI TahelI che. uttaravaikriya avagAhanA jaghanya aMgulanA saMkhyAtabhAganI ane utkRSTa eka lAkha caiAjananI kahI che. eja prakAre nyAtiSThadevAnI avagAhanA paNa bhavadhAraNIya ane uttaravaikriyanA bhedathI e prakAranI kahI che. temanAmAMthI bhavadhAraNIya avagAhanA jaghanya a'gulanA asa`khyAtamA bhAganI ane utkRSTa sAta hAthanI DAya che. uttaravaikriya avagAhanA jaghanya sa`khyAtamA bhAganI ane utkRSTa eka lAkha ceAjananI jANavI joie. saudhama ane izAna devAnI zIrAvagAhanA paNa asurakumAreAnI jema e prakAranI kahI che--bhavadhAraNIya ane uttaravaikriya. temanAmAMthI bhavadhAraNIya avagAhanA jaghanya AMgaLanA asakhyAtamA bhAganI ane utkRSTa sAta hAthanI haiAya che. uttaravaikriya avagAhanA jAnya AMgaLanA sa`khyAtamA bhAganI ane utkRSTa ekalAkha ceAjananI hAya che. e prakAre asurakumArethI laIne stanitakumArA sudhI pradhA bhavanavAsI devAnA. byAnabhyantarAnA, jyeSkiAnA tathA sauyama ane IzAna devenA vakriyazarIranI jaghanya bhadhAraNIya avagAhanA AMgaLanA asa`khyAtamA bhAganI DAya che. A avagAhunA utpattinA prathama samayamAM jovAmAM Ave che. utkRSTa avagAhanA sAta hAthanI che, uttaravaikriya avagAhanA jaghanya AMgaLanA sakhyAtamA bhAganI ane utkRSTa ekalAkha ceAjananI samajavI joie. krintu uttaravaikriya avagAhanA abhyutakalpa sudhI ja aevI joie. tenA upara traiveyaka vimAnA tathA acyuta vimAneAnA deva vikriyA karatA nathI. tyAM uttaravaikriya zarIrAvagAhanA satra jaghanya AMgaLanA sa khyAtamA bhAganI ane utkRSTa eka lAkha ceAjananI kahelI e kintu bhavadhAraNIya zarIranI avagAhanA alaga alaga prakAranI hAya che. te batAve che asurakumArathI laine saudharma ane IzAna kalpa sudhInA devAnI je avagAhanA Upara kahelI che, tenAthI vizeSatAe che ke sanatyumAra kalpamAM bhavadhAraNIya zaroranI avagAhanA jaghanya aMzulanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa cha hAthanI hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 257 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja prakAre mahendra kalpamAM jaghanya aMgulanA asaMkhyatamA bhAganI ane utkRSTa che hAthanI avagAhanA che. avagAhanAnA cha hAthanuM je pramANe kaheluM che te sAta sAgaropa manI sthitivALA devAnI apekSAe samajavuM joIe. je devenI sthiti be sAgaropamathI cha sAgaropama sudhInI che, temanI avagAhanA A prakAre che-sanakumAra ane mahendra kalpamAM je devanI sthiti be sAgaropamanI che, temanI bhavadhAraNIya avagAhanA pUrNa sAta hAthanI hoya che. jemanI sthiti traNa sAgaropamanI che, temanI avagAhanA cha hAthanI ane eka hAtha ja bhAganI che jemanI sthiti cAra sAgaropamanI che, temanI cha hAtha ane eka hAthanA nI che. jemanI sthiti pAMca sAgaropamanI che, temanI sthiti cha hAtha ane eka hAthanA te bhAganI che, jemanI sthiti cha sAgaropamanI che. temanI avagAhanA cha hAtha ane je bhAganI che, jemanI sthiti purA sAta sAgaropamanI che, temanI purI cha hAthanI avagAhanA che. kahyuM paNa che-sanakumAra ane mahendra kalpamAM je devanI sthiti traNa sAgaropamanI che, temanI avagAhanA cha hAthanI ane eka hAthanA bhAganI hoya che. tatpazcAt pratyeka eka sAgaropamanI sthitimAM eka eka bhAga che thaI jAya che yAvat sAta sAgaropamanI sthitivALAonI avagAhanA purA cha hAthanI hoya che. brahmaka lAntaka ka9pamAM utkRSTa bhavadhAraNIya zarIravagAhanA pAMca hAthanI jANavI joIe. A pAMca hAthanI je zarIravagAhanA kahI te lAntaka kapamAM cauda sAgaregamanI sthitivALA devenI apekSAthI samajavI joIe. anya prakAranI sthitivALAomAM, je nI brAleka kalapamAM sAta sAgaremanI sthiti che, temanI bhavadhAraNIya avagAhanA parA cha hAthanI hoya che. jemanI sthiti ATha sAgaropamanI che. temanI avagAhanA pAMca hAtha ane je hAthanI hoya che. jemanI sthiti nava sAgaropamanI hoya che, temanI pAMca hAtha mAM hAthanI avagAhanA che. jemanI sthiti daza sAgarepanI che, temanI avagAhanA pAMca hAtha nI che. lAntaka kalpamAM paNa je devenI sthiti daza sAgaropamanI che temanI utkRSTa avagAhanA pAMca hAtha ke hAthanI hoya che. jemanI sthiti agIyAra sAgaropamanI che. temanI avagAhanA pAMca hAtha para hAthanI hoya che. jenI sthiti bAra sAgarepamanI che. temanI avagAhanA pAMca hAtha ane jenI che. jemanI sthiti tera sAgarepamanI che, temanI sthiti pAMca hAtha ane te eka hAthanA agyAramA bhAganI hoya che jenI sthiti cauda sAgaropamanI che, temanI avagAhanA pUrA pAMca hAthanI hoya che. A bhavadhAraNeya avagAhanAnuM pramANa che. mahAzuka ane sahasAra kapamAM bhavadhAraNIya zarIranI utkRSTa avagAhanA cAra hAthanI hoya che. A cAra hAthanI avagAhanA sahastrAra ka9panA aDhAra sAgaropamanI sthitivALA devenI apekSAe che. anya sthitivALA devomAMthI mahAzukra kapamAM je devenI sthiti cauda sAgaropamanI che. temanI utkRSTa bhavadhAraNIya zarIravagAhanA pUrA zrI prajJApanA sUtra : 4 258 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca hAthanI hoya che, jemanI sthiti paMdara sAgaropamano hoya che, emanI avagAhanA cAra hAtha ane 3 hAthanI hoya che. jemanI sthiti soLa sAgaropamanI che, temanI cAra hAtha ane 3 hAthanI avagAhanA hoya che. jemanI sthiti sattara sAgaropamanI che, temanI avagAhanA cAra hAtha ane hAthanI hoya che. sahasAra kalpanA paNa je devonI sthiti sattara sAgaropamanI che, temanI bhavadhAraNIya avagAhanA teTalI ja samajavI joIe. sahastra 2 ka9pamAM jemanI sthiti pUrA aDhAra sAgaropamanI che, temanI avagAhanA pUrA cAra hAthanI samajavI joIe. Anata. prANata, AraNa ane azruta kapamAM utkRSTa bhavadhAraNIya avagAhanA traNa hAthanI hoya che. A avagAhanAnuM pramANa azruta kalpamAM bAvIsa sAgaropamanI sthiti vALA devonI apekSAe samajavI joIe. anya sthitivALAomAMthI Anata ka5mAM paNa jemanI sthiti pUrA aDhAra sAgaropamanI agara tenAthI kAMIka adhika che, temanI utkRSTa avagAhanA pUrA cAra hAthanI hoya che. jemanI sthiti ogaNIsa sAgaropamanI hoya che. temanI avagAhanA traNa hAtha mAM hAthanI hoya che. prANata kapamAM paNa jemanI sthiti egaNIsa sAgaropamanI che, temanI paNa traNa hAtha ane te hAthanI avagAhanA hoya che, prANuta ka5mAM jemanI sthiti vIsa sAgaropamanI che. temanI avagAhanA traNa hAtha ane je hAthana che. AraNa kapamAM paNa je devonI sthiti vIsa sAgaropamanI che, temanI paNa avagAhanA traNa hAtha ane eka hAthanA ja bhAganI hoya che. AraNa ka95mAM jemanI sthiti ekavIsa sAgaropamanI che, temanI bhavadhAraNIya avagAhanA traNa hAthanI ane hAthanI hoya che. ayuta kapamAM paNa jemanI sthiti akavIsa sAgarepamanI che, temanI paNa bhavadhAraNIya avagAhanA traNa hAtha ane 7 hAthanI hoya che. je devenI azruta ka9pamAM bAvIsa sAgaropamanI sthiti che, temanI utkRSTa avagAhanA traNa hAthanI hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana veyaka kArtIta vaimAnika deva paMcendrionA vaikriyazarIranI avagAhanA keTalI moTI kahI che, bhagavAna -he gautama ! zreyaka devenI eka bhavadhA2NIya zarIrAvagAhanA ja hoya che te jaghanya aMgulanA asaMkhyAmAM bhAganI ane kRSNa be hAthanI hoya che. A avagAhanA parimANa navamA kaiveyakamAM ekavIsa sAgarepamanI sthitivALA devenI apekSAthI kahela che. anya devomAMthI prathama raiveyakamAM jemanI sthiti bAvIsa sAgaropamanI che, temanI bhavadhAraNIya zarIravagAhanA traNa hAthanI hoya che. prathama zreyaka mA je devanI sthiti trevIsa sAgaropamanI che, temanI avagAhanA be hAtha ane ja hAthanI hoya che, dvitIya saiveyakamAM jemanI sthiti trevIsa sAgaropamanI che, temano avagADunA paNa be hAthanI ane nI che. dvitIya vekamAM jemanI sthiti covIsa zrI prajJApanA sUtra : 4 259 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgarApamanI hoya che, temanI bhavadhAraNIya avagAhanA be hAtha ane hAthanI DAya che. trIjA traiveyakamAM jemanI avagAhanA cAvIsa sAgare pamanI hAya che, temanI bhavadhAraNIya avagAhanA paNa be hAtha ane hAthanI hoya che. trIjA traiveyakamAM je devAnI sthiti paccIza sAgaropamanI che temanI bhavadhAraNIya avagaDhanA e hAtha ane hAthanI hAya che. chaThThA traiveyakamAM je devAnI sthiti paccIsa sAgaropamanI che, temanI bhatradhAraNIya zarIrAvagaDhanA uparyukta pramANu vALI ja Aya che. cethA traiveyakamAM je devAnI chavvIsa sAgarApamanI sthiti che, temanI bhatradhAraNIya zarIrAvagAhanA be hAtha ane hAthanI che. pAMcamAM traiveyakamAM je devAnI sthiti chavvIsa sAgare yamanI che, temanI avagAhanA paNa pUrvokta ja che, pAMcamA traiveyakamAM je devAnI sthiti satyAvIsa sAgaropamanI DAya che. temanI bhavadhAraNIya zarIrAvagAhanA be hAtha ane hAthanI DAya che. chaThThA traiveyakamAM je devAnI sthiti satyArthIsa sAgarApamanI hAya che, temanI zarIrAvAhanA pazu ullikhita pramANavALI hoya che. chaThThA traiveyakamAM je devAnI sthiti atyAvIsa sAgaropamanI DAya che. temanI avagAhanA be hAtha ane OM hAthanI hoya che. sAtamA traiveyakamAM je devAnI sthiti aThayAvIsa sAgaropamanI hoya che; temanI avagAhanA paNa ullikhita ja haiAya che. sAtamA traiveyakamAM je devAnI sthiti egaNatrIsa sAgarApamanI DAya che. temanI avagAhanA be hAtha ane r hAthanI hAya che. AThamA traiveyakamAM paNa jemanI sthiti egaNatrIsa sAgaropanI che, te devAnI avagAhanA pUrvokta pramANa vALI ja DAya che. AThamA traiveyakamAM jemanI sthiti trIsa sAgarApamanI DAya che, temanI avagAhanA be hAtha haiM hAthanI che. navamA traiveyakamAM jemanI trIsa sAgaropamanI sthiti che, temanI bhatradhAraNIya zarIrAvagAhanA paNa pUrvokta ja che. navamA traiveyakamAM je devAnI sthiti ekavIsa sAgare pamanI che, temanI bhavakhANIya zarIrAvagAhanA pUrA e hAthanI DAya che. eja prakAre anuttaraupapAtika devenI paNa eka bhavadhAraNIya avagAhanA ja hoya che, te avagAhanA jaghanya aMgulanA asa khyAtamA bhAganI hoya che. kintu traiveyaka devAnI apekSAe vizeSatA e che ke anuttaraupapAtika devenI utkRSTa avagAhanA eka hAthanI hAya che. avagAhanAnuM A parimANu tetrIsa sAgaropamanI sthitivALA devAnI apekSAthI samajavu joIe. anya sthitivALA devAmAM vijyAdi cAra vimAnAmAM ekatrIsa sAgaropamanI sthitivAvALA devanI avagAhanA be hAthanI DAya che. vijayAdi vimAnAmAM je vAnI madhyama sthiti khatrIsa sAgaropamanI che, temanI avagAhanA eka hAtha ane eka hAthanA agIyAramA bhAganI haiAya che. sarvArthasiddha vimAnAmAM devAnI sthiti tetrIsa sAgaropamanI hAya che ane temanI bhavadhAraNIya zarIrAvagAhanA eka hAthanI hAya che. 5 06 zrI prajJApanA sUtra : 4 260 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhArakazarIra kA nirUpaNa AhArakazarIra vaktavyatA zabdArtha-(mAhArIre tevi To) bhagavad ! AhArakazarIra keTalA prakAranA kazA che? (vA ! Tru goLajo) gotama ! ekAkAranAM kahyAM che (jJa prAre ja jabUta bANAjIre, namaNUka ArasI ) agara je eka AkAranA hoya che te zuM manunaSyanuM AhArakarArI hoya che agara manuSyataranuM AhArakArI hoya che? (navamA ! - jUra gaThThA sarIre madhUra bAjarI) gautama! manuSyanuM AhArakazarIra hoya che. manuSyataranu AhArakazarIra nathI hotuM ( Tu maghura gAA sarIre I samurijhama majUra hArIre, mavatiya majUra mArIre ) agara manuSyanuM AhArakazarIra hoya che te zuM saMmUIima manuSyanuM AhArakazarIra hoya che athavA garbhaja manuSyanuM AhArakazarIra hoya che ? (jo mA ! no saMkurijhama majUra kArapAsapore, jamavatiyamapUrabA jANIre) gautama ! saMpUmi manuSyanA AhArakazarIra nathI hotA, garbhaja manuSyanAM AhArakazarIra hoya che (jahagabbhavatiya maNUsa AhAragasarIre kiM kammabhUmaga gabbhavakaMtiya maNUsa AhAragasarIre akammabhUmaga gabbhavatiyamaNUsa AhAragasarIre, aMtaradIppagagambhakaMtiyamaNUsa AhA. rAjIre) yadi garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, te zuM karma bhUmija garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che? ke akarma bhUmija garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, athavA te antaradvIpanA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che ? ( mUma mevatiya majura bAjarI) gautama ! karmabhUmija garbhaja manuSyanA AhArazarIra hoya che (no amUma jamavarSAtira maghUsa mAranArIre) akarmabhUmija garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hotAM (no aMtaravIvAramatiya majUra cAdarIre) attaradvIpaja garbhaja manuSyanAM AhArakazarIra nathI hotA zrI prajJApanA sUtra : 4 261 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gar janmamUnA mavatiya majUsa bATUAsarIne) yadi karmabhUminA gaCja manu jyanA AhArazarIra Aya che ( saMlengavAsaya mmamUmA samavatiya maLyusa AhArasarIne) zuM sa`khyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArazarIra hAya che ? (sava vAsAya janmamUmamavatiyamavRtta bAAnasarIne ?) agara asa`khyAta varSanI AyuvALA 4 bhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hAya che ?) (nocamA ! sa MvipravAsApayammamUmA mavatiya majUsa bArasI) gautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA ka`bhUminA garbhaja manuSyanA AhArazarIra DAya che (no basavannavAsAtha mmamUma macayaMtiya majUsa arthe nasarIne) asakhyAta vanI AyuvALA karmabhUminA gaja manuSyanA AharakazarIra nathI hatAM (jJarU saMlagnavAsa-cammamUnA damaya Mtiya majUsa bAdAvasarIre) yadi sa khyAta varSonI AyuvALA kabhUminA garbhaja manuSyanA mahArakazarIra hoya che (vijJattA saMkhejjavAsAjya kammabhUmaga gavbhavakkaMtiya maNUsa AhAragasarIre ? apajjattaga saMkhejjavAsAjya janmamUmana gamavatiya majUsa AhAranasarIne ?) te zuM paryApta sakhyAta vanI AyuvALA kamabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra DAya che, agara aparyApta sa`khyAta varSanI AyuvALA kabhUminA garbhaja manuSyanA AhArazarIra hAya che? ( goyamA ! pajjattaga saMkhejjavAsAjya kammabhUmaga gavmavakkaMtiya maNUsa AhAragasarIre ) hai gautama ! paryApta sakhyAta vanI AyuvALA kra bhUminA gA~ja manuSyanA AhArakazarIra hAya che (no avagnattaLa saMagnavAmAnya janmamUnA mavattiya majUsAAnazarIre) aparyApta saMkhyAta varSanI AyuvALA ka`bhUminA garbhaja manuSyanA AhAraka zarIra nathI hAtA (jai pajjattaga saMkhejjavAsAjya kammabhUmaga gavbhavakkaMtiya maNUsa AhAragasarIre kiM samma dviTTi pajjatta saMkhejjavAsAjya kammabhUmaga gamavakkaMtiya maNUsa AhAragasarIre, micchAdiTTi pajjattaga sarakhejjavAsAuya kammabhUmaga gabbhavakkaMtiya maNUsa AhAragasarIre, sammAmicchadiTThi padmattA saMghe vAsAya janmamULa gamava=ttiya manUsa !hAvasarIre ?) yadi paryApta saMkhyAta vanI AyuvALA karma bhUmija manuSyanA AhArakazarIra hAya che, te zuM samya zrI prajJApanA sUtra : 4 262 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA gabhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, athavA mithyAdraSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, agara samyagsacyA daSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanAM AhArakazarIra hoya che ? (goyamA ! sammaTThiI pajjattagasaMkhejjavAsAuya kammabhUmaga gabbhavakkaMtiya maNUsa aahaarTIra) gautama! samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che teno mirajhArirI rUjhattA saMvejhavAnA smabhUmam janmavatiya mabUra bArADI) mithyAdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karma bhUmija garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hotA (no samitiddI vAta che kAlAvAra mUma mavatiya majUra mahAjAparI) samyagRmithyASTi paryApta saMkhyAta varSanI yuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hotAM (jai sammadivI pajjattaga sakhejjAvAsAuya kammabhUmaga gabbhavakkaMtiya maNUssa AhAragasarIre ka saMjayasammadidI pajjattaga sakhejjavAsAuya kammabhUmaga gabbhakkaMtiya maNUsa aahaajI) je samyaphadaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuvyanuM AhArakazarIra hoya che te zuM saMtasamyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuthavALA karmabhUminA gaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che (saMjaya lakSmajiddI - tti saMvegavAsAuca mA mavatiya majUra mahArAsarI) athavA asaMyata samyadraSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuSyavALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che. (jaMjAvaMtrI saviThThI nA vegavAnA mUmAmaiva tiya magrNa mAhyAvasarIre) athavA saMyatAsaMyata samyaphadaDiTa paryApta saMkhyAta varSanI AyuSyavALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che (jo mA ! laMcazahidI vidveranavArAya mUma bhavatimajUra kAjarI?) he gama! saMyata samyaphadaSTi paryApta saMkhyAtavarSanI AyuSyavALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhA rakazarIra hoya che. teno raMga sariTI pUnattA saMjhiyAsaTSca mumana ramavatiya majUra gAhAtIre) asaMyata samyaphadaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuSyavALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hetA nathI teno raMgAraMvAra viThThI pattA saMnavAsArA mammI marajIMvatiya majUra gArAsaNI) saMyatAsaMyata samyagdaSTi zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jai saMjaya sammahiTThi pajjattagasaMkhejjavAsAjyakammabhUmagagabbhavakkaMtiya maNUsa aahaarArI) yadi saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta vanI AyuvALA kamabhUminA gaja manuSyanA AhArakazarIra hAya che ( imatta saMnaya saddhi patttattAsaMlagnavAlAya mamUnA mivadaMtiya manUla bAvasarIne) zu' pramatta saMyata samyagdaSTi sa khyAtavarSanI AyuvALA kama bhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hAya che? (apamatta soMnaca sanma iiddha padmattaLa saMlagnavAsAuca mamUmA mavatiya majUsa bAhAralarIra ?) zuM apramatta sayata sa Ta paryApta saMkhyAta vanI yuvALA ka`bhUminA garbhUja manuSyanA AhArakazarIra hAya che ? (goyamA ! apamatta saMjaya sammaddiTThi pajjattaga sakhejjavAsAjya kammabhUmaga gvbhvkkNtiya majUsa bahAvasarIne) gautama! apramatta sayata samyagdaSTi paryaMpta sa MkhyAta vanI AyuvALA gaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che (no vamatta saMgaya sadbhiva-sana saMlagnavAsAya janmamUmana avaheMtiya majUsa bAdAranasarIne) pramatta saMyaMta samyagdaSTi paryApta saMkhyAta vanI AyuvALA ka`bhUminA gaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hAtAM (nar apamatta saMjaya sammaddiTThi pajjantagasa' khejjavAsAuyakammabhUmagaganbhavakkaMtiya manUsa gALalarIte) yadi apramatta saMyaMta samyagdaSTi paryApta sa MkhyAta vaSa~nI AyuvALA kabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hAya che ( ivRddhi amatta sanaca sammaddiTTi pajjattA sauMkhejjavAsAjya kammabhUmaga gavbhavakkaMtiya maNUsa AhAragasarIre) zu Rddhi prApta apramatta sayaMta samyagdaSTi paryApta sakhyAta vaSa~nI AyuvALA ka`bhUminA ga`ja manuSyanA AhArakazarIra hAya che? (anivrUDhitta bhramatta sajJeya sammatinuM patna sa salengavAsAga "mUnA samavayaskRtiya majUsa AArAsarIre) athavA anuddhiprApta apramatta saMyaMta samyagdaSTi paryApta sakhyAta varSanI AyuvALA kamabhUminA gaja manuSyanA AhArakazarIra hAya che ? (goyamA ! iDhipatta apamatta saMjaya sammaddiTThi pajjattaga saMkhejjava sAuya kammabhUmaga janmanAMtiya majUsa brAddArasIne) gautama! RddhiprApta apramatta sayata sabhyadraSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA ka bhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra (no ganirdeDhi zrI prajJApanA sUtra : 4 264 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pattapamattasaMjaya sammadidI pajjattaga sakhejjavAsAuya kammabhUmaga gabbhavatiya maNUsa aahaargnare) avRddhi prApta pramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuSya vALA karma bhUminA garbhavyutkrAMtika manuSya SyanA AhAraka zarIra nathI hotAM (jasarI maMte ! saMkig Youtta) he bhagavan ! AhArakazarIra kayA saMsthAnavALAM kahelA che? (camA ! samaja saMtAnanaMdig TvLa) he gautama! samacaturasa saMsthAna vALAM kahelAM che ( bArasaraNa maMte ! che maThThAciA karI rojagA pUoLA) bhagavana! AhArakazarIranI avagAhanA keTalI vizAla kahelI che? (jo mA ! jhagori qi caLa) gautama! jaghanya keI ochA eka hAthanI (zole phiTUT) utkRSTa purA eka hAthanI TIkArtha-AnAthI pahelAM vekiyazarIranA bheda, avagAhanA ane saMsthAnanuM prarUpaNa kareluM che. have AhArakazarIranA bheda, saMsthAna ane avagAhanAnuM nirUpaNa karAya che zrIgautamasvAmI-he bhagavan! AhArazarIra keTalA prakAranA kahyAM che ? zrIbhagavana-he gautama ! AhArakazarIra ekaja prakAranA kahyAM che. zrIautamasvAmI-he bhagavana ! je eka ja prakAranA che te te zuM manuSyanA AhArazarIra hoya che athavA amanuSya arthAt manuSyatara jIvanA AhArakazarIra hoya che ? zrIbhagavAna-he gautama ! manuSyanA AhArakazarIra hoya che, manuSyataranA AhArakazarIra nathI hotAM. zrIgautamasvAmI- he bhagavana! je manuyanA AhArakazarIra hoya che te saMmUchima manuSyanA AhArakazarIra hoya che agara garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che? zrI bhagavAna he gautama! saMmUIima manuSyanA AhArakazarIra nathI hotA, kintu garbhaja manuSyane AhArakezarIra hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan yadi garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, to karma bhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che athavA akarmabhUminA garbhaja manuSyanA hiAya che? athavA antarkaMpanA garbhaja manuSyanA hoya che? zrIbhagavAna-he gautama karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, akarma bhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hatAM ane attaraddhanA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra paNa nathI hotAM. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! yadi karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che te zuM saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che athavA asaMkhyAta varSanI AyuvALa karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che ? zrI prajJApanA sUtra : 4 265 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAna zautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, asaMkhyAta varSanI AyukALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hotAM. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! yadi saMkhyAta varSanI AyuvALA karmanAbhUminA garbhaja manuSyanA AhArazarIra hoya che, te zuM paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA hoya che athavA aparyApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che? zrIbhagavA- gautama paryApta saMkhyAta varSanI Ayu vALA karmabhUminA garbhAja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, aparyApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hotAM. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! yadi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArazarIra hoya che te zuM samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che. agara mithyAdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che athavA samyamithyASTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA a hArakazarIra hoya che? - zrIbhagavAna he gautama! samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, mithyASTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hotAM ane na samyamithyASTi paryApta saMkhyAta varSanI yuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! yadi samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI ayuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che te zuM saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, athavA asaMyata samyagadaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che athavA zuM saMyatAsaMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhAra zarIra hoya che ? je samasta sAvagha vyApArathI samyak prakAre uparata thaI gaela che, te saMvata che. AvyutpattinA anusAra sakala cAritravAnuM saMyata kahevAya je saMyata na hoya te asaM. yata che asaMyata samyagdaSTinuM tAtparya avirata samyagdaSTi che. dezavirativALA saMya. tAsaMyata kahevAya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 266 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAn he gautama ! saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, asaMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hatAM ane saMyatAsaMyata samyaTaSTi paryApata saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA paNa AhAraka hetA nathI. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! yadi saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, te zuM pramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI Ayu vALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che athavA apramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA fbhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che. mehanIya AdikarmonA udayathI saMjavalana kaSAya. nidrA Adi koI paNa pramAdanA vegathI je pramAdane prApta thAya, te pramatta kahevAya che. A vyutpattinA anusAra prAyaH gacchavAsI muni pramatta kahevAya, kema ke temAM kayAMka kayAMka upaga zUnyatAne saMbhava che. je pramAdathI rahita hoya teo apramatta kahevAya che. teo prAyaH atkAlika parihAra vizuddhika yadAlaMdakalpika tathA pratibhAdhArI samajavA joIe, kema ke teo sadA upaga yukta rahe che. zrIbhagavAna-gautama! apramatta saMta samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che, pramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra nathI hotAM. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! yadi apramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che te zuM addhi prApta apramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manu ganA AhArakazarIra hoya che athavA je addhi prApta nathI evA apramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che? AmaSadhi AdirUpa Rddhiye jemane prApta thAya, te Rddhi prApta kahevAya che, ane jene kaI ddhipapta na hoya te anuddhi prApta kahevAya che, bhagavAna-he gautama! addhiprApta apramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyanA AhArakazarIra hoya che. anuddhi prApta apramatta saMyata samyagdaSTi paryApta saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUminA garbhaja manuSyane AhArakazarIra nathI detAM. zrI prajJApanA sUtra : 4 267 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgautama svAmI-he bhagavana! AhArakazarIra kevA AkAranA kahyAM che? zrIbhagavana-he gautama! AhArakazarIra samacaturasa saMsthAnavALAM kahelAM che. zrIgautama svAmI-he bhagavan! AhArakazarIranI avagAhanA keTalI moTI kahevAyelI che? zrI bhagavAnahe gautama! AhArakazarIranI avagAhanA jaghanya kAMIka ochA eka hAthanI ane utkRSTa pUrA eka hAthanI kahI che. je sU0 7 54taijasazarIra kA nirUpaNa tejasa zarIravaktavyatA zabdArtha (tejArI maMte ! vi qu?) bhagavana! tija zarIra keTalA prakAranA kahyAM che? (toya ! paMvidde pau) gautama ! pAMca prakAranA kahyAM che (i =T) te A prakAre (Uvica tejasarIre gAva caMdriya tevAsI) ekendriya taijasazarIra yAvat paMcendriya tejasa zarIra (rica teyArI mane ! kavi qutta ?) he bhagavan ekendriya taijasazarIra keTalA prakAranA kahyAM che ? (joyA! paMtha guLa) gautama ! pAMca prakAranA kahyAM cha (taM jahA-puDhavikAiyaegidiya teyagasarIre jAva vaNNassaikAiyaegiMdiyate yagasarIre) te A prakArepRthvIkAyika ekendriya taijasazarIra yAvata vanaspati kAyika ekendriya taijasazarIra (vaM nA gorAsTicaraNa mero managara) e prakAre jevA audArikazarIranA bheda kahyA che (ta ) eja prakAre taijasanA bheda paNa kahevA joIe (nAva jaraMthii) caturi%i sudhI | (caMdriya tevA sarIre mate ! #vi vo) bhagavad ! paMcendriya tejasazarIra keTalA prakAranA kahyA che? (yamAM ! ravide paumtta) he gautama ! cAra prakAranA kahyAM che? (taM TET cAre levacarAzarIre) je A prakAre-nariyAka tejasazarIra yAvat deva taijasazarIra (phayALe kumo re mALiyavo) nArakanA be bheda kahevA joIe (hA re. vicAre) jevuM vaikriyazarIra (vaMci sivinobA) paMcendriya tiryaMcAnA (magzAkhA) ane manuSyanA (kA zoDhiyAra) jevAM audArika zarIranA (me maNizo) bheda kahyA che (taEUR mALicavo) e prakAranA kahevA jaIe (revAzaM veravicArIne meLo maLiko taddA mALicaDyo) devenA jevA vaikriyazarIranA bheda kahyA che, eja prakAre tijasazarIranA bhedapaNuM samajI levA joIe (vAva satrasiddha vatti) sarvAtha siMddhanA deve sudhI zrI prajJApanA sUtra : 4 268 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tejatarALe mare! jiM naMgi goLa) bhagavana! taijasazarIra kevA AkAranAM kahyAM che? (canA ! nAnAM naMkAnaMgi ) gautama! aneka saMsthAnevALA kahyAM che (vira tejArI maMre ! jiM saMgi Futta) he bhagavana ! ekendriyanA tejasazarIra kevA AkAravALA kahyAM che? (vocamA ! bALAraMThAnanaMgi gor) gautama! nAnA saMsthAna vALA kahyAM che (puavivAda giyi teyArIM maMte saMkiNa pare ?) he bhagavan ! pRthvIkAyika ekendriyanA tejasazarIra kevA AkAranA kahyAM che? (vocamA ! marcaM TApaMkti gutte) gautama! masUranI dALanA AkAranA kahyAM che ane ahIM candrane artha dALa che (rva morADhiya saMkALajuna mabicavuM) e prakAre dArika zarIranA saMsthAnanA anusAra kahevuM joIe (Ava ravicALa vi) yAvat caturindriyenA paNa (! te rIje di saMkig Your ?) he bhagavana ! nArakenA tejasazarIranA kevA AkAra kahyAM che (joyA! huM veritraya rIje) jevA nArakanA vaikriyazarIra varjiriAririvahanoLiyAnaM) paMcendriya tiryaMgyaniyAnA (majUHT) manuSyanA (kag ofNa veva rASTriyaMti) jevA emanA audArika zarIra (vALe mare ! jiM vaMTALasaMki tejArI qv) he bhagavan! denA tejasazarIra kevA saMsthAnavALA kahyA che (noramA ! vicaraNa) he gautama! jevA temanA vaikriyakazarIranA saMsthAna (Ave anuttarovavArutti) yAvata anuttaraupapAtika deva. TIkArya-AnAthI pahelAM zarIranA bhede, avagAhanA tathA saMsthAnanuM nirUpaNa karAyuM che, have taijasazarIranA bhedanuM tathA saMsthAna AdinuM prarUpaNa karAya che zrIgautama svAmI-he bhagavana ! taijasa zarIra keTalA prakAranA kahyAM che? zrIbhagavAna -he gautama ! tejasazarIra pAMca prakAranAM kahyAM che ? te A prakAre ekendriya taijasazarIra, dIndriya taijasazarIra, trIndriya taijasazarIra, caturindriya taijasazarIra ane paMcendriya tejasazarIra. zrIgautama svAmI-he bhagavan! ekendriyanA tejasazarIra keTalA prakAranA kahelAM che? zrIbhagavAna gautama! ekendriyanA tejasazarIra pAMca prakAranA kahyAM che, te A prakAra-pRthvIkAyika ekendriya tejasazarIra apakAyika ekendriya tejasazarIra, vAyukAyika ekendriya taijasazarIra, ane vanaspatikAyika ekendriya tejasazarIra. e prakAre jevA audArika zarIranA ekendriya sambandhI sUma, bAdara, paryApta, apa yata AdinA bhedathI bheda kahyA che, dvIndriya, trIndriya ane caturindriyanA paryApta ane aparyAptanA bhedathI bheda kahyA che, eja prakAre taijasazarIranA paNa ekendriya, hIndriya, trIndriya, caturindriyanA bhedanA anusAra bheda kahI joI e. jema ke ekendriyenA be bheda hoya che-sUkSma ane bAdara. tenA paNa be bheda che- paryApta ane aparyApta. A bhedanA anusAra tejasazarIranA paNa bheda samajI levA joIe. dvIndriya, trIndriya ane zrI prajJApanA sUtra : 4 269 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturindriya jIvonA paryApta tathA aparyAptanA bhedathI be-be bheda che, te taijasazarIranA paNuM eja prakAre be-be bheda thAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! pacendriyanA tejasazarIra keTalA prakAranA kahyAM che? zrIbhagavAna gautama! paMcendriyanA taijasazarIra cAra prakAranA kahyAM che. te A prakAre-narayikanA tejasazarIra, tinA tejasazarIra, manuSyanA tejasazarIra ane devanA taijasazarIra. temAMthI nArakanA tejasazarIranA be bheda kahevA jaIe-paryApta nArakanA taijasazarIra ane aparyApta nArakanA tajasazarIra, jevAM vekiya zarIranA bheda kahyA che. ki-tu paMcendriya tiryo ane manuSyanA tejasazarIranA bheda e ja prakAre kahevA joIe jevA tene dArizarIranA bheda kahyA che. jema ke-paMcendriya tiryanA tejasazarIra traNa prakAranAM che-jalacaranA sthalacaranA ane becarAnA. jaLacaromAM paNa saMbhUmi, garbha ja, paryApta, aparyApta bheda thAya che. emanA bhedathI taijasazarIranA paNa eja prakAre bheda samajavA joIe. sthalacara tiryaMcanA bheda be che-catuSpada ane parisarpa, catuSpadanA saMmUrNima. garbhaja tathA paryApta ane aparyApta e prakAranA bheda che. parisarpanA uraparisarpa ane bhujaparisarSa e rIte be bheda hoya che, ura parisarpanA saMmUrNima garbhaja, paryApta tathA aparyApta bheda che. bhujaparisarpanA paNa saMmUchi ma, gaja, paryApta ane aparyApta bheda che. becaranA paNa saMmachima, garbha ja, paryApta ane aparyApta bheda hoya che. manuSyanA saMmUIima, garbhaja, paryApta ane aparyApta bheda che. e prakAre A bhedanA anusAra tejasa zarIranA paNa bheda samajavA joIe. denA tejasazarIranA bheda e ja prakAre jANI levA joIe, jevA temanA vaikriyazarIranA bheda kahelA che. asurakumArathI laIne sarvArtha siddha sudhI denA paryApta ane aparyApta bheda hoya che. tadanusAra tejasa zarIranA paNa bheda samajI levA joIe. asurakumAra Adi daza bhAvanavAsinA bhUta, yakSa, rAkSasa Adi ATha vAnagaHrenA, candra sUrya Adi pAMca tiSkanA, saudharma, IzAna Adi bAra kapa papana nA kapAtImAM nava raiveyake tathA pAMca anuttara vaimAnikonA devAmAM paryApta temaja aparyAptaka viSayaka be-be bheda kahI de che ane temanA anusAra taijasazarIranA paNa bheda kahevA joIe. have taijasazarIranA saMsthAnanI prarUpaNA karavAne mATe kahe che- zrIgautamasvAmI-he bhagavan! tejasazarIra kevA saMsthAnavALAM hoya che? arthAt taijasazarIrane AkAra ke che? zrIbhagavAna-he gautama! tejasazarIra aneka saMsthAnevALAM hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ekendriya jIvonA tejasazarIra kevA saMsthAnanA hoya che? zrIbhagavAna gautama ! e kendrinA tejasazarIra aneka saMsthAnAvALAM hoya che. zrI prajJApanA sUtra : 4 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgautamasvAmI-he bhagavana! pRthvIkAyika ekendriyenA taijasazarIra kevA AkAranA kahyAM che ? zrIbhagavAna-he gautama ! masUranI dALanA AkAranA kahelAM che. masUra eka jAtanuM dhAnya hoya che ane ahI candrane artha dALa che. A rIte audArika zarIranA saMsthAnAnusAra ekendriyane taijasa zarIranA saMsthAna kahevAM joIe. apakAyika, tejarakAcike, vAyukAyika ane vanaspatikAyikanA taijasazarIranA tathA zrIndriya trIndriya ane caturindriyAnA taijasazarIranA AkAra paNa audArika jevA ja samajavA joIe. zrIgautamasvAma-bhagavan! nArakenA tejasazarIranA saMsthAne kevA prakAranA hoya che ? zrIbhagavAna-gautama ! jevA nAra konA vakriya zarIranA saMsthAnA kAAM che, tevAM ja taijasazarIranA saMsthAna samajI levAM joIe. paMcendriya tiryaMca tathA manuSyanA tejasazarIranA saMsthAna evA prakAranA hoya che jevAM temanA audArika zarIranA hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! denA taijasazarIrane AkAra kevA prakArane hoya che? zrIbhagavAn he gautama ! jevA denA vaikriyazarIrane AkAra kahyo che, eja prakAre temanA tejasazarIrane AkAra paNa jANI levuM joIe. yAvat asurakumAra Adi daza bhavanapati, yakSa Adi ATha vyantaro, candra, sUrya Adi pAMca tithya, saudharma Izana Adi bAra kalpapapanna vaimAnika de, kalpAtI temAM nava zaiveyakanA tathA vijaya vijayanta Adi pAMca anuttarI papAtika denA tejasazarIra saMsthAna sarakhAM ja hoya che. tatparya e che ke tejasazarIra jIvanA pradezonA anusAra hoya che. tethI ja je bhavamAM je jIvanA audArika athavA vekrizarIranA anusAra Atma pradezane jevo AkAra hoya che, te ja te jInA tejasazarIrane AkAra hoya che. e kendriya, dvAndriya, trIndriya, caturindriya ane paMcendriya tiryaMcanA tathA manuSyanA tejasazarIra audArika zarIranA anusAra tathA de ane nArakenA tejasazarIra vaikriya zarIranA anusAra saMsthAnavALAM samajavAM joIe. sU0 8 zrI prajJApanA sUtra : 4 271 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teja:sazarIra kI avagAhanA kA nirUpaNa taijasazarIranI avagahenA zabdA :-(navasa 1) jIvanA (maMtre) he bhagavan (mArAMtiyasamunnaI) mAraNAntika samuddAtathI (samocsa) samavahana arthAt samudghAta karelAenA (taiyArIE) tejasazarIranI (je mAyiA) keTalI meATI (sarIroALA) zarIranI avagAhanA (vaLattA) kahI che (noyamA !) he gautama ! (sarIvpamALamettA) zarIra pramANu mAtra (venuMmanAonuM) vizvabha ane bAhulyathI (gAya mega) lakhAithI (naphLeLa) jaghanya (anujamsa basavannarUmALa) aMzulane asaMkhyAtame bhAga (ullAsena) utkRSTa (horyatAmo cho te) leAkAtI leAkAnta sudhI. (ni'citta zaM mate ! mALattiyasamuthAt La samocAta tecAsarIsa) he bhagavan ! maraNAntika samruddhAMtathI samavahata ekendriyanA taijasazarIranI ( mAhiyA sarIrovALA vaLattA ) keTalI meATI zarIrAvaLa!hunA kahI che ! (goyamA ! tuM ceva) he gautama ! e prakAre (gAma) yAvata (puDhaviAdyanna) pRthvIkAyikanI (bArAyaNa) aSThAyikanI (teGAyaAE) tejaskAyikanI (vArAthaH) vAyukAyikanI (vaLa(trAkSa) vanaspatikAyikanI, (vaiciralAM maMte ! mArAMticasamuUC Nsamocasa tecAsarIC) he bhagavan ! mArAntika samudghAtathI samavahata ekendriyanA taijasazarIranI ( mAhiyA sarIrovALA vaLattA ?) keTalI mATI zarIrAvagAhanA kahI che ? (nocamAM ! vaeN veva) gautama eja prakAre (jJAna) yAvat (puDhaviAcapsa) pRthvIkAyikanI (bAvAcasa) aSThAyikanI (tekAthasa) tejakAyikanI (vANacattva) vAyukAyikanI (vaLasacaraNa) vanaspatikAyikanI (lejJacitta N maMte ! mArabaMtiyasamudhALa samocAsa tecAsarIrasa) he bhagavan ! mAraNAntika samudghAtathI samavahuta dvIndriyanA taijasazarIranI (je mahiyA sarIronAnA pattA ?) kaiTalI mATI zarIrAvAhanA kahI che? (noyamA ! sIbamAnamaMttA) he gautama ! zarIra pramANa mAtra (vihaMmavAoi) vistAra ane mADhAithI (gAyAmeLa) lakhAIthI (jJaLeAM) jaghanya (a~gurusa basa vAyumAna) a'gulanA a khyAtamAbhAga (ththobheLa) utkRSTa (tiyihoLo hona) tilakanA leAkAnta sudhI (vaM lAya paraMtriyamsa) eja prakAre yAvat caturindriyanI zrI prajJApanA sUtra : 4 272 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (neraiyasta NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa) sAvan ! bhArata samuddhAtathI sabhapaData nyin| taisazarIranI (ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNa ttA ?) hI bhArI. shriiraa|| nADI cha ? (goyamA ! sarIramANamettA) gautama zarI2 pramANa mAtra (vikkhabhavAhalleNaM) vistAra mana mAthI (AyAmeNaM) mAthI (jahaNNeNaM sAtireNaM joyaNasahassa) 43nya xis4 madhi4 4 12 yAna (ukoseNaM) aSTa (ahe jAva ahesattamA puDhavI nAye sAtamI Y1 sudhA (tiriyaM jAva sayaMbhUramaNe) tasviya bhUrabhae samudra sudhA (uDUDhaM jAva paMDagavaNe pukkhariNIo) ye 544vanamA 42.ye sudhA (paMcidiya tirikkhajoNiyassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugdhAraNaM samohayassa teyAsarIrassa ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) 3 bhagavan ! bha2yanti samuddhAtathA sabhapata 5'yandriya tiya yn| tesazarIranI 4ii bhArI. a na DAya che ? (goyamA! jahA beiMdiyasarIrassa) 3 gautama ! 2vI dIndriyanA zathIranI (maNussassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugghAeNaM samavayassa teyAsarIrassa ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) 3 bhagavan ! bhArAnti samuthAtathI sabhaData manuSyAnA te4 sazarIranI 24401 32ii bhATA hA cha ? (goyamA ! samayakhettAo logaMto) samaya kSetra maDhAI dvIpathI laIne lekAntaka sudhI (asurakumArassa NaM bhaMte ? mAraNaMtiyasamugdhAraNaM samohayassa teyAsarIrassa ke mahAliyA sarIrogAhaNA paNNattA ?) bhagavan ! bhArAnti samupAta 42sA masu2mAranI zarIrAsAnA sI bhATI 44ii cha ? (goyamA ! sarIrappamANametA) gautama ! zarI25mA mAtra (vikkhaMbhabAhalleNa) pistAra bhane moTA thA (AyAmeNaM jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAga) mAmA 4- 25 janA 25sayAtamI mA (ukoseNaM) aSTa (ahe jAva taccAe puDhavIe hiTrile caramaMte) yayAvat trI pRthvInA niyasa ya2mAnta (tiriye jAva saMyaMbhUramaNasamudassa) ti yAvat 255 bhUrabhae samudramA (bAhirille veiyaMte) 1621 vahanta (uDDhaM jAva IsIyapabhArApuDhavI) 652 yAvat pa.prAmA2 pRthvI (evaM jAva thaNiyakumArateyagasarIrassa) se prahAre yAta stanita mAranA ta sarIranI (vANamaMtara joisiya sohammIsANagAya vaM ceva) vAna0yanta nyodies, sIdha mana zAna vAnI se prAre (saNaMkumAradevassa NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugyAeNaM zrI. prazAnA sUtra:4 273 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa rasa teyArIrarasa de mAsTiA sarIro Tip Tom ?) he bhagavan ! mArAntika samughAtathI samavahata sanakumAra devanA zarIravagAhanA keTalI moTI kahI che? | (mocamA ! sarSamALA vidyumarAjeT) viplabha ane bAhalyathI zarIranA pramANa mAtra (bAyomef) labAImAM (Tomi aMguSThAna karUMve jharUkhA) jaghanya aMgulane asaMkhyAtame bhAga (3oNe nAva maThThAvAyArALaM rojo rimA) utkRSTa nIce yAvat mahApAtAlano bIjo tribhAga (tirvei jJAva rAmAma) tichasvayaMbhUramaNa samudra sudhI (rAva ag qo) Upara yAvat azrutakalpa (ga nAva sAvakSa) e prakAre sahasAra deva sudhI (gavugo vo) amyuka95 (bAya tevata # mate ! mAravaMtisamudhAdi samokSa terAsarIrarasa) he bhagavana ! mAraNatika samudraghAtanA samavahana AnadevanA taijasazarIranI ( mADhiyA vararorgr guLA ?) keTalI maTI zarIravagAhanA kahI che? (camArI_mAmettA) he gautama ! zarIra pramANa mAtra ( vidyumavAskeof) vistAra ane ahalyathI (gAthA) laMbAithI (dUumi baMgANa mAM lejharUmaii) jaghanya AMgaLane asaMkhyAtamabhAga (9nAva thayophAmAM) utkRSTa yAvata alaukika grAma (tiri nAra majUra) ticha yAvat manuSya kSetra (3Dha nAva javu jo) Upara acutakala5 sudhI (have nAva mAvasya) e prakAre AraNadevanI (saragavarsa iveva) amyutadevane eja prakAre haLavAM sUMDha rAva sArUM vimaLAjuM) vizeSatA e che ke Upara pitAnA vimAna sudhI. (vijJA varaNa maMte ! mArAMtiyasamu ghAdi samocaraNa teyArIsa) he bhagavana! mArasutika samudraghAtathI samahata raiveyaka devanA taijasazarIranI ( mahADhiyA sarIro[LA giUIT) keTalI moTI zarIravagAhanA kahI che? | (camA ! sarimALA ) he gautama ! zarIra pramANa mAtra ( viamavAQf) viSkabha ane bAhathI (gAma) laMbAimAM (somLe vijJANeDhIlo) jaghanya vidyAdhara zreNiye sudhI (ujjoseLa kAva korUganA) utkRSTa yAvat alaukika grAma (sirizuM jAva magU ) ticha yAvata manuSya kSetra (3a =Ava navA vikALADuM) Upara yAvat pitAnA vimAne sudhI (bakuttarovavAra na ve) anuttaraupapAtika devAnI paNa e prakAre che zrI prajJApanA sUtra : 4 274 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (janmagalarIrena mate ! anne ?) huM bhagavan ! kANu zarIra keTalA prakAranAM kahyAM che? (noyamA ! paMviSe vaLatte) he gautama ! pAMca prakAranA kahyAM che (taM jJA-viMyi magasarIre nAva pAca nasarIne) te A prakAre ekendriya kANuzarIra thAvat pa Mce ndriya kANuzarIra (traM nahe teyasarIsa mevo. soLagoLa nA ca maLiyA) e prakAre jevA taijasazarIranA bheda, saMsthAna ane avagAhanAnuM kathana kayu che. (sadeva vizesa mALiyava') eja prakAre badhu kahevu' joie (jJAna attarotravArtti) yAvat anuttaraupapAtika TIkA-AAnApUvaeN tejasazarIranA bhedya ane saMsthAnanuM nirUpaNa karAyuM che, have tejasazarIranI avagAhaeNnAnI prarUpaNA karAya che . zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! sAmAnya jIva jyAre mAraNa ntika samudghAtathI samagraDhata thAya che. arthAt mAraNAntika samuddAta kare che, tyAre tenA taijasazarIranI avagAhanA kevaDI moTI hoya che? zrIbhagavAna-hai gautama ! viSNubha arthAt udara AdinA vistAra ane bAhulya arthAt peTanI meTa InA anusAra zarIra pramANu mAtraja avagAhanA haiAya che. lakhAinI apekSAe maiM sazarIranI avagAhanA jaghanya agulanA asa`khyAtamA bhAganI haiAya che. A jaghanya avagAhunA te samaye samajavI joie jyAre keAI ekendriya jIva atyaMta nikaTa prade zamAM ekendriyamAM utpanna thanAra che. utkRSTa avagahunA leAkAntathI lekAnta sudhI hAya che, arthAt adheleAkanA caramAntathI laine lekanA caramAnta sudhI agara ulAkAntathI laine adheleAkanA caramAnta sudhInI tejasazarInI avagahanA haiAya che. A utkRSTa avagAhanA sUkSma yA khAdara ekendriyanA taijasazarIranI ja samajavI eie ekendriyanA sivAya anya kAI jIvanI ATalI avagAhanA nathI DrAI zakatI. kema ke sUkSma ane bAdara eka ndriya yathAyegya samasta le!kamAM rahe che, bIjA jIva nahIM tethI ja jyAre kAI sUkSma athavA khAdara ekendriya adheAlekanA antima cheDe sthita hAya ane UlAkanA antima cheDAmAM utpanna thanAra hAya, athavA UlAkanA antima cheDAthI adhelekanA antima cheDAmAM utpanna thanAra hAya ane jayAre te mAraNAntika samuddAta kare che, tyAre tenI avagAhanA leAkAntathI leAkAnta sudhI heAya che. zrIgautamasvAmI-De bhagavan ! mAraNAntika samudghAtathI samavahata ekendriya jIvanA taijasazarIranI avagAhanA keTalI mATI kahelI che ? zrIbhagavAna-he gautama ! eja prakAre arthAt samuccaya jIvanA samAna, mArAntika samudghAta karelA ekendriya jIvanA taijasazarIranI avagAhanA viSNubha ane bAhulyanI apekSAe zarIra pramANu hAya che lakhAInI apekSA jaghanya a'gulanA asaMkhyAtamAbhAganI ane utkRSTa adhelekAntathI UleAkAnta sudhI yA tA UleAkAntathI adheleAkAnta sudhInI hAya che, zrI prajJApanA sUtra : 4 275 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja prakAre mAraNAntika samudraghAtathI samavahata pRthvIkAyika, aSkAyika, tejaskAyika vAyukAyika ane vanaspatikAyikanA tejasazarIranI avagAhanA paNa vikhaMbha temaja bAhalyanI apekSAe zarIra pramANa tathA laMbAInI apekSAe jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI, utkRSTa adhikAntathI UrvakAnta sudhInI agara te UrvakAntathI adhakAnta sudhInI samajavI joIe. jyAre sUmakAyika adhelaka athavA UrvakanA atima kinArA para sahama pRthvIkAyikanA rUpamAM athavA bAdara pRthvIkAyikanA rUpamAM Urvaka agara adhelekamAM utpanna thanArA hoya che, ane mAraNAntika samudughAta kare che tyAre tenA tejasazarIranI avagAhanA lekAntathI kAnta paryAnanI hoya che. e ja prakAre aSkAyika AdinA viSayamAM paNa samajI levuM joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! mArAntika samudraghAtathI samavahata kondriyana tejasa zarIranI avagAhanA keTalI mahAna hoya che? zrIbhagavAna-che gautama! vikhaMbha arthAt udara Adi vistAra temaja bAhulya arthAta vakSasthala-pRSThanI moTAInI apekSAthI zarIra pramANa mAtra avagAhanA hoya che. laMbAinI apekSAe jaghanya AMgaLanA asaMkhyAtanA bhAganI ane utkRSTa tiryaphalaka (madhyaka) thI UlekAnta agara dha lekAna sudhI dvIndriyanA tejasazarIranI avagAhane kahelI che. jyAre koI aparyApta dvIndriya jIva aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI avagAhanA vALa thaIne pitAnA samI pavata pradezamAM ja ekendriyanA rUpamAM utpanna thAya che, tyAre jaghanya avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAganI samajavI. utkRSTa tiryaphalekathI adhekAnta sudhI athavA Ule kAna sudhI. jyAre tiryakalekamAM sthiti ke dvIdriya jIva UrvakAnta athavA alekanDamAM ekendriyanA rUpamAM utpanna thanAra hoya ane mAraNAntika samudughAta kare, te samaye taijasazarIranI pUrvokta avagAhanA thAya che. tiryaka, padanugrahaNa karavAnuM kAraNa e che ke temanA sthAna prAyaH tiryaphaleka ja che. virala rUpathI alokane eka bhAga adhelaukika grAma AdimAM tathA Urdhvalikane eka bhAga paDakavana AdimAM paNa dvIndriyanuM hovuM saMbhavita che. hIndriyanI samAna trIndrimAM ane caturidrinA tejasazarIranI, je mAraNA ntika samudughAtathI samavahata thAya, avagAhanA samajI levI joIe. arthAt trIndri caturindriyanI avagAhanA paNa vidhvaMbha ane bAhalyanI apekSAe zarIra pramANumAtra hoya che. laMbAinI apekSAe jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamAbhAganI ane utkRSTa tiryakathI alekAnta sudhI athavA UrvakAnta sudhInI samajavI joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! mAraNAnika samudraghAtathI samavahata nArakanA taijasazarIranI avagAhanA keTalI moTI hoya che? zrI prajJApanA sUtra : 4 276 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavAna-he gautama! mArAntika samudUghAtathI samavahata nAraka jIvanA tejasa zarIranI avagAhanA viSkabha ane bAhalyanI apekSAe zarIra pramANa jeTalI hoya che. ArAmanI apekSAthI jaghanya kAMIka adhika eka hajAra ejananI ane utkRSTa nIcenI tarapha sAtamI narakabhUmi sudhI tisvayaMbhUramaNa samudra sudhI ane upara paMDakavanamAM puSkariNI sudhInI hoya che. tAtparya e che ke valayamukha Adi cAra patilakalaza eka lAkha yejanAnI avagAhanA vALA che temanI ThikarI eka hajAra ejananI che. temanI nIcenA trIjA bhAga vAyuthI paripUrNa che, UparanI trIjo bhAga jaLathI paripUrNa che ane vacale trIjo bhAga vAyu tathA jaLanA nisaraNa ane apasaraNane mArga che. jyAre keI sImAka Adi nArakAvAsamAM vartamAna nAraka jIva pAtAlakalazanA samIpavata thaIne pitAnI Ayune kSaya thatAM nikaLe che ane eka hajAra ejananI pAtAlakalazanI bhIMtane bhedIne pAtAlakalazanI aMdara bIjA agara trIjI vibhAgamAM manA paryAyamAM utpanna thanAra thAya che ane mAra Natika samudraghAta kare che. tyAre te nArakanI jaghanya kaMIka adhika eka hajAra ejananI tejasa zarIranI avagAhanA thAya che. jyAre sAtamI tamatamAM pRthvIne nAraka svayaMbhUramaNa samudranA paryanta bhAgamAM matsyanA rUpamAM utpana thanAra thAya che athavA paMDakavanamAM puSkariNImAM mAsyarUpathI utpanna thanAra thAya che, tyAre rasAtamI pRthathI AraMbhIne tiryapha yaMbhUramaNa paryanta ane Upara paDa kavananI puSkariNI sudhI nAraka jIvanA tejasazarInI avagAhanA jANavI joIe. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! mAraNAntika samudughAtathI samavahata paMcendriya tiryaMcanA taijasazarIranI avagAhanA keTalI meTI kahelI che? zrI sagavAna-he gautama ! jevI dvIndriyanA te sArIranI avagAhanA kahI che, eja prakAre paMcendriya tiryaMcanA taijasazarIranI avagAhanA paNa samajavI joie arthAt viSkala ane bAhalyanI apekSAe zarIra pramANa che, laMbAInI apekSAe jaghanya aMgulano asaM khyAta bhAga ane utkRSTa tiryaphalakathI aleka sudhI agara Urvileka sudhInI avagahanA kahelI che, kema ke paMcendriya tiryaMcanA utpAda ekendriyanA samAna nathI hotA. zrIgautamasvAmI-he bhagavan! mAraNatika samudraghAtathI samavahata manuSyanA taijasazarIranI avagAhanA keTalI meTI kahelI che? zrIbhagavAna -he gautama ! utkRSTa samaya kSetra arthAt manuSya kSetrathI aloka agara UrthalekanA anta sudhI manuSyanA tejasazarIranI avagAhanA jANavI joIe kema ke manu ne paNa ekendriyanA rUpamAM utpAda sarvatra che. ahIM samayakSetranuM grahaNa karavAthI samaya zretrathI anyatra-manuSyane janma athavA saMharaNa saMbhavita nathI. tethI enAthI adhika avagAhanA nathI haiI zakatI, e sUcita kareluM che. samaya zrI prajJApanA sUtra : 4 277 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradhAnane samayakSetra kahe che. ahIM madhyamapadalopI samAsa che. tAtparya e che ke aDhAI dvIpamAM sUrya AdinA saMcAranA kAraNe vyakata thanAra samaya nAmaka kAladravya che. samayakSetrane manuSyakSetra paNa kahe che. zrIgautamasvAmI-he bhagavad ! mAraNAnika samudraghAtathI samavaData asurakumAranA taijasazarIranI avagAhane keTalI mahAna hoya che? zrIbhagavAn - he gautama? viSka ane bAhulya arthAt pahoLAI ane meTAInI apekSAe zarIranA barAbara hoya che. ane laMbAInI apekSAe jaghanya aMgulanA asaM. khyAtamA bhAganI tathA utkRSTa nIce trIjI pRthvInA adhastanacaramAnDa sudhI, tiSThiravaya bhUramaNa samudranI bAhya vedikA sudhI ane upara ISawAbhAra pRthvI sudhI asurakumAranA taijasazarIranI avagAhanA kahI che. asurakumAranA tejasazarIranI avagAhanAnA samAna ja nAgakumAra, sUvarNakumAra, agnikumAra, vikumAra, ukavikumAra, dvIpakumAra, dizAkumAra, pavanakumAra ane svanitakumAranA tajayazarIranI paNa AgAhanA viSka ane bAhayenI apekSAe zarIra pramANa laMbAInI apekSAe jaghanya aMgulane asaMkhyAtamabhAga, utkRSTa trIjI pRthvInA adhastana caramAnDa sudhI, tirthAsvayaMbhUramaNa samudranA bahAranI vedikAnta sudhI ane Upara iSa~bhAra pRthvI sudhInI jANavI joIe. vAgyantara, tiSka, sIdharma tathA izAna devenA tejasazarIranI avagAhanA paNa asurakumAranA ja samAna samajavI joIe, e prakAre mArAntika samudughAtathI samAvahata vAnaracantaranI, tiSkanI, saudharma devanI tathA izAna devanI taijasazarIra saMbaMdhI avagAhanA vikhuMbha ane bAhulyanI apekSAe zarIranA barAbara hoya che, laMbAInI apekSAthI jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI hoya che. utkRSTa nIce trIjI pRthvInA adhastana caramAnDa sudhI, tisvayaMbhUramaNa samudranI bAhulya vedikAnta sudhInI tathA Unara ISAbhAra pRthvI sudhInI samajavI joIe, kAraNa e che ke asurakumAra Adi badhA bhavanavAsI deva, vanavyantara, tiSka tathA saudharma ane IzAna devakanA deva ekendrimAM paNa unna thAya che. tethI ja jyAre pitAnA keyUra Adi AbhUSaNamAM kuMDaLa AdimAM agara padumarAga Adi maNimAM lukhyamuIita thaIne, tenA ja adhyavasAya vALA thaIne teja pitAnA zarIranA AbhUSaNemAM pRthvIkAyikanA rUpamAM utpanna thAya che. tyAre e denA tejasazarIranI avagAhanA aMgu lanA asaMkhyAtamA bhAganI hoya che. utkRSTa avagAhanA Azaya e prakAre samaja joIe. jyAre kaI bhavanavAsI Adi deva projana vaza trIjI naraka bhUminA adhatana caramAnta sudhI jAya ane Ayune kSaya thatAM tyAM ja marI jAya, tyAre ticha svayaMbhUramaNa samudranI bAhyavedikAntamAM athavA ISabAbhAra pRthvInA paryanta bhAgamAM prakAyika zrI prajJApanA sUtra : 4 278 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpapAM utpanna thAya che. te samaye tenA taijasazarIranI avagAhanA nIce trIjI pRthvInA adhastana caramAnta sudhI, ti isvayaM bhramaNa samudranI bAhyavedikAnta sudhI ane Upara iSaprAgbhAra pRthvI sudhInI hAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavan mAraNAntika samuddAta karela sanatkumAra devanA tejasazarInI avagADhunA keTalI meATI hAya che? zrIbhagavAna-he gautama ! paheALAi ane moTAInI apekSAe zarIra pramANu ane labAinI apekSAthI jaghanya agulanA asaMkhyAtamA bhAganI hAyache, utkRSTa nIce mahA pAtAlakalazeAnA dvitIya tribhAga sudhI, tirthAM svayaMbhUramaNa samudra sudhI ane Upara acyuta 45 sudhI sanakumAra devanA taijasazarIranI avagAhanA jANavI joie. sanatkumAra Adi devabhavanA svabhAvathI ekendriyAmAM utpanna nathI thatA. vikalendriyAmAM paNa nathI utpanna thatA te paMcendriya tiya cA athavA manuScAmAM ja utpanna thAya che. tethI ja jyAre mandara patanI puSkaraNI AdimAM jalAvagAhana karatA samaye Ayune kSaya thatAM eja jagyAe nikaTa va pradezamAM matsyanA rUpamAM utpanna thAya che, tyAre jaghanya tejasazarIranI avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI haiAya che, utkRSTa nIce pAtalakalazeAna, jemanI avagAhanA lAkha jananI che, khInna tribhAga sudhInI kaDelI che, ti`i svayaMbhUramaNa samudra pantanI ane Upara acyuta kalpa sudhInI che. kema ke sanakumAra Adi deva khIjA kAi devanI nizrAthI acyuta 5 sudhI gamana karI zake che jyAre kAi sana-kumAra dhruva khIjA devanI nizrAthI acyuta 45mAM gayA hoya ane potAnI Ayune tyAMja kSaya thaI jatAM kALa karIne tirthaM bhramaNu samudranA panta bhAgamAM athavA nace pAtAlakalazanA khIjA tribhAgamAM matsya Adina rUpamAM janma le che, tyAre nIzrA ane tiryAM pUrvokta tejazarIranI avagAhanA thAya che, ema samajavu joIe. sanakumAra devanA tejasazarIranI jeTalI avagAhanA kahI te, teTalI ja mAhendra, brAleAka, lAntaka, mahayuke, sahasrAra devanI, jeNe mAraNAntika samuddAta karyAM hAya, teMjasazarIranI avagAhanA samajavI joie. arthAt e badhA devAnA tejasazarIranI avagAhunA paNu vadhyuMbha ane bAhulyanI apekSAe zarIra pramANu heya che. labAInI apekSA e jaghanya aMzulanA asakhyAtamA bhAganI hoya che. utkRSTa nIce mahApAtAlonA khIjA tribhAga sudhI tiE svayaMbhUramaNa samudra sudhI, ane Upara acyutakalpa sudhI jANavI joie. zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! mAraNAntika samudghAtathI samahata Anata devanA taijasazarIranI avagAhanA DaeNDI meTI hAya che? zrIbhagavAna-De gautama ! vika`bha ane bAhulyanI apekSAe zarIranA pramANanI kharAkhara avagAhanA hAya che. laAinI apekSAthI jaghanya agulanA asakhyAtamA bhAganI zrI prajJApanA sUtra : 4 208 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya che. utkRSTa adheAlaukika grAmasudhI, tirthAM manuSya kSetra sudhI, Upara acyutakalpa sudhI, mAraNAntika samudghAtathI samahata Anata devanA teMjasazarIranI avagAhanA jANavI joIe Anata devanI avagAhanAnI samAna ja prANata ane AraNu devanI taijasazarIra sabadhI avagAhanA paNa samajI levI joie. arthAt viSThabha ane mAhulyanI apekSAe zarIrapramANu lakhAinI apekSA jaghanya aMzulanA asakhyAtamA bhAga, utkRSTa adholaukika grAma sudhI, tiSThi manuSya kSetra sudhI ane Upara acyutakalpa sudhI prANuta ane AraNu devanA tejasazarIranI avagAhanA haiAya che. bAramA devalAkanAacyuta devanI tejasazarIranI avagAhanA paNa eja prakAre che, arthAt viSNubha ane khAhatyanI apekSAe zarIra pramANa laMbAinI apekSAe jaghanya a'gulanA asakhyAtamA bhAganI utkRSTa nIce adhelaukika grAma sudhI, tiIi manuSya kSetra sudhI, avagAhanA che paraMtu Anata deva AdithI emAM vizeSatA e che ke acyuta devanI tejasa zarIranI avagAhanA Upara peAtAnA vimAna sudhI ja hAya che. ahI Upara acyutakalpa sudhI na kahevu joie, kema ke acyuta deva acyutakalpamAM rahe che, tethI ja prarUpA karatI vakhate acyuta 5 sudhI ema kahevuM ucita nathI, mRcyuta deva kadAcita peAtAnA vimAnanI uMcAi sudhI jAya che ane tyAM jaIne kAladharmane prApta thai jAya che. tyAre A avagAhanA thAya che. eja abhiprAyathI kaheluM che-ke Upara peAtAnA vimAnA sudhInI vagADunA thAya che. Anata prANata, AraNu kalpanA deva kaI bIjA devanI nizrAthI atruta kalpamAM gayA hAya ane tyAM kALa karIne adhelaukika grAmamAM athavA manuSya kSetranA paryaMnta bhAgamAM manuSya rUpathI utpanna thAya, tyAre utkRSTa nIce adhelaukika grAma sudhI ane tirthAM manuSya kSetra sudhI tathA Upara acyutakalpa sudhI agara acyutadeva vimAna sudhInI Anata AdivAnA tejasazarIranI avagAhanA samajavI joie, zrIgautamasvAmI--he bhagavan ! mAraNAntika samudghAtathI samavahata traiveyaka devanA taijasazarIranI avagAhanA keTalI mATI kahelI che ? zrIbhagavAna-De gautama ! viSThabha ane khAhulyanI apekSAe zarIranI barAbara or taijasazarIranI avagAhanA haiAya che. lakhAinI dRSTithI jaghanya vidyAdhara zreNiyA sudhI ane utkRSTa nIce adheAlaukika grAmA sudhI, tiSThi manuSya kSetra sudhI ane Upara potapotAnA vimAnA sudhI greveyaka devAnA tejasazarIranI avagAhanA mAraNAntika samuddhAtanA samayamAM thAya che. anuttaraupapAtika devanA taijasazarIranI avagAhanA paNa caiveyaka detranA samAna ja samajI levI joie, arthAt viSNubha ane mAhatyanI apekSAe zarIra pramANu lakhAimAM zrI prajJApanA sUtra : 4 280 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaghanya vidyAdhara zreNi sudhI ane utkRSTa adhelaukika grAma sudhI, tirthaM manuSya kSetra sudhI ane Upara potapeAtAnA vimAnA sudhInI anuttaaupapAtika devAnA tejasazarIranI avagAhanA samuddhAta dazAmAM thAya che. greveyaka deva tathA anuttaraupapAtika deva adana Adi pazu pAtAnA sthAna para sthita rahIne ja kare che. teo ahIM AvatA nathI. tethI ja temanI jaghanya avagAhanA ma'gulanA asaMkhyAtamA bhAganI nathI thaI zakatI. paNa jyAre vaitADhaya paryaMta UMparanI vidyAdhara zreNiyAmAM teo utpanna thanArA ane che, tyAre pe!tAnA sthAnathI mArabha karIne vidyAdhara zreNiyA sudhI temanA tejasazarIranI jaghanya avagAhanA thAya che. utkRSTa adhelaukika grAmA sudhI nIce avagAhanA thAya che. tiIi avagAhanA manuSya leAka sudhI thAya che, evuM samajI levu' joie. e prakAre taijasazarIranA bhedeAnu, saMsthAnAnu` temaja alagADunAnu nirUpaNu karAyu' che. have kANuzarIranA bheda sasthAna temaja avagAhanA kahe che zrIgautamasvAmI-De bhagavan ! kALuzarIra keTalA prakAranA kahelAM che ? zrIbhagavAn-he gautama ! kANuzarIra pAMca prakAranA karelAM che, te A prakAre-eke ndriya kA'NuzIra, dvIndriya kAmaNuzarIra, trIndriya kAma NuzarIra, caturindriya kAma chuzarIra ane paMcendriya kANuzarIra. kALuzarIra taijasazarIranuM sahucara che, jyAM taijasazarIra tyAM kArmAMNuzaura ane jyAM kANugharIra tyAM taijasazarIra avazya haiAya che. tethI ja kAzIranA saMsthAna Adi taijasazarIranA samAna ja che ane te jIva pradezeAnA anusAra heya che. tethI jevA tejasazarIranA bheda sasthAna AdinI vaktavyatA kahI che, tevI ja krANuzarIranI paNa kahevI bleie. e abhiprAyathI sUtrakAra kahe che, je prakAre taxsazIranA bhe-sasthAna ane avagAhanAnu kana karyuM che, teja prakAre sampU kathana kAma NuzarIranA viSayamAM paNa samajI levu' joie. pRthvIkAyika Adi ekendriya, vikalendriya, nairayika, paMcendriya, tiya'ca, manuSya, asurakumAra Adidaza bhavanapati vAnabhyantara, jyotika saudharmA, IzAnaAdi khAra kalpapapanna, navacaiveyaka, deva tathA anuttaraupapAtika rUpa pAtIta devanA krANuzarIranuM nirUpaNa Aja prakAre jANavu neie. sU hA zrI prajJApanA sUtra : 4 281 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgala ke cayana kA nirUpaNa pudgalacayana vaktavyatA zazva! -(kora,jiya sarIrarasa huM aMte ! tti poLanA citi)he bhagavan ! audvArika zarIranA pudgala keTalI dizAethI cayane prApta thAya che ? (poyamA ! niStrAvALuM zikSa) huM gautama ! vyAghAta na hAya ! e dizAethI (vASacaM dukhta siya tiiitta, priya parzana) vyAghAta hAya tA kadAcit traNa dizAethI, kadAcit cAra dizAethI (liya paMcatti) kadAcita pAMca dizAethI (vebiyasarIrarasa aaN maMte ! rnisa poAtkA jinnati ?) he bhagavan vaikriyazarIranA pugala keTalI dizAothI cayane prApta thAya che ? (noyamA ! niyamAiniM)hai gautama ! niyamathI chae dizAethI (E plAAvasarIsa_f)eja prakAre AhArakazarIranA paNu (tecadambhanALa laddA borahiyalarIraNa) tejasa ane kANuzarIranA jevA audArikanA (orAjiyattarIttaLa aMte ! visiopArA unnitti ?) he bhagavan ! audArikazarIranA pugala keTalI dizAethI upacita thAya che (goyamA ! taMveva) he gautama ! eja prakAra (lAva janmasIsa) yAvat kANuzarIra sudhI (vaM SiSnatti) eja prakAre upacita thAya che (gavinaMti) apacita thAya che. (namsa na maMte ! gorAcisarIra tatta ve'vicarIra ?) he bhagavan ! jene audArikazarIra hAya che, tenA vaikriyazarIra hAya che? (msa veindriyasarIra tannorAjiyasarImAM ?) jenu vaikriyazarIra hAya che, tenuM audArikazarIra hAya che ? (vocamA ! nasla lohiyasIra' tanna vaicitarI niya asthi ttiya nathi) he gautama ! jenA audArikazarIra heAya che, tenA vaikriyazarIra kadAcita hAya che ane kadAcit nathI hAtAM (namsa vendriyasarIra tarasa chorAjiyasarIra ziva asthi, siya nathi) jenA vaikriyazarIra hAya che, tenA audAkizarIra kadAcit hAya che, ane kadAcit nathI hatAM. (jJakSa na mate ! orAjiyasarIra' taAE gaddAraisarIra') he bhagavan ! jenuM audArika zarIra hAya che ? tenuM ADhArakazarIra hoya che, (lasa bAdAra tarIra' taAEohiyasarIra ) zrI prajJApanA sUtra : 4 282 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenuM AhArakazarIra hoya che, tenuM dArika zarIra hoya che? (zomAM !) he gautama! (raNa osTicArI tarata AejarI ziva asthi, siya na0i) he gautama ! jenuM jenuM audArika zarIra hoya che, tenuM AhArakazarIra kadAcit hoya che, ane kadAcita nathI paNa hatuM (nara puna jANArAsapIra' tarasa osTiyarItta niyama adhi) jenuM AhAraka zarIra hoya che, tenuM dArikazarIra niyamathI hoya che. | (sSNa mate ! gorAriNI, tAra terI ) he bhagavan! jene audArika zarIra hoya che tene taijasazarIra hoya che? (1Na teyArI tarasa morAsTiyarI) jene tejasazarIra hoya che, tene audArikazarIra hoya che? (mA ! jharaNa zojhizanarIra tAra teyArI niyama saci) he gautama ! jene audArika zarIra hoya che tene taijasazara niyamathI hoya che (TLa teyArI taraNa rAjhizanarI uttara sthi, fNaya nathi) paNa jenuM taijasazarIra hoya che, tenuM dArika zarIra kadAcita hoya che, kadAcit nathI hotuM (harSa sarI vi) eja prakAre kAzmaNazarIra paNa. (jassa NaM bhaMte ! veuvviyasarIra tassa AhAragasarIra jasta AhAragasarIra tarasa beu. zvicA) he bhagavan! zuM jenuM vaikiyazarIra hoya che, tenuM AhArakazarIra hoya che, jene AhArakazarIra hoya che, tenA vaikiya zarIra hoya che? (camA ! = 23kitarI tarata mahArANI bariya) he gautama ! jemane vekiya zarIra hoya che, temane AhArakazarIra nathI letAM (jJa vi garirIraM ta va veciMsarI ) jemane AhArakazarIra hoya che, tamane vaikriyazarIra nathI letAM (tevA vamAsuM) tejasa ane kAmaNa (traNa borArjivaLa samuM) jevA dArikanI sAthe (tara mahArAsarIjha vi sama) eja prakAre AhArakazarIranI sAthe paNa hoya chetevA #mAruM rAcavAna) tejasa ane kAryaNazarIra audArikanA samAna vekiya ane AhArakanI sAthe paNa prarUpaNa karavA joIe. (jassa NaM bhaMte ! teyagasarIraM tassa kammagasarIraM, jassa kammagasarIraM tassa teyagasarIraM ?) he bhagavana ! zuM jene teja zarIra hoya che temane kAma zarIra hoya che? ane jemane kArmazarIra hoya che temane tejasazarIra hoya che? (locamA ! = teyArIraM tarata janma zrI prajJApanA sUtra : 4 283 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarI niyamA yi) he gautama ! jene tejasazarIra che tene kAmaMNuzarIra niyamathI hAya che. (nasa vi mAlarIra tassa vi seyasarIra niyamA )i jene kANuzaura DAya che, tene tejasazarIra niyamathI hAya che. TIkA:- AnAthI pUrve audArika Adi pAMce zarIranA bheda, sasthAna, ane ava gahanAnu nirUpaNu kyuM che, have pudgalAnA cayaupacaya AdinuM kathana karAya che zrIgautamasvAmI mhe bhagavan ! audArikazarIranA pudUgala keTalI dizAomAMthI AvIne cayane prApta thAya che ? arthAt samudita thAya che ? zrIbhagavAna-he gautama ! je kaI prakAranA vyAghAta arthAt rAkANu agara te aDacaNu na hAya tA pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa U ane adha: Apa chae dizAethI AvIne cayane prApta thAya che, tAtparya e che ke, trasanADInI aMdara athavA khahAra vyavasthita rahela auDhArakazarIra dhArI chatranA eka pazu dizAmAM alArka nathI thatA chae dizAothI odArikazarIrane ceAgya pudgaleAne grahaNa kare che. parantu jyAM aDacaNa thAya arthAt aleka AvI javAthI khAdhA thAya tyAM kadAcit cAra dizAmAMthI kadAcit pAMca dizAethI audArika pudgalAnuM cayana thAya che. tAtparya e che ke yadi eka dizAmAM aleka AvI jAya te pAMca dizAethI e dizAothI aleAka thAya tA cAra dizAothI ane rahi traNa dizAomAM aloka AvI jAya teA trazu dizAothI puTTugalonA cayana thAya che. jema-keI audArikazarIra dhArI sUkSmajIva hAya ane te lokanA sarve prataramAM Agneya dANamAM lokAntamAM sthita banIne jenA Upara loka na heAya pUrva tathA dakSiNa dizAmAM paNa leka na heAya te jIva pazcima, uttara ane aA dizAthI ja pudgalenuM cayana kare che, kema ke bAkInI dizAe ale 4thI vyApta heAya che. jyAre teja agara teA anya kei sUkSma jIva pazcima dizAmAM rahelA hAya tene mAMTe pUrva dizA adhika thai jaze. tethI te cAra dizAothI pudgalAnu cayana kare che. jyAre te chatra nIce dvitIya Adi kAI prataramAM rahelA hoya ane pazcima zrI prajJApanA sUtra : 4 284 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dizAne Azraya karI rahele hoya; tyAre te Urva dizAethI paNa pulonuM cayana kare che, tethI ja te pAMca dizAothI cayana kare che. tene mATe phakta dakSiNa dizA ja alakathI vyApta rahe che. zrIgautamasvAmI-he bhagavad kriyazarIranA pudgalenuM cayana keTalI dizAothI thAya che? zrIbhagavAna-he gautama ! vaikiya zarIranA pugala niyamathI chae dizAothI AvIne cayane prApta thAya che, kema ke vaikriyazarIra trasanADInI aMdara ja hoI zake che, trasanADInI bahAra vaikriyazarIrane saMbhava nathI. eja prakAre AhArakanA viSayamAM samajavuM joIe, arthAt AhArakazarIranA puduMgalenuM cayana paNa chae dizAethI thAya che, kema ke AhArakazarIra paNa trasanADImAM ja saMbhave che. kintu taijasa ane kArmaNazarIranA pudgalenuM cayana dArika zarIranA samAna samajavuM joIe. enuM kAraNa e che ke taijasa ane kAmaNazarIra badhA saMsArI jInA hoya che. tethI ja jema vyAghAta na thavAthI dArika pudgalenA cayana chae dizAethI thAya che, vyAghAta thAya te kadAcita traNa dizAothI, kadAcit cAra dizAethI ane kadAcita pAMca dizAothI thAya che, te ja prakAre taijasa ane kAmaNa zarIranA pudgalenA cayananA sambandhamAM samajI levuM joIe, A prakAre pudgalenA cayananuM nirUpaNa karIne have temanA upagya ane apacayanI paNa prarUpaNa karAya che zrIgautamasvAmI-he bhagavan! audArika zarIranA puDragala keTalI dizAothI AvIne svayaMupacayane prApta thAya che? prabhUtarUpathI caya che te upacaya kahevAya che. zrIbhagavAna-he gautama! jevuM pudgalenA cayanA viSayamAM kahyuM che. tevuM ja upacayanA sambandhamAM paNa kahevuM joIe. audArika, vaikriyaka, AhAraka, tejasa ane kArpaNa A badhA zarIrane upacaya samajI levAM joIe, A prakAre dArika zarIranA padugalone vyAghAta na thatAM e dizAethI upacaya thAya che. vyAghAta thatAM kadAcit traNa dizAothI kadAcita cAra dizAothI ane kadAcita pAMca dizAethI upacaya thAya che. vaikriya ane AhArakazarIranA pugalonA upacaya niyamathI chae dizAmAM thAya che. taijasa ane kAma thazarIranA pudgaleno upacaya yAghAta na thavAnI sthitimAM chae dizAothI thAya che ane je bAghAta thAya te kadAcit traNa, kadAcit cAra ane kadAcita pAMca dizAothI upacaya thAya che. e prakAre dArika Adi pAMce zarIranA pudgala upacita paNa thAya che ane apacita paNa thAya che. apacayane artha che pudgalone hAsa (nAza) tha, arthAt kati paya pudgalonuM dArika zarIra AdithI nikaLavuM, ghaTavuM, dara thavuM A apacaya upacayanA samAna ja samajavuM joIe, zrI prajJApanA sUtra : 4 285 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte pudgalonA cayananI prarUpaNA karIne have zarIra saMga dvAranI prarUpaNA - zrIgautamasvAmI-he bhagavana je jIvanA audAkizarIra hoya che zuM tenA vaikiyazarIra paNa hoya che ? ane jenA vaikriyazarIra hoya che tenA orika zarIra paNa hoya che? * zrIbhagavAna gautama! je jIvanA audArika zarIra hoya che, tenA vekiyazarIra kadAcit hoya che, kadAcit nathI hatA ane je jIvanA vakriya zarIra hoya che tenA audArikazarIra kadAcita hoya che, kadAcit nathI paNa hatAM. abhiprAya e che ke kaI audyArikazarIra jIva je kriyalabdhithI saMpanna hoya ane vekiyazarIra banAve che tenuM vikriyazarIra thAya che. je vaikriyalabdhivALA nathI agara vekiya labdhithI yukta thaIne paNa vaikriyazarIra na banAve te tenA vaikriyazarIra nathI hotAM. deva ane nAraka kriyazarIra vALA hoya che, teonA audarikazarIra nathI letAM kintu vaikriyazarIra vALA tirthaze ane manuSyanA audArika zarIra paNa hoya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana je jIvanA audArika zarIra hoya che tenA zuM AhArakazarIra hoya che? ane jene AhArakazarIra hoya che tenA dArika zarIra hoya che? zrIbhagavAna-he gautama! je jIvane audArika zarIra hoya che tene AhArakazarIra kadAcita hoya che, kadAcit nathI paNa hatuM, paraMtu jene AhArakazarIra hoya che tene audArikazarIra niyame karIne hoya che. kema ke, je audArika zarIra cauda pUrvanA dhAraka hoya che ane AhAraka labdhithI saMpanna hoya che, te je AhArakazarIra banAve che te tenuM audArika zarIra ane AhAraka bane zarIra hoya che, anya jIvanA nathI detAM, kintu audArikazarIranA abhAvamAM AhAraka labdhi thaI ja nathI zakatI tethI AhArakazarIravALA jIvanA darizarIra niyame karIne thAya ja che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! je jIvane audArika zarIra hoya che, tene taijasazarIra hoya che? ane jene taijasazarIra hoya che, tene audArika zarIra hoya che? zrIbhagavAna he gautama ! je jIvane audArika zarIra hoya che, tene tejasazarIra niyama karIne hoya che, kintu jene taijasazarIra hoya che, tene audArika zarIra kadAcita hoya che, kadAci nathI hatuM kema ke devo ane nArakanA taijasazarIra maLI Ave che kinta audArika zarIra nathI hotuM. manuSya ane tiryaMcanA taijasazarIra hoya te paNa dArika zarIra hoya che. - tejasa zarIranI jema ja kAmaNa zarIranI paNa dArika zarIranI sAthe prarUpaNa karavI joIe, kema ke tejasa ane kAmaNa zarIra ane sahacara che. A rIte jene audorika zarIra che tene kArmaNazarIra niyame karI hoya che, kema ke kAmaNuzarIranA abhAvamAM audArika zrI prajJApanA sUtra : 4 286 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranuM hovuM asaMbhavita che, paNa jene kAmaNazarIra hoya che, tene dArika zarIra hoya che ane nathI paNa hatuM-tiryo ane manuSyane heAya che, deva-nArakene nathI letAM have vijhiyazarIrane AhArakazarIranI sAthenA saMyoganI prarUpaNa karAya che zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! je jIvane vaikiyazarIra hoya che, tene AhArakazarIra hoya che ? ane jene AhArakazarIra hoya che tene vaikriyazarIra hoya che? zrIbhagavAna-he gautama! jene vaikriyazarIra hoya che, tene AhArakArI nathI hotuM ane jene AhArakazarIra hoya che, tene vaikriyazarIra nathI hetuM, A bane zarIra eka sAthe eka jIvanA nathI hoI zakatAM. tejasa ane kArmANazarIranI audArika zarIranI sAthe jevI prarUpaNa karI che, e ja pakAre vaikriya zarIranI sAthe paNa prarUpaNA karavI joIe. AhArakazarIranI sAthe paNa temanI eja prakAre prarUpaNA samajavI joIe, zrIgautamasvAmI-he bhagavan ! je jIvane taijasazarIra hoya tene kAmaNazarIra paNa heya che? jene kAzmaNazarIra hoya che tene taijasazarIra paNa hoya che? zrIbhagavAna-he gautama! jene tejasazarIra hoya che, tene niyame karI kArma zarIra hoya che, ane jene kArmaNazarIra hoya che tene niyamathI tejasazarIra hoya che. A banne paraspara avinAbhAvI che, hamezA sAthe sAthe rahe che. A sUtra 10 audArikazarIrIyoM ke alpabahuvaiddhAra kA nirUpaNa alapajhahetva dvAra zabdArtha-(guLa maMte ! gorAsTiva trica ArA terA janmAkSarI) he bhagavan ! A audArika vaikiya, AhAraka, taijasa ane kANazarIramAM (apyA) dravyanI apekSAe (THkUvA!) pradezonI apekSAthI (4pggvANa) dravya ane pradezonI apekSAthI (ca) kaNa ( reti) konAthI (bApA nA ducA vA tujA vA vihiyA vA) a9pa, ghaNA, tulya, athavA vizeSAdhika che? (yama ! saMghayo vA mAdAranArA suvazcA) gautama! badhAthI ochAM AhArakazarIra che dravyanI apekSAthI (vaidivacArI aparNa saMjJaSTUTI) vaikriyazarIra dravyanI apekSAthI asaMkhyAtaguNA che (rADhiyAtA vyakrayANa karaMjJALA) dArika zarIra dravyanI apekSAthI asaMkhyAtagaNuM che (terA jArI rojitustrA) taijasa ane kArpaNa zarIra bane barAbara che (apar virLA) dravyathI anaMtagaNu che. (Tpyag) pradezanI apekSAthI (saMvavA bAhArI padayANa) badhAthI ochA AhArakazarIra che pradezanI apekSAthI (vaidivasarIra vANavA asaMmTITI) vaikriya zrI prajJApanA sUtra : 4 287 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra pradezanI apekSAthI asaMkhyAtagaNuM che (moDhiyAra pasaMdRgAra mAM nALA) aukArika zarIra pradezonI apekSAthI asaMkhyAtagaNI che (teyArI maLatALA) taijasazarIra pradezanI apekSAthI anantagaNu che paNagzcAra sAMtaLaT) kArmaNazarIra pradezonI apekSAthI anantagaNuM che. (vaThThANasA) dravya ane pradezanI apekSAe (lagnovA lAphAnArI ) badhAthI ochA AhArakazarIra dravyanI apekSAthI (vaizvinA trayA saMjJALA) kriyazarIra dravyanI apekSAthI asaMkhyAtagaNA che. (rADhiyA suvazcAra saMveTTri) dArikazarIra drazranI apekSAthI asaMkhyAtagaNu (corAjhigharIre hiMto vAto gAIrANI padRvAra tayir) dravyathI audArika zarIranI apekSAe pradezathI AhArakazarIra ananagaNA che (virata pAyA have nALat) vaikriyazarIra pradezathI asaMkhyAtagaNuM che (AsTicaranA pATrayA ajhaTT) audArika zarIra pradezonI apekSAe asaMkhyAtagaNuM (cAmyA vi turA) taijasa ane kArpaNa ane tulya che (vyA anaMtakuLaT) dravyathI anantagaNA che (terAsarI pakSapyA aiaTVT) taijasazarIra pradezothI apekSAe anantagaNe che (mArI paTTA anaMtakuLaT) kAmaNazarIra pradezathI anantagaNa che. (gu mate ! rosTiveravicagANAvAva-mArIrALa) he bhagavana ! A audarika, vaikriya, Aharaka, tejasa ane kAzmaNazarIramAM (jJAicAra zoSaigurg) jaghanya avagAhanA (3oriyA zo dukhA) utkRSTa avagAhanAthI (fgUrgvoricAra zorg) jaghanya kUSTa avagAhanAthI (Are care hiMto) keNa konAthI (Maa vA vaducA jA tura at faNe sADhiyA vA?) a5, ghaNuM, tulya, yA vizeSAdhika che ? (ghocamar! devovA gorAjhirIrarasa nicA mojA) he gautama! badhAthI nAnI audArika zarIranI jaghanya avagAhanA che (terA IIIM hovi turA) taijasa ane kArma bannenI sarakhI che (jhaLiyA zALA vizesANiyA) jaghanya avagAhanA vizeSAdhika che (vaidivAsI kajiyA korrrr saMjJA) vaikiyazarIranI jaghanya avazAhanA asaMkhyAta zuM che (bhAdaravINa zahaeLA gogAdamii saMveTLA) AhAraka zrI prajJApanA sUtra : 4 288 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranI jaghanya avagAhanA asaMkhyAtagaNuM che (3otiyA igrg) utkRSTa avagAhanAmAM (sadgovA bApAsIra koriyA gojanA) badhAthI ochI AhArakazarIranI utkRSTa avagAhanA che (borisaraNa 3oliyA moLA raMganuti) audArikazarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtagaNI che (veravicArIsa 3osiyA goLA laMveTTUTI) kriya zarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtagaNI che tevA to tustrA koriyana korg ) taijasa ane kAmaNa banenI sarakhI utkRSTa avagAhanA asaMkhyAtagaNI che. (4UUrosicAI Tirt) jaghanyatkRSTa avagAhanAmAM (saMvavA zArirI rahara jJaomyA mojA) badhAthI ochI audArika zarIranI jaghanya avagAhanA che tevA #mALe sori tu nArA zorirdA visAcA) tejasa-kAzmaNa banenI barAbara jaghanya avAhanA vizeSAdhika che (divApIrarasa gALavA bojArUnA ahaMkana[r) vakriyazarIranI jaghanya avagAhanA asaMtagaNu che (mAhArIsa kauimhiMto goLA hiMto tasava zoliyA goLA visAyi) AhArakazarIranI jaghanya avagAhanAthI tenI utkRSTa avagAhanA vizeSAdhika che (boDhicarIta voriyA goThThA saMveTI) audArikazarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtagaNI che (vicaraNa naM voriyA zo phaLa saMkATMA) vaikriyazarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtagaNI che (tevAvamAM rovi koriyA kALA kALA) taijasa ane kArpaNa bannenI sarakhI utkRSTa ava gAhanA asaMkhyAtaguNa che. ekavIsamu pada samApta TIkArya-AnAthI pahelAM audArika Adi zarIranuM saMyogadvAra nirUpita karAyuM che. have dravya pradeza ane ubhayanI apekSAe te zarIranA alapa bahatvanuM pratipAdana karAya che. zrIgautamasvAmI-he bhagavana ! A dArika, vakriya, AhAraka, tejasa ane kArmaNazarIramAM dravyanI apekSAe pradezanI apekSAe ane dravya pradezanI apekSAthI keNukenAthI apa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrIbhagavAna -he gautama ! badhAthI ochA dravyanI apekSAthI AhArakazarIra che, kema zrI prajJApanA sUtra : 4 289 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke AhArakazarIra utkRSTa saMkhyaka hoya te paNa sahasa pRthakatva(be hajArathI navahajAra sudhI)ja hoya che. kahyuM paNa che- ekIsAthe AhArakazarIra adhikathI adhika sahastra pRthakatva hoya che. AhArakazarIranI apekSAe kriyazarIra dravyathI asaMkhyAtagaNu hoya che, kema ke badhA nAro, badhA devenA keTalAka paMcendriya tiyacanA, manuSya ane bAdara vAyukAyikanA vakriya zarIranI apekSAe dArika zarIra dravyanI apekSAe zarIra saMkhyAnI daSTIthI saMkhyAtagaNu hoya che, kema ke audyArika zarIra pRthvIkAyika, aSkAyika, tejaskAyika, vAyukAyike, vanaspatikA cike, hIndriye, trIndriya caturindriye tiryA ane manuSyanA hoya che ane pRthvIkAya-apateja-vAyu tathA vanaspatikAyikamAMthI pratyeka asaMkhyAta kAkAza pramANa che. taijasa ane kAmaNuzarIra bane barAbara hoya che paNa audArika zarIranI apekSAe anaHgaNa che, kema ke sUkSama ane bAdara nigodanA jIvo ke je anantAnaH che, pratyekanA tejasa ane kArmANa zarIra hoya che. pradezanI apekSAe vicAra karAya to pradezamAM AhArakazarIra badhAthI ochAM che, kema ke sahastra pRthakatva saMkhyAvALA AhArakazarIranA pradeza bI ja badhA zarIranA pradezonI apekSAe ochAM ja hoya che AhArakanI apekSAe vaikriyazarIra pradezanI daSTithI asaMkhyAtagaNuM hoya che. zaMkA-vaikriya varganI apekSAe AhAraka vargaNa paramANuonI apekSAthI anantagaNuM hoya che. pachI AhArakazarIrathI vaikiya zarIranA pradeza asaMkhyAtagaNu kevI rIte kahelA che? samAdhAna-AhArakazarIra thoDI vaNaoe bane che, kema ke AhArakazarIra kevaLa eka hAthanuM ja hoya che, paNa vaikriya zarIra ghaNI vargaNuothI bane che kema ke vikriyazarIra utkRSTa eka lAkha ejanathI paNa Adhaka pramANunuM hoI zake che. taduparAnta AhAazarIra saMkhyAmAM paNa a85 kevaLa sahastra pRthakatva hoya che, paNa vaikriyazarIra asaMkhyAta zreNigata AkAza pradezanA barAbara hoya che. e kAraNe AhArakazarIranI apekSAe vaikriya. zarIra pradezanI dRSTithI asaMkhyAta gaNuM kahela che. temanI apekSAe dArika zarIra pradezanI daSTithI asaMkhyAtagaNI hoya che, kema ke teo asaMkhyAta kAkA zenI barAbara maLe che. e kAraNe temanA pradeza atipracura hoya che. temanI apekSAe tejasazarIra pradezanI daSTithI anantagaNA vadhAre hoya che, kema ke teo dravyanI dRSTithI paNa audArika zarIrathI anantagaNuM che. tejasazarIranI apekSAe kArmazarIra pradezonI dRSTithI anantagaNuM che, kema ke kArmANavaNAe taijasa vargaNAonI apekSA e paramANuonaH lihAjathI anantaguNita hoya che. dravyArtha-pradezArtha arthAta dravya ane pradeza ubhayanI apekSAe dravyanI draSTithI asaM. khyAtaguNita che. temanI apekSAe dArika zarIra dravyataH asaMkhyAtaguNita che kema ke pUrvokta zrI prajJApanA sUtra : 4 290 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yukti ahIM paNa samAna ja che. dravyataH dArika zarIranI apekSAe pradezataH AhAraka zarIra anantaguNita che. audArika zarIra badhAM maLIne paNa asaMkhyAta kAkAza pradezanA barAbara che, jyAre AhArakazarIranI vargaNAmAMthI pratyekamAM abhathI anatagaNuM paramANu hoya che, temanI apekSAe paNa vaikriyazarIra pradezArthatagayA asaMkhyAtaNA hoya che. temanI apekSAe audArizarIra pradezanI daSTithI asaMkhyAtaguNa hoya che. A viSayamAM yukti pUrvavat samajavI joIe, temanI apekSAe taijasa ane kArmaNa dravyataH anantaguNita hoya che, kema ke teo atyantapracura anaH saMkhyAvALA che. paNa tejasa ane kArmaNazarIra parasparamAM alpasaMkhyAvALAM che, kema ke banne paraspara avinAbhAvI che, ekanA abhAvamAM bIjuM nathI rahetuM taijasazarIra pradezataH anataguNita hoya che. A viSayamAM yukti pUrvavat samajI levI joIe. tenI apekSAe kArmANazarIra pradezataH anantaguNita che. A prakAre pAMce zarIranA dravyathI pradezathI, tathA dravya pradezathI alpa bahatvanuM prarUpaNa karAyuM. have jaghanya, utkRSTa ane jaghanyatkRSTa avagAhanA saMbaMdhI a85bahatva pratipAdana karAya che zrIgautamasvAmI-bhagavad ! A dArika, veyika, AhAraka tejasa ane kAmaNazarIramAMthI jaghanya avagAhanA, utkRSTa avagAhanA ane jaghanyatkRSTa avagAhanAnI daSTithI kaNa kenAthI alpa, adhika, tulya athavA vizeSAdhika che? zrIbhagavAna-gautama! badhAthI ochA audArika zarIranI jaghanya avagAhanA che, kema ke te aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI hoya che. tejayazarIra ane kAmaNazarIranI avagAhanA parasparamAM tulya che; paNa dArika zarIranI jaghanya avagAhanAthI vizeSAdhika che. mAraNatika samughAtathI samavahata, jenuM taijasazarIra parvazarIrathI bahAra nikaLI gayuM che, tene AyAma, bAhulya ane vidhvaMbhathI avagAhananI prarUpaNa karatAM je pradezamAM teo utpana thaze, te pradeza dArikazarIranI avagAhanAthI amita aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANuvyApta thAya che ane atyanta zeDe vacala padeza paNa vyApta bane che. e prakAre audArika zarIranI jaghanya avagAhanAthI vizeSAdhika avagAhanA kahelI che. tenI apekSAe vikiya zarIranI jaghanya avagAhanA asaMkhyAtagaNI hoya che, kema ke aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganA asaMkhyAta bheda che. vaikriyazarIranI jaghanya avagAhanAnI apekSAe AhArakazarIranI janya avagAhanA asaMkhyAtagaNI hoya che, kema ke, te kAMIka ochA eka hAthanI hoya che. utkRSTa avagAhanAmAM badhAthI ochA AhArakazarIranI utkRSTa avagAhanA hoya che, zrI prajJApanA sUtra : 4 291 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kema ke te eka hAthanI ja hoya che. tenI apekSAe dArika zarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtaguNI che, kema ke te kAMika adhika eka hajAra jananI heya che. audArika zarIranI avagAhanAnI apekSAe kriyazarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtaguNI hoya che. kema ke tenuM pramANa kAMIka adhika eka eka lAkha ejananuM che. tejasa ane kArmANazarIranI avagAhanA parasparamAM tulya che paNa kriyazarIranI utkRSTa avagAhanAthI asaMkhyA guNI che, kema ke tenuM pramANa cauda rAjUnuM che. jAtkRSTa avagAhanAne vicAra karAyate badhAthI ochI audArika zarIranI jaghanya avagAhanA hoya che. tejasa ane kArmANazarIranI jaghanya avagAhanA aMdaroaMdara sarakhI che, paraMtu dArika zarIranI jaghanya avagAhanAnI apekSAe vizeSAdhika che. tejasa ane phArma zarIranI jaghanya avagAhanAthI vaikriyazarIranI jaghanya avagAhanA asaMkhyAtagaNuM che. AhArazarIranI jaghanya avagAhanAnI apekSAe tenI arthAta AhArakazarIranI utsuTa avagAhanA vizeSAdhika che. tenI apekSAe dArizarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtagaNI avika che. tenI apekSAe vaikriyazarIranI utkRSTa avagAhanA saMkhyAtagaNI adhika che. tejasa ane kAmaNazarIranI utkRSTa avagAhanA ApasamAM tulya che kintu vaiki. yazarIranI apekSAe asaMkhyAtagaNI hoya che. yukti te pahelAM kahevAI gaelI che. jainAcArya jainadharmadivAkara pUjayazrI ghAsIlAlajI mahArAja viracita prajJApanA sUtranI prameyAdhinI vyAkhyAmAM ekavIsamuM pada samApta kerA zrI prajJApanA sUtra : 4 292