________________
८८
उपासादशाङ्गमूत्रे नमवलोकन यस्या सामियदर्शना, यत्तु दर्शन रूपमिति व्याख्यात तत्पूर्वोत्तरो पात्तविशेषणपौनरुत्तयापत्या हेयमेर । यत एर विशेषणविशिष्टाऽत एर मुरूपा सर्वातिशायिस्यलारण्याती, रूपेण लावण्यस्याप्युपलक्षितत्वात आनन्दस्य 'गाये ति-माग्व्याख्यातमकारस्य इटा-अभिलपणीय मनोऽनुहलव्याहीत्वावलभा आनन्देन गायापतिना साई-सह, अनुरक्ता-सातिशयस्नेहपूर्णा, तदुक्तम्-~~
"घरसम्मवावडा जा, सबसिणेह-प्पणी दक्खा । छाया चित्र भत्तणुगा, अणुरत्ता, सा समक्खाया ॥” इति । एतच्छाया च
" गृहर्मव्यापता या, सर्वस्नेह प्रवर्द्धनी दक्षा ।
छायेर भत्रनुगा अनुरक्ता सा समाख्याता ॥" दति । पियदसणा-जिसकी दृष्टि (चितवन-अवलोकन) दर्शकोंके मन दर्शन की व्याख्या 'रूप' करना ठीक नहीं, क्योंकि ऐसा करनेसे. पुनरुक्ति दोष आता है, अर्थात् आगेके विठोपणमें और इसमें कुछ भेद नहीं रहता।
सुरुवा-श्रेष्ठ रूप और लावण्य वालीको 'सुरूपा' कहते हैं। शिवानन्दा पूर्वोक्त समस्त प्रशस्त गुणोंवाली अत एव 'सुरूपा' थी ___ बह आनन्द की इच्छा के अनुकूल वर्ताव करती थी इसलिए उसकी वल्लभा (प्रिय) थी। वह आनन्द में अनुरक्त (अत्यन्तस्नेहवाली) थी।
कहा भी है-"जो स्त्री घरके काम-काज में लगी रहती है, सबका स्नेह बढाने चालो होती है, चतुर होती है, परछाईकी नाई पतिकी अनुगामिनी होती है, वह 'अनुरक्ता' कही गई है ॥१॥"
पियदसणारे शन (वन) नारायाना मनमा RAISIra કરતુ હોય તે સ્ત્રીને પ્રિયદર્શના કહે છે દર્શનની વ્યાખ્યા “રૂપ” કરવી એ બરાબર નથી કારણ કે તેમ કરવાથી પુનરૂકિતદોષ આવે અર્થાત- આગળના વિશેષમાં અને ખામાં કાઈ ભેદ રહે નહિ
सुरूवा-४ ३६ अनावश्यवाणी श्रीन स३५॥ ४ छ शिवाना પૂર્વોક્ત બધા પ્રશસ્ત ગુણોવાળી સુરૂપી હતી
તે આન દની ઈચ્છાને અનુકૂળ વર્તાવ કરતી હતી તેથી તેની વલભા (પ્યારી હતી તે આન દમા અનુરકત (અત્યત રનેડવાળી) હતી કહ્યું છે કે
- જે સ્ત્રી ઘરના કામકાજમાં લાગી રહે છે બધાને સનેહ વધારનારી હોય છે, ચતુર હોમ છે, પડછાયાની પેઠે પતિની અનુગામિની હોય છે તેને અનુરકતા કહેવામાં આવે છે”
