________________
अगारधर्मसञ्जीवनी टीका अ० १ सू० ९ परिपवर्णनम्
त्पदेन स्थानविशेष एव पर्यवसीयते, तन्निर्गमन चाऽजीवत्वेन निष्क्रियत्वादत्यन्तमसम्भवि तथाप्याधाराधेययो- (स्थान-स्थानिनो ) - रमेदोपचारात्परिपत्स्थिठाना सर्वेपा निर्गमनतात्पर्येणैतादृशप्रयोगाणा लोक्तोऽपि प्रसिद्धेरदोपस्तथा च भवति वक्ता- 'परिषदेय वार्त्ताऽनुमोदिते' - त्यादि । इय च परिपत्निमकारा - 'ज्ञा, अज्ञा, दुर्विदग्या चे' - ति, तत्र कुत्सितमताऽस्पृष्टचित्ता गुण दोपविवेसीसन्निभा च सामान्यस्यापि वक्तुर्वक्तव्यसारमन्तः प्रविश्याशेपतो ग्रहीतु समर्येति यावत्, एता दृशी ज्ञा, ईपज्ज्ञानपर्ववती ज्ञापरिपत्तो विभिन्नस्वभावा किन्तु सुखोपदेशनीया यद्यपि किसी स्थानका ही बोध होता है और स्थान अजीब होनेके कारण निष्क्रिय है अत एव वह निकल नहीं सकता, तथापि यहाँ स्थान और स्थान में रहने वाले अर्थात् आधार और आवेयमें उपचार से अभेद है इसलिए परिषद में उपस्थित सब व्यक्तियोंके निकलने का अभिप्राय है । लोकमे भी स्थानको परिषद् नहीं कहते किन्तु स्थानविशेषमें इकट्ठे हुए व्यक्तिओंको परिषद् कहते है, इसलिए यह कथन निर्दोष है। लोकमें कहते है- ' परिपने इस प्रस्तावका अनुमोदन किया है' आदि |
परिषद् तीन तरह की है-- (१) ज्ञा, (२) अजा (३) दुर्विदुग्धा । जिसके चित्तमें निन्दनीय मतका स्पर्श तक न हो, जो गुण-दोषका विचार करने में हसिनी जैसी हो, और साधारण वक्ताके भी वक्तव्य (कथन) के सार को गंभीर विचार करके पूरी तरह ग्रहण करनेमें समर्थ हो वह जा (समझदार) परिषद् कहलाती हैं । जो थोडे ज्ञानથાય, છે અને સ્થાન અજીવ હાવાથી નિષ્ક્રિય છે, તેથી તે નીકળી શકતુ નથી, તે પણ અહીં સ્થાન અને સ્થાનમા હેનારા મ્ર્થાત્ આધાર આધેયમા ઉપચારથી અભેદ છે, તેથી પરિષદ્મા એકઠી થએલી બધી વ્યકિતઓના નીકળવાને અભિપ્રાય છે લેકામા પણુ સ્થાનને પમ્પિંદું કહેવામા આવતી નથી, પરન્તુ સ્થાનવિશેષમા એકઠી થયેલી વ્યકિતઓન પરિષદ્ કહે છે તેથી આ કચન નિર્દોષ છે લેકામા કહેવાય છે કે “પરિષદે આ ઠરાવને અનુમેદન આપ્યુ છે” વગેરે. परिषदत्र प्रारणी हे (१) ज्ञा, (२) अन्ना, (3) दुर्विदग्धा જેના ચિત્તમા નિંદનીય મતને સ્પર્શી સુદ્ધા ન હોય, જે ગુણ-દ્વેષને વિચાર કરવામા હમી જેવી ય અને માધા ણ વકત્તાના પણ કથનના સારને ગંભીર વિચાર કરીને પૂરી રીતે ગ્રહણુ કરવામાં સમય હોય તે જ્ઞા (સમજદાર)
९५
