________________
४०८
उपासकदवाने गुरुसमक्ष प्रकटय यावदिति-अन यापच्छन्देन पडिकमाहि निंदाहि गरिहाडि विउट्टाहि विसोहेहि अन्भुटेहि अहारिह तवोसम्म पायच्छित्त पडिवजाहि' इत्येषा ग्रहणम्, तच्छाया च 'मतिकाम, निन्द, गर्हस्व, वित्रोटय, विशोधय, अभ्युत्तिष्ठस्त्र, यथाई तपाकर्म प्रायश्चित्त प्रतिपद्यस्व' इति, तन प्रतिक्राम-निवर्तस्वास्मादकरणाव , निन्द-स्वसाक्षिका कुत्सा कुरु, गईस्व-गुमसमक्ष कुत्सा कुरु, वित्रोटय-तहा वानुनन्ध छिन्धि, विशोधय अतिचारमलमपनोदयेत्यर्थ., स्पष्टमन्यत् । अत्र 'यथाई तपाकर्म प्रायश्चित्त प्रतिपद्यम्ब' इत्यभिधानाजीतव्यवहारेण श्रावकमाय श्चित्तस्यापि निशीथादौ गम्यमानत्व प्रतीयते ॥ १२८-१४७ ॥ तव भद्रा सार्थवाही चुलनीपिता श्रवकसे बोली-कोई भी पुरुष किसी भी पुत्रको घरसे नहीं लाया, न तेरे सामने मारा है। किसी पुरुषने तुझे यह उपसर्ग किया है। तुने यह भयकर घटना देखी है । अब कषायके उदयसे चलितचित्त होकर उस पुरुषको मारनेकी प्रवृत्ति तेरी हुई। उस घातकी प्रवृत्तिसे स्थूल प्राणातिपातविरमाणवत और पोषधव्रतका भग हुआ। अगर कहें कि श्रावकको तो निरपराध प्राणीकी हिंसाका त्याग होता है और वह तो सापराधी था, सो यह कहना ठीक नही, क्योंकि श्रावकको पोषधव्रतमे सापराध और निरपराध दोनोंके मार नेका त्याग होता है, इसलिए बेटा ! इस स्थान (विषय )की तुम आलोचना करो, प्रतिक्रमण करो, अपनी और गुरुकी साक्षीसे निन्दा गहीं करो, तद्विषयक परिणामोंके अनुबन्धों कारों, अतिचार के मलका दूर करके आत्माको शुद्ध करो, सन्मुख ऊठो और यथायोग्य तप कमें रूप प्रायश्चित्तको स्वीकार करो ॥ १४७ ॥ કેઈપણ પુરુષ એકકે પુત્રને ઘેરથી લાવ્યું નથી, તારી સમીપે એકકેને માથે નથી, કેઈ પુરૂષે તને આ ઉપસર્ગ કયે છે તે એક ભયકર ઘટના જોઈ છે હવે કષાયના ઉદયથી ચલિતચિત્ત થઈને એ પુરૂષને મારવાની પ્રવૃત્તિ થઈ એ ઘાત પ્રવૃત્તિથી સ્કૂલ–પ્રાણાતિપાત વિરમણ વ્રત અને પિષધનતનો ભાગ થયો અગર, જે કોઈ એમ કહે કે શ્રાવકને તે નિરપરાધી પ્રાણીની હિંસાને ત્યાગ હોય છે, અને તે તે સાપરાધી હતા, તે એ કહેવુ બરાબર નથી, કારણકે શ્રાવકને તે પિષધવ્રતમાં સાપરાધી અને નિરપરાધી બેઉને મારવાને ત્યાગ હોય છે, એટલા માટે, હે પુત્ર! આ સ્થાન (વિષય) ની તુ આલેચના કર, પ્રતિક્રમણ કર પિતાની અને ગુરૂની સાક્ષીથી નિન્દા-ગહ કર, તષિયક પરિણામેના અનુબ ધેને કાપ, અતિચારના મેલને દૂર કરીને, આત્માને શુદ્ધ કર, સન્મુખ ઉઠ અને યથાયેગ્ય તપ કર્મરૂપ પ્રાયશ્ચિત્તને स्वी४.२ ४२ (१४७), : , .
३ )
"