________________
३७०
उपासनदशास्त्रे उपचितः च्याप्त , नीलोत्पलेति नीलोत्पल प्रसिद्ध, गाल-महिषा, गुलिकानीली, अतसी 'तिस्मो इति अलसी'इति च प्रसिद्धी धान्यविशेषस्तस्याः कुसुमपुष्पमित्येपा द्वन्द्वे नीलोत्पल गवल गुलिकाऽतसीकुसमानी, तेपा प्रकाश इव वर्ण इव प्रकाशो यम्य तमतिश्याममित्यर्थ , असिम्तरवारिं, सुरति पुरस्य धारेव (तीक्ष्णा) धारा यस्य तम्। आशुरक्ता शीघ्र क्रोधावेश गत , आचरक कुफ्ति चण्डिक्यित पिसमिसायमान शब्दा एकार्था अपि पिशाचस्यातिमानोद्धत क्रोधममि व्यक्तुमुपात्ताः । अप्रेति अमार्थितस्य केनाप्यमनोरथीकृतस्य (मृत्योः) पार्थक ! कामुक!। दुरन्तेति-दुष्ट. अन्त'=अवसान यस्य तादृश, प्रान्तम्-असम्यक, लक्षणचिन्ह यस्य तथाभूत ' ही नेति हीन पुण्य यस्यामों हीनपुण्यः, चतुर्दश्या जातश्चातुर्दशिर, हीनपुण्यश्चासौ चातुर्दशिक्श्चेति - हीनपुण्यचातुर्दगिक - पापात्मेन्यर्थः, तत्सम्बोधने । धर्मति-धर्म कामयत इति धर्मकामस्तत्सम्बोधने, के सोंग, नील और अलसीके फूलके समान श्याम रगकी, क्षुराकी धारके समान तीग्वी तलवार लेकर जिधर पोषधशाला थी, और जिधर काम देव श्रावक था उधर ही आया । आकर लाल,पीला होकर कुपित और भयकर क्रोधाविष्ट होकर दात किडकिडाता हुआ, तात्पर्य यह कि चरम सीमा पर क्रुद्ध (आग बबूला) होकर कामदेव श्रावकसे इस प्रकार करने लगा-"अरे कामदेव श्रावक! तू मौतकी इच्छा कर रहा है, तेरे आखिरी बुरे होने के लक्षण हैं। तू अभागी चतुर्दशीमे पैदा हुआ है । तू श्री (कान्ति) ही (लजा) धृति (धीरज) और कीर्तिसे कोरा है ! अहाहाहा!!! तू धर्मकी कामना करता है ? पुण्यकी कामना करता है ? स्वर्गकी कामना करता है ? मोक्षकी कामना करना है? धर्म पुण्य स्वर्ग आर मोक्षका વર્ણવાળા મેથી યુકત, બહુજ ભારે, નીલકમલ, મેશના શીંગડા, નીલ અને અળસીના ફૂલના જેવી શ્યામ રંગની તીખી તલવાર લઈને, જ્યાં પિષધશાળા હતી અને જ્યાં કામદેવ શ્રાવક હતું ત્યાં તે આવ્યે આવીને લાલ-પીળો થઇ, કુપિત અને ભયકર ક્રોધાવિષ્ટ થઈ, દાત કચકચાવતે, તાત્પર્ય એ કે એટલી હદ સુધી
ધાધ થઈને તે કામદેવ શ્રાવકને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યું “અરે કામદેવ શ્રાવક! તુ મતની ઈચ્છા કરી રહ્યો છે છેવટનું ભુડ થવાના તારા લક્ષણુ છે અભાગી ચૌદશે પેદા થયે છે શ્રી (ક્તિ), હી (લજ્જા, કૃતિ (ધીરજ) અને કીર્તિથી હીન છે અહાહાહા !!! તુ ધર્મની કામના કરે છે ? પુણ્યની કામના કર છે? સ્વર્ગની કામના કરે છે? ધર્મ પુણ્ય સ્વર્ગ અને મોક્ષની કાક્ષા કરે છે
