________________
- अगारधर्मसञ्जीवनी टीका सू० ५८ अरिहतचेइय - शब्दार्थः
प्राप्त देवगुर्वेरेव प्रतिज्ञानमिति, तयोश्च वन्दन नमस्करणविषये क्रमेणान्ययूथित्वा न्ययूथिकपरिगृहीतत्वे नाधकत्वेनोपदर्शिते इत्यर्थादापतति यत्स्व यूथिकानि दैवतानि स्वयंथिक परिगृहीतानशिथिलाचारादीन् वाऽईत्साधूँश्च वन्दितु वा नमस्यतु वा मह्य कल्पत इति भवन्यानन्दस्य गावापतेः सकल्पपूर्तिः, यदिस्वन चैत्यपदेन प्रतिमाऽभिमैण्यत तदा 'अन्ययूथि दैवतानि ' इत्यनेन सह पौनरुक्त्य वज्रलेपायितमभवियत् प्रतिमाया हि वन्दन नमस्कारौ देवत्वभावनयैव भवता कर्त्तुं शक्येते नेतरथेति
३१७
पेहले यह बात बताई गई है कि आनन्द गाथापतिने श्रावस्धर्मको स्वीकार किया । अन अवसर प्राप्त देव और गुरू सन्धी प्रतिज्ञा नलाई है । इन्हीं दोनोंको वन्दना नमस्कार करनेके विषय मे क्रम से अन्ययूविक और अन्यपृथिक परिगृहीत, ये दोनों निषिद्ध कहे हैं, इससे स्वय सिद्ध हो गया कि स्वयूधिक देव तथा स्वयूथिकपरिगृहीत शास्त्रोक्ताचारी अर्हन्तके साधुओको वन्दना नमस्कार करना मुझे कल्पता है । इसीसे आनन्द गायापति की प्रतिज्ञा पूरी होती है । यदि यहाँ 'चैत्य' पदका प्रतिमा अर्थ माना जाय तो 'अन्य यूधिकदैवतानि ' इस पदसे पुनरुक्ति दोप अनिवार्य होगा। क्योकि प्रतिमाको वन्दना और नमस्कार आप देवकी
१ ममक्ति देते समय - 'देव अरिहत, गुरु निर्ग्रन्थ, धर्म केवलिमापित दयामय का श्रद्धान करना' इत्यादि समझाया जाता है अत आनन्द श्रावकने प्रथम धर्मको समझकर स्वीकार किया यह जात बतलाई, अप ' देव गुरु किस मकारके मानने चाहिये' सो यहा शास्त्रकारने जताया है । પહેલા એ વાત બતાવી
કે આનદ ગાથાપતિએ શ્રાવકધર્મોના સ્પોકાર કર્યાં હવે અવસરવી પ્રાપ્ત થતા દેવ અને ગુરૂ સ ખ ધી પ્રતિજ્ઞા બતાવી છે એ એકને વદના નમસ્કાર કરવાની બાબતમા ક્રમે કરીને અન્યયૂવિક અને અન્યયૂથિક પરગૃહીત’ એ બેઉને નિષિદ્ધ બતાવા છે, તેથી સ્વયંસિદ્ધ થાય છે કે સ્વયૂથિક દેવ તથા યુથિકપરિગૃહીત શાસ્રોક્તાચારી અર્જુન્તના માધુઓને વદના “નમસ્કાર કવા મને કન્યે છે તેથી આનંદ ગાથાપતિની પ્રતિજ્ઞા પૂરી થાય છે જે અહી ‘ચૈત્ય' શબ્દને અર્થ પ્રતિમા માનવામા આવે તા 'अन्यथितानि' से यहे उरीने पुनइतिहोष अनिवार्य थशे, आशु ने प्रतिभाने
+ સમકિત આપતી વખતે દેવ અરિહંત, ગુરુ નિચ, ધવલિભાષિત યામય, એનુ શ્રદ્ધાન કરવુ ત્યાદિ સમજાવવામા આવે છે, એને આનદ શ્રાવકે પહેલાં ધમ સમજીને સ્વીકાર્યાં એ વાત ખતાવી હવે દેવ ગુરૂ કેવા પ્રકારના માનવા જોઈએ તે અહીં શાસ્ત્રકારે બતાવ્યુ છે
