________________
अगारसञ्जीवनी टीका अ० १ सू० ११, धर्म० गुरुस्वरूपनिरूपणम् १९७
सावज्जसपज्जाए, समुन्भवह जीवहिंसणारभो ।
तम्हा वज्झइ कम्म, तेण य ससारचक्कसपाओ ॥ १ ॥ " इति । एतच्छाया-
८८
" सावधपर्यया समुद्भवति जीवहिंसनाऽऽरभः ।
तस्माद्भ्यते कर्म तेन च ससारचक्रसम्पात ॥ १ ॥ " इति । दोषान्तराणि च मामतिपादितान्येवेत्यलमाम्रेडितेन ॥
गुरुस्वरूपम् |
गृणात्युपदिशति मोक्षमार्गमिति गुरु, स चाहिंसा सत्यास्तेय ब्रह्मचर्याऽपरिग्रहरूपमहाव्रतपञ्चधारी, रात्रिभोजन परिहारी, पञ्चानामात्रत्राणा निवारकः, सरपञ्चकारा, पञ्चेन्द्रियनिग्राहकः, पञ्चाना समितीना तिसृणा गुप्तीना च इससे सावद्य उपासनाका खण्डन हो गया, क्योंकि सावद्य उपासना से जीवहिंसामें आरंभ होता है, आरभसे कर्मबन्ध होता हे और कर्मबन्धसे ससारमे परिभ्रमण करना पडता है । कहा भी है
"सावध उपासना से जीवहिंसारूप आरभ होता है, उससे कर्मबन्ध होता है ओर कर्मवन्यसे ससाररूपी चक्रमें घूमना पडता है ॥ १ ॥ " अन्यान्य दोपोंका पहले प्रतिपादन किया जा चुका है अतः यहा इतना कहना ही बस ( पर्याप्त ) है ।
गुरुका स्वरूप
जो मोक्षमार्ग का उपदेश देते है वे गुरु है। वे अहिंसा, सत्य, अस्तेय, ब्रह्मचर्य और अपरिग्रह रूप पाच महाव्रतोंके धारी, रात्रिभोजनके त्यागी, पाच आस्रवोंके निवारक, पाच सवरोंके आराधक, ગયુ, કારણકે સાવદ્ય ઉપાસનાથી જીવહિંસારૂપ આર ભ થાય છે, આર નથી કખ ધ થાય છે અને કખ ધથી સ સારમા પરિભ્રમણ કરવુ પડે છે. કહ્યુ છે કે~
“ સાવદ્ય ઉપાસનાથી જીવહિંસારૂપ આર ભ થાય છે, તેથી કખ ધ થાય છે અને ક્રમબધથી સસારરૂપી ચક્રમા ઘૂમવું પડે છે” (૧)
બીજા દેાષાનું પ્રતિપાદન પહેલા કરવામા આવ્યુ છે, એટલે અહીં આટલું થન જ પૂરતુ છે
ગુરૂનુ સ્વરૂપ
જે મેક્ષમાના ઉપદેશ આપે છે તે ગુરૂ છે. એ અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, પ્રજ્ઞાચય અને અપરિગ્રહરૂપ પાચ મહાવ્રતાના ધારણુ કરનારા, રાત્રિભાજનના ત્યાગી, પાચ આસ્રવેાના નિવારક, પાચ સવાના આરાધક, પાચ ઇંદ્રિયાના નિગ્રહ કરનારા