________________
1
૫
૩
૭૧ |
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
ઇન્ફોનાનિ જા રૂ. ૭૦ છે. છંદના નામ સાથે એટલે ગાયત્રી વગેરે છંદનાં સંજ્ઞાવાચક નામો સાથે સંબંધ ધરાવતા વિ સાથે ધાતુને ઘ થાય છે. વિછારપુત્તિ -છ દનું નામ છે.
પ . ૩. ૭૦ છે સુ-શઃ | ૬ / ૩ / ૭૨ છે. વિ સાથે સુ અને શ્ર ધાતુઓને પૂત્ર થાય છે. વિસાવઃ-છીંક વિશ્રાવ -જાતજાતનું સાંભળવું.
નિરૂદ્રા : ૨ રૂ૭૨ . નિ અને તું સાથે રૂ ધાતુને ઘમ્ થાય છે. નિ:-ગળી જવું. ૩રઓડકાર.
૫ ૩ ૭૨ છે f: ધાન્ય છે . રૂ૭રૂ છે ધાન્ય અર્થ સાથે સંબંધ રાખતા નિ અને સાથેના જ ધાતુને ઘ થાય છે. નિવાર -ધાન્યનો ઢગલે. હત્યા–ધાન્યને ઢગલે.
- શનિવારઃ-ફળનો ઢગલો –અહીં ધાન્ય અર્થ નથી, તેથી આ નિયમ ન લાગે.
૫ | ૩ | ૭૩ છે ને દુર || પI રૂ૭૪ ધાન્ય અર્થ સાથે સંબંધ રાખતા નિ સાથેના 9 (પાંચમા તથા નવમા ગણુના) ધાતુને શું થાય છે. નીવાર –ત્રીદય-વિશેષ પ્રકારના ચોખા. છે ૫ ૩ ૭૪ છે
રૂઃ અરે ! ૧. રૂ૭૫ રાખ–શાસ્ત્રમાં જણાવેલી અને લોમાં પ્રચલિત એવી મર્યાદાથી ચલિત ન થવું એવા–અર્થવાળા નિ પછીના ફળ (બીજા ગણના) ધાતુને ઘમ્ થાય છે. નિઘ=જાયા-ન્યાય-મર્યાદાનું અનુસરણ.
નિ+ફા–ચયમ્ જતા ચૌઃ–ચોર મર્યાદાને ઓળંગી ગ–અહીં અશ્રેષ અર્થ નથી તેથી આ નિયમ ન લાગે. છે પ ૩ | ૭૫ |
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
