________________
૩૧૨
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
वा अतोः इकः ॥६।४।१३२॥ મતુ પ્રત્યયાત સંખ્યા સૂચક નામને પ્રશ્ન અથ સુધીમાં ૪ વિકલ્પ થાય છે. રૂ-જાવતા શીતમચાવતા=યાવતિનું, ચાવત+=ાવ -જેટલા વડે ખરીદેલું
कार्षापणाद् इकट् प्रतिः च अस्य वा ॥६॥४।१३३॥
વાષપળ શબ્દને અથ સુધીમાં કુટું પ્રત્યય થાય છે, અને વર્ષોથળને બદલે વતિ શબ્દ વિકલે બેલાય છે. -Imam #ીત૬=Iqr+=#guળશી-કાપણુ વડે ખરીદેલી દવા.
તિ+=nતી–કાપણ વડે ખર દેલ પડિકી અહીં કાણાંવળ શબ્દને બદલે તેનો પ્રતિ શબ્દરૂપે આદેશ થયેલ છે. આ ઉપરથી જણાય છે કે પડિકી’ કે ‘પડીકું' શબ્દ કેટલે બધે પ્રાચીન છે.
अर्थात् पल-कंस-कर्षात् ॥६।४।१३४॥ બઈ , દંર અને થઈ શબ્દોને અહદથ સુધીમાં રૂ પ્રત્યય થાય છે. રૂ-અર્ધન શીતા ગર્ધવર્ધારિ–અર્ધ પલથી ખરીદેલી. છે, મન #ોતા=અર્ધસરૂ કર્ધચંતિ–અર્ધ કંસથી ખરીદેલી. , , મા તા=અર્ધવર્ષ+જમર્ધી -અધ કર્ષથી ખરીદેલી.
कंस-अर्धात् ॥६।४।१३५॥ વંત અને અર્ધ શબ્દોને અહં અર્થ સુધીમાં જ થાય છે ફ-સેન તા=જં+=મિ-કંસ નામના માપ વડે ખરીદેલી - મન જીતા=મધંધો -અડધા વડે ખરીદેલી
सहस्र-शतमानाद् अण् ॥६।४।१३६॥ સન્ન અને શતમાન શબ્દોને અહંદુ અથ સુધીમાં થાય છે. મળ–
સળ શીત:=સન્ન+=ા કૃત્ર –એક હજાર વડે ખરીદેલે. [, શરમાનેન ત=રાતમાંa+=શાતમાd:-એક સેના માપથી ખરીદેલે.
પત વા કબૂ iદ્દાકારરૂપ અહંદુ અથ સુધીના અર્થમાં શુ શબ્દથી કણ્ પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે. કાનૂન ત=+મગ્રીમ,
૧)સૂપડાના માપ વડે ખરીદેલું.
-
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
