________________
લઘુવૃત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-દ્વિતીય પાદ
૩૯૧
૩૯૧
રાત્િર મહારાષ્ટરૂા. વેશ શબ્દને મર્થસૂચક વ પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે. શ4=રાવ:, શવાન, ઈ–કેશવાળા.
મન વગેરે શબ્દોને મવથસૂચક ૩ પ્રત્યય થાય છે. મનિસ્વ=મળવા, મણિમાસૂ-મણિવાળો. હિરગ+4= દિવસ, ફિરગ્રવાજૂ-હિરણ્યવાળે.
નાત મા 2 વરાછા દીન એવા સ્વાંગનાવાચક શબ્દોને મત્કર્થસૂચક ત્ર પ્રત્યય થાય છે. હીન: : ચહ્ય ગતિ= +ઝ= -ખંડિત કાનવાળે. Mવાજૂ-કાનવાળો અહીં “કણહીન અંગ નથી તેથી આ નિયમ ન લાગે.
વસ્ત્રાખ્યિા ઘરાજા અગ્ર વગેરે શબ્દોને મત્વર્થ સૂચક મ પ્રત્યય થાય છે. વસ્ત્ર=મશ્રમઅભ્ર-આભ-આકાશ, મધ અથવા સ્વર્ગ અજવાળું સ્થાન. સ+=મ: પત્ર –હરસ-મસા-વળો મૈત્ર.
જ તા:-માયા-ષિા-સાઃ વિન રાકળા. જેની છેડે ગત્ છે એવા શબ્દોને, તથા તવ, માયા, મેવા, અને સ્ત્ર શબ્દોને મત્વથનો સૂચક વિન પ્રત્યય થાય છે. ચા+ ચારવી, યશસ્વાન-યશસ્વી. મેધા વિન–મેઘાવી, મેવાવાન-બુદ્ધિવાળો તા+વિન==gra, તપવા––તપસ્વી. સૂ+વિન–૪. સૂવાર-માળાવાળો. માયા+વિન=માયાવી, માયાવાનૂ-કપટી.
છરા૩૪ સૂત્રમાં જે સ્નાદિ ગણ આપેલ છે તેમાં “વ' શબ્દને પણ ગણવેલ છે. એટલે એને મળ તે થાય જ. પણ આ નિયમથી વિન પ્રત્યય પણું થાય છે. એ માટે સત્રમાં તપન્ન શબ્દનો નિર્દેશ કરેલ છે. શબ્દ કહેવાથી જ સામ્ શબ્દ આવી જાય છે પણ એનું પ્રત્યય, વિન પ્રત્યયને લાગતું ન અટકાવે માટે તેને જુદે ઉલ્લેખ કરેલ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
