________________
લઘુવૃત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-તૃતીય પાદ ૪૪૯
રૂપાળું ગષ્યના શરૂા. જ વગેરે ઉપસર્ગો પછી સમાસમાં આવેલા મદન શબ્દને મત-ગ-સમાસાંત થાય છે. gણત: અધ્યાનમ્ તિ=+ગન્નન+ન=ાદવ: –માર્ગે ગયેલે રથ.
– ગત તમસા શરૂા૮૦ સ, બવ અને મઘ શબ્દ પછી સમાસમાં આવેલા તમમ્ શબ્દને મત -સમાસાંત થાય છે. સંતતમ્ તમ:=+તમન્ન=સન્તમમુ-ખૂબ વિસ્તરેલું અંધારું. વાવીનં તેમ =વર્તમ+મ-ગવતમા–અંધારા વિનાનું. અશ્વ વ તૈટૂ તમઃ ૧=મધ+તન+%=ઝઘતમ-કશું જ ન દેખી શકાય એવું અંધારું
આ પ્રયોગોમાં જેમ વિગ્રહ બતાવેલ છે તેમ બીજા સમાસાંતોના પ્રયોગોમાં પણ વિગ્રહ કરી લેવો. વિગ્રહ એટલે સમાસ કરતાં પહેલાં જે વાક્ય બેલાય છે તે.
तप्त-अनु-अवाद् रहसः ॥७।३।८१॥ તત્ત, મનુ અને બવ સાથે સમાસ પામેલા જ શબ્દને મ–-સમાસાંત થાય છે. તત્તમદુરસ્ત્ર-તત્તસમૂ-નહી પમાયેલ રહસ્ય. તખ્ત ઃ ચચત્તતાહત-અનધિગત રહસ્ય જેનું રહસ્ય અપ્રાપ્ત છે, તä વ
તત્ શ્વ=ત્તન્નાદુલમુ-અનધગત રહસ્ય. ગનું વહ્યા :–મ7+++=અનુરસ–રહસ્યની પાછળ. વાતં રહૃ:– વહુ+મ=ાવર-જાણેલું રહસ્ય.
રહ્યું એટલે જે પ્રગટ કરવા એગ્ય ન હોય અથવા જે તદ્દન એકાંત સ્થાન હેય તે.
- પતિ-મg– વાત સીમ- ન્ન રીટર
પ્રતિ, અનુ અને બવ સાથે સમાસ પામેલા જા મન અને રોમન શબ્દને ગત સમાસાંત થાય. હેમ-૨૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
