________________
લઘુવૃત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-તૃતીય પાદ
૪૭૫ “વર ટ્રામિડ : માર વતિ નર્ટમી”-દશ પુત્ર વિદ્યમાન હોવા છતાં ગધેડી ભારવહન કર્યા કરે છે. અહીં રહું શબ્દનો અર્થ વિદ્યમાનતા છે.
પુન સ વિતા છૂટક ગતિ અથવા "પુન સદ વિતા જતિ” અહીં બને ઉદાહરણમાં જેમ પિતા પૂલ છે અને જેમ પિતા જાય છે તેમ પુત્ર પણ સ્કૂલ છે અને પુત્ર પણ જાય છે એટલે પુત્ર અને પિતા સમાન ગુણવાળા છે તથા સમાન ક્રિયાવાળા છે એટલે આ બન્ને પ્રયોગમાં સદ્ શબ્દ તુલ્યોગને સૂચક છે.
પુળ સહ વર્તમાન =સપુત્રઃ યાતિ–પુત્રની સાથે જાય છે.-પુત્રની સાથોસાથ જાય છે અર્થાત પુત્ર પણ ગતિક્રિયા કરે છે.
વર્ષ- કર્મની સાથે-આ પ્રગમાં તુલ્યગ નથી પણ વિદ્યમાનતા છે. માટે રૂ થયેલ છે એથી કર્મ+=+ર્મ પ્રયોગ થયેલ છે,
ત્રતુ હતુ હારૂા . સમાસને છેડે આવેલા પ્રાતૃ શબ્દને જે સ્તુતિ અર્થ જણાતું હોય તે જ થતો નથી કુ+ત્રા=યુઝાતા-સારા ભાઈ.
નાહી-તન્નમ્યાં વસે છારા૨૮૦ સમાસને છેડે આવેલા સ્વાંગરૂપ સારી અને સ્ત્રી શબ્દોને જ થતું નથી. વહુના: જય બહુનાડીઓ વાળું શરીર. વદુતત્રી શ્રીવા–ધણી તંત્રીઓ વાળી ડેક
વહુનીજ તથા–આ સ્તબ બહુ નાડીવાળો છે–અહીં રજૂ થયો છે, કેમકે અહીં નાડી શબ્દ સ્વાંગરૂપ નથી. તંબ એટલે ધાન્યને છેડ.
નિષ્કાળ ૭રૂા૨૮ નિવાળિ શબ્દમાં # થતો નથી.
ગવાન એટલે વણવા માટે જેની ઉપર સૂતર વાંટવામાં આવે છે એવી વણકરની સળી જેની ઉપર દેરી વીંટવામાં આવે છે તે નિબવાળિ: ઘરે-વણકરની સળીમાંથી જે વસ્ત્ર નીકળી ગયું અર્થાત વણવાના યંત્રમાંથી વણાઈને તરત જ જે તાજું કપડું બહાર આવ્યું તે વસ્ત્ર.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
