________________
લઘુત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-ચતુર્થ પાદ ૨૦૧૭
જ શાને હારારા પ્રણામ વગેરેના પ્રારંભ અથવાળા ઓન શબ્દનો અંત્ય સ્વર વિકલ્પ પણુત થાય છે. શો ? ૧. મોજુ યા જગમામિ ગંળમા–એમ, અથવા એમ ઋષભની-વૃષભની જેમ જનારા ઋષભ (દેવ)ને પ્રણામ કરો.
દે માલ્યાને કાળા પ્રશ્નના જવાબ માટે બેલાયેલા વાકયમાં વપરાયેલા દિ ના અંત્ય વરને હુત વિકલ્પ થાય છે. મf 2 મિત્ર –હે મેત્ર તે સાદડી બનાવી ? બધું હિ , માર્ક દિ વા-ખરેખર બનાવી અથવા બનાવી.
प्रश्ने च प्रतिपदम् ॥७।४।९८॥ જે વાક્યમાં પ્રશ્ન પૂછાયેલ છે અને જે વાક્યમાં પ્રજનને જવાબ અપાયેલે છે એ વાક્યમાં વપરાયેલા દરેક પદને અંત્ય સ્વર વિકલ્પ હુત થાય છે. प्रश्न-अगमः ३ पूर्वा३न प्रामाइन् मैत्र ! ३
अगमः पूर्वान् ग्रामान् मैत्र ?
-હે મૈત્ર! તું પૂર્વનાં ગામમાં ગયો ! उत्तर-अगमम् पूर्वाइन मामा३न् मैत्र !
ના પૂર્વ રામાન મિત્ર –હે મૈત્ર ! હું પૂર્વનાં ગામમાં ગયો હતો. दूराद् आमन्न्यस्य गुरुः वा एकः अनन्त्यः अपि लनृत् ।।७।४।९९॥
-બેલાવા માટે સામાન્ય પ્રયત્ન ન કરતાં જ્યારે વિશેષ પ્રયત્ન કરવામાં આવે ત્યારે વિશેષ પ્રયત્ન કરનારા મનમાં એ સંશય હોય છે કે મારું બોલેલ સંભળાશે કે કેમ? દૂરનું આ સ્વરૂપ છે.–વાકયમાં વપરાયેલા દૂરથી આમંચ અર્થના પદના સ્વરમાંને અંત્ય સ્વર વિકલ્પ તુત થાય છે અને ત્ર સિવાયના એકલે 2 હેય તો પણ હુત વિકલ્પ થાય છે. આમંચ–અંત્ય-ગાજી મો વાત. ૨, રેવત ! વા-હે દેવદત્ત આવ, અથવા દેવદત્ત વરુ અનન્ય-સન ઉપર ફેરવતા, રેવત વાહ, દેવદત્ત સાથો પી, અથવા
હે દેવદત.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org