________________
૪૮૧
લઘુવૃત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-ચતુર્થ પાદ
Jરા તો કાકાષ્ઠા નિતિ તદ્ધિતના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે અંશવાચી નામ પછી આવેલા ઋતુવાચી નામના ઉત્તરપદના આદિ સ્વરની વૃદ્ધિ થાય છે. પૂર્જાયાબૂ ગાતઃ–પૂર્વવર્ષાદ-પૂર્વવાર્ષિા–વર્ષા ઋતુના પૂર્વ ભાગમાં જન્મેલે.
પુર્વા-પીવર્ષિ:-સારી વર્ષા ઋતુમાં થયેલે-આ શબ્દમાં આવેલ ઋતુવાચી વર્ષો શબ્દ અંશવાચી નામ પછી આવેલ નથી પણ “' શબ્દ પછી આવેલ છે તેથી વર્ષાના આદિ સ્વરની વૃદ્ધિ ન થઈ.
પુનર્વસ્ત્ર રાષ્ટ્રીય કારાણા f=mતિ તદ્ધિતના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે , સર્વે અને ગર્વ શબ્દો પછી આવેલા ઉત્તરપદરૂપ રાષ્ટ્રવાચી નામના આદિ સ્વરની વૃદ્ધિ થાય છે. શુપારેવું મ=ાવાગ્યા–સારા પંચાલમાં થયેલો. વિશ્વનું વાવાઝ થયું. વિશ્વાષ મવ: સર્વપાશ્વા:–સર્વ–આખા-પંચાલમાં પ્રસિદ્ધ થયેલ. ઝવવાષ મવ:=માવા-પંચાલના અડધા ભાગમાં થયેલો. ,
વિરાર //કાકા ન્નિતિ તદ્ધિતના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે દિશાવાચી નામ પછી આવેલા મર સિવાયના રાષ્ટ્રવાચી નામના સ્વરની વૃદ્ધિ થાય છે. પૂજાવાસ્ટિ:-પંચાલદેશની પૂર્વ દિશામાં થયેલો.
વર્તમામ શબ્દ વજેલો છે તેથી આ પ્રયોગમાં આ નિયમ ન લાગે. એટલે મનું માત્ર ન થાય માની પૂર્વ દિશામાં થયેલ.
प्रागग्रामाणाम ॥७॥४॥१७॥ fmતિ તદ્ધિતના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે દિશાવાચી નામ પછી આવેલા તથા પ્રદેશમાં રહેલા પ્રામ વાચક નામોના આદિ સ્વરની વૃદ્ધિ થાય છે.
આ સૂત્રમાં પ્રામ શબ્દથી ને પણ સમજવું. ક્રિકૃત્તિશા, મા પૂર્વાર્થવૃત્તિ –પ્રાદેશમાં પૂર્વકૃષ્ણમૃત્તિકા નામનું ગામ
છે. તેમાં થયેલ. નું વાઇ થયું.
ચકો મવ=પૂર્યા કુકન-પ્રાદેશમાં પૂર્વક કુજ નામનું નગર છે તેમાં થયેલો. ઇન્સનું થયું. હેમ-૩૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org