________________
૪૮૦
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
શ્વ તિ હકાર કાર આદિ ળિતિ સહિતના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે જે શબ્દને આદિ અવયવ ન હોય એવા શબ્દોના વની પહેલાં ' ઉમેરાતું નથી. શ્વમસ્ત્રી બાલ્યકૂકવામreત્ર –ભસ્ત્રનો પુત્ર. આ નિયમ દ્વારા શવમવિત્ર પ્રયાગ ન થાય.
જaહ્ય –રવાન-આ પ્રયોગમાં કારાદિ પ્રત્યયન થી તેથી આ નિયમ ન લાગે એટલે મોં ઉમેરાય છે તેથી જ નું શૌર થયેલ છે.
સ્થિતિ તહિતના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે આદિમાં જવ અવયવવાળા શબ્દને સ્ પ્રત્યય લાગ્યો હોય તો તે શબ્દના ની પહેલાં મો ઉમેરાતો નથી. જવામા ફુવE="યામ ઝૂમ-ધાભસ્ત્રિનું આ કાંઈ. શૌવમત્ર ન થાય.
पदस्य अनिति वा ॥७॥४॥१२॥ કાર આદિવાળા ળિતિ તદ્ધિતના પ્રત્ય ન લાગ્યા હોય અને જો કa શબ્દની પછી વઢ શબ્દ આવેલ હોય તો તે વવદ્ શબ્દના ઘની પહેલાં ગૌ વિકલ્પ ઉમેરાય છે. વાવ એટલે હિંસક પશુ. જેના પગ કુતરાના પગની જેવા છે વાવ૬, શૌવાપ–સ્થાપદનો વિકાર.
Faf%-%ાપદની સાથે ફરનાર-આમાં કારાદિ પ્રત્યય છે તેથી આ નિયમ ન લાગે એટલે શૌવાહિશ ન થાય.
શો-મકા ગાતે હકારા જાત અર્થમાં થયેલા ળિતિ તદ્ધિતના પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે રોઝ શબ્દમાં આવેલા અને માત્ર શબ્દમાં આવેલા વઢ શબ્દના આદિ સ્વરની વૃદ્ધિ થાય છે. ઘોછાયા ગાતઃ==ોષ્ઠવI=ગોષ્ઠવાર-શોઠવાય-પ્રેષ્ઠ પદ નક્ષત્રમાં જન્મેલ બાળક. મદ્રા, ગાત:=મદ્રઢw=મવાર–મવાર: ર૩:-ભદ્રપદ નક્ષત્રમાં જન્મેલ બાળક
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
