________________
લઘુવૃત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-દ્વિતીય પાદ
વિજાત વિશ્—મેશ—ાજેવુ પ્રથમા-૫૨મી-સપ્તમ્યાઃ।।૭।૨।oÅરૂા
દિશા અથમાં પ્રસિદ્ધ એવાં પ્રયમાંત, પંચમ્મત અને સપ્તમ્યંત શબ્દને દિગ્, દેશ, અને કાલ અર્થમાં બ્રા પ્રત્યય થાય છે, અને તે ધા પ્રત્યયને ‘હુકÀ:' ૭૨૫૧૨૩ સૂત્રથી લેપ થાય છે.
પ્રથમાંત-પ્રાચી વિષ્ણુ રમ્યા=સ્ત્રાવી+ધા=પ્રાસૂમ્યમ્-પૂર્વ દિશા રમ્ય છે.
પ્રાચી+ધા=પ્રાજૂ દેશ; ; વા રમ્યæત્રાસૂમ્યઃ-પૂર્વ તરફના દેશ અથવા કાળ રમ્ય છે.
"
પચમ્ય'ત-પ્રાચ્યા વિશ-દેશ-જામ્યાં ત્રાગાયત:=પ્રાત્રી+ધા=ામતઃ પૂર્વ ક્રિશાયા, પૂર્વ દેશથી કે પૂર્વ કાળથી આવેલા. સપ્તમ્મત-ગ્રાંમાં વૈિશિ-દેશ-જાયો: વા વાસ:-91ી+ધા-પ્રવાસ:--પૂર્વ દિશામાં, પૂર્વાં દેશમાં કે પૂર્વ કાળમાં વાસ-વસવાટ,
ऊर्ध्वाद् रि-रिष्टातौ उपश्च अस्य ||७|२| ११४॥
૪૦૯
પ્રયમાંત, પંચમ્યંત અને સપ્તમ્મત એવા ૐ કાલ અર્ચમાં રિ, રિક્ટાત પ્રત્યયેા થાય છે અને રૂ ऊर्ध्व रम्यम् ऊर्ध्वा दिग् रम्यम् = उप + रि= उपरि रम्यम्.. ૩વ+fષ્ટાત=૩વરિષ્ઠાત,
ऊर्ध्वात् रम्यम् ઝવેરચÇ હેરમ્યમ્-ઉપરની દિશા રમ્ય છે, ઉપરની દિશાથી રમ્ય છે
કે ઉપરની દિશામાં રમ્ય છે. ૧૨મી-કરિ, કરિષ્ઠાત્ બ્રાત:-ઉપરની દિશામાંથી કે ઉપરના દેશમાંથી કે ઉપરના કાળમાંથી આવ્યો.
સપ્તમી, વરિષ્ઠાત્ નામઃ-ઉપરની દિશામાં કે ઉપરના દેશમાં કે ઉપરના કાળમાં વાસ
પૂર્વ-અવર-ગÒમ્યઃ અન્ન-અસ્તાતì gR-અદ્-ગણ: ૨ પામ્
વાગરા
શબ્દને દિગ્, દેશ અને ને બદલે ૩૫ રૂપ થાય છે.
Jain Education International
પ્રથમાંત, પચમ્યંત અને સપ્તમ્મત એવા પૂર્વ, અવર અને અધર શબ્દોને દિગ્‚ દેશ અને કાલ ના સૂચક સૂ અને અજ્ઞાત પ્રત્યયેા થાય છે. એ પ્રત્યયેા થતાં પૂર્યાં ને વુડ્. અવર ના ર્ અને શ્રધર ના ઘૂ પ્રયાગ થાય છે.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
