________________
૩૭૩
૩૭૪
લઘુવૃત્તિ-સપ્તમ-અધ્યાય-પ્રથમ પાદ
ઃ તયર છાશ િશબ્દને “સંખ્યાપૂરણ” અર્થમાં તીર પ્રત્યય થાય છે. pયો પૂળ =દ્રિતીય દ્વિતીય –બીજે.
fa શબ્દને “સંખ્યાપૂરણ અર્થમાં તીય પ્રત્યય થાય છે ને તીય થતાં ત્રિનું તૃ રૂપ થાય છે. ત્રયાળાં પૂરળ:-ત્રિતીય=zક્ત =જ્ઞા-ત્રીજે. એ વડે એને અથ–
पूर्वम् अनेन सादेः च इन् ॥७।१।१६७॥ ક્રિયાવિશેષણરૂપ એવો fહુતીયાંત પૂર્વ શબ્દ એકલે હોય કે તેની આદિમાં કેઈ બીજો શબ્દ હોય તે પૂર્વ શબ્દને કનેર–એવડે-અર્થાત્ કર્તા અર્થમાં દુર પ્રત્યય થાય છે.
એકલે પૂર્વ-પૂર્વન અને પૂર્વ–આ વડે પૂર્વ
આદિવાળે પૂર્વ-કૃતં પૂર્વ મેનેન ઝૂતપૂરૂ–પૂર્વી –એણે પહેલાં સાદડી બનાવેલી વાર્તા પૂર્વ મેનેરપીત[+7=hતપૂર્વી વય:-એણે પહેલાં દૂધ કે પાણું પીધેલું..
इष्टादेः ॥७।१।१६८॥ પ્રથમાંત એવા રૂટ આદિ શબ્દને “ક” અર્થમાં ન પ્રત્યય થાય છે. દમન દમન=sી ક્ષેત્રયજ્ઞમાં યજન કરનારે. પૂર્તમન=પૂર્ત =જૂ થશે-યજ્ઞમાં હવન કરનારે આજે ખાવું અથ–
श्राद्धम् अधभुक्तम् इक-इनौ ॥७।१।१६९॥ પ્રથમાંત એવા શ્રાદ્ધ શબ્દને “ આજે ખાધું” એવા અર્થમાં કર્તાના સૂચક જ અને ન પ્રત્યય થાય છે. શા મુજબૂ અને શ્રાદ્ધ=શ્રાદ્ધન=કાલિ–એણે શ્રાદ્ધ આજે ખાધું છે. , , શ્રાદ્ધન=શ્રાદ્ધી–એણે શ્રાદ્ધમાં આજે ખાધું છે.
આવતી કાલે ખાશે એવા અર્થમાં આ નિયમ ન લાગે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
