________________
લઘુવૃત્તિ-સપ્તમ અધ્યાય-પ્રથમ પાદ ન-પદ-જા વિજ્ઞ-રિરિ ગણ્ય શ૨૮ નાસાનતિ એટલે “નમેલું નાક અર્થમાં તથા નાસાનતિવાળો એટલે “નમેલ નાકવાળો અર્થમાં નિ શબ્દને દૂર પ્રત્યય લાગે છે અને નિ ને બદલે ચિ રૂપ વપરાય છે તથા પૂર્વોક્ત અર્થમાં નિ શબ્દને ફિટ પ્રત્યય લાગે છે અને નિ ને બદલે રિ રૂ૫ વપરાય છે એજ રીતે પૂર્વોક્ત અર્થમાં નિ શબ્દને વ પ્રત્યય લાગે છે અને રિ ને બદલે વિરુ રૂપ વપરાય છે. ફન પ્રત્યય-નિમરૂનવિમર=વિદિન-નમેલું નાક વિર , રિવિ=રિપિટ વિટિમ્- , ૨ , ર=વિ+=વિ - . વિધિના–મેલ નાસિકા વિપિરા–ચપટી નાસિકા ત્રિા - • વિનિ:-નમેલ નાવા પુરુષ ટિઃ - વિક –
,
નીરંદ્ર વગેરે અથ–
बिड-बिरीसौ नीरन्ध्रे च ७।१।१२९॥ નિ શબ્દને “નીરધ-નિબિડ-સઘન–પારવા નહીં તેવા અર્થમાં વિરુ અને વિરત પ્રત્યય થાય છે તથા નમેલું નાક અને નમેલા નાકવાળો' અથ હેય ત્યારે પણ નિ શબ્દને વર અને વિરલ પ્રત્યય થાય છે. નિવા–નિષિા; રા:- સઘન વાળ. નિવિર =નિરિરીસા: શા:नि+विड-निबिडं वस्रम् वह व નિરીર–નિરરીસમ વત્ર-ઘટ્ટ વસ્ત્ર નિ-વિર=નિવિ-નાસાનમન નાણા ૨-નમેલું નાક વગેરે નમેલ નાકવાળું. નિ+વિ=નિરિણમ્ નાણાનમ નાણા ૨- - - -
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org