________________
૩૨૬
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન પર્ શતા માનમ્ શામ સંયાનામ્ યય વા સંલ્યાનચં–ગણવા લાયક જે પદાર્થોનું માન છ દશ છે અથવા જે સંખ્યાનું માને છ દશ છે તે ઘટિ:-
ઘરશત તિ=mષ્ટિ, પઢાત નું ઉદ્ રૂપ બનાવવું અને તિ પ્રત્યય. ઘq+વિ=ષ્ટિ
જેમાં છ દશ છે તે સાઠ સંત ઢરાતો માનરેષાનું સંયાનામ્ ય વા સંહયાર્ચ–ગણવા લાયક જે પદાર્થોનું
માન સાત દસ છે અથવા જે સંખ્યાનું માન સાત દસ છે તે સપ્તતિ:સતત+ત=સત્તતિ–સ તાત નું સત રૂપ બનાવવું અને તિ પ્રત્યય
જેમાં સાત દસ છે તે શિરોર. મટ ઢાતો માનમ ચેષાં સંવાનામ્ હ્ય વા સંસ્થાનશ્ય-ગણવા લાયક જે પદાર્થોનું
માન આઠ દસ છે અથવા જે સંખ્યાનું માન આઠ દસ છે તે મરીતિ:aષ્ટાન્નતિ=રીતિ-અષ્ટાલૂ નું મરી રૂપ બનાવવું અને તિ પ્રત્યય–જેમાં
આ દસ છે તે એ શી. નવ વંશનો મામ્ ચેષ સંયાનામ ચહ્ય વા સંપાનચ–ગણવા યોગ્ય પદાર્થોનું માન
નવ દસ છે અથવા જે સંખ્યાનું માન નવ દસ છે તે નવતિ:-Ra+રાત +તિ=Rવતિ, નવશત્ નું નવ રૂપ અને તિ પ્રત્યય–જેમાં નવદસ છે તે નેવું. શ-શતો માનદ્ રેષાં હિંયાનામ્ ચહ્ય વા સંહયાન-ગણવા ચોગ્ય જે પદાર્થોનું માન દસ દસ છે અથવા જે સંખ્યાનું માન દસ દસ છે તે તત્ત-મશનરશતક્ત= શત, ઢાઢશત નું “શ” રૂપ બતાવવું અને તે પ્રત્યય–જેમાં દસ દસ છે તે સે. હેશ શતાને માનપૂ રેષાં વંચાનામ્ વા વા સંહાનર્ચ સત્રમ્-ગણવા લાયક જે પદાર્થોનું માન દસ સે છે અથવા જે સંખ્યાનું માન દસ સો છે તે સY
એજ પ્રકારે હેશ રાદન્નાળિ ગયુતમ્-દસ હજાર નું નામ ગયુત દશ ગયુતાનિ-નિવૃતમ્-દસ દસ હજારનું નામ નિયુત -લાખ, શ નિયુતાનિ
પ્રવુતમ્-દસ નિયુતનું નામ પ્રયુત-દસ લાખ દશ વયુતાનિ–અર્વ-દસ પ્રયુતનું નામ એટલે દસ દસ લાખ.
દસ દસ લાખનું નામ મર-કેટિ-કરોડ વશ અર્વાનિ ચર્તુ–દસ અબુદ એટલે દસ કરોડનું નામ ચર
સૂત્રમાં વિંશત્યારથ: એમ બહુવચનવા પ્રયોગ મુકેલ છે તેથી હૃક્ષ-લાખ, ક્રોટિ-કરોડ, ર્વ-દસ કરોડ અને નિરવર્વ–સો કરોડ વગેરે શબ્દોને પણ સમજવાના છે.
જે કાંઈ વ્યાકરણના નિયમ વડે ન સાધી શકાય તે બધુ નિપાત દ્વારા સાધી લેવાનું છે દા૧૭૨
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
