________________
૧૦૨
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
મુર નાનિ ! પી રૂ . ૨૮ બુ ધાતુને ભાવમાં સ્ત્રી જાતિસૂચક વયમ્ થાય છે, જે એ નામ સંજ્ઞાસૂચક હોય તો.
મરા-મૃ+ચ+મા=મૃત્ય-ભાડું કે પગાર–વેતન
મૃતિ –ભરણપોષણ કરવું–અહીં નામ નથી પણ ક્રિયાનું સૂચન છે તેથી આ નિયમ ન લાગ્યો.
| ૫ | ૩ | ૯૮ !! समज-निपत्-निषद्-शीङ्-सुग-विदि-चरि-मन्-इणः ॥ ५। ३ । ९९ ॥
સન્મ સાથે ધાતુને, ઉન સાથે પત, ઉન સાથે પર્ તથા, શી, સુન્ , વિદ્ (બીજો ગણુ), , મન તથા ફ[–આ બધા ધાતુઓને ભાવ અને અકર્તામાં સંજ્ઞા અર્થ જણાતો હોય તે સ્ત્રીલિંગસૂચક વચમ્ થાય છે.
સમ+++મા=સમગ્ય-સભા.
નિરૂત્રા+ગા=નિવચા–પરમાં સુખ મળે એ માટે પહાડ પરથી ભરવા માટે પડવું.
નિ++++=નિષ-દુકાન -+ચ+ રા+ચા રાચ્છાશવ્યા.
+ચ+ા-પુત્ય-સોમરસનું પાત્ર. વિલ્ક્ય+=fવા-વિદ્યા.
ક્યાં ચર્ચા-રીત. મા+આમન્યાજે નાડીને લીધે માણસ વિચાર કરી શકે છે કે અવબોધ
મેળવી શકે છે એવી ગળા પાસેની નાડી. ફ+ગા=ચા–ગમનનું સાધન શિબિકા સમુ -સંવતિ–સારું ગમન અહીં નામ નથી, તેથી આ નિયમ ન લાગ્યો
| ૫ | ૩ ૯ || છે. શ ર વા ને બા ૩ / ૨૦૦
ધાતુને ભાવ અને અર્ધામાં સ્ત્રીલિંગસૂચક વિકપે થાય છે અને વચમ્ પણ થાય છે.
- કૃ+=+=ત્રિજ્યા કરવું. વચ-ક્યા - ક્યા , – કૃતિ ઋતિ:- ,
છે ૫ ૩ ૧૦૦ છે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org