________________
લઘુવૃત્તિછઠો અધ્યાય-પ્રથમ યાદ
૧૫૭ ૨ ના લેપ–ો જો વોઢા અથવા દૂરઃ વા= =દિર–એ રથને વહન કરનારે.
અનુ નો લેપ- જHલ્યાં સંસ્કૃત =પચાપ =ચાર-પાંચ કપાલમાં સંસ્કારેલો. મિતુ સમાચ= માનુર-બે માતાનો છોકર–અહીં અપત્યાર્થ છે તેથી આ નિયમ ન લાગે.
Taષાચ મૂ= ૪મૂ–પંચ કપાલનું સંબંધી. gag Nધુ તપૂ પડવા—બ્રમ્ | આ પ્રયોગમાં એકવાર લાગેલા રાજુ પ્રત્યયને લેપ થયેલ છે તેથી પ્રગ્નજવાચ –qrખ્યામ્ એ રીતે વિમ્ અર્થમાં આવેલા અને ફરી વાર લેપ થતું નથી. ૬ / ૧ ૨૪
પ્રાતઃ સ્ત્રી-પુલાવ -ત્ર છે ૬.૨ | ૨૫ છે.
છા ૧ ૫૧ સૂત્રમાં તુલના-સરખામણી–અર્થમાં વત્ પ્રત્યયનું વિધાન છે તે વત્ પ્રત્યય પહેલાં જે જે અથ બતાવેલા છે તે અર્થોને સૂચવવા સ્ત્રી શબ્દને ન પ્રત્યય લાગે છે અને પુત્ શબ્દને રનનું પ્રત્યય લાગે છે.
ન–કિચાર મચમ, ગ્રીન સમૂ , જીપુ મ=સ્ત્રી+નઝ જૈન સ્ત્રીને પુત્ર, સ્ત્રીઓને સમૂહ, સ્ત્રીઓમાં થયેલો તે એણ.
ન–સ: મામૂ-કું+ન-પૌંન્ન-પુરુષનો પુત્ર. jણાં સમૂહ, jયુ મઃ=;+ન= રન-પુરુષોને સમૂહ અથવા પુરુષમાં થયેલે પત્ન. સ્ત્રીજ-સ્ત્રીની પેઠે-અહીં તુલના અર્થમાં વત્ત પ્રત્યય આવેલ છે, આ અર્થ વત પ્રત્યયની પૂર્વને અર્થ નથી તેથી આ નિયમ ન લાગે. પે ૬ ૧. ૨૫ .
તે વાતે હો ? ૨૬ છે ત્ર ના અર્થમાં સ્ત્રીશબ્દને નવા પ્રત્યય લાગે છે અને પુત્ શબ્દને નંગ પ્રત્યય વિકલ્પ લાગે છે.
ન–યાઃ માત: સ્ત્રીત્વમ્, સૈન-સ્ત્રીપણું. જન-કુંતા માર:=jરત્વમ્, વૌરન–પુરુષપણું. ૬ ૧ ૨૬
જો શાદને જ્યાં જયાં આદિમાં સ્વરવાળા એવા તદ્ધિતના પ્રત્યય લાગવાના હોય ત્યાં જ પ્રત્યય થાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org