________________
લઘુવૃત્તિ છડી અધ્યાય-પ્રથમ પાદ
મનોઃ ય-ગળી ૧૬ અન્તઃ ||૬ | ૐ ||૧૪ ||
જાતિ અ જાતે હામ તે મનુ શબ્દને અપત્ય અર્થમાં ય અને અર્ પ્રત્યયે। થાય છે અને એ પ્રત્યયેા થતાં મત્તુ શબ્દને અંતે છૂ ઉમેરાય છે. ચ, અ—
મનો: મપત્યાનિ-મનુષ્યા, માનુષા:- મનુષ્યા-મનુના પુત્રા-મનુ+ગમ્ય મનુષ્ય. મનુ++અમાનુષ. ‘મનુષ્ય' અને માનુષ' એ બન્ને શબ્દો મનુષ્ય જાતિના ।। ૬ । ૧ । ૯૪
સૂચક છે.
માળવતાયામ્ ||૬ | ૐ | ૧૧ ||
તે નિદા જણાતી હોય તે। મન્નુ શબ્દને અપત્ય અર્થમાં અળુ થાય છે અને મનુના મૈં ના ન થાય છે.
૧૭૩
अणू
મનોઃ અવત્યમ્ મૂઢ માળ:-મનુને મૂઢ પુત્ર. । ૬ । ૧ | ૯૫ || ૐાવું નઃ ||૬ | ? | ૬૬
છુરુ શબ્દ જેને અંતે હોય એવા શબ્દને અથવા એકલા શબ્દને અપત્ય અમાં થાય છે.
*--
મનુશ્ય અવચમ્ યદુલ્હીન, છીન:-બહુકુલીન–બહુકુલના પુત્ર, કુલીન– કુલના પુત્ર.
॥ ૬ ૩૧ ૩ ૯૬ ॥
-યનૌ ગતમામે વા ૫૬ | ૨ |૧૭ ||
સમાસમાં ન હેાય એવા પુ શબ્દ જેને છેડે હેાય એવા શબ્દને અથવા એકલા હ્રજ શબ્દને અપત્ય અમાં ચ અને યવન પ્રત્યયેા વિકલ્પે થાય છે.
ચ, ચા
એકલા કુલ શબ્દ વુલ્ય, પૌટય :, પુછીન:-કુલના પુત્ર,
યદુપ્રત્યયવાળા કુલ શબ્દ વચઃ, ચાકુવા, વર્તુીનઃ બહુકુલના પુત્ર ગાલ્લત્ઝીન:-આટ્યકુળના પુત્ર. આ પ્રયાગમાં શબ્દ સમાસમાં છે તેથી તેને ૫ ૬ ૧ ૩ ૯૭ ॥
ય કે ચક્ર પ્રત્યય ન થયેા.
દુહાત્ ચત્ વTM ||૬| ૨૫૧૮ ॥ તુ શબ્દને અપત્ય અર્થમાં ચળ વિકલ્પે થાય છે. ચળ રોય:, સુવુીન:-ખરાબ કુળને પુત્ર.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
| ૬ | ૧ | ૯૮ k
www.jainelibrary.org
